MIDDELBIRGSCHE COURANT. N°. 291. 138e Jaargang. 1895. Dinsdag 10 December. Deze courant verschijnt d a g e I ij k amet uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,/ 2 Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer. Middelburg 9 Dec. 8 u. vm. 36 gr., m. 12 a. 40 gr., ay. 4 u. 39 gr. F. Verw. Z. W. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vtfor éém uur aan het bureau bezorgd zgn. Advertentiè'n20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zgn gratis aan het bureau te bekomen. Agenten. Te Vlissingen P. Gr. de Vet Mesmugh Zoom, te Goes: A. C. Boloit, firma wed. A. C. de Jonge. Middelburg 9 December. FLIWKHEID. De minister van oorlog deelt in zgn Memorie tan Antwoord mede dat het vloeken in het leger voortdurend in omvang afneemt. »De commandeerende officieren waken tegen dit euvel met alle middelen welke hun ten dienste staan". Wg willen het hopen, zegt de Amst. (D. v. N.) Het is trouwens inderdaad niet te eischen, zooals de minister zeer terecht opmerkt, »dat een misbruik, hetwelk vroeger in sterke mate ingeworteld was en ook au nog in de burger- maatschappg geenszins een uitzondering ist eensklaps zal verdwgnen". Het bedoelde kwaad, zegt hg, komt meest onder jonge officieren voor en wordt door hen dikwyls voor een uiting van flinkheid gehouden. Zoo is het. Zoo is het by de jongeling schap in het algemeen, en niet bg de jonge ren alleen. Wie zal kunnen zeggen hoe vele heeren der schepping alle flinkheid missen en zich den schgn er van meenen te geven door een vloek? En als ze nog heel jong zgn door een sigaar en een borrel? Of bg gelegenheid zelfs door een jachtkostuum of men vergere ons de veronderstelling door een sportkostuum En wg zgn nu toch van oorlogszaken uitgegaan hoeveel van die vereering van wat op flinkheid gelgkt steekt er wel in het militairisme in het algemeen Tot het eigenaardig militaire instituut be hoort ook, dat een soldaat een wapen op zg moet hebben, al wandelt hg in de meest vredelievende stemming langs 's heeren straten. Er kunnen noodlottige omstandigheden komen, dat die vredelievende stemming wordt ver stoord. Dan heeft een militair dit voor boven een burger, dat hg een wapen draagt, terwjjl de laatste alleen verboden wapenen kent. Men vroeg en vraagtwaarom toch eigenlgk Misbruik komt zelden voor, zegt de minister. In de negen eerste maanden van dit jaar op 25000 man onder de wapenen maar 28 keer. Dat is toch ongeveer 28 maal te vaak, zouden wg zeggen. Waarom de mogelgkheid van bet misbruik niet voor goed afgesneden vAan manschappen, welke hun wapen mis bruiken, wordt, behalve de straf, die hun deswege wordt opgelegd, voor minstens maanden de vergunning ontzegd, buiten dienst gewapend in het openbaar te verschgnen, terwgl hun gedurende dien tjjd geenerlei gunst, als verlof, avondpermissie wordt ver leend." Ernst bg het betoonen van zeer goed ordelgk gedrag, verkrggen zg de bedoelde vergunning terug. En dat werkt heel goed, zegt de minister. Wg willen het gelooven. Duidelgk intusscben is het ons niet, hoe de minister in verband daarmedenaar hg verklaart, geen aanleiding heeft om het dragen van buiten den dienst te verbieden. Men zal iemand toch niet de openen om iets kwaads te doen, ten einde in de gelegenheid gesteld te worden om de goede werking van een of andere strafbepaling te kunnen constateeren Men denke er eens over na of het dragen van wapenen, ook wanneer met die wapenen niets kan, althans niets mag uitgevoerd worden, iets anders kan zgn dan het voldoening geven aan den lust om zich flink voor te doen. Is zoo'n «houwer op zg" niet een soortelgke ui ting van flinkheid als de minister zoo scherp zinnig in het