N°. 150. 1389 Jaargang. 1895 Vrijdag 28 Juni. HDMLBIMM (HI Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zou- en Feestdagen! Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.- Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel! Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte! Reclames 40 cent per regel. Middelburg 27 Juni 8 u. vm. 62 gr. m. 12 o. 77 gr-, av. 4 tl 79 gr. Verwacht ver and. wind. Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoo», te GoesA. C. Boluit, finna weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peijx, te ZierikzeeA. C. dï Mooij, j Adverienilfis te Tholen: W. A. va» Nieuwenhtjijzen en le Ternenzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën i moeten des namiddags te één uur aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, üb Gbbb. Bsuntants, te 's Gravenhage, en A. de La Mar Aan., te Amsterdam. j aan het bureau bezorgd zgn, willen "~1 J" T J ti T «.n_ t -m i (]esayon(ian0gWOrdenopgenomen Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cxe., John F. Jokes, opvolger. Bjj doze ooniant behoort een Bijvoegsel Middelburg 27 Juni. Het thans ingediende ontwerp-kieswet is, volgens het Handelsbladin 't kort genomen, een herhaling van het amendement der heeren Van der Kaay, Van Houten en De Beaufort, aangevuld met enkele categorieën van kiezers. Het maakt gebruik van de nieuwe belasting wetten, die in de laatste jaren tot stand zgr gebracht, om allen, die op directe wgze tot de rijksuitgaven bp dragen, tot uitoefening van het kiesrecht te roepen. En daarnaast kent het die bevoegdheid toe aan een reeks van burgers, die op een of andere wjjze bljjk geven van een voldoende mate van geschikt heid en welstand. Opmerking verdient het reeds dadeljjk, dat het ontwerp zich van alle algemeene definities onthoudt. Zelfs de woorden der grondwet omtrent de »kenteekenen van geschiktheid en maatsehappeljjken welstand" komen er niet in voor. Wat onder geschiktheid" en wat onder »maatschappelpken welstand" te ver staan is, wordt niet afzonderlijk omschreven. De door de vorige Tweede kamer met over- groote meerderheid aangenomen grondslag voorzien in eigen onderhoud en dat van het gezin" zoekt men in het ontwerp tevergeefs. Het bepaalt zich tot het opsommen van degenen, die kiesrecht zullen erlangen. Het onderstelt de aanwezigheid zoo van geschikt heid als van welstand bjj de belastingbetalers en de verder opgenoemde personen lo. huurders voor een werkelgken huur- prjjs van ten minste f 1f 2.50, naar gelang der gemeente 2o. eigenaars of huurders van een vaartuig van ten minste 80 ton; 3o. hen die 13 maanden in een zelfde be trekking zjjn geweest en ten minste f 275 tot f 550 inkomen hebben gehad, of die een pen- Bioen tot gel ijk bedrag hebben genoten van een openbare instelling; 4o. hen die ten minste een jaar f 100 op een der Grootboeken of f 50 in de rijkspost spaarbank hebben gehad; 5o. hen die aan de eischen van een examen kraohtens wet of kon. besluit hebben voldaan. Van een lees- of schrijfproef is geen sprake meer. Behalve voor de laatstgenoemde cate gorie der capaciteiten, der kiezers krachtens examen, is uitsluitend de maatschappelijke wel stand tot maatstaf aangenomen, en wordt aan genomen dat deze tevens geschiktheid insluit. In den grond der zaak was het in het ont werp der vorige regeering niet anders. Toen daarin, na de laatste omwerking, als gelijk staande met de grondwettige »kenteekenen van geschiktheid en maatscbappelgken wel stand" was genoemd enkel en uitsluitend: »het voorzien in eigen onderhoud, enz.", was eveneens de welstand hoofdzaak geworden en werd daaruit de