MIDDELBllRGSCHE EOIIRANT.
N°. 241.
138° Jaargang.
1895.
Zaterdag
12 October,
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in INederland franco p.p., ƒ2.-
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermometer.
Middelburg 11 Oct. 8 a. vm. 52 gr., m. 12 u.
57 gr., av. 4 u. 56 gr. F. Verwacht W. wind.
Advertentiën voor het eerstvolgend
nummer moeten des middags vóór één
uur aan het bureau bezorgd zjjn.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte- dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent, Reclames 40 cent per regel,
Groote letters naar de plaats die zij innemen.
Advertentiën by abonnement op voordeelige
voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn gratis
aan het bureau te bekomen.
Agenten.
Te Vlissingen P. G. de Vey Mestdagh& Zoon,
te Goes: A. C. Boiuit, firma wed. A. C. de Jonge.
Middelburg 11 October.
Van de tien sollicitanten naar de betrekking
van hoofdcommissaris van politie te Amsterdam
zyn vjjf officieren en oud-officieren, drie com
missarissen van politie, een oud-gouverneur van
Sumatra's Westkust en een burgemeester.
Dus geen leden der recbterljjke macht of een
advocaat, zooals een inzender in het N. v. d. D.
opmerkt. Deze inzender wjjt dit aan de om
standigheid, dat de politie niet ordelyk in
elkaar zit.
Zou er nog niet een andere oorzaak voor be
staan Ons volk houdt niet van politie. In zjjne
verkeerde opvatting van de vryheid verzet het
zich in zyn hart tegen elk gezag en vaak
bljjft dit verzet niet in het hart, maar open
baart bet zich in daden.
In Duitschland, Frankryk en in Engeland
vooral, ziet men in den politie-man een per-
Boon, die in aller belang handelt; by ons
slechts den »man" die het tegen éen, of enkele
individuen heeft. En dikwjjls vat het publiek
de party van deze tegen den handhaver der
wet en der orde.
Die geest zit er zóo in by ons volk, dat zelfs
zjj die van de vooroordeelen tegen de politie
vrjj zyn, in het vervullen van betrekkingen
daarbij wel geen schande vinden, maar het
toch liever aan anderen overlaten, tot groot
nadeel van de instelling zelve, en zeer zeker
niet in het belang van het land. (Arnh. Ct.)
In de Donderdag te 's Gravenhage gehouden
algemeene vergadering der Geheel onthouders-
vereeniging werden de volgende besluiten ge
nomen
1° Aan den minister van oorlog te richten
een, eenigermate met redenen omkleed, ver
zoekschrift, ten einde te verkrijgen het verbod
van den verkoop van bedwelmende dranken
in de cantine en by het Ned. leger in het
kamp enz.
2° Het hoofdbestuur richte zich tot de Sy
noden van alle protestantsohe kerkgenoot
schappen met een adres, waarin, onder dank
betuiging voor hetgeen reeds gedaan is, ver
zocht wordt, nogmaals, zoo mogeljjk jaarljjks.
eene circulaire te doen toekomen aan de
predikanten, met verzoek eenige belangstelling
te bljjven wjj den aan de drankkwestie en ook
in het catechetisch onderwys hunne leerlingen
niet onkundig te laten van het door den al
cohol veroorzaakte kwaad.
3° Het hoofdbestuur richte zich tot de be
sturen der zendingsfeesten met het verzoek
voortaan geen wjjn en bier meer te laten ver-
koopen op het feestterrein.
4° Het hoofdbestuur wekke de afdeelingen
op, onderling een vereeniging te stichten tot
het aanschaffen en doen circuleeren by de af
deelingen van de noodige platen voor sciop-
ticons, ten einde door het vertoonen
lichtbeelden de zaak der drankbestryding meer
aanlokkelijk te maken.
By de benoeming tot leden van het hoofd
bestuur werden herkozen dr M. A. Brants, te
Zelhem ds J. H. Gunning Wz., te Zwolle
G. van Herwaarden en mr J. M. Hoog, te
's Gravenhagedr A. H. Roose, te Rotterdam
en werd gekozen in de vacature-Y. d. Wa ds
G. A. van der Brugghen, te Beesterzwaag.
N.-I. J. B. Koopman, op zyn verzoek, eervol
uit den militairen dienst ontslagen, met toe
kenning van pensioen.
