MIDDELRURGSCHE COURANT. N°. 287. 1895. Donderdag 5 December. FEUtllETOS 138e Jaargang. Deze courant verschijnt d a g e 1 Ij k smet uitzondering van Zon- en 1 Prijs, per kwartaal, zoowel voorMiddelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2 Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermometer. Middelburgfl 4 Deo. 8 a. vm. 43 gr., m. 12 u. 47 gr., av. 4 a. 46 gr. F. Verw. W. wind. IAdvertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór éém uur 1 1 uur aan het bureau bezorgd zjjn. Advertentiê'n20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zgn gratis aan het bureau te bekomen. Agente n- Te Vliasingen P. Gr. de Yey Mestdagh Zoon, te Goes: A. C. Boluit, firma wed. A. C. de Jonge. Middelburg 4 December. lie regeering en «Ie Jkmsferdainsclie tentoonstelling. Een bjjzonder scherpe toon heerechte er Dinsdag in de Tweede kamer bjj het debat tusschen de ministers van buitenlandsche en binnenlandsche zaken eenerzjjds en den heer mr A. Kerdjjk aan den anderen kant. Het betrof de houding der regeering, tegen over de Amsterdamscbe tentoonstelling aange nomen. Genoemde afgevaardigde keurde die ten sterkste af en bediende zich daar bjj van uitdrukkingen, die men maar zelden boort in onze vertegenwoordiging. Het debat over dit punt was ingeleid door den heer Beelaerts van Blokland, die wees op de decoration, welke aan commissieleden dier tentoonstelling waren toegekend; wat hg af keurde. Hg hoopte dat daarin geen antece dent zal gezien worden. Hierbjj sloot de heer Kerdgk zich aan. Naar zgn oordeel bad de houding der regeering ten aanzien van de Amsterdamscbe tentoonstelling aan ernst en waardigheid ergerijjk veel te wenschen overgelaten, te meer daar bet geen grootsche onderneming was, maar eene publieke vermakelijkheid van de grofste Boort: een kermis, zelfs een alles behalve fgne kermis. Het toekennen van ridderorden liet bg rusten,en eveneens dat regeeringspersonen in den beginne de Onderneming hebben gesteund; maar dat zjj dit hebben gedaan toen definaneieele beetneme- r jj van het publiek kenbaar werd,toen alle fraaiig heden van het vervoer bekend waren, toen in het voorl. verslag der Kamer duideljjk afkeu ring was uitgesproken, toen was bet langer steunen ergerigk en het heeft groote ergernis in den lande gewekt. En vooral bg het uit luiden van die kermis heeft de regeering door toosten van regeeringspersonen baar prestige te grabbelen gegooid. De voorzitter verzocht toen den spreker zich te matigen, waarop deze verklaarde dit gaarne te willen doen, wanneer iemand hem in zgn gedachtengang een zachtere uitdrukking kon aangeven. Veel zou hg er niet meer over zeggen, maar hjj wilde alleen een ernstig protest doen booren, waarmede, bg was ei aeker van, de meerderheid der Kamer zou instemmen. Luide bravo's bewezen den beer Kerdgk dat die meerderheid zgn gevoelen beaamde. De minister van buitenlandsche zaken ver klaarde dat de woorden van den beer Kerdgk zeker voor de regeering niet welwillend waren. "Voor 7/8 had de regeering diens rede met leedwezen aangehoord; voor 1/8 met genoegen, want duideljjk bleek dat er geen andere grieven tegen het regeeringsbeleid waren. Wat de tentoonstelling betreft, ten stelligste constateerde de minister dat de Regeering er elk officieel karakter aan ontnomen beeft, maar toch heeft de Regeering gemeend eene tentoonstelling te mogen steunen die er toe geleid heeft om de banden met bet buitenland nader toe te halen, en officieus heeft de Regeering verbindingen gehad met bet buiten land die der industrie zeer ten goede zullen komen. Ook in het buitenland werd brilde gebracht aan de betoonde energie. Naar ministers meening overdreef de beer IN DE PROVINCIE. Uit Tiet Italiaansch. van MATHILDE SERAO. Dö twee vjjandige families speelden in het klein de twisten der Montecchi en