MIDDELBllRGSCHE COURANT.
N°. 276.
1380 Jaargang.
1895.
Vrijdag
22 November.
Middelburg 21 November.
Er was eens!
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer.
Middelburg 21 Nov. 8 u. vm. 3?
44 gr., av. 4 u, 43 gr. F.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór éém
uur aan het bureau bezorgd zjjn.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis
aan het bureau te bekomen.
igeotea.
Te 's Gravenhagede Gebr. Belinfante
AmsterdamA. de La Mar Azn.
Er was eens
Wie den aanhef te kinderachtig vindt
hij sla de lezing van het volgende gerust over.
Voor hem is het niet geschreven.
Zijn gemoed is niet meer vatbaar voor
het kinderlijke, het eenvoudigeen hij zal
toch niet luisteren naar eene waarschu wing,
hoe welgemeend, hoe gegrond, hoe goed zij
ook zij.
Trouwens, de tegenwoordige geest is niet
meer in die richting.
Voor een rustig beloog, een eenvoudig
woord hebben velen geen oor meer in onzen
tijdgroote woorden moet men bezigen
men tracht niet meer te overtuigen op kalme,
ernstige wijzemen spreekt niet meer, men
schreeuwtfanfaronnades zijn aan de orde
van den dagalleen door scheepsroepers zou
men moeten spreken om gehoor te vinden
want velen zijn door het geraas rond hen
hardhoorend geworden.
En toch wagen wij het de aandacht te
vragen voor een kort, eenvoudig woord.
Er was eens een stad.
Zij was niet klein, zij was niet groot.
Haar bevolking bestond uit rustige burgers,
die, welke eigenaardige zwakheden hen ook
kenmerkten, geen behoefte gevoelden aan
geraas en getier. Zij deden, de een meer
de ander minder, hun plicht tegenover zich
zeiven en het algemeenvelen wel eens
wat te veel het eerste in plaats van het
laatste. Maar toch, als er te helpen viel,
liet men zich nooit onbetuigd. Er waren
practische en onpraetische helpers zooals
overal. Tnsschen patroons en werklieden
bestond in 't algemeen uitzonderingen
daargelaten een goede geest. Men stelde
wederkeerig in elkaar belang. Als er ii
gedaan kon worden om elkaar's leven te
verbeteren, te veraangenamenmen liet hef
niet na. Had men grieven, men zeide die
elkander rondweg en vroeg wederzijds tege
moetkoming daaraan.
Want volmaakt was het in die stad even
min als elders.
In die stad na kwamen op zekeren dag
zich noemende predikers van een nieuwe leer.
Het „ontwaakt uit den slaap" lieten zij
hooren.
Nn, dat kan geen kwaad.
Rust roest en hoe goed het ook ergens
is, er valt altijd nog veel te verbeteren en te
veranderen.
Maar predikers der liefde en verdraag
zaamheid waren die mannen nieten de
leer, die zij verkondigden, was volstrekt niet
nieuw, doch zoo ond als de wereld.
Die leer doelde op den eeuwigen strijd
om het bestaaD, die altijd door gestreden is
en zal moeten gestreden worden.
In plaats nu van er op te wijzen dat wij
in een onvolmaakte wereld leven en altijd
zullen blijven leven dat men dus met elkaar
den strijd moet strijden; dat elk zijne rech
ten maar ook zijne plichten heeftdatalge-
heele vrijheid in onze maatschappij onbe
staanbaar en dat zelfs de hoogst geplaatste
gelukkig niet vrij isin plaats van dien
goeden weg in te slaan, speculeerden die
voorvechters op de slechte hartstochten, op
de ydelheid, op de onervarendheid, op de
weinige ontwikkeling van hen die zij wilden
opwekken tot strijd.
Zij richtten vereenigingen op, waarin zij
alleen het hoogste woord hadden en waar
van zij, die toetraden, eigenlijk de bedoeling
niet kenden. Zij deden de leden ervan
eischen stellen, die door het dolle heen waren
zij schermden met woorden, die hol klonken
maar toch op onnadenkenden indruk maakten,
evenals vuurwerk doet.
Die woordvoerders, zij agiteerden eenvoudig.
