N°. 116. 138s Jaargang. 1895 Vrijdag 17 Mei. HDDELMiRGSW «HOT. Deze courant verschijnt dagelijks; met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f i Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer f 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte: Reclames 40 cent per regel. "Kièieraometep. Agenten te YlisBingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boi.tnT, firma -weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peijx, te ZierikzeeA. C. de Mooij, Adverteotiëa Middelburg^lö Mei 8n.m 47 gr. i teJTholen: w. A^ van npywemrcwzen en te Terneuzen: M. db Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën moeten des namiddags te één uur m. 12 u. 50 gr-, av. 4 u. 47 gr. Fj evenals do aövertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Gebb. Belisvantk, te 's Gravenhage, en A. de La Mas Aan., te Amsterdam. Verwacht kracht. N. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjja en Londen, de Compagnie gósórale de Publicity ótrangère G. L. Dagbe ?s Cis., John F. Jones, opvolger. aan het bureau bezorgd zjjn, willen ~jj des avonds nog worden o Middelburg 16 Mei. De Staten van Zeeland zijn om. En afdoende ook. De overwinning der clerieale partij in het district Middelburg is beslissenden de leiders dier partij hebben reden tot vreugde daarover. Of de trouwe volgelingen dit ook kunnen hebben, zal eerst in de toekomst blijken. Slechts luisterend naar het parool, opge zweept als zij werden door een beroep op hun kerk en hun geloof, hebben zij ge meend een goed werk te doen den wenk te volgen, die hun gegeven is. Zoodra men den godsdienst in het spel weet te brengen, zijn zij gemakkelijk te drijven waarheen de leiders dit willen. Maar hun zijn voorspiegelingen gedaan, die nu bewaarheid dienen te worden. En daarop kan eerst later de teleurstel ling volgen. Dit is onze vaste overtuiging. Doch dit laat de drijvers, op wie het door ons aangehaalde woord van jbr mr A. A. van Doorn van toepassing blijft, koudvoor het oogenblik hebben zij hun zin en de zege behaald. Of wij iets anders verwacht hadden? Volstrekt niet. Er stond ditmaal voor de tegenpartij te veel op het spel. De kans was,, na de overwinningen, bij vroegere verkiezingen behaald, zoo schoon; het gold nu bovendien meer dan ooit: „er op of er onder"; nu of nooit zou men moeten winnen. Alles moest dus op haren en snaren gezet worden. En hoe licht viel het niet den eenvou- digenkiezers zand in de oogen te strooien; hen mêe te slepen door allerlei scheeve en onware voorstellingen, waarvan wij een paar staaltjes gaven. Hoe goed gelukt steeds de speculatie op hetgeen hun wordt voorge houden als hun „dierste belang" en op hun vrees voor het „ongeloof!" En wat zal hun al niet voorgepraat zijn Wie slechts kennis nam van hetgeen geschreven is, kan bij benadering na gaan, hoeveel onwaarheid, onder den schijn van gemoedelijkheid, hun is verteld. Respectabele, bekwame mannen werden hun voorgehouden als de slechtste onder de slechten; teneinde toch vooral hen te weren. Voegt daarbij de medewerking der katho lieken, die eveneens bet wachtwoord ont vingen al wat liberaal is te weren, dan lag het voor de hand dat de strijd hopeloos stond voor de onzen. Tegen zulk een heillooze macht zijn de vrijzinnigen niet opgewassen. De geschiedenis leert het van oudsher. En dan de naïeve gemoedelijkheid van menig liberaal heeft ook zijn partij parten gespeeld. Bij de clericalen is, enkele uitzonderingen daargelaten, geen kwestie van afwijking; daar geldt het eenvoudig volgen in den blinde. Niet alzoo onder de liberalenal dienen wij zoet waardeering te erkennen dat men ditmaal voor het grootste deel zeer goed aangesloten was. Toch zijn er onder hen geweest, in Middelburg en Vlissiogeu, die om den per soon of om der wille van de plaats hunner inwoning, de heeren Van Voorst Vader die, zonderling toeval, met juist evenveel stemmen is herkozen, 1969, als de heer Van Lynden in 1892 en Siegers stemden. Van daar dat dezen, ook omdat zij aftre dende waren, meer stemmen verkregen dan de andere anti-revolutionnairen. Hetzelfde verschijnsel