De état-major van Hr. Ms. fregatten Johan
Willem Eriso en Van iSpey'k, die naar Oost-
Indië zullen vertrekken, bestaat uit:
Van Hr. Ms. Johan Willem Friso kapt. ter
zee J. C. Commjjs (commandant); kapt. luit.
ter zee J. C. van Wessem (le officier); luits.
ter zee le kl. J. J. W. H. van der Thoorn en
L Flaesluits ter zee 2e kl. C. Hooft
Graafland, S. van Lennep, R. F. van Brakel
Schimmel en A. C. de Joncheereadelb. le kl.
jhr G. L. Schorer, J. H. G. Kremer, L.L. F. de
Greve, P. de Kanter, M. W. Schaly, E. A. W.
van Riemsdyk, J. D. Evers, A. M. van Roo
sendaal, J. A. Yink, G. J. W. Putman Cramer
en J. E. van Hoogenhuyze; offi. van gez. le
kl. H. J. Groot, die der 2e kl. A. W. van der
Velde; off. van adm. le kl. P. J. Roest, de
adjunct-adm. G. M. Klasing en M. C. Jautze;
officier-mach. 2e kl. H. W. Bor.
Yan Hr. Ms. Van Speijk: kapt. ter zee W.
G. van Nes (commandant)kapitein-luitenant
ter zee le klasse J. C.-Joekel (le officier);
luit. ter zee le kl. P. van den Broekeluits.
ter zee 2e kl. P. Sodenkamp, A. M. W. Bus-
semaker, M. J. van Alphen de Veer, J. Hof
stede en P. A. Bik adelb. le kl. C. D. Julius,
J. van der Bilt, G. Dnyckinck Sander, A. P.
L. Troll, C. R. F. Tollenaar, R. P. C. Spengler,
T. A. van Hengel, J. C. Brandt Corstius, F.
ie Koning en W. Boschoff. van gez. le
kl. IJ. Postma, die der 2e kl. R. Numans;
off. van adm. le kl. J. A. GrootendorBt, adj.-
administrateurs H. D. Rubenkoning en A.
van Wely; off. mach. 2e kl. J. Vegtel.
By kon. besl. is de met verlof in Europa
aanwezige kapfc.-kwartm, van het leger in
Het fooneel
Strooi in uwe omgeving de zaden
van vrede en zachtmoedigheid, maar
bedenk, dat een goed zaaier strooit
met luchtige hand, zonder daarbij
aan zichzélf te denken.
Hjj is wezenljjk zeer verstandig de bekende
raad»Spreek nooit met een predikant over
godsdienst of met een generaal over den
oorlog." Gjj komt daarmee geen stap verder
en gij loopt gevaar dat gjj hevige onaange
naamheden krygt. De levensopvatting van
zulke personen is zoo geheel anders dan die
van anderen; zy bewegen zich zoo in een en
denzelfden engen kring; zy bezien de zaken
zoo eenzijdig dat zy gelukkige uitzonde
ringen daargelaten u óf te lyf komen met
dooddoeners óf u zulk een bljjk van hunne
eenzjjdige opvatting en van hun tyrannie
geven dat gjj spoedig inziet hoe met hen alle
discussie onmogelyk is.
Maar als dan zulk een uw eigen vader of
voogd is; en gjj u niet onttrekken kunt aan
zyn gezag
Dan prepareer u dan maar op een hevigen
storm, die te avond of morgen losbarst.
Dat hebben wjj Donderdagavond in den
schouwburg ervaren.
Nu moet men niet over het hoofd zien dat
bjj kwesties van godsdienst bet gemoed meestal
JUetteren en Kunst.
De jury van de >DriejaarljjbBche" ten
toonstelling te Amsterdam heeft toegekend de
gouden medaille der gemeente aan Georgine
Schwartze, den Franschman Breton, Gabriel,
Haverman, beiden te 's Gravenhage, Heiberg.
Rotterdam, en Fired. Oldcwelt, Amsterdam.
De Vereeniging tot beoordering van fa-
brieks- en handwerksnijverheid te 's-Graven-
hage wenschte in 't bezit te geraken van een
diploma, geschikt om door haar te worden
uitgereikt als onderscheiding aan een werk.
man voor betoonde bekwaamheid en plichts
betrachting. Voor het ontwerp van dit diplo-
stelde de commissie eene som van f 100
beschikbaar, en om den kunstenaar te leeren
kennen, die bljjk geeft hare bedoeling het best
te begrjjpen en tevens een artistieke uitvoe
ring waarborgt, opende zy een besloten prijs
vraag voor de schets van een diploma.
e hoogste prjjs voor de schets van een
diploma is toegekend aan den heer Henri
Leeuw Jr. te Nymegen. Premies verkregen de
heerenBruckman en Kerling te 's-Graven-
hage en Lauweriks te Amsterdam.
