hob Den zag er Woensdag avond reoht vrien
delijk en gezellig uit, gedrapeerd als zjj was
mot kleurig vlaggedoek, versierd met de wapens
der voornaamste Zeeuwsche gemeenten en met
buten van scheepvaart en handel. Het
'an den stichter van Schuttevaer nam
*e<la de eereplaata in, te midden van een
vlr«g« trophee.
de tafelversiering was in overeenstem
iet het doel en de strekking der Ver-
ij; een paar goed afgewerkte schepen,
en vergankelijker dan die de zee be-
vormden met andere attributen van
c ippersbedrjjf het middelpunt van den
disch.
Ruim een veertigtal personen zaten aan en
reeds na het tweede gerecht ving de stroom
der toosten aan te vloeien.
De voorzitter der vereeniging, de heer mi
H feme enge, herdacht op de hem eigen geest
driftvolle wjjze zjjne voorgangers, in de eerste
pla ien stichter der vereeniging, den waar
diger. W. J. Schuttevaer, en in de tweede
plaats den vorigen voorzitter, den heer De
dong, m daarna hun voorbeeld volgende een
heildronk te wjjden aan Hare Majesteiten de
nnen. Hjj wees er op dat aan den
oom, die vroeger zoovele takken had,
i an (.echts eene loot meer groeide; om,her
innerende aan het lief en leed dat sedert
eeuwen her Oranje en Nederland samen deel
de u en herdenkende hoe ïjederland onder
het tuur van Oranje groot was geworden,
de beste wensohen uit te spreken voor het
ijjk kind, dat na een korte spanne
tjjds dm scepter voeren zal, en voor hare
sljjke moeder. Zoo lang dezen zetelen op
troon is er voor groot en klein recht te
vin. Wjj kunnen niet zonder haar en zjj
■/onder ons. Daarom moeten en zulllen
Ni ilc-rUnd en Oranje éen bljjven.
a 'laverend hoera bezegelde de geestdrift-
veils lorden van den voorzitter en met applauB
werd jjn voorstel aangenomen om HH. MM.
Je uiting der vergaderden in kennis te
stellen-
lgende telegram werd daarop verzonden:
Aan Hare Majesteiten de Koninginnen
te 's Gravenhage.
n de jaarljjkscüe algemeene vergadering der
ï.bippevsvereeniging /Schuttevaer, thans te
Middelburg bjjeen, werd door den voorzitter,
bjj herinnerende aan het groote voorrecht
dat .s vereeniging in het afgeloopen jaar ge.
noot» toen zjj de eer had een eenvoudige maar
daarin niet minder welgemeende hulde aan
ars Majesteiten te mogen brengen, een heil
dronk ingesteld op het welzjjn van Hare
Majesteiten.
Daarmee instemmende en daarbg opnieuw
ekering gevende van hare verknockfc-
tan het Oranjehuis, besloot de vergade-
- met enthousiasme hiervan Hare Majes
teiten «lededeeling te doen.
e kwjjt ik mg van die aangename en
hoogF j: vereerende opdracht.
Mr H. S m e e n g e,
Voorzitter van Schuttevaer.
De ce-president bracht daarna een heil
dronk uit op den minister van waterstaat,
wienu ;eun de vereeniging zoo dik wjj ls inroept
en oatvangt.
3cretaris wjjdde een woord aan den
i van financiën, wien hg dank bracht
totgeen hg in het belang der schipperij
dr,fi< en nog voornemens is te doen om de
lie haar drukken, te verminderen,
inister van justitie werd vervolgens
herd: t door den heer IJmker, lid van het
hooi' ituur, terwjjl de heer Bugsman, even-
uunu ofdbest uurder, den minister van binnen-
lanöu In zaken een dronk wgdde. Hg noemde
r, ai flink man en hoopte dat hg nog lang
het koelte der eere zal bezetten.
nder lid, de burgemeester van Nieuw-
Bojjorland, meende dat ook een glas geledigd
v/oc: moest op den minister van marine en
daaraan vast de hoop dat hgookzgo
vee'logenden steun zal verleenen voor
de verbetering van het Hellegat.
