N°. 192,
138' Jaargang;
1895
Vrijdag
16 Augustus.
Middelburg 13 Augustus.
FEUILLETON.
EEN PETEKIND!
MMIKGn nil
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met nitzondering van Zon- en Feestdagen!
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2
Afzonderlijke nummers, met of zonder bjjvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel! Bij abonnement lager.'
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte!
Keclames 40 cent per regel;
'fbevmunetier.
Middelburg 15 Aug. 8 u. vro. 62 gr.
m. 12 u. 66 gr-, av. 4 u. 70 gr. F
Verwacht N. wind.
Agenten te VlisBingenP. G. de "Vet Mmstdagh Zoom, te GoesA. C. BoldIT, firma weduwe A. C, de Jonge, te KruiningenF. v. d, Peijl, te ZierikzeeA. C. dm Hoon,
te Tbolon: W. A. tam Nieüwenhühzem en te Temenden: M. dm Jongs. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiëffi
aam, evenals de advertentie-burean's van Nijgh Vam Bitmab, te Rotterdam, sr- Gksb. Bilimpamte, te 's Gravenhage, en A, de La Mas Asa., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor bet Buitenland: te Parijs en' bonden, de Compagnie géi&ale de Pnblicité étrangèxe G. L. Daubs Cr»., Jobm F. Jonas, opvolger.
Ad'veBteBktt&a
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen
zjjn, dat zjj, die het vorige jaar Van Houten
bestreden, hem thans zullen moeten verdedigen
tegen zjjn eigen «vrienden."
Dat zgn zoo de gewone verschijnselen in
het wisselvallig leven der staatkunde!
»Hoe hetverkeeren kan," is het
opschrift van een opstel in het Centrum. De
heer Van Houten werd door de conservatie
ven tot in de wolken verheven, toen hg Tak
ten val bracht, en nadat hg diens plaats had
ingenomen meende men zich overtuigd te
mogen houden dat er nu geen sprongen in
't duister zouden worden gedaan.
De heer Van Houten had de radicalen
immers zoo krachtig bestredenEn bovendien,
hoe zou hg, die op de schouderen der conser
vatieven ten triomf was gedragen, ho8 zou
hg kunnen handelen tegen het verlangen in
van hen, die hem als hun leider en aanvoer
der hadden beschouwd, die zgn naam hadden
verheerljjkt in woord en geschrift?
Maar op hooggespannen verwachtingen volgt
niet zelden grievende teleurstellingde nieuwe
kieswet bracht de ontgoocheling.
De ministerieels arbeid is, bjj nader beschou
wing, aan velen bitter tegengevallen en het
Haagsche Dagblad legt thans in de bestrij
ding van het regeerings-ontwerp bjjna een
even grooten jjver aan den dag, als de heer
Van Houten ontwikkelde, toen hg tegen Tak
het zwaard had omgord.
Het Pays légal zal te veel uitgebreid wor
den, zoo luidt de klacht; Van Houten doet
juist als zgn voorgangereen sprong in
het duister.
De becjjfering van het Dagblad over de uit
breiding van het vermoedelijk kiezerskorps
overnemend, en ook de waarschuwing van dat
blad«Voor theorievergoding beware ons de
goede hemel; methoden of ministers stellen
wjj verre achter bjj de uitkomst", vraagt het
Centrum
Kan het duidelijker?
De heer Van Houten heeft zich, als minis
ter, bejjverd de klippen te vermijden, waarop,
naar zgn meening, het ontweip-Tak onvermij
delijk moest stranden.
Edoch, naar het woord van Tollens, rekende
hg de «uitkomst" niet en dat was zgn fout.
Want juist om die uitkomst, juist om het
eindcjjfer der nieuw te creëeren kiezers, is
het onzen behoudsgezinden van het Dagblad
te doen.
Zoo is er dus eigenljjk niets veranderd voor
het Dagblad en zijn geestverwantenVan
Houten is als kiesrechthervormer al even drei
gend voor hen als Tak van Poortvliet. De
bondgenooten van weleer zjjn nu weer vjjanden.
Maar een ding hebben we nu alvast ge
wonnen.
