N°. 19 6~ 138' Jaargang. 1895 Woensdag 21 Augustus. T MLBllM MUNT. Dezo courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen! Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco J S Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. y Advertentiën20 cent per regel! Bij abonnement lager.' Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte! Reclames 40 cent per regel. Vlfernonetei. Middelburg 20 Aug. 8 u. vm. 69 m. 12 u» 79 gr-, av. 4 u. 77 gr. Verwacht Z. W. wind. te VliasingenP. G. de Vet Mestdagh Zoo», te GoesA. C. Boiurr, firma weduwe A. C. de Jongï, te KroiningenF. v. d. Peul, te ZierikzeeA. C. de Mooïj, gr. i te Tholen: W. A. tan Nieuwbnhuhzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën F,, j an, evenals de aavertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Geïb. Bexintante, te 's Gravenhage, en A. de La Mab. Azn., te Amsterdam, j Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., Joh* F. Jokes, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen Middelburg 20 Augustus. Gen onderwijszaak van nationaal belang. Bjj het lezen van het ingezonden stuk van den heer W. A. de Blaey in de Midd. Crt. van den 16en dezer schoot mg een herinnering uit mijn Indischen diensttijd te binnen van eenige jaren geleden, die ik den lezer om de naïviteit ervan niet onthouden wil. Eens dan had ik het genoegen met den Controleur-kota van Bezoeki een tournée me de te maken door het Jong-gebergte in Oost- Java. De tocht leidde door kampongs, des sa's en gouvernements-koffietuinen. Des avonds zochten we vermoeid een pasanggrahan in het gebergte op, waar we den nacht zouden door brengen. Na ons eenigszins verfrischt en versterkt te hebben, gingen we vóór het naar bed gaan volgens Indische gewoonte nog een uurtje »klimaatschieten" onder het genot van den heerljjken bergwind. Van die gelegenheid maakte een Inlander, een gewone dessa-man, gebruik zich bjj den Toewan-controleur te laten aandienen. Na verkregen verlof naderde hg ons in de slaaf- sche, gebogen houding van elk rechtgeaard Javaan en hurkte aan de voeten van den controleur neer, eerbiedig zjjn soembah makend. Ofschoon ieder Inlander de kunst verstaat elk zgner gewaarwordingen meesterljjk te verbergen onder een masker van onverschil ligheid of koelbloedigheid, verkeerde deze nu toch zichtbaar in een toestand van opgewon denheid. Een uitdrukking van verontwaardi ging lag op zgn gelaat en de boosheid keek hem de oogen uit. «Wie zjjt ge?" vroeg mjjn reii «Ik ben Sariman uit de dessa Baderan, groote heer." »En wat verlangt ge «Een aanklacht in te dienen, groote heer «Een aanklacht!? Tegen wien? «Tegen Pah Djamidin uit onze dessa, heer.11 »Heeft Pah Djamidin je kwaad gedaan, mishandeld misschien «Neen, groote heer, hg heeft me niet mishandeld." >Belasterd bestolen soms?" - «Ook dat niet, groote heer." »Wat dan? Kom, spreek op!" «Pah Djamidin heeft me geërgerd, heer Waarmede «Hg heeft me op mgn fouten en tekort komingen gewezen!" «Waarom deed Pah Djamidin dat?" »Hij zei, omdat hg mg gelukkig wilde maken, groote heer." >Nu, dat vind ik heel goed en braaf van hem! Wil je niet gelukkig zgn en heb jjj soms geen gebreken, Sariman Hg dacht een oogenblik na. Er kwam bewe ging in zgn deemoedige houding. »Jawel!" antwoordde hg toen. «Welnu, luister dan naar Pah Djamidin! Hg heeft het goed met je voor. Om zich kunnen beteren is het immers noodig eerst goed zgn fouten en tekortkomingen te leeren kennen? Is dit niet zoo?" Er scheen een licht voor onzen Javaan te zgn opgegaan. De vertoornde uitdrukking verdween van zgn gezicht en zgn oogen straal- d