MDDELRIRGSCHE COURANT. N°. 301. 138" Jaargang. 1895. Zaterdag 31 December. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k 8met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prys, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer. Middelburg 20 Dec. 8 u. vm. 35 gr., m. 12 u. 40 gr., av. 4 n. 38 gr. F. Verw. N. O. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zjjn. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bjj abonnement op voordeel voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn aan het bureau te bekomen. 'sX Agenten. Te ZierikzeeA. C. de Mooij, te Tholen A. van Nieuwenhuijzen. Middelburg 20 December. In det N. v. d. D. is er dezer dagen op ge wezen dat bij verkoop van perceelen, waaraan vergunning tot verkoop van sterken drank in het klein is verbonden, de goedgeloovige koo- pers dnpe worden van de aankondiging «met recht van vergunning." De volle werking der drankwet is aanstaande, en dan kan, volgens art. 28 der drankwet, zoo lang zjj niet van bestemming veranderd zijn, voor de localiteiten, waarin op 1 Mei 1881 zonder strjjd met de wet sterke drank werd verkocht, in het algemeen de vergunning niet geweigerd worden, en wel: aan hem, die op dat tjjdstip daarin zelf het bedrjjf uitoefende, zoolang hjj leeitaan anderen gedurende de eerste twintig jaren. Het getal van hen, die op 1 Mei 1881 in zeker lokaal Bterken drank verkochten en daarin nog dat bedrjjf uitoefe nen, is uit den aard der zaak gering. Talloos daarentegen zjjn de vergunningen, die aan anderen zjjn overgegaan, en naarmate het aan tal, ten gevolge der wet, die voor alle ge meenten een maximum vaststelt, langzaam in kromp, steeg de koopwaarde en werd op allerlei wjjzen epeculatiehandel in vergunningen ge dreven. Of vraagt het Nieuws rekent men op eene wetswijziging, die de volle werking der wet weder zal verschuiven? Uit de mede- deeling van den minister van justitie, bjj de b ehandeling zjjner begrooting, dat hjj in over- leg trad met zjjn ambtgenoot van binnenl. zaken, trekt het blad de conclusie dat het einde van het overgangstijdperk niet zal brengen wat men had verwacht. Het herin nert aan den heiligen jjver van minister Mod- derman, 20 jaren geleden, en wekt tot een treden in diens voetspoor op. Bjj kon. besluit: is benoemd tot ridder in de orde van Oranje- Nassau J. L. van Djjk, kanunnik en deken in het bisdom Breda en pastoor te Ginneken is bekrachtigd de aanstelling van dr M. Straub, buitengewoon hoogleeraar in de oog heelkunde aan de gemeentelijke universiteit te Amsterdam, tot gewoon hoogleeraar in dit vak is benoemd tot directeur van het post- en telegraatkantoor te Raalte W. A. A. van Hattem, thans klerk der pOBterjjen en tele graphic le klasse. Bchillende autoriteiten en colleges. Door dit ontwerp wordt huns inziens de eeds-quaestie niet geprejudicieerd en zelfs niet de vraag ot de afschaffing van den politieken eed op zich zelve al of niet wenscbeljjk is. mmige leden toonden weinig sympathie voor het voorstel, omdat het eeds-vraagstuk daardoor in den tegenwoordigen toestand bljjft en de juetitueele eed en de ambtseed onaan geroerd big ven. Zjj betreurden dat een initia tief tot wjjziging door een kamerlid was ge nomen. Yele leden hadden overwegend bezwaar tegen bet vooistel. Zjj waren in deze groepen te onderscheiden. De eerste keurde het grond wettelijk beginsel (vrjjheid van keus tusschen het afleggen van een eed dan wel eene ver klaring of belofte) af en wenschte aan dat beginBel geen verdere uitbreiding te geven. De tweede groep, ofschoon tegenstanders van den eedsdwang, meende dat de eedsquastie één en ondeelbaar is, een oplossing eischt in haar