vloeken ziet Het Itrood in de bakkerijen in STederland. Prof. Chr. Jurgensen te Kopenhagen, een der medewerkers van de Revue Intematio des Falcificationsheeft een verslag gepubli ceerd van een inBpectie-reis, welke hg in op dracht van het Deensche gouvernement gedaan heeft en waarbg hg in last had, een vergelg kend rapport te maken van het brood en de bakkergen in het algemeen, in de voornaamste steden van Europa, ten einde daaraan toe standen in Denemarken te toetsen, respect, deze dienovere enkomstig te verbeteren. Dit verslag vindt men in het jongste nummer van het Maandblad t. d. Vervalschingen en luidt als volgt: «Op mgne reizen, die ik, ingevolge een op dracht van ons ministerie van binnenlandsche zaken in de jaren 1890—92 ondernomen heb. heb ik Holland als een land leeren kennen, dat ten opziohte van broodbakkerg op groote schaal andere landen (Duitschland, Engeland Frankrgk) vooruit is, en waar men in Amster dam, Rotterdam en andere steden iets zien kan, wat zeer leerzaam is en daarom navolging verdient. «In Duitschland en Oostenrjjk heb ik te Berljjn, Weenen en Dresden voorzeker de belangrgkste plaatsen, die bakkergen ge ïnspecteerd, welke mg alB de beste en fijnste" aangewezen werden en als resultaat kan ik mededeelen, dat geen enkele bakkerij ook maar aan de allerminste eischen der hygiëne voldeed. «In Weenen b. v., waar men, wegens de bg uitstek voortreffelijke grondstoffen, voorzeker fraaiste wittebrood van Europa maakt, zag ik in de meest beroemde bakkergen de bakkers in half naakten toestand met zweet druppels bedekt (schweisstriefend) het deeg bereiden, in een slecht geventileerde en voor het groot aantal personen veel te kleine ruimte. Voorwaar een weerzinwekkende aan blik! In Berlgn en Dresden viel hiermede niet veel verschil op te merken. »In Pargs wel eens het «Cultur-Centrum" der wereld genoemd heeft men mg, behalve een eenigszins beter ingerichte openbare bak- kerg (de Vassistance publiqueslechts zeer ellendig ingerichte fabrieken kunnen aanwgzen, »In Engeland waren de omstandigheden eenigszins beter, nml. in de talrgke grootere fabriekmatig ingerichte bakkergen. Doch eigenlgk alleen in Holland, het land waarin men zich volgens mgne ervaring Op veel grooter schaal dan in eenig ander Earopeesch land toegelegd heeft op de groot industrie bg het bakkeryvak, alleen daar heb ik, in Amsterdam en Rotterdam, iets ge- hetwelk, de eischen in aanmerking ne mende, welke aan goed ingerichte bakkergen te stellen zgn, als navolgenswaardig en leer- rgk te pry zen is." Deze mededeelingen zgn ongetwgfeld voor onze bakkermeesters in de groote steden zeer vleiend, al zal men in het oog dienen te houden, dat aan de hooge eischen niet in alle bakkergen wordt voldaan. Wat intusscben opmerkelyk mag heeten, is het verschgnsel, dat in een land, waar de beste bakkergen zgn, toch niet het beste brood wordt gegeten en met name niet door de lagere volksklasse. Dit feit doet volstrekt niets af aan de be kwaamheid onzer bakkers, zoomin van kleine groote bazen als fabrikanten, die zeer wel in staat zgn, hun Fransche en Oostenrgksche vakbroeders te evenaren. De oorzaak ligt bg het publiek, welks smaak bedorven is en dat in ons land meer afgaat op schgn en vorm dan op de wezenlgke voedingswaarde van dit voor lgf en leven zoo onmisbaar product. Evenals voor de zuivelbereiding mochten er ook wel voor het broodgebruik wandelleeraars opstaan, die ons Nederlandsche volk, in de groote steden vooral, eens leerden brood-eten. eiland, een Jordaanbewonertje weet de Plantage nauwelyks te liggen. De onderwgzers vinden bier nog een groot arbeidsveld, een dankbare taak, veel dankbaarder dan die, welke