Capuletti overalleen met het oog op de beschaafde tjjden, vergoten zjj geen bloed maar ver kwistten geld. In plaats van dooden en ge wonden waren er eindelooze ingewikkelde processenmen streed uit ergernis, uit afgunst, uit njjd; men streed met die hardnekkige proceswoede, die een der genoegens van het provincieleven is. Zooals gewoonlijk, betrof het slechts nietig heden een waterstroompje dat een verkeerde richting volgde, een lastige geit, die van de eene wei in die van den ander gesprongen waseen paar domme aardappelen, die onder den grond te ver gegroeid waren en de grens scheiding verbroken hadden. Daarop regende het gezegeld papierde deurwaarders be ijverden zich om in hun breedvoerigsten stjjl van die barbaarsche overtredingen proces verbaal op te maken, de vonnissen vermenig vuldigden zich de twee advocaten wreven zich van bljjdschap in de banden, en naar het zich liet aanzien, waren tg overtuigd dat Kerdgk sterk. Hg verweet der regeering ge mis aan ernst en waardigheid, en grondde zjjne bewering op toosten, die bjj de sluiting der tentoonstelling door regeeringspersonen zouden zgn gehouden. Maar boe weet de beer Kerdgk dit, waar hjj niet tegenwoordig was bjj die sluiting Het verwjjt van gemis aan ernst en waardigheid viel voor een deel op hem terug. Volgens den minister Van Houten had hjj niet anders gedaan dan een woord van waar deering gericht tot hen, die zich bejjverden gepaste volksvermaken te organiseeren. Bjj zgn repliek protesteerde de heer Kerdgk tegen het terug werpen van het verwjjt van ernst en waardigheid op hem. De toosten, welke hjj oritiseerde, waren ontleend aan een courant, die bekend staat om hare goede verslagen. Niet op een enkel woord komt het bovendien aan maar op de strekking. En de strekking had ten doel waardeering uit te preken voor eene zaak, welke dat niet ver diende. De woorden van den minister van binnenlandsche zaken mogen op zich zelf ten doel hebben gehad waardeering uit te spreken voor hen die geld en tjjd over hadden voor de organisatie van volksvermaken, die woorden hadden niet gesproken moeten worden na de gebleken stemming der Kamer in het voor- Ioopig verslag. Dit was hem eene reden tot treurigheid geweest. Hier viel de minister Van Houten den spreker, minder parlementair, in de rede met de woor den »huil dan maar." Reden van treurigheid was ook voor den heer Kerdgk dat in 't verslag der Handelingen van de kamer nu staat aangeteekend, hoe de minister van binnenl. zaken heeft in bescher ming genomen als gepast vermaak wat op het tentoonstellingsterrein is gezien. Genoemde minister verzekerde niet alles wat te zien was en wat de heer Kerdgk wel en g niet heeft gezien, geprezen te hebben maar alleenzjjn waardeering geuit te hebben voor hen, die tjjd engeld over hadden tot verhooging der aantrekkelijkheid van de tentoonstelling door gepaste verraakeljjkh«den. De minister Roëll kwam er ten slotte nog maals tegen op, dat men in de kamer de re geering ter verantwoording riep voor woorden, elders, niet-officieel uitgesproken. Hjj keurde 't ook af, dat de heer Kerdgk een zware be- ichuldiging bad gebaseerd op enkele woorden uit een Dagbladverslag, zonder zich van de juistheid te Volgens het Vad. hinderden bjj dit debat den heer Roëll, meer dan de woorden van den heer Kerdgk misschien, de bijvalsbetuigingen, die zjj in de kamer uitlokten, maar hg kon het niet verder brengen dan het pleiten van verzachtende omstandigheden, diebjj een lank moedig rechter een weiwillenden glimlach mochten uitlokken. De manier waarop hjj zich daar bjj onttrok aan de verantwoordelijk heid voor woorden, op het slotmaal door hem gesproken, was klein. Noch het beroep op zgn niet-officieele positie aldaar (was hg daar dan niet als minister van buitenlandsche zaken?), noch het van zich afschudden van de woorden