MIDDELRURGSCHE COURANT. N°. 91. 139e Jaargang. 1896 Vrijdag I n 17 April. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,/2.- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Th erraom eter. Middelburg 16 April 8 n. 'm. 44 gr., m. 12 u. 54 gr., av. 4 u. 53 gr. F. Verw. Z. W. wind. I nt Advertentiën voor het eerstvolgend nmmer moeten des middags vóór óthm nur aan het bureau bezorgd zgn. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel; Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te ZierikzeeA. C. de Mooij, te TholenW. A. van Nxedwenhüijzen. Middelburg 16 April. Gelool «i wetenschap? E pur si muove Toch draait de aarde!) Galilei. Het is om te rillen en te beven Welk een slecht ministerie thans in ons land aan het roer is, valt met geen pen te beschrijven Wie tegenwoordig de katholieke bladen leest, moet het, tenzij hij totaal ongevoelig is voor het wel en wee van land en volk. bang om het hart worden Wij hebben thans een Ministère de Déca- dence. Dit zegt ons dr v. L. in de Maasbode van heden. Een kabinet, dat den Nieuw Malthusiaan- schen bond als rechtspersoon durft erkennen en de stoutheid heeft een, van de katho lieke kerk afvallige als den heer Bolland tot professor te benoemen, zulk een kabinet voert ons land ten verderve. »Wanneer dergel jjke dingen als de toets steen kunnen gelden van de hoogte, waarop in een rjjk het maatschappelijk leven staat, of liever van de diepte, waarin het reeds ver zonken ligt, dan zgn wjj, zoo roept dr V. L. pathetisch uit, den vooravond genaderd van den naoht, waarin onder den rossen glans van een oppervlakkig schitterende beschaving, de burbaarschheid in aantocht is, die het volk in een poel van ongerechtigheid versmoort. En daarvoor schijnen de ministers niet terug te schrikken. Het ministerie toont niet te zgn een liberaal of radicaal of Standaard-coneer- vatief, maar een dat den naam verdient van Ministère de' Décadence. 3 a, wg hebben, ons eerste ministerie van verval (Décadence drukt eigenlijk beter het idee uit), van verval op maatschappelijk gebied. Moet op die wjjze de maatschappij op het hellend vlak, waarop zg zich reeds bevindt, gekeerd worden, en de grondslag gelegd van de maatschappij der toekomst? Wjj vreezen er voor. Want het is geene zekerheid, het is een vraag of er nog genoeg gezond verstand bjj onze vertegen woordiging te vinden is, om hel noodlottige einde te zien van den weg, waarop de regee ring onB wil brengen. En is ons vermoeden, onze vrees gegrond, dan bunnen wg ons voorbereiden op een tijdperk, dat treurige bladzijden aan de geschiedenis zal verschaffen. Mogen althans de katholieken het ernstige van dergelijke teebenen des tjjds inzien, en zich door goedkeuring niet medeplichtig ma ken aan daden, die van zoo verreikende ge volgen zgn." En die jammerklacht is slechts een van de vele, die in deze dagen zijn geslaakt. Eet Centrum, dat zich pas mag verheugen in de medewerking van een geestelijke, laat niet minder droeve tonen hooren. Ook aan die zijde is er diepe smart over de daad van een minister, die een renegaat als professor benoemde; en geen woorden zijn kras genoeg om aan de verontwaardiging daarover lucht te geven. Er schijnt eon wachtwoord gegeven te zijn langs de gelederen der ultra-katholieke bladen om wat meer alarm te blazen. Of zijn bet reclame-middelen, die aan deze bladen nieuw leven en nieuwe aborr nés moeten verschaffen Al dit rumoer valt samen met eene verlaging van den jaarlijkschen prijs van Centrum en Maasbodedie, volgeiis eigen beweren, bun abonnementslijst