MIDDELRURGSCHE COIRANT.
N°. 279.
138" Jaargang.
1895.
Dinsdag
26 November,
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p.,/2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer.
Middelburg 25 Nov. 8 u. vm. 32 gr., m. 12 u.
35 gr., av. 4 u. 84 gr. F. Verw. N. O. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór ééa
uur aan het bureau bezorgd zjjn.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zgn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agenten.
Te 's Gravenhagede Gebr. Belinfante te
AmsterdamA. de La Mar Azn.
Middelburg 25 November.
De minister van financiën heeft, namens
de Regeering, in een ditmaal zeer beknopte
memorie, het verslag der Tweeds kamer over
de algemeene beschouwingen der Staatsbe-
grooting beantwoord.
Daaruit bljjkt dat de Regeering van mee
ning bljjft dat de biesrechtuitbreiding niet
zonder afdoende redenen bjj anderen wetge-
venden arbeid behoort te worden achterge
steld, doch dat zjj tevens, nevens die regeling,
ook andere gewichtige onderwerpen wenscht
ter hand te nemen.
Zg verwjjst naar de eindcgfers der begroo
ting, ten bewjjze van haar streven naar zuinig
heid. De minister van financiën wenscht zich,
ten aanzien van de onderscheiding tusschen
gewone en buitengewone uitgaven, te houden
aan het in de laatste jaren gevolgde stelsel.
Hg acht de vrees dat de hooge raming der
middelen tot teleurstelling zal leiden, niet
gegrond en meent het aan vankei jjk geraamde
cjjfer te kunnen handhaven, o. a. met het oog
op de stjjging der opbrengst van de invoer
rechten.
Bg de beantwoording der financieele be
schouwingen handhaaft de minister de stelling
dat het bedrag der gewone uitgaven vermoede-
ljjk ongeveer 3 millioen zal bljjven beneden
het bedrag der oorspronkeljjke begrootingen,
als deze niet met buitengewoon groote be
dragen werden verhoogd.
De minister vermeldt dat een wijziging der
wettel jjke bepalingen omtrent de comptabili
teit wordt voorbereid en de regeering maakt
bedenking tegen vereeniging van alle aange
legenheden, den landbouw rakende, aan één
•departement, zich echter bereid verklarende
■te overwegen in hoeverre, zonder schade voor
andere takken van dienst, sommige daarvan
alsnog zouden kunnen worden samengevoegd.
De regeering verzekert, dat de belangen van
den landbouw bp haar belangstelling vinden.
Indien het noodig bljjkt, zal de regeering niet
aarzelen het standpunt te verlaten, ingenomen
door de thans ontbonden landbouwcommissie,
dat voor de verbetering van ons rundvee-,
schapen- of varkenras in 't algemeen geldelijke
steun van rjjkswege niet onontbeerlijk moet
worden geacht.
Voor de ontevredenheid over de houding
der regeering met betrekking tot de atge-
loopen Amsterdamsche tentoonstelling, bestaat
naar hare meening geen grond. Zg heeft
slechts hare belangstelling getoond in eene
onderneming, die zonder eenig oificieel karak
ter, zonder eenigen cfficieelen steun van
openbare colleges, maar daarentegen met groote
persoonlijke verantwoordelijkheid voor de
ondernemers, konde leiden tot bevestiging van
internationale betrekkingen, voordeelig voor
andere volksbelangen en die daarenboven aan
velen arbeid en verdiensten zou verschaffen.
De regeering heeft tot het verleenen der
onderscheidingen medegewerkt, ten einde te
erkennen de krachtige uiting van het parti
culier initiatief, door ontwerpers of mede
werkers der tentoonstelling aan den dag gelegd.
De regeering is, zoo noodig, bereid te
vorderen de aanwijzing van bjjzondere com
missarissen tot bjjstand van den minister
"behandeling van voorstellen in de Staten-
Generaal.
Zjj had nog geen gelegenheid een wets
ontwerp voor de administratieve rechtspraak
voor te bereiden.
veel waarde gehechten ook de commissie van
rapporteurs steunt hem niet van ganscher
harte. Daarbjj komt, dat de woordvoerder van
deze commissie, de heer Van Delden, wat
kracht van woorden en sterkte van argumen
ten betreft, in de verste verte geen Van
Houten ie. En ook scbjjnt de stemming van
Woensdag over den grondslag haardsteden,
waarbjj de overwinning door wat men noemt
een toeval werd behaald, nu juist niet de
positie van den minister te hebben versterkt.