der courantverslagen (hadden zjj dan niet juist de strekking zjjner rede weergegeven was zjjner waardig. Dan was ons nog liever de ruiterlijke openhartigheid, waarmede de heer Van Houten zgn verheerlijking der tentoonstellingsvermakeljjkheden handhaafde. »Overigens, laat ons billjjk zgn, zegt genoemd blad. Dat de regeering begonnen is de ten toonstelling onder haar bescherming te nemen en haar de eer te geven harer opluisterende tegenwoordigheid, daarvan is haar moeiljjk een grief te maken. Had zjj zich geheel onthouden, de kritiek had wel feller van den toren geblazen. Maar dat zjj den ridderslag gat, voordat van eenige overwinning was gebleken dat zjj, bjj het verdwgnen van alle illusiën, haar betrekkingen tot deze onderneming niet losser maakte; dat zjj, waar de algemeene opinie on gunstig was, die opinie tartte door woord en door daad, dat kan door geen verzachtende om- stand'gheden worden goedgepraat. Maar nu Schwarrm darüber: het was een misgreep) maar een, die te vergeven is, als geen ernstiger vergrjjpen zgn te boeken, en die vergeten wordt, als zjj in de schaduw komt te staan van erger politieke zonden." zjj dit proces als een kostbaar erfdeel aan hunne zonen zouden nalaten. Hoe het geding tusschen de Pasqualïs en de DoricecCs ont staan was, wiBt niemand precies: van beide kanten werden andere redenen opgegeven; alleen was men het er over eens dat het een diepgewortelde, onoverkomelijke vijandschap was. Daar zjj in de stad zoowel als buiten naast elkaar woonden, ontmoetten zjj elkaar vaak, en keken elkaar van ter zjj de aande dames gingen de Mis in de verschillende kerken hooren wanneer de kinderen van Dericea, blauwe jurken droegen, trokken die van Pasquali roode aanin den gemeenteraad waren de PasqualVs altjjd conservatief en de DericeaTs natuurljjk altjjd liberaal; hetgeen de een deed zou de ander'voor geen geld gedaan hebbenwaar Se een heenging, ver scheen de ander niet. En dan al die praatjes, die lasteringen, dat gemompel, die verdacht makingen, die zucht naar schandaaltjes, in een woord die fcallooze aangename dingen die in de provincie ontstaan tusschen twee families, die een hekel aan elkaar hebben. Onder dit alles kwamen Carlo, de oudste zoon der Pas- quali's en Maria, de tweede dochter der Dericea'B op het denkbeeld om verliefd op elkaar te worden. Liefdesgeschiedenissen in een klein stadje bieden niet veel verscheidenheid aan, meestal zgn het betrekkingen, die reeds in de kinds heid aanvangen, zich gewoosljjk ai ten Het politiek debat was Dinsdag van weinig belang. Het was hoofdzakelijk een schermut seling tusschen de katholieke fractie en den minister Van Houten, waarvan de aanleiding en strekking algemeen bekend zgn. Het ons gezonden telegraphisch bericht daar omtrent en omtrent het overige in die zitting behandelde heeft, dunkt one, onze lezers vol doende op de hoogte gebracht. Stemplicht. In de Vragen des Tyds wjjdt mr A. Kerdgk een opstel aan den stemplicht. Daarin wjjst jj erop hoe men dit stelsel in Frankrjjk herhaling getracht heeft in te voeren, maar de pogingen niet zgn geslaagd en er niet veel kans bestaat, dat zjj in de toekomst slagen zullen. In Zwitserland is het in enkele kan tons, waar het bestond, weer ingetrokken daar bleek het niet aan de verwachting te beantwoorden. Wat België betreft, daar is de opkomst veel grooter, maar naar verhouding niet grooter dan vroeger ook het geval was in districten, waar strjjd was. Zeggen kan men dat in districten, waar voorheen, wegens ontstentenis van strjjd, de deelneming een zeer flauwe was, het wetteljjke gebod in 1894- wel degeljjk de kiezers in zéér grooten getale naar de stem bus gedreven heeftmaar mr. Kerdijk vraagt, of daarmede het stelsel voldoende gerechtvaardigd is In allen gevalle constateert hg in België had de invoering van den maatregel