geschiktheid afgeleid. De kennis van lezen en schrijven, die eerst op den voorgrond was gesteld, was ten slotte zeer achteraan geplaatst, wel wat zonderling, als een der bewijzen *voor eigen onderhoud". In dit opzicht komen beide regelingen dus overeen. Het verschil bestaat behalve wat betreft den 25-jarigen leeftjjd die nu vereischt wordt in hoofdzaak daarin dat de minister Tak negatief te werk ging en de grondwettige eischen onderstelde bjj allen, die niet waren uitgesloten, en de heer Van Houten den positieven weg volgt en opneemt wie de eischen wèl geacht worden te bezitten. Dat is echter louter theorie. Voor de practjjk, dat is voor het staatsleven, voor de volksont wikkeling, voor de toekomst van ons land is de vraag alleen deze zal geljjk de minister het in zjjn toelichting uitdrukt het ontwerp »de geschikte en economisch zelfstandige bur gers tot de stembus roepan, en omgekeerd df ongeschikte en eoonomisch onzelfstandige weren Dat was ook de bedoeling van het ontwerp des ministers Tak, en het komt er dus op aan, of de nu ingediende voordracht aan het be ginsel voldoet. De regeering zelve acht het onmogelijk raming te maken van het aantal personen, die volgens haar ontwerp kiesrecht zullen erlangen. Men zal zich echter herinneren, dat de heer Van Houten herhaaldelijk heeft beweerd dat naar zjjn stelsel het getal niet minder zal zjjn dan uit het vorig ontwerp hun kiesrecht zou den hebben ontleend. De grenzen zouden enkel eenigszins anders loopen. De indruk, dien het Hbld. in dit opzicht van zjjn voorstel heeft gekregen, is deze, dat inderdaad het getal kiezers volgens die rege ling al zeer weinig zal verschillen van hetgeen het ontwerp-Tak zou hebben opgeleverd. De gevoerde strjjd heeft dan alleen tot gevolg gehad dat de kiesrechtregeling en al wat daarop wachtte, is vertraagd, en dat veel ver bittering is veroorzaakt wegens grootendeels theoretische geschillen overeen grensregeling". Voor hen, die ten vorigen jare het ontwerp- Tak hebben bestreden omdat bet de grenzen te ver heeft uitgezet, is het voorstel der tegenwoordige regeering dan ook zeer waar- scbjjnljjk een groote teleurstelling. Het zal ook een zeer aanzienljjke uitbreiding brengen in het kiezerscorps, vooral door de nieuwe bepaling welke kiesrecht toekent aan zeker inkomen, onafhankelijk van belastingbetaling. Bjj de beoordeeling en de beslissing van het ontwerp zal men, zegt genoemd blad zeer juist, wèl doen zich te onthouden van theore tische beschouwingen, die wjj op dit punt al genoeg gehoord en gelezen hebben. De aan dacht moet worden geconcentreerd op de juiste omschrijving van die categorieën, welke, zon der bjjdragen in de directe belastingen, tot de stembus worden toegelaten. Zoo alleen is het mogeljjk dat binnen korten tjjd het kies recht zal zijn geregeld, en de wetgever zich kan wijden aan de vele hervormingen, welke maar al te lang wegenB het kiesrechtvraagstuk zjjn achterwege gebleven, Bjj de behandeling Woensdag middag in de Tweede kamer van het wetsontwerp betrekkelijk de bestuursregeling op Lombok betuigde zooals in een deel der oplaag van ons vorig nommer nog is gemeld, de heer Cremer zjjn dank aan den minister voor zjjn krachtig en doortastend beleid, doch hp, be nevens de heeren Hordjjk en Heemskerk had den ernstige bezwaren tegen de voorgenomen speciale tariefregeling en vooral tegen de toe lating van den invoer van opium naar een hoog recht. De minister vroeg vertrouwen voor den gouverneur-generaal en een kalme afwachting voor de normale ontwikkeling van den vredes toestand. Het wetsontwerp is daarop aangenomen alsmede ontwerpen betrekkelijk de Costa