N°. 102 188' Jaargang. 1895 Vrijdag 12 Juli. miihmsüiï Huur. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.- Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lager.1 Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Reclames 40 cent per regel. Tk eraometeirt Middelburg 11 Juli 8 u. vm. 61 gr. m. 12 u. 67 gr-, av. 4 n. 69 gr. F.. Verwacht Z. W. wind. Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Bolüit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiuingenF. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, j JLdrertenllëi te TholenW. A. van Neetjwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën j moeten des namiddags te één uur Kan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Vak Ditmab, te Botterdam, db Gbbb. Beuheante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam, aan het bureau bezorgd zjjn, willen Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publioité étrangère G. L. Daubb Cu., Jon* F. Jonas, opvolger. zg des avonds nog worden opgenomen Middelburg 11 Juli. Woordenv itlerij Men herinnert zich de «sociale paragraaf/' die ter vergadering van de Liberale Unie werd besproken, en als grondslag van het te ontwerpen program werd aangenomen? Voor wie ze niet in zjjn geheugen heeft drukken w jj haar nogmaals af ■adat bovenal de sociale vraagstukken de aandacht vorderenopdat ook in de wetge ving de belangen van den arbeid en den ar beider ten volle tot hun recht komen, elke bevoorrechting van het kapitaal ophoude, en, in het algemeen, voor zoover de wetgeving invloed uitoefent op de verdeeling der maat schappelijke goederen, meer rechtvaardigheid worde betracht Deze woorden hebben, zooals steeds pleegt te geschieden, wanneer een politieke partjj haar beginselen tracht te formuleeren, zoo wel aan welwillende als onwelwillende kri tiek blootgestaan. Welwillende kritiek tracht te begrgpen wat men er mee bedoelt te zeggen, en onder zoekt daarna in hoeverre die bedoeling met juistheid is weergegeven. Onwelwillende kritiek ontdoet de woorden van alle bedoeling en ook van omgeving en omstandigheden, waarin ze uitgesproken zgn. en van het verband, waarin ze voorkomen, om er dan, als ze arme, weerlooze dingen zgn geworden, op los te trekken en ze te mishan delen door woordenvitterjj. Van de laatste soort van kritiek bevatte het Dagblad van Zuid-Holl. en 's Gravenhage een staaltje in een artikel, dat Rochussen als onderteekening draagt. «In 't algemeen worde meer gerechtvaardig heid betracht." Hoe onnoozel zoo iets te zeggen, meent de heer R. 'tls zeer waar, zegt hg, toch zal ten allen ijjde waar zgn. «Ten volle zal hier op aarde aan de eischen der gerechtigheid nimmer gehoor zgn gegeven. Te streven het steeds meer te doen, bljjft steeds de plicht van allen, van ieder in zgn kring. Aldus orakelt hg. En als hg zich dan toch herinnert, dat er bedoeld wordt en tevens gezegd«ook in de wetgeving" stemt hg dan toe met eenzeker, daar zelfs bovenal. »Ik zou meenen ook in rechtspleging en bestuur, niet het minst ook in zeden en gebruiken, welke toch al ten dezen een veelal zoo machtige rol spelen." Natuurljjk; het komt er op aan in al deze dingen meer rechtvaardigheid te brengen maar wordt daardoor nu belachelijk, dat een politieke partg er naar streeft baar in de wetgeving vollediger toepassing te geven? «In de wetgeving behooren de belangen van den arbeid en den arbeider ten volle tot hun recht te komen en behoort de bevoor rechting van het kapitaal op te honden." Aldus de sociale