N°. 210.
138' Jaargang-.
1895
Vrijdag
6 September.
WIBDELBUKGSCHE «IliROT.
Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen!
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.—
Afzonderlijke nummers, met of zonder byvoegstl,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager!
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte!
Reclames 40 cent per regel.
Vkenionetcit
Middelburg 5 Sept. 8 u. vm. 62 j
m. 12 u» 72 gr-, av. 4 u. 70 gr.
Verwacht W. wind.
Agenten te VliasingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boi/cit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenP. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij,
te TholenW. A. tan Nieuwenbtti.] zen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën
aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Gebb. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de La Mab, Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Pargs en Londen, de Compagnie générale de Pnblioité éfcrangèreG. L. Dadbe Cib., John F. Jones, opvolger,
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen
Middelburg 5 September.
■Ie nieuwe mailboot
van de Maatscliappij SKeelaud.
Terwjjl de Koningin Wilhelmina, het
eerst gereed zjjnde stoomschip van de drie
nieuwe mailbooten, die voor de stoomvaart
maatschappij Zeelandkoninklijke Nederland-
ache postvaart, worden gebouwd, Woensdag
aan de Kade te VlisBingen gemeerd lag,
heden maakt zij hare officieele proefreis naar
Engeland hadden wjj, na welwillend ver
kregen verlof van de directie, gelegenheid het
nieuwe zeekasteel eens te bezichtigen.
Reeds bjj den eersten aanblik maakt de
stoomboot den indruk een fraai gebouwd schip
te zjjn en bjj nadere bezichtiging bljjkt het
een kolossaal maar tevens prachtig stuk werk
te wezen.
Het werd, zooala bekend is, gebouwd door
de Pairfild Cy. te Glasgow en werd in ruim
acht maanden tjjd voltooid, wjjl de kiel van
dat schip, evenals van de twee anderen, den
29 December jl. gelegd werd.
De Koningin Wilhelmina is geheel van staal
gebouwd en nog ongeveer 40 voet langer dan
de oude mailbooten hare afmetingen zjjn 338'
lengte, 38'6" breedte en24'diepte.
In het voorschip zjjn de inrichtingen voor
de tweede klasse passagiers, nameljjk twee
groote salons voor heeren en een voor dames.
Al die salonB, goed licht en luchtig, zjjn in
eikenhout geschilderd en eenvoudig maar doel
matig zjj zjjn keurig net gemeubeld.
Van de beschikbare ruimte is zooveel mogeljjk
partjj getrokken om het verbljjf aan boord zoo
comfortable mogeljjk te maken. O. a. zjjn de
waschkommen overal gesloten. In tegenstel
ling met vroeger, toen de privaten aan het dek
waren gebouwd, zjjn deze thans beneden ge
maakt, zeker een niet te miskennen voordeel.
Boven de salons en hutten bevindt zich het
logies voor de officieren en den len hofmeester.
Iets verder is een apart eetzaaltje voor de
officieren en de keuken voor den hofmeester;
terwjjl men, nog verder voortgaande, de hut
van den postbeambte vindt met de ruime
mailkamer.
Verder komen wjj aan de machine-kamer,
waarin alles van 't allernieuwste systeem is.
Daarin bevinden zich de kolossale werktuigen,
die ongeveer 8000 paardenkracht ontwikkelen
kunnen en in staat zjjn het schip 21 knots
per uur te doen loopen bjj den proeftocht
te Glasgow werd nog grooter snelheid ver
kregen. De machines zjjn van triple expana-
tion diagonaal type, met 3 cylinders, respec
tievelijk van 51, 75 en 112 Eng. duim diameter,
met eene slaglengte van 6'6". De stoom wordt
gefourneerd door 6 groote ssingle ended"
ketels, ieder met 4 groote stookplaatsen.
Op het promenadedek, dat afgezonderd ligt
van de kommand an tsbrug, bevindt zich de
hut van den kommandant, die ruim is en zeer
fraai ingericht.
Nu komen wjj aan de inrichtingen voor de
eerste klasse passagiers. De hutten zgn alle
prachtig ingericht en gemeubeld; overal vindt
men dichtslaande waschtafels en de bedden
zgn van jjzerdraad springmatrassen voorzien.