doet zich bij de heeren Van Teylingen en Van Woelderen voor. Wij staan dus ditmaal voor beide partijen op zuiver terrein er is gelijk op gestreden; en aan beide kanten zijn de afwijkingen ongeveer gelijk. Eigenaardig is daarom nu eene verge lijking tusschen bet platteland eener zij ds en de steden Middelburg en Vlissingeu aan den anderen kant. Wij kunnen dit doen, omdat de bussen van de beide steden en die van het platte land op afzonderlijke bureau's zijn geopend En dan waren, volgens de aanteekening van onzen verslaggever, de resultaten dat uitgebracht zijn respectievelijk op de heeren A B Jhr mr A. A. van Doorn 550 1028 H. P. J. Tutein Nolthenius 520 1026 Mr F. J. Sprenger 537 1025 Dr A. van der Swalme 541 1032 C. J. J. A. van Teylingen 585 1088 C. L. van Woelderen 552 1123 P. J. Siegers 1174 783 Mr P. J. F. van Voorst Vader 1195 774 J. Bos A.Jz. 1096 638 C. J. Huvers 1127 710 H. M. KlopperB 1104 682 W. Maas 1103 667 A wijst aan den uitslag op het stembu reau boven, waar de bussen van het Plat teland werden geopend. B is de opgaaf van het stembureau be neden, dat de bussen van Middelburg en Vlissingen opende. Wij laten onzen lezers over daaruit naar believen conclusiën te trekken. Zy houden echter daarbij vooral in 't oog dat waar op het platteland weinig of geen katholieken zijn, dezen in de beide steden een groot gewicht in de schaal hebben gelegd. De overheerschende Calvinistische macht schuilt echter, wat wij wel wisten maar thans opnieuw bevestigd zien, op het platteland. Tegen die macht, geprikkeld en aange vuurd als zij wordt door de voorgangers der Gereformeerde kerken in Middelburg, hebben wij gewaarschuwd en zullen wij ten allen tijde b lij ve n wa ars ch u w en. Wij vonden gereede aanleiding om dit te doen in eene verklaring van een ultra-anti- revolutionnair pur sang, den heer J. C. Wirtz Czz. te Bedum, die er zich op beroemde dat het christelijk schoolwezen zich in beslist Calvinistischen geest ontwikkeldedat hij niet meeging met hen, die dit liever niet zagen, omdat het voor hem vaststaat dat de Calvinistische richting juist is de nationale en zulk eene nationale ontwikkeling voor ons schoolwezen in de eerste plaats noodig is. Op die verklaring te wijzen achtten wij onzen plicht; in de eerste plaats om hen, die liberaal zijn, te waarschuwen, maar ook, in de tweede plaats, om hun de oogen te openen, die al zijn zij voorstanders van bijzonder, zelfs van christelijk onderwijs, den geest verderfelijk achten, dien de heer Wirtz als den „nationalen'' predikte. Wij meenden een en aDder te moeten rele- veeren, omdat de drijvers, de strijders voor het clericalisme, den oorsprong van onze waarschuwing, te vinden in hun eigen kring, hebben achterafgeschoven, voor de eenvoudigen dien strijd hebben verduisterd en troebel gemaakt, en wat niet zoo erg is op ons menigen aanval hebben gedaan,1 die meer getuigt voor de juistheid van het bekende woord, dat het slechts de waar heid is die treft, dan voor de eerlijkheid, den waarachtigen ernst van hun pogen en hunne overtuiging. Dien heeren raden wij, nu de strijd is afgeloopen en zij tot kalmte zijn teruggekeerd, de aandachtige lezing en overweging aan van het 23ste hoofdstuk van Mattheus, Misschien verdient ook wel hun aandacht het 8ste vers van Mattheus XV. Ons deren al hunne aanvallen niet in 't minst. Zij kunnen daarmee gerust voort gaan. Wat zij hun heiiig huisje noemen, wordt door hen zei ven zoo dikwijls ontwijd en ontheiligd door hun drijven en agiteereD op een gebied, waarop zij in 't geheel niet thuis behooren, dat hun oordeel ons koud laat. En wij weten nu eenmaal dat hij, die aan hun huisje durft raken, spoedig door hun liefelijken banvloek wordt getroffen. Wij zullen waakzaam blijven om hue taktiek den volke te openbaren wij zullen blijven strijden tegen hun clericalisme, zoo lang wij slechts eenigszins bunnen. En wij zullen dit doen onder waardeering van elke eerlijke overtuigiug op godsdienstig gebied en met meelijden voc: hen, die zich door hen blindelings laten meeslepen. Wij weten en dat is ons genoeg dat er trouwe geloovigen