MIDDELBIRGSCHE CIM HUT. N°. 39. 139° Jaargang. 1896. Zaterdag 15 Februari. Deze courant verschijnt dagelijks, niet uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prije, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,/2.—. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer. Middelburg 14 Febr. 8 u. vin. 36 gr., m. 12 u. 43 gr., av. 4 u. 41 gr. F. Verw. N. W. wind. Advertentiè'n voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór é£w uur aan het bureau bezorgd zgn. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bjj abonnement opvoordeeli voorwaarden. Prospectussen daarvan zgn aan het bureau te bekomen. ordeelige l ;gn gratis I Te I te Agenten. Te Vlissingen P. G. de Vey Mestdagh& Zooh, Goes: A. C. Boluit, firma wed. A. C. de Jonge. Middelburg 14 Februari. Hoe zonderling men toch redeneeren kan! Zooals onze lezers weten, namen wjj de be denkingen van de Standaard en Vaderlander (orgaan van dr Bronsveld) over tegen de be noeming van den Aartsbisschop van Utrecht tot ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw. Wjj voegden daarhg deze eenvoudige op- >Het gaat ook, dunkt ons, niet aan iemand te ridderen alleen omdat hg tegenover een kerk verdienste heeft. Maatstaf daarvoor moe ten zgn zjjne verdiensten tegenover de maat schappij in het algemeen. Op de vraag van de Maas- en Roerbode (of hg, die op gods dienstig en geeBtelgk gebied ongewone toe- wjjding toont, niet reeds daardoor het maat schappelijk belang behartigt) geven wjj niet zoo grif een bevestigend antwoord. Meerma len is gebleken dat het kerkbelang het maat schappelijk belang zeer in den weg staat." In verband daarmee nu schrjjft het Centrum een lang relaas, waarin o. a. deze regelen voorkomen •Hiertegenover zou kunnen gevraagd worden, of men reden heeft, om zelfs ook maar te vermoeden, dat het laatste in dit bizonder ge val heeft plaats gehad. Maar deze vraag wenschen wjj niet tot een onderwerp van debat te maken, om de Middelburgsche cou rant niet te zeer in moeiljjkheid te brengen." Het blad stelle zich gerust. Wjj zgn niet zoo spoedig in moeilijkheid gebrachten voora in deze niet, waar wg in 't algemeen schreven. Zgn redactie is echter te verstandig om onze bedoeling niet te begrjjpen. Wg behoeven waarlgk om harentwil dus daarover niet veel meer te zeggen. Doch voor anderen, die haar betoog lazen, nog het volgende tot na dere toelichting van onze meening. Het maatschappelijk belang wordt laag niet altjjd door het kerkeljjk belang bevor derd. Integendeel. Dat leert de geschiedenis al eeuwen lang, en bewjjst nu ook het groot aantal kerkgenootschappen, die dageljjks nog vermeerderen. Zjj allen zgn zoekende naar de waarheid, die niemand ooit zal vinden en middelerwijl wordt de maatschappij door al die zoekende zielen beroerd, worden de menschen van elkaar verwgderd; en is de samenwerking tot verbetering van onze maat schappelijke toestanden verbroken. Bovendien wordt door al die beweging over de onzien lijke en onbekende dingen de aandacht van allen afgeleid van het ondermaansche, van den plicht, dien zjj hier te vervullen hebben en wordt de zelfstandigheid van nog meerderen gebroken. Dr Bronsveld en zjju aanhang vinden dat dr Kuyper en de zjjnen op een dwaalspoor zgndo Nederduitsch hervormden zien de Gereformeerden weer met een medelijdend oog aan, en de oud-katholieken meenen dat de Katholieken het bg het verkeerde eind hebben. Nu spreken wg nog niet eens van de ver schillende gevoelens, o. a. van modernen en orthodoxen, in éen en hetzelfde genootschap. In hoever nu de katholieke kerk der maat schappij goede diensten