werkeljjk beteekenis alléén voor die districten, waar een groot aantal kiezers vroeger zich onthield, omdat er voor hun richting toch geen kans van slagen was; voor de overige was hjj niet noodig, en moest hjj dus zonder noemenswaar- digen invloed big ven. Daarbg komt dat de belangrjjke uitbreiding van het kiesrecht ook de minderheid tot krachtsinspanning bewoog, en dat dit wellicht op den duur niet zoo big ven zal. Dit is o. a. de meening van den heer Paul Frédericq te Gent, die wel is waar zegt dat de kiesplicht uitstekend werkt en dezen, met »de verstan dige lieden der liberale en clericale partgen", beschouwt als de hoeksteen van het Belgisch kiesstelsel, maar ook twjjfelt of de trouwe opkomst wel duren zal. »Met het algemeen stemrecht worden de meerderheden, door den overwinnaar behaald, zóo groot, dat alle hoop aan de andere partgen voor lange jaren in de meeste kiesdistricten schjjnt ontroofd. Wanneer danspartijtjes en huiseljjke feestjes, voortgezet worden bg het tombolaspel en waarop het zegel gedrukt wordt door den sohout en den pastoor. Het zgn verliefdheden, waarvan iedereen af weet, die bewaakt en goedgekeurd worden, beschermd door oude grootmoeders, of oom den pastoor, in de heele stad bekend verliefdheden zonder ontroering, zonder tranen, zonder avonturen, zonder angsteniets zeer kalms, iets bezadigds, een gecriBtaliseerde liefde. Maar Carlo Fasquali had het onwaar deerbare voorrecht genoten van eens in zjjn leven veertien dagen te Napels door te brengen, zoodat hg met minachting op de provinciale gebruiken neerzag; en Maria Dericea had 's avonds bg een kaarsje geschreid over de ongelukkige heldinnen van Mastriani, wier hartstochteljjke gemoedsaandoening zjjbenjjd- dedus voor die twee was er een buitenge wone liefde noodig. Eerst een vluchtige blik, een zacht gemompeld woord, dat toch ver staan werd door haar voor wie het bestemd was, een anjer die van het balkon viel, (zeker door de wind), een plotselinge bleekheid van hem, of een verraderljjke blos van haardan door tusschenkomBt van een strjjkjjzer, be stuurd door een vjjftienjarig strgkstertje, een kort briefje aan Maria, en een kort antwoord; daarna een langeren brief een groote brief en eindeljjk die boekdeolen, van acht of tien zjjdjes, die het hoogste toppunt van verliefd- beid kenmerken. nu de Gentsche liberalen zullen weten, dat zjj bjj iedere kamer-verkiezing door de boeren overstemd worden met een meerderheid van 10 a 20.000 stemmen, zal het op den duur moeieljjk vallen den kiesplicht te handhaven. Bjj iedere verkiezing zullen de onthoudingen met honderden of duizenden aangroeien en hoe die te straffen De sanctie zal op den duur on machtig bljjken, vrees ik. Het correctief is de vertegenwoordiging der minderheden in ieder kiesdistrict, zoodat ieder kiezer weet, dat zgn stem tot iets dient Zonder evenredige verdeeling der mandaten, scbgnt mg het stel sel van kiesplicbt op den duur onhoudbaar De nieuwheid is er nog niet af, en de verplet terende meerderheden heeft men nog niet als onherroepeljjk leeren kennen." Van zgn kant zjjne gevolgtrekking makende, betuigt mr Kerkjjk in beginsel instemming met de stelling, dat uit kiesbevoegdheid behoort voort te vloeien de door de wet gesanctio neerde stemplicht. »Doch uit deze stelling volgt nog geenszins, dat het geraden is, ver- waarloozing van dien plicht met boete ta be dreigen. Hiertegen pleit de groote waarschjjn- Ijjkheid, dat de bedreiging op den duur jjdel zou bljjken, met machteloosheid van het rechter- Ijjk gezag om zich naar eisch te doen gelden. Hiertegen pleit bovendien, dat de boete öf gering zou zgn om beteekenis te hebben voor de geldeijjk beter-gestelden, èf te drukkend, en dan even onrechtvaardig als hateljjk, voor de minder-bevoorrechten. Hiertegen pleit eindeljjk en bovenal, dat de