MIIIllKLltl ItliSCHE COURANT. N°. 295. 138° Jaargang. 1895. Zaterdag 14 December. Deze courant verschijnt d a g e 1 Ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2. nummers kosten 5 cent. Thermometer. Middelburg 13 Deo. 8 a. vm. 37 gr., m. 12 u. 44 gr., av. 4 u. 43 gr. F. Verw. Z. W. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend n a m m e r moeten des middags vóór éém uur aan het bureau bezorgd zjjn. 20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats die s Advertentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis aan het bureau te bekomen. Ayren ten. Te Ylissingen P. G. de Vey Mestdash Zoon, te Goes: A. C. Boltjit, firma wed. A. C. de Jonge. Middelburg 13 December. Contröle over gemeente ontvangers. Tegenover de beschouwingen, in den laat- ten tjjd in de pers voorkomende, dat de tegenwoordige contröle op de kassen van de gemeente-ontvangers onvoldoende zou zjjn, betoogt het Weekbl. v. d. Burg. Adm., dat, zoolang de voorgeschreven contröle niet be hoorlijk wordt geoefend, de fout niet aan het stelsel, maar aan hen, die het in toepassing moeten brengen, is te wjjten. Het blad geeft tot zekere hoogte toe, dat de personen, die de wet in de eerste plaats tot toezicht roept, niet steeds daartoe ook ge schikt zjjn, hiervoor althans geen waarborg bestaatmaar men overdrjjve dit niet. Zoo'n heksewerk is de boekhouding van den ge meente-ontvanger niet en zjj wordt steeds eenvoudiger naarmate men afdaalt naar die gemeenten, waar dan de meeste kans bestaat, dat de toeziende wethouders nu niet juist voor hunne taak berekend zjjn. De posten van uitgaaf moeten gedekt zjjn door mandaten en het totaal cijfer der uitga ven kan dus altijd behoor lp k vastgesteld wor den, wanneer men zich de moeite maar geeft de getallen op en na te tellen. Met de ont vangsten is het anders. Enkele kunnen af doende gecontroleerd worden, doch als de ontvanger goed vindt andere betalingen niet op zjjn boek te brengen, of tot minder bedrag dan zjj inderdaad geschiedden, dan is dat ze ker niet gemakkelijk te ontdekken. Toch kunnen ook hier B. en W. bjj voorbeeld het kohier van den hoofdeljjken omslag nagaan in verband met de betaalde posten, en wan neer de ontvanger bemerkt dat B. en W. na gaan wie zoo al volgens zjjne boeken den hoofdeljjken omslag wel, wie niet of slechts in termjjnen heeft betaald, zal hjj er nog wel eens tweemaal over denken om eene betaling niet te boeken. Wat de aanstelling van een controleur be treft, ook dit, meent het Weekblad, zal wei nig batentrouwens B. en W. kunnen gemak kelijker fouten ontdekken dan een vreemde controleur. Er is één groot bezwaar aan de bestaande regeling verbonden, nl. dat de gem.-ontv. te vens betaalmeester is. Hierdoor houdt hjj steeds het geld onder zich en is hg dikwerf in staat om »een oud gat te stoppen" metintusschen reeds weer ontvangen gelden. Dit alles geldt natuurljjk kleine gemeenten, daar in groote speciaal aangestelde ambtena ren de contröle uitoefenen. de smoorkleppen niet geopend konden worden. Begin November zou weder een proef tocht gehouden worden, doch nu bleek het, dat de smoorkleppen niet gesloten konden wordenTen derden male moest zjj daarop voor een week of drie in reparatie. Men vraagt zich af of het geen tjjd wordt, dat de aandacht eens gevestigd wordt op der- geljjk werk van de scheeps-reparateurs. jj de beantwoording van een vraag van den heer Mees omtrent de hooge eischen, gesteld voor het examen Fransch voor de hoofdakte, t de minister van binnenlandsche zaken Donderdag in de Tweede kamer verklaard dat de conclusie van het rapport omtrent het daar over ingesteld onderzoek geruststellend is voor degenen die zich voor het examen prepareeren. Het gelezene geeft den minister geen aanleiding te meenen dat de betrokkenen aan dergeljjke extravagante vragen zullen worden onder worpen, als zjjn medegedeeld. Bjj kon. besluit is benoemd tot ambtenaar van het O. M. bjj de kantongerechten in het rr. Assen, ter standplaats Assen, mr. C. M. 