N°. 122.
138' Jaargang.
1895.
Zaterdag
25 Mei.
C. L. VAN WOELDEREN.
FEÜIIIETOI.
LOGE 3 N' 3.
HDNHKm (OllttVT.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f S
Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lager.'
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Reclames 40 cent per regel.
m. 12 a. 66 gr-, ar. 4
Verwacht O. wind.
Vkemoneter. Agenten te VlissingenP. G. nu Vet Mestdagh Zooh, te GoesA. C. Boiuït, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Pbijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, j A«l*e»te«tlëi
Middelburg 24 Mei 3 u. vm. 53 gr. j te T-holen: W. A. van Neeuwenhutjzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën j moeten des namiddags te één uur
gr-, ar. 4 u. 65 gr. F. evenals de advertentie-bureau's van Nijgm Van Ditmab, te Botterdam, du Gaas. Beuntante, te 'a Gravenhage, en A. de La Mab Azn., te Amsterdam, j san het bureau bezorgd zjjn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daubs Cn?., John F. Jones, opvolger. j Zp des avonds nog worden opgenomen
Voor de herstemming op Dinsdag in het
hoofdkiesdistrict Middelburg, voor een
lid der Provinciale staten, bevelen wij ten
dringendste aan den heer
{aftredend Lid.)
Middelburg 24 Mei.
Ook Het Vaderland is zeer ingenomen met
het wetsontwerp op de personeele belasting.
Het betuigt den minister van financiën hulde
•voor het inderdaad fraaie stuk werk, dat hjj
in zjjn personeels belasting beeft geleverd."
Wjj zeggen niet voegt het blad er by
dat wjj geen bezwaren hebben, maar volmondig
erkennen wjj, dat dit ontwerp uitgaat van
gezonde beginselen, dat het die zoo consequent
mogelyk tracht door te voeren en dat het
uitstekend in elkaar zit.
afdeeling Toonkunst te Rotterdam, is benoemd
tot directeur der Wiener Gesellschafts Concerto
(zes oratorium-matinées), en heeft deze benoe
ming aangenomen.
- Te Weenen is overleden de bekende
operretten componist Franz von Suppé, 75 jaar
oud. Hjj was afwisselend dirigent van een theater
te Weenen, te Preszburg en later van verschil
lende theaters te Weenen. Van zyn operetten
zyn vooral o. a. bekend: Zéhn Müdchenund
kein Mann, die schóne Galathea, Leichte
Kavallerie, Fatinitza. Bovendien componeerde
Suppé den tot een volkslied gemaakten marsch
O du mein Oesterreich, uit zyn operette
's Alraunl.
Woensdagavond in hei Sclinttersliof
By kon. besluit
is by het personeel van den geneesk. dienst
der landmacht benoemd tot militair apotheker
2de kl. de apotheker H. M. H. Eversen, ge
boren te Maastricht;
is de kapitein F. H. A. A. Wagner, van het
5de reg. inf., op zyn aanvrage, op pensioen
gesteld, ad 1560 'sjaars, en dien kapitein,
gerekend van den dag waarop zyn pensioen
ingaat, de rang verleend van majoor.
By koninkl. besluit zyn verschillende auto
riteiten in Limburg benoemd tot officier of
ridder in de orde van Oranje Nassau of in die
van den Nederlandschen Leeuw.
De gewone audiëntie van den minister van
binnenlandsche zaken zal Zaterdag 25 Mei en
Zaterdag 1 Juni a. s. niet plaats hebben.
De minister van justitie beeft aan de Tweede
kamer eene nota doen toekomen,waarin hy mede
deelt, dat hy, ook op grond der ingewonnen
adviezen van de daarbjj betrokken gemeente
besturen, in bet nog aanhangig gebleven
wetsontwerp betrekkelyk de wijziging van de
rechterlijke indeeling, tengevolge van de uit
breiding der gemeente Rotterdam, geen andere
wjjziging wenscbte te brengen dan die den
vorm betreft. Het ingesteld onderzoek toch
beeft geleerd dat de bezwaren tegen de samen
stelling van een nieuw kanton Ridderkerk de
tegen de aanvankelijk voorgestelde indeeling
aangevoerde aanmerkelijk bljjfeen te overtreffen,
De wijziging, die de minister thans in het
ontwerp brengt, dient om alle beperking, alle
nadere aanduiding der strekking van bet ont
werp weg te nemen, zoodat aan de kamer de
vryheid wordt gelaten om binnen de grond
wettige vormen het initiatief te nemen tot
het voorstellen van een zoodanige nadere in
deeling als zjj het wenschelyk mocht oordeelen.
