MIDDELBURGSCHE COURANT. N°. 38. 139e Jaargang. 1896. Vrijdag 14 Februari. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.- Afzonder lij ke nutamere kosten 5 eent. Thermometer. Middelburg 13 Febr. 8 n. vm. 40 gr., m. 12 n. 44 gr., av. 4 u. 43 gr. F. Verw. N. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór éém uur aan het bureau bezorgd zjjn. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel; Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te Ylissingen P. G. de Vey Mestdagh Zoo», te Goes: A. C. Boeüit, fi-ma wed. A. C. db Jonge. ffiddelburg 13 Februari. AVat was, wat la, wat wezen «al. Een paar jaren geleden hei ft aldus schreef dezer dagen Br. te St. in bet Ned er landsch Landbouwweekblad de volksvertegenwoor diging door wjjziging te brengen in da heffing van Buikeraccijns de te groote winst, die de suikerindustrie van dezen accjjns trok, willen inkorten. De minister Pierson en met hem de wetgevende macht oordeelden echter haar van het vroeger bedrag minstens 11/2 millioen te moeten laten behoudenen met dat doel werden de vermoedelijke .25 pet. overwinst van vroeger ingekort tot ongeveer de helft. De suikerfabrikanten antwoordden hierop door den prijs der Buikerbeetwortelen te ver minderen met 1 per 1000 kilo's. Misschien herinnert een enkele lezer zicb nog, dat door mg erop werd gewezen, dat op die manier de ruim millioen guldens vermin dering van bescherming, die de fabrikanten verondersteld werden te zullen ondergaan, ter stond reeds tot een bedrag van 800.000 werd afgewenteld op de gezamenlijke leveranciers van hun grondproduot, omdat zjj zooveel min der aan dezen behoefden uit te betalen. Met een reeks van cjjfers werd ik bjj dit betoog in den hoek gedrongen door de woord voerders der fabrikanten, en mjj bg herhaling een berekening voorgehouden, die de onjuist heid mjjner veronderstelling moest aantoonen en die ik erkende het bovendien zelf sloot alB een bus. Alleen vertrouwde ik toch nog do zaak niet te best, omdat wjj in de gelegenheid waren geweest ook vroeger op zulke bussen gewezen te worden, die ten slotte, evenals die der goochelaars, Bpleten en gaten bezaten, waaruit ten lange leste toch nog een andere slotsom te voorschjjn kwam dan voorgecjjferd was. De uitkomst schjjnt ook ditmaal dezelfde verrassing te hebben opgeleverdalthans bg het pas verschenen ontwerp eener nieuwe sui- kerwet wordt in de toelichting gezegd, dat niet eene vermindering van acejjnswinst tot op l'/j millioen heeft plaats gehad, zooals, bg de discussiè'n over de nieuwe wet, als waar- schgnlgk werd aangenomen, maar dat een voordeel uit de overponden was verkregen van f 1.945.000 en het volgend jaar zelfs f 2.634.000. Niemand zal het den industriëelen euvel duiden, dat zg opnieuw getoond hebben door eerljjke middelen den fiscus te slim af te zgn; integendeel het is een bewjjs van ener gie, waarvoor hun een billgke belooning toe komt; maar intusschen hebben hun leve ranciers de acht ton, die zg minder ontvingen, natuurljjk niet teruggekregen, en: Bet dus de boeren, die het gelag hebben betaald. De nu pas afgeloopen campagne der suiker fabrieken nam een aanvang onder zeer on gunstige voorteekens. Bg het aangaan dei- contracten tot levering van bieten, was de marktprjjs der suiker ongekend laag, nauweljjks f 10. Om hiertegen op te wegen haastten zich de fabrikanten den prjjs der bieten te ver minderen met f 1 per 1000 kilo's. De onge hoord lage prjjzen van alle andere landbouw producten maakten, dat tegen dat cjjfer (f 9) nog contracten tot levering in meer dan vol- doende hoeveelheid konden worden gesloten. Langzamerhand