MIDDELRIRGSCHE COURANT. N°. 280. 138° Jaargang. 1895. W oensdag 27 November, Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaateen in [Nederland franco p.p., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 ceDt. Thermometer. Middelburg 26 Nov. 8 u. vm. 29 gr., m. 12 u. 35 gr., av. Au. 35 gr. F. Verw. O. wind. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór ééu uur aan het bureau bezorgd zjjn. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel, Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis aan het bureau te bekomen. Te Agenten, s Gravenhagede Gebr. Belinfante aeterdam: A. de La Mar km\ te Middelburg 26 November. Een voortreffelijk amendement op het wet?, ontwerp tot herziening der personeele belas ting is door den heer Bouman inyediend, nl. om de eenige vrouwelijke dienstbode van be lasting vrjj te stellen. Het ontwerp doet dit alleen, wanneer zjj beneden de 15 of boven de 65 is, of in een gezin met meer dan drie kinderen of bjj een weduwnaar of iemand, wiens vrouw elders verpleegd wordt, dient. Zoowel uit een sociaal oogpunt als om den middelstand eenige verlichting te geven is het wenscheljjk het in dienst nemen van een enkele dienstbode niet te bemoeilijken en haar daar, waar zjj onmisbaar is, niet tot een te grooten financieelen last te maken. Tevens wordt dan vermeden het allerverderfeljjkst in de hand werken der exploitatie van te jeug dige krachten, waaraan het Regeeringsvoorstel, «venals de tegenwoordige wet, schuldig is, Wjj meenen met allen aandrang dit amen dement te moeten aanbevelen, geljjk wjj het reeds tegenover het wetsvoorstel van den minis ter Pierson hebben bepleit, en wie het wel meenen met den middelstand, die, spjjt alle beloften, door het ontwerp meer en meer wordt gedrukt, mogen zich niet van hun stuk laten brengen, als de minister weer met dreigemen ten in plaats van argumenten optreedt, en zjjn portefeuille (figuurljjk gesproken) op tafel smjjt. Er komen zoo langzamerhand wel eenige aequivalenten, die ter dekking kunnen dienen van het gat, dat dus in de schatkist zal worden geslagen en de minister zelf heett immers voorgespiegeld toen bjj zjjn haardsteden er door sleepte, dat hjj voor eenige verlichting nog wel te vinden was. Als hjj niettemin weer waarschuwen mocht tegen het doen mislukken van deze hervorming en tegen het bestendigen van een wet, die zoo afachuweljjk slecht en zoo mateloos onbilljjk en zoo volstrekt onuit voerbaar is, dan behoeven zulke groote woor den niemand af te schrikken. De onuitvoer bare wet is nu al 60 jaren lang uitgevoerd, «n al moge zjj dan op een ministerieele tafel «een allerwansmakeljjkst effect maken, het maatschappelijk leven heeft er zich zoo lang zamerhand naar geplooid en de druk is zoo zwaar niet, dat elke verandering verbetering mag heeten. Vooral op het stuk der dienstbodenbelasting •zien wjj volstrekt geen verbetering in een rege ling, die huisbewaarders, jagers, gouvernantes, secretarissen, rentmeesters, tuinlieden en der- geljjke objets de luxe vrjjstelt (terechtsteltde heer Bouman voor althans jagers weer te be lasten), terwjjl de onmisbare dienstbode van het hard slovende gezin uit den middelstand heiast bljjft. Vad Bjj kon. besluit: is, zooals in 't kort onder laatste berichten 5n het vorig nommer gemeld werd, benoemd tot hoofdcommissaris van politie te Amster dam, J. A. Franken, thans commissaris van politie te Maastricht; is benoemd tot officier van justitie bjj de arr.-rechtbank te Alkmaar mr J. C. baron Baud, thans substituut-officier van justitie bjj de arr.-rechtbank te Amsterdamen is benoemd tot notaris binnen het arr. Am sterdam, ter standplaats AmsterdamJ. A. Uitman J.