bewjjst, daarover zullen de meeningen ook nog al verschillenmaar die kwestie gaat buiten onze opmerking om. Door hare organisatie staat die kerk zeker zeer hoogzjj is de zuivere afspiegeling vau een berustend, zich overgevend geloof. Maar moet nu iemand, die in die kerk een hooge plaats inneemt, daarom alleen een orde ontvangen Wg hebben niet de eer Z. D. H. den nieuwen Aartsbisschop te kennen, evenmin als zgne ver diensten tegenover de kerk, die zeker wel zeer groot zullen zgn anders ware hem door Z. H. den Paus zulk een hooge eer niet bewezen. Maar, al mogen velen hem als Aartsbisschop eeren en waardeeren, daarom is dit voor eene xegeering van een land nog geen motief om Z. D. H. ridder te maken van een Nederland- j sche orde. Hiermee had zjj gerust nog wat kannen wachten, totdat Z. D. H. ook bewijzen gegeven had voor de algemeene samenleving nuttig te zjj o Want gerechtvaardigd is zulk eene benoeming toch niet alleen hierdoor dat, zooals het Cen trum opmerkt, dit van oudsher met katholieke Bisschoppen plaats heeft, zooals ook geschiedt met prinsen van den bloede. Ook voor deze laatsten vinden wjj een dergeljjke benoeming, alleen omdat zg prins zjju, vrg belachelijk en niet meer vau dezen tjjd. Met deze opmerking willen wg hoegenaamd niets tekort doen aan de verdiensten van Monseigneur als kerkvorst, en zgn wjj zeer verre af van zelfs het minste vermoeden dat door hem ooit iets gedaan is ten nadeele van e maatschappij. Dat gelooven wg zelfs geen oogenblik. Wg schreven in 't algemeen, afgescheiden van den persoon, zooals wjj ook zouden geschreven hebben, wanneer het geval zich had voorgedaan dat een pas benoemd Op- perrabjjn een zelfde eer ware te beurt gevallen. De redactie van het Centrum mag toch van anderen, niet-katholieken, niet vergen dat zg maar grif instemmen met hare bewering dat qualiteit, ook maatschappelijk, van rabbjj- uen en predikanten niet zoo hoog kan worden aangemerkt als van een Roomschen kerkvoogd. Ieder, die aan een kerkgenootschap hecht, stelt dat en zgne dienaren het hoogst. laar voor het overige herhalen wg nog wat wg schreven, doch dat genoemd blad verswjjgt: Met zulke eerbewjjzen doet men echter toch al zoo zonderling, dat het nu gebeurde er nog wel bjj kan." Niet om de benoeming zelve maar om het beginsel voegden wg bjj de beschouwingen der beide Protestantsche bladen onze eenvoudige opmerking, die de redactie van het Centrum zoo opgewonden maakte of verbolgen doet schijnen. teBon en anderen eene boterfabriek op te richten. Woensdagavond hield de onderlinge varkens verzekering-maatscbappjj de Eendracht te Sluis hars gewone algemeene veTgade- riug. Uit het verslag bleek dat de maatschappij geen verliezen heeft gehfu-K -De rekening over 1895 bedroeg in ontvangst f 517.84, in uit gaven f 21, sluitende alzoo met een goedslot van f 496.84, welke som op de Rijkspostspaar bank is geplaatst, Er werd bepaald dat de vergoeding voor 1896 zal bedragen 35 cfc. per KG. bruto, de inleg- en werden, evenals het vorige jaar, be paald op 2.50, te voldoen vóór ultimo Mei. De maand Januari werd vrjjgesteld en de contributie bepaald op 12Vj cents per maand. Als bestuursleden werden met bjjna algemeene stemmen herkozen de heeren J. Sanders Mas- clee, J. J. Verslujjs en C. Delmé. Bjj kon. besluit is benoemd tot notaris bin nen bet arrondissement Haarlem, ter stand plaats de gemeente Aalsmeer, J. M. Neomagus, candidaat-notaris te Vianen. De luitenant ter zee der lste klasse, jhr. H. L, Wichers, beboorende tot de rol vanHr. Ms. wachtschip te Hellevoetsluis, wordt met 15 dezer op non-activiteit gesteld. Met 