aan zienlijk deed stijgen. Maar nog zijn zij misschien niet tevreden. De getrouwen moeten nog meer toetreden en om hen daar toe te bewegen, doen die bladen zich kennen als trouwe wachters op Sion's muren. Renegaten moeten aan de krak gesteld liberale katholieken, zooals de Maasbode ook heden doet, aan den schandpaal genageld worden. Wij hebben in geruimen tijd zulk eene beweging in die gelederen niet gehad, Heeft zij eenvoudig ten doel de wankelmoe digen, de flauwbartigen onder eigen partij- genooten aan te sporen tot meerdere werk zaamheid, hun de oogen te openen voor het gevaar, dat dreigt, dan zij dien bladen de verantwoording over de wijze, waarop zij h un mede-geloovigen, voor wier heil zij zoo angstvallig waken, voorlichten. Maar hun houding geeft meer te denken. Zij herinnert ons op nieuw eraan, hoe de oude geest nog altijd levendig blijft; hoe' men van clericale zijde het er nog voort- darend op toelegt de vrijheid aan banden te. leggen; hoe men ons Nederlandsch volk weer wil slaan in de boeien van geloofs dwang en van priester-heerschappij. De beginselen der Jezuïten moeten opnieuw de bovenhand verkrijgen boven die der gematigde, eenvoudige katholieken, die alleen bevrediging vragen voor hunne geloofsover tuiging, maar verder anderen met rust laten. Die beginselen moeten weêr triomfeeren boven de vrijheid voor ieder om zalig te worden, of om niet zalig te worden, naar believen, voor regeeringen om bij staats zaken het geloof of het zoogenaamd ongeloof buiten te sluiten. Als dr V. L. in de Maasbode nu zijn vrees openbaart voor den nacht, waarin de bar- baarschheid in aantocht is, dan kan zijn vrees niet grooter zijn dan de onze voor de duisternis, die ons omgeven zal wanneer de wetenschap de slavin der kerk en der geestelijkheid moet zgn. Want dan is stellig spoedig te verwachten bet verval van onze geheele maatschappij, omdat er dan voor vrijheid van denken geen plaats meer wezen zal. Wij hebben indertijd bij de kwestie der erkenning van den Nieuw Malthusiaanschen Bond ons niet verdiept in doel en strekking van dien Bond, al betuigden wij vroeger ook daarmee onze sympathie, die nog onverflauwd Wij stelden ons eenvoudig op het stand punt van recht en weten wij verdedigden daarom de regeering, die dit standpunt zoo flink handhaafde. Zoo ook vragen wij, waar het de benoe ming van den heer Bolland geldt, niet of hij geschikt is voor de hem opgedragen taak, of hij als persoon wel den juisten takt bezit en al of niet onhandig was in zijn optreden bij sommige gelegenheden. Dit zij a kwesties, die de hoofdzaak niet raken. De verantwoordelijkheid voor zijne benoe ming rust op hen die haar deden of daartoe meewerkten. Hun zij alleen het oordeel over zijne bekwaamheden en zijne geschiktheid. Maar wel scharen wij ons beslist aan de zijde der regeering, waar zij zich niet door allerlei bij-overwegingen liet weerhouden om den heer Bolland te benoemen, toen zij de zekerheid had dat hij een bekwaam en de aangewezen man was. Waar zouden wij heengaan wanneer eene regeering gehoor gaf aan de wenscben van hen, wier blik alleen gericht ia op de be langen eener kerk of van een geloof, die noch onfeilbaar zijn noch met aardsche zaken iets te maken hebben. Een der lichtzijden van het huidige ministerie is dat de goede geest van den minister V an Houten daarbij zijn invloed deed gelden. Hij zelf moge in de beweging, die boven hem is losgebarsten en die in kracht steeds toeneemt, den Nemesis aanschouwen, welke over hem richt met onverbiddelijke ge strengheid zij, die hem op het