'Jacob, advocaat en procureur te Rotterdam, evens werkzaam bjj den ambtenaar van het O. M. bjj het kantongerecht n°. 1 aldaar. In de kringen onzer marine wordt, naar men aan Eet Vad. schrjjft, de aandacht er op ge vestigd hoe een onzer nieuwste oorlogschepen in onzen Archipel, de Sumatra, tot driemalen toe in het dok moest worden opgenomen om te repareeren. Eerst lag zjj daartoe ruim een jaar in het marine-etablissement te Soerabaja bjj den proeftocht in October bleek toen, dat zjj onmiddellijk weder naar het dok moest, daar »Ons leven is niets anders geweest dan een benauwde droom," beweerde het echtpaar van den ritmeester, hoofdpersonen in de Vader van Strindberg, Donderdag avond in onzen schouwburg door het gezelachap-Chrispjjn op gevoerd. Dit had het talrjjk aanwezige publiek ook kunnen zeggen van zjjn eigen gemoedstem ming, terwjjl dit stuk werd gegeven. Althans, wjj moeten voor ons zeiven die getuigenis af leggen. Gaat men nu naar den schouwburg om zulke ellendige toestanden te aanschouwen, gesprek ken te hooren die men onder vier oogen houdt maar niet in het bjjzjjn van derden, laat staan van honderden Strindberg is een vrouwenhater! Vrouwen zjjn slecht, onbewust slecht vaak. Hjj wil dit op nieuw be wjj zen door ons kjjkje te schenken in het huwelijksleven genoemd echtpaar. Hg vrjj denkerzjj ge- loovig. Beiden eischende het recht om invloed uit te oefenen op de opvoeding van hun eenig kind, een dochter. Hjj, de sterkste, omdat hjj het vaderljjk gezag en de wet aan zjjn zjjde heeftzjj daartegenover hare sluwheid, slepenheid, hare helsche berekening stellende. Zjj vervolgt den man met haar valsche rede neeringen zjj zet anderen tegen hem op en gaat ten slotte zoover om zelfs het heiligste aan te randen wat er in het huweljjk bestaat: haar eigen eerOm haar doel te bereiken weet zjj het zoover te brengen dat haar man gaat twjjfelen of die dochter wel zjjn kind en of bjj wel haar vader i«l UIT STAD EN PROVINCIE Bjj koninkljjk besluit is benoemd tot notaris binnen het arrondissement Middelburg, ter standplaats de gemeente Yerseke, L. E. A. Liebert, candidaat-notaris te Kapelle. In een deel der oplaag van ons vorig nommer reeds gemeld. Verder is benoemd tot burgemeester van Koewacht C. P. J* Dierick en tot secretaris van den geneeskundigen .ad voor Zeeland en Westeljjk Noord-Bra bant J. J. Berdenis van Berlekom, arts, te Middelburg. Heden middag werd op de Hoogstraat alhier door twee stadswerklieden een schoor steenbrandje gebluscht, dat zonder hunne tjjdige tusschenkomst ernstige gevolgen had kunnen hebben. Naar men ons uit Vlissingen meldt, zjjn twee sleepbooten bjj de op de Spjjkerplaat gestrande Oostenrjjkscbe bark Zoramen zal trachten met het hooge water het schip er af te slepen. In de Donderdag te Ierseke gehouden raadszitting werd medegedeeld dat de leve ring van een kar en paard en een vast werk man voor de gemeente-reiniging publiek is aanbesteed en gegund aan J. Wisse voor f 570. Dit bedrag zal, zoo werd besloten, abonnement op de begrooting gebracht worden. De rekening 1894 en de begrooting 1896 van 't burgerljjk armbestuur werden, overeen komstig het advies van de commissie van on derzoek, met algemeene