N°. 165. 138" Jaargang. 1895 Dinsdag 16 Juli. Brieven uit de Hofstad. bmelmgw lilint. Deze courant verschijnt dagelijks; met uitzondering van Zon- en Feestdagen? Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco/ 2.— Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel? Bij abonnement lager.' Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels f 1.50 iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte? Reclames 40 cent per regel. Tkenumetci. Middelburg 15 Juli 8 u. vm. 62 g m. 12 u. 68 gr-, av. 4 u. 69 gr. Verwacht W. wind. Agenten te VliasingenP. G. de Vet Mestdagh Zoom, te GoesA. C. Bodtjit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenP. v. d. Peijx, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te TholenW. A. yah Nieuwehhuijzeh en te TerneuzenM. de Johoe. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Va» Ditmab, te Rotterdam, de Gbeb. Belihvahte, te 's Gravenhage, en A. de La Mab Aexl, te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Ceb., Jchh P. Jones, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te één nut aan het bureau bezorgd ïjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen In het algemeen herinneren wij de kiezers voor de gemeenteraden dat morgen (Dins dag) de stembus geopend is tot vijf uren. In het bijzonder zij onzen kiesgerech tigden geestverwanten te M i d d e 1 b u r g, te VI is 8 in gen en te Goes zeer dringend aanbevolen waakzaam en ijverig te zijn. Hier, in onze stad, staat men aan het gevaar bloot dat door allerlei combinaties, samenwerking van heterogene machten, een zeer verdienstelijk man -uit den raad en daardoor uit het college van burgemeester en wethouders wordt geweerd. Het zon zeer te betreuren zijn wanneer die toeleg gelukte. Dat allen, die hem waardeeren en de ge meente niet willen berooven van eene goede werkkracht, hunne stem uitbrengen op de heeren H. P. DEI BOUWMEESTER, mr A. P. SIOIICK H1IUGROMJE. jlir mr W. H. SSOECR HIIRGROKJE 11. P. VAX DE REE. mr Cr. X. RE STOPPEUAAR. JT. C. RE WAAL. Allen, behalve de heer H. P. van de Ree, aftredende leden. Dat men vooral niet afwijke van dit zestal. Elke verandering vergroot de kans voor hen, wier toeleg het is de heeren H. P. den Bouwmeester en mr A. P. Snouck Hur- gronje te doen vallen. Men boude zich, ten gemakke van het stembureau, aan bovenstaande volgorde. In Ylissingen zij men evenzeer op zijne hoede. Terwijl de liberalen alie aftredende leden weder candidaat stelden, zelfs den heer A. Loois, uit erkenning van diens verdiensten als raadslid, schijnt de tegenpartij, die altijd zoozeer zich laat voorstaan op haar eerlijk heid en rechtvaardigheid, geen enkel der liberale leden een herkiezing waardig te achten. Hebben die dan geen van vieren eenige verdienste in haar oog Om de aftredende leden, de heeren S. ALTER, A. A. A. E. CtEWIX» A. LOOIS, Tli. VAX UIJTE PIETERSE en J. TAM BAALTE te behouden dient men ook daar zich bij zonder in te spannen en trouw ter stembus te gaan. Goes bereidt zich weer voor op een warmen strijd. Trouwens, men is dat daar gewend. Maar in den laatsten tijd is meermalen gebleken dat de vrijzinnigen veel vermogen en huDne candidaten de overwinning be haalden. Zij zullen ook thans zeker wel op huD post zijn en zich beijveren om de meerder heid in den raad te versterken. Middelburg 15 Juli. 12 Juli 1895. We hebben hier weer eens een tentoonstel ling. Dergeljjke inrichtingen mochten ook eens in onbruik geraken als de eene niet spoedig genoeg op de andere volgdeIntusscben het moet gezegd