N°. 107, 138° Jaargang. 1895. Dinsdag 7 Mei. HBUfin COMNT. Deze courant verschijnt dagelijks; met uitzondering van Zon- en Feestdagen: Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel.1 Bij abonnement lager; Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 j iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte: Reclames 40 cent per regel. Tb eraometet. Middelburg 6 Mei 8 u. ra. 60 gr. m. 12 xu 70 gr-, av. 4 u. 74 gr. F. Verwacht N. O. wind. Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuuzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiëa aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Dixmab, to Rotterdam, db Gebb. Belineante, to 's Gravenhage, en A. de La Mab Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolgsr, Advertentiën moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen Op het district Middelburg zijn natuur lijk de volgende week de oogeo van al wat vrijzinnig is in Zeeland en in Nederland gevestigd. Van den uitslag der Staten-verkiezingen daar hangt af of: in de Provinciale staten de meerderheid in handen der ultra-anti-revolutionnaire partij zal komen, ja dan neen; in het college van Gedeputeerde staten de Calvinistische geest zal regeeren en mannen als de heeren Heijse en Van Teylingen daaruit zullen geweerd worden. Want, al worden dezen ook herkozen als lid der Staten, dan is dat nog niet voldoende Als de verhouding der partijen in de Staten verandert en de tegenpartij, zij 't ook éen stem meerderheid heeft dan worden die heeren van hun zetel in het Gedeputeerd college verdrongen dan is de keuze van leden der Eerste kamer geheel in handen der tegenpartijen nog wel eene van de Calvinistische richting. De leiders dier partij stellen zich dan ook niet voor dat in ons district het gansche lijstje der door hen gestelde candidateu er door zal gaan. Zoo verstandig zijn zij wel. Maar zij speculeeren op persoonlijke sym pathieën en antipathieën, waardoor tengevolge van verschillende combinatiën een of twee hunner candidaten de plaatsen zuilen innemen van de heeren Buteux en Van Uije Pieterse. En dan is aan hen de overwinning; dan is hun doel bereikt. Elke afwijking van het onderstaande lijstje komt hun ten goedeen dan baat het den anti-clericalen in ons district weinig of niets of zij al eenige hunner candidaten herkozen of gekozen zien. Is er hunnerzijds geen eendracht, dan is onze zaak voor Zeeland verloren. Dat men daarom toch zich houde aan het volledige lijstje en zijn stembiljet in vuile met de namen der heeren: Jhr mr A. A. van Doorn; H. P. J. Tutein Nolthenius; mr F. J. Sprenger; dr A. van der Swalme; C. J. J. A. v a n T e y 1 i n g e n6n C. L. van Woelderen. Men houde zich, ten gemakke van het stembureau, aan dez e volgorde en lette vooral op de voornamen van den heer mr F. J. Sprenger. Nadere inlichtingen zjjn te hekomen op het bureel van eiken plaatselij kan of garnizoens commandant, van eiken corps-commandant der infanterie of der vesting-artillerie alsmede ter gemeente-secretarie, bjj den ambtenaar voor militaire zaken; eindeljjk ook by den luit.- kol., hoofdofficier voor bet reservekader te Utrecht. Middelburg 6 Mei. Op verzoek herinneren wjj nog eens dat het toelatings-examen tot het reservekader dit jaar plaats heeft op 12 Juli a. s., en zoo noodig op een of meer volgende dagen. De aanmelding voor dat examen geschiedt vóór 12 Juni a. s. by den hoofdofficier voor het reservekader te Utrecht. luit.