Het amendement van de rpwielen werd, tegen
zjjn advies in, aangenomeneen amendement
van de commissie van rapporteurs voor de
geheele vrjjstelling van winkels vond een zeer
groote meerderheid, ondanks zgn krachtige
bestrjjding; en eveneens werden nog een paar
amendementen, tegen zgn advies in, aange
nomen.
Het bestuur der vereeniging de Vrouwen
bond, te Groningen, heeft een adres tot de
Tweede kamer gericht waarbjj het verklaart
met groote belangstelling en ingenomenheid
gelezen te hebben de verschillende artikelen
van hdst. V der ontwerp staatBbegrooting voor
i, waarbjj sommen zgn uitgetrokken o. a.
tot het verleenen of verhoogen van subsidie
ten behoeve van industrie- en kookscholen,
tot het wedertoekennen van subsidie aan de
kweekschool voor bewaarschoolhouderessen te
Leiden en tot het oprichten en instandhouden
van eene rijkskweekschool voor onderwjj-
Het verzocht dan ook dringend dat de ver
tegenwoordiging aan die voorstellen van den
minister een gunstig oor zal willen verleenen.
Dezer dagen maakte de Standaard eene
vergelijking iusschen de ministers PierBon en
Sprerger van Eyk en toonde volgenderwjjs
aan, dat die niet ten voordeele van laatst
genoemde uitvalt:
Wie een vergeljjking maakt tusschen de
debatten over de vermogens- en de bedrjjf-
belasting èn de beraadslaging over het nu
aanhangige personeel, zal zeker een groot
verschil kunnen opmerken. Niet slechts wat
het peil der besprekingen betreft, maar bovenal
hierin, dat toen minister Pierson bljjkbaarde
kamer onder de knie had. Wat hg had voor
gesteld, ging er met eene geringe uitzonde
ring door wat hg bestreed, werd in den regel
verworpen. Naar zgn woord werd geluisterd,
zgn advies werd te recht of ten onrechte,
dat laten we nu maar in het midden op
gevolgd. Yoor een deel was dit ook toe te
schrjjven aan den krachtigen steun, dien de
commissie van rapporteurs onder de autoritaire
leiding van den heer Van Houten hem bood.
Thans scbjjnt dat alles te zgn veranderd,
De heer Sprenger van Eyk moge straks aan
zgn wetsontwerp eene kleine meerderheid ten
deel zien vallen hg zal waarlgk niet veel
reden hebben, om met tróts terug te zien
op dit debat. Juist het tegenovergestelde al8
bg Pierson, wordt aan zgn advies niet heel
van het Bat. Hand. uit Lombok is het graf
van wjjlen den generaal Van Ham thans ge
reed. Het is 8 M. lang en 3 M. breed, zoodat
allen, d. w. z. de luitenant Musquetier en 18
minderen, er ook in rusten. Het wordt net
onderhouden en de militairen doen dit allen,
zonder uitzondering, met genoegen, want Van
Ham was bemind.bg ieder die hem kende.
Het nieuwe kampement op Kapitan vordert
goed, doch zal wel niet vóór 1896 betrokken
bunnen worden. Er is een artesische put ge
boord, die goed zuiver drinkwater geeft.
Van verzet tegen het gezag hoort men
niets, doch wel van roof en diefstal, die hier
volgens de adat streng worden gestraft.
De nPIattelaDdscIab."
Op een Docderdagavond door die club, be
staande uit onderscheidene leden der Tweede
Kamer, gehouden vergadering waren, volgens
het Haagsche Dagblad, tegenwoordig de
heeren F. Lioftinck, Franekermr. H. Smeenge
MeppelA. Smit, Ridderberk mr. E. A. Smidt
H.Jzn., Veendam, J. Zjjp Kzn., Enbhuizen
B. L. Tvdens, Winschoten G. Zjjlma, Zuid-
hom A. Knyff Hz., Bodegraven J. MeesterB
Rzn., Steenwjjk; W. H. Houwing, Wolvega;
mr. E. Schaafsma, DokkumJ. Schepel,
Appingedammr. J. G. van Deinse, Honte-
j; mr. P. C. J. Hennequin, Oostburg;
dr. P. H. Roessingb, Emmen en mr. F. F.
Willinge, Assen, allen liberalen.
