MIDDELBURGSCHE COURANT.
N°. 74.
139e Jaargang.
1896.
Vrijdag
27 Maart.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van.Zon- en Feestdagen.
Prigs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p,p., 2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer.
Middelburg 26 Maart 8 u. m 40 gr., m. 12
55 gr., av. 4 u. 54 gr. F. Verw. Z. W. wind.
{Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór Ma
uur aan het bureau bezorgd zjjn.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats die zij innemei.
Advertentiën by abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zyn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agent ea.
Te 's Gravenhagede Gebr. Brlinfantb
AmsterdamA. Jde La Mar Aze.
De lente onzer jeugd.
Het was een verrukkelijke dag.
Een der dagen, zooals wij ze in deze week
beleefden, die onze bewondering en onze
verwondering wekken.
Bewondering omdat zij ops zoo vroeg reeds
bet genot van den zomer schenken en ons
zoo weldadig aandden;-.verwondering waar
ze van zelf ons de oogen doen slaan op boom
en struik en de vraag op de lippen brengen
hoe is 't; waar blijft gij met uw schoonste
gewaadwaarom zijt gij niet in harmonie
met het heerlijke weer
En het was of zij ons als antwoord toe
fluisterden: wij wachten liever onzen tijd
af; anders verspillen Wij te vroeg onze
krachten en zijn wij uitgebloeid vóór de
bestemde tijd daar is om in vollen luister
te prijken. Het is eigenlijk onnatuurlijk wat
u thans wordt geboden.
En ginds, beschenen door het heerlijke,
warme zonnetje, dartelde een aardig
kinderen meisjes en jongens. En zij
gen en sprongen naar hartelustzij gaven
zich over aan vroolijk gestoeizij genoten
volop van de heerlijke, frissche lucht, van
het opwekkende weer.
Zij waren de school ontloopen.
Een verstandig onderwijzer had de juiste
opmerking gemaakt dat het beter was daar
buiten dan in de school. En hem was, even
verstandig van dengeen die, boven hem staat,
de macht verleend om^den kinderen zulk
een genoegen te verschaffen en te leiden in
de natuur, waar zij v. ,r lichaam en geest
het beste voeÖsel kunneu verkrijgen.
De onderwijzer, die de kinderen bege
leidde, liet hen, zooveel dat mogelijk was,
vrij in hunne bewegingen, wees hen hier
aan wat wetenswaardig hem toescheen, sprak
ginds met hen over hetgeen de natuur bood,
en hield hen bezig met de eenvoudigste
dingen, die tal van kleinen niet weten
en grooten vaak nog minder, omdat zij ze
nooit geleerd hebben.
Gelukkige jeugd, dachten wij, die zoo
onderwezen wordtWat is zij te benijden 1
Waarom, vroegen wij ons zeiven af, wordt
dit voorbeeld niet meer gevolgd
En thuis komende, sloegen wij de Paeda-
gogische fragmenten door dr P. H. Ritter eens
op, een man die op onderwijsgebied wel
mag meepratenen wy vonden daar op
bladz. 45, na de opmerking dat het aantal
uren, gedurende welke onderwijs wordt ge
geven, niet te groot mag zijn, deze juiste
»de jeugd moet meer worden onder
wezen in de diepte en minder in de breedte.
Niet op het hoeveel van het weten komt het
in de eerste plaats aan, maar op het hoe.