geweest zijn, die zich ergerden aan hun agiteeren en daarvan ook getuigenis aflegden door niet te stemmen. En om ten slotte nog eens terug te komen op den uitslag van den ge voer den strijd, dan betuigen wij ons leedwezen over den val van den heer Van Teylingen en uiten wij de hoop dat de heer C. L. van Woel deren zal behouden blijven voor onze Provinciale staten. Hij is een man, die in ons gewest, met zijn stoombootdiensten, daar op zijn plaats is, maar bovendiende toestand in de Staten na deze verkiezing eisehï zijn weder optreden als liberaal. Hoe wordt die toestand thans Er zullen aangenomen, wat zoo goed als zeker is, dat, wanneer de heer Huvers voor Goes bedankt, zijne plaats door een anti-revolutionnair wordt ingenomen dan in de Staten zijn, niet meegerekend den zetel van den heer Van Woelderen, juist 17 liberalen en 17 anti-revolutionnairen, bene vens 6 katholieken en 1 conservatief (graaf Van Lynden), bij geen der partijen te rekenen. Van den uitslag der herstemming tusscben de heeren C. L. van Woelderen en J. Bos A J.zn hangt het dus af of de liberalen dan wel de anti-revolutionnairen óen stem meer zullen hebben boven de anderen. Den heer Van Woelderen zagen wij ook daarom gaarne gekozen en alle krachten dienen te worden ingespannen om dit af tredend, deskundig lid te behouden. In elk geval vertegenwoordigen de libe ralen een aanzienlijke macht, en kunnen zij bij keuzen en besluiten hun invloed gedncht doen gevoelenhet aan de beide clerieale partijen overlatend het met elkander te vinden. Het zal een eigenaardig schouwspel wezen die te zien optreden om onderling den buit te verdeelen. Hoe lang zal dat goed gaan In de eerste plaats dienen de nu gedane beloften van bezuiniging verwezenlijkt te worden De opcenten op de rijksbelastingen zullen zeker heel wat verlaagd worden De gulden eeuw zal thans aanbreken. Wij zijn verlangend dien nieuwen dage raad te aanschouwenmaar veel vertrouwen hebben wij niet dat dit ooit het geval zijn zal. En dan vangen de teleurstellingen aan van het nu zoo misleide en geëxploiteerde een voudige kiezersvolk. Dezer dagen is weêr van de zjjde van een vurig protectionist de stelling verkondigd dat er meer werk zal komen door beschermende rechten. Wel wordt niet ontkend dat door beschermende rechten op het graan het brood duurder zal worden, maar, wat baat goedkoop brood, heet het, als, tengevolge van gebrek aan werk, de middelen ontbreken om het te verkrggen. Men geeft de voorkeur aan minder goedkoop brood zonder gebrek aan werk. Men schgnt echter uit het oog te verliezen, dat, wanneer het brood duur wordt, iedereen daarvan de gevolgen ondervindt, en niet slechts van het brood, maar ook van alle andere levens, middelen, en dageljjksche benoodigdheden de prjjs zal stjjgen. In dezelfde mate vermindert dan de koopkracht en in plaats van meer werk, zal minder werk daarvan het gevolg zgn, want men zal op alles moeten of trachten te bezui nigen, dus ook op die uitgaven, welke anders den werkman ten goede komen. Men kan geld niet tweemaal gebruiken en wie gedwongen is datgene, wat hg noodig e eft, duur le koopen, zal het meerdere geld, hetwelk hg kwgt is, niet kunnen besteden aan andere voortbrengselen of diensten der njj ver heid. Hoe men er dus toe bomt dat duur brood meer werk zou doen ontstaan, is met geen mogelijkheid :te begrjjpen; zegt de Arnh. Crt. Het overzicht der rijksmiddelen over de jongste vier maanden stelt ons in staat de Opbrengst van vermogens- en bedrijfsbelasting over het afgeloopen dieustjaar na te gaan. De uitkomst is voor beide teleurstellend. De vermogensbelasting bracht over deze 4 maanden op i 1.855.296 en over de laatste 8 van het vorig jaar f 4.891.150, alzoo te samen f 6.746.446, terwjji d3 raming was f 6.800.000. Het vorig jaar was de opbrengst nog niet onbelangrijk meer, nl. f 6.898.528. Van de bedrijfsbelasting kwam deze 4 maanden f 1.519.102 binnen, de vorige 8 maanden f 2.438.587, te samen f 3.957.189, terwjji de raming was f 4.523.000. Men weet, dat de minister van financiën de stellige verwachting heeft uitgesproken, dat de raming zou