-kol. Van Dam van Isselt, aan wien daartoe de kennis geving wordt gezonden, ingericht volgens he11 model A. Het toelatings-examen wordt dit jaar afge nomen te Amsterdam, Arnhem, Assen, Breda, Deventer, Gorinchem, 'sGravenhage, Gronin gen, Helder, Leeuwarden, Maastricht, Middel burg en Utrecht. De adspiranten kunnen by de aanmelding mededeelen in welke dezer plaatsen zjj het examen wenschen af te leggen. Aan het examen kan ieder deelnemen, die niet jonger dan 17, niet ouder dan 24 jaar is, bovendien ieder, in 1878 geboren. Zy, die onbedreven zjjn in den wapenhan del, kunnen niettemin deelnemen aan het toelatings-examen. Zy zullen de gelegenheid vinden zich later te oefenen, in de behande ling van het geweer, om daarna een aanvul- lings-examen af te leggen. Ieder, in 1878 geboren, die in aanmerking wenscht te komen voor vrystelling van mili- tiedienst, krachtens de verbintenis by het reservekader, zal daartoe dit jaar aan het hier bedoeld toelatings-examen moeten deelne men, indien hjj geen aanspraken op vry stel ling van dat examen bezit. Het toelatings examen wordt nl. slechts éénmaal per jaar afgenomen. Het deelnemen aan dat examen maakt verbintenis by het reservekader mogeljjk, doch »iet noodzakelijk. Naar aanleiding der kwestie om de gerechts kosten niet meer door de veroordeelden te doen betalen en het hoog bedrag, dat deze soms bereiken, haalt de Arnh. Courant het volgen de voorbeeld aan Een onzer medewerkers, die met den trein zou vertrekken, en zeer kort voor het uur van vertrek aankwam, ziet een trein juist in be weging, en meenende dat het de zjjne was, springt er nog in. De conducteur maakt proces-verbaal tegen hem op. De zaak komt voor het kantonge recht. De betrokken persoon erkent terstond dat hy schuld heeft. Maar de kantonrechter 'tis al een jaar of wat geleden begrijpt in zyn wysheid, dat op zulke losse gronden als een procesverbaal en eene erkenning van schuld geen vonnis mag berusten. Hy laat den con ducteur als getuige verschijnen. Deze woont in Leeuwarden en voor zulke gevallen geeft spoorwegmaatschappij geen vry vervoer aan hare ambtenaren. De delinquent nu moet die kosten betalen, en met zjjne boete van f3, waartoe de kantonrechter hem veroordeelde, werd hem achttien gulden en eenige centen in rekening gebracht. Nu zyn gelukkig niet alle kantonrechters zoo scrupuleus, maar men staat er toch aan bloot, dat er meer van die kracht zyn. Als de kosten voor rekening van den staat kwamen, zonden zulke rechterljjke ambtenaren misschien zich tweemaal bedenken, eer zy met dergeljjke onkosten het rjjk bezwaarden." y bon. besluit aan den heer W. Groeneweg, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend uit zyne be trekking van consul te Bender-Bushir is de heer J. C. T. Reelfs, consul te Calcutta, tnoemd tot consul-generaal aldaar. Het res sort van den titularis zal zich uitstrekken over Britsch-Indië is aan dr J. B. Schepers, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend als leeraar aan de R. H. B. S. te Tilburg zyn benoemd tot ontvanger der reg. en dom. te Yianen A. Gerber, thans te Weert; te Lemmer H. L. de Boer, thans adj.