MIDDELRDRGSCHE COURANT.
N°. 22.
139s Jaargang.
1896.
Maandag
i
27 Januari.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,/2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer.
Middelburg 25 Jan. 8 u. ym. 34 gr., m. 12 u.
37 gr., av. 4 u. 37 gr. F. Verw. Z. W. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór éém
uur aan het bureau bezorgd zjjn.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel;
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis
aan het bureau te bekomen.
Te
n te n.
Gebe. Belinfante i
La Mae Azs.
Bij dere courant behoort een Bijvoegsel-
Middelburg 25 Januari.
Een uitstekend idee.
Binnen enkele dagen zal onze gemeente'
raad op de agenda voor zijne vergadering
op Woensdag a. komt dit punt voor
geroepen worden eene principieele uitspraak
te doen in eene voor het algemeen belang
rijke zaak.
Men herinnert zich hoe onlangs door een
ingezetene der gemeente Middelburg
eene poging werd aangewend om een volks-
badhuis op te richten. Wij waren toen zoo
vrij hem, die dit loffelijk pogen waagde, te
wijzen op het bezwaar, verbonden aan een
persoonlijk optreden in dezeen hem, uit
belangstelling voor zijn streven, den welge-
meenden raad te geven zich in betrekking
te stellen met anderen, die met hem zonden
kunnen samenwerken om zijn plan te doen
slagen. Dit zou hem meer waarborg kun
nen geven voor het gewenschte succes.
Wij hebben tot beden over een en ander
niets meer vernomen en wij vermoeden dus
dat het plan is mislnkt.
Wat wij vreesden schijnt bewaarheidhet
idee was goed, uitstekend zelfs maar de
uitvoering ervan blijft voor éen persoon altijd
een waagstuk in 't algemeen zij is slechts
mogelijk met veler samenwerking daarvoor
moet men over krachtige hulp, betrekkelijk
groot kapitaal en andere middelen be
schikken, die een enkel persoon slechts zel
den te zijner beschikking heeft.
Men zal ons waarschijnlijk wijzen op een
pas te Vli8singen van particuliere zijde tot
stand gekomen inrichting, die bijzonder fraai
en zeer doelmatig is. Maar men verlieze
niet uit het oog dat die badinrichting nog
geen tioiAsbadhuis is; dat daarbij winst
bejag op den voorgrond staatdat men het
gebruik daarvan nog niet onder het bereik
van 't algemeen heeft gebracht, al is het
niet onmogelijk dat dit later, door steun van
officiëele, officiëuse of particuliere zijde, wel
het geval zal zijn. Bovendien, de eigenaar
der inrichting te Vlissingen heeft, naast de
gelegenheid om te baden, bijzonder zich toe
gelegd op eene geneeskundige behandeling,
waaraan zij, die daarvan gebrnik maken,
zich zullen kunnen onderwerpen.
Het karakter der „Gymnastiek-, massage
en badinrichting te Vlissingen" is dus geheel
anders dan dat eener inrichting, waarop
burgemeester en wethouders van Middelburg
het oog hebben. Want het is op hun plan
voor een badinrichting, dat wij een oogenblik
willen wijzen.
Waar een gemeente geroepen is voor de
algemeen© gezondheid te waken; waar het
meer en meer het streven is en wordt om
voor dat algemeen in die richting werkzaam
te zijn, daar is het onzes inziens de plicht
van een gemeentebestuur om, evenzeer als
voor eene waterleiding, te zorgen dat er
gelegenheid zij zich te baden en te reinigeD,
tenzij daarin van particuliere zijde is voor
zien, wat in onze stad niet het geval is.
Nog te weinig wordt, hoe zindelijk men
ook is op de straten en hoe overvloedig met het
schrobben van de huizen, gelet op de alge-
meene reinheid van bet lichaam velen, maar
nog zelfs lang niet allen, wasschen slechts
enkele zichtbare deelen daarvan. Toch is dit
volstrekt niet altijd de schuld van het volk.