Het gansche schip is electrisch verlicht, ook
de hutteneen knop stelt de passagiers in de
gelegenheid de hut in 't donker te hullen of
te verlichten, terwjjl in de hutten een inrich
ting is aangebracht om het licht zoo noodig
te temperen.
Verder is er nog een damessalon, ingericht
voor 12 personen, deze is bjjzonder ruim,
zeer fraai gemeubileerd en biedt nog meer ge
makken aan dan de gewone hutten; voor de
dames zoowel als voor de heeren zgn, buiten
de hutten, vrjj groote waschkamers en privaten.
Een schitterenden aanblik levert het eetsa
lon op. Die ruimte, prachtig afgewerkt met
satjjn en mahoniehout, versierd met door
Nederlandsche schilders vervaardigde schilde
rgen, waaromtrent wjj vroeger een en ander
meedeelden, spiegels, lichtdragers enz.
verder keurig fijn gemeubileerd, biedt alle
gemakken, die men eischen mag; er is ruimte
voor vjjftig personen, terwjjl er tevens nog een
flink en goed voorzien buffet is geplaatst.
De vier kajuiten voor de vorsteljjke perso
nen en de zoogenaamde keizerljjke hut zgn
in het dekhuis. Deze zgn zeer ruim en weel
derig ingericht; bjj de laatste is ook nog een
afzonderlijke ruime bergplaats voor dames-
kleedjj.
In het dekhuis is ook de rookkamer, geheel
in mahonie, ingelegd met gekleurd hout, ge
bouwd. Dit is een gezellig, ruim, luchtig vertrek
en, evenals de overige salons, fijn gemeubeld.
In de buurt van de rookkamer is de hut
van den administrateur.
Zooals wjj boven zeiden, zgn alle salons en
hutten van electrisch licht voorzien, terwijl
het vaartuig ook electrische top- en zjjlichten
voeren zal.
Voor zooveel noodig, zjj hier nog vermeld
dat voor de veiligheid der passagiers de meest
mogeljjke zorg gedragen is en bjj een onver
hoopt ongeval vele reddingsmiddelen beschik
baar zgn.
Het kommando over de Koningin Wilhelmina
is opgedragen aan den heer T. M. Lucas.
Aanstaanden Dinsdag wordt met deze boot
een feesttocht gemaakt naar Queenborough,
waartoe verschillende autoriteiten en vertegen
woordigers van de pers zgn uitgemoodigd.
K, A. F FOUT
raadscommissie ie Middeibrarg inzake
Minimum-loon en Maximum
werktijd.
Dit rapport luidt als volgt:
Door u werd ten fine van rapport in onze
handen gesteld een adres der Middelhurgsche
timmerlieden-vereeniging Door vereeniging
verbetering, afdeeling van den ko.uinkljjk
goedgekeurden Algemeenen Nederlandschen
timmerliedenbond, gesteund door een adres
der achildersvereeniging Eendracht maakt
macht, vergezeld van eene missive namens de
particuliere arbeidsraden te Amsterdam, Bols-
ward, Dordrecht, Franeker, 's Gravenhage.
Haarlem, Leiden en Zutphen, welke adressen
het verzoek inhouden in de bestekken van
aan te besteden werken bepalingen te zier
opgenomen omtrent minimum-loon en maxi-
mum-werktjjd, en wel den werktjjd des zomers
op 11 uur en des winters op 10 uur te bepalen
met een loon van 18 cent per uiir en voor
elk uur, dit maximum te bovengaande, tot
met des avonds 10 uur het loon per uur 25
te verhoogen en na 10 uur het werkloon 50
te verhoogen en Zondagswerk 100 per uur
meer uit te betalen.
De zooeven genoemde missive der arbeids-
aden drukt als hun eenstemmig oordeel uit
dat het in het belang van het algemeen ge-
wenscht is dat bjj de uitvoering van werken
ten behoeve der gemeente, de daarbjj werk
zaam zgnde arbeiders beschermd worden tegen
het gevaar dat het loon ingekrompen wordt
en de werktjjd te veel uitgebreid, wanneer
de aannemers dier werken op deze punten
niet door bepalingen in de bestekken worden
gebonden.
Zjj meenen dat, waar bjj het opmaken van
de ramingen niet gerekend wordt op vermin
dering der loonen of overdrjjving van den
werktjjd, het ook wenscheljjk is bepalingen
bestekken op te nemen, die den aan
nemer daaromtrent binden.