-commies jj het dep. van financiënte Gulpen G. ten Bruggencate; te Oldeberkoop C. Schut; te Weert M. H. L. A. Bongaerts; te Gennep N. van Everdingente Texel K. J. W. Kempers te Ommen W. E. Duymte Holwerd J. G. Lybering; de zeven laatsten, allen thans sur numerair der reg. en domeinen. De gewone audiëntie van den minister van oorlog zal op Donderdag den 9den Mei niet plaats hebben. In de St. Ct. van heden is opgenomen de wet van den 20sten April 1895, tot schorsing der heffing van het uitvoerrecht van suiker in N ederlandsch-Indië. Daarby is bepaald dat gedurende één jaar, te rekenen van 1 Juni 1895, het by de wet van 16 April 1886 Staatsblad no. 72) vastge stelde recht by den uitvoer van suiker niet verschuldigd is. maar ook niemand geweest, die noch Van Korlaar, noch mjj, dtlaral was 't maar voor den schijn geweest, hier in deze stad waar we vjjf jaren hard gewerkt hebben, ge zegd heeft»dat isjammer." Buitenaf wel. Daar schynt het velen te spy ten. Hier niet. Wel, dan is aftreden het best. Wat ik doen ga Dat weet ik niet. In het vooruit zicht heb ik niets. Of 't my spjjt? O, meer dan iemand weet. Ik had Tivoli lief en nog zooveel plannen. Twee of drie jaren geleden werd ik om een haverklap de Hollandsche Antoine genoemd wat ik nog al gek vond, maaren nu sta ik op straat Velen in Middelburg zullen zeker, evenals wjj, met leedwezen dit alles lezen. Het ge- ihap-De Vos en Van Korlaar heeft ons zooveel avonden waar kunstgenot verschaft, dat wy niet dan met weemoed van zulk een einde kennis kunnen nemen. Moet Jan C. de Vos verloren gaan voor de kunst Wy hopen van harte van neen. Is het Nederlandsch Tooneel niet in de ge legenheid dit te verhoeden De raad van beheer schreef den heer De Vos wel dat er vooralsnog geen gelegen heid was om hem te engageerenmaar daaruit bljjkt dan toch dat men niet geheel en al van zulk een engagement afziet. Kan den heer De Vos niet in een al te ver- verschiet eene verbintenis worden aangeboden Eigen Haard geeft deze week een uit muntend portret van wylen jhr Fr. De Casem- broot en eenige aardige kjjkjes uit de omstre ken van Valkenburg, met bjjschrift van den heer H. Witte, naar wiens photographieën de ste illustraties zyn vervaardigd. De anti-revolutionnaire Nederlander ver klaart dat het gerucht als zou de uitgave van het blad gestaakt worden, van allen grond ontbloot is. Niet het museum te Brussel is eigenaar geworden van het schilderjj van Memling maar dat te Antwetpen. Het kocht het voor 240.000 frcs. jUe ttex-eii en JKunst. Alle pogingen, door den heer Jan C. de Vos aangewend, om voor den Tivoli-schouw- burg te Rotterdam een goed tooneelgezelschap bjjeen te krjjgen zyn mislukt. Hy legt het bjjltje er bjj neer en ziet af van de exploitatie van dien schouwburg. In een brief aan een der leden van de re dactie der N. R. C., deelt de heer De Vos o. a. mede, dat hy onderhandelingen heeft gevoerd met de firma Le Gras en Haspels, die isprongendat er sprake van is geweest hem een plaats te geven bjj het Nederlandsch Tooneeldat de onwil van eenige sociétaires van Chrispjjn oorzaak is geweest dat de twee gezelschappen niet éen zyn geworden, en dat een laatste poging, in vereeniging met den heer D. H. Joosten beproefd, om nog een goed geheel samen te stellen, is mislukt. Niet zonder bitterheid is het slot van den brief waar de heer De Vos schrjjft »Och en dan, weet je wat me ook zoo vreese- ljjk ontmoedigd heeftsedert 2 April, den dag waarop wy, Van Korlaar en ik, onzen artisten meedeelden dat wy de exploitatie van den Tivoli - schouwburg niet aandurfden na den eisch van heeren gedelegeerden, dat ze op 1 April van elk jaar ons konden opzeggen tegen 1 Sept. d. a. v., sedert die geheele maand is er niemand, ONDERWIJS. De buitengewone vergadering, Zaterdag avond door de afdeeling Walcheren van het Nederlandsch Ondenoijzers-Genootschap a 1- h