herstelde zich de Buikermarkt en gestadig klimmende kwam zg een paar gulden hooger (f 12), op het tgdstip ongeveer van de levering der bieten. Niemand die het een tab van industrie, die zooveel werk verschaft, niet van harte gunt, dat zg door verbetering der marktprjjzen in staat wordt gesteld in het leven te b'.jjven niet alleen, maar ook met de winst te werken intusschen hebben echter de leveranciers, die' door de lage suikermarkt gedwongen werden voor lagen prjjshun producten te leveren, geen voordeel hoegenaamd gehad van de ver hooging der markt en Het zijn dus de boeren, die het gelag betalen. Thans is weer een nieuwe suiherwet op til» de tegenwoordige minister van financiën is den fabrikanten |in Sommige opzichten gunstiger gezind dan zgn ambtsvoorganger. Hg wil nog voor de volgende campagne hun een winst uit de schatkist toekennen van f 2.300 000 en deze telken jare verminderen met f 100.000, totdat er de vroeger bepaalde l'/j millioen als vaste premie overblijft. Geen half verborgen protectie dus der suiker industrie, afwisselend naar den omvang van het bedrjjt, de mindere of betere werkingwgze in de fabriek of de toevallige kwaliteit der wortels, maar een open vaste premie tot zeker bedrag aan eiken fabrikant, in verhouding tot de door hem vervaardigde suiker. Eu de landbouwer, de leverancier der grond stof? Ontvangt ook hjj een open, vaste pre mie tot zeker bedrag in verhouding tot de door hem geleverde suikerbieten In geenen deele; meent de fabrikant, dat zgn premie niet hoog genoeg ia om hem een verlangde winst te verschaffen, hg zal den prgs der bieten verlagen, evenals vroegeris een lage suikermarkt in 't verschiet, hg bepaalt daar naar de koopsom der bieten wortelen, evenals vroegeren vooral, indien de overige land bouwproducten laag zgn in prgs, zooals op dit oogenblib het geval is. Dan zal hg reeds daarom ook het product, dat hg noodig heeft voor zjjne industrie, tegen lagen prgs kunnen inkoopen, en de protectie, die verleend wordt aan een enkel landbouwartikel, zal zoodoende niet den landbouwer ten goed komen, maar uitsluitend den fabrikantzoodat het weer de boeren zullen zijn, die het gelag beta en. Aldus de schrijver, wiens naam dnideljjk uit bovengenoemde letters big kt en die als een bevoegd beoordeelaar in deze mag be schouwd worden. In verband met zjjne beschouwing herhalen wjj thans nogmaals de vraagWaar bljjft de coöperatieve suikerbietenfabriek Het tooneel. Toen wjj Woensdagavond den schouwburg verlieten, bekroop ons een oogenblik de lust een critiek te schrjjven op sommige critieben Maar waartoe zou dit dienen, dachten wjj later bg ons zelven. Reeds meer dan eens wezen wjj op de verschillende beoordeelingen, op de zonderlinge manieren in de Hollandsche pers, waar het recensies van bet tooneel be treft; op de onvertronwbaarheid daarvan. Dat men verschilt in gevoelen, wie zal dit onverklaarbaar vinden? Dat de een smaak heeft in een dramade ander een bljjspel verkiest, wie zal het niet weten en begrgpen En wjj noemen het een voorrecht dat zulk verschil bestaat en wjj leven in een maatschappij waar men ook op dit ge bied, dank zg den jjzer der gezelschappen voor aller monden spjjs kan vinden, en ieder volkomen vrjj is zgn smaak te bevredigen. Maar dat menige recensent met die ver schillende gevoelens geen rekening houdt, opgaat in theorieën, van uit de hoogte de stukken beschouwt en vaak met een enkel woord den staf breekt over Btuk en spel, dat is onze grief. Want dat is de kanker die ons tooneelleven bederft. Al het goede, dat een atuk bevat, wordt vaak over het hoofd geziendoor een Aardigheid wordt het geheel, de vrucht van Het komt ons voor, dat het antwoord op de vraag kan zgn: de tijd. Er liggen een paar eeuwen tusschen Jan Pieterszoon Koen en Jameson en wat in 1619 strookte met de zeden en usantiën, is in 1896 in strjjd roet alle begrippen van het volkenrecht- Wat de O. I. C. als motief aanvoerde een motief, waar wjj intusschen weinig voor voelen kan ook J.