De principieele tegenstanders van ruime
kiesrecht-uitbreiding moeten thans kleur be
kennen.
Zjj kunnen zich bg hun oppositie niet meer
als vroeger verschuilen achter constitutioneele
bezwaren. Hun aanvoerder in de anti-Takki-
aansche beweging beeft die bezwaren uit den
weg geruimd.
En dit is althans een voordeel, maar een
voordeel waarvan wellicht de gevolgen zullen
Door den gemeenteraad van Opsterland werd,
zooals men weet, voor gernimen tjjd een ver
zoek aan Ged. Staten van Friesland gericht,
om de ten name der verschillende dorpen op
het Grootboek ingeschreven armengelden te
mogen inlossen, ten einde deze aan hun be
stemming te doen beantwoorden, door daar
voor woeste landerijen aan te koopen en die
te laten ontginnen, waardoor een productieve
werkverschaffing in het leven zou worden
geroepen. Naar aanleiding van dit verzoek
had Maandag jl. te Beetaterzwaag een confe
rentie plaats van een commissie uit Ged.
Staten, bestaande uit de heeren J. van Loon,
J. Sickenga, den griffier, burgemeester en
wethouders van Opsterland en een commissie
uit het burgerljjk armbestuur.
Besloten werd, onder goedkeuring van den
minister van binnenlandsche zaken, de armen
gelden ten name van de dorpen Terwispel,
Langezwaag en Beets in te lossen, daarvoor
woeste gronden, voor ontginning geBchikt en
in die dorpen gelegen, aan te koopen en te
doen bewerken. Gedeputeerde staten oordeelden
dat de minister van binnenlandsche zaken aan
dit besluit zgn goedkeuring niet zou onthou
den. In die dorpen is de werkloosheid telken
jare groot tjjdens de conferentie kwamen
100 arbeiders te Beetsterzwaag aan den bur
gemeester werk vragenwordt dit besluit
uitgevoerd, dan zal het een groote verbetering
kunnen aanbrengen en tegeljjk zal de produc
tie van den bodem toenemen.
NOVELLE van MASSON-FOUSTIER.
Uit het Fransch,
V.
Eindeljjk herneemt de assuradeur«Gjj hebt
met de West-Indische compagnie een zeer
zonderlinge overeenkomst aangegaanzeer
zonderling een van die contracten die men
alleen maakt in landen waar de hartstocht
voor sport de lieden gewend heeft om tespe-
culeeren op alle toevalligheden. Gjj, die de
Engelschen kent, omdat gjj, naar men zegt,
veel met hunne jockey's te doen gehad hebt,
gjj zoudt het volgende aan de West-Indische
compagnie voorgesteld hebben «Als het schip
dat ik, Le Hertel, koop, op een zjjner drie
eerste reizen vergaat, dan zal de koopprjjs drie
honderd zestig duizend frcs zgn. Als het bljjft
bestaan, vierhonderd veertig duizend.
«Naast deze overeenkomst zullen wjj een
andere aangaan, een officieels, bestemd om
getoond te worden aan de assuradeurs en die
eenvoudig hierin zal bestaan om de som van
vierhonderd tachtig duizend frcs te vermelden.
Hoe drommel hebben de Engelschen een con
tract aangegaan, dat u er natuurljjk toe moest
brengen om uw nitötste best te doen dat het
schip zal vergaan?"
het ontvangkantoor der directe
belastingen en accjjnzen te Hoogezand c. a.,
omvattende de gemeenten Hoogezand, Sappe-
meer en Zuidbroek en ingesteld een ontvang
kantoor dier middelen: te Hoogezand voor de
gemeente Hoogezandte Sappemeer voor de
gemeenten Sappemeer en Zuidbroek;
is benoemd tot betaalmeester te Alkmaar
J. Ph. baron van Itteisum, thans in gsljjke
betrekking te Almelo
is de duur der detacheering bg de landmacht
in West-Indië van den off. van gez. 2e kl. dr
H. C. Wiere, van het pers. van den geneesk.
dienst der landmacht, bepaald op drie jaren,
verlengd met éen jaar en zes maanden en
alzoo nader vastgesteld op vier jaren en zes
maanden*, en
is de kapitein J. C. Gjjsberti Hodenpjjl, van
den staf der genie, op zjjn verzoek, op non
activiteit gesteld.