De heer Samuel de Lange is benoemd tot
muziekdirecteur van den Verein für klassi-
sche Kirchenmusik te Stuttgart.
UIT STAD EN PROVINCIE
Bjj kon. besl. zyn benoemd: tot djjkgraaf
van den polder Stroodorpe C. G. Kolff; tot
lid van het bestuur der waterkeering van den
calamiteuzen Leendert-Abrahampoidet A.
Markussetot lid van het bestuur der water
keering van het calamiteuze waterschap Stave-
nisse M. van Luyk; tot lid van het bestuur
de hoofdrol en het verstand een ondergeschikte
party vervult; en dat juist iemand, die ern
stig meent dat de alleen zaligmakende weg
die is welken hjj u wil doen bewandelen,
dwongen wordt juist door zyn gevoel en zyn
gemoed om op u gezag uit te oefenen. Het
is een verklaarbare goedhartigheid, die hem
daartoe drjjft, al is zy dikwyls zeer lastig en
vervelend en al maakt zy vaak ook een beljj-
der zeer hard en toornig in zyn uitingen
Maar zy kan toch als eene verzachtende om
standigheid worden aangemerkt.
Daartegenover staat de krygsman die, op
gaande in theoriën, alleen zyn verstand laat
spreken en het hart het zwjjgen oplegt of
moet opleggen. Die wordt daardoor ook dik
wyls eenzydig hard in zyn oordeel.
Wjj hebben nu Donderdag aan de hand van
Carl Maria, achter welk pseudoniem zich ver
bergt de zoon van een professor uit Godes-
berg bjj Bonn, tooneelen aanschouwd in het
gezin van een predikant, die van de wereld
eigenljjk een klein beetje afweet en toch zyn
wijsheid als levenswijsheid wil verkoopen.
De schrjjver heeft natuur en waarheid ons
der waterkeering van het calamiteuze water
schap Walsoorden, P. A. Adriaansens; tot lid
van het bestuur der waterkeering van de cala-
teuze Margaretha- Kleine Huissens- en Een-
drachtspolders, W. de Klerk sr.,
Door de afdeeling Middelburg van den
Schildersgezellenbond is eenigon tijd geleden
tot de Middelburgsche Schilderspatroons-
vereeniging een vierledig verzoek gericht, nl.
om loonsverhooging, verzekering van werk
lieden tegen ongelukken enz., bevoorrechting
van leden van den gezellenbond boven anderen
en betreffende opzegging van dienstbetrekking.
Daarop is heden door de patroons vereeniging
het volgende geantwoord
1°. LoonsverhoogingZyn wjj besloten,
dat het loon voor een schilder, mits hjj goed
schilder is, d. w. z. indien hjj goed in staat
ia om kamerschilderen, span- en behangwerk
te verrichten, zoodat hjj eene kamer geheel,
goed in orde kan maken, met 1 Januari 1896
zal gebracht worden op 15 cents per uur.
Yoor iemand, die meer of minder bekwaam
is dan bovengenoemde schilder, zal de patroon
bet loon naar evenredigheid regelen.
Ook zullen de schildersgezellen er voor
moeien zorgen dat zy van gereedschap zyn
voorzien.
Het verzekeren der werklieden tegen
ongelukken enz., vond op onze vergadering
algemeen goedkeuring en besloten alle patroons
om met 1 Januari a. s. hunne werklieden te
verzekeren.
Het verzoek, om schilders die geen lid
zyn van de gezellenvereeniging, niet voor loons
verhooging in aanmerking te laten komen,
kan door ons niet worden ingewilligd, daar,
naar onze meening, iedere gezel vrjj moet
blyven of hjj al dan niet lid van die ver
eeniging wil zyn ,en de patroons volstrekt
geen dwang willen uitoefenen op de gezellen.
4°. Omtrent het bedanken van werklieden
willen wjj zooveel mogelyk aan uw verzoek
voldoen, mits ook van uwe zjjde, bjj even
tueel vertrek.de patroon acht dagen te voren
daarmede in kennis worde gesteld."
Beroepen bjj de Ned. Herv. kerk te
Sint Laurens de heer P. Snoep, predi
kant te Aagtekerke.