worden bg het pub/iek blgven tentoonstellingen in trek. Zelfs de' nu dezer dagen hier in den dierentuin geopende wordt druk bezocht en vindt veel belangstel ling, al is ook de naam niet bgzonder aan lokkend voor de groote menigte, die op ten toonstellingen minder op de nuttigheid dei- uitgestalde voorwerpen let dan wel vraagt naar genoegen en vermaak, naar streling van de zintuigen en feestelijkheden. De naam tentoonstelling van geneeskrachtige en nuttige plantenduidt nu juist niet op het bovenal voldoen aan den pretl ie venden smaak van het publiek. Maar er is reclame voor gemaakt op zeer handige wgze, en nu wil ieder toch ook eens gaan zien wat er zooal te kjjk is. De pret is evenwel niet geheel buitenge sloten. Den avond na de opening der expositie, samenvallende met de algemeene vergadering van pharmaceuten, werd er in den Dierentuin ook nog volop en zelfs luidruchtig feest gevierd. Het gewöne Maandagsche concert in den tuin kreeg toen een verlengstuk, waardoor het wel wat van een komeet had: de aangegroeide staart was naar verhouding bgzonder lang. Tot éen uur ongeveer weerklonk de militaire muziek over de rustige grachten en straten in de omgeving, nu en dan begeleid door een geïm proviseerd zangkoor, samengesteld uit de be zoekers, leden van den Dierentuin met hunne dames en vele genoodigden, en meestal opge volgd door hoera's en andere juich- en jubel tonen uit dezelfde keelen voortkomende. Het was inderdaad wel wat erg rumoerig, en de omwonenden in vrg breeden kring rondom zullen vóór het einde wel geen oog hebben kunnen luiken. Men moet in een stad als Den Haag natuurlgk naar een anderen maat staf beoordeelen wat al dan niet onder buren gerucht valt dan op een dorp of zelfs in een provincie-stadje. Daarom was bgv. onlangs de klacht van een Hagenaar, onder de inge zonden stukken in een der dagbladen opgeno men, vrg wel belachelgk. Die slaaplievende man klaagde over den hinder en de stoornis, door velen zjjner buren veroorzaakt, die 's avonds nog na half elf hunne hondjes tot een straatje omloopen plegen te noodzaken het geblaf en soms ook het gejank van die beestjes, als zg niet vlug genoeg naar hun zin weer in huis worden gelaten, ergerde en hinderde den goeden man, en daarom drong hg er op aan, dat voortaan de hondjes bun avondwandeling vóór balt elf zouden maken dat schjjnt het uur te zgn, waarop die, ver moedelijk ergens uit den achterhoek naar de residentie verdwaalde burger zgn nachtrust wenscht aan te vangen. Maar al mag men om dat ingezonden stukje recht harteljjk lachen, er is toch ook in Den Haag een tijdstip waarop men zeggen kan, dat zeker rumoer de nachtrust kan storen, en onder dat rumoer, strafbaar gesteld bjj art. 431 van ons wetboek van strafrecht, valt onge twijfeld de luidruchtige feestviering tot één uur in den nacht, waarvan zoovelen verleden Maandag in den Dierentuin genotenen even zoovelen al den last ondervonden. De tentoonstelling zelve is werkelijk belang rijk ook voor leeken, hoewel of misschien wel juist omdat er ook verscheidene inzen dingen zgn van planten, waarvan de genees kracht en bet nut vrg ver te zoeken zgn. Een inzending tabak bgv. schgnt hier minder op hare plaats. Alleen door het volksgeloof' wordt aan tabaksbladeren geneeskracht toege schreven, en dat geloof is reeds menigeen, die met dat middel een wond wilde genezen of het bloed wilde stelpen, duur te staan geko men. En het nut van tabak als genotmiddel deze benaming zelve wjjst er reeds op is minstens aan ernstigen twjjfel onderhevig. In