-Hz., candidaat-notaris aldaar. De minister van financiën verleent a. Don derdag geen audiëntie. Bljjkens de dezer dagen uit O o s t-J n d i ontvangen mail, loopende tot 29 October, heeft den 25 dier maand de overgave van het leger bestuur aan den luitenant-generaal Vetter plaats gehpd. De waarnemende generaal Segov sprak slechts weinig en de nieuwe commandant deed het gewone beroep op aller medewerking. Hjj deelde mede, dat hjj niet gedacht had weder in Indië terug te keeren, toen hjj naar Neder land vertrok, maar dat hjj zich door de om standigheden genoodzaakt had gezien, om aan den drang der regeering toe te geven Het verslag omtrent de voornaamste gebeur tenissen in het gouvernement Atjeh en Onder- hoorigheden loopt van 29 September jl. tot en met 12 Oct. Toekoe Kadli Malikoel Adil, hoeloebalang van Masdjid Raja, keerde'van de Westkust met 13 gezinnen (uitmakende 62 personen), welke vroeger waren uitgeweken, weder naar hunne oude woonplaatsen op Groot-Atjeh, in de onmiddeljjke nabjjheid van Kota-Radja, terug. Meerdere familiën zullen volgen. In de Onderhoorigheden viel niets bjjzon- derB voor. De weersgesteldheid kenmerkte zich door veel regen, vooral in het gebergte, waardoor de rivieren zwollen en schade aanrichtten. De gezondheidstoestand was over het alge meen ongunstig. Het gemiddelde ziektecjjfer bedroeg 27 tegen 26 en dat van de beri-beri 16 tegen 15 gedurende den vorigen verslagtjjd. Het sterftecijfer was lager. Aan een schrjjven uit Ned.-Indië is door het Hbld. het volgende ontleend Onlangs had ik gelegenheid verschillende posten in Atjeh te bezoeken, waar ik sedert een paar jaren niet geweest was. Mjjn indruk is, dat men alleszins reden heeft zich te ver heugen, dat de tegenwoordige politiek verder zal worden gevolgd. We moeten echter niet stilzitten en de XXII Moekims geheel van de XXVI afsluiten door twee nieuwe bentings Tjot Madi en Ketapang Meot (beoosten Kroeng Gloempang.) Binnen betrekkelijk korten tjjd zal het dan in de XXVI Moekims even veilig wezen als in de XXV. Het ongeluk van Atjeh was de zeer ver klaarbare zucht van iedere bewindsman om aan den oorlog in korten tjjd een einde te maken. Ik ben echter overtuigd dat er nog menige gouverneur-generaal te Buitenzorg zal optreden, alvorens in Atjeh de toestand van orde en rust zal gevestigd zgn, welke men in vele streken van den Archipel aantreft. Toch gaan wjj vooruitlangzaam maar zeker, op de oud-Hollandsche wjjs, de beste. ■Op Poeloe Weh vorderen de werkzaam heden goed. Als er slechts kapitaal gevonden wordt, om de zaken flink aan te pakken, kan daar een flink station van beteekenis ontstaan- Of dat het geval zal wezen Sedert een dag of acht, dus meldt de J.-B., wordt een officier van administratie der le klasse bjj de zeemacht van het wachtschip te Tandjong Priok vermistin het begin der vorige week is hg te Singapore gezien, waar hg voorgaf op eigen kosten met verlof naar Nederland te gaan. Men verdiept zich in gissingen wat dezen 45-jarigen officier, die altjjd goed heeft bekend gestaan, tot dit ver- dwjjnen kan hebben bewogen, want, al is de door hem achtergelaten kas niet in orde, zoo de toestand daarvan toch niet zoo, dat daardoor de daad voldoende wordt verklaard. Het Bat. Hbld. voegt hieraan toe, dat het kastekort in geenen deele tot de daad kan hebben gedreven, waar de vermiste zelf ge fortuneerd is. Men meent dan ook zeker te mogen zeggen, dat het onverklaarbare der handeling aan een ziekeljjken toestand moet worden toegeschreven. Kunst en I-Ketteren. Wjj ontvingen van de firma E. J. Brill te Leiden een nieuw