stemmen goedgekeurd De commissie had wel eenige aanmerkingen i. op het te groot kassaldo, waarvan een gedeelte rentegevend had belegd kunnen worden, maar dezen hadden geen invloed op de eindcjjfers. De heer W. van Oeveren Jr werd herbe noemd als lid van 't burgerljjk armbestuur. In de algemeene politieverordening werden eenige wjjzigingen gebracht. Volgens een uittreksel van het adres van den hoofdingenieur van den provincialen water staat, dat een missive van Ged. staten betref fende het toegestane subsidie voor de haven- vergrooting vergezelde, bljjkt, dat de kosten van het werk hooger zullen zjjn dan geraamd is, doch de f 40.000 niet zullen overschrjjden. Een vraag van den heer Sauer, of voor minvermogenden vermindering van schoolgeld voor de Fransche en Duitsche lessen is toe gestaan, wat hjj wenscheijjk zou achten, werd door den voorz. (den burgemeester) ontken nend beantwoord. De verordening spreekt van 10 zonder onderscheid. De voorzitter vreesde als een gevolg van afwgking te sterke toeneming van het getal leerlingen, doch de beer Cupéry (wethouder) deelde die vrees niet» en zou, zoo noodig, de bedoelde vermindering wel willen toestaan. In geheime zitting werden suppletoire ko hieren voor den hoofdeljjken omslag en de hondenbelasting vastgesteld. Donderdag middag kwam een te Bath wonend jager op waterwild met zjjn kameraad in de haventoen, terwjjl de laatste aan wal wilde stappen, plotseling het in het vaartuigje (kano) liggend kanon afging en de hagelkor rels in en door een op eenige passen afstand staande vloeipaal terecht kwamen. Ditmaal liep het ongeval nog al gelukkig afmaar het gebeurde kan een les zjjn voor velen die gewoon zjjn om roekeloos met vuur wapens om te gaan. Men stelle, zich zoo iets monsterachtigs, cy nisch voor! Of een vrouw, die zich zelve eert, daartoe komen kan! En het einde is dat die man, overprikkeld, zenuwachtig geworden in den hevigsten graad, haar een brandende lamp naar het hoofd werpt; zich zeiven niet meer kan beheerschen, en ten slotte, gemarteld als hjj is, krankzinnig wordt. Het publiek aanschouwt hem dan nog in een van die vlagen van waanzin, ziet hem een pis tool grjjpen, gelukkig opzetteljjk niet geladen, en hem op eene zachte wjjze door eene oude, getrouwe min in een dwangbuis jsteken, waarna het onverkwikkeljjk schouwspel van zjjn woe de en zjjn doodstrjjd nog geruimen tjjd duurt. Nn weerhoudt kieschheid ons zelfs in de verte te zinspelen op de gesprekken die ge voerd werdenwant wjj zouden niet gaarne al die oneerbare praatjes onder de oogen van onzen lezerskring brengen. Strindberg durft veeldie Zweedsche schrjj ver is voor geen kleinigheid vervaard in zjjn pennevruchtenhg heeft de werkeljjkheid gezienmaar, zouden wjj hem willen vragen, welk nut kan het hebben om zulke dingen op het tooneel te brengen Zjj maken de toe schouwers ontevredendezen walgen er var en het zou ons niets hebben verwonderd ali ons publiek, dat altjjd uiterst kalm is, Don derdag avond lucht had gegeven aan i verontwaardiging door te fluiten of door heen te gaan. Het geheele stuk komt eenvoudig neer op een eeuwig durenden twist tusschen man en vrouw, waar bjj het vraagstuk der zinneljjkheid, een lievelingsstukke van Noorsche schrjj- CONCERT den voor Instrumentale Muziek- Orkestwerken van Beethoven, Méhul, en Délibes, bovendien een solist wiens repu tatie hier gevestigd is; waB het dus wonder dat Woensdag avond onze gezellige concert zaal zoo flink bezet was? Met Beethoven's tweede sinfonie (D-dur) werd de concertavond geopend. De eerste en tweede sinfonie, die Beethoven tusschen de jaren 