paragraaf. Wacht er u voor, de belangen in het geding te brengen roept de heer R. uit. Verzuim niet de juiste grens te trekken tusschen recht en belang! Een waarschuwing, waartoe, in 't algemeen genomen, reden mag zgn, want ik kan mjjn belangen zoo op den voorgrond plaatsen, dat ik een anders recht daarbg voor niets tel. Doch een waarschuwing, die hier allerminst van pas is, omdat juist werd uitgegaan van dat on derscheid. Beweerd werd alleen, dat de wet geving de belangen van het kapitaal behar tigt ten koste van de rechten, die de arbeid kan inroepen in zijn belang. Maar moeten dan de belangen van het ka pitaal niet, moeten die slechts gedeeltelijk tot hun recht komen? vraagt de heer R. Alsof het op dit oogenblik aan de orde wa re allereerst daarvoor te waken! De heer R. spreekt, alsof er niet ware, wat men «de sociale kwestie" pleegt te noemen, en houdt zich als had hg daarvan nooit gehoord. In dat opzicht houdt hg zich zelfs zoozeer van den domme, dat hg de bestuursleden van de L. U. verwjjt, slechte vaderlanders te zgn. Zg zgn toch uitgegaan van het feit, dat de Nederlandsche wetgeving thans het kapitaal bevoorrecht! Ze hadden tegenover ons land en zgn eerljjkeu naam meer rechtvaardigheid behooren te betrachten Als gold het hier een nationale zaak Als betrof het hier een beschuldiging, die alleen de Nederlandsche wetgeving raakt! Van den domme houdt hg zich, als hg maar volstrekt niet kan begrgpen, wat met den invloed der wetgeving op de verdeeling der maatschappelijke goederen wordt bedoeld. Misschien hetzelfde wat de partageux van '48 wilden Maar zg wilden verdeeling van goederen in hun eigen belang, herinnert hg zich nog juist van pas, en de vooruitstrevende liberalen willen de verdeeling in het belang van den arbeider. Zal dan éen lid der L. U. meenen, vraagt hg, dat de verdeeling van goederen door den staat (als ware daarvan in de verste verte sprakeden arbeid en den arbeider ten volle tot hun recht zal doen komen Het is volkomen overbodig verder dit soort van woorden-vitterjj, kritiek oefenende zonder eenigszin8 met bedoeling, met omgeving en omstandigheden te rekenen, verder te be spreken of te weerleggen. Wjj vestigen er alleen de aandacht op, omdat er uit bljjkt, hoezeer de «Sociale paragraaf", zg moge dan te veel of te weinig zeggen, en in het pro gram uitwerking behoeven, in haar strekking voldoende wordt begrepen. Dit wordt be wezen juist door het feit, dat men zich zoo zeer bejjverd het voor te stellen, als verstond men haar niet. AmstD. v. N) Yoor sommige vrijwilligers voor het kader, vooral voor hen, die leerling zgn van eene hoogere burgerschool of van een gym nasium, kan eene gelijkmatige verdeeling van den verplichten werkelgken diensttgd van 8 maanden over 3 achtereenvolgende jaren soms bezwaren hebben. Zg worden daardoor b. verplicht, in het eerste dienstjaar minstens twee maanden, en in het tweede en derde dienstjaar telkens minstens drie maanden te dienen. Door den minister van oorlog is thans be paald, dat, indien hunne belangen zulks vorderen, zoodanige vrijwilligers voortaan ook kunnen volstaan met minstens éene maand werkelgken dienst in het eerste- en minstens 3 maanden in het tweede dienstjaar, wan neer, op goeden grond, kan worden verwacht, dat, door vrjjwillig verbljjf onder de wapenen, aan de verplichting zal worden voldaan de 8 maanden werkelgken diensttgd in 3 achtereen volgende jaren te vervullen. Bjj Kon. besluit is aan H. G. Stumpf, op zgn verzoek, eervol ontslag verleend