Ofschoon het nog niet veel heeft gebaat, dat
het reeds zoo dikwyls is gezegd, zullen we
het toch maar weer eens laten drukken dat
het groot aantal leervakken, dat tegenwoordig
onderwezen wordt, niet in het belang is va»
de jeugd. Wat men besteedt by den brouwer
kan men niet besteden by den bakker. Wat
onderwezen wordt in de breedte, komt ter
nadeele van de diepte. Dit verschynsel neemt
men tegenwoordig algemeen waardat de
jeugd veel geleerde dingen weet en onkundig
is aan bet eenvoudigste, dikwyls aan het aller
eenvoudigste. De schryver was eens tegen
woordig by het onderwys eener klasse van
meisjes van zestien en zeventien jaren. Aan
eene der leerlingen werd gevraagd te bewjjzen
dat de zyde van den ingeschreven regelmatigen
tienhoek gel ijk is aan het grootste stuk van
den in de uiterste en middelste reden ver
deelden straal. De leerling leverde meteenige
hulp van de onderwijzeres het gevraagdi
bewjjs. Een oogenblik later kwam het gesprek
op de maten voor droge en natte waren. »En
wat wordt er zoo al met die maten gemeten
verstoutte ik my te vragen. En dezelfde
leerlinge, die zoo even had gesproken over het
verdeelen in de middelste en uiterste reden,
wist niet dat aardappels en steenkolen wor
den gemeten met een hectoliter. We hebben
meer diepte noodig.
Wilt ge Bpoedig de mate van ontwikkeling
van een leerling kennen, ondervraag hem dan
niet over geschiedenis of wiskunde, maar laat
hem een opstel makendaarmede voelt ge
zjjn verstand den pols. Voor een goed opstel
geef ik gaarne de kennis van een vreemde
taal. En nu is het een feit, dat de tegen
woordige jeugd natunrlyk behoudens uit
zonderingen slecht stelt. Een natuurlyk
jjevolg van de uitgebreidheid der leerstof. De
mensch leeft niet van wat hy eet, maar van
wat hy verduwt
Wij zouden nog meer wenken uit dat
hoogst verdienstelijk boek kunnen aanhalen;
alle wijzende op gebreken in ons huidig
leer- en opvoedingsysteem.
Maar wij bepalen ons tot het bovenstaande,
wijl het twee hoofdpunten raakt, meermalen
besproken doch niet genoeg onder de oogen
te zien het weinig practische van het leer
stelsel; den overvloed van leerstof, waaron
der de jeugd gebukt gaat.
Het eenvoudigste gaat men voorbijhet
meest noodige kent men nietenkel omdat
men het niet geleerd heeft, omdat men zijn
kennis uitsluitend moet halen uit boeken,
niet uit het practische leven.
Dit wordt gelukkig meer en meer inge
zien zoodat er op dit punt met den dag
verbetering valt waar te nemen Maar
in die richting is nog meer te doen.
Waarom wordt daarom in groote ge meen-
ziet meer gevolgd het voorbeeld, door
eene enkele gegeven om schoolwandelingen
te houden Van meer dan eene zijde wordt
daarop aangedrongen, omdat daarvan het
nut meer en meer wordt erkend, zoowel uit
hygièniseh- als uit paedagogisch oogpunt.
Onderwijzers en commissiën van toezicht
op het lager onderwys moesten daaraan
hunne volle aandacht eens wijden.
Wie het, zooals wij, gezien hebben, hoe
de jeugd opfrischt, komt van zelf tot de
overtuiging dat lichaam en geest beide van
zulk een methode profijt moeten trekken.
Eu dit is hoog noodig nu in den tegen-
woordigen tijd, zooals de kolonel J. T. T. C-
van Dam van Isselt nog dezer dagen schreef
„reeds op den jeugdigen leeftijd van 5 k
6 jaren het kind, dat immers zijne vleuge
len vrij wil uitslaan, gedoemd wordt tot
verlammende bewegingloosheid, niet gedu
rende 1 a 2 uur, maar gedurende 4 a 5 uur
per dag. Als de zon de bloemen koestert en
de velden maalt, als de leeuwerik vreugde
dronken jubileert hoog in de lucht en al
wat jong is ronddartelt in de vrije natuur,
dan brengt geheel het jonge Nederland de
beste uren van den dag en de beste dagen
van het leven zoet, gehoorzaam en roerloos,
door in vertrekken, dikwerf slecht verlicht
en veelal gebrekkig gelucht".