18001804 componeerde, zjjn tot de Mozart-periode te rekenen. De invloed, dien Mozart's muziek toen algemeen uitoefende, is in beide werken nog zéér merk baar, en hoewel Beethoven in zjjne 2e sinfonie reeds bljjk geeft een zelfstandigen weg te willen inslaan, door o. a. het traditioneele menuet te vervangen door een scherzo, hg is toch nog niet de volkomen zelfstandige Beet hoven, zooals wjj dien reeds in zjjn derde sin fonie Eroicaleeren kennen. Het scherzo der 2e sinfonie doet, ook wat vorm betreft, nog denken aan de Menuet daarvan is echter in de 3e sinfonie geen sprake meer. Daar wordt het scherzo veel rjjker en breeder uitgesponnen, en neemt het een, minstens even gewichtige plaats in als de overige deel en. Om echter niet te breedvoerig te worden, zullen wjj hierover niet verder uitweiden, en ons bepalen tot de uitvoering zelve, waarvan wjj tot ons genoegen veel goeds kunnen zeggen. Waren er niet enkele van die kleine onge lukjes, zooals een weinig te vroeg of onzeker inzetten, voorgekomen, zoo had de uitvoering bjjna aan het volkomene gegrensd. Vooral het ensemble getuigde van ernstige studie en toewjjding; en dit valt nog meer te loven, omdat, zooals gewoonljjk, een groot gedeelte der executanten uit den vreemde kwam en dus slechts éen repetitie kon bjjwonen. Jammer dat in het Largetto de hoornist niet gelukkiger in de vertolking zjjner partjj was; daarentegen verdient de clarinettist een woord van lof voor zjjn fraai geluid en smaakvolle voordracht. De solist, de heer B. Dessau nit Rotterdam, bracht vóór de pauze Mendelssohn's heerljjk vioolconcert ten gehoore. De goede eigenschappen van dezen solo violist werden in ons blad meermalen bespro ken; en om dus niet in herhaling te treden, vermeenen wjj te kunnen volstaan met de vermelding dat de heer Dessau in alle opzich ten zjjn ouden roem handhaafde, en opnieuw bewees welk een uitnemend, talentvol kunste naar hg is. Hoe de smaak van het publiek op muzikaal gebied ook moge veranderen, en hoe men ook over Mendelssohn's composities moge denken en schrjjven, zjjn vioolconcert heeft en bljjft, naar onze meening, zjjne aantrekkelijkheid behouden. Welk een fijngevoelde gedachtengang valt in dit werk op te merken! Hoe wonderschoon, kleurvol klinkt dat Andante en hoe tintelend van geest en humor is de Finale! Van de compositie, zoowel als van de hoogst artistieke voordracht genoten wjj in den volsten zin des woords, en de toejuichingen, die den heer Dessau ten deel vielen, waren zeer verdiend. Met een oude, doch niettemin nog frisch klinkende ouverture van Méhul werd tweede afdeeling geopend. Onder de vele opera's van de hand van dezen Franschen componist is de Joseph wel de meest bekende. Deze opera toch, die den eerbiedwaardigen ouderdom van meer dan tachtig jaren bereikt heeft, weet zich steeds op het repertoire te handhaven en dit pleit dus wel voor de degeljjkheid van dit werk, Méhul's opéra draagt een eerwaardig, god dienstig karakter, en naar men beweert, zjjn het hoofdthema der ouverture, alsmede andere gedeelten der opéra ontleend aan een antiek bypo-mixolydische melodie, wat ontegenzegge lijk een eigenaardig, plechtig relief aan deze muziek geeft. De uitvoering dezer niet moeiljjke ouverture slaagde naar wensch. Hierna trad de heer Dessau weder op, en wel met Scherzo van L. Spohr, Romance van F. Ries en Mazurka van Dessau. Het geestige, fijn bewerkte Scherzo Spohr, alsmede de bekende Romance van vers, een hoofdrol speelt. De bjjpersonen zjjn onafgewerkte figurennu en dan vertoonden zjj zich eens om het echtpaar gelegenheid te geven tot verademing te