als leeraar aan de rjjksland- bouwechool te Wageningen is H. J. Harm sen benoemd tot chef der post- stempelfabriek. Met verwijzing naar het bericht omtrent de openstelling der Fransche grenzen voor den doorvoer van rundvee, herkomstig uit Neder land, opgenomen in de Stct. van 4 dezer, brengt de minister van buitenlandeche zaken alsnog ter kennis van belanghebbenden, dat bljjkem eene nader ontvangen mededeeling, die door voer zal geschieden per Bpoor in verzegelde wagens, na geneeskundig onderzoek aan de Fransche grens. (Stct.) ONDERWIJS. Bg het eerste toelatings-examen tot de rjjks hoogere burgerschool alhier, gehouden op MaandagDinsdag, Woensdag 11., zgn tot de eerste klasse toegelaten A. Willemse, H- J. Karei, J. Gabrielse, J. van Wingaarden, B. J. Braakema, J. M. Kakebeeke, J. W. Spren- ger, W. P. van der Harst, L. J. de Dekker, L. K. van der Weele, H. T. Ljjsen, D. J. G. van Oostveen, M. G. Verheg, R. W. van der Veen, B. J. Gravestegn, H. Gravestegn en M Plasschaert. Aan negen candidaten is hei- examen opgelegd, terwjjl 8 candidaten zgn afgewezen. Tot de tweede klasse zgn toegelaten J. J. van Ejjk en J. J. de Groot, tot de d e r d klasse L. H. Krol. Een candidaat voor de derde kla^e is afgewezen. Voor enkele vakken is tot de v i e r d e klasse toegelaten J. Munters. In de St. Ct. is opgenomen de uitslag van het in het voorjaar van 1895 gehouden examen ter verkrjjging van akten van bekwaamheid als onderwjjzer en onderwijzeres. Met betrekking tot de examens, in Zee land afgenomen, wordt het volgend© mede gedeeld Schrjjven. De uitkomsten waren ongun 8tig: van de 39 geëxamineerden werd aan 18 een voldoend, aan 2 een twijfelachtig en aan niet minder dan 19 een onvoldoend cjjfer toe gekend. Dit laatste is vooral te wijten aan gebrek aan methode, en, wat de proeve op het schoolbord betreft, aan zeer ongenoegzame oefening. Handteekenen. De helft der geëxami neerden werd als voldoende, een-vierde deel als twijfelachtig, een-vierde deel als onvol- beoordeeld. De fouten kwamen het meest voor bjj de methodiek en bjj de teeke- kening naar de natnur en wel bepaaldelgk >ij het opzetten der teekening. In den regel werd de grondljjn achterwege gelaten en vaak werden vergrjjpen tegen de perspectiet begaan door candidaten, die getoond hadden de ver schijnselen wel te kennen. Opmerkelgk was het, zoo weinig begrip als verscheidene adspi- ranten aan den dag legden van het teekenen in opstand, plattegrond en doorsnedede een voudigste teekeningen van voorwerpen uit het dageljjksch leven werden met groote fouten uitgevoerd of niet verstaan; afbeeldingen, zooals die in leerboeken voor natuurkunde en aardrijkskunde veelvuldig voorkomen, werden door hen niet begrepen. Nuttige handwerken. Van de 7 geëxamineerden voor de nuttige handwerken voor meisjes slaagden er 4, afkomstig van drie verschillende Rijksnormaallessende 3 afgewezenen, die op twee verschillende dagen een onvoldoend examen aflegden, waren allen opgeleid aan ééne en dezelfde inrichting. Vrjje en ordeoefeningen. De Com missie had het wenscheljjk geoordeeld, om, evenals bg vorige examens voor vak k was geschied, ook voor vak j ditmaal naast éene deskundige uit Zeeland éen deskundige uit eene andere provincie uit te noodigen. Zjj constateerde, dat het examen in dit vak tot verschillende opmerkingen aanleiding gaf, die het kort aldus kunnen worden samengevat over het algemeen waren de candidaten onbe kend met het gebruik van het lange en het korte springtouw, terwjjl eene