De heer Smeenge, dankende voor de fraaie
deco ratie der zaal en de hulde aan den stich
ter dor vereeniging daarbjj gebracht, vond in
verschillende wapensohilden aanleiding om
oen voord te wjjden aan de verbroedering aller
zonenvan hetzelfde vaderland. Wat éon alleen
•nooit bereiken kan, valt velen gemakkei jjk, dat
bt> Schuttevaer. Het had hem getroffen
dat in het Zuiden zooveel sympathie bestond
voci het Noorden. Hg bracht hulde aan de
'Li wen in het algemeen en aan Middelburg
co Middelburgers in het bgzonder voor de
wp i vraarop zjj de algomeene vergadering
ontvingen, daarbg vooral doende uitkomen hoe
[-oedft zorg van den heer mr G. N. de
Moppelaar, den voorzitter der afdeeling Mid
delburg, de bijeenkomst had veraangenaamd.
V i rvolgens dronk de heer Smeenge op den
vertegenwoordiger van het gemeentebestuur,
dec heer H. P. den Bouwmeester.
h g tal van sprekers, die wg niet allen
noe oen kunnen, voerden vervolgens het woord.
De hoeren De Stoppelaar en Den Bouw
meester beantwoordden den voorzitter; de
r: viste bracht den heer Smeenge eene welver
diend' hulde voor de wjjze waarop hg als
voorzitter van de vereeniging optreedt en
maakte hem een compliment over de wjjze,
-.vi'.arop hg heden de lang niet gemabkeljjke
taak om de vergadering te leiden, had ver
vuld laatste uitte de beste wensohen voor
de welvaart der schipperij en haar voortdu-
renden bloei.
De Zeeuwsche zeevaarders, de secretaris dei
a deeling Middelburg, de secretaris der ver
eniging, de pers en nog tal van andere zaken
en personen werden gehuldigd en eerBt laat
stond men van de tafel op, die, wjj zeiden het
r&tds, keurig was aangerecht.
De heer De Lange, de restaurateur van het
Schuttershof, had het uitlokkendjmenu op een
wjjze toebereid die allen lof verdient, wat ook
niet weinig toebracht tot het gezellige van
de disch.
Heden ochtend werd door den heer Smeenge
het volgende telegram ontvangen.
Mr Smeenge.
Voorzitter van Schuttevaer.
Middelburg.
Hare Majesteit de Koningin-Regentes draagt
mjj op u allen Hoogstderzelven bjjzonderen
dank over te brengen voor den ingestelden
heildronk en de bewjjzen van verknochtheid,
hare Majesteit aangeboden.
Adjudant van dienst
VAN DE POLL.
Van den minister van justitie ontving de
voorzitter heden het volgend telegram.
Aan de vereeniging Schuttevaer mjjn dank
en wederkeerigen wensch voor baren bloeien
vruchtbaren arbeid.
VAN DER KAAY.
Minister van justitie.
Onder het opschrift: De ridder-Aartsbisschop
schrjjft de Standaard.
Van groot-Protestantsche zjjde is er klacht
ingediend tegen de benoeming van den Aarts
bisschop, die in Utrecht woont, tot Ridder in
de orde van den Nederlandschen Leeuw.
Met den besten wil wist men niets uit te
denken, waardoor deze geesteljjke zich op
zilk een onderscheiding aanspraak had ver
worven. Hg was geen bekende op weten
schappelijk of letterkundig gebied. Hg had
geen sporen verdiend op Bociaal of philantro-
phisch terrein. En ook als kerkvorst begon
hg pas, en kon dus nog op geen lauweren
aanspraak maken.
De onderstelling scheen dus niet gewaagd,
dat deze ridderslag alleen gegeven waB, om
dat het niet aanging, een Aartsbisschop zon
der eerekruis op de borst te laten.
Ook ons komt voor, dat dit wel zoo zjjn
zalmaar we vinden er niets in dat ons be
vreemdt. Zelfs nemen we aan, dat dit kabinet
evenzoo bereid zou worden gevonden, om een
president der Haagsche Synode te ridderen,
bjjaldien tot die waardigheid een man opklom
met nog gansch maagdeljjke borst.
Dit ligt zoo in de usantiën en manieren
van elk conservatief kabinet.
Hoe minder een Kabinet kracht vindt in de
beginselen, waarvoor het opkomt, moet het
zjjn steun wel zoeken in de gedienstigheden
der practjjk; en dan ligt het voor de hand,
dat daarvoor twee dingen vooral in aanmer
king komenvooreerst het ter wille zjjn van
de vrienden door allerlei benoemingen, en ten
tweede het trekken van de lieden door het
ordelint.