kussen brachten, vallen hem nu van alle kantefi aan en pogen hem van zijn zetel te dringen, wij verhengen ons dat hij, ten minste in deze kwestie van betrekkelijk ondergeschikt be lang, krachtig zijn oude ideeën van vrijheid en onafhankelijkheid wil handhaven en zich niet vervaart toont voor eene bewegiug. waarvan wg de drijfveeren kennen uit de schiedeni8 van jaren en eeuweD. De lichtzijden van die aanvallen zijnde harde les, den minister gegeven, die. om welke redenen dan ook, eenmaal zijn verleden ver loochendeen eene waarschuwing voor allen die uit zucht om de liberalen te bestrijden, heulen met het clerical isme, van welke kleur ook, of voor sommige liberalen zei ven, die uit zekere gemakzucht of goedmoedigheid de oogen sluiten voor het steeds dringend gevaar. Het clericalisme, de grootste vijand van de moderne maatschappij, slaapt nooit. Aaneensluiting zij daarom vooral de leuze eene aaneensluiting zooals er in Mechelen bij de jongste raadsverkiezing was te vinden en die ter overwinning voerde. Hef wetsontwerp personeele belasting is Woensdag door de Eerste kamer aan- q o m e n met 34 t3gen 5 stemmen, die der heeren Van Nispen tot Paneerden, Van Pal- la'udt van Neorrgec-v,', Akker, Sassen en Smitz. De Kamer is daarna tot naclero bjjeenroeping gescheiden. Den indruk, dien de behandeling maakte, geeft Ret Vad. aldus wêar Siegesbewusst begon de minister van finan ciën met bet uitspelen van wat hg steeds als zgn hoogste troefkaart beschouwtde onuit voerbaarheid der tegenwoordige wet. Alsof daarmede bewezen ware, dat de voorgedragen wet beter zal zgn dan een onuitvoerbare wet. die dan toch maar wordt uitgevoerdDoch hos dit zg, voor bet Sieaesbewusstsein was reden, want de Eerste kamer bleek buitenge woon ministerieel. Niet alleen de beeren Ren- gers en Van Lier vonden de nieuwe wet in de meeste opzichten bewonderenswaardig, maar zelfs een radicaal als de heer Alberda, die de personeele belasting eigenljjk een antiqiteit vindt, even ergerlgk als de oorlog en het duel, neemt toch deze wet aan, omdat zg beter is dan de bestaande, in afwachting dat de wereld rjjp wordt voor een gezondere leer. Nu, wg gunnen het den minister, dat zgn wet in de hoogte wordt gestoken, zg het met overdrg- ving, want het moet erkend, dat ook aan den anderen kant is overdreven. Er zgn onmis kenbare verbeteringen en groote verbeteringen. Maar de grief, dat de progressie onvoldoende tot baar recht bomt, behalve door den beer Fokker toch ook door den heer Alberda ont wikkeld, is ook thans weder door den mi nister niet weerlegd. Voor elk der aangevoerde voorbeelden pleitte de minister zoo iets als verzachtende omstandigheden, daarbjj meer malen opmerkende, dat het maar kleinigheden en, maar het ongeluk is, dat al die kleinigheden in verkeerde richting werkende, samen van veel beteekeais worden. De gan- sche inrichting der ,wjtfe snaikt, dat de middel stand te zwaar belast wordt, en alB men praat van het corrigeeren der fouten van de gesplitste inkomstenbelasting, dan vergeet men dat dit juist de groote fout is, die niet gecorrigeerd wordt, integendeel. Wat het corrigeeren van een ander bezwaar der gesplitste inkomstenbelasting betreft, nl. dat zg niet met locale omstandigheden rekent, daar eenzelfde vermogen of inkomen in ver schillende plaatsen even zwaar belast wordt, daar ziet de minister geheel voorbjj, dat zgn personeel dikwjjls een correctie geeft in de verkeerde richting. Immers wat is de grief? Wie zeker inkomen heeft, betaalt, waar hg ook woont, eenzelfde som bedrijfsbelasting, maar