N°. 152. 138" Jaargang, 1895 Maandag 1 Juli. Brieven uit de Hofstad. M1MBU1UW MUNT. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen! Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2."- Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel! Bij abonnement lager! Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte! Reclames 40 cent per regel. Tkemometn. Middelburg 29 Juni 8 u. ym. 70 gr. m. 12 u- 81 gr-, av. 4 u. 79 gr. F.. Verwacht Z. wind. Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boltjit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peul, te Zierikzee s A. O. de Mooij, te TholenW. A. va» Nieuwenhuijzek en te TernenzenM. de Johgb. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Va» Ditmab, te Botterdam, db Gbbb. Belineahte, te 's Gravenbage, en A. de La Mar Am., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daubs k Ces., Joh* F. Jomes, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen Bij deze courant behoort een Bijvoegsel Middelburg 29 Juni. 28 Juni 1895. Geljjk verwacht mocht worden heeft de minister van binnenlandsche zaken niet veel tijd genomen om het advies van den Raad van State over zjjn kiesrecht-ontwerp te over wegen en te beantwoorden in het gebruikelijke rapport aan de Regentes. Het spreekt van zelf, dat de minister zou volharden bjj de aan dat ontwerp ten grondslag liggende hoofdge dachten, al mocht de Raad van State daarop nog zooveel hebben aan te merken. De reeds in zgn brief van 1 Maart genoemde hoofd voorwaarde voor het bezit van kiesrecht vol gens het ontwerp-Van Houten vindt men dan ook in de thans ingediende wets voordracht terug. Ik noemde toen, op gezag van een ingewijde, het hebben afgelegd van een van vele examens, die bevoegdheid geven tot uit oefening van een ambt of beroepde huur waarde en ten derde een zeker bedrag aan werkloon. Dit laatste wordt wel niet zóó in het ont werp uitgedrukt, maar waar het spreekt van een inkomen van ten minste f 275 heeft het natuurlijk allereerst werkloon op het oog. Dat het spaarbankboekje mede in aanmerking zou worden genomen sprak van zelf, waar het vroe ger kamerlid Van Houten het voor het zeggen heeft. Wat zal er nog een papier worden volge schreven en bedrukt; wat zullen er nog een aantal redevoeringen gehouden worden vóór de nieuwe kieswet ir« Let -faatsblad varsobgnt De naar kiesbevoegdheid hunkerenden zullen nog heel wat geduld moeten oefenen. IntusBchen zullen we dan het lang beloofde kiesrecht hebben met zóo wjjd uitgezette gren zen als de regeering met het stelsel der grond wet in overeenstemming acht! Aan alle grondwetschennis, waarover zooveel werd ge redeneerd, is dan nu een eind gekomen. Zoo zou men althans meenen. Evenwel mag ge vraagd worden, of die trouwe wachter van de grondwet niet juist naar aanleiding van het kiesrecht-ontwerp een volkomen inconstitutio- neele handeling pleegde, toen hg eene zinsnede in zgn memorie van toelichting neerschreef. Volgens art. 110 der grondwet zendt de koning (koningin) zjjne (hare) voorstellen van wet aan de Tweede kamer o. a. bjj eene schrif telijke boodschap. Natuurlgk werd ook met het kiesrecht-voorstel zóo gehandeld. Bg dat ontwerp is, gelgk steeds gebruikelijk, eene memorie van toelichting gevoegd, onderteekend door den minister. Die memorie is het spreekt van zelf niet de schriftelijke bood schap, bedoeld bjj art. 110 der grondwet; die boodschap is door de regentes onderteekend, niet door den minister. De memorie van toe lichting is niets andera dan eene tot verkla ring en opheldering van de bepalingen der wetsvoordracht