Het bestuur van den Bond van klerken
ij 's rijks belastingen heeft aan den minister
van financiën een adres gericht, waarin het
verzoekt den leeftjjd van aanstelling tot
's rjjksklerk te stellen van 30 op 23 of 25
aar, deze ambtenaren ook aan te stellen op
kantoren beneden de 5e klasse en ze in te
deelen in klassen of categorieën met een be
looning van f 500 tot f 1500.
Eenige hoofdofficieren en artsen hebben
een «Open Brief" gericht aan de officieren van
alle wapens en diensten in Ned.-Indië, waarin
zjj de aandacht vestigen op de verrassend
gunstige resultaten, die in Britsch-lndië, bjj
legerkorpsen in Afrika en Amerika verkregen
zjjn door geheel-onthouding van alle alcoholi
sche dranken. Op dien grond noodigen zjj
alle officieren uit, om met hen een bond, een
Ametbysten-vereeniging te vormen, ten einde
in dien zin werkzaam te zgn. Ook niet-
militairen kunnen lid dezer vereenigingworden.
ONDERWIJS.
!jj het jongste examen voor surnumerair
der directe belastingen, invoerrechten en ac
cjjnzen (ls ged.) slaagde o. a. de heer P. J.
Brujjne, te 6 r o e d e.
- De heer C. Brakman, geboren te G r o e d e,
candidaat in de klassieke letteren, tjjdeljjk
leeraar aan het Haagsche gymnasium, is Dins
dag benoemd tot leeraar in de Grieksche en
Latjjnsche taal- en letterkunde aan dat gym
nasium.
Herplaatsing wegens misstelling in ons vo
rig nommer
Bjj kon. besluit
is aan den ontv. der dir. bel. en acc. J.
Callenfels te Sneek c. a. op zgn verzoek, eer
vol ontslag verleend uit 'srjjks dienst, behou-
ïns aanspraak ep pensioen
is benoemd tot leeraar aan de R. H, B. S.
te Zalt-Bommel mr. A. R. van de Laar, te
Utrecht
is mr. W. A. P. Verkerk Pistorius, hoofd
directeur der directe belastingen enz. bg het
dep. van financiën, benoemd tot vertegen
woordiger van de Nederlandsche regeering op
het van 26 tot 30 Augustus 1895 te Bern te
houden congres van het Internationaal Sta
tistisch Instituut;
is benoemd tot ontv. der dir. bel. te Zwolle
c. a. J. J. H. Quaedvlieg, ontvanger te Hooge
zand c. a.
Hertel antwoordt niet. Hjj zet zich schrap
om kalm te big ven.
»Zjj zullen zeker gedacht hebben, dat, al
wildet gjj dat, het u toch niet zou gelukken.
Want het is inderdaad een zeer moeieljjk
baantje geworden, het beroep van schepen-
strander.
•Twintig jaar geleden was het een zeer
voordeelig baantje. Men noemt groote firma's
in Engeland, waarvan het kapitaal alleen be
rust op dergeljjke ondernemingen. Maar toen
eenmaal de assurantie-maatschappjjen
opgelicht waren, lieten zg in het parlement
een wet aannemen, de Plimsollwet. En nu is
het niet meer mogelgk om, zooals vroeger,
een schipbreuk voor te bereiden. De assura
deurs zien goed uit hunne oogen en de kapiteins
zgn wantrouwend, aangezien zjj er het me
belang bjj hebben dat het schip niet vergaat.
»In éen woord de Engelschen meenden
tegenover u beschermd te zgn door drie soorten
van toezichtdie van den staat, die van
assuradeurs en die van den kapitein.
«Het toezicht van den staat! Watbeteekent
dat? Te Rouaan hebt gjj den havenmeester
wjjs gemaakt dat gjj te Caumont de noodige
steenen geladen hadt, terwjjl gjj u bepaald
hebt tot een paar kruiwagens vol.