Zij begonnen met haat te prediken.
Zij gingen verder met laster te verbreiden.
Zij strooiden de zaden van tweedracht
waar eendracht noodig is.
Zij legden er zich op toe scheiding teweeg
te brengen waar samenwerking, zoo lang
mogelijk, in aller beiang mocht heeten.
Zij spoorden hun volgelingen, die blind
waren en in hunne onnoozelheid meenden met
eerlijke mannen te doen te hebben, aan om
te eischen waar verzoeken veel meer doel
zon getroffen hebben en in elk geval eerst
plicht ware geweest.
In 't kort, zij lieten die volgelingen begin
nen met dat waarmee zij hadden moeten
eindigen, zoodra alle billijke verzoeken on
vervuld bleven.
Zij waren dus gidsen, die den verkeerden
weg wezenen valsche profeten, die alleen
met de echte slechts den naam gemeen
hadden, dien zij zich zeiven hadden gegeven,
s
Men vroeg zich afwelk belang hebben
zij bij al dat agiteeren
En er werd geantwoord: eenvoudig eigen-
Ten koste van de meest eenvoudigen, de
onbezonnenen, de onnadenkenden willen zij
zichzelven bevoordeelen.
'Er is geen warmte, geen gloed in het
hart van die agitatorener is bij hen geen
liefde voor de mannen, die zich door hen
laten leiden.
Dat bleek uit hun doen en laten.
Meenden zij het goed, zij zouden niet las
teren, geen haat prediken, geen slechte
zaken goed praten, niet bij voorkeur in het
vuil wroeten, dat overal te vinden is, niet
de eer en den goeden naam van achtens
waardige mannen aantasten.
Neen, hun doen en laten is eenvoudig een
middel om voor zich zei ven den strijd om
het bestaan te vergemakkelijken.
En zieop een goeden dag kwam in die
stad een der volgelingen tot het besef dat
men toch eigenlijk op een dwaalspoor was
geraakten dat zij, die langs anderen weg
hunne belangen trachten te behartigen, langs
dien van bezadigd overleg en door geen
vijandige houding aan te nemen tegenover
hen, voor en met wie zij arbeidden, vrij wat
verstandiger hadden gedaan. Zij doorzagen
het heilloos spel, dat men met hen speelde.
Zij kwamen tot het inzicht dat er wel
andere mannen waren, wien zij in tijden van
nood hun belangen konden blootleggen en
om raad vragen. Mannen, wier belangeloos
heid boven verdenking was die er geen
broodwinning van maken om voor hen quasi
zich op de bres te stellendie met meer
toewijding en meer naar recht en billijkheid
hen zouden helpen en voorlichten.
En sinds dien dag kwam er eene ken
tering in de gemoederen; er ontstond scheiding
in de gelederen en, doelend op de leiders,
die zij langen tijd volgden, riepen velen uit
„Zij misleiden de schare."
Toen keerden bij hen vrede en tevreden
heid weêrmet de lust om hun werk te
verrichten.
En dit had ook zijn goeden invloed op
heD, die in dezen strijd ook zoo nauw be
trokken waren. Zij begonnen meer hun aan
dacht te wijden aan de stoffelijke en zedelijke
belangen van hunne onderhoorige medear
beiders. Er ontstond weer meer toenadering
tusachen beide partijen die, door misverstand
en schandelijk misbaar, meer en meer van
elkaar waren vervreemd.
Gelukkig was dit ontwaken, na een ang-
stigen droom, nog bijtijds geschied.
In de Woensdag gehouden zitting der Tweede
kamer is, zooals wjj meldden, het amendement
van den heer Rink, om de haardsteden als
grondslag voor de personeele belasting te doen
vervallen, v erworpen met 49 tegen 4S
stemmen.
Y o o r stemden de heeren E. Smidt, v. Bor-
selen, v. Bjlandt (A.), Lely, Willinge, Hesse-
linb, A. Smit, Smeenge, v. Deinse, Veegens,
De Kanter, Donner, d'Ansembourg, Tjjdens,
Beelaerts, v. Alphen, Schaafama, Lucasse, Knjjff,
Hartogh, v. d. Schrieck, Seret, De Boer, Heems
kerk, Smitz v. Oyen, Kerdjjk, Michiels, v. d.