komen. De 1 geteekende en meest sympathieke figuur is die van Margarethade min maar behalve in het, trots al zjjn gruweljjkheid, zoo goed geschetste tooneeltje tusschen haar en den ritmeester, waar zjj hem het pistool ontneemt en het dwang buis aantrekt, doet het goede mensch niet veel meer dan zeuren en in haar kerkboek lezen. Wat de dokter en de dominé voor menschen zjjn, komen wjj niet te weten. Zjj dienen een voudig: de een om de vrouw, de ander om den i gelegenheid te geven hun hart eens te luchten. Strindberg, die, naar men zegt, in zjjn eerste huweljjk zeer ongelukkig is geweest en daar door zeker zoo pessimistisch is geworden op het punt der vrouwen, leeft nu met eene twee gemalin gelukkig. Dat zjj hem terugbrenge van zjjn treurige ideeën en vooral hem bewege als hg weer zulke onderwerpen wil handelen, dit te doen in een brochure. Die kan men wegsluiten voor hen, voor wie zjj on geschikt is om te lezen. En wil hjj dat niet, dat men dan voorzichtig zjj met de opvoering van zjjne stukken. Het is prjjzenswaardig voorzeker om afwis seling te biengen in een repertoireook nieuwe stukken en drama's of tooneelspelen van moderne richting op te voeren maar alles heeft zjjn grens. Wanneer een schrjj ver het tooneel wil gebruiken om over bjjzondere onderwerpen zjjn meening te zeggen, dan is het nog niet noodig dergeljjke stukken op de. Ries voldeden ons zeer. Vooral met de voor dracht der Romance toonde de heer Dessau welk een fijnvoelend violist hg is. Dessau's Mazurka is een effectvol, technisch niet gemakkelgke compositie, waarmede de componist-violist gelegenheid had zjjne virtu ositeit te toonen. Na de voordracht dezer nommers had de heer Dessau wederom een uitbundig applaus in ontvangst te nemen, wat hem noopte nog eene compositie van eigen hand, en wel Abendlied, ten beste te geven. Als slotnommer gaf het orkest ons Airs de danse et chanson uit Le roi s1 amuse van Léo Délibes. Délibes, die ons beter bekend is door zjjne opéra Lakmé en de balletten Sylvia en Cop- 'ia, geeft ook in deze aaneenschakeling van oude dans- en zangwjjzen veel te genieten. De mooiste nommer'tjes vonden wjj de Gaillarde, Pavane en Scène du bouquet. Chanson, achter het orkest gezongen door den heer V. d. K. en met cither begeleid, as meer eigenaardig dan mooi te noemen. Het begin der Pavane had eenigszins te ljjden door den verkeerden inzet van een der cellisten, het voortvarend cellistje in dien linkschen hoek gaf een beetje te veel acte de ence, doch dit werd dadeljjk hersteld en het geheel werd, evenals de overige nommers, verdiensteljjk en met entrain uitgevoerd. Ten slotte een woord van bjjzondere hulde aan het orkest,voor het nette, bescheiden accom pagnement van het vioolconcert, en aan den directeur, den heer Cleuver, voor zjjne smaak volle piano-begeleiding en niet minder voor zjjne degeljjke, bezielende leiding. planken *e brengen, die eer afstooten dan aantrekken en het publiek ten slotte zouden vervreemden van het tooneel. Want drama's als De Vader zjjn voor de meeste menschen ongenietbaar. Dit staat ten minste bjj ons vast dat het Middelburgsche publiek voor dergeljjke exentrieke producten niet vatbaar is en volstrekt niet boos zal zijn als men het daarmee voorbjj gaat. Jammer was dit te meer omdat wjj de eer van een primeur genoteneen voorrecht dat door het stuk zelf wel aan waarde verloor. Aan de opvoering zou men anders niet g egd hebben dat het programma voor het eerst werd uitgevoerd. Zelfs zjj, die voorden heer Ternooy Apèl moesten optreden, omdat deze ongesteld was geworden, vervulden hunne rollen uitstekend. De