»Gjj hebt gezorgd dat de kapitein pas kwam
toen bet laden afgeloopen was en de luiken
gesloten waren. Die heeft das niets gezien.
Hoe heeft die man ex in toegestemd om aan
KERKNIEUWS
De heer W. A. Dekker, cand. te Mid
delburg, nam het beroep aan naar de ge
reformeerde gemeente te Naarden en bedankte
voor die naar Boornbergum en Korte Hemmen.
De heer C. Giltay P. Azn., sedert 1853
Ned. herv. pred. te 's-H e e r-A rendskerke,
heeft tegen 1 Nov. a. s. emeritaat aangevraagd.
UIT STAD EK PROVINCIE
Heden herdacht de heer C. F. Wester-
burger, commissaris van politie alhier, den
dag waarop hjj vóór vjjf en twintig jaren tot
dat ambt geroepen werd.
Heden ochtend ontving bjj van zjjne onder
geschikten een fraaie gedachtenis aan dezen
gedenkwaardigen dag, nl. een prachtigen
nickelen inktkoker met een schild, vermelden
de het feit van den dag en de namen der
gevers.
Het geschenk werd den jubilaris aangeboden
met een warme, van groote waardeering ge
boord te gaan Dat weet ik niethet was
zeker een speler of een dronkaard, dien
beneveld hebt op het laatste oogenblik. De
havenmeester beweert dat uw kapitein plan had
in de eerste de beste haven binnen teloopen,
om zgn ballast aan te vullen, maar dat de
Zuidenwind, die steeds aangehouden heeft-, hem
het ruime sop indrjjft.
«Uw meesterstuk, dat verbazend handig is,
was om een gevaarlgke, zeer gevaarljjke lading
te vinden, waarvan het aan boord brengen
door niemand bewaakt werd.
«De heer Le Hertel heeft het uitnemende
denkbeeld gehad om zich te wenden tot de
Panama-Maatschappij, die ontzettend veel
materieel naar de Landengte zendt. Daar deze
Maatschappij niet in staat is om zooveel po
lissen te laten maken als er schepen te be
vrachten zgn, is men overeengekomen dat
de assuradeurs, in plaats van vooraf gewaar
schuwd te worden, slechts den dag van hefc
vertrek van elk schip bericht ontvangen. Dan
teekenen zjj aan dat op de Adèle, op de
Demosthenesop de St. Lourms, op de
Gladiateur drie of vierhonderdduizend frcs
verzekerd zgn. En daar de Panama-Maat-
schappg niet verdacht wordt van te wenschen
dat de schepen, die haar materieel vervoeren,
vergaan, veronderstellen de assuradeurs dat
hare agenten goed hebben toegezien op het
stouwen der lading.
«Welnu, daarin vergissen zg zich: Panama
tuigende toespraak door den heer W. Moer-
djjk, inspecteur van politie.
Ook van verschillende andere zjjden ontving
de heer Weaterburger bljjken van belang
stelling in zjjn zilveren feest.
Ook wjj voegen ons gaarne bg hen, die den
welwillenden ambtenaar, die zjjne moeiljjke
betrekking met jjver en op de meest humane
wjjze vervult, heden hun gelukwensek boden.
Vele vrienden heeft zich de jubilaris in de
•jjf en twintig jaren, die hjj in Middelburg
doorbracht, verworven en dezen lieten zich
dezen dag natuurljjk niet onbetuigd.
Door de timmerliedenvereeniging Door
vereeniging verbetering alhier was, zooals
vroeger gemeld, tegen 1 Mei 11. tot de patroons
een verzoek gericht om lotsverbetering. Zjj
wenschte tot dat doel het loon, hetwelk als
standaardloon 14 cent per uur bedroeg, met
3 cent per uur verhoogd te zien. Voor
overwerk was gevraagd een verhooging van
25, voor nacht- en Zondagwerk eene van 100
Den 6 Augustus jl. is door genoemde veree
niging van de patroonsvereeniging Middel-
burgsch Bouwkring het volgend antwoord
ontvangen
»M. H.