Men merkt dit dan ook bjj benoeming na
benoeming, die onder zulk een Kabinet af
komt; en eveneens springt het in het oog,
hoe dit Kabinet druk in de weer is door tus-
schentjjdsche verleening van ridderorden.
Dat het Kabinet, in dezen gang van gedach
ten, nu ook den Roomschen gaarne terwille
was met zoo onschuldig vermaak, als het rid
deren van den nieuw-benoemden Aartsbisschop,
hééft metterdaad niets bevreemdends.
Wel bevreemdt het daarentegen, dat klacht
hierover komt van hen, die, toen er om het
weren of inhalen van het conservatisme werd
gestreden, als één man voor bet conservatisme
storm liepen, en de Calvinistische traditiën
hunner vaderen verloochenden.
Wjj voor ons gunnen den Utrechtachen kerk
vorst zjjn ridderlint zonder zweem van wrok.
Men kent het »jjdelhéid der jjdelheden" van
den Prediker.
Bjj kon. besluit
zjjn benoemd tot ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw mr J. A. N. Trava-
glino, mr A. F. K. Hartogh, G. H. Hintzen,
leden van de Tweede kamer, mr J. G. S.
Bevers, oud-lid dier kamer, en de gepension-
neerde Oost-Indische hoofdambtenaar S. L
Buizer, oud-hoofdingenieur, chef der afdeeling
stoomwezen van het departement der burger-
Ijjke openbare werken in Nederlandsch-Indië
is aan den ontvanger der directe belastingen
D. L. H. van Bassen Jongbloet, te Utrecht, op
zjjn verzoek, eervol ontslag uit 's rjjks dienst
verleend, behoudens aanspraak op pensioen.
De leden van de Eerste kamer zjjn ter ver
gadering bjj een geroepen tegen Maandag den
3den Februari 1896, des namiddags te half
drie uur.
ÜIT STAD EN PROVINCIE.
Zooals in 'het raadsverslag, in ons vorig
uommer is gemeld, hebben burg. en weth.
van Middelburg hun nader voorstel tot
heffing van een straatbelasting ingetrokken.
Zjjn wjj goed ingelicht, dan geschiedde dit
op grond van het ongunstig advies, dat de
commissie van financiën daarover heeft uit
gebracht, niettegenstaande de grondslag der
heffing thans veel billjjker was dan bjj het
eerste voorstel.
Wg betreuren dit evenzeer als het besluit
van den raad om geen volksbadhuis op te
richten.
Heden nacht ten éen uur kwam te
Vlissingen binnen en ankerde ter reede
H. M. pantserschip Kortenaer, commandant
kapitein ter zee Van Waning, komende v»n
het Nieuwediep.
Bjj het uitzetten der statietrap viel een
matroos van dien bodem over boord, doch hjj
werd spoedig door de bemanning van de
Nederlandsche loodssloep gered.
De Kortenaer bomt niet in de haven om
dat hare kompassen reeds geverifiësrd zjjn.
Hr. Ms. Evertsen verliet heden morgen de
werf van de Kon. Mg. de Schelde en meerde
in het Marinedok vóór de woning van den
directeur dier maatschappij
Het schip zal den 14 Febr. a. s. van Vlie-
Bingen vertrekken.
Door de kamer van koophandel en fabrie
ken te Vlissingen is aan exporteurs van
geslacht vee in ous land de volgende circu
laire gericht;
Van invloedrijke zjjde uit Londen werd
onze aandacht gevestigd op de omstandigheid,
dat tegenwoordig belangrjjke hoeveelheden
vleesch over Vlissingen naar Engeland
gezonden worden, welke handel voor zeer
groote uitbreiding vatbaar wordt geacht.
Reeds sedert geruimen tjjd bejjvert men zich
ginds daarom reeds tot het aanbrengen van
verbeteringen in het vervoer, en meer bepaal
delijk voor bjjzondere vleeschtreinen, waardoor
het vleeach steeds tjjdig in Londen ter markt
■kan gebracht worden.
Naar de overtuiging onzer berichtgevers ban
het vleesch in beter toestand aankomen, indien
het vee eerst zoo laat mogelijk vóór het ver
trek geslacht wordt.
Met het oog daarop, schrjjft men, zon het
wenBcheljjk zjjn, dat te Vlissingen eene
Exportsla ch terg werd opgericht,van waar
het vleesch onmiddelljjb in de booten geladen
en vervoerd kon worden.
