N°. 193. 138e Jaargang. 1895 Zaterdag 17 Augustus. mÊKÊÊBUÊm MIBBHMIGSCBI (MANT. Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen! Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f S Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel! Bij abonnement lager! Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte! Reclames 40 cent per regel,' Tkerai Middelburg 16 Aug. 8 u. vm. 66 gr m. 12 u- 70 gr-, av. 4 tl 70 gr. F Verwacht N. wind. j Agenten te VliBBingenP. G. de Vet Mestdagh A Zoo», te GoesA. C. Boiuit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peiji, te ZierikzeeA. C. de Mooi/, te Tholen: W. A. van Neeuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën I aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Botterdam, de Gsbb. Beunt ante, te 's Gravenbage, en A. de La Mar Ara., te Amsterdam, j Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Oompagnio générale de Publicité étrangère G. L. Daubs Cu., John F. Jones, opvolger. Advevtenttën moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen Middelburg 16 Augustus. Door mr J. Kruseman is ook, evenals Veri tas deed in ons blad, in het Hbld. besproken de instelling van een ministerie van land bouw. Dooi hem worden dezelfde bezwaren daartegen geopperd als Veritas opsomde. Mr Kruseman acht het verlangen naar zulk een departement op zich zelf zeer begrijpelijk, omdat thans de landbouwzaken op willekeu rige wjjze bjj verschillende departementen onder dak gebracht zjjn. Het tweevoudig be wind is zelfs zoo sterk doorgevoerd, dat de proef stations, wat den algemeenen dienst betreft, onder binnenlandsche zaken, wat bet deskun dig boteronderzoek betreft, onder waterstaat ressorteeren. Bovendien beheert de staat zjjne domeinen een zuiver landbouwbe drijf door middel van het departement van financiën. Niet ten onrechte beweert men, dat de ministers en ambtenaren aan deze departementen met zooveel zaken zjjn belast, dat zjj aan de landbouwzaken niet de vereischte aandaoht kunnen wjjden. Vooral omdat ons land, bjj naburige staten vergeleken, schromelijk ten achter isinregee- ringBzorg tot voorlichting en Bteon van den landbouwer. In België heeft men een landbouw- ministerie, ofschoon die tak van npverheid in dat land van veel minder belang is dan ten onzent. Van een ministerie van landbouw ver wacht men een beter beheer, en in het alge meen een krachtigen invloed op de regeering ten gunste van den landbouwenden stand, in het bj j zonder in belastingzaken. Dit laatste argument zal, merkt de heer Kruseman echter aan, wel niet toegestemd w orden door velen, die in onze belastingwet ten, speciaal in de bedrijfsbelasting, nu juist geen achteruitzetting van landbouwers en grondeigenaars zullen kunnen bespeuren. Maar de andere argumenten acht hp ernstige overweging waard. Daarna bespreekt hp de bezwaren, o. a. de kosten, die jaarlpks zulk een ministerie zou na zich sleepen, en de moeilpkheid om bp de menigvuldige wisselingen van ministeriën altjjd een geschikten titularis te vinden voor het landbouw-departement. Het hoofdbestuur der Hollandsche Maat schappij van Landbouw wees er in zjjn praeadvies op, dat men handel en njjverheid los kan maken van het departement van water staat en ze voegen bjj den landbouw. Maar mr K. vraagt, of men dan wel vaak aan het hoofd van dat departement een man zou zien optreden, deskundige op het gebied van den landbouw en toch in de belangen van handel en npverheid even te huis en die evenjjverig behartigende als de landbouwbelangen. Het gevaar dreigt dus, dat de tegenwoordige organisatie onveranderd bljjft. Daarom ver wondert bet mr Kruseman, dat men niet een eenvoudiger