boekje, keurig gebonden en getiteldKoningin Wilhelmina Album voor !96. Het doel van deze uitgave is een jaarboekje in het leven te roepen, zooals eertjjds Aurora en Castaliaen dit der Koningin telken jare aan te bieden. Daarin dient dan iets van het beste te worden gegeven op het gebied van Nederlandsohe Kunst en Letteren. De leiding ervan is opgedragen aan Fiore Delia Neve; en wanneer telken jare de inhoud geljjk is aan dien van dezen eersteling, dan zal zeker dit album zgn weg wel vinden naar salons en de huiskamers van het letterlie vend publiek. Men vindt daariD, behalve het portret der koningin al is dit niet het nieuwste keurige lichtdrukken van een Zeegezicht door H. W. Mesdag, Najaarsmist door Jaap Maris, Strandgezicht door Ph. Sadee en Winter door Louis Apol. Veider bjj dragen van den redacteur, Helène Lapidoth—Swarth, Johanna van Woude, Nonnie, Thérèse Hoven, H. A. van Goch, Anna Koubert, Eduard B. Koster, Melati van Java, J. Reddingius, W. G. van Nouhuys, E. Laurillard, jhr J. J. Roëll, Vir- ginie Loveling, Tyra, Pol de Mont, Emile Seipgens, Eduard Brom, Truida Kok, Cyriël Buysse, Emile Erens en G. Heuvelman. Wjjlen P. J. Andriessen was een geliefd kinderschrjjver en nog altjjd vinden zjjne boe ken gretig lezers. Het was daarom een goed idee van den heer L. J. Veen te Haarlem om een oud-bekende van dien sebrjjver in een nieuw kleed testeken en De HoUandsche Robinson Crusoë aldus de wereld weer in te zenden. Het is een onder houdend jongensboek en gunt den jeugdigen lezer een blik in de natuurljjke historie van Zuid-Amerika. Voor St. Nicolaa8-cadeau zgn beide boven genoemde boeken, elk in zgn genre, als't ware WILLEKEUR. Terecht wordt er op gewezen, hoe willekeu rig de minister Van Houten in zjjn kiesrecht- ontwerp te werk gaat, waar het er op aan komt volgens positieve kenteekenen van wel stand en geschiktheid de grenslgn tusschen kiezers en niet-kiezerB te trekken. Telkens blgkt, dat de aangewezen kentee kenen het kiesrecht slechts toekennen aan een deel van hen, die in geljjke mate de geschikt heid en den welstand bezitten, waarvan het kenteeken het bewjjs moet leveren, en dat van gel jjkbevoegden de een in het kiezers corps wordt opgenomen, de ander niet. Wie woont in een gemeente, die in de 7e ot 8e klasse is gerangschikt en den huurprjjs betaalt, die als minimum geldt, is kiezer zoo lang hjj zeven kinderen beeft met het achtste kind, dat hjj krjjgt, houdt hg op kiezer te zgn. Heeft hg daarmede zgn geschiktheid en oeconomische zelfstandigheid verloren Wie als huurwaarde-kiezer met November verhuist, misschien naar een duurdere woning, verliest het kiesrecht. Wie als inkomsten-kiezer van patroon verr wisselt, en daardoor misschien beter positie krjjgt, verliest het kiesrecht. Dit alles is klaarbljjkeljjk zuiver willekeur. Moest, wat terecht zal ontkend worden, worden aangenomen, dat die verandering van omstandigheden vermoedens opleverden voor verlies van geschiktheid en economische zelf standigheid, dan moest bewjjs toegelaten zgn van het tegendeel, of moesten de gevallen, waarin het ophoudt, in de wet zjjn genoemd. De voorstanders der wet-Van Houten heb ben deze willekeur niet kunnen wegcjjferen, Zjj wierpen de schuld er van op de grond wet. Deze eisoht dat de geschiktheid bljjke uit een waarneembaar feit. Is bjj twee per sonen, beiden even geschikt om kiezer te zgn, dat feit aan te wjjzen bjj den een, bjj den ander niet, dan zal de laatste, ondanks geschiktheid,, het kiezerschap niet kunnen erlangen. Maar dit bljjft, na Tak's voorstel, juist de vraag, zouden wjj meenen, of de willekeur niet veeleer het gevolg is van de