en niet langer van boosheid. Hg antwoordde niet. «Wel?" vroeg de controleur daarom, «Ik deed onrecht Pah Djamidin aan te klagen, heer. Hg was goed!" «En waarom was je dan eerst zoo boos op hem?" Weer bewaarde hg het stilzwjjgen. »Nu Sariman drong de controleur aan «Het was zoo hard dat alles te moeten hooren, groote heer!" sprak hg na aarzeling. De controleur keek me eens aan en lachte veelbeteekenend. Sariman vertrok, wjjze les te hebben ontvangen, in dezelfde onderdanige houding, als waarin hg gekomen was, nu echter in de volle overtuiging ver keerd te hebben ingezien. Later vernam ik, dat hg, in zgn dessa terug gekeerd, van ons in allen eenvoud had getuigd »ltoe toewan blanda pintar sekali J" (die Hollanders zgn toch erg knap) en ook, dat hg Pah Djamidin geen kwaad hart meer En hiermede zou ik de pen kunnen neer leggen en tot den lezer zeggend bon enten deur etc. Maar ik ben bang, dat men deze dupliek wat schraal noemen zal en daarom wil ik er nog een enkel woord aan toevoegen. De heer De Blaey te Retranchement is bg het lezen van wat ik schreef in de nummers van 22 en 28 Juli van deze courant heel erg boos geworden. «Het heeft hem verwonderd, dat niet eerder, en van bekwamer hand tegen spraak is gekomen." (Kan er van een »hand" ook al »tegenspraak" komen De heer Do BI. excuseere me deze ondeugende vraag.) Hjj heeft gewacht drie weken lang, drie lange weken, verlangend en met ongeduld van zuster Anna, zuster Anna, ziet ge nog niets komen of «anderen, meer bevoegd dan hg, niet naar de pen zouden gegrepen hebben." Maar geen enkele bekwame, zelfs geen onbe kwame hand kwam opdagen. Toen nam hg zelf, nog altjjd heel boos, de pen op om aan zijn opgekropt gemoed lucht te geven. Dat heel verkeerd van hem. Hg had moeten wachten nog drie weken, of langer nog, tot niet meer boos was. Booze menschen moeten niet schrgven, evenmin als ze straffen De heer De BI. had dit als paedagoog moeten weten. En wat is er nu gebeurd en wat geworden van des heeren De Blaey's ge- Bchrgf? Hg is op hol geslagen en in zgn teugeloosheid heeft hg in groote woorden en lange zinnen, elkander als zoovele holle klan ken opvolgend, niets hetoogend en slechts gramschap uitbrakend, al de fiolen van zgn toorn over mg uitgegoten Het geheele stuk, zooals het daar staal, is een leeg vat, voort rollend met hooge, holle geluiden op een hobbeligen keiweg. Ik zou er dan ook niet op geantwoord hebben, ware het niet, dat de heer De BI. me een beschuldiging naar het hoofd had geworpen, die ik niet verdiend heb. Ik kom daarop aan het slot van dit schrgven terug. Ik stel dit tegenschrift niet dan met weerzin, omdat ik het gesehrjjf van den heer De BI. voor niet veel meer houd dan wat schel den en schelden is de betuiging van on macht of de erkenning van eigen minderheid Doch ik wil niet, dat iemand, die niet eens schjjnt te kunnen lezen, door wat jeugdigen overmoed de goede zaak zou bederven, waar voor ik gestreden heb. De heer De BI. verwjjt me, dat ik op de zinsnede«Er is geene betrekking enz." on middellijk en zonder eenig bewjjs laat volgen: «Het feit is treurig, maar onloochenbaar Had hg dan soms gewild, dat ik personen zou genoemd hebben of verlangd, dat ik hem vingerwjjzend door het gansche corps onder wjjzers zou rondgeleid hebben De beer De BI. is jong, erg jong en ik wil hem dezen raad geven Hjj opene de oogen en kjjke rondi Intnsschen heeft mgn bestrgder een zonder linge wjjze van repliceeren. Waar ik zeg, dat iets zwart is, daar verklaart hjj, zonder meer, dat het wit is. Waar ik meen, dat een cjjfer hoog is, daar beweert hjj zonder bewgs dat