Bebooren er geen andere leden der Tweede
kamer tot die club
Bg kon. besluit:
zgn benoemd tot rechter in de arrondiss.-
rechtbanb te Amsterdam mr C. W. Volgvaff,
thans rechter te Alkmaarte 's Gravenhage
mr H. A. van Rees, thans te Rotterdam, en
jhr mr W. H. de Savornin Lohman, thans
rechter-plaatsverv. in de rechtbank en hoog
leeraar aan de Vrjje Universiteit te Amsterdam;
is benoemd bjj de rustende schutter jj en in
Zeeland, 5e bataljon, tot 16-luitenant-adjudant
F. C. O. M. Hombach, thans le-luitenant
is jhr C. Ph. L. van Kinschot, ontvanger der
directe belastingen enz. te Ejjsden (station)
c. a., onder intrekking zjjner benoeming tot
ontvanger te St. Pieter, benoemd tot ontvan
ger te Hasselt c. a.
is benoemd tot ontvanger der registratie en
domeinen te Boxmeer S. Hulst, thans in ge-
Ijjke betrekking te Oirschot; en
is in zgn rang overgeplaatst bg het regi
ment grenadiers en jagers de kapitein H. R.
Hagedoorn, van het le regiment infanterie.
De minister van oorlog verleent a. s. Don
derdag geen audiëntie.
De Java-Bode schrgft in zgn Mail-Overzicht:
Hetgeen in het koloniaal verslag over de
Lombok expeditie gezegd wordt, heeft, zeker
tegen de bedoeling van den minister van ko
loniën in, velen hier veiBterkt in de meening
dat het aan onze zjjde aan beleid heeft ont
breken, en dat Goesti Djilantik niet aan ons
heeft verdiend, als vorst van Karang-Assem
te worden gehandhaafd. Wat dezen laatsten
b etreft, hg moge al niet met den radja van
Lombok hebben meegedaan, bg heeft dan tocb
aan den generaal Van Ham en den resident
Dannenburgh de plechtige verklaring gegeven
dat bg van niets wist, hetgeen niet waar kan
geweest zgn. Doch de regeering moet wel
doen of zg Goesti Djilantik gelooft, daar an
ders de onbegigpeljjke eenvoud van den op
perbevelhebber nog meer in het oog springt,
die, op het bericht van een beraamd verraad
aan de daarvan verdachten liet vragen of dat
juist was, en zich door bun ontkennend ant
woord liet afhouden van de noodige maatre
gelen om de verraders te voorkomen, en liever
le kans liep van de troepen te zien neer-
chieten dan van onnoodig vrees te hebben
getoond. Nu echter deselfde opperbevelhebber,
nadat men in bem niet zgn beleid, maar den
moed van het Indische leger heeft gehuldigd,
binnen eenige dagen als commandant van het
leger zal optreden, en Goesti Djilantik om
redenen van opportuniteit aan het hoofd van
Karang-Assem wordt gelaten, heeft een critiek
van beider houding bg de gebeurtenissen op
Lombok alleen nog historisch belang. Gene
raal Vetter heeft thans geheel andere eigen
schappen te toonen dan in den aanvoerder
eener expeditie in moeiljjke omstandigheden
noodig zgn, en Goesti Djilantik heeft thans
meer reden dan ooit om onze zjjde te houden.
Intusschen zal het gebeurde met generaal
Vetter in Nederland wel de gewoonte vestigen
om bg den terugkeer van Indische ambtena
ren van naam in hunne personen de verschil
lende takken van dienst hier te lande te gaan
huldigen; er is toch geen reden om dit al
leen het leger te doen.
Volgens een schrgven van den correspondent
Wijlen mr J. Happeijne van de
G'oppello.
Eigen Haard bevat in zgn jongste nommer
het slot der «Mededeelingen en herinneringen11
van mr H. J. Smidt over den man, wiens naam
hierboven prjjkt.
De lezing van deze keurige drie opstellen
ivelen wjj ten zeerste aan. Zg leveren
ons een juisten blik op het karakterhet doen
en laten van dén onlangs oveilelen staatsman,
vaak zoo geheel verkeerd beoordeeld.
Wie die mededeelingen leest zal zich opnieuw
verbazen over de lichtvaardige praatjes, welke
omtrent dien talentvollen, eerljjken en onbaat-
.uchtigen man in omloop zgn gebracht.