wordsn bereikt. Die goede verwachting schgnt niet bewaarheid, want het is toch moeilgk aan te nemen, dat nog een achterstand van tusschen 5 en 6 ton zou moeten binnenvloeien. Teleurstellend is ook deze uit komst, als men die vergelgkt met de opbrengst van het patentrecht over het voorafgaande dienstjaar, die f 4.341.992 beliep. Niettegen staande dat tal van categorieën van personen betrokken zgn in deze belasting, die vroeger niets betaalden, is de opbrengst belangrjjt minder. Wel een bewjjs, dat de druk op han del en njjverheid veel minder is dan van het patent. De opbrengst van het personeel was ten slotte niet onbevredigend. Telt men de 4 maanden van dit jaar en de laatste 8 maanden van 't vorige bgeen, dan is de opbrengst f 11.538.000 tegen 11.351.000 het vooraf gaande dienstjaar, waarmee echter de raming, die voor 1894 op 11.611.000 en voor 1895 op 11.712.000 is gesteld, niet werd bereikt. De grondbelasting is bjj verleden jaar nog f 30.000 ten achteren. Dat de uitkomst van de maand April niet onbevredigend was, is grootendeels te danken aan den suikeraccijns, die f 228.000 meer gaf dan verleden jaar; het gedistilleerd, dat f 161.000 meer opbracht en de successierechten die f 321.000 meer gaven. De zoutaccjjns bljjft zonderling genoeg maar steeds onder de raming en onder de opbrengst van 't vorige jaar, ofschoon de smokkelarjj de kop heet ingenepen. Aan het eind der 4 maanden zgn de directe belastingen en de accjjnzen, dank zjj de suiker, hooger dan verleden jaar, de indirecte belastin gen, waarvan het successierecht niettegen staande de goede uitkomst van April nog te achterljjk is, lager dan toen, de andere ongeveer stationair. Het eindejjfer is f 193.000 hooger, f 2.224.000 onder de raming. Vad De Raad van beroep voor de vermogensbe lasting te Roermond heeft voor eenigen tjjd een voor eigenaren van ongebouwde eigen dommen, waarvan vrjjdom van grondbelasting genoten wordt, zeer belangrjjke beslissing genomen. Het gold nl. de vraagwelke waarde moet als verkoopwaarde, ingevolge art. 7 lit. I a B. lid en 2 en 8 der wet op de vermogensbelas ting, worden aangegeven voor ongebouwde eigendommen, beplant met dennen, waarvan vrjjdom van grondbelasting wordt genoten De Raad van beroep besliste, in overeen stemming met de bewering van den aangever, dat alleen de verkoopwaarde van den grond in verband met diens voortbrengend vermogen zonder de verkoopwaarde der daarop te wassen staande boomen behoeft aangegeven te worden. De minister van oorlog brengt ter kennis van belanghebbenden dat in de maanden Juli en Augustus en, zoo noodig, in de eerste dagen van September examen zal worden gehouden voor toelating van jongelieden als cadet bjj de Koninkljjke militaire academie te Breda. Voor dit examen worden opengesteld 107 plaatsen verdeeld als volgtlo. Ten behoeve I van de cadetten der cadettenschoolA. bjj het leger hier te lande: 13 voor de infanterie, 2 voor de cavalerie, 10 voor de artillerie en 2 voor de genie. B. bjj het leger in Nederlandsch- Indië 11 voor de infanterie, 1 voor de cava lerie, 5 voor artillerie en 2 voor de genie. Ten behoeve van de adspiranten, bedoeld sub II van art, 25 der vorenvermelde wetA. bjj het leger hier te lande21 voor de infanterie, 1 voor de cavallerie, 8 voor de artillerie en 1 voor de genie. B. bjj het leger in Neder- landsch-Indië20 voor de infanterie, 2 voor de cavallerie, 6 voor de artillerie en 2 voor de genie. Voor de verdere inlichtingen zie men de St. a. no. 114. Bjj kon. besluit: zgn bevorderd tot commiezen 4e kl. bjj de pOBtergen de surnumerairs A. Sandberg, W. F. van der Leeuw, J. Willink, T. H. J. Bel- lonje, J. P. Baerents, F. K. baron van Dedem, H. M. Seyn, P. J. Kraft, J. H. L. Meuffels, J. H. T. Pfaff, A. Grntterink, D. Verhaaf en H. Winters; bevorderd tot commiezen 3e kl. de commiezen 4e kl. D. van Jole, F. H. de Groot, P. O. Ising, J. J. GoedharG, A. I. J. Schmal- hausen, H. Smit, C. Willinck en W. Brujjn bevorderd tot commiezen 2e kl. de commiezen 3e kl. A. van der Baan, C, M, Engelenburg, A. W. Kymmell en J. J. O. de la Sablonière van Eeldebevorderd