MIDDELBIRGSCHE COI IS \\T.
N°. 267.
138e Jaargang.
1895.
Dinsdag
12 November,
FEÜJIILETOI.
WAT YIEL HET ANDERS ÜIT!
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.—.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
TIi erm om eter.
Middelburg 11 Nov. 8 n. vm. 48 gr., m. 12 u.
54 gr., av. 4 u. 54 gr. F. Verw. Z. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één
uur aan het bureau bezorgd zjjn.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agenten.
Te TerneuzenM. de Jonge te Rotterdam
Nijgh van Ditmar.
Middelburg 11 November.
Het lionden van collecten,
dat tegenwoordig meer en meer in zwang
komt, vooral omdat sommige beeren collec
tanten van elders eene broodwinning er van
maken om dit te doen tegen zeker deel van
de ontvangst, wekt meer en meer ergernis.
Men herinnert zich wellicht dat wjj vroeger
reeds erop wezen hoe nuttig het zou zyn
wanneer door de bevoegde autoriteit daaraan
paal en perk werd gesteld.
Er is wezenljjk al genoeg in eigen kring te
doen dan dat men voor instellingen buitenaf
telkens in de beurs behoeft te tasten.
Maar bovendien de brutaliteit gaat in deze
vaak buiten alle grenzen. Men collecteert er
maar op los en licht niet altjjd het publiek
goed in omtrent het doel waarvoor dit ge
schiedt; terwjjl het geeft men daarvan
vooraf kennis wel eens is voorgekomen dat
men misbruik maakte van den naam van een
of ander geacht persoon, die bjj onderzoek
bleek zelf verbaasd te zyn over het feit dat
men zyn naam gebrnikte.
Ook elders wekt dit aanhoudend collectee
ren ergerniszoo te Njjmegen, te Groningen
en te Zutfen. In laatstgenoemde gemeente
is het ook reeds voorgekomen dat burg. en
weth. gemeend hadden geen toestemming tot
het houden eener zoodanige collecte te moeten
verleenen, doch dat dan het bestuur van een
inrichting van weldadigheid, ingevolge eene
desbetreffende en daartoe vrjjheid gevende
bepaling van de wet op het armbestuur (art.
13, al. 2), eenvoudig aan burg. en weth. ken
nis gaf van het voornemen tot het houden
dier collecte en dat voornemen ook uitvoerde.
Burg. en weth. deden dit zegt deZutf.
Crt. niet omdat in den aard dier collec-
teerende inrichtingen iets was dat mindere
sympathie of tot eenig wantrouwen aanleiding
gaf, doch zjj zien er bezwaar in om op zoo
uitgebreide schaal als tegenwoordig langza
merhand het geval schijnt te worden, allerlei
collecten in de hand te werken, die, ja soms
gehouden worden voor doeleinden, die op zich
zelf nuttig zyn, doch die toch aan de bjjdra-
genden minder waarborgen geven van in hun
geest steun en hulp te verleenen dan die in
richtingen, welke te Zutfen zelf gevestigd zyn
ten in de eerste plaats een zekere aanspraak
<op den bystand der ingezetenen mogen doen
gelden.
In verband met deze kwestie verdient ook
<de volgende kennisgeving vermelding:
>Burgemeester en wethouders der gemeente
"Groningen doen te weten:
dat de advertentie van het bestuur der
'VereenigingDirecte hulp in nood voor alle
gezindten te Amsterdam, voorkomende in de
Nieuwe Groninger Courant van 4 November
1895 n° 303, in strjjd met de waarheid inhoudt,
■dat door burgemeester en wethouders toe
stemming tot het houden der daar aangekon
digde collecte is gegeven
Burgemeester en wethouders zouden, als het
houden dezer collecte van hunne toestemming
afhankelyk ware geweest, deze hebben gewei
gerd, niet alleen omdat zy van meening zyn
dat, met het oog op de veelvuldige behoeften
en nooden in deze gemeente, niet dan
ten behoeve van elders gevestigde vereenigingen
of personen beroep op den liefdadigheidszin
der ingezetenen behoort gedaan te worden,
maar ook, omdat in de meeste gevallen het
onmogeljjk, althans zeer moeilyk is, uit te
maken dat die elders gevestigde vereenigingen
of personen aanspraak op hulp hebben, en dat
hun uitgereikte gaven tot het aangegeven
doel op richtige wjjze zullen worden aangewend-
Zulk een voorbeeld verdient navolging.