JU etteren en Kunst.
Het beroemde Domkoor uit Berljjn komt
in Juli te 'sHage een uitvoering geven.
De heer R. van Perger, directeur der
NOVELLE van DORA DUNCKER.
XJit het Duttsch.
Wardeggnam het blad weer op. »Is die kerel
nog niet klaar »Het mag paradox klinken en
toch durf ik beweren dat, wanneer men die beide
to oneeldichters, waarvan de een tot nog toe
met aanhoudend ongeluk en de ander met aan-
houdend geluk gewerkt heeft, door elkaar
kon smelten, men een geheel zou krygen, dat
aan ons tooneel ontbreekt. Wie thans een stuk
schreef met Heilborns dichterlijke pbantasie en
diepe waarheid, zjjne verwikkelingen, zyn
warmen hartstocht, gepaard aan het schitte
rende technische talent van Wardegg, die elk
tooneeleffect zoo nauwkeurig weet te bereke
nen, die kan een Messias worden voor de
dramatische kunst, goud en lauweren
>En zoo voort, en zoo voort", viel Munkel
in, die over zyn schouder gekeken had,
schitterend, technisch talent, nauwkeurig
tooneeleffecten berekenende wat wilt
nog meer Diepte van gedachte, ernstige
ver wikkelingen PapperlepapDan vervelen
de menschen zich. Zet nu eindeljjk eens een
ander gezicht. Voor my behoeft gy
comedie te spelen; en wat geeft gy om die
heele entiek, als het publiek zich vermaakt
Het concert, Woensdagavond door den heer
A. Lysen gegeven, zagen wjj met belang
stelling tegemoet, daar, behalve eenige solo
voordrachten, en kinder- en vrouwenkoren,
ook een nieuw gecomponeerde cantate, getiteld
Vrede op Aarde, voor de eerste maal alhier
zou worden uitgevoerd.
Zéér veel genoegen deed het ons dat de
Schuttershofzaal flink bezet wasvooral ook
met het oog op het liefdadig doel, waarvoor
bet concert gegeven werd, was dit dubbel
gewenscbt.
Had deze uitvoering in een der winter
maanden plaats gehad, dan zou Werkver
schaffing er financieël zeker nog beter by ge
varen zyn, doch wie gevoelt op een heerljjken
Meidag, wanneer meest alle handen overvloedig
van werk voorzien zyn, zyn hart voor deze,
aan den eenen kant goede, doch aan de
andere zjjde treurige, zaak zoo snel kloppen,
als dit in het barre jaargetijde het geval
zou zyn
By dit heerljjke voorjaarsweder aan dat
zwarte spook, genaamd werkloosheid, herin
nerd te worden, stemde ons een oogenblik som
ber, en deed de vraag rjjzenwanneer zal
dan toch eindelyk de tjjd weder aanbreken
dat middelen als Werkverschaffing, die het
leed van enkelen wel eenigzins tydelyk ver
zachten, doch de maatschappelijke toestanden
niets verder brengen of verbeteren, niet meer
noodig zyn?
Laat ons hopen dat die tyd niet meer verre is.
En nu ter zakeanders zou de lezer gaan
denken dat wjj, in plaats van een muziek ver
slag, een beschouwing over toestanden op so-
1 gebied gaven, en dat is toch in het
minst niet onze bedoeling.
De concertavond werd geopend door twee
allerliefste melodieuse en fraai bewerkte vrou
wenkoren van Max Meyer-Olbersleben, welke
verdienstelijk, een weinig meer nuanceering
had niet geschaad, werden uitgevoerd.