geheel en niet bij stukken en brokken. Een derde groep meende dat de voorge- elde wjjziging zjjdeLinga steun zou geven aan i opvatting dat de woorden «ieder op de gze zjjner godsdienstige gezindheid" zouden beteekenen «ieder op de wjjze zjjner gods dienstige gezindte"; dat is «van zjjn kerkge nootschap." Zg nu interpreteeren de woorden «ieder overeenkomstig zjjn persoonljjke overtuiging ten opzichte van het geoorloofde of niet geoorloofde van den eed." Hun betoog grondden zjj op een zeer uit voerige historische uiteenzetting, welke van andere zjjde echter tegenspraak vond. Ofschoon de voorsteller scheen te beoogen den ambtseed van den burgemeester niet in zjjn voorstel te betrekken, rees de vraag of de bevoegdheid tot vrjje keus tusschen eed of belofte niet indirect ook aan den burgemeester zal worden geschonken, omdat art. 65 der gemeentewet verwjjst naar art. 39. Doch was dit niet het geval, zal er dan niet een opval lende misstand ontstaan, daar de gemeentewet kenneljjk den eed geheel op dezelfde wjjze voor raadsleden als voor den burgemeester heeft willen regelen Andere leden juichten het juist toe dat de ambtseed van den burgemeester geen wjjziging zal ondergaan. Zooals in het grootste deel der oplaag van ons vorig nommer nog werd gemeld, v wie rp Donderdsg de Tweede kamer, bjj de behandeling der begrooting van oor log, met 52 tegen 32 stemmen een amende ment van de heeren Yan Yljjmen c. s. om den post voor geschut voorloopig te vermin deren met f 136.000. Het amendement-Basteit, om achterwege te laten de inrichting van eene nieuwe infanterie- kazerne te Nieuwersluis, werd aangeno men met 61 tegen 24 stemmen. Het amendement der Commissie van rap porteurs, om weg te laten de gelde» voor uitbreiding van de stalling enz. te Roermond en, in verband daarmede, die voor de inrichting van een parkeerterrein en munitie-magazjjn enz. te 's Hertogenbosch, werd verworpen met 41 tegen 36 stemmen. De vestingbegrooting is daarop aang nomen; evenals de begrooting voor oorlog met 57 tegen 14 stemmen. Pensioenen bij de zeemacht. Het ingekomen wetsontwerp tot nadere wjjziging der wet van 28 Aug. 1851, tot rege ling der militaire pensioenen, houdt verband met eene nieuwe regeling van het personeel van 'srjjks stoomvaartdienst, door de Regentei goedgekeurd. Daarbjj is in de benaming e» graden dei machinisten en stokers verandering gebracht en voor de stokers de nieuwe quali- teit van sergeant-stoker in bet leven geroepen Dientengevolge is een wjjziging noodig in staat A, toegevoegd bjj de wet van 1851. Vooi den nieuwen graad van sergeant-stoker is een pensioensbedrag voorgesteld, gel jjbstaande aan dat hetwelk voor de scheepsonderofficieren met den graad van sergeant is vastgesteld. Verder is bjj deze wjjzigingswet een verdui- deljjking gemaakt omtrent bet bepaalde be treffende het pensioen van officieren-machinist. Gedsfoimnlleri Het voorloopig verslag omtrent het voorstel- Gerritsen tot wjjziging van art. 71 der Pro vinciale wet en art. 39 der gemeentewet stelt in het licht dat onderscheidene leden instem ming betuigden met het voorstel, omdat daar- door een einde zal worden gemaakt aan anomaliën, aan moeiljjkheden in de practjjk en aan een stuitende ongeljjkheid in de toepas sing van dezelfde wetsbepalingen door ver- Onze hnrgerlijke wetgeving en de niet hezittenden. Woensdagavond trad te Dordrecht in eene goed bezochte openbare vergadering, belegd door de Democratische kiesvereeniging aldaar, de heer mr E. Fokker, van Middelburg, als spreker op over bovengenoemd onderwerp. stelde op den voorgrond dat van een behandeling van het door hem te bespre ken onderwerp elders een voorbeeld