zoover staat tabak als opwekkend, prikkelend middel zelfs nog achter bjj spiritualiën, daar de laatste nog al eens de eer genieten tegen woordig door sommige geneesheeren als medi cament te worden aanbevolen en toegepast. Voor zoover ik weet, heeft de tabak het nog niet zoover gebracht. Is op deze tentoonstelling de natuur in de allereerste plaats aan het woord, de volgende week wacht ons weer een andere, waar de kunst alleen heerschen zal, althans het is te hopen dat dit zoo zgn zal, want er wordt ook wel eens wat voor kunst uitgegeven wat dien naam niet verdient. Vermoedelijk zal echter op deze tentoonstelling van schildergen, beeld houwwerk, bouwkunstige teekeningen en voortbrengselen van kunst-industrie inderdaad veel moois te zien zgn. Alleen de artisten van den eersten rang zgn tot inzending uit- genoodigd en de leden van de vereeniging Haagsche Kunstkring, die suo jure inzenden, hebben met hun werken een zeer strenge jury te passeeren. Behalve die leden zullen vooral buitenlandsche kunstenaars vertegen woordigd zgn en wel uit verschillende landen er komen dagelgks kisten in de Academie van beeldende kunsten aan, afgezonden uit België Frankrijk, Italië, Spanje, Duitschland, Enge land. Een dergelgke tentoonstelling behoort niet tot de gewone en zal ongetwjjfeld groote belangstelling vinden, behalve dit bleek bjj ons college van burgemeester en wethouders, dat den gemeenteraad adviseerde de gevraagde subsidie te weigeren. Verwonderen zal dit niemand, die weet hoe weinig de meerderheid van dat college, met den burgemeester aan het hoofd, zich om kunst bekommert. De subsidie aan de zoogen. drie- jaarljjksche tentoonstelling is nu eenmaal ge woonte en daardoor een zeker recht geworden, maar nu aan een andere schildergen-expositie een bjjdrage af te staan, dat is den heeren te machtig. Wjj, Hagenaars, zouden er vrede mede hebben, als men dan ook aan de afdeeling -publieke werken" wat zuiniger was, maar als daar bet geld letterljjk wordt weggegooid zonder dat iemand er iets aan heeft, gaat het niet aan voor de kunst geen cent over te hebben. Bjj kon. besluit is aan H. F. Gelpke, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als commissaris van politie te Amsterdam is aan P. W. Steenkamp, op zgn verzoek, eervol ontslag verleend als hoofdcommissaris van politie te Amsterdam, onder dankbetuiging; is aan den machinist bjj 'srgks werf te Amsterdam H. Schut eervol ontslag uit 's rjjks dienst verleend is benoemd, voor den tjjdvan vjjf jaren, bjj het pers. van den geneesk. dienst der land macht, tot reserve-off. van gez. 2e kl., de heer D. Ris, arts is de Oost-Indische hoofdambtenaar E. P. C. Sol, lid der Algemeene rekenkamer in N.-I., op zgn verzoek, wegens pbysieke ongeschikt heid, eervol uit 'slandB dienst ontslagen, met toekenning van pensioen is de heer J. P. C. Hartevelt, thans tg delg k lid der Algemeene rekenkamer van N.-I., be noemd tot lid van dat college. Zooals vroeger gemeld is, bestaat bjj het ministerie van justitie het voornemenbet stelsel der casiers judiciaires benevens het Bertïllonnage, hier te lande in te voeren op 1 Januari 1896. De heeren mr G. baron van Hugenpoth tot Aerdt en W. Voormolen, die door den minister van justitie belast waren met bet ontwerpen van een geschikte regeling op dit gebied, hebben tbans hun taak voleind, zeer ten genoegen niet alleen van den minis ter, doch op een wgze, die bjj verscheidene autoriteiten op strafraclstelgk gebied, zoowel in het binnen- als buitenland, groote instem ming heeft