JRica Packet, de grensregeling van Nieuw-Guinea en tot aanvulling van het personeel der recht bank te 's Gravenhage met 2 rechters. In de afdeelingen der Kamer werd het tractaat met België over invoer van vee en mest vrjj algemeen met wei nig ingenomenheid ontvangen, omdat de over eenkomst veel meer strekt ter bevordering van Belgische belangen dan van Nederland- sche. Uit de thans ter goedkeuring aangeboden overeenkomst bljjkt ook, aldus zeide men ver der, dat men zich aan beide zjjden heeft be paald tot een regeling ten aanzien van de grenslanderpen en dat de openstelling van den vrjj en handel in rundvee en varkens bui ten deze regeling bleef. Eenige leden wenschten van de reg. te vernemen, of het waar is, dat de voor de Bel gische grensbewoners zeer milde bepalingen der overeenkomst in dezen stand der zaak reeds zjjn gevolgd bjj de vergunningen tot beweiding, beakkering en bemesting van Nederlandsche grenslandergen, uitgereikt voor 1895. Nog werd gevraagd waarom onder de be smettelijke veeziekten niet is gewaagd van de schurft, die vaak bjj schapen voorkomt, en wie de kosten van het merken zal dragen. In dezelfde afdeelingen der Tweede kamer moet van verschillende zjjden de opmerking ge maakt zjjn, dat evengoed als paarden ook rjj wielen onder de grondslagen voor de heffing van het personeel behoorden te worden opge nomen. Bjj kon. besluit is, met ingang van 1 Juli, benoemd tot hoog leeraar aan de Polytechnische school te Delft, dr M. W. Bejjerinck, aldaar; en met ingang van 1 Sept. tot directeur van en leeraar aan de rjjka- hoogere burgerschool te Zwolle, C. Ho- nigh, thans leeraar aan de rgks-landbouwschool te Wageningen, aan wien tevens eervol ont slag ps verleend uit laatstgemelde betrekking; zjjn, met ingang van 1 Juli, benoemd bjj de Topographische Inrichting: tot adjunct-com mies de le klerken A. J. van Niekerk en C. W. J. Baesjoutot 2den klerk de tjjdeljjke élèves B. C. van Raamd en M. J. A. Briedé, allen bjj die inrichting zjjn benoemd, bjj den plaatselgken staf, tot kapitein de le-luit. A. Geel, plaatselgk adj. te Amersfoort; bjj het wapen der cavalerie, bjj den staf van het wapen, tot majoor, toe gevoegd aan den insp. der cavalerie, de ritm. M. R. Hamming, van dien staf, thans adj. van genoemden insp.; bjj het le reg. huzaren tot le-luit de 2e-luit. H. W. K. Yertholen de Salve de Bruneton, van het korps, en jhr T. H. Röell, van het 8e reg. huzarenbjj het 28 reg. huzaren, tot ritm. de le-luit. W. H. Peters, van het 3e reg. huzarenbjj het 3e reg. hu zaren, tot ritm. de le-Init. W. H. Piepers, van den staf van het wapen, werkzaam bjj de Kon. Mil. Academieen is de majoor J. C. P. Thirion, van het 3e reg. huzaren, op zjjne aanvrage op non-activiteit gesteld; zjjn de kolonel F. H. Boogaard, comman dant van het 3e reg. veld-artillerie, en de le luit. J. L. Leyds, van het reg. grenadiers en jagers, op hunne aanvragen op pensioen ge steld en het bedrag van het pensioen bepaald voor den eerste op f 2100 en voor den tweede op f 900 's jaars is benoemd bjj het wapen der artillerie, tot commandant van het 3e reg. veld-art. de kol. jhr V. A. de Pesters, van het wapen, adj. in buitengewonen dienst van H. M. de koningin, thans op non-act. de majoor-magazjjnmeester C. J. Kikkert, hoofd van het centraalmagazjjn van mil. klee ding en uitrusting te Woerden, op zjjne aan vrage, op pensioen gesteld ad f 1600 'sjaars; zjjn benoemd bjj het personeel der mil. adm., bjj de magazjjnmeesters, tot majoor-magazjjn- meester, hoofd van het centraalmagazjjn van mil. kleeding en uitrusting te Woerden de kapt.-kwartierm. J. A. Kroef, van het le reg. inf.; by de kwartiermeesters, tot kapt.