Bercb, Schepel, Cremer, Tak, Harte, Lieftinck,
Borgesius, v. d. Kun,- T. Mackay, A. Mackay,
Heldt, Rinck, Gerritsen, Pjjnacker Hordjjk,
Rutgers, Mutsaers, Dobbelman,Travaglino, Pijn
appel, Drucker en Bouman.
Tegen brachten hun stem uit de heeren
Zjjp, Viruly, Mees, Bool, De Beaufort (A.), Mees
ters, Plate, Hintzen, Conrad, Lohman, Yan Ber-
kei, Houwing, Van Bylandt (G.), Pjjttersen,
Bastert, Van Stirum, VanKerkwjjk, Ferf, Roes-
singh,; Hennequin, Van Gjjn, Guyot, Vos de
W ael, Borret, Schimmelpenninck, Van Gennep,
Van Karnebeek, Staalman, Zjjlma, Lambrechtsi
De Ram, Van Basten Batenburg, Vermeulen,
Bahlmann, De Ras, Van Dedem, Sanders, Kolk
man, De Beaufort (W.), Goekoop, Royaards,
Tydeman, Van Delden, De Lange, Truyen,
Everts, flaffmans, Schaepman en de Voorzitter.
Bg de stemming spande het zeer, zegt het
Vad. Er waren 98 leden en had niet de heer
Thooft zich verwgderd, de stemmen hadden
gestaakt: thans gaf de voorzitter de door
slaande stem tegen het amendement. De stem
ming was zeer verdeelddé meeste Takkeanen
en de meeste conservatieve katholieken,
geljjk de meeste anti-revolutionnairen van
beide richting (de heer Kuyper was als altgd
afwezig) stemden voor. Intusschen waren er
blijkbaar, die hun stem tegen het amendement
uitbrachten, in de verwachting, dat deze
grondslag nog eenigszins anders zou geregeld
worden, zoodat de mindere man minder zou
zjjn gedrukt. In dien zin had de heer Pgt
tersen gesproken en reeds een amendement
gedeponeerd. Deze omstandigheid gevoegd bg
de pressie, door den minister op zgne vrienden
uitgeoefend, bezorgde het amendement de
nederlaag.
Tengevolge van een onduidelijkheid in het ons
gezonden telegram meldden wg dat het amen
dement van den heer Rutgers om de rgwielen
als een der grondslagen voor heffing aan te
nemen, was verworpen. Dat is niet zoohet
werd aangenomen met 64 tegen 32 stem-
en.
Tegen stemden de heeren Donner, d'An
sembourg, Tgdens, Beelaerts, v. Alphen, Schaafs
ma, Lucasse, Kngff, Hartogh, v. d. Schrieck,
Seret, De Boer, Heemskerk, Smits v. Oyen,
Kerdjjk, Michiels, v. d. Berch, Tak, Harte,
Lieftinck, Borgesius, Sanders, v. d. Kun, T.
Mackay, Thooft, Heldt, Rink, Gerritsen, Pijn
akker Hordjjk, Mutsaers, Travaglino, Drucker,
Bouman, E. Smidt, v. Borsselen, Lely, Wil
linge, Hesselink, A. Smit, Smeenge, v. Deinso,
Veegens en De Kan ter.
Art. 1 van het ontwerp is daarop aange
nomen met 55 tegen 42 stemmen. Zjj, die
hun stem tegen dit artikel uitbrachten, be
hoorden tot de vganden der haardsteden, daar
onder ook gerekend de heer Thooft; zeven
leden, die liever den grondslag haardsteden
gemist hadden, meenden daarom nog niet
tegen het eerste artikel der wet te moeten
stemmen.