i e r gehouden was aldus schrjjft men ons ook werkeljjk iets buitengewoons. Zy werd by gewoond, behalve door vele leden, door vele genoodigden, waaronder eenige dames, en verder leden der schoolcommissie en leeraren aan burgerschool en gymnasium. De voorzitter, de heer A. de Haas, heette in zyn kort openingswoord allen welkom en sprak de hoop uit dat de afdeeling nieuwe leden mocht winnen het Genootschap is eene corporatie, die stem krjjgt in het kapittel hoe meer leden het telt, hoe meer men naar die stem zal luisteren. Daarna kreeg de heer J. H. van den Bosch, schrjjver van de bekende brochureEen pleidooi voor de moedertaal leeraar in Ned. taal aan de burgerschool te Gouda, het woord. Het gaat niet aan voor een courant met be perkte ruimte, en bovendien geen vakblad, een verslag te willen schryven van deze lezing. Daarom alleen dit. De spreker boeide zjju gehoor twee volle uren langbjj geeselde het tegenwoordig taalonderwjjs en de schrjj vers van taalboekjes, en betoogde, dat wy met ons heele taalonderwjjs op een verkeerden weg Tegen het hedendaagsch taalonderwjjs zjjn alle grieven samen te vatten in deze drie stellingen»taal is geen klank maar teeken"; taal en de mensch zjjn twee"; »de taal is een product der school." De eischen van het nieuwe moedertaal onderwijs zyn »taal is klank"; »taal en mensch zyn één"; >de taal is een product van het leven en wel van het leven van een individu." Woorden in zinnen gebruiken, opstellen maken, nadoen van auteurs, het moet alles verdwjjnen en plaats maken voor >zich zeggen voor oefeningen in zelfuiting. Na de lezing volgde eenige discussie tus- schen de heeren De Leeuw, Hasselbach en den heer Van den Bosch. Laatstgenoemde beloofde ten slotte nog eens naar Middelburg te wil len komen om zyne denkbeelden nader te ont wikkelen over de nieuwe methode. Wy roepen hem, evenals de voorzitter by het sluiten der vergadering, een harteljjk»tot zienB" toe. Het is te hopen, dat vakbladen van deze belangrjjke lezing een uitgebreid verslag zul len opnemen. De driemaandelyksche byeenkomst van onderwyzers op Zuid-Beveland, Zaterdag te Goes gehouden, werd door 40 leden bjjge- woond. Do voorzitter, de heer Ph. M. v. d. Man- dere, arrondissementa-schoolopziener, was uit- stedigde heer mr C. de Witt Hamer, districts schoolopziener, woonde de vergadering bjj. BIjj kens de uitgebrachte verslagen tellen de vier gezelschappen Goes, Ovezande, Heinkens- zand en Krabbendyke, waaruit de vereeniging bestaat, respect. 32, 15, 14 en 30 of samen 91 leden. De arrondissements-bibliotheek bevat 674 nommers. Het gebruik, dat er van gemaakt wordt, is niet in verhouding tot de uitge breidheid der bibliotheek. De rekening over 1894 bedraagt in ont vang f 107.38, in uitgaaf f 64, zoodat er een goed slot is van f 43.38, waardoor het geldelyk bezit der vereeniging gestegen is tot ruim f 200- De heer A. Van Schelven sprak over de rol, die de tabak inneemt in de Nederlandsche, litteratuur. Met aanhalingen uit Stacher, Cats, R. Visscher, Hujjgens, Bilderdyk (ziekten der geleerden) e. a. toonde hy aan dat die rol niet zoo onbeduidend is. Spreker eindigde met eene aanhaling uit Beeta Camera Obscura Varen en Rjjden", waarin, zooals men weet, de reizigers verdeeld worden in praters, sla pers en rookers. Daarna bracht dezelfde spre ker het steilschrift ter sprake. Niet om het meer of minder mooie der lettervormen, dat nde hy een kwestie van smaak; niet om de houding van het lichaam, want die is on