-kwar- tiermeester, hg het le reg. inf. de le luit.-kwar- tiermeester P. Vink, van het 3e reg. inf.; tot le- luitenant-kwartiermeester, bg hun tegenwoor dig korps, de tweede-luitenant-kwartiermeesters W. J. van der Hurk, J. Stroband en A. J. C. Alenson, respectievelgk van het 7de, van het 3de en van het 2de regiment infanterie, en vóor- laatstgenoemde gedetacheerd bg het koloniaal werfdepot, en de kapitein J. J. Et. S. Muuren, van het 7de regiment infanterie, op zgne aan vrage op pensioen gesteld ad f 1517 's jaars- JUetter-en en Kunst. Het tweede zomerconcert, Woensdagavond, in het Schuttershof alhier, thans door het muziekkorps uit Bergen-op-Zoom gegeven, werd door prachtig weder begunstigd. De tuin was goed bezet, doch het fraaie weder in aanmerking genomen, hadden wg een nog drukker opkomst verwacht. Schreven wg een vorig jaar dat, van een muziekkorps, hetwelk in bezetting of uitbrei ding weinig verschil ondergaat, het moeilgk valt iets nieuws meer te zeggenditmaal merkten wg, wat het eerste betrof, eenige verandering op, n. 1. eenige meerdere ver sterking van de honten blaasinstrumenten en van de bassen. Een fraai, doch weinig nieuwsbrengend programma werd op de gewone accurate wgze ten gehoore gebracht. Wat zou toch de reden zgn dat de enkele maal, dat dit muziekkorps hier een concert geeft, het ons niet laat kennismaken met nieu were werken Wg hooren ons in de verte al toeroepen waren dan de ouverture Oberon, Valse Caprice, Trauermarsch aus Götterdümmerung, Rliap- sodie Hongroise geen mooie werken Ons antwoord hierop zou zgn zeer zeker vinden wg deze werken mooi, ja zéér mooi, doch als men deze composities, voor piano, orkest, van verschillende harmoniekorpsen reeds zoo uit den treure heeft gehoord, dan begint men wel eens naar iets anders te ver langen. Het is nu reeds zoovele jaren achtereen de gewoonte het vorig jaar uitgezonderd om in het Schuttershof twee concerten, éen van Bergen-op-Zoom en een van Breda, te doen geven. Zou daarin, bg wgze van proef, niet een weinig variatie gebracht hunnen worden B. v.1895 de stafmuziek uit Bergen op Zoom en Bredain 1896 de stafmuziek nit Leiden en 's Hertogenbosch, en zoo verder om en om. Yooral de Leidsche stafmuziek wordt zéér geroemd en zouden wg gaarne in het Schut tershof eens zien optreden. Doch nu een enkel woord over het concert zelve. Het programma werd geopend met een frisch klinkenden marsch van Bouwman. Vooral het eerste gedeelte van het trio klonk fraai, De ouverture Oberon werd, een paar vlekjes in het koper daargelaten, zéér goed uitge voerd. De hoornist blies zeker, doch het geluid hadden wg gaarne wat voller en milder ge- wenscht. De overbekende Valse caprice van Ruben- stein werd eveneens uitmuntend ten gehoore gebracht, doch wg zouden den heer Bouwman in gemoede willen aanraden om indemidden- satz niet zoo'n overvloedig gebruik te maken van cymbale-slagen dit toch maakt dit ge deelte banaal. Trouwens zy hier nog even opgemerkt dat een weinig spaarzamer gebruik van trom en bekkens vele der uitgevoerde werken ten goede zou komen. De zéér goed bewerkte en technisch niet gemakkelyke fantaisie sur Les Dragons de Villars vonden wg een fraai nummer, dat een welverdiend applaus inoogstte. Bgzonder voldeed ons echter de ouverture Phèdre van den bekenden Franschen opéra componist Massenet. In deze op een imposant thema bewerkte ouverture wordt veel van het korps gevergd. Het eerst bracht vorig jaar de Bossche stafmuziek deze ouverture even eens met succes alhier ten gehoore. De overige nommers genoten alle een goede vertolking en geven ons geen aanleiding