de politiek voor hen weg legt. Ja, mochten onze onderwgzers de politiek voor goed in den ban doenzg zeiven, het onderwgs, en last not least de jeugd zouden er nog beter bg varen, en de politiek zou er niet slechter op worden. lie jeufd te Amsterdam* Omtrent die schooljeugd wyst de sterdamsche briefschrgvor erop dat die te Pargs veel minder stof tot klagen geeft dan de Nederlandsche. Dank zg ook de mede werking van het publiek en dank zg wellicht ook de gelukkige gedachte om de schoolkin deren na de schooluren als 't ware onder geleide naar huis te brengen. De onderwgzer wandelt daartoe met de jeugd door dat gedeelte der stad, waartoe de school behoort, en de kleinen nemen achtereenvolgens afscheid. Is dergelyke maatregel van orde ook wel ten onzent beproefd? Mg dunkt het ware te doen, al zal deze of gene ook beweren dat men op die wgze de jeugd te veel aan banden legt. Aan banden leggen, och kom! Neen, wat wg vergeten hebben, dat is onze kinderen te leeren spelenen zoo noem ik het dan ook een gelukkig verschgnsel dat zich in den boezem van onze schoolcommissie reeds eenig verzet openbaart tegen de gymnastiek aan werktuigen, zeer ten spgt van de gym- nastiekonderwgzers, die evenwel vergeten dat het Engelsche volk de krachtige lichaams ontwikkeling zyner jongelui niet zoekt bg rekstok, brug en ringen maar voor een goed deel in het spel. Misschien wil de Maat schappij tot nut van H algemeen zich dat vraagstuk aantrekken, want ook na de beëindiging van den schooltgd valt er nog zooveel voor de jeugd te doen; of is het vol gende niet kenschetsend. Een lid der schoolcommissie laat de kinderen lezen en in 't verhaaltje komt een beer voor «heb je wel eens een beer gezien?" vraagt hg den kleuter. »»Ja, mgnheer!"" De jongen is er bljjkbaar trotsch op, dat hg toestemmend kan antwoorden. «Zoo; zeker in Artis ««Neen, mgnheer!"" «Wat, niet in Artis; ben je daar nog nooit geweest Zoo. En waa heb je dan zoo'n beer gezien ««Achter de Rjjkshallen, mgnheer, dat café-santant in de Warmoesstraat; op de plaats; door de reten van de schutting kun je ze zien brullen ook!"" Te opmerkelgker is dit verhaal, wanneer men weet, dat de Amsterdamsche jeugd uit de lagere standen zeer buurt-vast is; honderden en duizenden kinderen hebben nooit het Yondelspark bezocht, een Kattenburgsche jon gen verdwaalt in de buurten van het Reaala- is bevorderd tot commies der poBtergen 2e kl. W. C. Callenfels, thans 3e kl. De grafelijke zalen op het Binnen- ltof ie 's-Gravenhage. Het genootschap Architectura et Amicitia te Amsterdam, eene bloeiende vereeniging, die de voornaamste architecten in ons land onder hare leden telt, beeft in hare vergadering van 4 December besloten tot het zenden van een adres van adhaesie aan de Tweede kamer aan de adressen van de heeren G. graaf van Bylandt s. om te verkrggen, dat eindelyk de groote hofzaal te 's-Gravenhage behoorljjk worde ge restaureerd en daartoe worde gerangschikt onder de monumenten van geschiedenis en kunst, waarvoor op de begrooting van binnen landsche zaken sinds vyftig jaren een post voorkomt. Verder betuigt het genootschap zgn instemming met het voornemen van den minister van binnenlandsche zaken om de restauratie der grafelgke zalen op het Binnen hof in studie te nemen en te ontwerpen. In dit adres deelt het Genootschap tevens mede dat het met groot leedwezen kennis heeft genomen van een adres der meerderheid van het bestuur der Maatschappij tot bevor dering der bouwkunst, waarin, onder voor geven van belangstelling in deze monumenten, der Tweede kamer wordt verzocht aan den minister van binnenlandsche zaken de f 1000 te weigeren, door Z. Exc. aangevraagd om voorbereidende