het laag is. Een zoodanige polemiek heeft iets van het geschil over de kleur van den Kameleon in het bekende gedicht van Staring. Ik zal over de onderdeelen dan ook m£ zwjjgen en liever aantoonen, dat het stuk zgn geheel geen recht van bestaan he< Ziehier. De hevige verontwaardiging des heeren De Blaey betreft alleen de inleiding van mgn artikel, d. i. het kleine stukje, dat hg in zgn opstel aanhaalt. Al het overige het is niet weinig vindt hjj goed, er komen daarin zelfs heel gezonde ideeën voor. Nu is die inleiding, waarover bg zoo vertoornd is, mgn basis, mgn punt van uitgang, het ziektegeval, dat ik behandeld heb, de chronische kwaal onder het corps onderwjjzers. Wat daarop volgt, en waaraan hjj het zegel zjjner goed keuring hecht, zgn de geneesmiddelen, die ik toepas. Ga nu eens de onlogische redeneering van den heer De BI. na, lezer. Het ziekte geval ontkent hjj, maar de toegepaste genees middelen zgn heel goed. Waar de diagnose verkeerd gesteld is, daar zullen de toegediende medicjjnen toch ook wel niet goed zgn en waar zelfs geen kwaal bestaat, daar zgn neesmiddelen geheel overbodig. En daarmede vervalt des heeren De Blaey's tegenspraak. Wellicht zal hjj willen beweren, dat hg al de feiten, die ik opsom, als op zichzelf staande beschouwd en dat zjj als zoodanig kern van waarheid hebben. Maar wanneer het waar is en dat geeft hjj toe wat ik mededeel omtrent de gedwongen beroepskeuze bg het onderwgs, de onvolledigheid der examen-programma's, de tekortkoming van een deel der onderwjjzers in beschaving, hunne terugzetting in de maatschappjj, de kleinheid hunner bezoldigingen enz., dan is het voor mjj onloochenbaar, dat al die feiten, al die oor zaken den toestand in het leven hebben ge roepen, waarvan ik in de inleiding van mgn artikel gewaag, een toestand, dien men bjj geo o ander ontwikkeld corps aantreft! En nu iets andera en daarin ligt het zwaar tepunt van dit schrgven. De heer De BI. ver wgt me, dat ik een «met op het onderwgs heb geworpen. Hjj bewjjst daardoor nog eens, dat hg niet lezen kan. Ik werp die beschuldiging ver van me af en voor hem, die wel lezen kan, is het voorzeker niet eens noodig hierop te antwoorden. Zou de heer De BI. mgn opstel niet eens met een ander lezen Wellicht groeit er dan nog wel een Sariman uit hem. Mgn liefde voor het onderwgs en de zucht de positie des onderwjjzers te verheften deden mg het vroeger in deze courant verschenen artikel schrjjven. Mgn eenige bedoeling was de vlag van het onderwgs omhoog te steken. Dat de heer De BI. in zjjn kortzichtigheid dit niet heeft begrepen, is niet mgn schuld. De mon delinge en schriftelijke bljjken van sympathie, die ik van particuliere, weldenkende zjj de en ook van onderwjjzers aan gene zjjde van den Scheldestroom mocht ontvangen, hebben be wezen dat ik niet overal verbittering heb op gewekt en niet alleen sta in mgn meening. Dit stelt me gerust tegenover hetgeen de heer De BI. heeft opgemaakt uit de gesprekken met de menschen zgner omgeving. De mededeeling omtrent de «verontwaardiging" van die «per sonen, geheel buiten de kwestie Btaande" is bepaald naïef. Of wil hg den oningewgden lezer hierdoor alleen maar wat zand in de oogen strooien Ten slotte nog dit. Misschien heeft de heer De BI. thans het jjs gebroken en zgn er eer lang meerdere «protesten" te wachten van onderwjjzers, die meenen om de een of andere reden verbitterd op me te moeten zgn. Men vergeve mg echter, dat ik op protesten van hen, die niet kunnen, lezen, geen recht hebb- j mede te spreken, of toonen de verhevenheid hunner betrekking niet te begrjjpen, geen acht meer sla. Wil men mjj van bevoegde zjjde op mgn feilen wjjzen, of, indien men het met mg eens is, steunen in mgn strjjd voor de >ede zaak, het zal mjj aangenaam zgn. Aardenburg,- 18 Aug. 1895. A. LE CLERCQ, Ind. Hoofdonderwjjzer met verlof. Bjj kon. besluit is aan den offi. van gezondh. 