De patroonsvereeniging MiddelburgschBouw-
kring heeft het genoegen u bjj deze mede te
deelen, in antwoord op uw aanvrage, dat zjj,
in plaats van tot een algemeene loonsverhoo-
ging, wenscht over te gaan tot een algemeene
loonsregeling. Deze regeling wenscht zjj in te
voeren op den grondslag, dat geschikte en
bekwame werklieden beter loon zullen ont-
gen dan zg, die minder bekwaam in hun vak
zgn, zoodat een gewoon werkman bljjft op 14
cent, een goed werkman op 15 cent en de
bekwaamste, n. 1. zjj die bekend zjjn met het
aken van uitslagen en werken naar een
teekening, op 16 cent per uur. Zooals u
begrjjpt zal bjj deze regeling gelet worden op
hen, die de belangen van hun patroon behar
tigen.
Ten slotte zjj u nog medegedeeld dat deze
regeling in werking treedt met 1 Sept. e. k.
Namens de Patroonsvereeniging
Middélburgsch Bouwkring.
was getM. C. ROEST, voorzitter.
J, A. VERTREGT, secretaris."
Daarop is door de Timmerliedenvereeniging
weder het volgend schrjjven gericht tot Mid
délburgsch Bouwkring
«Geachte patroons
UEds. besluit is ons met 6 Aug. j. 1. gewor
den. "Wjj betreuren het dat door uwe ver
eeniging zulk een sobere beslissing is ge
nomen, en het onhoudbare in de toepassing
ervan niet is ingezien.
Ons dunkt, we gaan een tjjdperk te gemoet
van loven en bieden, immers de concurrentie
onderling zal u naar de goedkoopste werk
kracht doen omzien, en bovendien bjj vele
patroons zgn Bterke armen meer waard dan
de door u bedoelde bekwaamheden voor een
maximum loon.
Het kan u niet onbekend zjjn dat wjj in
Zeelands hoofdplaats een zeer ongunstigen
loonstandaard hebben, dewjjl de eischen des
levens zoo goed als dezelfde zgn met andere
plaatsen, die in een veel betere conditie ver-
keeren. Speculatie op onze woningen enz. en
alles dwingt ons tot meerdere uitgaven, en
iBt alle onze vakgenooten zgn belasting
betalende werklieden, voor wie lotsverbetering
even dringend iswjj toch vormen een klasse
van werklieden, wier eergevoel verbiedt het
particulier initiatief hulp te vragen, dus be
schouwen we ons verzoek alB een eisch van
rechtvaardigheid.
Wjj zullen vooralsnog in uwe beslissing be
rusten in de houding van een zwakke tegen
over een sterkere.
In zake het overwerk werd door u niet
gerept; we mogen toch vertrouwen dat u be
schaving, ontwikkeling en vooruitgang voor
staat, en ons een zekere mate van zedeljjke
waarde toekent? We geven u in bedenking,
of na een volbrachte dagtaak een uur van
vrjjheid of ontspanning niet meer waard kan
ijjn dan 14 of 16 cent.
Mogen deze regelen er toe bjjdragen om u
op gestelden datum tot een betere regeling
en mildere toepassing te bewegen.
Namens de Timmerlieden-vereeniging,
Door Vereeniging Verbetering,
F. DE KLERK, "Voorzitter.
W, J. SNIJDERS, Secretaris."
Heden middag brachten de in uniform
gekleedde Carabiniers Beiges, eene harmonie
van Woluwe, St Etienne bg Brussel, die een
pleizierreisje maakten naar Viissingen, ook een
bezoek aan Middelburg.
Onder leiding van hunnen voorzitter, den
heer De Koster, gaf het korps, ruim dertig
man sterk, op de Markt alhier, een paar uom-
mers ten beste, die zeer goed klonken en vrjj
wat publiek rondom de muzikanten verza
melden.
Een talrjjk publiek vergezelde ook het korps
toen het een muzikale wandeling door een
deel der stad maakte.
In de Abdjj voerde het korps voor het
gouvernementshotel ons volkslied uit, gevolgd
door de Brabanfonne.
Heden ochtend ontstond op den zolder
van een bakkerjj achter de Houttuinen alhier
een begin van een brand, doordien z. g. n.
bakkerskooltjes, die in een zak bewaard werden
en niet goed uitgedoofd schenen te zgn, aan
het gloeien gingen. In den zolder werd een
gat gebrand. De bewoners en de opperbrand-
meester bluschten met eigen middelen het vuur.