bestaat in het boek van den hoogleeraar Adolf Men ger te Weenen, wiens geschrift over dit on derwerp evenwel moest gekenschetst worden als eenzjjdig en partjjdig; redenen waarom het meer een socialistisch strijdschrift dan een wetenBchappeljjk werk moet worden genoemd. Maar ook al stelt men zich niet op het stand punt van Menger, d. i. al behoort men tot hen die langs anderen dan den Bocialistischen weg naar verbetering streven, dan nog kan men van oordeel zjjn, dat onze burgerljjke wetgeving in den grond verkeerd is, en dat zjj inzonderheid de stelling van den sterkere tegenover den zwakkere nog sterker maakt. In onze wetgeving moet het zuiver individua listisch standpunt getemperd en aan het ge- ischap8gevoel meer plaats worden inge ruimd, zoodat het ethisch beginsel tot zjjn recht komt. Nergens komen de fouten van het indivudia- listisch standpunt sterker aan den dag dan leer der z.g. contract-vrjjheid. De ver dedigers van die leer beweren dat een afwij king van die leer in strjjd zou zjjn met het karakter onzer wetgeving. Doch spreker ver wjjst naar het door de heeren Mouton, Heldt en hem te dezer zake uitgebrachte rapport, waarin voorbeelden van inmenging der wet geving in de vrjje contract-sluiting in grooten getale worden vermeld. Tegenover de orthodoxe rechtsgeleerden, die ook in dezen het individualistisch standpunt verdedigen, stelt spreker dit: dat de wet eerst dè.n rechtvaardig is, indien zjj in overeen stemming is met zedeljjke beginselen, die als de rechtsorde wortelen in de zedeljjke orde. En al gaan wjj, waar het de publieke opinie betreft, in dit opzicht vooruit (spreker herin nert aan het bekende votum der Juristen vereniging in 1894), toch zjjn wjj nog ver ten achteren bjj Duitschland, waar de inbreuk van de wet op de contractvrjjheid reeds een overwonnen, zoo niet reeds een verouderd standpunt is, getuige de keizerljjke boodschap van 1890, waarin o. m. gezegd wordt dat de regeling van het arbeidscontract, ten aanzien van duur, tjjd en aard van den arbeid, moet geschieden met inachtneming van de eischen van gezondheid en leeftjjd. Vervolgens besprak mr Fokker eenige spe ciale punten, die naar zjjne meening in onze burgerljjke wetgeving niet geregeld zjjn in overeenstemming met het door hem voorop gestelde beginsel. Kwade trouw. De opvatting, dat degene die een door hem aangegaan rechtsgeding ver liest, wordt geacht te kwader trouw te zjjn, is in strjjd met ons ethisch beginsel en heeft ver strekkende gevolgen. Spreker haalt aan het geval van iemand die onwetend en te goe der trouw bouwt op den grond van een ander, ngeval bjj het recbtfgedirg verliest, is bjj als het ware overgeleverd aan de genade van den eigenaar. W o e k e r. Vroeger bestonden bepalingen omtrent een maximum-rente, waarboven de geldschieter niet mocht gaan. Thans ontbreekt het aan alle regeling op dit punt. Spr. meent, dat de nieuwere opvatting de vraag stelt, of ook overeenkomsten, gesloten terwjjl A misbruik heeft gemaakt van de be narde omstandigheden waarin B verkeerde, zouden moeten worden nagekomen Het Berner strafwetboek huldigt het beginsel, dat beloofde of gestorte sommen in geval van woeker bjj vonnis teruggebracht kunnen worden tot een som, door den rechter naar gelang der standigheden te bepalen. Panden. Openbare banken van leening worden geregeld bjj afzonderljjke verordening >ndere banken van leening mogen niet bestaan. Spr. herinnert echter aan het voort woekeren van de huizen van verkoop met recht tot weder-inkoop. Ook in deze behoorde het B. W. te voorzien. Spaarbanken. De bepaling, dat bjj bet ontbreken van bewjjsatukken degene, die bet bespaarde geld in