opvatting, die de heeren omtrent het grondwettelijk voorschrift huldigen, dan van dat voorschrift zelf. (Amst. D. v. N.) UIT STAD EN PROVINCIE Bjj kon. besluit is benoemd tot kanton- rechter-plaatsvervanger in het kanton Ter- neuzen J. N. J. Boom, inspecteur der directe belastingen, invoerrechten en accjjnzen te Terneuzen en zgn benoemd tot voorzitter van het bestuur der waterkeering van het calamiteuse waterschap Bruinisse O. Ha ge; tot lid van het bestuur der waterkeering van den calamiteu8en polder Oost-Beveland J. van der Werff; en tot gezworen van het water schap de Vereenig de polders van Ossenisse P. "Verdunnen. Maandag avond werd in het Schutters hof alhier eene niet druk bezochte openbare vergadering gehouden vanwege de afdeeling Middelburg van den Alg. Ned. IJzer- en Metaalbewerkersbond, waar Joh. L. van Her werden uit "Voorburg als spreker optrad. Hjj besprak in de eerste plaats het oordeel van den raad over de bekwaamheid van werk lieden, in verband met het hier te werk stellen van arbeiders van elders bjj den aanleg van gas- en waterleiding, welk oordeel nog al tot critiek van den spreker en andere in debat komende aanwezigen aanleiding gaf. Verder werd gewezen op de wenschelgkheit van loonsverhooging in het jjzer- en metaal bewerkers vak en werd als middel om er toe te geraken aaneensluiting aanbevolen. Maandag middag had eene dienstbode alhier, die bezig was op de bovenverdieping van het huis op den Dam, waar zjj diende, een kleedje uit te kloppen, het ongeluk door het openstaand raam te vallen. Zjj viel op eer glazen lantaarn, die zich op de binnen plaats bevond, waardoor haar val werd ge broken toch kreeg zjj een gapende wond in het hoofd en zal nog wel eenige dagen onder geneeskundige behandeling moeten bljjven. Een drietal knapen tusschen de 10 en 12 jaar oud, heeft Maandag bjj een winkelier hier ter stede, tjjdens deze een mand met voor zjjne St.-Nicolaas-étalage bestemde arti kelen uitpakte, een pop weggenomen. De politie heeft de kwajongens opgespoord. De nieuwe mailboot Koningin Regentes, van de maatschappij Zeeland, vertrok heden middig te 12 uur naar zee tot het houden van den officieelen proeftocht tusschen de Wielin gen en de Nore. Morgen wordt zjj terug verwacht. -- Maandag avond werd te Vlissingen door den Belgischen loodsschoener no. 9 aan gebracht de equipage van de ter hoogte van Westkapelle in zinkenden staat verlaten Zweedsche bark IndiVn, gez. Bodemann, gela den met hout, van Zweden naar Antwerpen. De bark is, drjjvende op de lading, door de bemanning van den Nederlandschen loods schoener no. 3, BchipperW. J. Jansen, gevischt en heden (Dinsdag) morgen, getrokken door eene sleepboot, ter reede van Vlissingen aan gekomen en op de slikken bjj Rammekens gezet. Het schip kwam van Westervik, zit vol water en heeft zgn roer verloren. Vergunning is gevraagd om het in de haven van Vlissingen te mogen brengen. - De Kon. Maatschappij de Schelde te Vlissingen heeft, naar men aan het N.v. D. schrgft, tegenwoordig veel werk, en als een gevolg daarvan arbeiden bjjna 1000 m?n deze groote scheepsbouwfabriek. Thans staat op stapel het grootste schip, dat ooit op deze werf is gebouwd, de Koningin Wil helmina, van de Maatschappij Nederland. Dit schip is 125 M. lang. Van de Rotterd. Lloyd moet de passagiersboot Utrecht in een vracht- goederenboot worden veranderd. Voor de regeering wordt binnenkort een le kl. kruiser, de Zeehond, op stapel gezet, ter wjjl, zooals door ons gemeld, de Willem Prins van Oranje, van de Maatschappij Zeeland, belangrjjke herstellingen aan de machinerieën moet ondergaan. Verder zgn nog tal van minder belangrjjke herstellingen aan kleine schepen te verrichten. De gemeenteraad van A rnemuiden benoemde tot onderwijzeres mej. J. A. E. van Oostveen, onderwjjzereB te Nieuw Bejjerland. Door den raad van Wissekerke (N.