betwistbaar goed; niet om het belacheljjke argument dat men gemakkelyke valsche handteekeningen zou kunnen maken, dit is met het schuinschrift maar zelden in praktyk gebracht neen alleen met het oog op het practische leven beval hy dit aan. Het iB wel voorgekomen dat voor klerkje de voorkeur werd gegeven aan jongenB, die schuin schryvensteilschrift oordeelde men goed ge noeg voor ornament. En daar de lagere school voor het leven moet werken, meende hy den raad te moeten geven tob het schuinschrift terug te keeren. Door de afdeeling Noord-Beveland der vereeniging VolJcsonderwijs is tot afge vaardigde ter algemeene vergadering gekozen de heer J. Sturm, te Cats, wien een vry mandaat werd gegeven. Een voorstel van genoemden heer om de subsidie, die het Nw^s-departement aan de afdeeling verleent, uitsluitend te besteden voor de bevordering van het herhalingsonderwys, in plaats van ter bevordering van getrouw schoolbezoek, door het uitreiken van beloo ningen, werd gesteld in handen van het be stuur, om daarover in de najaarsvergadering rapport uit te brengen. Het bestuur, dat in zyn geheel moest af treden, werd bjj acclamatie herkozen. Alle leden daarvan lieten zich de herbenoeming welgevallen. - Bjj kon. besluit is een pensioen van f 541 verleend aan B. L. Oostdara, hoofd der open bare school te Nieuw-Namen, gemeente Clin- g e, van f 600 aan J. H. Thiel, hoofd der openbare school te Camperland, en van f 400 aan H. A. Eversdjjk, onderwjjzer aan eene openbare school te Wissekerke. Aan den heer P. D. Koning, leeraar aan 'b rjjks H. B. S. te Middelburg, is een pensioen verleend van f 1200. UIT STAD EN PROVINCIE. Voor de a. verkiezingen voor de Provinciale Staten op Dinsdag 14 Mei bevelen wy aan in het District Goei de heeren W. F. K. Lenshoek, I. D. Fransen van de Putte, W. F. J. W a g t h o, J. G. P. T i m a n s. Men gelieve goed op de voornamen te letten, vooral op die van de heeren Lens hoek en Fransen van de Putte. KERKNIEUWS By gelegenheid van de persoonlyke kerk visitatie te Leiden, Vrjjdag 11., heeft de voor zitter van den kerkeraad, de predikant Ober man, naar aanleiding van een klacht der ouder lingen over de rechtzinnigheid van den oud sten predikant, Dr. H. G. Hagen, ten opzichte van »de leer der voldoening", een bezwaar ingediend tegen diens belydenis, als in strjjd met die der Nederd. Herv. Kerk. De heer Hagen verklaarde daarop, dat hy ofschoon de ouderlingen hem bjjna 15 lang hadden tegeD gewerkt in de aannemiDg zyne leerlingen en mitsdien verzuim hadden gepleegd in de uitoefening van kerkelyke be trekkingen, niet van plan was deswege eer overigens zeer rechtmatig bezwaar in te die nen. Voor het overige zou hy rustig afwach ten wat het Classicaal Bestuur van Leiden te zynen opzichte zou meenen te moeten doen. WeJcelijksche opgaaf betreffende de Ned. Herv. kerk. Beroepen naar: Tiel dr J. W. Lieftinck te Sliedrecht; Ter Heyde aan Zee K. E. van Griethujjsen te Kethel en Spaland; Mynshee- renland J. Bootsma te Zoetermeev en Zegwaard; Rhenen W. de Lange te Gorinchem Drachtster Compagnie A. van Veen te Acquoy; Middel- stum H. A. Benthem Reddingius te Oude Pe- kela; en naar Stevensweert C. H. Bosch, cand. Den leden der leeszaal van Ons Huis alhier zy herinnerd dat tot en met Woensdag 15 Mei a. s., gedurende den tjjd waarop de leeszaal is geopend, gelegenheid be staat hun kaarten voor het volgende kwartaal, 1 Mei31 Juli of desverkiezende voor 2, 3 of 4 volgende kwartalen, te laten vernieuwen. - De