Zoo ook wordt door mr H. J. Smidt een
geheel ander licht geworpen op Kappejjne's
verhouding tot wjjlen koning Willem III en
zjjne manier van werken, waaromtrent onlangs
nog zulk een overdreven bericht de ronde in
de bladen deed.
Voor zich zeiven zegt de heer Smidt
hechtte hg wel is waar niet aan conventioneele
vormen en ceremonies, maar ten aanzien van
anderen nam bg ze nauwgezet in acht; zelfs
die van het hot kende en betrachtte hg op
merkwaardige wjj ze. Wat er uitgestrooid is
van het onaangename en moeilgke, dat in zgn
omgang met den koning zou geweeBt zgn, is
louter verzinsel. Willem III stelde dien om
gang zelfs op pijjs. Er waren juist in die
dagen vele lastige onderwerpen (b. v. het be
kende huwelijksplan van den prins van Oranje)
persoonljjk met den koning te behandelenin
weerwil daarvan bleef de verhouding onberis
pelijk en kon Kappegne's mondelinge tusschen-
spraak zelfs de moeilijkheden, die naar aan
leiding van de belastingvoorstellen dier dagen
ontstonden, telkens vereffenen, 's Konings
persoonlijke wil en eigen aandrang was bet
ook dat Kappejjne, zeer in Btrjjd met diens
wenscb, als minister tot commandeur in de
orde van den Nederlandschen Leeuw werd
benoemd.
«Zoo zgn ook andere vertelsels aangaande
Kappejjne louter anecdoten. Aldus b. v. wat
nog dezer dagen werd opgehaald, dat te
nent een chaotische verwarring heerschte
van op tafels, stoelen en vloeren verspreidde
boeken en papieren en bjj zelf op den grond
liggende, placht te studeeren. Integendeel
zelfs. Zelden wordt elders zcoveel netheiden
orde aangetroffen, als bg Kappejjne altijd het
geval wasbg hem was, in weerwil van de
massa stukken, die bij te behandelen bad, en
van de zeer uitgebreide boekerjj die bg in zgn
huis verzamelde en getrouw bjjhield, steeds
alles wat bjj niet dadelgk noodig had keurig
opgeruimd. Hjj moge misschien, geljjk ieder
die zware of groote folianten pleegt te raad
plegen, die wel eens op den vloer hebben
uitgespreid, maar de intiemste vrienden zjjner
laatste dertig jaren, die ten allen tjjde toe
gang tot hem hadden, hebben er nimmer een
boek op den grond en hem zeiven, studeerende
of lezende, nooit anders aangetroffen, dan ge
woon op een stoel zittende."
Mr Kappeyne was zegt de heer Smidt
volstrekt niet afkeerig van goede manieren ol
onbeholpen in zgn optreden. »In zgne redevoe
ringen, ook tegenover grievende aanvallen, waB
bjj steeds hoffeljjb. Hoe ooljjk ook van nature,
bewaarde bjj ten allen tjjde den goeden toon
en was hjj nimmer persoonljjk, hateljjk of grof.
Aan zgn geestig schertsen en goedmoedig
schateren bleef een krenkend bespotten of
belachen vreemd.
Zgne onbaatzuchtigheid grensde aan zorge
loosheid omtrent eigen belangen."
Gedurende de twee laatste jaren van zgn
leven was mr Kappeyne lgdende. Handen en
voeten, tong en lippen weigerden hem den
dienst.
Wjj zgn den heer Smidt erkenteljjk voor
zgn mededeelingen, waardoor bg het karakter
van een man als Kappeyne in het juiste licht
heeft geplaatst en aan zgne nagedachtenis de
eer bewees, die daaraan zoo zeer toekomt en
waarvoor juist de heer Smidt de man was om
een lans te breken.
Gevolgen van werkstakingen.
Terwjjl door verschillende arbeiders-besturen
een onderzoek wordt ingesteld naar den invloed,
dien de werkstakingen van den laatsten tjjd
in Amsterdam hebben uitgeoefend op den toe
stand en de organisatie der werklieden, deed
onlangs de Amsterdamsche correspondent van
De Baanbreker, het orgaan van den heer mr
P. J. TroelBtra, eenige mededeelingen, die zeer
de aandacht der arbeiders verdienen. Zjj
luiden als volgt
«Timmerlieden. Hebben alleen te Am
sterdam den strjjd gewonnen als gevolg van
het raadsbesluit, waarbjj voor gemeentewerken
èn loon èn arbeidstjjd werden voorgeschreven,
door de organisaties werden geëischt.