oplossing zoekt. Deze kan, zegt hp, hierin bestaan, dat alle landbouwzaken zonder onderscheid bp éen departement wor de n gebracht, hetzjj bjj dat van binnenland sche zaken, hetzp bjj dat van waterstaat. Deed men dit, dan ware aan vele gerecht vaardigde grieven te gemoet gekomen, en werden tevens de grcote onkosten en bezwa ren van het thans op den voorgrond gedron gen denkbeeld vermeden. De groote eiscb t an het oogenblik is, naar het gevoelen van mr Kruseman, eenheid in de organisatie. Deze is evenzeer te bereiken door, met behoud der tegenwoordige indeeling, éen der departemen ten aan te wpzen, waardoor de gansche Staats zorg op landbouwgebied zoude worden uitge oefend. De opbrengBt der rijksmiddelen in de maanden Januari—Juli van dit jaar is niet onbevredigend. Terwjjl in 1894 de eerste zeven inden f 62.370.000 in de Bchatkist deden vloeien, heeft hetzelfde tjjdvak van 1895 het tot f 64.380.000 of 2 millioen meer gebracht. Dat wjj nog ongeveer f 3.900.000 bjj het 7/xs van de raming van de jaaropbrengst ten achter zjjn, zal wel geen. ongerustheid ver wekken in de laatste maanden des jaars wordt dit ongetwpfeld ingehaald. Wat de maand Juli alleen betreft, verschilt de opbrengst niet veel met die van Juli 1894: slechts twee ton vloeide er meer in de schat kist. Terwpl de directe belastingen een ton meer (f 1.060.000 tegen f 910.000 in 1894), de invoerrechten een halve ton meer (f 494.000 tegen f 444.000 in 1894) en de indirecte be lastingen nog geen f 40.000 meer (f 1.923.000 tegen f 1.886.000 in 1894) gaven, bleven de accijnzen ruim een ton ten achter(f 3.790.000 tegen f 3.909.000 in 1894.) Wjjn, gedistilleerd en geslacht gaven iets meer, doch de suiker bleef lVa ton bjj Juli 1894 ten achter. Intus- schen zjj aangeteekend, dat deze accjjns in de eerste zeven maanden slechts éen ton bjj 7/xs der raming is achtergeblevenopbrengst f 4.850.000 bp een raming van f 4.960.000. De kleinere middelen leverden geen ongun stige uitkomsten, De posterjjen b.v., waarvan yIS der raming f 658,000 bedraagt, deden in de schatkist vloeien f 714,000 tegen f660,000 in 1894. In het tjjdvak Januari-Juli gaven zjj reeds f 4,396,000, terwpl 7/ls der raming f 4,605.000 bedraagt. De telegrafie leverde in Juli 1895 een kleinigheid meer op dan in 1894, de loods gelden evenzoo. (Hbld.) De Bjjkspostspaarbank, eene in stelling die voortdurend in bloei toeneemt, mag, naar men ons meldt, zich vooral in den laatsten tpd in grooten vooruitgang verheugen. Ten bewjjze hiervan kunnen o. a. dienen het ingelegd bedrag benevens het voordeelig saldo, over de jongste maand Juli, in verge lijking gebracht met dergelpke gegevens, be trek kelpk de maanden Juli der 4 laatstelijk voor afgegane jaren. In de maand Juli werd ingelegd in1 i 1.310.434.02s1892 f 1.424.530.61s; 1893 f 1-617.561.34; 1894 f 1.834.180.62s; en in 1895 f 2.270.755.02s. Het saldo beliep in die m a an d over 1891 1471.661.77s; 1892 f464.433.86s; 1893 f 549.707.73s; 1894 f 633.860.49 en in 1895 f 917.021.05s (het hoogBte saldo, dat, sedert het in werking treden der instelling, over eenige maand ver kregen werd.) Men ziet, dat voor Juli 1895 de progressie buitengewoon aanzienlpk is. Het saldo-te-goed der 480.0G0 inleggers be liep aan het einde dier maand ongeveer 41 millioen gulden. In de Kölnische Zeil., komt een opstel voor, dat ongetwpfeld de aandacht der Nederland- sche lezers van dat blad heeft getrokken. Dit reeds om het opschrift »Französisch-Hol!an- disch". Als wp voor eenige jaren een artikel met zulk een titel in de Eöln. Ztg. hadden ontmoet, zegt de N. Gr. Ct. het artikel be sprekende, zouden wp het waarschpnlpk niet gelezen hebben, want