gevonden. Eerstdaags zullen door den minister van juBtitie de benoodigde gelden worden aan gevraagd, voor zoover nog in dit dienstjaar eenige uitgaven zgn te doen, om op 1 Januari a.s. geheel ingericht te zgn. De instrumenten bgv. dienen vooruit te worden aangeschaft, terwgl tevens bet perso neel eenigen tjjd zal behooren te worden Het is niet de vraag, wie het schip heeft verlaten, maar wie het verlaten van het schip onvermjjdelgk heeft gemaakt. Hierop komt het aan. Na hetgeen vóór en bjj de verkie zingen van 1894 in de anti-revolutionnaire partjj had plaats gehad, was een uiteengaan vaD droite en gauche onvermjjdelgk. Tenzg men van beide zgden de spons over alles had ge haald en er het zwggen toe gedaan. Dit is, helaas, niet geschied. In den onverkwikkeljjken strjjd, die de anti- revolutionnaire partjj verdeelt, zgn van beide zgden fouten begaan, is aan beide zgden schuld. Maar dat bet sociaal verschil tusschen «kleine luyden" en «jonkers, baronnen en graven" dienBt doet tot verklaring van een verschil over po litieke handelingen, is aan den Standaard toe te schrgven. Ik betreur dat zeer. Men kan de zaak der democratie alleen dienen, wanneer men het volk neemt in zgn grootsch geheel, niet als een verzameling van kleine luyden. Wanneer men heeren en kleine luyden tegen over elkander stelt en dit doet als partgleider, dan heeft men aan anderen het recht te zeg gen «la démocratie c'est l'envie." Wanneer men dit doet met zoo weinig reden als thans geschiedt, dan is het bjjna kinder achtig. Ik herhaal, dat ik dat alles om meer dan éene rede zeer betreur. Maar plicht van recht vaardigheid dwingt mg op te komen tegen een éenzgdige voorstelling, die, tegen uw wil, des ben ik zeker, uit uwe artikelen zou ontstaan. Verder alle heil! Tevens zal deze nieuwe regeling een groote verbetering brengen in de gerechtelgke sta tistiek en wel door de invoering van zooge naamde »telkaarten". Dit zgn kaarten, be vattende bgzonderheden omtrent elk gepleegd delict, volgens plaats van het delict in ver schillende kleuren vervaardigd. In afwgkirg van Frankrgk en Duitschland het geheele stelsel dusdanig ingericht, dat slechts een klein getal autoriteiten, uitdruk- kelgk genoemd, inzage zullen erlangen in deze registers. Naar aanleiding van beschouwingen door het Centrum geleverd, in verband met de schei ding onder de anti-revolutionnairen, schrjjft dr Schaepman aan de redactie van genoemd blad Naar mgn bescheiden meening wordt door uwe opstellen van »Adel en Volk" en door uwe polemiek met het dagblad De Nederlander eene voorstelling begunstigd, tegen welke de rechtvaardigheid mg gebiedt in verzet te komen. Die voorstelling is deze :de adel lgke heeren in de anti-revolutionnaire partg hebben zich afgescheiden en zich, daartoe door hunne po sitie als adelgken min of meer gedreven, tot een jonkerpartg gevormd. Zg hebben het schip verlaten, omdat zg den weg der »kleine luyden" niet wilden volgen enz., enz. In alle bescheidenheid meen ik, dat deze voorstelling op haar best genomen zeer een- zgdig is. Zoover mgn geheugen en mgn waar neming strekken, is niet de groep der jonk- heeren, baronnen en graven, zg, die een afzonderlgke plaats in de partg heeft ingeno men. Bedrieg ik mg niet, dan heeft niemand anders dan dr Kuyper haar het eerst als droite in een eigen hoek gepaatst. Tegenover de droite stond onmiddelgk de gauche, eerst nog er naast, langzamerhand meer en meer tegen over. De gauche ontving spoedig een anderen naam«onze kleine luyden." Het kon niet anders of toen moesten