Sukkelen echter zeer met de handhaving der
behaalde overwinning. Organisatie hier ter
stede goed.
Typografen. Te Amsterdam gedeelteljjk
gewonnen, maar niet overal er bij gewonnen.
Op vele winkels nameljjk is men met zooge
naamde halfwassen gaan werker, die minder
dan het mannenloon mogen verdienen. Orga
nisatie vrjj goed. Hebben nog steeds een ge-
salariëerden secretaris, die vrjj goed betaald
kan worden. Nog al strjjd gevoerd tegen de
Holderts (uitgevers van de Echo), een strjjd
die met energie wordt voortgezet en de grond
was voor het oprichten van Het Volksdag
blad. Goed vakorgaan.
»Meubelmakers. Totaal verloren. Des
organisatie en geweldige moedeloosheid in de
gelederen. Zgn aan handen en voeten over
geleverd aan de patoons, en zgn er moreel
veel erger aan toe dan vroeger. Er loopen
nog steeds ten minste een vjjftigtal rond, die
te Amsterdam nergens werk kunnen vinden.
Op huishoudelijke vergaderingen komt bjjna
geen mensch. De geest is «revolutio
nair".
«Bakkers. Werktjjden op Zaterdag al
gemeen verminderd, hoewel men hier en daar
weer begint te knoeien. Voor een op touw
gezette bakkerjj is grond aangekocht, enz.
dit grootsche bouwplan is mislukt. Op één
bakkerjj, n&meljjk bg De Jonge, betaalde men
vóór de staking bjjv. f 12, tjjdens de Btaking
f 14, thans f 8, aan halfwassen van 20 S, 21
jaar nota bene. Loonen niet er op vooruit
gegaan; evenmin nachtarbeid afgeschaft. Vóór
en tjjdens de staking van Dec. 1894 telde de
afdeeling van den Bakkersbond circa 1000
leden (bjjna allen bakkersgezellen); na de sta
king onder de groote leiding van Ten Boek
horst zgn er een 50tal overgebleventhans
telt de afdeeling 80 leden.
«Opperlieden en steenhouwers.
Hun organisatie, de Kalk en steenbewerkers-
bond, is niets waard.
W askaarsen-fabriek. Geen sprake
geweest van bet doorvoeren der eiechen. De
leiding dier staking was bjjna direct in han
den van het Damrak (het adres van Recht
voor Allen). Op een vergadering voerde Domei a
Nieuwenhuis voor de «waspitten" het woord
over het sccialiame!
Dia mantbewerkers. Gedeelteljjk
wonnen. Loonen der meeBten tot ten hoogBte
pet verlioogd arbeidstgd van 12 op 10 uren
verminderd. Organisatie uitstekend, met 1500
vermeerderd. Geest goed: f 5000 a f 6000 in
een week in de weerstandskas gestort. Alge
meene geest vooruitgaande. Vrjj goed betaalde
bestuursleden en flink vakorgaan.
Sigarenmakers. Niettegenstaande
krachtige buitenlandsche hulp, en ondanks
lofwaardigën jjver van het bestuur, totaal ver
slagen. Hebben zich op genade of ongenade
moeten overgeven. Bgna 200 slachtoffers (192).
Geest onder de voormannen revolutionair.1'
De redactie van de Baanbreker teekent
daarbjj aan «Licht en schaduw wisselen in
dit bericht. De schaduw is overwegend.1'
En opmerking vooral verdient naar ons
inzien de voor hen, wier belangen daarbjj
op het spel stonden, droeve resultaten bjj
werkstakingen, die onder invloed waren van
de revolutionaire socialisten als D. N., de
mannen ran de fluitjes, de vermomming, hel
Btraatkabaal en de persoonljjke aanvallen met
>n aankleve van dien.
De redactie van het weekblad De Neder
lander verwondert het dan ook niet dat de
schaduw overwegend is waar öf onmoge
lijke eischen werden gesteld, zooals van den
kant der sigarenmakers het geval was, óf een
strjjd werd begonnen zonder de middelen, en
zonder het vooruitzicht daarop, om dien be-
hoorljjk vol te houden.
Somwjjlen zegt genoemd weekblad,orgaan
van de heeren mrs Goeman Borgesius, J. A.
van Gilse, A. F. K. Hartogb, A. Kerdjjk en J.