Eerst wanneer al het mogeijjke gedaan ie
om de aankomst in behoorljjben toestand te
Londen te verzekeren, kan deze handel vol
doende ontwikkelen.
Ook wg hebben de overtuiging, dat hoewel
hier reeds sedert geuamen rijd een zoodanige
onderneming b5sta}fV$e eTportslae'hterjj in het
algemeen voor belangrjjke uitbreiding vatbaar
is, en dat de plaatselijke gesteldheid daartoe
ruimschoots de gelegenheid aanbiedtwaarom
wg, die volgaarne wenschende te bevorderen,
vermeenen uwe aandacht voor het vorenstaande
te moeten verzoeken, in de hoop dat door
medewerking uwerzjjds het gewenschte resul
taat moge worden verkregen.
De administrateur van het magazgn van
levensmiddelen te Vlissingen, de heer
Moerdjjk, is met 1 Febr. a. 8. benoemd tot
administrateur van de militare slachterjj te
's-Gravenhage.
In de Woensdagavond te Coljjns-
plaat door de afdeeling Noord-Beveland der
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen ge
houden vergadering werd door den heer C. N.
van der Hejjde, van Wissekerke, verslag uit
gebracht aangaande de landverhuring aldaar,
waaruit bleek, dat uitgegeven was voor 2727
roeden f 257,18 en ontvangen f282,575, zoodat
het goed slot bedroeg f 25,39s, waardoor f 25
kon afgedaan worden op het renteloos voor
schot van f 50, van wege het Nut verstrekt.
Daarna hield de heer A. T. C. Swenne van
Wissekerke eene lezing overIets van den valk.
Na het mededeelen hoe de valk wordt ge
vangen, getemd en afgericht, had de spreker
op oen bord eene valkenbaan roet hut ge-
teekend, terwgl een opgezette valk met kap
en broek ter verduidelijking werd getoond.
Daarna werden bjjdragen geleverd door den
heer Van dor Hejjde, n.l. met De Amster-
damsche effectenhoek van den Controleur en
Middel tegen den drank van E. Laurillard.
De voorzitter dankte deze sprekers voor
hunne bjjdragen, die joozeer hadden gestrekt
tot veraangenaming van den avond.
Uit Zierikzee schrjjft men ons
Woensdagavond vergaderde de liberale
kiesvereeniging alhier, om over te gaan tot
de behandeling van de reglementswijziging,
in de vorige vergadering door 12 leden dier
vereeniging ingediend. Er waren tegenwoor
dig 43 leden.
Nadat een spiegelgevecht geleverd was door
mr. Van Geuns en den voorzitter, over de
vraag waarom het bestuur 2 maanden heeft
laten verloopen na de vergadering, waarin het
ontwerp tot reglementswijziging was aange
boden, om eene vergadering tot behandeling
daarvan uit te schrgven, niettegenstaande
door de 12 leden eene zoo spoedig mogeijjke af
doening dezer gewichtige zaak werd verzocht,
ging men over tot de behandeling van het
ontwerp.
De heer J. A. de Brujjne, een der 12 leden,
die in de vorige vergadering reeds het voor
stel had toegelicht, zag zich verplicht, omdat,
volgens hem, de notulen van het verhandelde
in die vergadering zeer beknopt waren, het
ontwerp nogmaals toe te lichten. Spreker kweet
zich daarvan op uitstekende wjjze, zoo als men
dit trouwens van hem gewoon is.
De voorzitter leverde daarna het preadvies
van het bestuur, waarop, na langdurig de-
battoeren, artikelsge wjjze behandeling en
enkele kleine wijzigingen van het ontwerp,
het voorstel bjj acclamatie aangenomen werd.
De liberale kiesvereeniging is nu gesplitst
in twee afdeelingen A en B en stelt zich vol
gens art 1 ten doel
a. de bespreking van belangrjjke staat
kundige en maatschappelijke vraagstukken
en de bevordering der verkiezing van liberale
afgevaardigden van hot district Zierikzee in
de Tweede kamer en de Provinciale staten
b. de bespreking der belangen van de ge
meente Zierikzee en de verkiezing van can-
didaten voor den gemeenteraad, ten einde
eene samenstelling van dezen in beslist libe
ralen geest te behouden of te verkrjjgen.
2De voorzitter bracht hierna lof en dank aan
de voorstellers en uitte de hoop dat het ideaal,
hetwelk zjj zich van deze reglementswijziging
voorstellen, zal verwezenlijkt werden.