Laat men vrij dien schryver van over
drijving beschuldigenlaat menigeen niet
gemakkeliju terug te brengen zijn van eens
opgevatte meeningen, gebaseerd op sleur en
op routinelaten velen met een zeker mede
lijdend schouderophalen bovenstaand beweren
aen, wie het wel meent met onze
jengd, zal toestemmen dat er behoefte ii
aan verandering van de thans gevolgde
metbode.
Maar ook de ouders kunnen het hunne
doen om de algemeene kennis hunner kin
deren wat meer te bevorderenal wordt
het in den tegenwoordigen tijd, waarin intel-
lectueele ontwikkeling op den voorgrond
staat, hun niet gemakkelijk gemaakt. Als
de schooltijd voorbij is, zwoegt menig kind
onder het schoolwerken worden ook de
vrije uren in beslag genomen door geestes
arbeid.
Zoo zijn wy van zelf tot het tweede punt
genaderdden overvloed van stof, die onze
jongens en meisjes moeten verwerken.
Wij zullen daarover niet veel meer schrij
ven Da hetgeen wij onlangs nog, in verband
met het opstel van mejufvrouw Ida Heyermans
in de Gridsopmerkten.
Onze beschouwing daarover deed ons va»
verschillende zijden bewijzen van instemming
naast tal van opmerkingen in het belang
van het onderwijs geworden.
Er waren er onder van mannen, die wij
eeren en hoogachten, aan wier gevoelen wij
hooge waarde hechten, omdat zij grijs ge
worden zijn bij het behartigen der belangen
van onze jeugd.
Dat wij zoo aan het sukkelen zijn met
ons onderwijs; dat men morgen weer ver
andert wat men gisteren heeft gemaakt; da!
de harmonie tusschen de ontwikkeling van
lichaam en geest er door wordt verbroken
het is een gevolg, zoo beweerde een hunnev
terecht, van de geheele inrichting daarvaD,
van de makers onzer wetten, nog weer
verbeterd en uitgebreid door de zoogenaamde
specialiteiten in de kamerhet is alles te
wijten aan zoovelen, de goeden niet te na
gesproken, die geroepen worden toezicht te
houden, en van onderwijs, van opvoedkunde,
van kinderen niets hoegenaamd weten, noch
door ondervinding noch door studie.
Er is nu eenmaal een heerschend idee
dat men van de eischen der jeugd altijd op
de hoogte is, als men^Vehts eene zekere
positie in.de maatschappij inneemt.
Knappe menschen worden daarom alleen
geroepen om ons onderwys te regelen, heel
knap zelfs, maar onpractisch vaak tevens en
eenzijdig ontwikkeld stellig.
En dan nogde moeder, de vrouw, die
van kinderen tenminste iets kan weten,
wordt stelselmatig geweerd bij het regelen
of het houden van toezicht op het onderwijs.
Hoe hooger op dit gebied vaak de vrouw
staat- boven den man, toonde onlangs nog de
heer Roodhuijsen aan in de Tijdspiegelwaar
hij erop wees dat de onderwijzeressen bij
de examens en in het on der wijs-ge ven uit
blinken. En dit ligt voor de hand. Afge
scheiden nog van het verschil in maatschap-
pelyken stand tusschen de onderwijzers en
de onderwijzeressen, zy i de laatste meestal
geheel anders opgevoed, hebben zij in hun
jeugd vaak met kleinere broertjes en zusjes
moeten spelen, op hen moeten passen en
zoo den waren kindertoon geleerd, die den
heeren ontbreekt. Zy dalen eer tot de kin
deren af, en dat is de ware methode.
Doch van al die misslagen en tekortko
mingen wordt de jeugd de dupe.
Hoe zal men dan van haar zelve goede
vruchten kunnen verwachten ten bate onzer
samenleving
Hier schenkt men haar allerlei kennis,
maar onthoudt men haar het eenvoudige,
dat haar voor het dagelijkeehe leven het
meest ten goede zou kunnen komen.
Ginds veronachtzaamt men de eischen van
het lichaam, ter wille van den geest.
Later overstelpt men haar met geleerdheid
en boekenkennis, die haar te machtig is, en
vergt men zooveel dat haar beste krachten
daarbij uitgeput raken.