1ste kl. bjj de zeemacht G. D. Giesberts, op zgn verzoek, eervol ontslag verleend uit den zeedienst is aan den commies bg de Topographische inrichting D. Heyse, op het daartoe doorhem gedaan verzoek, eervol ontslag uit zjjne ge melde betrekking verleend, behoudens aan spraak op pensioen is benoemd tot leeraar in de scheikunde ■n de kon. mil. academie de heer dr. G. Hoitsema, thans tjjdeljjk leeraar aan die in richting is aan den heer J. N. T. Buining, leeraar in het handteekenen aan de kon. mil. acad., eervol ontslag uit gemelde betrekking verleend; zgn in hunneD rang overgeplaatst bij den generalen staf, de kapitein J. T. Oosterman, van de 1ste divisie kon. marechaussee, alsmede de kapiteins A. E .J. G. d'Hamecourt, van het lste, en H. Kemper van het 2e reg. vest.-art. is de heer mr. A. Stibbe Lzn., directeur van justitie in N.-I., benoemd tot president van het Hooggerechtshof van N.-I. dan een schoolgebouw. De leerlingen, die het slachtoffer van zulk drjjven zgn, kunnen, ge- Ijjk de onderwjjzer, gewoonljjk ook wel elders plaats vinden, maar ten koste van het verlies van een voor hunne opvoeding kostbaren tjjd. Volksbladorgaan van Volksonderwijs) De Zondag te Utrecht door den Bond van klerken, werkzaam bij de regisiratie en do meinen in Nederland, gehouden al gemeen e vergadering sprak, na eenige discussie, als haar meening uit, dat: le de klerk bjj de registratie over het alge meen voor de door hem verricht wordende werkzaamheden, in verband met het in hem ge steld vertrouwen, veel te weinig salaris geniet, welk salaris bovendien telkens wordt afhan- keljjk gesteld van de meerdere of mindere spaarzaamheid der afwisselende ambtenaren van een kantoor, voor zoover dit niet van regeeringswege is geregeld; 2e dat hg geen oogenblik zeker is van zgn betrekking en geheel buiten eigen schuld kan worden ontslagen, omdat de door hem feiteljjk in dienst van het rjjk verworven capaciteiten voor geen andere maatschappelijke betrekking kunnen dienstig zgn 3e dat hg, door ouderdom in zjjn werk kracht verzwakt, aan de liefdadigheid is over gegeven 4° dat hjj bg overig den eventueel zgn we duwe en kinderen in armoedige omstandighe den moet achterlaten, daar zgn over 't alge meen gering salaris hem niet veroorlooft iets te besparen 5° dat bg, evengoed als de rijksambtenaren, zgn krachten wjjdt aan het rjjk en daardoor eventueel recht heeft op pensioen, zoo voor zich als zgn weduwe en kinderen 6" dat ten behoeve van het publiek, wat betreft geheimhouding, het noodzakeljjk is, dat de meergenoemde klerk aan den ambts eed worde onderworpen; 7° dat d8 klerken bjj de registratiën, die dikwjjls zeer gewichtige werkzaamheden ver richten, op het oogenblik in vele opzichten, wat hun positie betreft, de minderen zgn van postbeambten, telegraafbeambten, boden, kamerbewaarders of stempelaars. Besloten werd een adres te richten aan den minister van financiën, ter opheffing van de verschillende grieven. UIT STAD EN PROVINCIE Door den minister van oorlog is bepaald dat de miliciens der lichting 1892, die tot de infanterie behooren en onder de wapenen zgn geroepen van 20 Augustus tot 23 September, reeds den 21 September met groot verlof zullen vertrekken, omdat de 22 op Zondag valt en hun langer verbljjf onder de wapenen geen nut zou hebben. Yóor