3 Maart a. s. worden a op non-activi teit gesteld de luitenants ter zee 2de klasse P. E. van Musschenbroek en H. W. A. Brans, beiden dienende aan boord van Hr. Ms. schoener Suriname-, en geplaatst: aanboord van Hr. Mr. logementschip voor zeemiliciens Neptunus, de officier van gezondheid der lste klasse dr. Th. Koppeschaar aan boord van Hr. Ms. schoener Suriname, de luitenants ter zee dör 2de klasse W. van Braam en J. L. van Leschen en de officier van gezondheid der 2de klasse L. J. Jansen; aan boord van Hr. Ms, monitor Cerberus, de luitenant ter zee der 2de klasse L. T. van Heusden. i weêr eene UIT STAD EN PROVINCIE Zaterdag a. (morgen dus), des avonds te acht uur, zal in de leeszaal van Ons Huis alhier de heer P. F. va: novelle voordragen. Het genoegen, een vorig maal door genoem den heer met zulk een voordracht velen ver schaft, zal zeker ook thans wel aanleiding geven tot een druk bezoek. Volgens een bericht in het Hbld. van Antwerpen zal het wrak van de Busy-Bee door het Hollandsch loodswezen worden weg geruimd. Men zal het waarschjjnljjk doen springen, na gepoogd te hebben van de lading te redden wat te redden iB. Deze bestaat uit 30 ton koper, 50 ton vuursteenen, 40 ton phos- phaat, 100 ton verschillende koopwaren. Van 23 Febr. af zal bet rjjkstelegraaf- kantoor met telephoondienst te N i s s e op Zon- en feestdagen alleen open zgn van 77a tot 87a uur voormiddags (spoortjjd). De dienst, uren op werkdagen blgveu onveranderd. Voor de betrekking van veldwachter St. J a n 8 t e e n meldden zich Woensdag 38 personen aan. Zjj legden allen ten gemeente huize bewjjzen van bekwaamheid af in het opstellen van een proces-verbaal. Woensdag avond is te Sint Jansteen (heikant) de schuur van den landbouwer Hes ters afgebrand, waarbjj eenige kalveren, een veulen en kippen omkwamen. Eene koe, die den brand ontloopen was, keerde, na een eindje gemarcheerd te hebben, op haar pad terug en liep regelrecht het vuur innatuur- ijjk verbrandde ook dit beest. Oorzaak tot heden nog niet zeker bekend maar er is gegronde reden kwaadwilligheid te vermoeden reeds is een persoon gearresteerd. Te Schoondjjke bestaat, naar men ons meldt, het voornemen om aldaar op het bouwterrein van de heeren Van Male, Nee- JDK BRAM». Heden nacht tegen een uur werden de Middelburgers uit hun slaap gewekt door het gelukkig zelden alhier gehoord wordend brand alarm en vele honderden spoedden zich naar de Groote Markt, waar het koffiehuis De Koop handel bewoond door den heer J. Gabrielse, volle vlam stond. Weldra ratelden de spuiten met hare be manning door de stille straten om hare dien- Bten te bewjjzen doch dit was onnoodig, wjjl een aantal slangen op de in den omtrek ge legen brandkranen der duinwaterleiding ge schroefd werden en daarmede zooveel water in den brand werd gebracht dat meerdere hulp onnoodig was. Het perceel met al wat er aan meubilair, glaswerk enz. in aanwezig was, is totaal uit gebrand; alleen de voormuren van het huis staan nog. Het huis werd bewoond door den eigenaar, vrouw en vier kinderen, van éen tot acht jaar oud, en eene dienstbode. Dat die allen het ljjf konden bergen is een gevolg daarvan dat de vrouw, die geruimen tjjd ziek ge weest was doch thans beterde, nog niet in slaap was en, op den zolder een verdacht rucht hoorende, haar man wekte. D eerst dat gerucht op rekening te moeten scbrjjven van de huiskat, doch sprong, op her haald aandringen der vrouw, bet bed uit en spoedde zich naar boven, waar hem rook en vlammen te gemoet kwamen. Hg gaf de dienstbode, die boven Bliep, den raad zich te redden door uit het raam te