-.meson niet doen gelden. Althans wjj hebben nog nergens gelezen, dat deze zgn verraderlijken rooftocht ondernam, om de Boeren tot het Anglikaansche kerk genootschap of eenige andere religie te be- keeren. Bovendien is het zeer de vraag of alle Nederlandera van onzen tjjd hunne goed keuring hechten aan hetgeen Koen en zjjne tgdgenooten gedaan hebbenevenmin stem men velen onvoorwaardelijk in met al hetgeen thans in Indië geschiedt." Aldus de Amh. Crtwier gevoelen wjj ook meenen billijkheidshalve onder de oogen onzer lezers te brengen. Zg kunnen in deze kwestie zeker wel een oordeel uitspreken. Onze meening in deze bennen zg. Alleen veroorlove men ons de opmerking dat door Nederlanders van het heden toch een paar jaar geleden een standbeeld voor Koen is opgerioht. ijj kon. beBluit is de le luit. W. Witsen Elias, van het 2e reg., huz. op pensioen gesteld ad f 1020 'sjaars. UTT STAD EN PROVINCIE Zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer werd medegedeeld, is bjj kon. besluit benoemd tot burgemeester van Ouwerberk R. G. van der Have. Uitgezonderd die bietenverbonwers, welke contracteerd hadden met de fabriek van den beer Vlekke te Gastel. De fabrikant was met hen overeen gekomen om den prijs der bieten te doen afhangen van de prijzen, waarvoor de /abriek zelf de suiker had verkochtbovendien ontvangen zij nog een per centage in de winst van de fabriek. Wat is het kenmerkend onderscheid tus schen de Chartered-Company dat zgn dip gke, gemeene roovers enz. en de Oost- Indische Compagnie, dat zjjn die brave, edele voorvaderen!" vraagt Sic Olim in ons nommer van Dinsdag. Omtrent de bestemming van Hr Ms Evertsen, die 1 dezer te Vlissingen in dienst gesteld werd, verkeerde men tot nog toe in 't onzekere. Thans kan worden medegedeeld dat bedoelde bodem, beboudenB onvoorziene omstandigheden, 15 dezer zee biest, om zicb te voegen bjj de divisie in de Middellandsche zee, die bestaat uit de panèerschepen Kortenaer en Piet Hein en onder bevel staat van den kap. ter zee W. J. P. van Waning, komman- dant van de Kortenaer. Vad Men scbrjjft aan de Goesche Crt, De gerechteljjke statistiek laat veel van zich hooren in 't begin van '96. Het tel kaarten-sys- teem is uitgebreid de gemeente-ontvangers dienen iedere maand aan de ambtenaren van het openbaar ministerie bjj de rechtbank of het kantongerecht opgave te doen van de hun gedane betalingen van kosten door bjj verstek veroordeelden. Aangezien zoo iets in kleine gemeenten nooit voorkomt, zullen de ambte naren een groot aantal blanco staten 's maan delijks ontvangen, wat den papierrommel zal vermeerderen. Ook moeten zg, die processen- verbaal opmaken, voortaan het geboortejaar en -dag van de verdachten opgeven en mogen dus niet meer volstaan met de opgave van den leeftjjd. En eindeljjk en dit is bet prettig- van alle drie moeten de bjjnamen of valsche namen van verdachten in de verbalen voorkomen. Tot welke grappige tooneelen deze bepaling op de openbare zittingen aanleiding ban geven, dieue het volgende voorbeeld. Acht jongelui ijverig zoeken, studeeren en leeren, te niet gedaan. De heeren bedenken in 't geheel niet, hoe veel nadeel zg daardoor berokkenen. Dat zg hunne bedenkingen opperen, wjjzen op fouten, niet prjjzen