Integendeel. In de meeste gemeenten ont
breekt den grootsten liefhebber van een ver-
frisschend of reinigend bad, den meest zinde'
lijken ingezetene totaal de gelegenheid om
zich te badentenzij in een gasthuis, wat
menigeen niet aangenaam vindt, of waar
tegen een vooroordeel bestaat, terwijl de
gelegenheid daar toch ook lang niet voor
algemeen gebruik is ingericht.
Over het nut van zulke baden is men het
vrij wel eensevenzeer als over het feit
dat, is eenmaal de gelegenheid daar, het
algemeen die meer en meer leert waardeeren
en ook daarvan voortdurend meer gebruik
maakt.
De volksgezondheid, de volksreinheid zal
er door kunnen winnen.
Uit dat oogpunt dus is het eene goede
gedachte van ons dagelijksch bestaar om den
raad te bewegen in die behoefte te voorzien.
Het gaf van dat voornemen in de jongste
raadszitting kennisen bet heeft nn een
voorstel in dien geest gereed gemaakt, al
zal het, naar wij meeneD, nu slechts van den
raad vragen in principe uit te makeD, of dit
college al of niet vril meewerken zulk een
volksbadhuis tot stand te brengen, hetzij op
het terrein, waar nu het gemeentegebouw
staat, dat door de „Werkverschaffing" wordt
gebruikt, of op een andere plaats in onze stad.
Teneinde te kunnen oordeelen over de
eischen der oprichting, de inrichting en de
resultaten van zulk een volbsbadhuis, wend
den wij ons om inlichtingen tot den heer
G. Looman, voorzitter van de commissie
voor dergelijk badhuis te Alkmaar. Wij
deden dit tot hem, omdat zijne woonplaats
ongeveer gelijk staat met Middelburg; zij
telt 17.000 zielen.
De heer Looman deed ons eenige gegevens
aan de band, waaraan het volgende is ont
leend
Het badhuis, opgericht vanwege de afdee-
ling Alkmaar der vereeniging Het Witte
kruiswerd 22 Juli 1892 geopend.
Alles is eenvoudig maar soliede ingericht.
In het daarvoor gemaakte gebouw be
vinden zich 2 kuip- en 4 regenbaden in de
le, zoomede 5 regenbaden in de 2e klasse,
kantoortje, stookplaats, waschplaats enz.
De handdoeken worden op zolder gedroogd,
waarop de overtollige warmte van de reser
voirs gemakkelijk te brengen is.
De 1.40 M. breede gangen dienen tevens
tot wachtplaats.
De kuipen zijn van zgn. porcelein-aarde,
wat de voorkeur verdient boven de veel
goedkooper geëmailleerd ijzeren. Boven elk
kuipbad bevindt zich een regen-douche
Na veel wikken en wegen is daar het
stelsel van „vrij water" ingevoerd't koBt
zeker veel meer, maar men doet het baden
meer tot zijn recht komen. Bij een beperkt
gebruik stelt men 30 a 40 liter lauwwarm
water ter beschikking, en al kan men die hoe
veelheid ook tegen betaling later vernieu
wen, men kan toch het onaangename gevoel
niet wegnemen van „ingezeept en nat" op
een tweede hoeveelheid te moeten wachten.
En wat men aan water uitwint, verliest men
toch door duurder exploitatie en veel
kostbaarder aanleg.
In Alkmaar betaalt men voor het dain-
water per speciaal contract 0.10 per M3
en verbruikt men, daarbij het wasschen der
handdoeken en het schoonmaken van het
gebouw en de reservoirs inbegrepen, 225 liter
per kuipbad en 94 liter per regen bad.
Het volksbadhuis te Alkmaar ia des
>mers open van 79 en 9'/212 des
voormiddags en l'/i--8 nnr 's namiddags
Zaterdags tot 's avonds 10 uur en
op Zondag 's moTgens van 69 nnr.
's Winters is het geopend van 's mor
gens 8—1, 's namiddags van 2—5 uurop
Zaterdag tot 10 en des Zondags van 79V2
's morgens.