De commissie overwoog de vraag»of het
opnemen van bepalingen betreffende maximum-
arbeidsduur en minimum-loon in bestekken
van werken ten behoeve van de gemeente
Middelburg wenschelgk is".
De meerderheid beantwoordde deze vraag
ontkennend; éen lid was principieel tegen het
geheele denkbeeld, hjj acht het een gevaar-
stap en een verkeerd beginsel om
want hierop komt het zjjns inziens neer
ten gevalle van een deel slechts der burgerjj
beschermende rechten" te gaan invoeren, en
aan een bepaalde groep van ingezetenen ten
laste der gemeentekas eene extra-btjscherming
verzekeren. Want moge al ija casu de
gemeente niet »als zoodanig" doch slecnts als
werkgeefster" optreden, het feit zou blijven:
•dat slechts sommigen op kosten van allen
werden bevoorrecht", en bovendien mag de
vraag rjjzen»of de gemeenteraad wjjs zal
doen met door zgn vóórgaan wjjding te schen
ken aan een wensch als kier wordt uitge
sproken, met den stoot te geven in eene richting
waartegen ernstige bedenkingen kunnen wor
den ingebracht, en met ziek te mengen in
eene quaestie, die belanghebbende patroons en
werklieden zelve veel beter kunnen door
gronden en uitmaken".
D e meerderheid is principieel tegen het be
palen van een minimum-icon, terwjjl éen lid
tegen bepaling hiervan bezwaar maakt, omdat
de gegevens mist oim een minimum-loon
voor de verschillende beclrjjven vast te stellen,
Was de meerderheid in principe niet gekant
tegen de vaststelling van ee>n maximum-
arbeidsctwur, (ja meende- een der leden dat,
nu de politieke rechten weldra door de groote
meerderheid der arbeidt irs zullen verkregen
worden, het zeer wenscholjjk is den arbeiders
den noodigen tgd te veirzekere,n om zich op
de hoogte der maatschappelijke vraagstukken
te kunnen stellen) en was> zjj tevens van oor
deel dat de wenschen der requestranten op dit
punt niet overdreven waren doch wel voor
inwilliging vatbaar, zoo oordeelde zjj toch dat
Middelburg de opname van dat voorschrift
moet worden ontraden.
De redenen hiervoor zjjn dat eene bepaling
omtrent minimum-Zoo» moeiljjk kan gemist
worden bjj eene bepaling omtrent maximum-
arbeidsdmtr. De arbeiders in hunne vrjjheid
van werktjjd beperken, zjj het in hun eigeD
belang, moet, meende de meerderheid, gepaard
gaan met de zorg ook voor het uurloon een
minimum-grens te stellen. Nu men of prin
cipieel tegen die regeling was öf meende de
noodige gegevens te missen tot het bepalen
van dat minimum, kon ook de arbeidsduur
niet gefixeerd worden.
Bovendien acht de meerderheid de gemeente
Middelburg eene zoo onbelangrjjke werkgeef
ster bjj aanbesteding, dat zjj het niet op haar
weg gelegen oordeelt in dezen het initiatief
te nemen. Het financieel offer zou voor de
gemeente heel gering zgn, maar gaat de ge
meente, de kleine werkgeefster, vóór, dan
vreest de meerderheid, zullen de andere werk
gevers moeten volgen, en of deze financieel
zullen kunnen volgen, kan de gemeente niet
beoordeelen.
In de laatste 10 jaren heeft het bedrag der
arbeidsloonen, begrepen in de door de gemeente
Middelburg gehouden aanbestedingen voor
bouwwerken, bedragenf 37057, of jaarljjks
3700trekt men hier af buitengewoon
werk, alsvernieuwing van beschoeiing en
schoolbouw, dan krjjgt men f 18,000 of ge
middeld f 1800.
De principieele tegenstand tegen het opne
men van bepalingen omtrent minimum loon
rust op de volgende bezwaren
Alle arbeid ban slechts beloond worden naar
zjjne waarde; hoe kan men nu vooruit vast
stellen het loon, dat -men een werkman, wiens
werk men nog niet kent, zal uitbetalen? En
verder hoe is het practisch uitvoerbaar voor
mannen van verschillenden leeftjjd, van ver
schillende kewaamheid, éenzelfde loon te be
palen
Verschillende vakken eischen verschillende
opleiding; moet ook daarmede geen rekening
worden gehouden, werd gevraagdmen kan
toch niet alle vakken tot éen reduceeren, alle
bekwaamheid gelijkstellen.