studies en ontwerpen ter restauratie te maken. Als argument voor dat verzoek wgst ge noemde meerderheid op een tweetal monu menten, die volgens bare meening door de zorgen van de afdeeling Kunsten en Weten schappen slecht zouden zgn gerestaureerd, doch dat gevoelen wordt in het adres van Architectura et Amicitia krachtig bestreden, terwgl de meerderheid daarin beschuldigd wordt van het verkondigen van onwaarheid. In een opstel van het weekblad Architectura wordt breedvoerig deze belangrgke zaak be sproken en aangetoond hoe lichtvaardig de meerderheid van het bestuur der Maatschappij tot bevordering der bouivkunst in deze heeft gehandeld. Door de redactie van dit blad wordt opge merkt dat er «sedert eenige jaren door het Hoofdbestuur dezer Maatschappy een acute strgd gestreden wordt tegen alles wat van de afdeeling Kunsten en Wetenschappen aan het ministerie van binnenlandsche zaken komt, strgd, die b. i. te zeer een persoonljjk karakter heeft gekregen, om het daarmede eens te kunnen zgn." Nu de Engelsche regeering hare memorie in zake de Costa Rica Packet naar den scheids rechter, prof. Martens te St. Petersburg, heeft gezonden, zal onze regeering, krachtens art. 3 van de betreffende overeenkomst tusschen ons land en Engeland, uiterlgk drie maanden na ontvangst van eene afschrift van het Engel sche stuk, eene tegenmemorie aan prof. Mar tens moeten opzenden. Van dit stuk ontvangt de Engelsche regeering dadelgk een afschift. Kunst en JLetteren. Van den uitgever H. D. Tjeenk Willink te Haarlem ontvingen wg het eerste nommer van den nieuwen jaargang van het bg die firma verschgnende, goeden naam hebbend en meer dan dertig jaren bestaand tgdschrift De Aarde en haar Volken. Hoe veelzgdig van inhoud, hoe uitstekend geredigeerd, hoe keurig geïllustreerd dit werk is, er ontbrak daaraan de vooral in onze da gen zoo hooggewaardeerde actualiteit. Dit hebben de uitgevers ingezien en daarom voegen zg, te beginnen met dezen jaargang, aan hun tgdschrift een gratis by blad toe, onder titel Op den uitkijk, waarin de belang rgkste zaken, die in de verte of in de nabg- heid voorvallen, in het kort zullen worden be sproken of te aanschouwen gegeven. Het eerste nommer ervan geeft o. a. eene goedgeslaagde afbeelding van het nieuwe stoomschip Koningin-Regentes van de Mjj Zee land. De nieuwe jaargang van de Aarde wordt geopend met eene geïllustreerde beschrjjving van hetHuis ten Bosch door J. Margadant. Aan deze historische schets zullen zich eerlang aansluiten andere, handelende over de Konink- lyke paleizen te 1s Gravenhage en Amsterdam. Onder de reisverhalen, die verder in den nieuwen jaargang zullen voorkomen, behoo- reneen bezoek aan Kleef en omstreken, schetsen uit Groningerland en ln Schotland. Het Maandblad der Evangelische Maat- happj zal met 1896 onder den naam De Protestant om de veertien dagen, en wel den laten en den 15an van elke maand, versohgnen. In katholieke bladen komen allerlei ongun stige berichten voor omtrent de positie van den minister van financiën. Wg zullen met vermelding van bg zonderheden daaromtrent maar wachten totdat er van andere zgde iets stelligs wordt meegedeeld. De heer mr N. A. Calisch, president van het Uitvoerend comité der tentoonstelling, te Amsterdam gehouden, daagt den heer mr A. Kerdgk in het Hbld. uit hetgeen deze in de Tweede kamer over die expositie gezegd heeft waar te maken. Hg deelt daarin o. a. me« dat deze was ondernomen door eone Veree- niging die buiten de inkomsten byna geen andere baten bezat. Die inkomsten dekten verre na de uitgaven niet, er was dus een groot tekort; het Uitvoerend comité wenschte echter dat wie met de Vereeniging overeen