dienende nota, waarvan de onderteekenende minister de juistheid voor zgne rekening neemt. In de allereerste zinsnede dier memorie nu zegt de anders vooral in zaken van kiesrecht zoo constitutioneel gezinde minister Yan Houten letterlijk het volgende: »De regeling van het kiesrecht, by deze aan de goedkeuring der Staten-generaal onderworpen, bevat"enz. Volgens mr Yan Houten wordt dus het ontwerp niet bjj eene schriftelijke boodschap der Ko ningin, maar bg eene van Zgne Excellentie uitgegane en door hem onderteekende nota oi memorie aan de goedkeuring der Staten-gene raal onderworpen, d. i. aan de Tweede kamer ingezonden. Als men zich blind tuurt op óen artikel der Grondwet ziet men bljjkbaar een ander artikel in het geheel niet meer! Deze entree als minister op kiesrechtgebied is waarljjk niet gelukkig. Indien de Tweede kamer niet zoo gehaast ware geweest teneinde heden te kunnen uiteen gaan, zou nog een interpellatie zgn gehouden en wel over hetgeen men langzamerhand de Roermondsche kwestie zou kunnen gaan noemen. Van alle zjjden wordt de commis saris der koningin in Limburg bestookt op grond van het feit, dat Roermond g< zoek van Hare Majesteiten ontving en de zoogenaamd derde stad van het oude Hertog dom wel. In den laatsten tjjd wordt echter Is deze opmerking niet wat al te gezocht Kan de minister met de woorden 'bjj deze" niet bedoeld hebben: bjj deze boodschapRed. beweerd, dat niet de heer Rugs van Beeren- broek maar de minister Van Houten de schuld daaraan heeft. Daarom wenscht men door middel van eene interpellatie meer licht te verkrggen, of wetkeljjk het bekende archief geschil dien loop van zaken noodzakelijk heeft doen oordeelen en zoo ja, of dat oordeel inderdaad van den minister dan wel van den commissaris der koningin uitging, voor wiens daden dan toch ook de minister van binnen landsche zaken verantwoording schuldig is. Misschien staat ons die interpellatie nog te wachten als de Kamer weer zal zgn terugge keerd, tenzjj de gemoederen vóór dat tjjdstip tot rust mochten gekomen zgn. Hierop bestaat echter niet veel kans, daar de zaak met zorg wordt gaande gehouden persoonlijke kwesties tuBschen enkele hooggeplaatste LimburgerB en den heer Rugs zgn daaraan niet vreemd. Het meest scbgnt men nog kwaljjk te nemen dat Roermond's ingezetenen met opzet en over leg op verren afstand van de koninklijken trein en van het station zgn gehouden nu konden zjj zelfs den voorbjj stoomenden Koninginnen geen enkele hulde-betuiging brengen. Die maatre gelen waren evenwel zeer begrjjpeljjk toen een maal het besluit gevallen was dat Roermond niet zou bezocht worden en toen daarover onder de bevolking rechtmatige wrevel was ontstaan. Niemand kon toen volkomen instaan voor het verstand van alle Roermondenaren en voor aller kalmte om te berusten zonder aan Hare Majesteiten zelve te doen bljjken van hunne teleurstelling. En men mocht toch de Koninginnen niet blootstellen aan eenige manifestatie aan het station van minder ge paste soortniet iedereen weet, dat allerminst aan de Koningin-Regentes een verwjjt mag worden gemaakt van de betreurde regeling der reis. Nog altjjd moet een kanselier der Neder- landsche orden worden benoemd in de plaats van den overleden Vice-Admiraal De Casem- bioot. Thans moet de keuze gedaan worden uit de gepensioneerde ópper-officieren van de landmachtde gebruiken brengen nu eenmaal mede, dat om beurt uit de zee- en uit de land macht wordt gekozen. Enkele namen zgn reeds in de dagbladen genoemd, maar zoo als het meer gaat nog niet de naam van i, wiens kansen het best schijnen te