Stelt men een minimum-loon vast, dan begint
men met bescherming van den arbeider. Waar
;al men moeten eindigen
Men zal verder moeten gaan en ook bepa
lingen maken tot wering van vreemden, die
voor minder loon zouden willen werken.
Gevreesd werd dat bjj vaststelling van een
minimum-loon de energie der werklieden zou
uitgedoofd worden zjj zullen zeker van hun
volle loon, hun best niet meer doen.
Aldus oordeelt de meerderheid der commissie.
Een der leden voert tegen al die bezwaren
het volgende aanVaststelling van een mini
mum wil niet zeggen dat in alle vakken alle
arbeiders, (de bekwaamsten en de minstbe-
bwamen) een geljjk loon moeten ontvangen:
maar vaststelling van minimum-loon waar
borgt iederen werkman een zeker bedrag aan
loon, waar beneden de werkgever niet gaan
mag, waar boven te gaan niets hem belet.
Vaststelling minimum-loon wil niet zeggen
jjj moet ieder, die bjj u in dienst is, tegen
dat minimum-loon in dienst houden." Deze
instelling belet niet den luiaard, den mandie
zgn loon niet waard is, te ontslaan. De ener
gie zal dus door de vaststelling van een
minimum-loon niet worden uitgedoofd.
Is het noodig naast de bepaling betreffende
minimum-loon andere beschermende voor
schriften te geven, men geve ze.
Zoolang een behoorljjfe loon binnen een niet
overdreven werkdag nog niet algemeen ge
vonden wordt, zullen misschien andere be
schermende bepalingen noodig zgn, maar dit
mag niet beletten over te gaan tot een maat
regel, die goed geacht wordt. Enkelen moeten
de eersten zgn.
Dat de gemeente een loon moet vaststellen
voor werk, dat men nog niet kent, is niet juist.
Wanneer de gemeente een werk aanbesteedt,
moet dit werk aan bepaalde eischen voldoen.
De gemeente aanvaardt het werk niet, dat
niet aan die eischen voldoetvooruit kent zjj
dus het gehalte van het werk, dat voor haar
verricht zal worden.
Bjj de vraag of de gemeente Middelburg in
de bestekken van voor haar uit te voeren
werken bepalingen zal opnemen betreffende
een maximum-arbeidsduur en een minimum
loon moet men zjjns inziens van de volgende
beschouwingen uitgaan
Wat is de roeping der gemeente
Als onderdeel van den staat bestaande om
den staat in de vervalling van zjjne taak
terzjjde te staan, is de roeping der gemeente
dezelfde als die van den staat, dat iszooveel
mogelijk de voorwaarden vervullen, waaronder
de menschen, aan hare zorg toevertrouwd, zoo
te zamen als individueel, tot de grootst-moge-
Ijjke volmaaktheid kunnen geraken.
Naast deze stelling moet men in het oog
houden dat al wat de gemeente laat verrichten
ten bate strekt voor het algemeen. Dtfc alge
meen moet dan ook den kostenden prjjs be
talen. Nu omvat de kostende prijs eene
behoorljjke belooning voor den arbeider, eene
belooning die hem een zelfstandig bestaan
verschaft, een loon dat hem in staat stelt zjjne
edeljjke behoeften te vervullen.
Waar de gemeente zooveel mogeljjt de
voorwaarden vervullen moet, waaronder de aan
hare zorg toevertrouwden tot de grootste ont
wikkeling kunnen komen, vergete zjj niet dat
de mensch bestaat uit geest en lichaam
beide elementen moeten tot ontwikkeling
kunnen geraken. Daartoe moeten de volgende
eischen vervuld wordenden arbeider moet
men zóóveel tgd laten dat bjj door rust zjjne
erbruikte krachten geheel kan herstellen, en
hg gelegenheid heeft zich eenigermate geestelgk
te ontwikkelen; binnen den tgd, die overbljjft
voor arbeid, moet de arbeider een zoodanig
loon kunnen verdienen, dat hem een zelfstan
dig bestaan verzekert.