De heer mr Van Geuns bracht namens dezen
dank aan het bestuur voor de waardige en
onpartijdige wjjze, waarmede het de behandeling
van het voorstel heeft geleid.
Daarna werd, ingevolge art. 23 van het
nieuwe reglement, overgegaan tot de benoeming
van drie bestuursleden, nadat de voorzitter
had verklaard dat de oude bestuursleden niet
meer in aanmerking wenschten te komen, om
dat zjj het wenscheljjk oordeelden dat de lei
ding der vereeniging in andere handen kwam.
Tot stemming overgaande, werden tot be-
gtuursleden gekozen de heeren J. A, de Brujjne
en mr 8. J. M. van Geuns, elk met 33 en jbr
A. C. Röell met 28 van de 37 uitgebrachte
stemmen.
Hierna sloot de voorzitter de vergadering.
De heer E. H. Wortman, sedert 1854
ontvanger van Zaamslag en sedert 1861
gemeen te-secretaris, heeft eervol ontslag uit die
betrekkingen aangevraagd. (Tern. Crt).
Bjj C. L. Burm te C 1 i n g e is een kalf
in beslag genomen dat bjj Gustaaf Tbjjs te
Bontenisse gestolen was door zekeren de B.,
van TemBche.
Bjj besluit van den minister van finan
ciën is benoemd tot kommies-ontvanger 2e
categorie aan het grenskantoor Koewacht,
de kommies der 2e klasse A. Te e r i n k te
Winterswjjk.
Dinsdagavond werd te G r o e d e van
wege het Ntttedepartement de tweede volks
voorlezing in dit seizoen gehoudende heeren
Krol, Bevelander Schoo en Hammacher traden
als sprekers op. De opkomst van het publiek,
ruim 80 personen, gaf bljjk van veel belang
stelling in deze bijeenkomsten, die telken win
ter succes hebben.
Gemeenteraad, van Middelburg.
Ter aanvulling van ons verslag van de
Woensdag gehouden zitting van den gemeente-
raad^ laten wg hier nog volgen een resumé
van hetgeen gezegd werd naar aanleiding
/an het voorstel van burg. en weth. omtrent
bet uitgloeien van gasgloeilicht kousjes.
De heer Tak verklaarde met dit voorstel
minder ingenomen te zjjn. Hg achtte het niet
noodzakelijk dat de gemeente zich met dit
werk belast, waar een paar firma's in.Middel
burg dit doen zonder dat er klaohten over
vernomen worden. Hjj achtte het niet noodig
dat de gemeente dien firma's.concurrentie aan
doet.
De voorzitter wees er op dat er wel gelegen
heid bestaat een uitgegloeid kousje te koopen,
maar niet om een elders gekocht kousje te
doen uitgloeien. Burg. en weth. achtten het
billjjk dat zjj, die een kousje van elders wen-
schen en dat willen laten gloeien, daartoe in
de fabriek gelegenheid vinden. Waar niet
voldoende de particuliere industrie aan de
behoeften voldoet, kan de gemeenschap daar
aan te gemoet komen.
De heer Tak geloofde niet dat, wanneer er
behoefte bestaat, de firma's zullen weigeren
elders gekochte kouBjes uit te gloeien.
Hg bestreed voorts de laatste zinsnede, door
den voorzitter gebruikt. Zoo redeneerende, zou
men tot oprichting van een bakkerjj, timmer-,
kruideniers o fanderen winkel kunnen besluiten.
De heer W. J. Sprenger wees er op dat de
prjjs zoo gesteld is dat de concurrentie van
particulieren zeer gemakkelgk is.
Daarna werd, zooals reeds gemeld is, het
voorstel met algemeene Btemmen, behalve die
van den heer Tak, aangenomen.
Bjj de behandeling van het voorstel inzake
de overname van erfpacht van J. F. Fak
Brouwer sprak de heer Tak de wenscheljjk-
heid uit dat de gemeente niet, zooals uit het
voorstel is af te leiden, nu, naast al wat zjj
reeds doet, nog als landbouwster op zal
treden.Wjj maken nu reeds gas, zeide hg, leveren
reeds water, we hebben op het punt gestaan
om een badhuis te exploiteeren, nu is het toch
wel wat erg om ook nog haver te gaan ver-
koopen.
De heer Van der Swalme wilde, op grond
van financieele bezwaren, liever den heer Fak
Brouwer den grond laten behouden tot het
eind der pacht.