In het tweede koor, Frühlingsfeier, werd
i vioolparty door den heer W. Z. v. T.op
uitnemende wjjze vertolkt.
Na deze koren volgde Löwe's ballade Der
Se'fne Beter, voor baryton-solo.
De heer V. d. K. wiens schoon orgaan
wjj meermalen, o. a. by het feest ter gelegenheid
der oprichting van Ons Huis en by de uit
voeringen der zangvereen^ging Tot Oefening en
en gy volle zalen hebt? Wy zullen lever
eens gaan vragen, hoe het morgen met de kas
staat, in plaats van ons nog langer over dat
geschrjjf te ergeren."
En de altjjd gedienstige vriend liep naar
den telephoon, om terstond met een stralend
gelaat terug te keeren »Geen plaats meer tf
krygen, ouwe jongen! Zet u dus die muize
nissen uit het hoofd en bom mede! Ik g£
althans naar huis. De voorstelling van gis
teren zit my nog te veel in de beenen."
•Of de champagne!" zei Wardegg, ge
maakt lachend, om toch iets te zeggen.
»Zooals gy wiltin alle geval ga ik naar
bed tot aan het diner by Barticheff. Heel
aardig van de prinses om u dat diner aan
bieden. Ik ben benieuwd, hoe het van d
tusschen haar en uw vrouw zal afloopen."
»Lolo heeft haar afgeschreven."
»0, maar dat zal de prinses zeerkwaljjk
nemen."
Wardegg baalde de schouders op. »Wjj had
den er van morgen in de vroegte al een hevi-
gen twist over. Het is my zeer onaangenaam
maar wat moet ik doen, als Lolo verklaart
dat hare zenuwen tegen zoovele feestelijkheden
en drukte niet bestand zyn Ik kan haar
toch niet dwingen
Yoor de deur van het café nam Munkel af
scheid en Wardegg sloeg den weg naar
woning in, maar hy liep langzaam en ging
nog een eind om.
Uitspanning, leerden waardeeren, schonk ons
ook nu weder eenige oogenblikken van waar
kunstgenot.
jj Löwe's balladen is het niet alleen noo
dig over fraaie stemmiddelen te beschikken)
doch tevens zyn een juiste opvatting en bezie
lende voordracht een hootdvereischte.
Over deze goede hoedanigheden beschikt
heer Y. d. K., en het was dus niet te
verwonderen dat deze uitmuntende dilettant
zanger een welverdiend succes met de voor
dracht van genoemde ballade moogstte.
Het applaus, dat mej. Marie Snijders by baar
verschijnen op het orkest tegemoet klonk, zal
haar de overtuiging hebben geschonken dat
met verlangen naar haar wederoptreden alhier
werd uitgezien.
Den genotvollen avond, dien het Nederlandsch
dames-trio ons 't vorig jaar schonk, en waarop
mej. Snjjders ons deed kennen het schoon
alt-orgaan, waarover zjj beschikt, lag nog zoo
versch in het geheugen, dat iedereen de pogin
gen van het regelingscomité voor dit concert,
om mej. S. voor deze soirée te engageeren,
met groote ingenomenheid begroette.
Vier liederen twee Duitsche en twee Neder-
landsche bracht mej. Snjjders ten gehoore,
op eene wjjze, zooals wjj ons die niet beter
kunnen denben.
Wat meer te bewonderen: haar klankvol,
rond en sympathiek geluid dan wel hare hoogst
artistieke, edele voordracht?
Wy genoten in den volsten zin des woords
van haar zang, en al hadden wy dien avond
niets anders gehoord, dan nog zou onze gang
naar het Schuttershof ons niet hebben berouwd.
Het daverend applaus, dat op elk der liede
ren volgde, was ten volle verdiend, en noopte
nog tot een toegiftDrausen im Garten,
woorden en muziek van Hans Schmidt.
Wjj roepen mej. Snjjders van harte een spoe
dig tot weerziens toe.
Het laatste nommer van het eerste gedeelte
bestond uit drie kinderkoren.
Het eerste koor, op een bekende melodie uit
v. Weber's Preciosa, voldeed, evenals hetoud-
Hollandsch VolksliedBergen op Zoom, zéér
)ed.