tot bgzondere bespreking. De voortvarende en talentvolle directeur laat zich nu en dan door zgn gver meeslepen om tgdens de uitvoering luide aanmerkingen aan het adres van de executanten te richten. Dit is wel eens hinderlgk. Mogen wg zoo vrg zgn hem daarop opmerkzaam te maken Het gezelschap-Chrispgn behaalt te Berlyn voortdurend succesal was het bg Vriend Fritz niet vol, Van Zuylen als de hoofdpersoon en Alex Faassen als de oude rabbgn worden zeer geprezen. Woensdagavond werd Annemie voor de derde maal opgevoerd, steeds met hetzelfde succes. Van Zuylen ontving een prachtigen krans met de nationale kleuren en een opdracht. Chrispyn en Orobio de Castro waren des avonds de gasten van den Nederlandschen gezant. ONDERWIJS. het examen voor vroedvrouwen te Amsterdam is o. a. geslaagd mej. A. van der Graaff te Scherpenisse. Aan de universiteit te Amsterdam slaagde voor het 2a natuurkundig examen (candidaat- arta) de heer Jac. van de Ree Jz. van Ter- neuzen en voor het theoretisch arts-examen, le gedeelte, de heer P. J. Kruysse van Axel. f J. Vermeulen. Woensdag werd, naar men ons uit's Gra venhage schryft op Eik en Duinen begraven de heer J. Vermeulen, in leven directeur der Hoogere burgerschool te Middelburg. Een achttal familieleden en vrienden bewe zen den overledene de laatste eer. Door den heer Coenraads Nederveen werd aan de groeve het volgende gesproken Ook deze is heengegaan, weggenomen uit een kleinen kring van innig liefhebbende be trekkingen, doch te gelykertyd onttogen aan een breede, zeer breede schare van voormalige leerlingen in Zeeland's hoofdstad en daarbui ten, die in hem hunnen kundigen leermeester, hunnen trouwen en hartelgken vriend be treuren. Het is mg een voorrecht en eene eer, maar tevens eene behoefte voor mgn hart als bui tenlid der kunBt en wetenschap bevorderende maatschappg V. W., afdeeling Middelburg, waarvan de hooggeachte overledene eerelid was, met een enkel woord hpm oprechte hulde te brengen voor al het goede en verdienste- lyke, dat bg gedurende zgn lidmaatschap in die afdeeling heeft bewezen. Menig leerzaam en diep doordacht rapport in de vakken van wiskunde, styl en improvisatie heeft hg ten beate gegeven en liggen daar nog als spre kende, levende getuigen van 's mans groote kennis en hooge ontwikkeling. Het Zeemvsch Genootschap der Wetenschap pen heeft hem meer dan eenmaal gehuldigd om zgne veelzydige talenten en voorzeker be hoorde hg tot de verdienstelijkste leden. last not least het onderwgs waartoe hg zich van af zgne vroegste jeugd voelde aangetrokkendaarin heeft hg door het behalen van een zeventiental akten en door de jaren lange betrekking van hoofd- onderwgzer getoond de rechte man op de rechte plaats te wezen. Bg de oprichting der Hoogere burgerschool viel hem de betrekking van leeraar in de wiskunde zgn zoozeer geliefd vak ten deel, terwyl hg daarna, als kroon op zgn arbeid, den directeur-staf geruimen tgd mocht voeren. Dat hg dat alles con amore heeft gedaan, getuigt de meest hartelyke belang stelling, ja de weemoed van velen, toen hg nu een jaar geleden, om redenen van voor hem overwegenden aard, zgne betrekking wenschte neder te leggen aan een inrichting, die hem dierbaar was aan het hart. En nu, na een half jaar tamely k gezond hier te hebben ver toefd, werd door een aanval van beroerte die zoo krachtige, kundige, humane man naar lichaam geest hulpbehoevend gemaakt. Helaas, helaas 1 hoe jammer, hoe grievend jammer dat die brave overledene zoo kort van zjjne welverdiende rust heeft mogen genieten.' Maar de eeuwige wet der nataur, het oudste, het eenige Boek sprak ons stervelingen voegt het