Roman, uit het Duitsch.
VAN
E. VON WALD ZEDTWITZ.
DERTIENDE HOOFDSTUK.
Indien Frits zyn gewezen gouvernante niet
erg wilde beleedigen, dan moest hy haar, en
bijgevolg de familie Feistman, een bezoek
brengen; daarom behoefde hy nog niet op al
hare plannen in te gaan.
>Dat meisje is wel aardig maar
baronesse Von Raminiez is zy niet", dacht by,
terwyl hy met luitenant Sten Stensburg naar
Klein-Lowitz reed.
Zy werden ontvangen. Adoline straalde
van blydschap en AmBel vond het ook prettig
dat de heeren van het regiment begonnen
visites te maken op Lowitz.
»Bezorg ons nu een kopje thee, kindlief."
Amstel stond op.
«Maar Adoline, boe kunt gjj zoo wreed zyn
van haar weg te zenden?" zei Frits.
«Gjj zult zien, boe gauw dat gaat."
>Dat geloof ik ook, een, twee, drie, vlug
en handig als altjjd."
>Maak my niet te veel complimentjes,
mynheer Yon Raminiez", zei Amsel zich aan
de deur omdraaiende, »anders heeft Adoline
Blykens het voorloopig verslag der T w e e d e
a m e r over hoofdstuk V (Binnenland-
sche zaken) der staatsbegrootingvoor 1896
verklaarden vele leden met leedwezen kennis
genomen te hebben van het eindcijfer dezer
begrooting, dat niet minder bedraagt dan
f 13,872,000 en f 425,000 hooger is dan bet
toegestane bedrag voor 1895. Een zoo groote
uitzetting van uitgaven achtten zy bedenke-
en men kwam tot de slotsom, dat het fi
nancieel beleid van den minister niet is goed
te keuren. Ook de wjjze, waarop de minister
sommige posten op de begrooting brengt, werd
door eenige leden als een grief tegen diens
financieel beleid te berde gebracht.
Op grond hiervan verklaarden vele leden
en onder hen enkelen, die voor de voorstellen
des ministers op zichzelf sympathie hadden
dat, mocht de begrooting niet aanmerkelijk
besnoeid worden, zy zich niet gerechtigd zouden
achten daaraan hun stem te geven.
Deze beschouwingen bleven niet onweerspro
ken. Yele leden achtten de grief nietbillyk.
Deze leden keurden het goed dat de minister
op onbekrompen wyze gelden aanvraagt, waar
dit hem voor de behartiging van gewichtige
volksbelangen noodig toeschijnt. De minister
kon dan ook in het algemeen op den steun
dezer leden rekenen de geest, die uit de nieuw
op de begrooting gebrachte posten sprak, had
hun instemming.
In de meeste afdeelingen waren leden, naar
wier gevoelen het bevreemding moest wekken
dat de minister onder de tegenwoordige poli
tieke omstandigheden gemeend heeft een be
grooting als deze te moeten indienen. Sommige
der leden, die op dit standpunt stonden, voegden
hieraan toe dat het den scbyn heeft alsof deze
minister, gebruik makende van de tegenwoor
dige politieke omstandigheden, datgene tracht
door te dry ven, waarvoor hy als lid der Kamer
steeds geyverd heeft, maar op het bereiken
waarvan, onder andere omstandigheden, geen
kans zou bestaan.
Door vele leden werden deze beschouwingen
geenszins gedeeld. Ten stelligste werd ontkend
dat door de begrootingsposten, welke in de
eerste plaats aanstoot schenen te geven, in
eenig opzicht te kort zou worden gedaan aan
de voorstanders van het byzonder onderwys.
Een reeks van vragen, van op- en aanmer
kingen werden tot den minister gericht.