afdeeling IV (Zeeland) van den Algemeenen Nederlandschen Wielrijders Bond zal Vrjjdag 2 Augustus een internationalen wegwedstrjjd organiseeren op den weg Mid delburg- Goes v. v. Den volgenden dag zal een algemeene bondstocht gehouden worden op het eiland Walcheren terwjjl op den dag van den wedstrjjd er een officieel diner zal plaats hebben, waaraan hoogstwaarschynlyk mede zullen aanzitten de heeren D. Fockema, F» Netscher en J. C. Burkens, leden v. het Dag- Bestuur van bovengenoemden bond. - Blykens het zgn. Maandboekje zyn ge durende de maand April te Middelburg overleden 22 personen. Hun leeftyd wasbe neden het jaar 5, van 1 tot 5 jaar 1, van 15 tot 20 jaar 1, van 25 tot 30 jaar 1, van 30 tot 35 jaar 1, van 60 tot 65 jaar 2, van 65 tot 70 jaar 4, van 70 tot 75 jaar 3, van 75 tot 80 jaar 1, van 80 tot 85 jaar 3. De ziekten der overledenen warenlong ontsteking 6, beroerte 3, kanker 2 en voorts aangeboren gebrek, vroeggeboorte, ouderdoms zwakte, kliertering, longtering, slepend long- Ijjden, buikvliesontsteking, nierziekte en ver stikking ieder een. Plotseling overleed 1 en elders ook 1 persoon. - Blykens het kohier voor den hoofdelyken omslag voor Vlissingen voor het loopende jaar zjjn aangeslagen 828 personen le kl. a f 425 274 in de 2e a f 475293 in de 3e ft f 525 195 in de 4e h f 575 138 in de 5e ft f 650 118 in de 6e a f 750; 83 in de 7e t 850; 104 in de 8e ft f 950; 168 in de 9e a f 1100 in de 10e a f 1300 115 in de 11e af 1500 51 in de 12e a f 1700; 84 in de 13e a f1900; 77 in de 14e a f 2150; 39 in de 15e f2450; in de 16e a f 2800; 20 in de 17e ft f3200; 6 in de 18e f 3600 2 in de 19e a f 4000 5 in de 20e a f 44502 in de 21e it f 4950 3 in de 22e f 55001 in de 23e a f 6150 2 in de 24e a f 69001 in de 25e it f 7750 1 in de 26e a f 8700 2 in de 27e k f 9700 2 in de 29e f 11700 en 1 in de 34e af 16700 totaal 2721 personen tot een gezamenljjk inkomen van f 2.393,200. Zaterdagavond vergaderde de liberale kiesvereenigiug Goes in de Prins van Oranje te Goes tot het stellen van een vierden candidaat voor de Staten-verkiezing. Voorzitter was de heer J. M. Kakebeeke, secretaris de heer Ph. M. v. d. Manderede heer I. D. Fransen v. d. Putte, die het secre tariaat tot dusver had waargenomen, had zich, wegens zyne candidaatstelling, als bestuurslid teruggetrokken. De voorzitter deelde mede (zooals reeds in deze courant is bericht) dat de heer Fransen v. d. Putte, Wagtho en Lenshoek het statuaire aantal van 2/3 der uitgebrachte stemmen op zich hadden vereenigd (resp. 71, 67 en 57), zoodat nog overbleef het stellen van een vierden candidaat. Tot de keuze daarvan was men natuurljjk beperkt tot die personen, welke, zoowel te Goes als in de aangesloten kiesvereenigingen, als voorloopige candidaten waren genoemd. Sommigen hiervan hadden evenwél voor eene eventueele candid atuur bedankt, zoodat de keuze moest geschieden uit de heeren C. der Weduwe te Kruiningen, J. P. P. Ti mans te 's-Heerenhoek, mr F. N. v. d. Bilt te Middelburg, P. Dekker te Wemel- dinge en jhr mr Lewe van Nyenstein. De heer Timats, burgemeester van 's Hee- renhoek, werd warm aanbevolen door den heer Jan Fransen v. d. Putte, die hem sinds vele jaren kent als bekwaam, praotiecb, eerljjk man, die een uitstekend inzicht heeft in gemeente en polderzaken. De uitslag der stemmen was, dat de heer Timans 10, de heer Der Weduwen 5 stemmen bekwam, waarna de voorzitter meedeelde, dat

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1