eenigen fjjd bevatte de N. Rott. Ct. het volgende berichtje Naar men ons meldt, heeft het bestuur der christelgke school te De Heide, ge meente Yelzen, aan den onderwjjzer mee gedeeld, dat het buiten staat was, hem verder zgn traktement uit te betalen. Het is in zjjne keuze gelaten, zjjne betrekking verder zonder salaris te vervullen, of de school te verlaten. Ook is hem vrjjheid gegeven voor zgn salaris te gaan collec teeren. Die onderwjjzer is voorzeker te beklagen, al heeft hg zich ook vrgwillig dit martelaarschap op den hals gehaald. Het aanbod van chris telgke onderwjjzers is niet zoo groot an ders ware toch het wetsvoorstel van den heer De Savornin Lohman, dat onverwachterwjjze in beide Kamers eene meerderheid vond, al lerminst noodig geweestof dit hoofd had geen betrekking behoeven te aanvaarden, ke geen toekomst had. En bovendien kan elders een plaats vinden. Maar erger- Ijjk noemen wjj dit feit met 't oog op de on gelukkige kinderen, die op zoo lichtvaardige wgze gestoord en belemmerd worden in hnnne schoolopvoeding, van de voldoende ingerichte openbare school afgenomen of, op 6-jarigen leeftjjd, afgehouden worden ter wille van kele hartstochtelijke godsdienstdrjjvers, die vergeten dat voor onderwgs meer noodig is De Engelsche mail bracht uit OoBt-Indië berichten tot 18 Juli. Volgens de Boer. Crt. is uit het nog voort gezet onderzoek van den rechter-commissaris gebleken, dat de bekende Rus Maligan die den 21en Juli naar Lombok is weggevoerd, B onder bewaking van een politie op zichter is gesteld, indertjjd te Soerabaja van verschillende heeren gelden heeft ontvan gen om achtereenvolgens onderzoekingen naar minerale rjjkdommen in te stellen in Rem bang, Madanan, Matapoera en Kedirie. Het onderzoek naar deze zwerftochten is nog niet geëindigd. Mitchell, de bekende raadsman van de Lom- boksche vorsten, vertoeft nog steeds te Soe- rabaya. Indertjjd reisde hjj steeds tusschen Singapore, Soerabaya en Ampenan heen en weer. De regeering was echter gewaarschuwd door haar consul-generaal te Singapore en hield den man, die als spion verdacht werd, in het oog. Al zgn reizen werden steeds telegraphisch aan het Ned. gouvernement be richt. Eenmaal is hg met een brief van den saltan van Lombok te Batavia gekomen. Het gouvernement maakte bezwaar den man te erkennen als bode, aangezien bg geen gezant van den sultan medebracht. Hjj is, zooals men zich zal herinneren, op Lombok gevonden bg de landing onzer troepen en opgezonden. Destjjds kon men echter geen voldoende be zwaren tegen hem vinden. Het Soer. Hand. zegt ook nog: Uit het onderzoek moet al meer en meer big ken, dat wjj hier te doen hebben met een dier vele avonturiers, die hun neus stieten daar waar zjj zulks het minste dachten te doen, nl. tegen de Nederlandsche politie en justitie. Het staat thans vast dat hg, voordat hjj op Lombok verzeild is geraakt, verscheidene per sonen met zjjne mooie praatjes bg den neus heeft gehad, dan wel heeft gepoogd om zulks te doen, zjj het dan ook op bescheidener Behaal als zoovelen zgner voorgangers, die hier ook in den val liepen. De les make money my son, if can ho nestly, but make money, dat is tot heden het levensdoel dat hjj heeft nagejaagd, en op Lombok heeft hjj den eindpaal bereikt. Het kluwen wordt langzaam maar zeker afgewikkeld, opdat er geen knoopje, hoe klein ook, in den draad bljjve zitten. Yrjjdagavond te zeven uren geeft het muziekkorps der d.d. schutterjj alhier eene uitvoering op het Molenwater. Het programma is samengesteld als volgt: Marsch, UnrathKönig Midas, ouverture Eilenberg; Frühling und Liebe