staan. De benoeming van den gep. Luitenant-Gene raal Verspgck is lang niet onwaarschjjnljjk. oud-minister van financiën, luidende: *Geene waarachtige verbetering der economische toe standen kan worden te gemoet gezien, zoo niet de aanwas van de bevolklr.q aanmerkelijk tra ger wordt" Voor hoogst billijken prjjs is de brochure van mevrouw Van Ham srkrjjgbaar gesteld, zoodat zij onder veler bereik ligt. Wjj bevelen de lezing van beide boekjes allen, die in genoemd vraagstuk belangstellen of daarbjj belang hebben, ten zeerste aan. UIT STAD EN PROVINCIE Wjj ontvingen heden van de uitgevers, de heeren J. C. en W. Altorffer, alhier een exemplaar van Neerlands Koningin en de Koningin-Kegentes in Walcheren. Gedenkboek van harer Majesteiten veiblgf aldaar 21—25 Augustus 1894, door den heer mr M. M. de Lange Boom, adjunct-commies der eerste klasse ter provinciale griffie van Zeeland. Het omvangrjjke werk, dat met drie platen versierd is de revue op de Wester-Schelde voor Vlissingen, de koninginnen te Vlissingen (Groote Markt) en het vertrek der konioginnen uit Middelburg (Abdjj) ziet er keurig uit en doet der drukkerjj der uitgevers alle eer aan. Ook de samensteller verdient lof voor de wjjze, waarop hg alleB heeft trachten bjjeen te zamelen, wat op de bovengenoemde Augus tusdagen betrekking had. Het was voorzeker een zeer moeiljjk werk n alles volledig en juist te boekstaveneen arbeid die zeer veel tjjd vorderde. Het Gedenkboek zal zeker wel in menige officieele of particuliere bibliotheek een plaats innemen als herinnering aan die schoone dagen uit de geschiedenis van Zeeland. Wg ontvingen twee werkjes, betrekking hebbende op het Nieuw Malthusianisme. Het een is getiteldBeperking van het kindertal, hare noodzakelijkheid en de mid- delen om haar toe te passen door mevrouw de wed.Van Ham, verloskundige te Amsterdam. Het andere heeft tot titelDe philantro- pische grondslagen der Neo Malthusianistische wetenschap door prof. dr J. Schoondermark Jr. Omtrent het in beide geschriften behandelde onderwerp kennen onze lezerB onze gevoelens Wg lazen beide met belangstelling. Het eerste werkje, dat van mevrouw de wed. Van Ham, een deskundige, bevat het meest wetenswaardige op dit gebied. Kort en dui- deljjk voor iedereen begrgpelgk stelt de schrjjf- ster de groote voordeelen in het licht van practische toepassing van het Nieuw Malthusi anisme en bestrjjdt zjj de verkeerde begrippen daaromtrent. Zg koos tot motto boven haar arbeid eene aanhaling uit het Leesboek over staathuishoudkunde van mr N. G. Pier son, Men kan de a. week voor Middel- b u r g wel de week der vergaderingen noemen. Behalve dat Dinsdag avond en, zooals gebrui kelijk, Vrjjdag de Provinciale Staten bg een- komen, die wellicht ook Woensdag zullen vergaderen om Gedeputeerden te verkiezen, houdt de Vereeniging tot bevordering van fabriek- en handwerksnijverheid in Neder land Dinsdag en Woensdag hare algemeene vergadering en komt bovendien de gemeente raad van Middelburg Woensdagmiddag bjjeen. Zooals uit eene in dit nommer voorko mende advertentie big kt, zullen door de Middelburgsche Maatschappij van Stoomvaart alhier voor haar passagiersdienst tusschen Vlissingen, Middelburg en Rotterdam van af 1 Juli op verlangen van de reizigers, zonder eenige prjjsverhooging, retourkaarten worden afgègeven, geldig voor drie maanden. We vernamen bg geruchte dat er plannen bestaan, die thans zelfs eenige vastheid moeten verkregen hebben, voor den aanleg van een tramweg van Vlissingen naar Domburg. De weg zou dan loopen langs de duinstreek tusschen die gemeenten, wat