Zoo drongen, naar aanleiding van de ver
klaring des ministers, dat het wetsontwerp
tot regeling van subsidiën voor middelbaar
onderwys voor meisjes wordt voorbereid, som
mige leden er bjj den minister op aan stellig
en onomwonden te willen verklaren, wanneer
de indiening kan worden tegemoet gezien.
Eenige leden vroegen of spoedig een voor
stel omtrent een wettelyke regeling van den
tyd kan worden tegemoet gezien.
Gaarne zou men vernemen tot welke resul-
later weer zoo veel aan my te verbeteren,
evenals bjj u."
Theekindzorg u voor thee Een
alleraardigst kind!" voegde zy er schynbaar
onwillekeurig by.
Graaf Sten Stensburg vertelde het een en
ander van de uitgaande wereld. Als de win-
tercampagne begint, zult gy de jonge dame
ook wel presenteeren. «De tweede nieuwe
verschyning."
«De tweede Wie dan nog meer
«Ja, dat moet gy Frits maar eens vra-
die kan er u het best over inlichten,
ha, ha
«Pst! niet uit de school klappen," riep
Frits blozend uit, op een toon die verried
dat hy heel graag meer wilde verteilen.
»Een zeer mooie vrouw, niet waar, Frits
«Maar vertel dan toch eens, Frits",
gon Adoline bezorgd.
»Wie is dat?" klonk eensklaps de stem
van Amsel.
«O, niets voor u, kind?"
O, juist alles wat niets voor my is, is
het bel angry kste."
«Het is eenvoudig een kleine plagery
een toeval bracht my in aanraking met
mevrouw Johnston."
>0, die vreemde dame te Marsfeld."
«Ja, Mrs Maud Johnston."
»MrB Maud Maud Hoe dikwjjls hebt
gy haar al gezien riep Amsel.
taten de overwegingen van den minister heb
ben geleid met betrekking tot het rykstoezicht
op weeshuizen.
Sommige leden drongen aan op hervorming
of afschaffing der geheel verouderde schutterjj.
Sluiting der tapperyen op lotingsdagen werd
gewenacht, zoomede afdoend toezicht op de
levensmiddelen en uitbreiding van veeartseny-
kundige hulp.
Ten aanzien van het onderwys werd onder
meer aanbevolen bjj de senaten der universi
teiten aan te dringen op strengere toepassing van
art. 82 der wet op bet hooger onderwys. De
afkeuring8waardige handelingen van studenten
aan de rjjks universiteiten, in den z.g. groen-
tjjd gepleegd, maken dit hoogst noodzakelijk.
Wat het middelbaar onderwys aangaat, wa
ren verscheiden leden van oordeel, dat het
onderwys aan de hoogere bnrgerscholen in het
algemeen geen goede resultaten oplevert, noch
ook kan opleveren. Meerdere steun uit 's rjjks
schatkist aan enkele industriescholen voor meis
jes vond bjj vele leden instemming. Ook met
de verhooging van subsidiën voor ambachts
scholen konden velen zich vereenigen. De
wintercurBussen vonden over het algemeen
sympathie.
In overweging werd gegeven den duur van
het schriftelijk examen voor de akte van hoofd
onderwijzer te verlengen. Algemeen drong
men er bjj de regeering op aan een onderzoek
te willen instellen naar de examenvragen, die
onlangs in een dagbladartikel werden aange
haald.
In het verslag vindt men voorts afkeuring
uitgesproken over polemiek, door een referen
daris van binnenlandsche zaken gevoerd met
directie van het Mauritshuis over den mu
seumcatalogus.
By de artikelen werd onder meer gevraagd,
hoeveel uitgaven nog voor de Statenzaal te
Middelburg te wachten zyn.
Eerlang zal bjj de Tweede Kamer worden
ingediend een wetsontwerp, houdende afzonder
lijke begrooting van ontvangsten en uitgaven
voor de adminiBtatie van de kleeding en uit
rusting van het leger.
Bjj dat ontwerp zal tevens worden geregeld
het [toezicht van de Algemeene Rekenkamer
op de aanschaffing en op het beheer van de
kleeding en uitrusting by het leger.
Blijkens het voorloopig verslag van de
Eerste kamer over het wetsontwerp tot
reorganisatie van het land- en tuinbouw-
onderwys schjjnt de meerderheid, behoudens
bedenkingen, het voorstel goed te keuren.