De prijzen zijn
Familiekaart voor 52 kuipbaden f 10
idem voor 52 regenbadeD le kl. f 6.
Abonnement voor 20 kuipbaden f 4.50,
20 regenbaden le kl. f 2.75.
De prijs van een kuipkad is f 0.25, van
een regenbad le kl. f 0.15 van een regen-
bad 2e kl. met zeep en handdoek f 0.05.
Bij ieder bad wordt een handdoek ver
strekt, meerdere zijn verkrijgbaar per stuk
tegen f 0 02 zeep kost 2 cent per stukje.
De tijd, die met inbegrip van aan- en
oitkleeden beschikbaar wordt gesteld, be
draagt voor een kuipbad 35 minuten, voor
een regenbad 25 minuten.
Dit alles betreft de inrichting.
Welke zijn nn de resultaten, zoowel wat
de financieele zijde aangaat als het gebruik
dat van de inrichting werd gemaakt?
De balans op 31 Dec. 1893 geeft de vol
gende cijfers:
Gebouwen f4.346.67s, inventaris f 1.923.83,
brandstoffen f 51.37, zeep f 19.86, hand
doeken f 90, kaarten en bonboeken f 22.40,
kassa f 9.97. Samen f 6.464.10s.
Daartegenover staanrentelooze obligatie-
leening f 3.625, 3% obligatieleening f1300,
crediteuren f 1.355 73, netto winst f 183 37s
De winst en verliesrekening is als volgt
Rente f 71.70, onkosten f 59.62, inrich
ting 5e regenbak f 90; arbeidsloon f 532.24,
onderhoud f 134.12, brandstoffen f 278.33,
water f 173.70, zeep f 31.215, boekwerk en
advertentiën f 47 91, gas f 36 32, handdoe
ken i 21.45, netto winst f 183.37 s, samen
f 1.659.98.
Aan baden werd ontvangen f 1.652.28,
terwijl nog een onverdeelde winst over 1892
van f 7,70 aanwezig was.
Nn behoeft van de 10.000, die de
inrichting heeft gekost, slechts 70 aan
rente betaald te worden.
De badmeester geniet een salaris van
400 en krijgt bovendien 10% van de
bruto opbrengst der baden boven 1600 kuip
baden, 5000 regenbaden le klasse en 1000
dito 2e kl.
Omtrent het gebruik valt te melden dat
genomen werden in
kuipbaden regenbaden regenbaden
le kl. 2e kl.
1893: 2862 5119 6540
18942490 4426 5354
18952350 4387 5743
verlieze by de beoordeeling van
deze cijfers niet uit het oog dat wij in het
jaar 1893 zeer warme zomermaanden
gehad
aantal regenbaden 2e klasse is zeer
groot en steeg in 1895 weer aanzienlijk
boven 1894.
Het algemeen gebruik van de inrichting
daar pleit dus zeer voor haar nut
Maar mocht men eenmaal, o. a. in Mid
delburg of in andere Zeeuwsebe plaatsen,
besluiten tot zulk eene inrichting, dan ver
dient het ernstige overweging haar zoo te
maken dat ook het geven van zg. school-
baden mogelijk wordtopdat de schoolkin
deren zich behoorlijk kunnen reinigen.
Vergissen wij ons nxet, aan worden voor
Middelburg de kosten voor oprichting ge
raamd op 15.500, waar zulk een bad
huis ook worde gevestigden beeft men
goede en gegronde verwachting dat de ex
ploitatiekosten ongeveer door de ontvangsten
zullen worden bestreden.
Maar zelfs al moest de gemeente zich
or dit goede doel eenige uitgaven
troosten, dan nog, dunkt ons, mag zij dit
doen, waar het geldt zulk een gewichtig
volksbelang, dat grooten invloed uitoefenen
kan op de algemeene gezondheid en zinde
lijkheid en een rechtvaardigheidsbeginsel
huldigt tegenover het volk in het algemeen,
Wij hopen daarom dat de raad
principe zich uitspreken zal voor het nut
en de noodzakelijkheid van zulk een volks
badhuis.
hectare 19 aren grond aan te koopen van
mevrouw de Wed. J. C. van den Broecke te
Middelburg, tegen den prjjs van f 3000 per
hectare. Die pry a was f J9000 per heet.