voldoende kennis van de stokoefeningen bg de meesten werd gemist. Een groot aantal candidaten had slechts een vaag begrip van de practische waarde der verschillende oefeningen. Ook bleek, dat zjj zelden of nooit met kinderen hadden geoefend en dat zg volkomen onbe kend waren met ö&fcgt&E, waaraan eene oefe ning hare waarde ontleent, bljjkende uit de nonchalante wjjze, waarop de oefeningen werden voorgedaan, alsmede uit het feit, dat men de kinderen oefeningen liet uitvoeren, zonder op daarbg gemaakte fouten te wjjzen. De geschiktheid, om eene oefening het eigendom der leerlingen te maken, was bg nagenoeg alle candidaten afwezig. Zg noem den kortweg de vaak uit vier of meer onder deden bestaande oefeningen in haar geheel op, om daarna «marsch" te bevelen. Zeerdik- wgls bleek ook, dat zg niet wisten, dat de oefeningen ook een ontspanningsmiddel hooren te zgn, hetgeen afgeleid kon worden uit opgaven, die zich bjjna uitsluitend tot hersenarbeid bepaalden. Ten slotte bleek nog, dat niet algemeen dezelfde benamingen voor dezelfde oefeningen werden gebezigd, waar door niet zelden iets anders werd uitgevoerd dan hetgeen was opgegeven. Geen wonder, dat de resultaten van het examen in dit vak zeer onvoldoende waren. Het examen in de overige vakken leidde niet tot bjjzondere opmerkingen. KERKNIEUWS- Door Z. H. den paus is tot opvolger van wjjlen Mgr. Snickers als aartsbisschop van Utrecht benoemd Z. D. H. Mgr. H. van de Wete ring, tot dusver titulair-bisschop van Gaza en pastoor der parochie van den H. Vitus te Hilversum. De Tijd deelt mee dat de nieuwe titularis den 26n November 1850 te Hoogland, Amersfoort, geboren werd en dus thans den leeftjjd van ruim 44 jaar heeft bereikt. Na op 5 Augustus 1874 de B. priesterwijding te Utrecht ontvangen te hebben, begon Z. D. H. zgn prieBterlgke loopbaan als kapelaan teZutfen; in 1882 zag hg zich door wjjlen mgr. Schaep- man benoemd tot secretaris van het aartsbis dom te Utrecht, welke functie hjj onder het opperherderschap van wijlen mgr. Snickers bleef vervullen, totdat deze hem in het laatst van Mei 1892 aanstelde tot pastoor van Hil versum. Toen hooge leeftjjd en vermindering van lichaamskrachten mgr. Snickers eindeljjk dwon gen een gedeelte van zgn zware taak aan jeugdiger schouders toe te vertrouwen, was het wederom mgr. Van de Wetering, welke zich tot coadjutor zag uitverkoren. Hg ontving als zoodanig den titel van titulair-bisschop van Gaza en werd den 24n Maart 1894 in de parochiekerk van Hilversum tot bisschop ge consacreerd. UIT STAD EK PROVINCIE Bljjbens een in de St. Crt. opgenomen staat v an de gevallen van besmettelijke ziekten in N ederland voorgekomen gedurende de maand Jnni kwamen in Zeeland bjj vjjfeigenaren zeven gevallen van varkensziekte voor. De commissie uit Gedeputeerde staten, belast met het toezicht op den stoombootdienst op de Westerschelde, bestaat thans uit de hee- ren L. J. M. van Wiesberghe Janssens, P. J. Sie gers en J. A. van Rompu. Het Goesche anti-revolutionnaire blad is weer in een periode om de Middelburgsche courant te prjjzen over haar eerljjkheid en ons te noemen «eerljjker dan menig ander blad". Dat is een bedenkeljjk verschjjnsel. Uit Vlissingen schrjjft men obb De meeste leden der vrijzinnige kiesvereeni- ging Algemeen Belang hadden de dringende uitnoodiging van het bestuur, tot bjj woning eener vergadering op Woensdagavond, als ge woonlijk, maar heel kalmpjes opgevat, daar slechts 24 hunner er gevolg aan hadden gegeven. Nadat de heer Verkuyl