Yerschenen is verder het antwoord van de
heeren Pyn appel en Hartogh op het voorloopig
verslag der kamer betreffende het wetsvoorstel-
Hartogh.
de Vos te Haarlem, leden, en K. A. van der
Weide te Amsterdam, lid en penningmeester
van het uitvoerend comité der tentoonstelling;
H. N. Roepius te Parjjs, gemachtigde van het
uitvoerend comité der tentoonstelling voor
Frankryk; E. Breman, architect te Amsterdam,
bouwmeester van «Oud-Holland"H. Helwich
van der Yegt, te Bussum, lid van de commissie
van bystanden
zyn benoemd by het wapen der artillerie
bij het 3e reg. veld-art., tot eerste-luit., de
tweede-luit. G. Vogelaar, van het korps; by
het 2e reg. vest.-art. tot kapitein, de eerste-
luit. C. G. Preuyt, van het lste reg. veld-art.;
y het 3de reg. vest.-art. tot kapitein de eerste-
luit. J. H. A. Mysberg van den staf der art.,
werkzaam bjj de constr.-werkpl.bjj het 4de
vest.-art. tot eerste-luit. de tweede-luit-
H. Bejjerman, van het lste reg. vest.-art.
Bjj kon. besluit
is benoemd tot ridder in de orde van Oranje-
Nassau met de zwaarden A. N. J. Fabius,
kapitein der artillerie, lid van de commissie
van bystand der Wereldtentoonstelling voor
het hotel- en reiswezen en voorzitter van de
commissie van »Oud-Holland"
zyn benoemdtot ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw, jhr mr C. J. den Tex
Amsterdam, voorzitter der internationale jury
van de Wereldtentoonstelling van het hotel?
en reiswezentot ridders in de orde van Oranje-
Nassau: N. Ie Grand te Amsterdam, W. C.
- «Gjj schjjnt haar al zeer goed te kennen",
zei Adeline.
»Men noemt de Amerikaansche dames
al tyd bjj hare beide namen wanneer 1
«Wanneer zjj zoo mooi en interessant
zyn als deze", viel Amsel in, tot groote
vreugde van Adoline, die hierin eenige jaloe
zie meende te bespeuren.
De theetafel werd gebracht. Amsel zette
thee en Frits hielp haar.
- Nu, wat zegt gy van myn leerlingetje?"
vroeg zy later toen zy gingen wandelen.
»0 heel aardig waarlyk heel aar
dig maar zoo kinderachtig".
«Kinderljjk, bedoelt ge, dat is groot ver
schil. Zy is natuurlyk geen dame van
wereld, zooals uwe Amerikaansche, maar dat
zal zy, naar ik hoop, ook nooit worden. Wat
is dat eigenlyk voor een mensch, dat daar
zoo eensklaps uit de lucht is komen vallen?"
«Nu beleedigt gy een dame, die gy in
het geheel niet kent en die ik zeer hoog
acht".
«Ik dacht dat gy zoudt begrypen dat ik
meer ondervinding heb dan gy, myn zoon
en ik verzoek u bepaald met die vreemde
niet bjj my te komen ik zou
Zy werden gestoord daar de anderen zich
bjj ben voegden en toen de heeren weg wa
ren zei Amsel: »Die kleine Frits kan wel
aardig zyn". Tien minuten later stond zjj echter
midden onder hare schoolkinderen en had
De kilometerboekjes.
heeft zeker met belangstelling
kennis genomen van den maatregel die op de
Staatsspoorwegen en op de Ned. Centraal-
spoorwegen met ingang van 1 December zal
worden ingevoerdde instelling van kilometer
boekjes. Voor 30 gulden zal men 1000 kilo
meter kunnen reizen, hetgeen in 't algemeen
aanzienljjke en welkome besparing be-
teekent voor het druk reizend publiek, en
vermoedeljjk ook voor de spoorwegmaatschap
wegens drukker gebruik, niet onvoor-
deelig zal wezen.