langzamerhand wordt i zoo wjjs van zich liever overbodige er gernissen te besparen en de Köln. Ztg. heeft vroeger meermalen aan onB dierbaar vaderland onaangename dingen gezegd. Het aangehaalde opschrift zou ons hebben doen vermoeden, dat wp, Nederlanders, eens weer beschuldigd werden van, onze Germaansche afkomst verloochenende, metFrankrjjk te beulen. Het beeft eenige moei te gekost, eer men in het buitenland begreep, dat goed Nederlander de eigenschappen van zjjne machtige buren waardeert en misschien persoonlpke voorkeur voor Franscben of Duitachers kan hebben, maar Nederlander is en zich gevoelt en bljjven wil. Er kan geen sprake zjjn van annexatie, zelfs in geestelpken Want er is geen beschaafd Nederlander, die niet een, twee vreemde talen leest, al spreekt hp ze met meer moeite dan. hp door gaans bekennen wil. Men aanvaardt alles, maar men bljjft zichzelf. Bovendien is een Nederlander moeiljjk te bypnotiseerenhjj komt niet licht onder vreemden invloed. En in het laatste groote oogenblik van hunne geschiedenis hebben de Duitscheis geen reden gehad om zich over de houding der Neder landers en hunne pers te beklagen. Als zjj het toch deden, was het, omdat de overwin ningen hen, en na '70, een weinig naar 't hoofd waren geslagen, want Napoleon I had wel geljjk met zjjne uitspraak, dat de roem werkt als champagne en omdat patriottisme eene zoo prikkelbare deugd is. Op het oogenblik is onze verhouding tot Duitschland uitstekend en men bespeurt dat nu en dan aan den toon der Duitsche pers. Het groote blad, dat te Keulen verschjjnt, bevat telkens artikels over ons land en zjjne koloniën, waarover wp ons niet te beklagen hebben integendeel. En onder het opschrift »Fran8ch-Hollandsch" worden wp niet gekapit teld over zonden van Franscbgezindheid, maar maakt Louis Braun, een Duitscher die te Batavia gewoond heeft, of nog woont, ons een welgemeend compliment. Hjj heeft het over de Lombok-expeditie en de hulde, aan generaal Vetter in 't moederland gebracht. Hjj schetst den indruk van de eerste JobBtjjdingen. Wp herinneren ons allen, wat toen, met name in Indische bladen, over het beleid der Lombok expeditie werd gezegd. Het was niet vleiend voor den opperbevelhebber- Toch bleef deze aan het hoofd der troepen. Men weet, hoe bp en zjj het verraad hebben getuchtigd de terugkeerende helden van Lombok zjjn naar verdienste in Nederland gewaardeerd. De generaal is, wat de acbrpver van het artikel in de Köln. Ztg nog niet schjjnt te weten, maar wat hjj wenschte, bevorderd en aan 't hoofd gesteld van het koloniale leger. En nu vraagt het Duitsche blad wat er van generaal Vetter en van de Lombok- expeditie zou zjjn geworden, als de soldaten Franschen waren geweest en als te Buitenzorg niet de heer Van der Wjjck, maar een andere Gambetta, naar Mataram, eene beslissing had moeten nemen over den generaal en. de sol daten. De vraag is eene van die, waarop geen antwoord wordt verwacht en ook niet kan gegeven worden. Maar de bedoeling is duide ljjk genoeg en werd reeds uitgedrukt in den eersten volzin van het artikel>Het karakter van een volk vertoont zich niet alleen in de wjjze, waarop het zjjne groote mannen eert, maar misschien nog meer in de wjjze, waarop het deze mannen behandelt, als hunne dien sten niet dadeljjk het verwachte succes hadden." Men schjjnt aan den Ejjn een beteren »kjjk" te krjjgen op het Nederlandsche volkskarakter. Dat is ons niet geheel onverschillig. De aanbieding, aan het departement van oor log gedaan voor vervaardiging van geweren in het binnenland, is, aldus meldt men, ter aan vulling van ons vroeger bericht, ingetrokken, nadat gebleken was dat de door het