Walzer (arr. Morks) MorleyFantasie over verschillende composities, Morks La Bohémienne ouverture, Balfe; Lustige Brilder komischer Walzer, Vollstedt; La Czarine Mazurka russe, Ganne; Unter dem Doppel-Adler Marsch, Wagner. Naar wjj vernemen zal de kolonel, com mandant van het 3e reg. inf. W. Hingman a. s. Maandag te Middelburg komen en dien dag inspectie houden over het 2e bataljon aldaar. Dinsdag 27 en Woensdag 28 zullen onder diens toezicht manoeuvres worden ge houden op Walcheren door de troepen van Middelburg en Vlissingen. Donderdag zal de kolonel te Ylissingen inspectie houden en naar Bergen op Zoom terugkeeren. Het muziekkorps van het regiment komt Dinsdag v. m. hier, maakt met de beide bataljons een tocht door de stad en geeft des avonds een concert in den Buitentuin. Daar de Kinderspeeltuin eene onder- afdeeling is van de vereeniging Uit het Volk Voor het Volk alhier, zoo wil het be stuur van den tuin gaarne voldoen aan den uitgesproken wensch om ook de begunsti gers en leden van Uit het Volk Voor het Volk in de gelegenheid te stellen om, met hunne dames, tot het kinderfeest op 31 Augustus a. s., tegen betaling van entrée, toe gang te verkrjjgen. Maandag middag werd doorde2decomp. der dienstdoende schutter jj te Vlissingen in het midden-reduit een schietwedstrijd ge houden. Door het kader werd op 150 en door de schutters op 100 M. gevuurd. Practische prjjzen, van wege de schutterjj aangekocht, en geldprjjzen, door de officieren der compagnie aangeboden, werden behaald door onderstaande heeren met het achter hunne namen vermeld aantal punten Sergt. maj. B. van Eesteren, 45, album met standaardsergt. L. F. Dert, 43, inktpotN. Zandée 41, bierglas; four. H. van Ogen, 33, f 2schutters C. Boshoff, 45, berl. zilveren trekpot met toebehooren J. de Smit, 43, olie- azjjnstel; J. Ggzen, 42, waterkan met toe behooren P. de Jong, 41, fruitstandaard J. Dobbelaere, 41, tète a tèteJ. van der Meti- len, 39, Jap: theeblad J. v. d. Burg, 39, en H. J. Ballieul, 39, ieder f 2; G. Meeuwse en G. Bouwens met 38 punten ieder f 1.50. De commandant dier compagnie, de heer H, L. Hermans, wenschte den serg,-majoor B. van Eesteren, die 't eerst scherpschutter bij zgn comp. waB geworden, daarmee geluk, ter wijl de commandant der schutterij, de heer Jos van Raalte, zjjne tevredenheid betuigde over den uitslag van dezen wedstrjjd. In de Maandag-avond te Y e r s e k e ge houden raadsvergadering werden de voorwaar den aanvaard, waarop door het rjjk eeu ge deelte van het binnen beloop van den zeedjjk van de Breede Watering bewesten Yerseke de gemeente wordt afgestaan om daarop weg aan te leggen. an de onderwijzeressen A. M. Contant en F. M. C. van Swieten werd op haar verzoek eervol ontslag verleend, beiden tegen 1 No vember. Na onderzoek hunner geloofsbrieven werden heeren J. Sinke, M. van Harmeien, A. M. Polderman en J. de Schipper toegelaten als raadsleden. Op voorstel van de commissie, belast met het nazien der gemeente-rekening 1894, werd deze voorloopig vastgesteld, zooals zjj door burg. en wethouders was aangeboden. Bg den raad was ingekomen een verzoek van de heeren J. Bergman c. s. concessiona rissen van de paardentram tusschen Yerseke en het station Kruiningen om een subsidie voor deze onderneming, ten bedrage en onder voorwaarden als de raad zou vaststellen. Met algemeene stemmen werd besloten gedurende 3 jaren f 100 te verleenen, wanneer het dividend, berekend naar een exploitatie-kapi taal van f 60.000, minder dan 3% bedraagt Ig, 1887 is de bepaling gemaakt, dat ïn ge-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1