-B.) Maandag benoemd tót onderwijzeres mej. L. van der Weele te Scherpenisse en tot amb tenaar van den burgerljjken stand de heer D. J. Helderman, burgemeester. Door fouten in het ons gezonden telegram as een desbetreffend bericht in ons vorig nommer onjuist. Te Zierikzee zullen door h9t bestuur der sociëteit Ons genoegen pogingen aange wend worden om eene vereeniging tot bevor dering van het vreemdelingenverkeer op Schouwen-Duiveland op te richten. Men schrjjft ons uit Biervliet: Zondag jl. gaf de redergkerskamer Jacob van Lennep een openbare uitvoering, die, trots het gure weder, door een groot publiek werd bijgewoond de ruime zaal was meer dan vol. John Alman, een drama in 5 bedrjjven, is echter een te zwaar stuk, om in den smaak van het publiek te vallen. Ook de vertol king van het nastukje, het bekende Consigne is snorken, gaat met groote moeilijkheden ge paard. De keuze der stukken had dus wel geluk kiger kunnen zjjn. Evenwel, de spelers kweten zich niet onverdienstelijk van hunne taak. Van het daarna volgende bal werd in ruime mate gebruik gemaakt. De Harmonie voerde in de pauzen een zestal muzieknommers uit, die ook met veel aandacht werden aangehoord. VERKOOPINGEN ENZ. Heden middag werd ten raadhuize door burg. en weth. van Middelburg aanbe steed de levering van schrjjfbehoeften ten dienste der gemeente-inrichtingen van onder- wjjs. Ingeschreven werd door de verschillende te Middelburg woonachtige heeren voor de bjj elk artikel genoemde prjjzen J. Steenmejjer voor ongeli nieerde schriften a f 2.60, gelinieerde difo a f 3.75, opschrijfboekjes af 1.84, alles per 100 st., voor inkt a f 0.14 per fleschJ. C. en W. Al- torffervoor ongel, schriften ad f 2.60, gel. dito f2.70, opschrijfboekjes a f 1.75, inktit f 0.26 en 1 ejjen voor de onderscheidene soorten resp. f 0.88, f 1.44, f 1.50, f 1.58, f 1.98; de firma wed. Ceulen voor ongel, schriften f2.90,gelin. dito f 2.85, opschrijfboekjes f 1.80, inkt f0.25 en legen resp. f 0.90, f 1.60, f 1.70, f 1.90 en f2.30. Verder werd nog aanbesteed de levering van schrijfbehoeften etc. ten dienste der ge meente-b ecretarie. Later deel en wjj mede wit de laagste inschrjjvers voor de verschillende artikelen waren. De minister van oorlog heeft de aanbe steding van de levering van runderen voor het garnizoen te Middelburg niet goedgekeurd. Blgkens een in dit nommer voorkomende advertentie is eene herbesteding uitgeschreven tegen 3 December a. een brief te hebben gericht waarin hg o. a. den burgemeester beschuldigde, de gemeente te bestelen en zich ten koste van anderen vet te mesten. In deze zaak was slechts een getuige gedag vaard, de heer J. B. Dhooge, burgemeester van Philippine, terwjjl als verdediger van beklaagde optrad de heer mr. K. W. Brevet, advokaat te Middelburg. De burgemeester verklaarde den bewusten brief, ge teekend door beklaagde, ontvangen en dien ter vervolging opgezonden te hebben aan den officier van justitie. De beklaagde verklaarde den bewusten brief te hebben laten schrjjven, daar hg alleen zgn n zetten kan. Hg heett laBt gegeven om in den brief te zetten dat hg niet tevreden was met zgn aanslag, maar niet om de be- leedigende uitdrukkingen te bezigen. Hg heeft brief geteekend, maar wiBt niet juist wat daarin stond. Toen beklaagde door den rijksveldwachter gehoord is, heeft hg verklaard den brief in drift geschreven te hebben. De beklaagde verzekerde dat de brief