In de Donderdagavond te IJ e r s e k
gehouden raadsvergadering werd een schrjj ven
van Ged. staten behandeld in zake de haven
vergrooting.
Door dit college is verleden jaar voorgesteld,
voor dit zoo hoog noodige werk een rjjks-
subsidie ten bedrage van 2/3 der kosten te
verleenen. Hierop is door den minister
antwoord dat er voor zulk een hoog subsidie
geen termen zyn; wel zou bjj de helft der
kosten, geraamd op 35,000, als subsidie
willen voorstellen, mits provincie en gemeente
de andere helft geven. Ged. st. verklaren zich
nu bereid een provinciaal subsidie van 1/4 in
de hand te werken, mits de gemeente het.
andere 1/4 voor hare rekening neme.
Met algemeene stemmen werd besloten in
dit voorstel te treden.
Verder werd besloten het onderscheidings-
teeken voor de bedienende manschappen der
brandspuit, wat tot heden in een kwaljjk zicht
baren blikken penning bestaat, te vervangen
door een linnen sjerp in verschillende kleuren
voor de onderscheidene groepen van spuitgasten,
De gelden, daartoe benoodigd, werden toe
gestaan, evenals die voor een insigne voor de
Want zoo zyn erpredikanten die niet be
grjjpen willen dat, wanneer zjj kinderen of
pupillen de wereld inzenden, deze andere
ideeën krjjgen.
Het verwonderde ons daarom niet datzynzoon,
die van den godsdienst zjjner voorouders niets
meer wil weten en allerminst plezier heeft om
de voetstappen zjjns vaders te drukken, omdat
hjj niet gelooven kan en dus ook niet
preken wil tegen zyne meening de wereld
geeft anders bonderden voorbeelden van het
tegendeel langen tijd met het mes in den
buik liep vóór hjj zyn vader die confessie
deed. Hjj begreep hoe zwaar zyn ouders die
tjjding moest vallen.
Maar of hjj daarom goed deed zyn vader
een leugen op de mouw te spelden, hem per
telegraaf te melden dat hjj door zyn examen
was gekomen, terwjjl dit niet het geval was,
en hjj bovendien met geheel ander werk zich
had beziggehoudenzie, dat zal niemand
durven beweren. Ja, er was éen excuuszyn
vader was ziek geweest; en de zoon, meenende
dat er gevaar bestond voor zyn leven, wilde
hem bezoeken en durfde niet komen met de
waarheid op de lippen. Daarom moest een
leugenachtig telegram vooraf gaan.
Geen wonder echter dat de predikant, èn
van nature driftig èn door zyn ziekte nog
meer prikkelbaar geworden dan gewoonljjk, bjj
het vernemen van het gebeurde, uitvaarde
erger dan met zjjn ambt overeenkwam. Dit
was zelfs van een dienaar des woords te ver-
schoonen. De grootste s chuld lag evenwel, naar
leden der aldaar bestaande gymnastiekvereeni-
ging, die zich vrjj willig aangeboden hebben
als een afzonderljjb onderdeel der brandweer,
met het doel om aan de band van geregelde
gen het spoedig in werking stellen der
brandspuit te bevorderen.
Uit de grensstreek van Zeeuwse h-
Ylaanderen O. D. schrjj ft men ons
Dat het met de bewaking van onze grens
door onze Belgische naburen geen kinderspel
is, ondervonden in den nacht van Woens
dag op Donderdag eenige veesmokkelaars,
die met een dertigtal vette koebeesten onder
de gemeente Selzaete reeds de grens waren
overgetrokken. Nabjj Wjjnckel werden zjj
overvallen door een twaalftal douaniërs, die
een smokkelaar vatten en drie koebeesten
buit maakten.
Naar wjj uit zeer vertrouwbare bron
vernamen, moet zich te Moerbeke (Waes)
een geval hebben voorgedaan van eene zeer
besmetieljjbe veeziekte, aldaar »de Kool" ge
naamd, waarschjjnljjk miltvuur. Op éen morgen
stierven aldaar bjj een landbouwer zyne vier
koebeesten, welke uit vrees voor verdere be
smetting oogenblikkelyk in den put moesten.
In de Donderdag te Axel gehouden
raadsvergadering, waarin alle leden tegen
woordig waren, werden premiën voor de vee-
:arkt vastgesteld, zooals die het vorige jaar
waren. Tot keurmeesters werden benoemd
hh. P. de Putter, W. Dieleman Pz. en H.