tot commiezen 1 kl. de commiezen 2e kl. W. J. Borgerhoff Mulder, F. von Huben en F. Sinnighe; is benoemd tot ontvanger der directe be lastingen te Sliedrecht C. G. Bannier, ontvan ger te Steenbergen is aan den tjjdeljjk gepensioneerden officier van adm. 2e kl. A. P. van de Ven opnieuw voor den tjjd van 5 jaren toegekend het hem verleend pensioen en verhoogde pensioen ten gezamenlijke bedrage van f 625 's jaars is de le luit. der mariniers C. van den Ban wegens lichaamsgebreken in en door den dienst op pensioen gesteld ad f 1000 en eene ver hooging van f 225 's jaarB is benoemd tot adjunct-rjjkscommissaris bjj de JÜij tot expl. van staatsspoorwegen en bjj de Soil. IJz. Spoorwegmaatschappij jbr mr W. Th. C. van Doorn, advocaat en procureur te 's Gravenhage. Door de Indische regeering is overwogen of er bezwaar zou bestaan om in de veiliugs- voorwaarden der gouvernementsproducten een bepaling op te nemen, die het niet langer zou noodig maken door tusschenkomst van makelaars te koopen, en zoo ja, of dan de voor hun tusschenkomst betaald wordende courtage niet ware te verminderen. De over tuiging is echter verkregen, dat 's lands belang gebood, althans zoolang de omstandigheden zich niet wjjzigeu, de tusBcbenkomst van ma kelaars te behouden en de hun toegekende courtage niet te verlagen. Ook ten aanzien van de vraag of een gelei delijke uitbreiding van den verkoop van gou- vernementsproducten in Indië aanbeveling kon verdienen, is de regeering tot een negatieve conclusie gekomen. RechtsireekscH bestnur op üomliok, Zooals in ons vorig nommer in 't kort werd gemeld, is door de regeering aan de Tweede kamer ingediend een wetsontwerp tot verhoo ging der Indische begrooting voor 1895 ten behoeve van de invoering van het rechtstreeksch bestuur op het eiland Lombok. Verkeerde de minister van koloniën in Sep tember j.l. nog in onzekerheid, welke beslissing te dezer zake te nemen, de sedert gevolgde gebeurtenissen, die op de geheele onderwer ping van het Balische vorstenbestuur zgn uitgeloopen en de onderzoekingen, die daar vóór en daarna naar de verhoudingen tusschen de hoofdbestanddeelen der bevolking (Baliërs en Sasaks) zgn ingesteld, hebben echter allen twjjfel opgeheven en zoowel de Indische regee ring als den minister tot de overtuiging ge leid, dat alleen door de invoering van recht streeksch bestuur orde en rust op het eiland kunnen worden verzekerd. Baliërs en Sasak» hebben zoo lang vjjandig tegenover elkander ge staan, dat evenmin valt te denben aan éen in- landseh bestuur over beiden, als aan de erken ning van een Balisch en een Sasaksch gezag naast elkander. Alleen een central gezag zal de veeten tusschen beiden langzamerhand kunnen doen verdwjjnen, en orde en welvaart doen heerschen, waar thans meer bjjzonder aan de Oostkust nog zooveel wanorde en ver arming te bespeuren valt. Hoe eerder tot da afkondiging van den nieuwen staat van zaken kan worden overgegaan, hoe beter. De gouv.- gen. heeft dan ook 18 Maart telegraphisch verzocht gemachtigd te worden tot invoering van rechtstreeksch bestuur op den voet van de reeds door hem ingezonden voorstellen der betrokken autoriteiten. Er zal een landraad te Ampenan worden ingesteld. Voor den algemeenen handel zullen opengesteld worden de havens van Ampenan, Laboean Hadji en Pidjoe, met een speciaal tarief voor in- en uitvoerrechten, door den gouv.-gen. vast te stellen, nl. van 4 pet der waarde voor het invoerrecht, en van 5 pet der waarde van het uitvoerrecht; de kosten worden geraamd op f 12.000 's jaars. Het eiland Lombok zal, met de daaromheen gelegen kleinere eilanden, eene afdeeling zgn van de residentie Bali en Lombok, en voor- loopig zal deze verdeeld worden in twee onder- afdeelingenWest-Lombok en Oost-Lombok, welke laatste de uitsluitend Sasakache land streken moet omvatten. Het bestuur over de afdeeling (het geheele eiland) zal worden gevoerd door een adsistent- resident, te Ampenan te vestigen. Hem zal worden toegevoegd een controleur le klasse, terwjjl onder zjjne leiding het bestuur over

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1