dat inkomen representeert in de eene gemeente veel hooger verteringsvermogen dan in de andere. Wat doet nu dit personeel In gemeenten, waar dat inkomen een hoog verteringsvermogen representeert, is in den regel de huurwaarde laag, in die waar men met een geljjk inkomen weinig kan doen is de huurwaarde hoog. Welnu, het personeel treft in het laatste geval zwaarder dan in het eerste. Wie dus door zgn bedrgfs- of ver mogensbelasting zwaar wordt gedrukt, wordt door het personeel nog eens dubbel zwaar gedrukt. Onder de argumenten voor het behoud van het personeel als rijksbelasting was er overi gens een, dat schjjnbaar eenig gewicht in de schaal legt. Wil men het ideaal, belasting naar draagkracht, bereiken, dan, zeide de minister, kan men niet volstaan inet belastingen naar vermogen of inkomen alleen, want een gelgk vermogen of inkomen kan, wegens persoon lijke omstandigheden, een zeer ongeljjbe draagkracht vertegenwoordigen. Daarom is noodig een verteringsbelasting tot aanvulling, die belast naar mate de belastingschuldige door zgn verteringen zelf de hoogte zjjner draagkracht aangeeft. Maar nu mag gevraagd, of dan geen andere rijksbelastingen reeds re kenen met dat verschil in draagkracht. De be> lasting op gebouwde eigendommen, ten on rechte als grondbelasting beschouwd, treft de huurwaarde, en de invoerrechten en accgnzen treffen de verteringen. Het is dus gansch on- noodig ten bate van het rjjbsbelastingstelsel nog eens een verteringsbelasting op te leggen ook. Overigens hebben wjj over deze kwestie niets nieuws gehoord. De heer Fokker hield wakker vol, maar vond geen steun. Integen deel, de heeren Van Lier en Rengers waren even Bterk als de minister voor het behoud van het personeel voor het rgk. Op de opmerkingen van den heer De Beau fort over de werkplannen der regeering ging de minister niet in. Wat de regeering zou doen, zou te zgner tgd blgben. Slechts kon hg toezeggen het zjjne te zullen doen om de aanhangige wetsontwerpen betreffende het zegelrecht en het overgangsrecht (het succes- eierecht noemde de minister niet en had trou wens de heer De Beaufort ook niet genoemd) in veilige haven te brengen. Overigens toonde de verklaring, dat een wet, die een bestaande •erbetert, zoo Bpoedig mogelgk moet worden ingevoerd, dat de minister niet denkt af te gaan van zgn voornemen om deze wet met 1 Januari in te voeren. Na de algemeene beschouwingen had de voorzitter aan de orde gesteld de grondsla gen. Maar daarover werd niet gesproken., zelfs niet over de rjjwielen. Toen kwamen ten slotte aan de orde de bijzonderheden, waarover intus- schen bjj de algemeene beschouwingen ook een woordje gevallen was. De opmerkingen van den heer Van Lier toonden hierbjj wedei- om ongezocht aan, boe slechts de belasting met plaatselijke omstandigheden rekent en hoeveel beter de regeling plaatselijk zou kun nen geschieden. De heer Van Lier toonde na- >eljjk aan, dat de middelstand, die bjj een klein inkomen toch betrekkelijk goed moet wonen, dikwgls in gemeenten in de lagere klassen vallende, ongeveer evenveel huur moet betalen als in de groote steden, terwjjl het voor grootere woningen in die kleinere ge meenten voordeel iger is. En dit nu komt in die kleinere gemeenten daarom vooral in 't nadeel van den middel stand uit, omdat de vaste som, die afgetrokken wordt van de belastbare huurwaarde, er klei ner is en omdat de aftrek voor kinderen er reeds bjj betrekkelijk lage huurwaarde op houdt. Deze grief kwam van een erkend voor stander der wet. Ook voor deze font waren de voorstanders