syndicaat ontworpen fabriek geen voldoend productiever mogen had, om te beantwoorden aan de door den minister in de vergadering der Tweede kamer op 14 Maart gedane concessie. Eene poging, .om daarna de onderhandelin gen voort te zetten, teneinde, desnoods op den gro ndslagvan eenlangerenleveringstermpn, tot overeenstemming te geraken, heeft niet tot eene gunstige uitkomst geleid. Het jongste hier ontvangen nommer der Java Ct meldt: Van den civielen en militairen gouverneur van Atjeh enOnderhoorighedenis onder dagteekening van 13 Juli, de telegra- phische mededeeling ontvangen, dat in den nacht van den 7en op den 8en te voren de Chineesche kamp te Telok-Semawé door eene bende, ongeveer 30 man sterk, werd beschoten. Alle Chineezen vluchtten naar ons versterkt etablissement, terwpl de kwaadwilligen de poort van genoemde kamp forceerden en de huizen in brand staken, welke op vier na ge heel afbrandden. De brandstichters werden daarop door ge weervuur verdreven en lieten twee dooden en n gewonde achter. Ons verlies bedroeg twee gewonden (Chi neezen), dat der kwaadwilligen drie dooden en zeven gewonden. Van de vluchtenden werden nog eenigen ach- t erhaald, onder welke Tengkoe bin Blang Ara. De sohade wordt op f 40.000 geschat; een gedeelte der Chineezen is naar Pinang terug gekeerd. Blpkens een van den resident van Semarang, onder dagteekening van 14 Juli, ontvangen telegram geraakte, tengevolge van in den avond en den nacht te voren gevallen en aanhoudende regens het ooBteljjk gedeelte van de hoofdplaats Semarang onderwater. Zelfs verscheidene erven en kampongs langs den Bodjongechen weg, zoomede een groot gedeelte van de aloon-aloon stonden onder water, terwpl de hoogste waterstand werd waargenomen van de controleurswoning te Karangtoerie af langs den weg naar de dis- tricts-hoofdplaata Broemboeng. ketteren ©n Kunst. Het laatste zomerconcert in dit seizoen, dat Donderdagavond in het Schuttershof e.\ hi e r plaats had, werd wonder boven wonder in deze regenachtige dagen! door uitstekend weer begunstigd. Het was een heerlpke avond! Aan het einde van het concert wp hebben reden om daarover het eerst te schrpven had de heer mr G. N. de Stoppelaar de be leefdheid het muziekkorps een woord van hulde en dank te brengen voor de flinke wjjze waarop het dezen zomer concerten in het Schuttershof heeft gegeven. Zoo ooit zeide hjj dan heeft het muziekkorps dezen zomer een zéér gelukkige campagne doorgemaakt. Deze res uitaten zjjn te danken in de eerste plaats aan den jjver van den directeur en in de tweede aan de toewpding van de leden. De heer De Stoppelaar uitte de hoop dat het korps op den ingeslagen weg zou voort gaan en de »geaohte heer Morks" nog vele aren aan het hoofd van het korps zal staan. Dan toch" zeide hjj stwjjfel ik niet aan het voortdurend succes van het gezelschap". Met een hartelpk >tot weerziens" in den volgenden zomer nam de heer De Stoppelaar afscheid van het korps. Luide fanfares en toejuichingen van het publiek bezegelden deze woorden. En deze waren even juist als de daarin opgesloten hulde welverdiend was. Het is niet onze gewoonte om telkens te wpzen op dit muziekkorps; wjj zouden dan allicht in herhalingen vervallen. Wjj bepaalden ons er dua toe eeae enkele maal iets er over te schrpven; doch nu wjj wêer het einde van het seizoen genaderd zjjn, mogen wjj wel iets meer uitvoerig over het gezelschap onze meening zeggen, eene meening die gegrond is op het oordeel van zeer be voegden. En de eene zoowel als het andere is gunstig. Het muziekkorps blpft steeds vooruitgaan; dat kunnen wjj met genoegen constateeren. De uitvoeringen getuigen ervan dat èn de directeur èn