Do heer Den Bouwmeester beval aanneming
van het voorstel aanhg achtte dit in het be
lang der gemeente en zeide toe dat de ver
pachting zoo spoedig mogeljjk zal plaats
hebben.
Toen werd het voorstel goedgekeurd.
Bjj de behandeling van het voorstel van
burg. en wetb. in zake de verbetering van
het gas door benzol, verklaarde de heer Van
der Swalme met het voorstel te zullen mee
gaan. Hjj wees er echter op dat in de laatste
jaren telkens en telkens vernieuwingen en
herstellingen aan de gasfabriek zjjn aange
bracht; dat steeds nieuwe toestellen worden
aangeschaft en dat, niettegenstaande dit alles,
het gas in lichtkracht niet vooruitgaat.
Hjj hoopte dat er nu toch eenmaal eens
eene verandering ten goede komen mocht in de
straatverlichting, en mocht het nu weer bljj-
Icen dat het middel niet helpt, men eens zjjne
aandacht zal wgden aan de pijpen, die naar
de lantaarns leiden.
De heer W. J. Sprenger beweerde dat het
gas goed is en dat het voorstel van burg. en
wetb. niet strekt om het gas te verbeteren,
maar wel om hetzelfde ga3 goedkooper te
leveren dan tot nu toe.
De heer Van Dunné meende dat de heer
Van der Swalme te pessimistisch was en in
dit opzicht gaat doleeren. Het gas is werke
lijk zoo slecht niettenminste hg heeft daar
van geen last.
De heer Van der Swalme gaf toe dat het
gas in zjjn woning niet slecht is, maar be
weerde dat de straatverlichting te wensohen
overlaat.
De voorzitter wees er op dat het hier een
bezuinigingsvoorstel geldt en niet verbetering
van licht. Hg verklaarde zich niet te kunnen
begrgpen, hoe daartegen bjj een der leden be
zwaar kan bestaan.
De heer Van der Swalme, voor de derde
maal het woord voerende, lichtte het door hem
aangevoerde nader toehg Bomde op al wat
reeds is veranderd en verbeterd, en consta
teerde dat niettegenstaande dat alleB de kwa
liteit van het gas niet vooruitgaat.
De voorzitter bleef volhouden dat van de
zjjde van burg. en weth. alles wordt gedaan
om zoo goedkoop mogeljjk goed gas te leveren.
Daarna werd het voorstel aangenomen.
Armenzorg te Zlerlhzee.
I.
Het Rapport omtrent de inrichting van de
armenzorg te Zierikzee, uitgebracht aan
den gemeenteraad door een commissie, be
staande uit drie leden van dat college, de
heeren mr A. J. F. Fokker, J. Franse en C
J. v. d. Bout, is een zeer uitvoerig stuk, be
slaande 52 pagina's druks.
De slotsom der commissie luidt als volgt
Geljjk de commissie reeds in den aanvang
van dit gedeelte van haar rapport consta
teerde, was de algemeene indruk, dien deze
enquête maakt, een beslist ongunstige.
Een uitzondering maakte, behalve het
burgerljjk armbestuur, ook de kerkeljjke
armbesturen der beide afgescheidene gemeen
ten, die op inderdaad lofwaardige wjjze geheel
in de bedeeling hunner armen voorzien.
Ook van de andere kerkeljjfee diaconiën,
speciaal de hervormde en katholieke, die
beiden, vooral de eerste, een zooveel grooter
aantal armen te verzorgen hebben, kan de
commissie getuigen (behoudens de hiervoren
gemaakte aanmerkingen) dat zjj met nauw
gezetheid, zoover hunne finanoieële middelen
strekten, voor hunne armen zorgen.
Doch minder gunstig is het oordeel der com
missie over de liefdadigheid, door niet kerke
lijke vereenigingen uitgeoefend; met uitzon
dering vah de Vereeniging tot wering van
armoededaar deze zich op een ander gebied
beweegt, en van de Vereeniging van den H.
Vincentius di Paulo, wier werkkring trouwens,
doordat zjj zich alleen tot katholieken be
perkt, van kleinen omvang is.
Dit neemt niet weg dat ten opzichte van
allen geldt de grief omtrent gebrek aan samen
werking.