komsten had aangegaan daarbg geen schade zou lgden en de financieele commissie uit dit comité besloot, ofschoon geheel onverplicht persoonlgk de verplichtingen der Vereeniging op zich te nemen, daartoe geleid door de zorg voor hunnen goeden naam en voor deze repu tatie der zaak zelf in binnen- en buitenland. Behalve door zgne medeleden dier commissie door den heer Calisch zelf wordt er dus door belanghebbenden geen financieele schade Daarna bestrgdt de heer Calisoh het door den heer Kerdgk ONDERWIJS. Mejuffrouw F. Jeronimus van Antwerpen behaalde te 's-Gravenhage akte A Fransch M. O. De collecte voor de Scholen met de 31 bracht te Arnemuiden (Ger. kerk) f5.13 en te Oud-Vosmeer (Ger. kerk) f 10 op. KERKNIEUWS De heer G. P. Wynmalen, predikant IJ z e n d g k e, heeft den kerkeraad mede deeld, dat hg zgn bediening nederlegt en tegen 1 April a. s. eervol emeritaat aanvraagt. Dr. J. Rooker, cand. te Hoogwoud, heeft voor het beroep naar Biervliet bedankt. Bjj de Herv. gemeenten Hoofdplaat, Nieuwvliet en Waterlandkerkj worden predikanten gemist, zoodat met 1 April in den ring IJzendgke alleen de predikanten van Bresken s, Groedeen Schoo'ndgk overblijven. Gereformeerde kerk. Bedankt voor Goes door den heer J. Westerhuis, pred. bg die gemeente, kerk A te Groningen. Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned. herv. kerk. Beroepen naar Delft dr H. Visscher te Zeg veld; Rotterdam dr S. D. van Veen te Gro ningen Amsterdam dr H. M. van Nes te Rotterdam Valburg c. a. G. E. Meloen te KloetingeOvezand J. M. Jalink te Druten c, a.; 's-Heerenhoek C. van der Hoeven, cand.; Odgk J. J. van der Grient, cand.; Gaastmeer H. A. Stegenga, cand.; Workum D. Jacobsen te Terhorne; St. Michielsgestel J. J. Oude geest te Terborg's Gravemoer A. F. van der Scheer te Drempt; Bladel D. Jacobsen te Workumen naar Maastricht F. F. Vandell, vroeger predikant te Mascara (Algerië). Bedankt voor: Oppenhuizen c. a. N. M. de Ligt te Rhenen en voor Appelscha G. G. J. Bleeker, cand. Aangenomen naarHalle G. Posthumus Meyes, cand.; Rossum J. H. Eykwan, cand.; en naar Gaastmeer H. A. Stegenga. Bg kon. besluit: is aan mr G. J. E. E. Zilcken, eervol ont slagen secretaris-generaal van het dep. van binnenl. zaken, een pensioen toegekend van f 3000 's jaars; is de officier van gezondh. 2e kl. H. A. Meerdink, van het personeel van den geneesk. dienst der landmacht, voor den tgd van drie jaren gedet. bg de landmacht in West-lndië; UIT STAD EN PROVINCIE Wg ontvingen het vier-en-veertigste jaar verslag der Landbouwkolonie Nederlandsch Mettray op Rgsselt bg Zutphen. Daaraan ontleenen wg dat het aantal kwee- kelingen in 1894 niet zoo groot was als vroeger. Op 31 December bedroeg de sterkte 140 jongens tegen 154 op 31 December 1893. Het gedrag der verpleegden was over het algemeen goed. 20 der verpleegden zgn ge plaatst in den timmer winkel, 15 in de schoen- makerg, 21 in de smeder jj, 5 in de verwerg, in de kleermakery, 7 in de bakkery, 3 in de boerderg en 9 in den tuin, terwgl de 54 overigen uitsluitend de school bezochten. Door bemiddeling van het departement Mid delburg werd een kweekeling geplaatsf. De ontvangsten en uitgaven van het stich tingsfonds bedroegen f 7393.42 met een ge raamd voordeelig saldo van f 486.02, terwjjl de rekening en verantwoording der vereeniging ontvangst en uitgaaf f 36.391.50 beliep met een voordeelig saldo van f 378.165. De afdeeling Middelburg dezer nuttig werkende vereeniging verkeert niet meer in zoo bloeienden toestand als vroeger; jaarlyks neemt het ledental af en thans bedraagt het slechts 18 meer, terwgl het getal begunstigers 5 is. Te Zierikzee vormen de twee leden der afdeeling het