Quakkelaar, die, bjj af wezigheid van den heer Jos van Raalte, als voorzitter fungeerde, had medegedeeld dat twee personen hun verlangen hadden kenbaar ge maakt, om lid dier vereeniging te worden en het verhandelde in de vorige vergadering wa9 gelezen en goedgekeurd, werd overgegaan tot het stellen van vjjf candidaten voor het lidmaatschap van den gemeenteraad wegens periodieke aftreding van de heeren Jos van Raalte, S. Alter, A. A. E. Gewin, Th. van Ujje Pieterse en A. Loois. Bg acclamatie werden die heeren gekozen, nadat de voorzitter er op ge wezen had dat laatstgenoemde heer wel niet tot de liberale partg behoorde, maar o. a. als voorzitter van het algemeen burgerljjfe arm bestuur der gemeente zeer goede diensten be wees. Ook de heer W. L. Winkelman was van meening dat de heer A. Loois, voljjverig bg is, o. a. bg den reinigingsdienst moeiljjk te vervangen zou zgn. Op eene vraag van den heer J. H. Dommisse of het aan het bestuur ook bekend was, of de heer Th. van Ujje Bieterse eene verkiezing voor den gemeenteraad eventueel zich zou laten welgevallen, werd in bevestigenden zin ge antwoord. Vrijdagmiddag te half drie vergadert de gemeenteraad van Vlissingen. In die zitting zullen mededeelingen en overleggin gen gedaan worden en wordt voorgesteld eer vol ontslag te verleenen aan A. E. Talma als lid der commissie van toezicht op het lager onderwjjs en aan P. J. Siegers als secretaris- rentmeester van het algemeen armbestuur. Verder is aan de orde de benoeming van leden van het stembureau voor de verkiezing van 5 leden van den gemeenteraad en van een lid van de commissie van toezicht op het middelbaar onderwgs. Door burg. en wetb. worden de volgende voorstellen gedaantot onderhandschen ver koop van eenige perceelen gemeentegrond tot voorloopige vaststelling van de rekening over 1894 der d.d. schutterjjtot goedkeuring van de rekening over 1894 van het algemeen armbestuurtot goedkeuring van de rekening over 1894 van het gasthuistot vermeerdering van het onderwijzend personeel aan school B tot regeling der bezoldiging van eene tjj- deljjke onderwijzeres aan school F en tot 2de wjjziging der gemeente-begrooting voor 1895. koop nadeel voor de gemeente berokkende. Thans toch iB de vereeniging van meening meer vertrouwen te moeten schenken aan de leden van den raad, van wie men mag ver wachten dat zjj beter op de hoogte der zaak zgn dan ieder ander, die daar buiten staat. Vervolgens werden twee candidaten gekozen voor de a. gemeenteraadsverkiezing, wegens periodieke aftreding van de heeren S. WiBse en A. Njjssen. Met meerderheid van stemmen werden gekozen de heeren S. Wisse en D. J. van der Have. Na een opwekkend woord van den voorzitter werd de vergadering gesloten. Ter gelegenheid van het 15jarig bestaan van de handboogsocieteit Oefening en Uit spanning te H a n b w e e r t zal op Zondag een conconrs gehouden worden, waartoe ver schillende vereenigingen zgn nitgenoodigd. Door H. M. de Koningin-Regentes zjjn voor dit concours een paar prachtige medailles geschonken. - Woensdag werd door den burgemeester van Y e r s e k e aan de leerlingen der beide openbare en der bjjzondere school, samen een 900 kinderen, een aangename namiddag be reid. Het was de vervulling van eene belofte, Is bg zjjne intrede gedaan, doch door om standigheden tot heden verschoven. Allen werden op een boomgaard vereenigd, waar zjj eenige uren met verschillende spelen en zingen doorbrachten en rjjkeljjk op kerBen onthaald werden. - In de onderstaande zeegaten werden in maanden April, Mei en Juni de navolgende diepten bjj laagwater gevonden Een prachtige zomeravond, een gunstig bekend gezelschap en een schoon programma waren zoo zegt de G. Crt zeker wel de oorzaken, dat een vrjj talrjjk publiek, waar onder eenigen van buiten, zich Dinsdag avond bevond in den tnin der sociëteit V. O. V. te Goes, om te genieten van het concert, dat daar werd gegeven door het muziekkorps der dd. schutterjj te Middelburg, onder directie van den luit.