Over art. 2, dat aanwjjst het object der
eerste drie grondslagen, ontspon zich ten slotte,
naar aanleiding van twee amendementen, een
wjjdloopige discussie, waarin de minister
meende zich niet te kunnen mengen, alvorens
er zich eens op te hebben beslapen. In hoofd
zaak is men het eigenljjk vrjj wel eens, dat
n'. gronden ten behoeve van een beroep of
bedrjjf moeten worden vrijgesteld, en- naar de
heer Tydeman het kortst en helderst aantoonde,
komt die bedoeling in de formuleering van het
amend, der rapporteurs het meest tot haar
recht. Daarnevens staat de vraag, of men voor
buitenplaatsen, die vrjje wandeling geven,
vrijstelling zal verleenen. Hierin vond het
Regeeringsvooratel steun bg de heeren Roes
sin gh en Kerdjjk, die den eigendom veel kunnen
vergeven, als hg zich de sociale roeping be
wust toont.
Met de opsomming van de verschillende
amendementen, die werden ingediend, zullen
wjj onze lezers maar niet verder lastigvallen.
Tegeljjkertjjd bg de behandeling melden wjj
toch den korten inhoud er van.
verpakt zgn in kisten, die aan de verschillende
stations verkrggbaar zgn, of dergelgke kisten.
Aldus zal een boer, aan deze ljjn wonende,
na 1 December een kist, die 60 Eng. ponden
weegt, voor f 0.60 kunnen verzenden en zal
de klant die vrjj thuis afgeleverd krjjgen.
Volgens het tegenwoordige tarief zou de
vracht f 1.50 zgn.
Maar nu komt nog de quaestie hoe de boeren
in directe gemeenschap met de afnemers ge
bracht kunnen worden. Ook daaraan wordt
thans gearbeid.
Is er niet iemand, die in Nederland zulk
een plan op touw wil zetten vraagt boven
blad.
Bg kon. besluit:
is benoemd tot directeur vau het Neder-
landsch museum van geschiedenis en kunst
jhr B. W. F. van Riemsdjjk, thans onder
directeur van dat museum
is benoemd, bg het personeel van den ge
neeskundigen dienst der landmacht, tot officier
van gezondheid 1ste kl. de officier van gezond
heid 2de klasse H. H. Pilger, van dat per
soneel
is, met Ingang van 1 December, benoemd tot
opzichter van den rijkswaterstaat 4de kl. J.
H. Mus te Helder, en zgn bevorderd tot
opzichter van den rijkswaterstaat lste kl. J.
P. van Balgooy, thans 2de kl.tot opzichter
2de kl. A. van Bloois, thans 3de kl., en tot
opzichter 3de kl. P. R- Kok, thans 4de klasse.
Spoorwegen en landbouwers.
In het N. v. d. D. wordt medegedeeld wat
de Great Eastern Railivay Company in het
belang der Éngelsche landbouwers doet.
Van 1 December a. s. af zullen landbouw
producten in de passagierstreinen van een der
98 stations op het net dezer maatschappij naar
Londen vervoerd worden, tegen een vermin
derd tarief van 4 stuivers per 20 Eng. ponden
en 1 stuiver voor elke 5 pond daarboven, tot
60 ponden toe. 4 stuivers is de minimum
vracht, en deze omvat aflevering aan de
adressen. Dit tarief geldt echter alleen onder
eenige voorwaarden, b. v, dat de goederen
Jüetteren exx Kunst.
j een Woensdag te Amsterdam door de
firma Frederik Muller gehouden veiling van
achilderjjen van Oud-Hollandsche meesters
werden over het algemeen zeer hooge prjjzen
besteed. De hoogste waren nogMare Gerarts,
portret van Anna van Buren, de eerste vrouw
van prins Willem I, f 925Jan van Goyen,
stadsgezicht te Haarlem, f 510; een rustende
jager van een anoniem schilder f 330; twee
Italiaansche landschappen van F. de Moucheron
met stoffeering door Adriaan van de Velde,
ieder f 300Jan Swart, Luchtje happen,
f 325Joh. Voorhout, Allegorische voorstelling
van den vrede van Rjjswjjk, f 430Adam
Willaerts, zeegezicht f 395.
Een schoorsteen, stjjl Lodewgk XV, in het
huis Heerengracht 446 te Amsterdam, bestaande
uit gebeeldhouwd marmer en gekroond door
schilderwerk (Govert Flinck bracht f 2900
opeen supra-porte (geschilderd door Ferd.
Bol?), gold f 350.