springen. Intusschen waren behulpzame personen, welke de vlammen, die boven het dak uit sloegen, gezien hadden, ter hulp gesneld, en drongen zg de vrouw des huizes tot vluchten. Zjj, het meest bedacht op hare kinderen, nam er twee mede, een in eiken arm een achtjarig meisje had te voren reeds de tegen woordigheid van geest gehad met nog jonger kind de trap af te jjlen en liet zich van die trap gig den, waarbjj zg eenige kneuzingen bekwam. Eens in veiligheid, terwjjl zg niet wist of hare andere twee kin deren gered waren, wilde zg met alle geweld weder in het brandende perceel terug en het kostte heel wat moeite en kracht haar daarvan terug te houden. Zjj werd bjj familie onder gebracht, waar ook de kinderen, die intussohen op het poli tie-bureau een tjjd lang verbleven, later hun intrek namen. Daar vond ook de man een onderkomen, die toen hg, nadat vrouw en kinderen uit het brandende perceel waren, nog een poging waagde om iets van zgn have te redden, een zjjner voeten gedeelteljjk verbrandde. De verwonding is echter van niat veel beteekenis. Erger er aan toe was de dienstbode. Toen zg wakker werd gemaakt, verhinderden haar de vlammen naar beneden te kómen, waarop ig, ingevolge den hier bovengenoemde» haar gegeven raad, van een tameljjke hoogte door het zolderraam sprong. Zjj kwam op een zoogenaamde koekoek terecht en viel door de rui ten daarvan op het eronder staand biljart. Zg had ernstige brandwonden aan de armen be komen en kreeg door den val wonden aan den hals en het gelaat. Nadat zjj uit het huis was gebracht, begaven baar de krachten. Eerst werd zjj naar het politiebureau gebracht, van waar zg per rader-brancard naar het gasthuis vervoerd werd. Daar werd zjj spoedig ver bonden en toonde zeer goed bg haar posi tieven te zgn- Dat zjj, een boerendeern, de zaak echter vrg phlegmatisch opvatte, bljjkt hieruit dat, toen zjj verbonden was, zjj van de haar on ge wacht geboden gelegenheid gre tig gebruik maakte om tevens de hulp den medicus in te roepen voor een lichte ongesteldheid, waaraan zjj reeds eenigen tjjd laboreerende was. Haar toestand is dan ook niet verontrustend. Door de hulp van eenige moedige burgers werd nog een klein gedeelte van het linnen goed gered, evenals een klok met speelwerk, Overigens iB alles een prooi der vlammen ge worden. Is deze brand duB, met uitzondering voor de dienstbode, voor de bewoners vrg gelukkig afgeloopen, wat hunne personen betreft-, ma terieel is de schade groot. Wel zgn het huis de inboedel verzekerd, naar wg vernamen de Zierikzeeache maatschappij, maar de eigenaar zal zgne drukke zaak natuurlgk in geen maanden kannen uitoefenen. Gelukkig voor hem is hg op een voor hem zeer belangrjjk punt gerust gesteld. Een jjzeren brandkastje, waarin een drie of vier duizend gulden, gedeeltelijk in specie en ge deelteljjk in papier, geborgen waren, kon heden nacht niet gered worden en het was de vraag of bjj de opruiming der puinhoopen dat kapitaaltje ongeschonden zou worden teruggevonden. Die vraag werd heden middag in goeden zin opgelost. Het brandkastje werd toen te voorechjjn gehaald en al de waarde, die er in was, bleek ongeschonden te zjjn. Bjj den brand is verder de huiskat omgeko men, terwjjl een tortelduif door den rook ge stikt is. Omtrent de oorzaak van den brand is nog niets met juistheid bekend. Dit alleen staat vast dat bg boven achter is ontstaan. De aan het verbrande perceel grenzende kegelbaan der sociëteit de Vergenoeging beeft ge schade aan het dak bekomen, echter van weinig beteekenis. Het aan de andere zjjde staande koffiehuis de Vriendschap bekwam eenig nade het