der wet in deze kamer niet blind, dat aan de willekeur der administratie veel meer speel ruimte is gelaten, en het ontbrak niet aan verzoeken om zooveel mogelgk eenvormige toe passing der wet te bevorderen. Maar de groote meerderheid was voor de wet. Buiten den heer Fokker waren er slechts vier leden, die, zonder hun gevoelen te hebben ontvouwd, tegen stemden. lander zjjnde, die den leeftjjd van dertig jaren niet hebben overschreden, de gelegenheid be staat om als officier van gezondheid der 2de klasse bjj de zeemacht te worden aangeno men, onder verplichting het Rgk minstens ge durende acht achtereenvolgende jaren te dienen en onder genot eener premie van f 5600, nit 'te betalen bjj de indiensttreding. Voor nadere bijzonderheden zie men de Stct Af JM H. Uit het in ons vorig nommer gemelde be richt omtrent Tjot Rang en Lam Goet blgfet, zegt het N. v. d. D., dat nj^n bjj het ont zetten der Oosteljjke buitenlinie van het Noorden ie begonnen, aangenomen dat de gemeenschap met Toengkoep nog altjjd bestond. Lam Goet is een kleinere versterking dat Tjot Rang, Kroeng Gloempang, Senelop en Anak Galoeng, en voorloopig volgt uit het raseeren van deze bentang nog niet, dat men ook aan den Oostkant de versterkingen gaat opruimen zooals aan den Zuidkant geschiedde met Lam Koenjit en Biloel. De gesneuvelde luit. H, L. Maarschalk werd tot 2n luit. aangesteld op 25 Juli 1889 en be vorderd tot ln op 19 Aug. 1893. Hg was op een na de jongste van zijne promotie en be reikte den leeftjjd van 29 jaren. Het detachement van de koloniale reserve, dat op 25 April uit Nijmegen via Rotterdam per stoomschip Gedé naar Oost-Indië zal ver trekken, is definitief samengesteld uit 4 offi cieren, 5 onderofficieren, 10 korporaals, 2 tam boers en 188 soldaten. De met de jongste mail aangekomen Indi sche bladen behelzen thans uitvoerige berich ten nopenB den aanval op onze kolonne, die 7 Maart jl. plaats had. 'tWas een deel dei- bezetting van Anak-Galoeng, 70 bajonnetten sterk, die een militaire wandeling maakte over 't terrein in öe nabjjheiö. De aanval geschiedde eerst met 't geweer uit de naburige sawah's, daarna kwam een klewang-aanval, die echter, hoewel de troep reeds verscheidene dooden en gewonden had verloren, krachtig werd afge slagen. Er kwam van de naburige posten hulp opdagen, waarna de vijanden terugweken en de onzen weder binnen hun eigen terrein konden geraken. Zooals de telegraaf indertjjd reeds meldde zgn er verscheiden dapperen gevallen. Dr Van der Meer heeft tjjdens de affaire een matten kogel tegen 't hoofd gekregen, waar door bjj bewusteloos neerviel. Hjj kwam eeni- gen tgd daarna weer bg en kon zgn werk het verbinden der gewonden hervatten. Bjj kon. besluit is benoemd tot rechter in de arr-rechtbank te Rotterdam mr H. R. A. Boonen, thans substituut-griffier bg gemelde rechtbank is aan P. L. Willems, met toepassing van art. 52 der wet op het notarisambt, eervol ontslag verleend als notaris te Ouder-Amstel is aan dr. H. Treub, op zgn verzoek, eervol ontslag verleend als hoogleeraar aan de rgks- univerBiteit te Leiden; is aan den luit. t./z. 2de kl. bjj de kon. Nederl. marine-reserve J. Schol, op zgn ver zoek, eervol ontslag verleend uit den dienBt bg die reserve. De minister van marine brengt ter kennis van belanghebbenden, dat voor artsen, Neder- UIT STAD EN PROVINCIE Op de schildergen-tentoonstelling fl 1- hier zgn nog verkocht no 18 Opkomende bui van Th. de Bock, no 206 Avond van J. H. Wijsmuller, no 140 Papavers van Ferd. G. W. Oldeweldt, no 167 Een vondeling van