zeker nog zoo'n slecht idee niet is, uit het oogpunt van weinig kostbaarheid. Wg geven dit bericht zooals wg 't verna- mPTi wij hoorden goen vamen, noemen van de personen, die de plannen koesteren, en even min nadere bg zonder heden. Wellicht is het een on dit, maar al ware dit het geval, dan is het mogeljjk niet kwaad dat het denkbeeld eens gepubliceerd wordt, Uit Vlissingen schrjjft men ons Een feestje dat de katholieken Zondag avond aan yt Grand Hotel des Bains alhier onder elkaar zullen hebben was oorzaak dat het voor dien avond bestemd concert Vrjjdag avond gegeven werd. Onder de zeer vele bezoekers waren er, die we dit seizoen nog niet aan 't badhuis zagen trouwens, om er iets beters te krjjgea, is vrjj wel onmogeljjk. Wat 'n vol, krachtig orgaan bleek de heer Orelio te bezitten, toen hg, op de piano geaccompagneerd door den heer L. Schnitzler, recitatief en aria uit de opera La Coupe du roi de Thulé van Diaz zong. En juist omdat de liederen, o. a. Twee Kerelen van Benoit, Een liedje van G. Mann of Spool's Van eene koningsvrouwe hier goede bekenden zjjn, viel 't zoo bjjzonder op dat zooals hg, Neerland's gevierde operazanger, die zong, het eenig mooi De luide toejuichingen, die den begaafden zanger aan 't Blot ten deel vielen, waren wel gemeend en verdiend. Herhaaldelijk terugge roepen, gaf de heer Orelio, wien we een spoedig weerzien toeroepen, nog een extra stukje ten beste. Het heerljjk violoncelspel van den heer Mossel weer eens te hooren, deed menigeen >ed. Hoe schoon klonk o. a. de door zjjne echtgenoote op de piano begeleide Sonate van Radecki. Wat 'n hooge, zuivere tonen weet bij uit zgn instrument te halen, bjjv. in Chopin's Nocturneof Romance en Scherzo van D. V. Goens enz. Nu bemerken we, dat wg 't keurig piano spel van mevr. Mossel, o. a. Valse Chromatique of Schumann's Au f schwung, 't laatst noemen. Dat komt misschien, omdat we in den laatsten tjjd zooveel prachtig pianospel hoorden; maar laat men 't keeren en draaien naar goedvin den, als 't slot maar is, dat 't geheel 'n zeld zaam genot verschafte. Menigeen zal den bezorger van een en ander erken telg k daar voor zgn. Bg hat heden te Utrecht gehouden mon delinge examen voor aspirant-gemeente-secre taris slaagden de heeren F. Adriaanse van Middelburg en M. L. W estfaal Quadekker van Arnemuiden, beiden volontair ter secretarie van Arnemuiden. Het fanfarengezelschap Mozart te Y e r- s e k e maakte zich aldus schrjjft men ons van daar weder verdienstelijk door Vrjjdag, naar aanleiding der Kruiningache kermis, op een boomgaard een openbare uitvoering te geven, voor de begunstigers gratis, voor anderen tegen een geringe bjjdrage. Daaraan verbond zich het jeugdige gymnastiekgezelschap Voor uitgang zij ons streven, dat eenige oefeningen aan het rek ten beste gaf. Een en ander vormde een aangenamen na middag, waarvan zeer pelen genoten. Dat de gymnastiek hier in den smaak valt, big kt niet alleen uit de herhaalde talrjjke opkomst, maar ook daaruit, dat eene dergel jjke uitvoering, verleden jaar hier door een We- meldingsch gezelschap gegeven, den eer sten stoot gaf aan de oprichting van Vooruit gang zij ons streven. De vertoonde oefenin gen bewezen dat de jongelui met jjver gestu deerd hebben, vooral als men daarbjj den korten tjjd van studie en het niet zeer vol doende onderricht in aanmerking neemt. Bg de mededeeling der Bekroningen ter tentoonstelling te Zierikzee ontbraken de bekroonden in de volgende categoriegroe pen van vjjf jaarlingen (hengsten, merriën of ruinen), afstammende van denzelfden vader, al of niet van eenen