-kapelmeester, den heerJ.Morks. Wel niemand zal zich den tocht daarheen hebben beklaagd, want de tien nummers van het programma, benevens het stuk als toegift, voldeden ten zeerste, getuige de volle aan dacht, waarmede zjj werden aangehoord, en het applaus, dat zg verwierven. Het korps mag zeker met zelfvoldoening op zgn arbeid terugzien, daar het ongetwijfeld zgn publiek een genotvollen avond heeft verschaft. Woensdagavond hield de kies vereeniging Vrijheid en Orde te Kapelle eene verga dering om te bespreken de welbekende motie betreffende den aankoop van het gemeente huis, haar toegezonden door de anti-revolu tionnaire kiesvereeniging, met verzoek daaraan adhesie te betuigen. Met algemeene stemmen werd besloten aan dat verlangen niet te vol doen, omdat door niets werd aangetoond dat de raad door genoemden aankoop in het na deel der gemeente handelde. Verder werd besloten te kennen te geven dat de kiesvereeniging wel genegen is opnieuw die zaak ter hand te nemen, indien haar wordt- toegezonden een gespecificeerde opgaaf van onkosten, waaruit blgkt dat de meergenoemd^ Holl.-Diep W.-Schel de Omschrijving der plaats. Diepte Rjjzing Schaar van Renesse Dg k water Droogte van Brui- nisae Gat van OudeTonge Overloop van den Steenbergschen Vliet naar het vaar water langs den Galathépolder Overloop van het vaarw. langs den Galathé-pold. naar Dintelsas Hellegat Deurloo (buiten drempel) Oostgat (buiten drempel) Sard jjn geul Rug van Baarland (overloopMargriet) Zuidergat (drempel) Rug van Bath tus schen spitse ton n°. 27 en 28 (in de lichtenlgn) Droogte bg Santvl. (in de lichtenlgn) Droogte bg Sant- vliet (even bew. de lichtenlgn) 30 37 40 41 44 44 Volgens het verslag in de Ax. Ct. werd in de laatst gehouden zitting van den raad der gemeente Axel met betrekking tot een schrjjven van den rgks-archivariB te Middelburg, betrekkelijk het archief, door den voorzitter «In dien brief zit eigenljjk niet veel, maar het is een lokaas om ons naar Middelburg zien getransporteerd te krjjgen. Er wordt i n dien brief het vermoeden te kennen ge geven, dat in ons archief zich nog rjjksstuk- ken bevinden, die niet aan de gemeente toe- behooren." De voorzitter stelt voor ze vooralsnog niet op te zenden, acht het rjjk het later noodig dan is het nog tjjd genoeg. De heer Dieleman zegt. «Wanneer ze er zooveel belang bjj hebben, dat ze ze dan overboeken." Daarop antwoordt de voorzitter: «Dan zou zoo iemand wel 200 jaar mogen leven". De heer Smies verklaart zich er ook tegen dat ze weggaan. Met algemeene stemmen is, zooals door ons reedB gemeld werd, het voorstel van den voor zitter aangenomen. VERKOOPINGEN ENZ. Heden, Donderdag, zgn in de^societeit de, Vergenoeging alhier door den notaris J. W. Ver hulst verkocht: 1 h. 16 a. 60 ca. weiland in Zoutelande voor f 1510 door W.van Sighem te Zoutelande 2 h. 62 a. 10 ca. te St Lanrens voor f 2080.50 door W. A. de Rjjcke te Middelburg. Opgehouden werden 1 h. 06 a. 70 o. wei-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1