de onder hem staande manschap pen bezield zjjn met jjver en lust om samen te werken. Er bestaat tusschen allen dan ook beste harmoniete meer daar de heer Morks takt bezit om op humane wjjze met de leden van het korps om te gaanwat weder- zjjdsch vertrouwen geeft. Daarbp is de directeur een goed dirigent en heeft hjj slag een afwisselend en voor zjjn korps geschikt programma saam te stellen. Zooala men gisteren ook nog kon opmerken bjj de finale van de lste Sytnphonie van Beet hoven en de Priestermarsch uit de Zauberföle die ons zeer goed voldeed heeft de heer Morks ook slag om goede arrangementen te maken en de rollen onder de verschillende instrumenten met juistheid te verdoeleniets wat veelal noodig is in verband met het betrekkelpk gemiB aan origineele muziek voor harmonieën. Hoort men het korps slechts een marsch blazen, ook dan ontdekt men duideljjk, hoe er samenwerking bestaater is gang iner zit rbythmus in; en, zooals Hans von Buloweens heeft gezegd lm Anfang war der Bhythmus. En zoo is 't. Alles te zamen genomen, valt er tegen woordig zeer te roemen op het muziekkorps; al ligt het voor de hand dat het geheel nog niet vlekkeloos is. Doch welke uitvoering is dat Bovendien, men weet 'tde instrumenten spelen in deze een hoofdrol; de instrumenten, die bjj elk korps van dien aard een directeur vaak parten spelen, waar zjj, steeds in de open lucht gebruikt wordende, aan zooveel invloeden bloot Btaan. Dat het publiek het alledaagsche verkiest boven het meer verhevene, bleek ook Donder dagavond toen de komische wals van Vollstedt Lustige Brüder, met zjjn grappige kunstjes, zoo hard werd toegejuioht dat een deel ervan moest worden herhaald. Dit weet en begrjjpt een directeur trouwens ook wel; en het is dan ook daarom zoogoed dat hp voor afwisseling zorgt. Den^ heer Morks en zjjnen manschappen wenschen wjj, tot loon voor hun jjverig wer ken, den steeds toenemenden steun van het publiek toe. Over gebrek aan waardeering van hen, die het muziekkorps hooren, hebben geen reden tot klagen. Door den gewezen hoofdredacteur van het Utr. Prov. en Stedelijk Dagbladden heer G. L. Keppler, te Utrecht, zal een dagblad worden opgericht van conservatieve richting. ONDERWIJS. Te 's Gravenhage is met gunstig gevolg examen afgelegd in de Fransche taal 1. o. door den heer F. Mays van Goes. Mejuffr. F. M. C. van Swieten, onderwp zeres aan school 2 te T e r s e k e, is benoemd te Woudrichem en beeft die benoeming aan genomen. Te Haarlem is voor de hoofdacte geslaagd de beer P. Wjjdenes te Amsterdam. Tegen 1 October a. s. komt alsnog voor toelating als cadet der infanterie hier te lande bjj de Koninkljjke Militaire Academie in aan merking de cadet H. M. d'Angremond, van de cadettenschool te Alkmaar. Zooals uit eene dezer dagen in ons blad geplaatste advertentie bljjkt is aan den Oost- zeedjjk te Botterdam door den heer drBonno van Djjken een chemisch instituut opgericht Het doel -dezer inrichting ia om hen» die in hunne zaak behoefte hebben aan scheikundige kennis, maar waarvoor een opleiding aan de universiteit of polytechnische school te uitge breid is, in de gelegenheid te stellen zich 9 kennis te verschaffen door het volgen van den quantitatieven cursus. Ook aan hen echter, die geheel onbekend zjjn met de scheikunde, wordt door den quali- tatieven cursus eerst de gelegenheid gegeven de grondbeginselen der scheikunde te leeren, noodig voor het volgen van den quantitatieven cursus. Elke cursus duurt drie maanden. De eerste omvat de scheikunde, welke wordt idoceerd aan de H. B. S. met vjjfjarigen cursus en geeft in theoretische lessenlo de beginselen der scheikunde (org. en anorg.), 2o warenkennis