eigenaar. Eerste prgs f 30, uitgeloofd door de Ver eeniging tot veredeling van het paardenras in Schouwen en Duivenland, de Hengsten- Associatie te Serooskerke en de Hengsten- Associatie Clydesdale." Hjj werd toegekend aan A. v. d. Have te Oosterland, D. Sfcruyk te Nieuwerkerk, J. de Vlieger te Noordgouwe, W. ten Haaf te Zierikzee en J. H. de Vlieger te Noordgouwe. Tweede prgs f 10, uitgeloofd door den heer mr J. A. Bolle te Renesse. Deze werd toe gekend aan D. Struyk te Sir Jansland, wed. J. Hanse aldaar, D. Koopman Pz. te Nieuwer kerk, wed. J. Giljam-v. d. Have te Ouwerkerk en J. de Vlieger te Noordgouwe. middag had ten raadhuize van Vlissing en de jaarlgksche algemeene verga dering van aandeelhouders in de Hollandsche scheepvaart maatschappij plaats. De voor zitter, de heer jhr mr W. J. Snouck Hurgronje, deelde mee dat er 161 aandeelen vertegen woordigd waren, die recht gaven tot het uit brengen van 32 stemmen. De balans en winst- en verliesrekening over 1894 werden met algemeene stemmen goed gekeurd. Na dankbetuiging aan de directie voor het door haar gehouden beheer sloot de voorzitter de vergadering. kon. besluit is dé heer C. Cuelenaere benoemd tot voorzitter van het waterschap der vereenigde polders van de sluis tegen den Magdalena-polder. Een paar maanden geleden miste A. M. te K o e w a c h t uit zgn winkel een stuk flanel, 10 M. lang. De dader was tot nog toe onbekend gebleven. Vrjjdag werd hg evenwel door de politie ontdekthet was zekere J. A. van M van Koewacht, die het flanel echter niet meer in zgn bezit had, daar hjj het voor een kleinigheid had verkocht aan een buurman, bg wien het dan ook op een paar meters na door de politie gevonden werd. Door den gemeenteraad van T e r n e u- z e n werd Vrjjdag tot derden ambtenaar van den burgerljjken stand benoemd de heer Arie H. Donze. De raad nam genoegen met het voorstel van burgemeester en wethouders, om aan eene onderwijzeres te vergunnen les te geven in de handwerken voor meisjes aan de rjjks nor maallessen, mits dit zoo werd geregeld, dat hetzelfde onderwjjs aan een openbare lagere school alhier niet werd bekort. de gemeente was zooals gemeld door de regeering een buitengewoon sub sidie van f 2625 in de kosten van het lager onderwjjs over 1895 toegekendalzoo 375 minder dan door den raad gevraagd en door Ged. staten geadviseerd was. Van den heer A. C. N. Grenu was een schrjjven ingekomen, houdende bericht dat hg zgne benoeming tot lid van den raad aanneemt. Verder werd, volgens het verslag in de Tem. Crt., medegedeeld dat van den coinmis- der koningin een schrjjven ontvangen berichtende dat afwgzend moet worden beschikt op de vraag van het gemeentebestuur om teruggaaf der gemaakte kosten bjj gelegen heid van het onderloopen der lage stadsge deelten. De commissaris gaf den raad in overweging, ter voorkoming van dergelgke gevallen, met het rjjk een regeling te treffen overeenkomstig de in 1873 met het rjjk ge voerde correspondentie, om nl. het riool te doen uitwateren buiten de sluis. Betreffende de redenen der afwjjzende beschikking verwjjat de commissaris naar het aan particulieren ge zonden antwoord op een verzoek om schade vergoeding. In dit antwoord wordt afwjjzend beschikt op grond dat de oorzaak van den hoogen waterstand alleen daaraan te wjjten is, dat het iool in de sluis uitloopt en door de daaraan noodige herstellingen het peil op een hoogte moest worden gehouden, hooger dan de mon ding van het riool. Daar dit noodzakeljjk was kan geen schadevergoeding verleend worden. De voorzitter wees er op dat in 1873 door het