stelling, niet het minst voor wie in het kiesrecht een functie ziet, logisch voeren moet tot eene andere oplossing: tot het ontnemen van het recht, waarop men toont geen prjjs te stellen." Daar staat tegenover dat een groot aantal kiezers ten onzent, die niet opkomen, dit nalaten in districten waar de uitslag der stemming toch niet den allerge- ringsten twjjfel ljjdt. Volgens schr. is geheel in onzen geest »het opleggen van de wette ljjke verplichting aan de kiesgerechtigden, om hun stem uit te brengen, eerst dan met kans van slagen te bepleiten en wellicht aanneme lijk, als door de invoering van een evenredig heidsstelsel gezorgd wordt, dat elke Btem waarde hebben kan. Aan de toepassing van een evenredigheidsstelsel valt bjj de kiesrecht regeling, die voor de deur staat, niet te den ken, Zjj bljjft voorbehouden voor de toekomst. Dit bljjve daarom in allen gevalle óók kwestie van den stemplicht." De Hilometerboelije») Op den eersten dezer maand zgn de nieuwe kilometerboekjes bg Staats- en Centraalspoor in gebruik gekomen. Achterin vindt men de voorwaarden van uitgifte afgedrukt, die wjj hieronder weergeven ten gerieve van hen, die anders naar een station zouden willen gaan om inlichtingen te vragen 1. De prjjs van een kilometerboekje bedraagt, behalve de waarborgsom ad f 5, voor de le klasse 30, voor de 2e klasse f 22.50 en voor de 3e klasse f 15. De boekjes zgn geldig voor 12 achtereenvolgende maanden. 2. Bg het in ontvangst nemen en in ieder geval vóór aanvang van de eerste reiB, moet de eigenaar het boekje op de daarvoor bestemde plaats op de binnenzjjde van den omslag van zjjne met inkt gestelde handteekening voorzien. 3. Het boekje mag gebruikt worden door Maar o weede vreugde was kort en wel dra kwam het leed haar verstoren. Zjj werden gezien, bespied; de tjjding drong door tot de vaders en de vaderljjke toorn, verbitterd door elf processen, kwam op de hoofden der arme kinderen neer. De balkons werden gesloten, de deuren der terrassen gegrendeld; men telde de anjers van de planten, de wandelingen werden verbodenof nooit te voren aan gekondigd eiken Zondag ging men op een ander uur naar de kerk maar de twee bleven elkaar beminnen. Be rispingen sermoenenverbodsbepalingen moeieljjkhedan dienden alleen om hun liefde aan te wakkerenin den winter Btond Maria des nachts op, kleedde zich aan, wikkelde zich in een sjaal en sloop op hare pantoffels, den adem inhoudende, trillende van angst, de trap af, naar een raampje op de eerste verdieping haar vriend stond op straat tegen den muur aangedrukt. Zoo spraken zjj twee of drie uur samen, zonder zich te bekommeren om koude regen, of slaapzjj praatten zonder elkaar te zien, op een afstand van vjjf meter, zwegen bjj elk geluid op straat, vatten voorzichtig het gesprek weer op, voortdurend in angst dat de oudere van Maria zouden opstaan en haar betrappen. Maar wat bekommerden zjj zich om dat alles In hunne harten hadden zjj het licht, de zon, de lente, den moed, den geestdrift; al ware de koning gekomen, zjj zouden er zich niet aan gestoord hebben. Maar in plaats van den daarop aangegeven eigenaar en, mits onder zjjne begeleiding reizende, door leden van zgn huisgezin, daaronder begrepen dienstboden De op éen boekje reizende personen moeten, zooveel mogeljjk, in hetzelfde compartiment plaats nemen. 4. Vóór aanvang van elke reis moet de eigenaar in het eerste nog niet gebruikte vakje van de zich in elk boekje bevindende coupons, met inkt vermelden het begin- en het eindstation van de te maken reis, alsmede in woorden het aantal te zamen reizende per sonen, met bjjzondere vermelding van de kinderen voor wie, overeenkomstig art. 5, ver laagde vracht wordt toegestaan. Vervolgens moet het boekje aan het plaatskaartenbureau worden aangeboden ter invulling van het aantal af te leggen kilometers, van de te volgen route en ter afstempeling. Twee onmiddelljjk op elkaar volgende vakjes kunnen tegeljjkertjjlc, voor eene reis heen en terug, worden ingevuld en afgestempeld, mits deze beide reizen op denzelfden dag worden afgelegd. Wjjziging van het eenmaal ingevulde is niet geoorloofdbjj eventueel onjuiste invulling moet het vakje worden doorgeslagen en het volgende worden ingevuld. 