Te Wemeldinge is weer een gezin,
doodarm uit Argentinië teruggekeerd. Er zgn
nog zeer velen in Zuid-Atnerika die verlangend
uitzien naar het oogenblik om naar het vader
land terug te keeren.
De gemeenteraad van Bruinisse be
sloot Vrjjdag tot afwjjzing eener door A. van
der Est gevraagde vergunning voor den klein
handel in sterken drank en tot betuiging van
adhaesie aan het verzoek der vereeniging
Schuttevaer om eene vluchthaven op het
Krammer.
Ingewilligd werd het verzoek van den heer
J. Okkerse om verhooging zjjner jaarwedde
a onderwijzer met hoofdakte; terwgl de
jaarwedde van den nachtwaker J. Reinhoud
Cz. met f 25 werd verhoogd.
In dezelfde zitting werd mededeeling gedaan
van een bericht van Ged. Staten, inhoudende
ongegrond-verklaring der reclame van L-
Muller tegen zgn aanslag in den hoofdei jjken
omslag 1895.
- Woensdagavond gaf te Noordgouwe
het muziekgezelschap Nut en Uitspanning
van Zonnemaire voor een talrjjk gehoor eene
uitvoering, waarbjj eene komische scène er
een paar kluchtspelen ten beste werden ge
geven.
Voor het meerendeel bestaat dit gezelschap
uit den werkmansstand, waardoor het dikwijls
door verschillende omstandigheden leden ver
liest en door nieuwe (onwetenden) wordt i
gevuld. Het is daarom zeer te prjjzen dat men
zooveel goeds leverde. Het gezelschap, r
vooral de directeur, de beer Kluit, verdient,
volgens onzen berichtgever, warmen lof voor
hetgeen ten gehoore werd gebracht.
UIT STAD EN PROVINCIE
De afdeeling Middelburg van de Ver
eeniging voor vrouwenkiesrecht houdt Dinsdag
haar eerste openbare vergadering alhier.
Als spreker treedt op de heer P. L. Tak
Nieuwer-Amstel. Allen, die belang stellen in
de vrouwenbeweging onzer dagen, zoowel als
hen, die uit onwetendheid haar beteekenis
geringschatten, maken wjj op deze bjjeenkomst
opmerkzaam.
- In de Vrijdagavond gehouden vergadering
van aandeelhouders in de Naamlooze Ven
nootschap de Concert- en Gehoorzaal alhier
zgn de statuten vastgesteld en tot ledeu van
het bestuur gekozen de heeren J. A. Altorffer,
A. W. Berdenis van Berlekom, J. Cleuver, J.
J. van der Harst Az., jhr mr L. Schorer, H.
A. Sgpkens en Henri Tak.
De kapitein J. W. Draager, van het gar
nizoen V1 i 8 8 i n g e n is, op zgn verzoek,
overgeplaatst bjj het 8. regiment infanterie,
met voorloopige bestemming voor het garni
zoen Arnhem.
Van de 9 lotelingen der lichting 1896, die
verzochten om deel te mogen nemen aan het
te Middelburg gehouden examen voor bet
korps en garnizoen hunner keuze, zgn er
opgekomen, van wie er slechts 4 slaagden.
Langs de telefoon-ljjn Middelburg-
Domburg werden in 1895 behandeld 3145
telegrammenen welverzonden door
het kantoor te Domburg 1428, te Oostkapelle
243 berichten, totaal 1671en ontvangen
door Domburg 1271 en door Oostkapelle 203
telegrammen te zamen 1474.