bewaring genomen heeft, op zjjn woord wordt geloofd, is hard en onbilljjk. Contractverbreking bjj bena- d ee lin g. Spr. meent, dat de twee gevallen, dio onze wetgeving in dit opzicht onderscheidt, ontoereikend zjjn. In het algemeen moest bevoegdheid om de gemaakte overeenkomst aan de billjjkbeid te toetsen, aanmerkeljjk worden uitgebreid. oetebepaling. Het voorschrift van art. 1285, dat de boete in geval zg wordt toege past, in haar geheel moet worden toegewezen is in de practjjk uiterst onbilljjk. Het jusvigi- antibus scriptum staat daardoor in de toepas sing geljjk methet recht is voor de uitge- slapenen. In dit verband vermeldt Bpr. de ongunstige positie, waarin hjj, wien een contract teekening wordt aangeboden, veelal tegen over de tegenpartjj staat, daar deze met den inhoud daarvan in den regel beter bekend dan gene. Contract en draagkracht, eent dat het verband, hetwelk tusschen die beide behoort te bestaan, niet voldoende in ize wetgeving wordt in acht genomen, met ime in de pachtcontracten. Ieder wordt geacht de wet te kennen. Ook deze opvatting drukt het meest op de niet-bezittendezelfa tegenover den rechter brengt zg hem in ongunstige positie, speciaal indien het een zaak betreft, die voor het kantongerecht behandeld wordt, waar rechtskundige bjjstand niet verplicht is. De rechtstoestand van de onge huwde moeder en van het onechte bind. De bestaande opvatting is zeer in het nadeel van de veelal bedrogene of verleide moeder. Spreker beveelt een regeling aan, waarbjj de ongehuwde moeder tegenover vader van haar kind in dezelfde positie bomt staan als de gehuwde, maar op haar ver zoek gescheiden echtgenoot tegenover haar man. Wat het onechte maar door den vader erkende kind betreft, gispt hjj de bepaling, die slechts 1/3 van bet erfdeel der wettige kinderen aan het onwettige kind toekent. Na nog te hebben medegedeeld, dat bjj voornemens was geweest te spreken over nog vele andere onderwerpen uit het burgerljjk recht, maar dat de Ijjd dit niet toeliet (d< vergadering was eerst te half 9 begonnen), kwam spreker tot zjjn conclusie. Deze was waar het burgerljjk recht niet meer overeen stemt met onze veranderde denkbeelden, noch met wat bet ethisch beginsel eischt, daar mag en moet op verandering worden aangedrongen. En als men terugdeinst voor ingrjjpende her vormingen, dan bedenke men, dat wat nt> als geavanceerd wordt beschouwd, binnen menschenleeftjjd wellicht tot de gemeenplaat sen behoort en over een eeuw verouderd Aan het debat werd deelgenomen door den heer V. d. Nieuwenhuizen, geestverwant van spreker, die hem op enkele punten bestreed, en door twee socialisten die den inleider op principiëel terrein aanvielen. NR. Crt.) Kunst en JL.etteren. Bjj de firma De Mooy en Mommaas te ierikzee is verschenenHet geslacht togge, meest te Zierikzee ook te Amsterdam gevestigd. 1338—1806, door mr. B. F. W. vod Bcucken Focb. Tot eerelid van het schilderkundig ge nootschap Pulchri Studio te kGravenhuge is o. a. benoemd de heer J. C. van Hattnm van Ellewoutsdgk aldaar. CONCERT van het Leidsche Studenten-Muziekgezelschap „0 dur." Een wel voorzien menu was het, dat C dur ons Donderdag avond in de concertzaal aan bood, en het speet ons, vooral ook met het oog op het liefdadig doel waarvoor dit concert werd gegeven, dat er betrekkeljjb nog r plaatsen onbezet bleven. Waar het dilettantisme optreedt ten bate der liefdadigheid zwjjgt naluurljjk de critiek, en 't is dan ook alleen onze bedoeling om over de uitvoering van enkele werken iets te zeggen. Het strjjk quartet op. 18 no. 1 van Beet hoven, waarmede het programma werd geopend, was, wat samenspel en zuiverheid betrof, niet gelukkig