In V algemeen zeggen wy. Want de voor
stelling, zooals die aan bet Utr. Dagbl. is
verstrekt, is niet geheel juist. Dit bljjkt uit
volgende voorbeelden, waarbjj de pryzen
voor eerste-klas-reizen in beschouwing zyn
genomen.
Kilometerboekje. Gewone
Heen en regeling
n 6 e eia terug. Enk. reis. Retour.
Arnhem—Zutf. ..f0.90(*)f 1.80 1.50 2.10
Arnhem—Nijtn. 0.57 - 1.14 0.95 1.50
Amst. - Utrecht .1.08 2.16 1.80 2.7Q
Amst. - Middelb. 6.7S 13.55 8.50 12,50
Amst.Leeuw. 6.54 13.08 7.25 11.
Amst.Maastr. 7.29 14.58 9.— 13.25
Zooals men uit het bovenstaande ljjstje ziet
en iedereen kan dit narekenen met
behulp van een spoorwegboekje waarin de af
standen zyn opgegeven zal de nieuwe
instelling in allen geval een zeer belangrijke
prijsvermindering geven op de enkele reizen.
Maar wat de reizen heen en terug betreft,
strekt de verlaging zich alleen uit tot de
kleine trajecten. Op groote afstanden zal het
wat voordeeliger bljjven, een retourbiljet te
dan gebruik te maken van het kilo
meterboekje.
Na 1 Dec. zal men, reizend op S. S. of N.
O. S., wè\ doen wanneer men:
lo op kleine trajecten nooit meer van
retourbiljetten maar van het boekje gebruik
maakt
2o op groote trajecten het boekje altjjd
gebruikt wanneer men óf niet terug denkt te
reizen, óf te lang wegblyft om een retourbil
jet te kunnen gebruiken.
Dat alles geldt echter slechts dan wanneer
men alléén reist. Want natuurlyk kan uit
Want de kilo meter prijs i», volgens het boekje
berekend, 3 cent, zoodat men. ter vergelijking van de
prijzen, bij het kilometerboekje het aantal kilometers
met f 0,03 moet vermenigvuldigen.
daar nog veel meer pleizier dan met de jonge
officieren.
«Een aardig goudviscbje, Frits," zei de
graaf plagend in het wegryden.
«Zeker niet kwaad
»Zeg, ik geloof als gy uw best een
beetje deedt
Frits wilde er niets van hooren en stelde
voor om in het voorbyryden bjj mrs Johnston
een visite te maken de graaf stemde gewillig
toe. Zy werden met open armen ontvangen;
de kaarten bleven ook heden niet in de lade
en toen de heeren Marsfeld verlieten, had Frits
een paar honderd mark verloren.
»Ik geef ten allen tjjde revanche," zei
Maud by het afscheid.
»Ik zal die zoo Bpoedig mogelyk komen
halen," antwoordde Frits.
«Wat een goddelyke vrouw 1" zuchtte hy
»Als gy de Syrenen, die de jongelingen
in het verderf lokken, tot de goden rekent,
zei de graaf spotachtig.
«Is zy niet beeldschoon die donkere
oogen die fonkelen als diamanten
«Gjj dweept des te gevaarlijker —ik
weet het niet maar ik voel my niet op
myn gemak in haar nabyheid. Heel zuiver is
de zaak met die Amerikaansche niet."
«Omdat gjj een prozaïsch, alledaagsch
mensch zyt."
Frits was booB; hy zette zyn kraag op, want
bjj had het koudhet leven was toch mooi
de zeer royale 'bepaling dat elk «vakje" in
het boekje geldt voor «een of meer personen"
een veel grooter voordeel worden getrokken
dan het nadeelige prysverschil tusschen de
groote dubbele reizen. Voor het misbruik, dat
van die bepaling kan worden gemaakt, schjjnt
de directie der staatsspoorwegen niet te vreezen.
Voor handelsreizigers enz. zal het niet on
belangrijk zyn, de bovenstaande tarieven eens
met hun abonnementsprijzen te ver gel jj ken.
Hbld
JUetteren en Kunst
Naar het Hbld. meldt hebben de heeren
Pauwels en Orelio tot dusver nog geen con
tract gesloten met eenige buitenlandsche
opera. Wel zyn hun vereerende voorstellen
gedaan, doch voorloopig blyven zy voor de
Nederlandsche Opera behouden.