En wy dachten terug aan hetgeen die
bladerlooze boomen ons zeiden. Zij baadden
in eene zee van zonlicht, hun knoppen
stonden op het punt van opengaan, maar
toch wachten zy liever hun tijd af; anders
verspillen zij te vroeg hunne krachten en
zouden zij uitgebloeid zijn vóór de bestemde
tijd daar is om in vollen luister te prijken.
Gaat het zoo niet met menig slachtoffer
van onze tegenwoordige onderwijsmethode,
dat in den zomer, den herfst en den winter
van zijn leven zich zal beklagen daar meD
het in zijn lentetijd zoo heeft bedorven
Middelburg 26 Maart.
Het reservekader.
Op den 21en Juli a. s. zal, bljjkens de aan
kondiging in de Staatscourant van 15 en 16
Maart no 64, het toelatingsexamen tot dit
kader worden gehouden.
Jongelieden, die geen aanspraak hebben op
vrystelling van dat examen, en het op prjjs
stellen tot het reservekader toe te treden,
moeten zich vóór den 21en Juni e. k- tot deel-
ïe aan het bedoelde examen hebben aan
gemeld by den hoofdofficier voor het reserve
kader.
De gelegenheid tot het afleggen van het
bovenvermelde examen wordt slechts éénmaal
per jaar opengesteld. Velen reeds ondervon
den in vorige jaren teleurstelling, wjjl zy
hadden verzuimd zicb, tot deelname aan dat
examen, tydig aan te melden.
Ieder, die in den loop van dit jaar den
leeftyd van 17 jaar bereikt, en die niet ouder
is dan 24 jaar,kan aan dat examen deelnemen.
Geoefendheid in den wapenhandel is gee*
vereischte. In dat vak kan later een na->
worden afgelegd.
Nadere inlichtingen omtrent den dienst, de
verdeeling van den diensttyd, de vooruitzichten
en andere bijzonderheden kan men inwinnen
t>ij den hoofdofficier voor het reservekader te
Utrecht, Ledig Erf no. 2.
By kon. besluit
is benoemd tot kantonrechter te Venlo mr
C. M. A. H. Geuljans, thans griffier by het
kantongerecht te Sittard, en tot griffier by het
kantongerecht te Sittard mr L, J. M. Basquin,
advocaat te Amsterdam, tevens werkzaam ter
iffie van de arr.-rechtbanb aldaar
is benoemd tot griffier by bet kantongerecht
te Oirachot mr A. van der Ley, advocaat en
procureur te Groningen, tevens btëedigd klerk
ter griffie van de arr.-rechtbank aldaar
is benoemd tot ontvanger van het recht van
successie no 1 te Rotterdam J. G. Everwyn,
thans inspecteur der registratie en domeinen
le kl. in de 34e divisie te Utrecht
zyn benoemd tot surnumerair der directe be
lastingen, invoerrechten en accynzenL. Kloos
terboer, jhr W. F. van Raab van Canstein, W.
T. van Thiel, jhr A. von Bülow, C. Sjollema, A.
M. L. baron Mulert, W. J. Dingemans, A. F.
P. M. Clavareau, A. J. H. Hagdoorn en Ef. J.
C. Mensonides;
is benoemd by het pers. van den geneesk.
dienst der landmacht, tot officier van gezondh.
lste kl., de officier van gezondh. 2de kl. dr
J. G. Fyan, van dat personeel
is aan den hoofdcommies by het bureau van
den inspecteur van den geneeskundigen dienst
der landmacht J. P. Wenteler, op verzoek een
eervol ontslag uit zjjne gemelde betrekkingen
verleend, behoudens zyne aanspraak op pen
sioen, en is benoemd tot hoofdcommies by het
bureau van den inspecteur van den genees
kundigen dienst der landmacht de commies
jj gemeld bureau H. Schultink;
is benoemd en gecommitteerd om Nederland
op de, te Budapest te openen internationale
telegraafconferentie te vertegenwoordigen de
heer J. P. Havelaar, directeur-generaal der
posteryen en telegraphie, aan wien wordt toe
gevoegd de heer A. Kruyt, inspecteur der tele
graphie in algemeenen dienst
is de met verlof hier te lande aanwezige
majoor der art. van het leger in N.-I. D. Mo-
reau, ter zake van lichaamsgebreken niet in
en door den dienst ontstaan, eervol uit den
militairen dienst ontslagen, met toekenning
van pensioen-,
ter belooning van aan den lande bewezen
buitengewone diensten ter zake van de krygs-
verrichten tegen Lombok in 1894, aan den
majoor der art. van het leger in N.-I. G.