Daarentegen liet de zuiverheid en zekerheid
in het laatste koor In bosch wel iets te
wenschen over.
Ook ware hier wat meerdere kracbtso ntwik-
keling zeer gewenscht geweest.
De korte tyd van voorbereiding draagt
daarvan wellicht eenige schuld.
Met vermelding dat no 1 van het programma
door mej. Faro en de overige nommers der
eerste afdeeling door den heer Lysen op de
piano smaakvol werden begeleid, gaan wjj over
tot bespreking van het tweede gedeelte, het
geen eigenlyk toch de hoofdschotel van den
disch was, al nam deze ook de plaats van het
keuze zjjner woorden. Enkele volzinnen, b. v.
koor no. 17 laatste regel, waar staat: Gehaat
en gesmaad en versmeten, deden het oor min
der aangenaam aan, doch nog enkele dier
kleinigheden daargelaten, loven wjj het ge
dicht zeer.
Wjj waren zeer benieuwd, hoe de heer Lysen
dezen tekst, welke heel wat hoogere eischen
ter muzikale behandeling stelt dan een De
Rujjter-cantate, had gecomponeerd.
Het spjjt ons al dadelyk te moeten coneta-
teeren dat dit in zéér vele opzichten is tegen-
Vrede op Aarde, driestemmige cantate voor
vrouwen- en kinderkoor, alt en bariton solo,
met begeleiding van piano en orgel, is de
titel van het door de heeren Hasselbach en
Lysen samengestelde werk.
Naar ons oordeel is de heer Hasselbach
doorgaans bjjzonder gelukkig geweest met de
Dat de critiek nu juist wat op hem aan te
merken had, dat hinderde hem geweldig,
juist nu hy pas getrouwd was en dat nog wel
met Lolo
Zyn streven was altyd om veel indruk op
haar te maken en door zyn succes te laten
voelen»Ziet gjj nu wel welk een goeden ruil
gy gedaan hebtEn nu komt er zoo'n dom
oor van een recensent en stelt hem juist Heil-
bom tot voorbeeld.
Ongehoord 1 Onverdrageljjk 1 Hy moest na-
tuurlyk zorgen dat Lolo die courant niet in
handen kreeg, maar hy kon toch nooit beletten
dat de zaak haar als uiterst interessant verteld
werd.
Ellendig! fataal! Niettegenstaande zyn be
roemd talent om zich niets aan te trekken,
ondankB de volle zalen, ondanks alle zege
pralen en de bewierooking, die hem heden
nog te wachten stond, kon hy er zich niet
overheen zetten. En plotseling was het niet
meer om Lolo alleen dat deze steek hem zoo
jjnlyk trof. Geheel tegen zyn gewoonte be
gon hy er over na te denken, of hetgeen hy
zooeven over zich zelf en Heilborn gelezen
had, niet een schjjn van waarheid bevatte
doch dat denkbeeld verwierp hy terstond weer.
Ha, ha I Hy moest misschien met Heilborn
samen een stuk schrjjven om de kroon op de
heele comedie te zetten. Vlak voor zyn huis
keerde hy om. Lolo mocht niets van zjjn
ontstemdheid merken hjj zou liever gaan
De heer Lysen componeerde bjj dezen ern-
stigen tekst zulke alledaagsche, onbeduidende
en by den ernst der woorden weinig passende
muziek, dat wjj veronderstellen dat de beer
L. zich op een, voor hem totaal ongeschikt
terrein, heeft begeven.
Een korte inleiding, samengesteld uit ge
deelten van eenige koren, bracht ons niet in
de ernstige stemming, die voor zulk een
werk vereischt wordt.
De verdere indeeling van het werk is onge
veer als die der De Ruyter-cantate. Desoio's
en koren overtreffen zelden den omvang van
maten, en in hoeverre nu een aaneenscha
keling van 21 dergelijke brokstukjes den wjjd-
schen naam van cantate verdient, laten wjj
aan ieder ter beoordeeling over.
Het geheele werk bespreken zullen wjj niet;
wy zouden dan telkens in herhalingen treden,
en dat is minder gewenscht.