Dieleman.
Met algemeene stemmen werd besloten, om,
indien aan de rjjksnormaallessen aldaar eene
voorbereidende klasse wordt verbonden, voor
dat doel kosteloos een lokaal der openbare
lagere school af te staan op uren, waarop dat
lokaal voor het gewone onderwys niet noodig is.
Eveneens met algemeene stemmen werd be
sloten het oud archief der gemeente ter be
schikking te stellen van den rjjks-archivaris
te Middelburg.
Het verzoek van den onderwyzer C. T.
Dieleman om gelyksteiling zjjner jaarwedde
met die der andere onderwyzers aan de o. 1.
school zonder hoofdakte, werd ingewilligd met
10 stemmen. Alleen de heer J. Wolfert Btemde
tegen. Bedoelde jaarwedde is thans gebracht
van f 550 op 600, in te gaan 1 Jan. a. s.
De veldwachter A. Oljjslager had een ver
zoek ingediend om, in plaats van vrjje boven-
kleeding, hem de f 75, die daarvoor bestemd
zyn, zelf ter hand te stellen. Hierop werd
afwjjzend beschikt met 9 stemmen. De heeren
Lamaitre en Van Dixhoorn stemden voor.
Het kohier der schoolgelden en het supple
toir kohier voor den hoofdeljjfeen omslag
werden in eene gesloten zitting vastgesteld.
Dat de boer weinig, over 't algemeen te
weinig leest, zal wel waar zyn, maar dat hjj
er niet toe te brengen is, gedurende de win
teravonden te lezen, ontkennen wjj. In dezen
ligt de schuld ook veel aan de werken over
landbouw en veeteelt. Meestal zyn ze te duur,
te uitgebreid en dikwyls te geleerd. Dit boekje
nu zal niet duur, maar goedkoop, niet uitge
breid, maar beknopt en, naar wjj hopen, niet
geleerd, doch bevatteljjk zyn. Of het laatste
't geval is, laten wjj ter beoordeeling van
bevoegden.
Dat de varkenspryzen onbevredigend zyn,
doet onzes inziens niets ter zake. Het varken
ormt in menig bedryf een onmisbare schakel,
omdat bet veel verorbert en tot waarde brengt,
wat anders betrekkelijk waardeloos is. Boven
dien kunnen de daglooner en de keuterboer
niet buiten hun varken, want waar zonden zjj
in vele gevallen met bun kleine aardappels
enz. blyven en waar zou het stukje spek van
daan moeten komen, dat hun soberen maaltjjd
tot maaltijd stempelt?
Dit boekje is vooral bestemd om door veree-
nigingen onder de leden uitgedeeld te worden
vandaar, dat de prjjs bjj afname van een zeker
getal exemplaren door den uitgever zoo uiterst
laag gesteld is.
Slaagt de uitgever in zyn pogingen, dan
zullen meerdere werkjes over de meest verschil
lende onderwerpen van landbouwkundigen aard
verschjjnen."
Het boekje bevat zeer praktische, zeer goede
wenken en is bevatteljjk geschreven.
In 't byzonder bevelen wjj ter overdenking
en opvolging aan de telkens door den schrjj
ver herhaalde wenken om vooral frissche lucht
in de hokken te doen toestroomen en reinheid
elk opzicht te betrachten, opdat toch ein-
deljjk gebroken worde met de nog veel in
zwang zjjnde gewoonte de dieren op vuilnis-
en mesthopen te kweeken.
»Kan zulk een dier vry in een afgesloten
weide rondloopen en nu en dan in het water
des te beter. Het is bevorderlijk aan
zyne gezondheid.
»Het is tjjd zegt de schrjjver dat de
varkenshouders gaan inzien, dat zjj het mis
hebben, als zjj meenen dat het slechtste hoekje
in schnur of stal wel geschikt is om er varkens
in te fokken of te mesten".
LANDBOUW.
Wjj ontvingen een aardig, geschikt boekje,
getiteld Bet varken. Wetenswaardigheden in
bevattelyken vorm over het fokken en mesten
door A. A. ter Haar, leeraar aan de Rijks-
xvinterlandbouwschool te Goes.