Door zeer onduidelijke opgaaf onze
berichtgevers gelieven toch vooral cijfers-O n
namen van personen zeer duide ijk te schrij
veniB in ons vorig nommer in het bericht
over de.Donderdagavond te Goes gehouden
raadszitting gemeld dat besloten werd een
Bg tVee inwoners van Koewacht—
Moerbeis hebben de Belgische douanen een
hoeveelheid haver, welke in België fraudaleua
ingevoerd was, in beslag genomende hoeveel
heid bestond uit 5000 Kg. Het invoerrecht
voor haver is, zooals men weet, 3 francs per
100 Kg. De ambtenaren meenden dat de ha*er
gesmokkeld was en dat de betrokken personen
niet zooveel land in gebruik hadden, waarop
zulk een hoeveelheid wassen kon. Dat is voor
die lieden een zware slag.
De feestelijke viering van het 25jarig
bestaan der rederijkerskamer Jacob vanLen-
uep te Biervliet op Donderdag 11. gaf het
bestuur, allen werkende leden en eenigen
dames veel genoegen. Allen, twintig personen,
namen aan een feestmaal tg d deel. Een hunner
was van af de oprichting lid der Kamer.
Het programma, bg die gelegenheid uitge
voerd, zal in Februari a. s. voor het publiek
herhaald worden. De bovenzaal van de wed.
Rjjnberg, de vroegere tooneelkamer, was netjes
versierd.
Te Zaamslag deed Vrijdag de nieuw
benoemde burgemeester, de heer J. Barendregt
Az., zgn bigden intocht.
Volgens een zeer uitvoerig verslag in de
Tern. Crt. had Zaamslag zich in een feestkleed
gestoken om zgn nieuw benoemden burgei
ader een waardige ontvangst te bereiden. Er
ware eerepoorten opgericht, met opschriften;
hier en daar was groen gemaakt en voor den
ingang van het gemeentehuis was eene nette
versiering aangebracht voor illuminatie en
groen met kunstrozen.
Een eerewacht begaf zich te elf uur met de
feestcommissie naar Othene om daar aa
grens der gemeente den heer Barendregt op
te wachten.
Ook de bewoners van Othene hadden door
het oprichten van eerepoorten bljjk gegeven
van hunne ingenomenheid met den nieuwen
burgemeester.
Te half een ongeveer kwam de burgemeestei
aan de grens der gemeente aan, waar hg door
den commandant der eerewacht, den heer G.
van Dixhoorn, in rgmwoorden werd welkom
geheeten.
Nadat de burgemeester den heer Dixhoorn
had dank gezegd nam de heer Hartman, voor
zitter der feestcommissie, het woord om de
beste wenschen voor het bestuur van den heer
Barendregt uit te spreken. Deze dankte voor
het gesprokene.
Namens de bewoners van Othene voerde,
toen de stoet aldaar was aangekomen, de heer
F. de Vos het woord. Bg een bezoek aan de
school zongen de kinderen den burgervader
een toepasselijk lied toe.
Na een toespraak van den hoofdonderwijzer
A. Kok, die den heer Barendregt in het
bjjzonder de onderwjjsbelangen aanbeval, en
nadat de burgemeester verzocht had de school
kinderen den volgenden dag voor zjjn reke
ning te tracteeren, zette de stoet zgn weg
naar Zaamslag voort.
Bjj de eerste eerepoort aldaar een welkom
door het fanfarencorps de Volharding en door
Zaamslags Mannenkoor.
De heeren A. H. de Vries en M. de Jonge,
voorzitters der genoemde gezelschappen, com
plimenteerden achtereenvolgens namens hunne
gezelschappen den burgemeester en werden
ieder in 't bjjzonder door hem toegesproken.
Voor de tweede maal nam daarop de heer
Hartman het woord.
Na verdere plichtplegingen en een geheime
zitting werd op het gemeentehuis een open
bare raadsvergadering gehouden, waar de heer
Barendregt met de gebruikelijke formaliteiten
en vele nieuwe toespraken als burgemeester
werd geïnstalleerd.
Na afloop der vergadering volgde een par
ticuliere audiëntie.
In het dorp heerschte een opgewekte stem
ming.
Te St. J a n s t e e n is Vrjjdag een land-
bouw8cbuur van de weduwe Seeghers afgebrand.
Het huis, ofschoon beschadigd, ia behouden.
Niets was verzekerd.