te noemen, en deed ons vreezen dat de heeren studentjes een beetje te veel hooi op hun vork hadden genomen. Tot ons genoegen bleek die vrees echter n deele ongegrond, want in de Aria en Gavottes uit de D-dur suite van Bach, alsmede in het belangrjjke pianoquartet van Rhein- berger viel, ook wat samenspel betrof, meer prjjzenswaardigs op te merken dan in Beet hoven's quartet. De heer Benjamins bleek, bjj de voor* dracht van Rubinstein's Barcarole en Sieve- king's Menuet, een degelgk pianist te zjjn. Met veel Bmaak en goede voordracht bracht bjj déze ncmmers ten gehoore, en hg oogstte daarmede dan ook veel toejaichingen in. Ook de heer Van Geer gaf bljjk een niet alledaagsch talent als celliBt te bezittener ,t iets werkeljjk artistieks in zjjn spel. Met de voordracht van Goltermann's Adagio, en Arlequin van Popper behaalde hjj een wel verdiend succes, en noopte bjj het publiek tot het vragen van een toegift, waaraan bjj wel willend voldeed. Met de vermelding dat de heeren Van Raalte, Belinfante en Van Leeuwen de, wel wat rekte, sonate van Leclair loffeljjk uitvoerden, zouden wjj dit beknopt overzicht kunnen ein digen, maar nog een enkel woord moet ons uit.de pen. Hoe prjjzenswaard wjj het beoefenen van mu ziek in bet algemeen en door Btudenten in bet bgzonder vinden, wjj gelooven toch dat >C dur aan hetzelfde gebrek ljjdt als zoo vele andere dilletanten-vereenigingen, n.l. het uitvoeren van werken die boven hare krachten gaan. Wil men Bach en Beethoven op het pro gramma brengen, uitmuntend, doch dan ook gezorgd dat aan de uitvoering dier werken zoo min mogeljjk hapert; en is dit niet mo gelijk dat men dan ten minste geen open- ba r e uitvoering daarvan geve. Uit piëteit tegenover deze groot-meesters is men dat verplicht. C dur" houde ons dezen wenk ten goede, want zg is welgemeend en bedoelt alleen te waarschuwen tegen een klip, waarop al zoo menige vereeniging van dien aard gestrand is. Belanghebbenden verwjjzen wjj naar de ge drukte lijstjes, bevattende de opgaaf van den dienst voor het eerste kwartaal van 1896, waarop men omtrent prjjzen en andere wetens waardigheden ten volle wordt ingelicht. Bjj Kon. besluit zjjn, met ingang van 1 Januari 1896, ter vervanging van de aftre dende en niet herbenoembare leden van den geneeskundigen raad voor Zeeland en Westelgk Noord-Brabant, benoemd dr J. C. de Man, te Middelburgdr J. van der Bebe Callenfels, te Vlissingen dr Q. J. M. Jar asen, te WissekerbeF. D. Kolft' van Oosterwjjk, arts te Kruiningen A. J. Wjjune, apotheker te Middelburg; J. J. Keyzer, apothe ker te Tilburg; mr W. A. van Hoek, te Mid delburg en tot plaatsvervangende ledendr J. P. Betdenis van Berlekom, te Middelburg; dr J. Kosten de Bruyne, te ZierikzeeL. K. van der Harst, apotheker te Middelburg; mr A. P. Snouck Hurgronje, te Middelburgmr W. C. J. Alpherts, te Breda. ONDERWIJS. De heer J. Visser, te Sneek, de nestor der Nederlandsche onderwjjzers, ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuwvierde Woensdag zjjn 80sten verjaardag. Nog is de waardige grjjsaard in functie, doch bjj heeft eervol ontslag aangevraagd, dat hem met de meeste onderscheiding is verleend. - Tegen een persoon te Zutfen, die ineen openbare school kwam en daar den onder- wjjzer met woorden beleedigde, omdat deze zjjn zoon had schoolgehouden voor het afmaken van Btrafwerk, is een vervolging ingesteld. Dat is een der vele onverstandigen, die niet begrjjpen dat zjj den ondetwjjzer tegenover de jeugd de handen boven het hoofd moeten houden, wil bjj zjjn prestige in de school niet verliezen. Wjj herinneren den bezoekers der lees zaal in Ons Huis te Middelburg dat morgen {Zaterdag), des