Een paar Éngelsche platen van 1793, dcor
W. Nutter, deden f 165, een voorstuk van een
kast uit gesneden eikenhout haalde een bod
van f 100.
Van de meubelen was het belangwekkendst
een ameublement Btjjl Empire van mahonie
hout met verguld koper en geel satjjnen kus
sens. Afzonderlijk brachten op12 stoelen
met 2 sofa's f 800, 6 stoelen met 2 sofa's f 700,
een tafel f 55 en vier tabourets f 560. Het
geheel werd met eenige lappen stof voor nieuw
overtrekken verkocht voor f 3235. Een ledi
kant in denzelfden stjjl, dat als slaapplaats
heeft gediend voor den koning van Holland
Lodewgk Napoleon in het paleis te Haarlem,
bracht f 410 op.
Het portret van Anna van Buren is aange
kocht door de Koningin-Regentes, het ledikant
van Lodewgk Napoleon door het rgk en het
ame ublement style empire door een makelaar
voor rekening van een ijjken Amerikaan.
Hbld
Ook mevrouw Beersmans is ongesteld.
ONDERWIJS.
Mej. C. G. J. Ie Nobel, onderwjjzeres aan
school A. te Biervliet, heeft wegens ver
trek naar Middelburg haar ontslag gevraagd.
Aan de rijksuniversiteit te Leiden is het
doctoraal examen rechtswetenschap afgelegd
door den heer J. C. Kakebeeke.
UIT STAD EN PROVINCIE
«Jammer, erg jammer
»Het is zoo'n allerliefst, zoo'n gezellig
zaaltje."
«En de accoustiek is zoo uitstekend.
«Het is een juweel van een concertzaal."
«En die nu te moeten miBsen 1"
«Ja, maar"wat zou een gesprek zgn
zonder een maar «voor groote uitvoeringen
deugt zjj toch niet; daarvoor is zjj te klein.
En dan, de ventilatie laat te wenschen over.
Als het vol was, kreeg deze of gene het te
benauwd of moest het den volgenden dag
met hoofdpjjn bekoopen."
«Dit mag waar zgn, maar het geheel is
toch zoo goed vele vereenigingen zullen in
Februari ons concertgebouw missen. En wat
dan
Zoo was de grondtoon van menig gesprek,
in den laatsten tjjd gevoerd onder hen die in
de muzikale wereld in Middelburg zich bewe
gen voor de muziek hart hebben.
En bg hen voegden zich velen, die andere
belangen op het oog hadden, welke bg
concertgebouw betrokken zgn. Men heeft o.
a. de zangschool van de zangvereeniging Tot
Oefening en Uitspanning, Evangelische voor
uitgang, de Volkszangschool van Uit het volk
voor het volk-, het Wuis-departement.
«En wat nu vroegen zjj.
Er werd gewezen op het Schuttershof,
vraagd of men daar niet kon terugvinden wat
men op de Groenmarkt met 1 Februari moet
derven.
Op die vraag moet een stellig ontkennend
antwoord gegeven worden.
Ja, de Zangvereeniging T. O. en U. geeft
daar hare concerten maar de groote zaal van
de confrérie is geen concertzaal. Dat bljjkt
telkens als er eene uitvoering plaats heeft.
Men behelpt er zichziedaar het goede woord.
Maar thuis gevoelen doet men er zich niet.
En voor de verschillende doeleinden, waar
voor het concertgebouw wordt gebruikt, voor
de repetities en de uitvoeringen van de Ver-
eeniging voor instrumentale muziek, voor
zanglessen enz. kan het Schuttershof niet
worden afgestaan, tenzjj daaruit worde ver-
wjjderd wat er nu als 't ware ingeburgerd is
en er 't huis behoort.
Het Schuttershof heeft zoo zgne eigenaar
dige bestemming. Volksvergaderingen, tooneel-
uitvoeringen, samenkomsten van gymnastiek-
andere vereenigingen zgn daarin op haar
plaats; niet concerten; en dat alles wil men
er niet uit verwijderendit is gebleken bjj
een daaromtrent gepleegd overleg.
W at dan
Met te roemen wat niet behouden kan wor
den; met jammeren en klagen komt men
geen stap verder.