dak en aan den zolder benevens wat waterschade, terwjjl ook andere buren eenige waterschade beliepen. Al die schade is echter door assurantie gedekt. Voor de Vriendschap had de brand echter nog kwade gevolgen kunnen hebben. Wjjl 's nachts, na inspectie in loco, meende dat al het vuur gedoofd was, had men zich n ter ruste gelegd. Heden morgen vroeg echter kwam de dienstbode toevallig op den zolder en bleek het vnur nog voort te woeke ren door dadeljjk water aan te brengen werd echter verder onheil voorkomen. De brand leverde, van het Marktplein gezien, een fraai gezicht op; en al beschouwden, als naar gewoonte, eenige bezoekers het ongeval alB een pretje, een aangename afwisseling van het gewone kalme verloop van dagen en na over het geheel ging het rustig toe stond de menigte op onze Markt zoo bedaard mogeljjk toe te zien als naar een vuurwerk. Klachten werden vernomen dat de met het bl-uBBchingswerk belaste personen zeer lang werk hadden eer van de diensten, die de water leiding bg brand kan bewjjzen, kon gebruik gemaakt worden. Men scheen niet voldoende op de hoogte te zgn waar de brandkranen te vinden waren. In ons blad vindt men daar omtrent eene opmerking onder de ingezonden stukken. Wg hebben heden middag nog even geïn formeerd naar den toestand der geredde per sonen. De man en de kinderen verkeeren in goeden welstandde vronw is bedlegerig vreeseljjk zenuwachtig, wat waarlgk niet te verwonderen valt, en de toestand van dienstbode is ook niet veroatru stend. eigend eene som van f 275, welke hem door Jan Harthoorn gedurende dat tjjdsverloop op verschillende tgdstippen was ter hand gesteld om dat voor hem te bewaren en in de maand October 1895 terug te geven, welk geld toe behoorde aan verschillende personen in ieder geval niet aan hem, beklaagde die het aan Harthoorn voornoemd hadden gegeven, om daarvoor ten hunnen behoeve loten te koopen in de, in de maand October 1895 te Middelburg te houden, loterjj voor de blinden- inrichting, door dat geld niet aan Harthoorn terug te geven, toen dezen het op 15 October 11. terug vroeg, maar het ten eigen bate aan te wenden. Vanwege het openbaar ministerie zgn in deze zaak twee getuigen gedagvaard. Voor onze landbouwers. Donderdag kwam voor het kantongerecht te Zevenbergen de zaak voor van de firma Nivette te Parjjs, eischeresse, tegen een 13fcal landbouwers, allen uit Etten en Lenr afkom stig, als gedaagden in zake levering bloed- mest en weigering van betaling. Voor Nivette trad op de heer J. Lindeman, uit Rotterdam, voor de gedaagden mr. H. H. Hartog, uit Bergen-op-Zoom. De eerste zaak die voorkwam tegen A. Grauwmans, landbouwer te Leur, en onmiddelljjk werd door mr. Hartog tegen Nivette de eiscb gesteld, daar het een buiten- landsche firma betreft, voor en aleer te kun nen procedeeren, cautie te stellen tot een be drag van f 100 voor eventueele kosten van ge tuigen, registratie enz. Lindeman kon deze cautie niet stellen, en moest eerst Nivette hier over berichten; hjj vond f 100 ook te veel, zoodat de kantonreohter de cautie bepaalde op f 80, en de voortzetting dezer zaak bepaalde op 27 Februari. Vervolgens kwamen de twaalf andere zaken voor, waarin de kantonrechter dezelfde be slissing nam. Nivette moest dus f 1040 cautie atellen voor de dertien zaken. RECHTZAKEN. Arrondissements-recfitbank te Middelburg. Heden, Vrjjdag, zgn veroordeeld wegens: mishandeling: H. V., 21 j., arbeider, Hein- kenszand, en J. S., 23 j., werkman, Wemel- dinge, beiden tot 2 m. gev. straf; F. H., 19 j., arbeider, Kruininge», tot f 10 b. s. 10 d, h., en A. G. D. P. v. A., 18 