5. Voor éen kind van 3 tot 10 jaren en voor een jonger kind, wanneer daarvoor eene afzonderlijke plaats wordt verlangd, wordt de helft van het aantal kilometers, opwaarts af gerond op geheele kilometers, ingevuld. Voor twee zulke kinderen geschiedt de invulling als voor een volwassen persoon. 6. Het boekje is voor de in elk vakje in geschreven reis slechts geldig op den dag, door den stations-stempel aangegeven. Indien verzuimd is het boekje overeenkomstig het bepaalde sub 4 te laten afstempelen, wordt de reiziger beschouwd als zonder geldig plaats bewijs in een trein plaats genomen te hebben en is op hem art. 4 van het algemeen regle ment voor het vervoer op de spoorwegen van toepassing. 7. Het onderbreken eener reis is slechts éénmaal geoorloofd en wel onder voorwaarde dat de verdere reis plaats heeft op den dag, door den stationsstempel aangegeven. Hierop wordt slechts uitzondering gemaakt voor het geval dat, door missen eener aansluiting, of door eene andere omstandigheid van den wil van den reiziger onafhankeljjk, de reis afge broken moet worden. In dat geval mag de reis op den dag, volgende op dien door den stations- stempel aangegeven, worden voortgezet. 8. Wordt een boekje gebruikt door iemand, die daartoe niet gerechtigd is, dan wordt het, zonder eenige restitutie van het daarvoor be taalde bedrag, ingetrokken, en de reiziger be schouwd als zonder geldig plaatsbewjjs in den trein plaats te hebben genomen en op hem art. 4 van het algemeen reglement voor het vervoer op de spoorwegen toegepast. 9. Is de eigenaar van een boekje tengevolge van onvoorziene omstandigheden, alB ziektet verandering van werkkring, overigden, enz., verhinderd het boekje verder te gebruiken, dan wordt aan hem of aan zjjne rechtverkrij genden terugbetaald, tegen intrekking van het boekje, het verschil tusschen den daarvoor betaalden prjjs en een bedrag, bepaald door het aantal reeds afgelegde kilometers, te ver menigvuldigen met f 0.04 voor de le klasse, f 0,03 voor de 2e klasse en f 0.02 voor de 3e koning versoheen op zekeren nacht de broeder van Maria, die niet slapen kon, en opstaande de deur op een kier vond, naar beneden ging en, een zacht gemompel hoorende, zpn zuster op heeterdaad bet-raptezeer weinig beleefd sloot hjj het venster voor den neus van Carlo, gaf Maria een gevoeligen tik en dreet haar naar haar kamer terug. Des morgens werd het raam dichtgemetseld, niettegenstaande de trap er wel wat erg donker door werd. OGelukkige gelievenStel u de wan hoop van die twee voor! Hunne brieven konden zjj niet meer lezen omdat de tranen de woorden uitwischtenzjj maakten heele reeksen uitroepingsteekene, (die veel hadden van Pruisische soldaten onder de wapens), achter hunne verwenschingen van het nood lot,; duizende plannen werden gesmeed en weer verworpen. Carlo wilde Maria scha ken, maar zgn vader gaf hem geen geld en dus was het moeilgk om de negen en een halve frank bjjeen te krjjgen voor een reis naar Napels; een oogenblik dachten zjj aan zelfmoord, maar zjj vonden dat daardoor de moeiljjkheden niet opgelost wer den. Op den langen duur werd de zaak eentoonig, de verzuchtingen waren altjjd de zelfde, maar zjj konden nooit naar bed gaan, zonder op het getrouwe papier de volheid van hun smart uitgestort te hebben. In den heelen omtrek sprak men over niets dan hun trouwe liefde en wanneer er een Napolitaaa

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1