Er moet gehandeld worden.
En de handen zgn aan 't werk geslagen.
Wg hebben al meegedeeld dat er een huis
is aangekocht in de Singelstraat, een huis,
uitstekend geschikt voor de lessen der zang
school, de volk8zangschool, het houden van
repetitieseen keurig ingerichte woning, waar
voor een dameB- en een heeren-foyer voldoende
plaats wordt gevonden.
In den tuin zal nu een gebouw gezet moeten
worden voor het geven van groote en kleine
concerten. De plannen daarvoor zgn gereed;
eene begrooting is opgemaakt. Zjj wgst voor
het benoodigde kapitaal een cjjfer aan van
1.500. En dit wil men vinden door aan-
deelenterwjjl de houders daarvan eenige
voorrechten zullen genieten ten opzichte van
het bespreken bg eventueele uitvoeringen.
Zal het gelukken die aandeelen te plaatsen
De commissie, die zich de moeitevolle en
lang niet aangename taak wil getroosten om
dit doel te bereiken, bestaat uit de heeren
jhr mr L. Schorer, voorzitter, A. W. Ber
denis van Berlekom, secretaris, H. A. SypkenB,
penningmeester; J. A. Altorffer, C. J. Cleuver,
A. van Dorst, L. de Fonw, R. J. Hoogervorst,
Henri Tak en dr F. P. J. Sibmacher Zjjnen.
Dien heeren zal het aan jjver en persoon
lijke toewjjding voor de goede zaak wel niet
ontbreken.
En wanneer zjj zich dan wenden tot hen,
die voor kunst en voor muziek wat over hebben
en wier middelen het veroorloven daaraan hun
krachtigen steun te verleenen, dan vertrouwen
jj dat bun pogen met succes zal worden be
kroond en de 180 aandeelen h, f 250 geplaatst
zullen worden.
Men verlieze niet uit het oog dat met het
al of niet slagen van dit plan de muziek in
onze stad staat of valt.
In het Middelburg, van ouds bekend als een
8 tad die der muziek een zeer goed hart toe
draagt, zal toch voorzeker, dunkt ons, een
voldoend aantal personen van invloed en
middelen te vinden zgn, die voor de muzen
van de toonkunst een passenden tempel willen
helpen stichten.
Sedert eenigen tjjd heeft de heer Adr.
Reijnierse alhier een ziektekiemvrjje en bac-
teri ën vrjje melkinrichting tot stand gebracht
en het publiek in de gelegenheid gesteld ken
nis te maken met zgne gepasteuriseerde en
gesteriliseerde melk met gegarandeerd room-
gebalte.
De melk, die verkregen wordt van gezonde
dieren, welke onder controle staan, wordt
machinaal gezuiverd en daarna door circulee-
rende stoom, zonder bjj voeging van een of
ander conserveerend middel, van alle ziekte
kiemen of bacteriën bevrjjd en staat, wat
dit betreft, onder voortdurende controle van
het bureau voor scheikundige onderzoekingen
der heeren dr Van Hamel Roos en Harmens te
Amsterdam.
Deze onderneming van den heer Reijnierse
ondervindt reeds en verdient ten volle den
steun van het publiek, dat er prjjs op stelt
zuivere melk te gebruiken, die het noodig
heeft om de moedermelk te vervangen of aan
wenden moet bjj ziektegevallen. Trouwens
voorkomen is beter dan genezen ook voor
gezonde personen is de melk aanbevelens
waard en, naar de heer Regnierse beweert,
ook niet duurder dan gewone melk, zooals die
door de melksljjters wordt afgeleverd.
De smaak bljjft, wat de gepasteuriseerde
melk betreft, geheel gelgk aan versche, terwgl
bg de gesteriliseerde voor fijnproevers eenigs
zins merkbaar is dat zjj een verhittingsproces
ondergaan heeft.
De geneeskundigen hier ter stede zgn hoo-
geljjk ingenomen met deze inrichting. Een
hunner verklaart de preparaten te beschouwen
als uitstekende voedingsmiddelen, die door
hnnne bijzondere eigenschappen in vele geval
len aanbevelenswaardig zgn, terwgl een ander