j., werkman, Ter- neuzen, A. M., 43 j., reizend koopman, Rot terdam, en J; K., 35 j., wed. J. A, P., zonder beroep en zonder vaste woonplaats, allen tot f 5 b. s. 5 d. b. het doen van een valsche aangifteB. L., j., boerenknecht, Kruiningen.tot 14 d. gev. straf beleediging van een ambtenaarM. S., 31 j., arbeider, Kruisingen, tot f 5 b. s. 5 d. h. wederspannigheid, beleediging en mishan deling van een ambtenaar: L. T., 23 j., veld- arbeider, Heinkenszand, tot 3 m. gev. strafen overtreding der drankwet en wederspan nigheid: J. P., 20 j., veldarbeider, Cortgene, tot f 3 b. s. 3 d. h. en 14 d. gev. straf. Allen in de kosten. VrijgesprokenB. P., 17 j., zonder beroep, Hoek, beklaagd van strooperjj, en C. H.( 62 j, arbeider, Boschkapelle, beklaagd van mishan deling. Kunst en Letteren. De heer A. C. Loffelt zegt in zgn vierde opstel, in het N. v. d. D. van heden, over de Tentoonstelling in Pulchri Studio, dat »Mej. Abrahams' pittig geschilderde Oost-Indische Kers met de verschillende rjjke kleurschakee- ringen van oranje en purperbmin een werk is van groote coloristische verdienste." De heer Van 't Krujja ontving van de firma A. Fürstner te Berljjn de opdracht de ouverture Tannhüuser voor groot orgel te be. werkende bewerking zal bjj die firma in druk verschijnen. Er is nu toch nog ernstig sprake van een opvoering van De Watergeuzen van Van 'fc Kruys, in dit seizoen, door de Nedtrlandsche Opera. - Met het Nederlandsch Tooneel van Gent geeft Willem van Zuylen voorstellingen waarmee hjj veel succes heeft. - Munkacsy zal tegen het einde van April zgn woonplaats van Parjjs naar Budapest overbrengen, waar hg als directeur-generaal der musea zal optreden. Vóór zgn vertrek uit de Seinestad zal hg zgn nieuwste werk, dat bjj nog bezig is te voltooien, voor een liefdadig doel tentoonstellen. Het is een Eccc Homo, dat in de kunstwereld een even hooge plaatB belooft in te nemen als zgn wereldbe roemde Christus voor Pilatus". Van de geïllustreerde leesboekjes voor de lagere scholen Voor 'tjonge Volkje geheeten, die samengesteld zgn uit versjes en stukjes uit de bekende kindertijdschriften van Scbillemans <fe Van Belkum Voor de kinderkamer, De kinderwereldenz.) zgn thans, bjj die uitge vers te Zutphen, het derde, vierde, vjjfde en zesde doeltje verschenen. De heeren P. Lou- werBe en J. Schmal zorgden ook nu weer voor de samenstelling. VERKOOPÏNGEN ENZ. Heden werd aan het gebouw Tan het provinciaal bestuur alhier aanbesteed het onderhouden van en het doen.van herstellin gen en vernieuwingen aan de gebouwen der rjjkBkweekschool voor onderwgzers te Middel burg, van den dag der goedkeuring van de aanbesteding tot en met 31 December 1897. (Raming f 3040.) Hiervoor werd ingeschreven door de heeren H. P. v. d. Ree en Zoon zoor f 2680, W. van Ujje en Zonen voor f 2747, J. de Buck voor f 2774, M. K. Jeras en Zoon voor f2820, W. A. van der Harst voor f 2930, P. L. van Miert voor f 2960, Krjjger en Zoon voor f 2995 Ter openbare zitting dier rechtbank van j en C. A. Goetbals voor f 3058.50. Dinsdag 25 dezer, des namiddags te half twee Al de insohrjjvers wonen te Middelburg. uur, zal worden behandeld de zaak tegen D. C. d. V., oud 37 jaren, kleermaker te Mid delburg, ter zake dat bjj tusschen November 1894 en half October 1895 te Middelburg op- zetteljjk en wederrechtelijk zich heeft toege- Te W olf a ar t sd jj k werd Donderdag door den architect A. Ie Clercq aanbesteed het bouwen van een woonhuis en schuurtje voor den beer J. Goetheer aldaar. Hiervoor werd ingeschreven door de heeren

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1896 | | pagina 1