wat zg niet mooi kunnen vinden, het is hun recht. Maar meermalen geven zg den indruk van niet te rekenen met de e der practgk slechts af te keuren uit lust om gewichtig te schjjnen zich al te gemakbelgk van hun taak af te maken door met enkele woorden, na wellicht Blechts een deel van het geheel gezien te hebben, een vage impressie weer te geven. Dit is jammer. Maar nog meer is te betreuren dat een deel van het publiek zicb te veel door dergelgke gevoelens laat infiuenceeren, zonder te be denken dat de meening, die werd neerge schreven, slechts is die van éen persoon. Daar heeft men nu De lijdensweg De een maakte er een zakdoekenparodie op de ander behandelde het stuk al even weinig ernstig. En toch verdiende het onzes inziens een andere bespreking. Er is zooveel goeds in het geeft zulk een beeld van het leven. Wie zich van zulk een stuk afmaakt door het een-1 voudige woordeen draak dat is een wan gedrocht der verbeelding wordt, als hg slechts even wilde rondzien in de wereld, ge dwongen tot de bekentenis: als, wat ik nu zie, voorkwam in een roman of een drama, ik zou het onnatuurljjk noemen. Dat men dus voorzichtig zg met zgn oordeel Als men De lijdensweg een >huilstuk" noemt, is het daardoor nog niet veroordeeld, maar zulk een uitBpraak, meer grappig dan juist, schrikt toch velen af. En dat is juist \n deze te betreuren. In onzen schouwburg is door bet overtalrjjke publiek niet gesnikt; hier en daar waren zakdoeken in beweging maar overigens is met ernst, met alle aandacht geluisterd, met krach' bedwongen eene ongepaste verstoring doo> ontgdig gelach bg een uitdrukking, die som migen niet begrepen. Wat vooral de waarde van het stuk uit maakt is o. i. het feit dat, niettegenstaande zelfs een weinig scherpzinnige- bjj het begin de doorzichtige intrigue kan ontdekken, het toch tot den einde toe boeit. Zoodra men mevrouw Wedékind hoort spre ken en verneemt dat een gewezen boek houder van haar echtgenoot drie jaren, naar zgn beweren onschuldig, heeft geleden in de gevangenis wegens een diefstal van 20.000 Mark; zoodra men hoort vertellen van een zoo», die niet deugen wilde en van huis ïb gezonden; zoodra men dit alles hoort, begrjjpt men al dat die moeder iets weet, en de zoon nauw bg dien diefstal is betrokken. Dit nu is geen nieuw idee, maar de wjjze, waarop die moeder en de onschuldig veroor- hebben in zekere gemeente straatschenderij bedreven en burengerucht gemaakt. Alle acht ze en b'oc geverbaliseerd en aangezien de jongelui zeer bljjgeestig zgn, hebben z«s de acht een bjj naam, ea liefst een zeer prekenden en dwazen, want vooral op de dorpen houdt men van zoo iets. De veldwach ter moet nu in alle gestrengheid het verbaal maken, maar raakt de kluts kwjjc door de blijgeestigheid. >Heden den zooveelaten zag ik, A. Z. veldwachter alhier, Q. P. geboren den, bjjgenaamd den zwabber, J. L. bjjgenaamd de koekoek, K. T. bjjgenaamd den rooien, B. A. bjjgenaamd den elastieken, enz. enz. straat schenderij bedrjjven." Men begrjjpt tot welk eene hilariteit de voorlezing van zulk een verbaal op de openbare terechtzitting aanlei ding moet geven. Voor de statistiek zal de vermelding der bjjnamen van onberekenbaar nut zgn wjj stellen ons dit ten minste met genoegen voor. De heer H. A. Hanken te Wilhelm i- nadorp verwierf te Rotterdam bjj een zaai ;adenkeuring van wege de Hollandsche Maat schappij van Landbouw o. a, eene bronzen medaille voor kleine groene erwten, en voor kookerwten. Te Coljjnaplaat woei Woensdag motgen van den nieuwen molen een der wie ken af, tengevolge waarvan de tegenoverge stelde ook naar beneden kwam en gedeeltelgk