Teneinde daarin verbetering aan te brengen
beeft de commissie voorgesteld eene wijziging
in het reglement van het Burgerljjk Armbe
stuur, waardoor dit aan de andere armbestu
ren mededeeling zal moeten doen, en stelt
zjj tevens voor dat burgemeester en wethou
ders alle kerkeljjke armbesturen en tevens
alle in deze enquête gehoorde Vereenigingen,
met uitzondering van die tot wering van ar
moede, uitnoodigen op dezelfde wjjze als het
Burgerljjk Armbestuur dit doet, aan het Bur
gerlijk Armbestuur de ljjsten hunner bedeel
den mede te deelen.
Wel is waar werd door den voorzitter van
het burgerljjk armbestuur verklaard dat deze
particuliere vereenigingen tot zoodanige opgave
meerendeels tot nog toe weigerachtig waren,
maar de commissie vertrouwt dat de besturen
dezer vereenigingen zullen inzien dat ook op
het gebied van armenzorg alleen door een
drachtige samenwerking iets goeds kan wor
den tot stand gebracht, en wanneer het bur
gerlijk armbestuur zjjne opgaven doet, aan dit
bestuur de hunne niet langer zullen onthou
den.
Volgens de ingeleverde statistiek en de ver
klaringen voor de commissie is in 1894 door
de burgerljjke-, kerkelgke- en particuliere
vereenigingen voor armenzorg te samen niet
minder dan ruim f 31.200 uitgegeven. Esn
kolossaal bedrag, als men nagaat hoeveel bui
tendien nog door particulieren in maandpen-
ningen, aalmoezen en dergeljjke liefdegaven
wordt geschonken. Een groot bedrag vooral
voor een kleine plaats van 7000 zielen als
Zierikzee waar geeno verarmde bevolking
woont, waar geen proletariaat heerBcht als in
groote steden en fabrieksplaatsen gevonden
worden.
Vanwaar dat groot bedrag, vanwaar die
armoede vraagt men zich af
Niet door duurte der levensmiddelen, een
der voornaamste factoren der armoede in
vroegere jaren, bjjv. tusschen 1850 en 1860,
Nog nimmer zjjn de eerste levensmiddelen
zoo goedkoop geweest als thans.
Evenmin tengevolge van het plotseling op
houden van een bron van bestaan voor een
groot deel der bevolking; zooals o.a. te Brou
wershaven tengevolge van den Nieuwen Wa
terweg is ondervonden.
Van waar dan 1
Ten deele een gevolg van den achteruitgang
van den landbouwersstand, waardoor de ver
diensten van losse arbeiders in den winter
veel minder zjjn dan vroegervoor een groot
deel, een gevolg van het ontbreken van eene
wetteljjke regeling voor de pensioneering van
werklieden, waardoor menige njjvere en op
passende werkman, als ouderdom en gebreken
hem eindeljjk het arbeiden onmogeljjk maken,
verplicht wordt de publieke liefdadigheid in
te roepen, maar voor 't grootste gedeelte alleen
een gevolg van gebrek aan overleg of zorge
loosheid. Terecht zeide een der bestuursleden
van den H. Vincentius di Paulo: men weet
niet te sparen. Menigeen, die zomers eene
ruime verdienste heeft, waarvan behoorljjk
kan worden overgelegd, vindt men 's winters
als bedeelde vermeld.
Onoordeelkundige bedeeling werkt dit euvel
juist in de hand. Men weet immers dat mevrouw
A of mgnheer B van den winter wel helpen
zal en laat violen zorgen.
Liefdadigheid uitoefenen is niet ieders werk,
Onoordeelkundige liefdadigheid werkt meer
kwaad uit dan goed. Waar armoede alleen
een gevolg is van eigenschuld, zorgeloosheid,
luiheid, niet sparen, daar kan en moet elk
particulier en kerk eljjk armbestuur zich van
onderstand onthouden.
Maar in den regel wordt bjj particuliere
liefdadigheid, uitgeoefend door personen of
vereenigingen, meer te rade gegaan met mede-
ljjden dan dat de oorzaak der armoede nage
speurd wordt. Het wordt dan een philantro-
pisch geknutsel dat burgerljjk en kerkeljjk
armbestuur in geen en deele ontlast, voor de
Hieronder zijn niet begrepen de uitgaven der
Vereeniging tot wering van armoede, welke verder buiten
beschouwing gelaten wordt, eu die van het R. K. Lief
dehui», waarvan geene opgave gevonden wordt, wel dif
v*n het Hervormd gesticht.