ook de overigen een nieuwen naam hebbenhg was gevonden jonkers, graven en baronnen. Dr Kuyper heeft, naar het mg toeschgnt, te dikwgls practisch vergeten, dat het volk een historisch, organisch geheel is, hoe dikwgls hg het ook in theorie herhaalde. Hg heeft van de anti-revolutionnaire partg een partg van «kleine luyden" gemaakt. Letteren en Kunst. De heer J. Cleuver, muziek-directeur alhier, die onder vele sollicitanten de uit verkorene was om directeur te worden van de muziekschool, de zangvereeniging en deEuri- dfïio-concerten, alle uitgaande van de afdee- ling Rotterdam der Maatschappij tot bevorde ring van Toonkunst, heeft voor eene benoe ming bedankt. Over dit besluit zullen zeker velen zich met ons hartelgk verheugen. Het mag toch een voorrecht heeten dat Middelburg dezen talent vollen, gverigen man in zgn midden behoudt. In de Vrgdag door de Vereeniging tot bevordering van goede voorstellingen op kunst gebied te Middelburg gehouden jaarlgk- sche vergadering ïb bet bestuur herkozen. Volgens het jaarverslag onthield zich de ver eeniging in het jongste seizoen van iedere be moeiing met voorstellingen, Een aantal leden zegden hun lidmaatschap op. Tengevolge van een en ander verkeert de kas der vereeniging in zeer gunstige omstan- Boven het verplichte bedrag van f 645 als inleg van 43 leden, waarmede het jaar 1895/96 i ngaat, is er een overschot in kas van f 180.C Willem Mengelberg heeft zgne benoeming tot directeur van het concertgebouw te Am sterdam aangenomen. Voor de door de Amateur-fotografen- v ereeniging te Amsterdam van 8—22 September a. s. in de militiezaal te houden Internationale photographie-tentoonstelling is het eerevoor zitterschap aanvaard door de heeren jhr mr J. W. M. Schorer, commissaris der koningin in de provincie Noord-Holland, en mr S. A. Vening Meinesz, burgemeester van Amsterdam. Onze beide koninginnen schonken zilveren medailjes, terwgl de commissaris der koningin een verguld-zilveren medailje beschikbaar stelde. Verschillende vereenigingen en een aantal bgzondere personen loofden een schoone col lectie eerepenningen uit, welk aantal nog staat vermeerderd te worden; terwgl ieder, wiens inzending door de regelingscommissie wordt aangenomen, een berinneringsmedailje, ontvangt. ONDERWIJS. Zaterdag 11. hield het hoofdonderwgzeis gezelschap Walcheren alhier zgn zevende maandelgksche vergadering. Als spreker trad op de heer Minderhoud van Zoutelande, die tot onderwerp had gekozen«Vreemde woorden, Wat zgn vreemde woorden vroeg hg. Het antwoord schgnt zeer eenvoudig, alle woorden, die niet echt Nederlandsch zgn. Toch is ook hier moeilgk eene juiste bepaling te geven Vele woorden van vreemden oorsprong immers zgn geheel Nederlandsch gewordenhun af komst is vaak moeilgk meer te bepalen beschuit, tafel, magazgn. Een tweede soort vreemde woorden zgn on veranderd in onze taal overgenomendaartoe behooren de technische benamingen en woor den alsportebriaée, secretair e. Het midden lusechen genoemde twee scorte houden de eigenlgke bastaardwoorden, als kor poraal, diaconie, e. m. a. Was het gebruik of liever het misbruik van vreemde wóórden in het Bourgondisch tgdvak zeer algemeen later is dit niet veel verbeterdde vlucht herwaarts van vele Fran- sche uitgewekenen na de herroeping van het Eiikt van Nantes en ook de Fransche over- heersching zgn voor een groot deel de oor zaken daarvan. En ook thans is nog algemeen eene zekere voorliefde voor vreemde woorden te bespeuren. De een gebruikt ze uit onver schilligheid jegens de