Om de bedoeling van den schrjjver duideljjk
bekend te maken, weten wjj niet beter te
doen dan bet voorbericht van het werkje over
te nemen. De heer A. A. ter Haar zegt daarin
•Het schjjnt gewaagd achterstaand geschrift
in het licht te geven 1° omdat de landbouwer,
enkele uitzonderingen daargelaten, niet leest
2° omdat de varkenspryzen in den laatsten tjjd
buitengewoon laag zyn geweest.
ons gevoelen, in deze aan den zoon. Maar toch
hadden beiden meer indachtig kunnen zyn aan
hetgeen boven dit verslag is aangehaald, wat
toevallig de scheurkalender ons Donderdag
herinnerde, en niet het minst op een Kerst
avond zich moeten inhouden en anti-chris-
teljjke tooneelen ons kunnen besparen als wjj
nu te zien kregen.
Heeft de schrjjver ons den strjjd tusschen
de confessioneele en de nieuwe wereldbe
schouwing willen schetsen, dan is hjj in deze
gelukkiger geweest met de pupil, die aan het
tooneel wilde gaan, en den voogd-predikant,
dan met de scènes tnsschen vader en zoon.
Want de pupil had zich niets te verwyten
de zoon had tegenover zyn vader een valsche
rol gespeeld en ook zyn plicht niet gedaan.
Hjj had reeds veel vroeger moeten meedeelen
dat hjj aan zyn vaders wenschen niet mocht
voldoen.
Nu kon men zoo ging het ten minste
ons hoegenaamd geen sympathie voor dien
jongen krjjgen en lieten alle groote woorden,
door hem gebezigd, ons boud.
Wjj gelooven ook niet dat wat elders
wel het geval scbynt geweest te zyn, het
laatBte tooneel van Kerstavond hier byzonder
gepakt beeft.
Dat gebjjf anders kunnen wjj het dispuut
tusschen vader en zoon, dat zelfs op een vecht-
De ziekte onder het jonge vee te C o 1 jj n s-
plaat is nog niet geweken deze week stierf
weder een dier onder dezelfde verschjjnselen
als de vroeger overledenen. Wjjl de ziekte
zich hoofdzakelyk vertoont onder uit Holland
geïmporteerde kalveren, vermoedt men dat die
Hollandsche kalvers dragers of overbrengers
der ziekte waren.
In Agricultural Hall te Londen, waar
thans eene landbouwtentoonstelling gehouden
wordt, is een zonderlinge nieuwigheid te zien.
Daar ia in werking gesteldeen toestel,waarby
de koeien kunstmatig gemolken worden. Als
die bewerking algemeen toepassing mocht
vinden dan dienen de melkmeisjes naar een
andere bezigheid om te zien. Aan de tepels
van de uier der koe wordt een caoutchouc
buisje bevestigd, dat door opvolgende samen
trekkingen zoo goed mogelyk het zuigen van
een kalf weergeeft.
Die eigenaardige werking kan door hand
kracht, stoom of electriciteit te weeg gebracht
worden en door buisleiding wordt dan de melk
in een emmer verzameld. In elke verzamel-
partjj dreigde uit te loopen, niet bestempelen
kon niet treffen. Alle ernst was daarbjj geweken.
En dat nog wel onder het licht van den Kerst
boom Ons dunkt, hoe meer waarde men aan
een Kerstfeest hecht, hoe minder sympathie
men voor zulk een tooneel ban gevoelen
en wie iets dergelybs in de wereld tegen kwam
zou zeker haastig zich verwjj deren als hjj ten
minste daarbjj niet dringend noodig was.
Hoe men in Berljjn dus zulk een stuk heeft
kunnen toejuichen is ons nog niet duideljjk.
Wie nog op den bodem van het geloot staat
moest er zich aan ergeren wie de moderne,
de natuurljjke levensbeschouwing huldigt kon
daarmee nog minder vrede hebben, 't Is waar,
zoo iets kan gebeuren het hechten aan style
meeningen voert vaak tot hardheid, maar hier
waren te veel by-omstandigheden van invloed,
die den toestand onzuiver maakten.
Daarbjj bomt dat in een kring als de onze
het naar de komedie gaande publiek óf voor
die kerkeljjke dingen zich niet meer warm
maakt, óf, zich nog eenigszins hechtend aan
de traditie, gepreek, gezang en gebed liefst
niet op de planken aanschouwt.
Zeer jammer was bet bovendien dat de in
druk bjj het begin van het derde bedryf ver
stoord werd door het ontjjdig ophalen van het
schermvooral ook omdat bjj zulke scènes er
slechts o, zoo weinig noodig is om bjj som-
HH
1HHH
hhhbmhh