ge schreven is door Albert B., ook te Philippine woonachtig. Volgens zjjne voorstelling had meer in den brief gezet dan beklaagde had gewild. De burgemeester getuigde den brief per post ontvangen te hebben en herkende de hand van den schrjjver, den evengenoemden B., die sedert twee jaar in Philippine woont. Da ambtenaar van het openbaar ministerie achtte het wenscheljjk èn den schrjjver ^an den brief éa den rjjks veld wachter Goossen te hooren en de zaak te schorsen totdat deze getuigen zullen zgn gehoord. De rechtbank stelde daarop de behan deling der zaak uit tot heden over 14 dagen. Op eene vraag vaji dsn voorzitter deelde de burgemeester alsnog mede dat B. zeer ongun stig bekend Btaat en een opruier en twistzoe ker is. Op een vraag van den ambtenaar verklaarde de burgemeester te twjjfelen of de beklaagde zich, alvorens te teekenen, zou overtuigd heb ben van den inhoud van het schrjjven waar van hier de rede is. De beklaagde is, nadat de brief bjj den burgemeester ontvangen was, niet eer bjj dezen geweest om excuus te maken. Door dezelfde rechtbank zgn heden veroor deeld mishandeling: E. W. v. d. S., 39 j., bier- huishouder, M. F., 22 j., werkman, en H. V., 27 j., sjouwerman, Middelburg, ieder tot 1 m. gev. straf; J. A. d. R., 20 j., landbouwersknecbt, Ijzendjjke, tot f 5 b. s. 5 d. b.; R. F. P. 20 j.. visscher, Philippine, tot f 3 b. s. 3 d. b., en E. v. H., 23 j., zonder beroep, Philippine, tot f 1 b. s. 1 d. hen diefstal: F. v. C., 31 j., dienstknecht, Beve- ren-Waes, wjjk de Bjjl, en P. K., 18 j., werk man, Domburg, heiden tot 14 d. en E. A. d. M., 47 j., zonder beroep, St. Kruis, tot 3 d. gev. strsf. Allen in de kosten. Vrijgesproken zgn: G. Tb. N. B., 20 j., veld- arbeider, Aardenburg, beklaagd van huisvre debreuk en beschadiging, en J. B., 21 j., tim mermansknecht, Koudekerke, beklaagd van mishandeling. RECHTSZAKEN. Arrondissements-rechtbank te Middelburg. Beieedigiog van een burgemeester. Voor bovengenoemde rechtbank had zich heden te verantwoorden C. L. W., oud 73 jaar, particulier te Philippine, beklaagd van belee- diging van den burgemeester van Philippine, door aan dezen in Juni 1895, naar aanleiding van zjjn aanslag iu den hoofdeljjken omslag, Verschillende Berichten. De nieuw benoemde hoofdcommissaris van politie te Amsterdam werd te Delft ge boren en is thans 35 jaren oud. Hjj genoot zjjne opleiding tot officier aan de Kon. Mil. Academie en werd in 1882 tot luitenant be noemd. Van zgn dienattgd bracht hg 5 jaar in Indië door, waar hg zich in Atjeh onderscheidde. In 1890 werd de luitenant Franken weder bjj het regiment grenadiers ingedeeldhet volgend jaar trad hg op als luitenant-adjudant te Doesburg bjj de infanterie. In Sept. 1893 werd hg gepensioneerd en genoot zgn opleiding voor het politievak bjj den hekenden heer Voormolen, hoofdcommis- aria te Rotterdam. Sedert December van het vorige jaar was de heer Franken commissaris van politie te Maastricht. Op een Zondag te Utrecht gehouden ver gadering van den Wielrijdersbond zgn de voor stellen Netecher (professionalisme) en Vaa Dias (gedeeltelgke bestemming der contributiën voor afdeelingskassen) verworpen, geljjk ook het voorstel om de bestuursvergaderingen voor de bondsleden toegankeljjk te stellen. Aan 't be stuur werd opgedragen de amateurs-definitie te herzien en deze te doen behandelen in een buitengewone vergadering. Zaterdag overleed te 's Hage, in ongeveer 70jarigen ouderdom, na een langdurig Ijjden, de gepensioneerde kolonel Egter van WiBBe- kerke, van 1871 tot 1875 chef van het wapen der genie in Indië.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1