Yan het eerste deel valt niets byzonders te
zeggen. Melodie, begeleiding of bewerking,
alles was zéér gewoon.
Het tweede deel beviel ons eenigszins beter.
De best geslaagde gedeelten vonden wjj no 6
kinderkoor en no 14 slotkoor.
No 5, recitatief en koor, bljjft in den juisten
toon tot bjj de woorden En naar Bethlehem
ook Jozef en Maria enz. By die
woorden echter wordt de geheele indruk weg
genomen door het meer dan triviale accompag
nement der zestiende figuren.
Deze zelfde melodie en begeleiding komt
helaas! nogmaals in koor no 11 terug.
Over no. 7, alt-solo, zouden wjj liever niets
zeggen, indien wjj zeker wisten dat mej. Snjj
ders ons dit niet euvel zou duiden.
Door de bjjzondere voordracht van mej.
Snjjders was deze zoetsappige melodie nog te
genieten, doch hoe de componist bjj deze solo
een begeleiding kon schrjjven, die wjj liefst
niet nader -willen qualificeeren, gaat ons ver
stand te boven. Zoo iets is het gedicht geheel
onwaardig.
Ook het slot en de modulatie naar no. 8,
Engelenkoor zyn van zulk een inférieur ge
halte, dat de heer L. goed zal doen, deze
bladzjjde eens te herzien of te doen verdwynen.
Het engelenkoor, hoewel weinig oorspron-
keljjk, beviel ons goed.
De lofzang van Simeon werd door den heer
Y. d. K goed vertolkt; jammer dat de
inzet niet zekerder was.
De muziek van dezen lofzang verheft zich
overigens ook al niet boven het vorige.
Het meest pakkende koor vonden wjj N°14.
Dit maakte werkeljjk eenigen indruk.
dejeuneeren bjj Ninni, de actrice, die gisteren
avond zoo voortreffelyk een klein, maar
wichtig rolletje vervuld had. Het was niet n:
dan beleefd dat hjj haar daarvoor bedankte
en daar zou hy zjjn opgewektheid wel
herkrjjgen. Toen hjj om drie uur dan ook zeer
voldaan thuis kwam, en het voorbeeld van
Munkel wilde volgen om vóór het diner nog
een paar uur te slapen, vond hjj zyn vrouw
voor haar schryftatel gezeten, bezig met het
uitzoeken van brieven en papieren. Daar
zooals meestal na een goed dejeuner, in een
verliefde bui was, ging hy vlak naast haar
zitten en begon baar te plagen met al die
paperassen, die zjj daar voor zich had.
Niettegenstaande Lolo eigenljjk nog zeer
verstoord was over de scène, welke hjj haar
des morgens gemaakt had over het diner bjj
de prinseB, liet zjj hem dit niet dadelyk mer
ken; doch toen hjj zyn arm om haar heen
sloeg, met een hand hare handen vasthield
en met de andere naar die papieren wilde
grjjpen, stoof zjj op en hjj schrikte van den
blik die hem trof. Hjj wilde dit echter ook
niet laten merken en zei lachend: •Zottin
netje alsof ik uwe brieven zou willen
lezen in uwe geheimen snuffelen
»Het zjjn niet mjjn geheimen, en ook
niet mjjne papieren," antwoorde zy zeer zacht,
met een eigenaardige trilling in haar stem.
•Het zyn papieren van mjjn van Heilborn,
die bjj myn overhaast vertrek tusschen myne
Het thema, waarmede koor N° 15 aanvangt,
en dat hetwelk in N® 16, baryton-solo, wordt
aangewend, deed ons denken aan de
signalen van het escadron huzaren, die hier
tjjdens de koninginnefeesten aanwezig waren.
Zoo iets aan te wenden in een De Ruyter-
cantate nu, dat kan nog, doch in een Kerst
cantate
Hoe een componist zoo iets aan het papier
kan toevertrouwen, neen, dat begrjjpen wy
niet. Het geheele werk getuigt van niet de
minste inspiratie en het lust ons niet dit verder
te ontleden. Daarom hiermede basta.