Feuilletau de Bruyn, alsnog toegekend de
eeresabel met het gebruikelijke opschrift.
DIT STAD EN PROVINCIE.
By kon. besluit is benoemd tot lid van
het bestuur der waterkeering van het calami-
teuse waterschap Ellewoutsdijk en den cala-
miteusen polder Borssele J. Rottier Lzn.
Door de vakafdeelingen van hout-, steen -
en metaalbewerkers, onderdeelen van Patri
monium, teVlissingen, is aan burge
meester en wethouders een adres gericht met
verzoek om in de bestekken der gemeente
bepalingen op te nemen betreffende minimum
loon en maximum arbeidsduur. Voorts wordt
verzocht dat de gemeenteraad zooveel mogelyb
het werk gunne aan inschrijvers, in de ge
meente woonachtig, van wie men verzekerd
is dat zy uitsluitend Vlissingsche werklieden
in hun dienst nemen.
Dinsdagavond werd, onder voorzitterschap
van den heer Ochtman, eene algemeene ver
gadering gehouden van leden der G o e s c h e
Ambachtschool. De rekening, die gedaan werd,
gaf aan een ontvangst van f 4867.585 en een
uitgaat van f 4540.88 en dus een goed slot
van f 326.70».
De flnancieele toestand is wel gunstig doch
er is veel noodig en meerdere geldelyke steun
is daarom dringend gewenscht.
In het verslag wordt een woord van lof ge
bracht aan leerlingen en onderwyzers en voor
namelijk aan den afgetreden voorzitter, den
heer Lambrechtsen, wiens jjver en practisch
talent der inrichting zeer ten goede gekomen
was.
Sedert den aanvang van den nieuwen cursup,
1 September 1895, zyn 19 leerlingen voor de
eerste maal ingeschreven, te weten voor het
timmeren 11, voor het smeden 8hun leeftyd
wisselde af van 12—15 jaar; op het einde van
1895 telde de school 34 leerlingen voor het
timmeren 20, voor het Bmeden 14; de leeftyd
bewoog zich tusschen de grenzen van 1218
jaar.
De aftredende leden van het bestuur,
heeren J. W. v. d. Weert Az. en W. F.
Stoel, werden by acclamatie herkozen.
Woensdag is de gewezen
ontvanger van Hoedekenskerke gear,
resteerd, verdacht van verduistering van gelden
Volgens bericht uit Bath zyn van de
570 H. gerst, die De Hoop in had, 413 H.
droog overgeladen in het schip Maria, schipper
A. de Munck, terwjjl het restant in De Hoop
is gebleven. Beide schepen zyn Woensdag
naar België vertrokken.
Gedurende het jaar 1895 is door de ge
meente Zierikzee ontvangen:voorzelkasch
f 50, voor graszoden f 26.12, voor achorgrond
f 19.87», voor in gebruik gegeven t
grond f 148.09, en voor geledigde beerputten
f 79, waarvoor aan arbeidsloon is uitbetaald
f 65, alzoo zuiver f 14.
Woensdag werd aldaar het huwelyk vol
trokken van een weduwnaar van 55 jaar en
een ongehuwde vrouw van 77 jaar. De belang
stelling van het publiek was groot, daar zeer
in het nieuw echtpaar by het verlaten van
h.it acadhuis iu de Mcc? straat stonden cp le
wachten.