moedertaal, een ander uit zucht tot navolging en een derde om te doen gelooven, dat hg eene goede «educatie" genoten heeft. Gebruikt geen vreemde woorden, zei spreker 8 gg uwe gedachten in Nederlandsche kunt uitdrukken, en laten wg deze les ook onzen kinderen inprenten. Het onderwerp gaf aanleiding tot een leven dig debat. Hierbg werd er vooreerst op ge wezen, dat de onderwgzer thans verplicht is uitspraak en beteekenis te leeren kennen van de meest gebruikelgke vreemde woorden, juist omdat men tegenwoordig geen courant kan ter hand nemen, of men stuit daarin hetzjj in de advertenties of op eene andere plaats op die woorden. Voor dat doel werd aanbe volen het bekende leesboek: «Genaturaliseerde vreemdelingen". Verder oordeelde men, dat ook thans in tal van letterkundige werken onze moedertaal nog te veel verwaarloosd wordt. Het toppunt van verwaarloozing wordt echter bereikt in de sport wereld. De meeste berichten zgn voor een leek op dat gebied eenvoudig onverstaanbaar. Aan het einde der vergadering werd nog be sloten, ook dit jaar, evenals de vorige, eene bgdrage te schenken aan het ondersteunings fonds van het NederlOnderwijzers-genoot- schap. Aan de Hoogere burgerschool te Goes zgn toegelaten Tot de voorbereidingsklasse: A. W. Mulock Houwer, B. van Asperen Vervenne, P. A. van Hove, J. A. Krgger, L. J. Jellesma, D. Roskes, J. G. C. P. Kakebeeke, C. A. L. P. Kakebeeke, C. F. v. d. Pejjl, P. Nieuwenhugze en voorwaardelijk A. Zandgck. Afgewezen 1. Tot de eerste klasseA. van IJsendgk, J. J. Megers, L. Smit, J. A. M. Hoossens, J. Ten Napel, W. Klos; voorwaardelijk J. A, F. Swart en M. A. Schouten. Tot de tweede klasse voorwaardelijk H. van Noppen. K ERKNIEUWS- Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned. herv. kerk. Beroepen naarTer Aar Y. Bootsma te Zoe- t er meer en Zegwaard; Serooskerke (op Schou wen) J. A. Lublink Schröder te Apeldoorn Zierikzee J. C. Benit te Purmerend; Wemel- dinge P. S. Meerburg te Capelle a/d IJsel Lemmer D. Zoete te Suawoudeen naar Scher- penzeel A. v. d. Heide, cand. Bedankt voor: Ferwerd J. Groeneweg te West-Terschelling; Gorredgk H. Vrendenburg Czn. te Franeker Grgpskerk H. Th. du Saar te Lippenhuizenen voor Drunen dr G. J. Brutel de la Rivière te Uitwgk. Aangenomen het beroep naar Muiden J. P, Hattink Jr. te Nieuwerkerk a/d IJsel. ÜIT STAD EN PROVINCIE Donderdag en Vrgdag houdt de Feree- niging tot bevordering van den tuinbouw in de provincie Zeeland hare gewone jaarlgksche tentoonstelling in het Schuttershof alhier. Bg den uitstekenden naam, dien deze ten toonstellingen hebben, is het vrg wel overbodig veel te zeggen om tot een bezoek daaraan aan te sporen. Het is een wellust om die heerlgke planten, die fraaie bloemen te zien. Wie van het waarlgk zeldzame, dat in onze omgeving op dit gebied te aanschouwen is, wil genieten hg verzuime niet deze week zgne schreden naar het bekende Schuttershof te richten. Wg ontvingen het 23e jaarverslag der algemeene Nederlandsche vrouwenvereniging Tesselschade, loopende van 1 April 1894 tot 31 Maart 1895. De door de candidaten van Tesselschade beoefende vakken en beroepen ondergingen in het afgeloopen jaar weinig verandering; 218 barer werden aan betrekkingen geholpen en voor 45 barer werd de opleiding voor een of ander vak geheel of gedeeltelgk bekostigd. Aan deze opleiding werd f 2925.— besteed, nl. f 1227.door de fondskas en f 1698. door de afdeelingen en correspondenten, tegen verleden jaar reBp, f 1210.— en f 1307.—.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1