avonds te kwart over achten, door den heer P. F. van Sljjpe eene novelle zal worden voorgedragen. Op dien zelfden avond, van 8—9 uur, zal er weêr als gewoonljjk gelegenheid tot inschrij ving zjjn. Tot administrateur van het magazjjn van levensmiddelen te Middelburg is benoemd heer T. C. Schermers, thans administrateur van het Garnizoens-kleeding- en nachtleger- magazjjn alhier. Donderdag avond werd in het café Rot terdam alhier, onder voorzitterschap van den heer mr. G. N. de Stoppelaar, eene niet bgzonder druk bezochte vergadering gehouden van de afdeeling Middelburg van de schippers- vereeniging Schuttevaer. Onder de ingekomen stukken behoorde een schrgven van den heer De Stoppelaar, hou dende dankbetuiging voor de hulde, hem op zjjn zeventigsten verjaardag toegebracht. De heer De Stoppelaar voegde daarbjj nog in woord van dank voor de attentie, hem op dien dag bewezen. Hierna werden door den voorzitter eenige mededeelingen gedaan omtrent de aanstaande algemeene vergadering der vereeniging, die in Januari 1896, vermoedeljjk Woensdag den "•endier maand, alhier zal worden gehouden. In verband met de ontvangst en het ver aangenamen van het verbljjf hier ter stede der vreemde bezoekers, achtte de voorzitter het wenscheljjk dat zich een commissie vormde van vjjf leden naast het beBtuur om als feest commissie op te treden. Die wensch werd gedeeld en daarop zjjn als leden dier commissie aangewezen de heeren A. C. de Vos, J. Kamermans, H. D. Siebenga, D. de Vries en S. J. de Jonge. Na nog enkele besprekingen van huishou- deljjken aard werd de bjjeenkomst gesloten^ Donderdag zjjn te V e e r e met eenige plechtigheid, in tegenwoordigheid van den burgemeester, jhr mr A. A. van Doorn van Koudeberbe, de beide aldaar uit zee aange brachte ljjken van den in de Roompot gezonken En gelachen vischkotter L T 77 op de begraaf plaats teraardebesteld. De heer Keers, predi kant, hield bjj bet graf een toespraak. Het vergaan van dezen kotter is aanleiding, dat tot de regeering het verzoek wordt ge richt om op de Westpunt van de Onrust in plaats van de roode bakenton no 1 Veergat gasboei te plaatsen. Uit zee het Veergat inkomende, is het licht van V e e r e niet te zien, waarom de verlichting daar onvoldoende is; een licht op Onrust kan dit euvel op af doende wjjze wegnemen. Reeds meermalen werd zoodanig verzoek door Schuttevaer gedaan, doch om de hooge kosten en de nog niet genoegzaam gebleken noodzakelijkheid werd tel ken b daarop atwjj- zend beschikt. Thans echter, nu er een ern stig ongeluk plaats had, bestaat alle hoop, dat het zal worden toegestaan. DIT STAD EN PROVINCIE Met 1 Januari 1896 worden de vroeger reeds besproken rechtstreeksche plaatskaarten beschikbaar gesteld door den stoombootdienst op de Westerschelde in vereeniging met de staatsspoorwegen. Er zjjn enkele reis- en ook retourkaarten verkrjjgbaar in drie klassen; de laatste zjjn vier dagen geldig. Op den Monsterweg tusschen Borssele en Ovezand. werd. dezer dagen 'savonds eene gehuwde vrouw uit laatstgenoemde ge meente door een manspersoon lastig gevallen. Op den tegenstand der vrouw volgden een paar slagen tegen haar hoofd, waarbjj een garnituur werd verwrongen en verwonding ontstond. Van het gebeurde is aangifte bjj de politie gedaan. Deze slaagde er in den dader op te sporen en proces-verbaal tegen hem op te maken. Men meldt ons uit G o e s Donderdag avond werd in de Prins van Oranje een feest gevierd ter gelegenheid dat de werkliedenvereeniging Eigen Hulp (onder steuning bjj ziekte) haar vijftienjarig bestaan herdacht. De heer J- de Keizer, voorzitter der veree

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1