Met de vermelding dat de dames- en kin
derkoren frisch klonken, doch dat de zeker
heid van inzetten vooral bjj de kinderen wel
iets te wenschen overliet, en dat de piano
begeleiding bjj mej. Faro en de orgelbegelei
ding bjj den heer Morks in goede banden was,
nemen wjj afscheid van dezen concertavond.
De heer Lysen heeft wederom, zooals de
dagbladen meldeD, een nieuwe cantate ge
componeerd. Wjj weten niet of die weder
in druk verschjjnt, doch zoo ja, dan raden
wjj hem dubbele voorzichtigheid aan.
Door te veel te willen componeeren wordt
de degeljjkheid nog al eens uit het oog ver
loren.
Het zal ons echter genoegen doen, indien
de heer L. met zyn nieuwste werk een schit
terende revanche zal nemen.
In de korte pauze tusschen de tweede en
derde afdeeling van de cantate sprak de heer
H. J. L. Poort, voorzitter van den Christelijken
Volksbond, een enkel woord.
Hjj bracht daarin dank aan het publiek, dat
in zoo grooten getale was opgekomenaan de
dames en heeren die hadden meegewerkt, en
vooral aan de heeren Hasselbach en Lysen
voor hun werkwat alles der Werkverschaffing
ten goede kwam. Voor dien steun was hy
zeer erkentelijk.
Maar dat alleen was niet het doel van zyn
spreken, zeide de heer Poort. Het zou wezen,
of hy alleen oog had voor het doel van het
concert en geen oor voor het kunstgenot, dat
verschaft was. En dat was verre van hem.
De an fata Vrede op aarde is op vele
plaatsen uitgevoerd en overal toegejuicht.
Dat kunnen wjj ons begrypen, voor zoover wy
haar gehoord hebben. In waardeering zal
Middelburg niet onderdoen. Een der kennis
sen van den heer Poort, die het werk in
Rotterdam hoorde, had tot hem gezegdMid
delburg mag zich gelukkig achten in het be
zit van een componist als de heer Lysen en
een dichter als de heer Hasselbach." Dit be
aamde de heer Poort, en het publiek begroette
"jne woorden met appla'us.
Aan het einde van het concert moesten de
heeren Lysen en Hasselbach den dank der
aanwezigen in ontvangst nemen.
Een vraag ten slotte
Waarvoor gaan toch sommige menschen
naar een concert?
In onze omgeving werd er vooral tjjdenB
de uitvoering der cantate zoo luid gesproken,
dat het meer dan hinderlyk was.
Een dier heeren scheen zich ook niet met
de muziek der cantate te kunnen vereenigen,
brieven geraakt zyn of liever tusschen het
goed, dat my nagezonden en in onze afwezig
heid uitgepakt is."
»Hm, zoo, pardonIk dacht dat het
bladen van uw dagboek waren, omdat zjj met
uw hand geschreven zyn."
»Slechts gedeelteljjk, naar zjjn dictée.
Het zyn schetsen, gedachten, ontwerpen
Zjj doorbladerde de papieren vluchtig en er
kwam ook een kopiïstenhand te voorschjjn.
•Deze stukken zyn my vreemd, die zyn zeker
ontstaan in den tyd toen ik reeds deze
papieren het kan niet anders, die moe
ten my bjj vergissing gezonden zyn. Hjj zal
er zeker naar gezocht hebben ik zou u
wel willen verzoeken, Alfred ik weet waar-
lyk geen ander middel om zyn adres uit
te vinden en hem zyn eigendom zoo spoedig
mogelyk terug te zenden." Lolo had haar man
onder het spreken niet aangezien en met
zenuwachtig trillende vingers werktnigelyk de
bladen omgeslagen. Toen zjj na langen tyd
nog geen antwoord kreeg, keerde zy zich om.
Wardegg zat niet meer, zooals straks, op een
lagen tabouret, half achter haar, maar liep
achter in de kamer met groote stappen op en
neder.
»Zooals ik zeg, Alfred, het spjjt my, dat
ik u er mede moet lastig vallen, maar die
papieren moeten zoo spoedig mogelyk wegen
ik weet anders niemand
Hg viel haar in de rede door met een hoogst