Voor genoemde opera is tot heden f-5186
ontvangen.
Dezer dagen werd aan W. Ken door de
Glasgow Society of Musicians een diner
aangeboden. Mevr. Kes behoorde ook tot de
gasten, benevens verscheidene dames. Julius
Seligman, die als voorzitter fungeerde, stelde
een dronk in op Kes, waarin hy er op wees
dat van de 14a tot de 16a eeuw de Hollan
ders aan het hoofd der muzikale naties in
Europa hadden gestaan, lang vóór de Italianen
en de Duitschers. En thans zond Holland
drie eminente vertegenwoordigers, alle drie
spelers op de wee, simple fiddle. «Twee daar
van, de heeren Sons en Kosman, waren reeds
jaren te Glasgow werkzaam en hadden zich
de algemeene achting verworven. De derde
le heer Kes; naar de faam, die van hem
uitgaat, te oordeelen, zal hy een waardig op
volger bljjken van hen, die de orkest-concer
ten met succes leidde. Hy wenschte ten slotte
lang leven en geluk en veel succes in
zyn nieuwe muzikale loopbaan.
Deze bedankte voor de eer, hem en zyn
vrouw met dit diner bewezen, dat een bjjzon-
dere charme voor hem had, want het bewees,
dat de musici te Glasgow meer en beter aan
gesloten waren dan in vele steden van hst
vasteland. «Union is strength", dat werd
daar niet begrepen. Ieder ging min of meer
zyn eigen weg en harmonie werd overal ge
kweekt, behalve in den omgang. Te Glasgow
dat anders. H8t eerste «compliment",
i te Glasgow gebracht, kwam van de artis-
ten zelf; dat bewees, dat er geen nyd of
jaloezie bestond; alle waren dienaren van
dezelfde kunst en ieder, die die kunst oprecht
beoefende, was hem welkom. Op het vasteland
had GlaBgow de reputatie van een der meest
muzikale steden van het ryk- Kes hoopte, dat
het niet de laatste maal zou zyn, dat hy de
leden der Society als collegas zou ontmoeten.
Kes werd warm toegejuicht.
ONDERWIJS.
Te Ylissingen bracht de colleote
voor de Scholen met den bijbel f 289.80s op.
Tot onderwjjzer aan de Chr. School te
's Gravenzande is benoemd de heer W. de Wolf
te R i 11 h e m.
KERKNIEUWS
Door den bisschop van Breda zyn be
noemd tot kapelaante Zeeuwsch-
maar het verloren geld zou het
hem echter gelukken mrs Johnston te huwen
De schatten van Golconda rezen voor zyn
verbeelding op de toekomst lag als een
heerlyke rozengaarde voor bem. Mrs. John
ston placht al tyd laat ter ruste te gaan, zoo
dat zy nog lang nadat de heeren vertrokken
waren voor den haard bleef zitten. Zy maakte
zich bezorgd over Liltze. Hjj was zoo veran
derd sedert by in zyn eigen land was, en dan
die dwaze begrippen over het spelen, die hy
hier eensklaps kreeg! «Ik had my het leven
hier heel anders voorgesteld de menschen
zyn al te prozaïsch!" Zy was ten prooi aan
twee tegenstrijdige gevoelenshare liefde voor
Lütze en haar onverzadelyken dorst naar goud!
Zy moest spelen, ofschoon zy ryk was. Zjj
had behoefte aan dien prikkel. «Als hjj lief
en goed voor my was, dan zou de liefde mis
schien dien hartstocht overwinnen maar
nu nu zet zyn koelheid my nog meer daar
toe aan."
«Wy moeten tante Gangier, spoedig
uwe verloving meedeelen, eer wy het aan
anderen vertellen," zei mevrouw Glazenap
den morgen na de verloving tot Xenia.
«Vindt gjj Wat klonk dat aarzelend,
volstrekt niet alsof zy erg gelukkig was.
Na het ontbjjt ging zy naar haar kamer en
toen mevrouw daar eenigen tyd later door
kwam vond zy haar aan haar schrjjitafel.