SlechtB tgd om zich eenigermate geestelgk
te kunnen ontwikkelen wordt geëischt.
Al is de geest superieur aan het lichaam en
al hecht de gemeenschap nog zooveel aan
geestesontwikkeling, de tgd, die daaraan be
steed kan worden, ban niet veel zgn. De mate
rieels behoeften der maatschappjj zgn zootal-
rjjk, dat de tgd ter bevrediging daarvan het
leeuwendeel van den tgd in beslag moet nemen.
De theorie leert dus dat de tgd, dien de ge
meente door een persoon voor zich mag laten
werken, afhangt van de vraag: bljjft voorden
arbeider voldoende tgd over 1°. om zgn ver
bruikte lichaamskracht te herstellen en 2°. om
zich aan eenige geesteljjbe ontwikkeling te
kunnen wjjden Het loon in den werktjjd tp
verdienen moet zoo hoog zjjn, dat het den
arbeider een zelfstandig bestaan verschaft, d. i.
een loon voldoende om zgn redeljjke behoeften
te vervullen. In de practijk mogen wjj niet
vergeten op andere factoren te letten. Iedere
dienstpraestatie vraagt belooningnu bezit
de gemeente slechts een beperkte bron van
inkomsten, de verzorging van allerlei belangen
aan de gemeente opgedragen zonder te
overwegen of zjj financieel in staat is die zorg
te vervullen en zonder de gemeente macht
te geven den omvang dier belangen te beper
ken (men bedenke b. v. welken invloed de
toestrooming van economiech-zwakken heeft
op de eischen der armenzorg en van het onder-
wjjs; dit toestroomen ban de gemeente niet
beletten!); de theorie zal dan ook dikwjjls
moeten wjjker, omdat de financieele kracht
der gemeente niet toereikend is.
Dat eene gemeente zou moeten letten op de
economische waarde van het voor haar verrichte
is in theorie niet waar.
De gemeente mag slechts dat laten'verrich
ten wat het algemeen belang voorschrjjft, maar
dan moet het algemeen ook de kosten dragen,
en daaronder valt een behoor]jjk loon. Ook
hier zal de onmogeljjkheid, waarin eene ge
meente kan verkeeren om hare inkomsten
ruim genoeg te doen zgn, dikwjjls reden zgn
dat zjj minder loon kan betalen dan zjj zou
De vooropgezette stellingen zullen dus hare
volledige toepassing moeten missen, wanneer
de financieele onmacht der gemeente hare
vervulling verhindert.
Nu is het voor de gemeente onverschillig
of iemand direct of indirect voor haar werk
verricht.
Men zegge toch niet, de gemeente heeft met
werkvolk van haar aannemer niets te maken
slechts de aannemer is verantwoordelijk voor
den tgd gedurende welken hg laat werken
en voor het loon dat bjj betaalt. Wanneer
de aanbesteder niet zooveel in zgn vermogen
is verhindert dat de aannemer zgn arbeiders
misbruikt, dan draagt de aanbesteder een deel
der verantwoordelijkheid. Geen theorie kan
dit feit ongedaan maken.
De roeping der gemeente, het eigenaardig
karakter van deze werkgeefster, brengt dus
mede dat zjj zich rekenschap geeft van den
arbeidsduur en het loon van ieder, die voor
haar arbeidt, dat zjj waakt dat wat zjj wen-
Bchelijk en voor zich mogeljjk acht ook den
arbeider ten goede komt.
Bjj aangenomen werk komen misbruiken als
het geven van een te laag loon, het lang laten
werken, voor óf niet voor. Komen zjj voor,
dan zal de gemeente zich moeten verheugen
dat zjj het in haar macht heeft die misbrui
ken tegen te gaan. De goede aannemers zul
len dan gesteund worden tegenover de slechte.
Komen zjj niet voor, dan kunnen bepalingen
tegen een niet bestaand misbruik ook geen
kwaad, dan regelen die bepalingen den reeds
bestaanden toestand.
Op alle deze gronden raadt dat lid der
commissie ten zeerste aanopneming van
bepalingen regelende maximum-arbeidsduur
en minimum-loon in de bestekken van voor
gemeente uit te voeren werken.