heer Van Kuyk vooral verdient zeer grooten lof voor de tuurljjke wjjze, vrjj van alle overdrjjving, waar op hjj de moeiljjke rol van ritmeester speelde. En ook mej. Westenberg viel te prjjzen als Lauraal zouden wjj in haar stem wat meer kracht, wat meer afwisseling wenschen. Een verademing was het nastukje Onder ons van Marcellus Emants. Geestig, wel niet zonder overdrjjving maar dat moet bjj zulke schetsen, wordt daarin een kjjkje gegeven in een familie-kring. Op een engagements partjjtje krjjgt men, na een gekrakeel onder vrouweljjke leden, achtereenvolgens met elkaar ruzie, hoofdzakelijk een gevolg der bemoeizucht van een ouden, goedigen oom, die, zooals er velen zjjn, een bjjzonder zwak heeft om zich steeds te mengen in familie-aangelegenheden. De een voor, de ander na loopt weg, zoo- dat ten slotte een persoon ovexbljjft die Chvisfeiyke Volksbond. Niettegenstaande het onaangename weder as toch Donderdagavond een vrjj talrjjk pu bliek, waaronder zeer vele dames, naar het Schuttershof alhier getogen, om de openbare voordracht te hooren, die daar door den heer dr A. J. Ph. Jonker, predikant te Dordrecht, zou worden gehouden. Alvorens den spreker voor dezen avond het woord te geven, deed de heer H. J. L. Poort eenige mededeelingen omtrent den Bond. Hg begon met namens het bestuur een woord van harteljjken dank te spreken voor de vele bjjdragen, die den Bond voor de werkver- ichaffing waren toegevloeid, waaruit opnieuw bleek dat in Middelburg, ofschoon telkens en telkens weer voor nieuwe en goede zaken steun gevraagd wordt, toch de oude niet wor den vergeten. jj den eersten rondgang is dit jaar voor f 500 meer op de ljjst ingeteekend dan een vorig jaarwel een bewjjs van sympathie met den Bond en van naastenliefde. Het bestuur zal trachten zich het vertrouwen, dat men in hem stelt, waardig te maken en zal gaarne de wenken en raadgevingen over wegen, die het ontving. Het zal trachten zooveel mogeljjk te verbeteren wat nog ver betering behoeft, doch wenscht er wel op te wjjzen dat het veel lichter is aanmerkingen de philosophische opmerking had gemaakt dat het beter was geweest te spelen met het on schuldig ganzenbord dan zich te mengen in een vrouwentwist en in familiezaken. Het stuk werd door allen met animo en vlug gespeeld, en het salon, waarin men zich bewoog, zag er keurig uit. Woensdag 8 Jan. heeft de derde voorstel ling van het gezelschap-Chrispjjn plaats. Men zal dan, gedachtig aan het »elk wat wils", een klucht opvoeren. Des middags van dien dag geeft het gezel-1 schap eene kindervoorstelling, iets wat hier, zoover ons bekend,van een tooneelgezelschapnog niet plaats had. Bjj die gelegenhuid zal worden gegeven het bekende stuk De kleine lord f dat volgenB de Haagsche bladen door de Nederlandsche tooneelvereeniging uitstekend gespeeld wordt. De hoofdrol is in handen van een talentvol kind, dat Klein Eyolf speelde. Dit dunkt ons een goed idee. Wel is De kleine lord hier al eens een paar maal gegeven, maar altjjd 's avonds, wanneer de jeugd niet in de gelegenheid was het aar dige stuk te zien. De voorstelling, hoofdza- keljjkvoor haar bestemd, heeft nu op een Woens dag plaats; er is dan geen school en de kleinen hebben dus alle gelegenheid om er heen te gaan. Zjjn er geen kindervrienden die de Vereeni' ging tot wering van schoolverzuim in den arm willen nemen en financieel steunen om den trouwen schoolbezoekers het genot van zulk een voorstelling te verschaffen En laat men ook ten opzichte van andere kinderen di® voorstelling eens in gedachten houden!

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1