rjjk werd voorgesteld de uitmonding bui ten de sluis te brengen de minister nam dan voor zgne rekening eene opening in den bazaltmuur met eenige meters toegang daar toe, doch de gemeente moeBt het verdere toe gangsriool bekostigen. De raad van dien tjjd wilde deze voorwaar den echter niet aannemen, hoewel de ge- inte toen rjjk was, daar hg het onbillgk vond en het is das big ven hangen. In de laatste jaren ging het ook altgd goed, daar ieder tg wordt getapt. Ditmaal is het alleen de schuld geweest van den aannemer, die te vroeg de ebdeuren heeft uitgenomen, doch het zal waarachjjnljjk wel niet meer voorkomen, daar de vloer der bianensluis, sedert het maken der sluis in 1827, nog niet blootgesteld was. De voorzitter stelde voor den commissaris te berichten dat de raad geneigd is om de uitmonding naar de haven over te brengen, onder voorwaarde dat het rjjk al de kosten d raagt. Het is in 't belang van den waterstaat dat dit werk wordt uitgevoerd, daar dan niet ieder tg de sluis behoeft te worden afgelaten. Als dit geschiedt heeft men zooals reeds ge zegd geen last van onderloopen. Zonder hoofdeljjke stemming werd overeen komstig het voorstel van den voorzitter be sloten. Behandeld werden voorts 22 reclames tegen den hcofdeljjken omslag, waarvan er 11 werden afgewezen, terwjjl op een gelgk getal gunstig beschikt wérd. Te Hoofdplaat is in een daartoe expresseljjk belegde raadsvergadering besloten een verzoek te richten tot' de Provinciale staten om het voorstel der Gedep. staten, be treffende staking van de stoombootvaart op die gemeente, niet aan te nemen. De raad te Biervliet besloot tot een ge lgk verzoek. VERKOOPINGEN ENZ. Door het bestuur der waterkeering van den calamiteusen Oost-Bevelandpolder werd Vrjjdag te Wilhelminadorp aanbesteed het verbeteren en onderhouden van de water- keerende werken aan dien polder over den dienst 1895/96. Minste inschrjjver waB, zooals Vrjjdag onder Laatste berichten is medegedeeld, de heer B. van Eek te Terneuzen voor f 1980. Hem is het werk gegund. Verder schreven in de heeren C. de Wilde Az. te Kattendjjke voor f 2046, Joh. de Jonge te Biezelinge voor f 2148, J. de Bree, te Ter- neuzen voor f 2190 en D. den Doelder, te Terneuzen voor f 2370. Per Telegraaf. Te BorsBele is heden door het bestuur der waterkeering van het calamiteuse waterschap Ellewoutsdijk en den calamiteusen polder Bors- sele in de directiekamer aanbesteed het maken van werken tot verdediging van den oever te Ellewoutsdjjk. Raming f 31.720. Hiervoor werd het minst ingeschreven door den heer J. Tollenaar te Terneuzen voor f 29.338. BUITEL, Aim Algemeen Overzicnt. Niet alleen voor Engeland's binnenlandschen politieken toestand is het optreden van het torie-liberaal-unionistische kabinet van belang. Meer nog dan in eiken anderen staat verdient een verwisseling van regeering in Groot-Brit- tanje uit het oogpunt van buitenlandBche politiek de aandacht. Ofschoon de Britsche buitenlandsche staatkunde in 't algemeen een vrjj vaste Ign volgt, liet het Europa in de laatste tientallen van jaren niet onverschil lig, of loid Salisbury dan wel Gladstone en in den laatsten tjjd lord Rosebery als diens plaatsvervanger de buitenlandsche aan- gelegenheden van het Britsche rjjk leidde. Zoo vooral viel in de betrekkingen tot Rus land, dank zjj persoonljjke sympathiën, allicht een kleine verschikking van het tongetje aan de weegcchaal op te merken, j Nergens in ons werelddeel toont men zich misschien voor deze lichte atwjjking gevoeliger dan te Konstantinopel,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1