tegen den molen bleef staan. Terwjjl men beraadslaagde hoe het gevaarte op den grond te krjjgen, begon het at te schuiven, wasrdoor een timmerman er met een zjjner beenen onder geraakte en dit boven den enkel gebroken werd. Kort daarop is het been gezet. Ingelanden van bet waterschap Zuid, Kats, StAnna en Sparks, gelegen in de meenten Terneuzen en Axel, besloten tot het begrinten van 2200 M. aardeweg in die polders. Tot cipier in het huis van bewaring Oostburg is, met ingang van 1 Maarta. benoemd de heer J. A. van Rossenberg, eervol ontslagen wachtmeester der Koninkljjke ma réchaussee te Sluis. Dinsdag gaf het muziekgezelschap Apol o te Sluis zjjn tweede openbare uitvoering in dezen winter. Een talrjjk en aandachtig pu bliek beloonde de werkende leden en enkele andere medewerkers voor hunne voorafgaande studie. De muziekstukken, evenals de voor drachten, werden goed uitgevoerdvooral Artisten-revue viel zeer in den smaak van 't publiek. Nadat de voorzitter den aanwezigen zgn dank had betuigd voor de getrouwe op komst, nam de heer Böieker, postdirecteur te Yzendjjke, tevens secretaris van het muziek gezelschap Geduld Overwint aldaar, het woord en dankte namens de aanwezigen, het bestuur de werkende leden en allen die het hun ne hadden bg dragen voor den genotvollen avond. Een gezellig samenzgn besloot deze goed geslaagde bjjeenkomst. Ook de gemeenteraad te B i e r v 1 i heeft Dinsdag een verordening op het venten vastgesteld, waarbjj tevens bepalingen zgn op genomen, om de vermomde bedelarjj zooveel mogeljjk tegen te gaan. Besloten werd een derde oproeping voor een onderwgzeres aan school A te plaatsen. Reeds in een vorige raadszitting werd be oten geene bepaling vast te stellen aangaande e pensioneering van den gemeente-veld wachter. VERKOOPINGEN ENZ. Heden middag werd op de groote voorzaal van het raadhuis alhier in het openbaar i\ ontant verkocht het vroeger aan de Loskade gezonken schip de Vrouw Margeretha, zooals het thans ligt op werf De Hoop te Middelburg, welk schip van gemeentewege aldaar is geborgen. Koopev werd de heer T. Kamermans Jr. te Vlissingen voor f 275. deelde vader die ook eene dochter heeft, over wie mevrouw Wedekind al dien tjjd heeft gewaakt tegenover elkaar worden geplaatst de Btrjjd, dien de moeder hqeft gestreden en nog strjjdt tusschen hare moederliefde en haar plicht tegenover den gebroken maudat allei is het goede, het scboone in bet stuk. Dan is het karakter van den gevallen zoon zoo juist geteekend hg verwjjt zgn moeder wai zjj dacht dat baar juist zgn liefde zou doen verwerven haar te ver gedreven toewjjding voor hem, die in zwakheid ontaardde. En dan het Blothet ontwaken in het hart van den verbitterden vader den onschul dig veroordeelde, die naar wraak dorstte van het besef waartoe liefde voor een kind eene moeder voeren kan. Hg wil niet langei zgn wraak oefenen, als zgn dochter er bem om smeektmaar nu zal de moeder uit zich- zelve naar den rechter gaan om hem goeden naam weer te geven. Zg gaat den Ijjdensweg op, maar niet alleen, want de be rouwhebbende zoon vliegt zgn moeder in de armen en beiden gaan naar het gerecht. Wat er verder gebeurt, laat de schrjjver te denken over aan den toeschouwer, die het ge makkeljjk kan bevroeden. Knnst en Letteren. Volgens nader bericht wordt door h< t gezelschap-Chrispyn geen Multatuli-avond ge houden. De stad Gent bezit in haar archaeolo- gisch museum zes kunstig geciseleerde platen, die in de 15e eeuw door den goudsmid De- bondt zgn gemaakt en vroeger door de stads boden werden gedragen. Een kunstliefhebber heeft voor twee van die platen 800.000 