Gemeenteraad van Vlissingen.
Zitting van heden, Zaterdag, middag
te 2 uren.
Voorzitter de heer Tutein Nolthenius.
Afwezig de heeren Wibaut, Van Kaalte,
beiden met, Chevalier en Delvoye zonder
kennisgeving.
De notulen van het verhandelde in de vorige
zitting worden gelezen en goedgekeurd.
De voorzitter houdt een toespraak, die in het
ijjvoeg8el van dit nommer is opgenomen.
Nadat de rede van den voorzitter met toe
juiching is begroet, brengt de heer Th. van
Ujje Pieterse den burgemeester dank voor het
3ven overzicht; hg erkent ook dat het af-
geloopen jaar voor Vlissingen gelukkig ge
weest is. Voorts brengt hg den voorzitter
hartelijk dank voor de gelukwenschen, door
hem geuit op deze eerste algemeene bijeenkomst.
Wederkeerig uiten de raadsleden de beste
wenschen voor 1896, dat, naar zjj hopen, geljjk
zal zgn aan het vorige jaar en veel zal toe
brengen tot den bloei en de welvaart dezer
gemeente.
Ten slotte zeide de heer Pieterse den voor
zitter den steun der raadsleden toe bg wat
deze in het belang der stad zal voorstellen.
(Applaus.)
Hierop worden eenige mededeelingen ge
daan, onder anderen van beschikkingen van
Gedeputeerde Btaten op reclames tegen aan
slagen in den Hoofdei, omslag dienst 1895.
De aanslagen van B. J. van Dierendonck,
A. C. Klejjnenberg, A. Hannik, C. van Djjk,
P. van Saane en J. Vader worden gehand
haafd, terwgl op de bezwaarschriften van D.
van der Mejjden, A. Buskoop en W. C. van do
Volkere nadere inlichtingen worden gevraagd.
Ingekomen is eene kennisgeving van den
heer P. I. Mortier, dat hg de benoeming van
lid der commissie van aanslag voor de be
drijfsbelasting aanneemt.
Nog is ontvangen eene kennisgeving be
trekkelijk teruggave aan de gemeente der
gilde-goederen, aan het rjjkin bruikleen afge
staan in 1881.
Eindeljjk is nog ingekomen een versoek
van P. van Beers om kwijtschelding der boete,
toegepast wegens te late oplevering van door
hem aangenomen werk. Dit is gesteld in
handen van burg. en weth. om advies.
De zitting gaat over in eene met gesloten
deuren.
Na heiopening wordt besloten de reeds
vroeger uitgestelde benoeming van leden voor
de gezondheidscommissie aan te houden.
Achtereenvolgens wordt verder besloten tot
onderhandschen verkoop van eenige perceelen
gemeentegrond aan:
a. W. P. Kokelaar aan de Scheldestraat,
ter breedte van 10 M. en ter diepte van 20 M.,
tegen den prjjs van f 4,50 per M3, alzoo voor
eene som van t 900, met bg betaling van f109
voor trottoirkosten.
b. 0. Sandcrae aan de Hobeinstraat, ter
breedte van 6.20 M. en ter diepte van 20 M.,
voor den prjjs van f 4.50 per Ms, alzoo voor
eene som van f 558 met bg betaling van f55.80
voor trottoir kosten.
c. G. P. Fejj en W. Stroo Dz. ter breedte,
van 16 M. en ter diepte van 18.40 M., voor
den prjjs van f 4.50 per M*, alzoo voor eene
som van f 1324.80, met bjjbetaling van f 144
voor trottoir kosten.
Verder wordt besloten tot onderhandsche
verpachting van twee perceelen gemeente
grond aan
a. K. Brauw, het gedeelte van den dgk
langs den Koningsweg bjj de Keersluis, voor
den tjjd van vjjf achtereenvolgende jaren,
welke gerekend worden te zjjn ingegaan den
1 Dec. 1895 en alzoo zullende eindigen den
30 Nov. 1900, voor een jaarljjkschen huurprjjt
van f 10 en overigens op eenige voorwaarde*