en 3o technologiein prac- tische lessenlo de qualitatieve analyse van oplosbare zouten, 2o het maken van eenvou dige praeparaten. De quantitatieve cursus bestaat hoofdzakelijk in het werken op het laboratorium, waaraan voorafgaat het behandelen van verschillende methoden van onderzoek, het leeren omgaan met de chemische balans, glasblaastafel en andere werktuigen. Na voldoende bedreven heid te hebben verkregen in het verrichten van quantitatieve analyses, heeft ieder deel nemer gelegenheid onderzoekingen te verrichten welke betrekking hebben op het door hem gekozen vak. In het weekblad Handelsbelangen is een uitgebreide beschrpving van deze inrichting De te Utrecht gehouden 14e algem. ver gadering van de Vereeniging 'tot bevordering van het onderwijs in handenarbeid in Neder- land, werd, behalve door de beide eereleder, de hh. J. C. Fabius, inspecteur van 'tlag>r onderwpp, en P. Evekink, uit Arnhem, bijge woond door 37 leden, van welke 3 dames waren. Na een openingswoord van den voorzitter, den heer J. Stam, uit Amsterdam, waarin ge wezen werd op het feit, dat èn uit de bespre kingen op het te Amsterdam gehouden vak congres èn uit het gesprokeneter algemeens vergadering van het Ned. Ond.-Gen. bleek, dat het aantal voorstanders van het onderwjja in handenarbeid steeds toenemende is, kreeg de secretaris, de heet Yan Wamel, uit Am sterdam, het woord tot lezing van zjjn jaar verslag, waaruit bleek, dat, alhoewel de ver eeniging dit jaar niet veel de aandacht der buitenwereld op zich had gevestigd, zjj daarom toch wel in het belang der zaak werkzaam is geweest. Ook het aantal leden was, zjj het langzaam, steeds wassende, zoodat de vereeni ging nu telt 2 eereleden, 93 begunstigers en 192 gewone leden. Uit het verslag van den penningmeester bleek, dat de rekening over 1894/95 sluit met een batig Baldo. Alsnu kwamen in bespreking de voorstellen tot het in 't leven roepen van een tpdschrift, gewjja aan de belangen van handenarbeid, huisvlpfc en de lagere school. Daar echter de heer Den Hollander, van Wageningen, door familieomstandigheden niet ter vergadering aanwezig was, en bp in deze juist de man is op wiens schouders alles rust, werd in deze zaak geen bepaald besluit genomen, maar werd het bestuur gemachtigd te doen wat in deze in 't belang der Vereeniging is en onder wjjl met de uitgave van het bestaande Maand blad door te gaan. Daarna kwamen de voorstellen in behande ling tot wjjziging van 't examen-program en wat daarmede in verband staat. In stede dat, zooals tot nu toe gebruikelpk was geweest, de algemeene vergadering drie examinatoren bjj meerderheid van stemmen koos, werd op voorstel van 't bestuur nu bet volgende besluit genomenhet bestunr be noemt telken jare, niet vroeger dan twee maanden voor het tpdstip waarop 't examen zal afgenomen worden, een commissie van 7 personen (2 van welke plaatsvervangers) onder wie hoogstens 2 bestuursleden der Vereeniging kunnen zjjn, die met het afnemen van het examen zal worden belast, en binnen een maand na afloop van het examen een berede. neerd verslag van haar werkzaamheden aan het bestuur zendt. Om tot het examen te worden toegelaten, moet men den leeftjjd van 18 jaar bereikt hebben. In 't programma werd een betrekkelpk kleine wpziging aangebracht, maar door den vorm, waarin het programma nu vastgesteld werd komt duideljjk uit, dat men van hem of baar, die zich aan 't examen wil onderwerpen, be paald eischtkennis van de toepassing van den arbeid in papier, karton en klei bjj de verschillende vakken van het lager onderwjjs. Het volgende punt betrof de verkiezing t»

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1