bestuur voorzitter is daar heer jhr mr M. J. Schuurbeque Boejje, secretaris-penningmeester de heer jhr mr J. W. C. de Jonge van Ellemeet. Zgn er in onze omgeving menschenvrienden, die zich opgewekt gevoelen aan de landbouw kolonie iets bg te dragen, dan herinneren wg hen eraan dat het afdeelingsbestuur te Mid delburg bestaat uit de heeren mr A. P. Snouck Hurgronje, voorzitter en jhr mr W. H. Snouck Hurgronj e, secretaris-penningmeester. De groote zaal van het Schuttershof alhier, waar Zondag avond een openbare vergadering werd gehouden van wege de so ciaal-democratische Arbeiderspartij in Neder land, was slecht bezet. Ongeveer een honderd tal personen, waaronder nog eenigen uit Vlis singen, woonden haar bg. Als spreker trad op de bekende H. van Kol, die thans te Aywaille in Belgie woont. Hg besprak op bezadigde zeer nette wgze da taktiek der internationale sociaal-democratie deed zich kennen als een voorstander van het parlementair socialisme en tegenstander van geweld tegen personen of goederen. Z. i. moest het streven zgner geest ver wan- n zgn plaatsen te veroveren in de vertegen woordiging, zoowel in de Kamer als in de provinciale staten en de gemeenteraden. Een der toehoorders verklaarde daarin geen heil te zien maar meer te verwachten van aaneensluiting door vak- en andere vereeni- gingen. Door eendrachtig optreden, meende hg, kon men genoeg pressie uitoefenen om de zaken gestuurd te krggen op den weg, dien men wenscht op te gaan. Tot bgna middernacht werd gedebatteerd. Bg kon. besluit is, met wgziging in zoo verre van het kon. besluit van 10 Feb. 1891 n° 16, waarbg o. a. de, sedert tot kapitein bevorderde, eerste-luit. R.UG. H. A. Vorsterman van Ogen, van het wapen der inf. van het leger in N.-l. gedetacheerd werd bg het hier te lande, de defacheeringstermgn van genoemden officier op zgn verzoek der- wgze beperkt, dat deze al dadelgk naar Indië kan terugkeeren. De levering van runderen voor de mili taire slachterg te M i d d e 1 b u r g is door den kolonel hoofd-intendant bg het leger gegund aan A. A. Mansfeld te Bergen opZooma637i0 cent per Kg. (gewicht aan den balk). De tros, die zich om de schroef had ge werkt van de naar hier opgesleepte stoom boot Stad Middelburg no. 1is door een duiker verwgderd. Aan de boot is geen schade toe gebracht en morgen (Dinsdag), wordt zg weder in dienst gesteld. Heden middag te een uur had op den Schoorsteenvegerssingel alhier een schoor steenbrandje plaats, dat door twee stadswerk- lieden werd gebluscht. Volgens het Hulsterblad zal Woensdag Januari voor het kantongerecht te Middel burg behandeld worden de zaak van den heer mr P. van Alphen, kantonrechter te Hulst, bekeurd door den burgemeester van Hontenisse, wegens het na sluitingsuur vertoeven in een herberg te Kloosterzande. Uit Vlissinge n schrgft men ons Als, zooals in de laatste dagen, de zee zoo verBchrikkelgk tegen den boulevard beukt, dat de in den omtrek wonenden thuis den dreun er van gevoelenof 't zeewater over de schoorsteenen van de zich onder dien boule vard bevindende garnizoensbakkerg slaatof ook geen kleinigheid de op- of afgaande schepen niet meer beloodst worden; dan kan men, al heeft men nooit de zee gezien, er ze ker van zgn dat 'tdaar buiten spookt. Dat, terwgl andere lgnen den dienst -op 't kanaal staakten, wat toch ook zoo spoedig niet gebeurt, de Zeeland haar goeden naam bleef handhaven door geregeld, slechts met eenige vertraging, te big ven varen, is wel een bewgs dat ze uitmuntende schepen bezit maar ook dat de Hollandsche zeelui voor geen kleintje vervaard zgn. Al is 't aan den wal met den storm nu ge-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1