Ther. Schwartse, no 4 Najaar van N. Bastert, no 26 's Morgens van Henri Bource en no 19 Wetering van P. Bodifée. Heden zgn te Middelburg gevan- keljjk binnengebracht J. en A. v. d. B. te Wemeldinge, verdacht van diefstal van oeBters op een oesterplaat onder Yeraeke. Zekere M., een oude bekende der justitie, alhier woonachtig, huurde de vorige week een handwagen voor onbepaalden tgd. Hg verkocht dit voertuig te Ylissingen en wendde het daarvoor ontvangene ten eigen bate aan. Woensdag wist hjj zich door oplichting meester te maken van eenige borstels, dié den zelfden weg opgingen. De man, die gehuwd ie en kinderen heeft, en nog gevangenisstraf moet ondergaan wegens een ander misdrjjf, is voor loopig in arrest genomen. Woensdag namiddag heeft op de rivier de Merwede, ter hoogte van de monding van de Voorstraatshaven, eene aanvaring plaats gehad tusschen de raderstoomboot CorneXisde Witt, van de reederjj Fop Smit en Co., en de schroefstoomboot Middelburg I, varende tus schen Middelburg en Rotterdam, doordien eerstgenoemde boot, van het Groothoofd af varende naar Gorinchem, nog trachtte te pasBeeren voor de Middelburgdie, van Rot terdam kpmende, op de Merwekade aan hield om daar aan te liggen. De sohroefboot lag buitenwerk op stroom ©m de beweging af te wachten van de Cornells de Witt, waarna de schroefboot achteruit werkte om deze gelegen heid te geven voor over te kunnen varen. Door de minder goede manoeuvre der De Witt ontstond er echter eene botsing tusschen beide stoomschepen. In het bericht omtrent de belooningen, Woensdag uitgereikt aan het loodspersoneel te Vlissingen, zgn een paar namen on juist geschrevenin plaats van C. de Mol moet gelezen worden C. de Mul en in plaats van J. M. Dover J. M. Douw. Het voor Rammekens gezonken vaartuig van schipper M. de Brujjn is gelicht door de Steenmaatschappjj Terneuzen. Het Bcbip, dat evenmin als de lading ver zekerd was, is slechts weinig beschadigd. Dit bericht is nog opgenomen in een deel der oplaag van ons vorig nommer. Bg Prov, blad no 28 deelen Ged. staten mede het koninklgk beBluit, waarbjj in hooger beroep is vernietigd de uitspraak van dat college, handhavende de uitspraak van den militieraad in Zeeland, waarbjj JohanneB Gerar- dus Moojjen tot den dienst werd aangewezen. De betrokken persoon, te Kloetinge woon achtig, is alsnog vrggesteld, op grond dat zjjne inljjving bjj het reserve-kader tjjdig ie Omtrent de Dinsdagmiddag te Zaam- s 1 a g gehouden raadszitting schrgft men ons nader De benoeming tot hoofd der openbare school op het dorp is reeds gemeld. Met den be noemde stonden op de voordracht do heeren G. den Toom te Middelburg, K. Baart te Rotterdam, J. Blankert te Rotterdam en, als nommer vier, de heer De Moor. Klaarbljjkeljjk hebben de raadsleden een bekend persoon ge- wenscht, want de heer De Moor was reeds vroeger als onderwjjzer te Zaamslag werkzaam. Verder werd door den raad in beginsel be sloten den weg, loopende van bet Zaamslag- Rche veer, door de kom van het dorp naar de losplaats aan de Griete te bebeien en te trachten daarvoor een subsidie of een rente loos voorschot te erlangen. De postbode A. Fortrie,jj belast met de gedeeltelijke bestelling te Schoondgke, wordt met 1 Mei a. b. als zoodanig verplaatst naar Groede. SEeeuwscli Genootschap der Wetenschappen. In de Woensdagavond gehouden jaarlgksche algemeene vergadering zgn tot lid benoemd de heeren dr A. D. van der Harst, leeraar in de wis kunde, H. de Leeuw, leeraar in de Fransch*

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1896 | | pagina 1