nederbuigen en het gehoorzamen. Zgn voorbeeld wekke allen op onze talen ten te ontwikkelen, te woekeren daarmede en velen daardoor ten zegen te zgn. Gy, zonen van den geachten overledene, houdt uwen grooten vader voor oogen, die door uwe beminde moeder en zuster tot zgn laatste uur met voorbeeldige zorg en toewjjding is bggestaan en gelooft vrg dat van dezen dierbaren doode door elk, die hem heeft mogen kennen, deze merkwaardige en veelzeggende graf spreuk kan gebezigd worden»de braven sterven niet". Met den grafzang van V. W., door een zyner verdiensteiykste, en helaaB zoo treurig overledene leden geschreven, nemen wg af scheid van éénen, die uitgeblonken heeft door eenvoud, kennis en humaniteit. En nu: Sluimer zacht P Sluimer zacht Wij gaan begeven. U de rust, ons de wacht, In 't onzekor leven. Vrienden moedig op onz' post Immer kloeker, vrotder. Tot wo óók worden afgelost Als de ontslapen Broeder. Dat zg zoo!" ÏËRKNIEUWS Woensdag jl. werd in de bovenzaal van de sociëteit St. Joris alhier de 79ste vergade ring der classis vïÉn Middelburg gehouden. De voormiddag was schier uitsluitend aan benoemingen gewyd. Gekozen werden: voor het Provinciaal kerkbestuur tot primi dhr J. H. Geselschap, pred.dhr J. r. d. Beke Callenfels; tot secundi dhr A. B. ter Haar Romeny, pred., en dhr J. Adam voor het classikaal bestuurtot quaestor de heer 1. Montagne, pred., en tot diens secundus de heer H. J. L. Poort, pred., verder tot primi de heeren A. W. Frater, pred.; P. Snoep, pi-ed., en G. Ge8chieretot secundi de heeren P. Buck, pred., L. Hymans, pred., P. Landman en D. J. Dronkers. In de namiddag-vergadering werden de door de synode van 1894 voorloopig aangenomen reglementsveranderingen besproken. Instemming van de meerderheid der aan wezigen vonden de wyziging van art. 68Alg. regl., de toevoeging van art. 3 van het regl. op de benoeming van ouderlingen en diake nen en de toevoeging aan art. 37 regl. op de vacaturen. Door de meerderheid werden onaannemelgk geacht de wgzigingen van art. 7 en art. 21 van het regl. op het examen ter toelating tot de evangeliebediening en de wgzigingen van de artikelen 6 -9 van het reglement op het fonds tot verbetering der schraalste predikantstrak tementen. Hei herzien reglement op de alg. weduwen- beurs werd goedgekeurd mits eerst vele en velerlei gewenschte veranderingen zouden zgn aangebracht. Met algemeene stemmen werd nog aange nomen een voorstel om zich tot de synode te richten met het verzoek om eene commissie van deskundigen te benoemen en aan haar op te dragen het onderzoek naar de bevoegdheid der synode tot het regelen van het beheer voor alle Hervormde gemeenten, en, zoo die bevoegdheid door haar wordt erkend, tevens het samenstellen van een concept-reglement. Door een der aanwezigen werd nog de aan dacht gevestigd op het eenig orgaan der Ned. Herv, kerk in Zeeland, n.l. de Nieuioe Zon dagsbode en werd de vergadering opgewekt door het inzenden van speciale berichten dat orgaan te steunen. Een ander lid der vergadering verzocht in lichtingen ten opzichte eener moeilgke kerke- lgke kwestie. Eindelgk werd nog medegedeeld, dat het voor nemen bestaat allen Zeeuwschen hervormden werklieden het deelgenootschap mogelgk te maken aan het pensioen- en weduwefonds van de te Middelburg gevestigde afdeeling van den Chr. Werkmansbond van leden der Ned. Herv. kerk. De vergadering werd er op ge wezen, dat door het bevorderen der deelne ming aan dat fonds de arbeiders op de dor pen geholpen en de diakoniën zeer zouden ontlast worden. Op gewone wgze werd daarna de vergade- ring

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1