Voor de eerste maal is ook te Bier
liét een varken gestolen, nl. in den nacht
van Dinsdag op Woensdag by den landbou
wer L. de Smet in de Oudelandsche straat.
Toevallig waren de huisgenooten eerst onder
de morgenuren ter ruste gegaan ingewanden
en kop werden nabjj de hoeve van zyn buur
man gevonden.
Knnst en Letteren.
By gelegenheid van de uitvoering, Woens
dag avond gegeven door Middelburgss Onder
wijzers-Zangver eeniging, onder leiding van
den heer H. C. de Waal, was de Concertzaal
te Middelburg goed bezet.
Daar die vereeniging geen critiek wenscht,
volstaan wy met de mededeeling dat de heeren
zangers met lust en toewyding zich van hun
taak kweten en het publiek zich door applaus
dankbaar toonde.
Vooral zeer warm klonken de toejuichingen
i de nommers, gecomponeerd en gedirigeerd
door den heer J. Cleuveren het was of (Je
zangers onder zyne leiding met nieuw leven
waren bezield.
Hoe schoon was by de uitvoering van die
drie liederen intonatie en nuanceering
Deze composities munten uit door degelijk
heid en een juiste behandeling van den tekst.
Wat bewerking betreft, staat, naar onze mee
ning, Een lied der zee boven de beide andere
Zon en Wolken en In de Lente; al heb
ben deze ook groote verdiensten. Vooral dat
O Lente! Wees welkom op aarde klonk zoo
frisch en opwekkend.
Wy verheugden ons zeer over de hartelijke,
de zeer waardeerende ontvangst, die den heer
Cleuver en zyne liederen ten deel viel.
De heer Van T. oogstte evenzeer veel by val
in met zyn vioolspel. Diens flinke, zekere
stokvoering, alsmede zyn voordracht en tech
niek vallen zeer te pry zen en dilettanten,
zooals hy, treft men weinig aan.
Het publiek ging dankbaar huiswaartsen
de zangers waren zeker niet minder vervuld
met dank jegens de jonge dame, die zoo wel
willend nu en dan hun zang met pianospel
begeleidde.
Te Arnhem is in den ouderdom van een
en zestig jaar overleden de kunstschilder W.
de Famars Testas, die vooral naam maakte
door zyne stukken, op zyne reizen in het
Oosten geïnspireerd.
Te Rotterdam dreigde Dinsdagavond by
het gezelschap Le Gras en Haspels de voor
stelling van Sardou's Dora mis te loopen; de
regisseur deelde met verontwaardiging mede,
dat de beer Brondgeest »niefc op zyn post was
verschenen-" De heer Van Eysden heeft toen
zyn rol gelezen en diens rol is door den heer
V. Zuylen jr overgenomen.
De oorzaak der weigering om te spelen zou,
naar men aan de Zwolsche Crt schryft, het
gevolg zyn van een aanmerking, door den
regisseur gemaakt op de kleeding van den
heer B. by de vertooning van Dora op Maan
dagavond, toen het voor 't eerst werd gegeven
voor de leden van het Tooneelverbond en hun
dames.
De directie ontzegt hem nu het recht van
medespelen in Marcelle. Waarscbynlyk zal
een en ander wel uitloopen op ontslag.
De voorgenomen tooneelvoorstalling van
de Amsterdamsche critici is tot het volgende
winter seizoen uitgesteld.
In het laatst van April zal te Weenen
door Keizer Frans Jozef een standbeeld van
Mozart worden onthuld.
Dat is de eerste maal dat zulk eene eer
een Oostenrykschen componist ten deel valt;
zelfs de onthulling van het gedenkteeken voor
Beethoven werd niet door den Keizer persoon
lijk bjjgewoond.
Ter gelegenheid van de onthulling van het
standbeeld, zal de Keizerly be opera gedurende
drie achtereenvolgende avonden Figaro's
Hochzeit, Don Juan en Die Zauberflöte op
voeren. Het Weener Conservatorium zal een
conceit geven, waarvan het program is samen
gesteld alleen uit werken van den beroemden
componist.