Deze omschrjjving van de roeping der ge
meente jegens de haar samenstellende indivi
duen vond geene instemming bij een der com
missieleden, die nl. tegenover de gehouden
(zjjns inziens wel wat doctrinaire) beschou
wing meent te moeten opmerken: dat zooda
nige opvatting nog lang geene algemeene in
stemming heeft gevonden, en voorzeker de
grenzen oversehrjjdt der bemoeiing, welke de
tegenwoordige wet voor gemeentebesturen
heeft afgebakend.
Een viertal werklieden werd door ons ge
hoord. Ons bleek het volgende
Gewone werktjjd zomers: 11 uur, 's winters
uur. Loon timmerlieden 14 cent per uur
loon schilders 13 cent per uur steenhouwers
en metselaars hooger loon.
Wanneer bjj uitzondering langer gewerkt
moet worden is de werkman vrjj te weigeren.
Voor overwerk wordt het gewoon uurloon be
taald. Een uurloon van 14 cent, gevende een
gemiddelde wekeljjbsche verdienste van /"7.50,
was te geringdeze som is onvoldoende. Een
:imum arbeidsdag van elf uur, hoewel dit
de normale werktjjd in Middelburg is, was
gevraagd om geleideljjk tot een kortoren
arbeidsdag te komen, en om het begrip»dat
wie langer dan dien normalen dag werkt,
hooger uurloon moet krjjgen" ingang te doen
vinden.
De een wenschte vaststelling van den arbeids
dag, in de hoop dat dan meer arbeiders in
het werk zouden moeten worden genomen;
een ander omdat hg elf uur arbeid lang genoeg
vond en hjj zooveel mogeljjk langer werken
wilde tegengaan; een derde weer was persoon-
ljjk niet voor een korteren werktjjd, maar hg
zag in deszelfs vaststelling, met bepaling van
hooger uurloon bjj overschrjjding van dien
tgd, een middel tot meerdere verdiensten.
Onze vraag naar het gebruik, dat de werk
man van meerderen vrjjen tgd zou maken,
werd evenmin eenstemmig beantwoord.
Vermindering van werktjjd zal, zeide de
een, goede werklieden op het slechte pad
brengen; er zit zijns inziens te weinig geest
in den Middelburgschen werkman om zgn
vrjjen tgd nuttig door te brengerieder,
meende hg, kan in eigen huis dien tgd nuttig
doorbrengen, door zich in zijn vak te bekwamen.
Hg moest toegeven dat de »weinige geest"
wellicht zgn reden vond in het geringe loon,
dat in het algemeen, en vooral 's winters in
den duren tgd, verdiend wordt; dit smoort de
energie.
Anderen vreesden den slechten invloed van
den verkorten arbeidsdag niet. Goede, oppas
sende werklui, zeiden zjj, komen toch niet in
de kroeg. Huns inziens is de geest onder de
jongeren in dit opzicht beter dan vroeger;
den jongen werkman schetsten zjj spaarzamer,
minder offeraar aan sterken drank.
Dat een verhooging van uurloon het werk
zou drukken, geloofden de werklieden niet.
De meeste werkgevers laten toch niets dan het
hoog noodige verrichtenmisschien zal in den
beginne wat minder werk worden aangeboden,
maar het zal al heel spoedig weer 't gewoon
peil bereiken.
Een vjjftal werkgevers, in uwe commissie
verschenen, deelde ons mede, dat de normale
werktjjd zomers 11 uur was, 's winters 8. Bjj
sommige bazen is de werkdag zomers 12 uur
dat hangt wel eens saam met de clientèle;
wie veel landbouwers tot klant heeft moet 12
uur laten werken.
Het loon voor timmerlieden is f 0,14 per
uur, voor schilders f 0,13. Metselaars en steen
houwers verdienen meerwellicht vindt dit
zgn grond in het feit, dat metselaars een deel
van het jaar niet kunnen werken, dat voor
het steenhouwersvak méér kennis vereiecht
wordt en (naar men zegt) dit vak ongezond is.
Moet overgewerkt worden, wat zelden ge
beurt, dan wordt géén hooger uurloon gegeven.
Dwang tot overwerken wordt niet uitge
oefend, trouwens het is dan ook niet noodig.
De meeste werklieden deden het tot nu toe
gaarne, bljjde dat zjj wat meer kunnen ver
dienen.
Een paar patroons dachten dat weigering