fr. geboden, en volgens de Flandre Libérale ii een deel van het gemeentebestuur bereid de platen te verkoopen, als de koopprjjs op een millioen fr. wordt gebracht. De opbrengst zon dan dienen voor historische en arcbaeologische werken. De afdeeling kunst van den Kunst- en Letterkring aldaar heeft bet gemeentebestuur verzocht, die platen niet te verkoopen. - Woensdag middag is Ambroise Thomas, oudste der hedendaagsche Fransche compo nisten, te Parjjs overleden. Hg werd in 1811 te Metz geboren. Zgn vader, muziekonder wijzer, leidde zgn eerste muzikale opvoeding, die werd voortgezet aan het conservatoire te Parjjs. In het bezit van den Prix de Rome in 1832 bracht Ambroise Thomas drie jaren door in de villa Medicis. Zjjn eerste werk, la Double Echèle aan de Opéra Comique dateert van 1837. Zgn eerste groot succes behaalde hjj met le Caïd, die gevolgd werd door den Sonqe dune Nuit d'etè (1850) la Cour de Célimène (1855) en Psyche (1856) maar het meest populair is voorzeker zgn opera Mignon. TWEEDE HAMER. Successie-, overgangs- en registratierecht. Het afdelingsverslag der Tweede kamer is verschenen over het wetsontwerp tot nadere regeling van het recht van successie en van overgang bg overigden en wgziging van eenige bepalingen betreffende de heffing der rechtne van legistr&tie. Zeer velen keurden Bterk af de voorgestelde omzetting van het overgangsrecht op nagela ten effecten en rentegevende schuldvorderin gen en van het evenredig registratierecht op scheidingen in een verhoogd successierecht, terwjjl voorts de bepalingen tegen benadee ling der schatkist, door ontduiking, door ver scheidene leden over het algemeen uiterst fiscaal en niettemin weinig doeltreffend wer den geacht en nit dien hoofde tot ernstige grieven aanleiding gaven. Voor zoover de voorgestelde maatregelen in verband stonden met dekking van het even tueel tekort door de wgziging van de perso- neele belasting werd de voordracht on'jjdig geacht. Mocht versterking vanyde schatkist noodig zgn, dan werd gewezen op uitbreiding hoogmoed eene verkeerde daad deedin De lijdensweg geeft hg een moeder en een vader aanschouwen, waarvan de een uit liefde een zwakheid beging, waarvoor zg boeten wil en de ander door de liefde eener dochter tot zachtheid wordt gestemd. Gelouterd worden beiden een reine, verbeven gedachte brengt hen op een beteren weg. Recht menscheljjke gevoelens, deugden en zwakheden, om niet van ondeugden te spreken, schetst Filippions in beide stukken. Dat in een Duitscb stuk aan de con ventie zou geofferd wordpn, lag voor de band. Maar is dat conventioneele altjjd zoo slecht; is bet niet te verkiezen boven het koude, akelige realistische van sommige andere stuk ken, die tegenwoordig aan de orde zgn? Een liefde tusschen de dochter van den on schuldig veroordeelde en een goeden zoon van de diep getroffen vrouw, een broer van den werkeljjken dadereen oom die de waar heid zegt en geen doekjes windt om zijne meening; een echtpaar dat van adel is ge worden en alleB met geld tracht goed te maken het zgn bekende tooneelmotieven en tooneel- - figuren. Dat wjj gejjkte termen hooren als: »angst Het stuk heeft sterk sprekende geljjketis I deed u bidden en niet het geloof, want het ge- met het vroegere tooneelspel van denzelfden bed van den geloovige wordt al tjjd verhoord"; schrgverDe weldoeners der menschheid.»een kind dat ik onder het hart heb gedra- Toen schetste Filippi oub een vader, die zich gen"wjj nemen ze bg het vele goede in het vernederde voor zjjne kinderen, nadat bjj uit stuk op den koop mee.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1896 | | pagina 3