D. Veegens, viel dan ook niet te weren de
indruk, dat tot den strjjd werd aangezet door
dezulken, die dachten: «wat kan het ons
schelen of hjj gewonnen wordt, of er bitter
geleden wordt door de strjj denden en hun
gezinnen juist bjj en door een neerlaag wordt
nog te beter wrok gevoed en een «revoiution-
naire" geest gekweekt; en daarom eigen
lijk is het ons te doen."
Waarlgk niet op deze wjjze wordt het be
lang der werklieden gediend," zeggen wjj die
redactie na.
Al het bovenstaande kan tot waarschuwing
strekken van anderen, ook buiten Holland.
JKnnst en Li ©tt er en.
Te Parjjs wordt eene tentoonstelling ge
houden van Bchetsen uit Zeeland, door den
Belg Franz M. Melchers. Maeterlinck leidde
zgn landgenoot in met een eigen indruk van
Zeeland, met name Walcheren.
Met zekere voorliefde wordt in de Holland-
sche bladen melding gemaakt van diens oor-
Het is een kleinlandsche liefhebberij
om vooral notitie te nemen van oordeelvellin
gen van vreemdelingen, hoe onbekookt ze ook
zgn. Maeterlinck heeft zeker Walcheren eens
doorgevlogen en daarop een oordeel geveld,
wanneer een Nederlander het uitsprak
den algemeenen lachlust zou opwekken en niet
moeite waard gevonden zgn om er notitie
van te nemen. Maeterlinck is zeker nooit
ergens anders geweest in zgn leven, want, zegt
bjj«ik ken geen plek op aarde, welke zoo
klaarbljjkeljjk door het geluk tot schuilplaats
gekozen als Walcheren en wel een bepaald
soort van geluk, misschien het duurzaamste en
verstandigste, een stil, huiseljjk, ingetogen en
onschuldig geluk. Het leven daar scbjjnt wat
minder ernstig dan elders en dichter bjj een
zonnige jeugd met haar stillen, bigden lach.
Ik zag er geen begraafplaatsen, en ik zou ook
niet kunnen zeggen waar men er met de
dooden blgft."
Wjj gelooveu dat de schrjjver al slapende
door Walcheren is gereden. Maar wie schrgft
ook, als hjj eene bevolking niet anders kent
dan hoogst oppervlakkig of in 't geheel niet
Volgens het W. v. M, is de heer M. H.
van ft Kruys gereed met een nieuwe opera
De Watergeuzen. Kenners getuigen, dat de
componist een dramatisch werk schreef.
Door den heer J. C. Van Hattum van
Ellewoutsdjjk zgn aan de gemeente's Graven-
ter plaatsing aangeboden 99 schildergen,
uitmakende de zg. «Historische Galerjj", af
komstig van Arti te Amsterdam.
B. en W. Btellen den Raad voor dat aanbod
met waai deering te aanvaarden en aan de
schildergen, onder eenige voorwaarden, een
plaats aan te wjjzen op de bovengangen van
het raadhuis.
Dit voorstel komt morgen (Dinsdag) in be
handeling.
Eerst 15 Januari komt Duse in de
residentie spelen.
Van De kamertuin voor onze vrouwen
en dochters, naar het Hoogduit sch van H<
üavidiB en J. Hartwig, door Leonard A. Springer,
is een tweede, verbeterde en vermeerderde
druk verschenen bg den uitgever L. J. Veen
te Amsterdam.
Wjj hebben den eersten druk niet in ons
bezit en kunnen dus over de aangebrachte
verbeteringen of vermeerderingen geen oordeel
vellen, maar wel kunnen wjj zeggen dat wjj
dit handige boekje, waarin de dames alles
vinden wat op het kweeken van bloemen en
planten in de kamer betrekking heeft, gaarne
in veler handen zien zullen.
De inrichting van de kamer voor den plan-
tenkweek, de grondsoorten en het mesten, de
potten en schotels, het gieten, het luchten, het
oppotten en verpotten, het trekken en nog
veel andere zaken worden in het boekje op
duideljjke manier behandeld, terwjjl het ten
slotte eenige planten noemt, en daarvan goede
afbeeldingen geeft, die geschikt zgn voorden
kamertuin, met opgave van kweekwjjze.
Bg den heer J. B. Wolters te Groningen is
verschenen een Leerboek der Grondverbetering,
door J. Z. ten Rodengate Maussen, directeur
der Van Swieten-Landbouwscbool te Willems
oord, behuorende tot de bg die finna uitge-