- Zg, die Woensdag avond bg tjjds onder
de colonnade van 't Grand Hotel des Bains
te Viissingen hadden plaats genomen,
hebben zoo schrjjft men ons dubbel
kunnen genieten. Vóór dat het stafmuziek
korps vau 't 6de regfc inf., onder leiding van
den kapelmeester, den heer P. A. Sten/-, daar
een concert gaf, kon men eene voorstelling
van de natuur aanschouwen, die, zóo aangrij
pend schoon, zóo van macht en kracht ge
tuigend, een mensch wel zeer klein maakte.
Eene bui, geel, groen, blauw of zwart
gekleurd die uit 't Zuid-Westen kwam
opzetten, ontlastte zich zoo wat boven het
houdt op niets toezicht. O, gjj zjjt een knap
man, zeer knap! Met die knapheid komt men
totrjjkdoru, of tot de galeien. Het eenige wat ik
nietbegrjjp is denaam, dien gg gegeven hebt aan
het schip, dat gg wilt opofferen. Gladiateur!
Wat is dat? IJdele roemzucht of cy
nisme
«Wat? Wat bedoelt gg stamelt Le
Hertel. «Ik begrjjp u niet. Gladiateur is de
naam van het beroemde paard. Ik houd mjj
veel met pport bezig
«Het is ook de naam der strjjders in het
circus van hen die moesten sterven!1'
Le Hertel haalt de schouders op en zegt
Men moet niet veel ernstige dingen te zeggen
hebben om dergeljjke woordspelingen te beden
ken Kom, maak er een einde aan; waar
wilt gg heen Ik heb haast."
En ik niet. Als gg eens wist hoeveel
belang gjj mjj inboezemt hé, kijk eens,
wat is dat voor een stoomboot, die daar de
haven binnenkomt. O, ja, het is de post van
St Nazaire Een aardig bootje dat prachtig
loopt. En hoe maakt het Voisinet, nog al tjjd
wel Wilt gjj mjj niet antwoorden Dan
vervolg ik mjjn verhaaltje. Gjj zjjt te Rouaan
gaan laden, waar niemand u kende, en gjj
hebt zelf het werk geleid.
«Gjj hebt alleen het tusschendek geladen,
zoodat het zwaartepunt van het schip, in plaats
van zooals altgd onder de waterig n te big ven,
daarboven is gebracht. Dus ia er slechts een
weinig storm noodig om het schip te doen
kantelen. De strik was gespannen, heel goed
gespannen
«Het wordt tjjd," roept Le Hertel uit,
«dat al die aantjjgingen, al die bedreigingen
in den wind ophouden. Tusschen ons tweeën
bestaat er een contract, dat u noopt, mjj vier
honderd tachtig duizend frcs te betalen als de
Glad als mjjn schip verongelukt. Zoolang
er alleen sprake was van het innen der premie
ik uw waarde mjjnheer Le Hertel, van
daag, nu het lot van het schip twjjfelachtig
schijnt te zgn Ba!" (valt hjj zichzelf in
de rede, als om tegen een ontwjjkend gebaar
van Mazelin te protesteeren) «zoudt gjj hier
zgn, indien gg mjjn schip niet als verloren
beschouwdet Van daag zeg ik, tracht gjj mjj
beet te nemen, de uit te betalen som te ver
minderen en, volgenB uwe oude gewoonte als
assuradeur, mjj bang te maken. Welnu, ik ben
niet bang!"
«En ik zeg uhernam Mazelin boel,
met een luide Btem, «dat gjj zeer bang zjjt
Ik heb bewjjzen, die zuLlen wjj bg bet gerecht
inleveren. Over een halt uur ben ik bjj den
Procureur-generaal ten zjj
De twee mannen zagen elkaar aan.
«Gjj biedt mjj twee honderd vjjftig dui
zend aan, zegt gjj vraagt Le Herte op een
gokeel anderen toon.
«Ja, geen cent meer."
»Ik weiger."