91.
188s Jaargang.
1895.
Donderdag
18 April.
8 FEUILLETON
Be rijke erfgename.
MDWMKiSÜI COURANT.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen."
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.-
Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel: Bij abonnement lager.'
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 1—7 regels 1.50
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
Reclames 40 cent per regel.
Themometof. i Agenten te VlissingenP. G. de Yet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Bolott, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Pbiïx, te ZierikzeeA. C. de Mooij,
Middelburg 17 April 8 n. vra. 57 gr. j te Tholen; W. A. van Nzeuwenhuuzen en ie TeraeuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën
m. 12 tl 65 gr av. 4 tl 68 gr. F j evenals de advertentie-bureau's van Ni/gh Van Ditmab, te Botterdam, d2 Gebb. Beliniante, te 'a Gravenhage, en A. de La Mas Azn., te Amsterdam.
Verwacht Z. O. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te ParpB en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangère G. L. Daube ft Cn., Jobk F. Jonbb, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zpn, willen
zp des avonds nog worden opgenomen
Bjj deze courant behoort een Bijvoegsel,
dat zoo spoedig mogelijk aan onze lezers
buiten de stad zal worden gezonden en o. a.
bevat den uitslag der Loterij van de
p op p ent ent o onstelling.
Middelburg 17 April.
Op de meergemelde uitnoodiging van de
Amst. Ct. schreef Lodewpk Mulder het volgende
oordeel over Bismarck.
»Ik houd het voor een volstrekte onmoge-
lpkheid, na den len April 1895 nog iets over
Bismarck te zeggen, dat niet reeds gezegd is,
of nog een oordeel over hem uit te spreken,
dat niet reeds uitgesproken is, hetzij pro of
contra.
Doch hoe men over hem oordeelen moge, hjj
is een van die reuzen-figuren, die in alle tjjden
en in alle landen tot het uitvoeren van groot-
sche zaken voorbestemd zpn.
Had hjj in de grjjze oudheid geleefd, dan
zou hjj zeker een van de titanen zpn geweest,
die den Ossa op den Pelion stapelden.
Als hjj Sisyphus had willen helpen, dan
zouden ze samen den steen wel voor goed
bovenop den berg gekregen hebben.
Theseus zou, als hjj Bismarck als diploma
tisch agent naar het cretentische labyrinth had
kunnen mcênemen, zeker de kluwen garen van
Ariadne beleefd van de hand hebben gewezen.
Als by rpkskanselier van Priamus en gou
verneur van den jeugdigen Paris was geweest,
zou de Trojaansche oorlog nooit zjjn uitgebro
ken.
En in onzen tjjd?
Als ik Franschman was, zou ik hem als
dictator wenschen.
In Spanje gaf ik hem het opperbehofr over
het bosch- en mpnwezen.
Was ik Italiaan, dan zou ik er trotsch op
zpn, dat mjjn vaderland in Cavour een nog
grooter staatsman kon aanwyzen dan hp was.
In China stelde ik hem aan Li-Hun-Chang
als onderhandelaar met Japan ter zjjde.
Was ik een Duitsch professor, dan zou ik
hem als collega wenschen aan een op te rich
ten leerstoel van de cynische wijsbegeerte.
Was ik een Amerikaansche business-man,
dan bood ik hem een millioen dollars om een
rondreis met hem te mogen maken door de
vijf werelddeelen.
Als Duitscher in 't algemeen zou ik hem
eeren boven allen als de stichter van de een
heid van mjjn vaderland.
Maar als Nederlander dank ik de goden, dat
hp het voor zpn plannen nooit nooöig gevon
den heeft ons in zpn politieke combinatiën
te betrekken."
De antirevolutionnaire Nederlander vindt
goed met de vieze zaak van Oscar Wilde de
kerkelpke begrippen van de menschen in
verhand te brengen. Zp spreekt van het
schepsel eeren boven den Schepper, Die te
prpzen is in der eeuwigheid, en haalt er den
brief aan de Romeinen bp aan. Wp zullen
die bpbelteksten niet herhalen, maar dit le
zende moet men toch vragen, of dan de Ne
derlander, die de zonden des vleesches toe-
schrjjft aan bet verwerpen der orthodoxe
geloofawaardigheden, geheel vergeten is, wat
er heeft plaats gehad met Thpm en Bargei
den Scheveningschen weesvader enz. Maar
hebben de liberalen ooit bp die gelegenheden
van de daden van die menschen aan de ker
kelpke begrippen de schuld gegeven?
Aldus de Arnh. Ort.
Wp willen daarbp alleen deze opmerking
voegenwanneer er over laatstgenoemde da
den werd geschreven, dan was het eenvoudig
om tegenover de verfoeilpke taktiek om altpd
en eeuwig, te pas en te onpas, het ongeloof
en het liberalisme erbp te halen, die antire
volutionnaire zedelpbkeidspredikers te waar
schuwen en tot verootmoediging te stemmen.
Veel schpnt dit ook al niet te baten.
Dit doet er echter ook weinig toe, die
leiders zpn onverbeterlpk, als de goê ge
meente, die men tracht te misleiden, die op
merkingen maar leester blpft bp haar allicht
wat hangen.
Uit het Duitsch.
MORITZ VON REICHENBACH.
XIII.
Den volgenden middag, terwpl Dora bp Sefi
zat, verscheen Herwart eensklaps in zpn jacht
kostuum, dat hem heel goed stond, in de
ziekekamer.
»De patrpzen laten zich vandaag niet
zien, ik geef het op en kom u voorstellen een
toertje door het bosch te maken, Dora. Het
is heerlpk weer en ik kan het niet verant
woorden dat gp altpd in huis zit. De meid
kan u zoolang vervangen".
Dora, die dolgaarne eens uit wilde, nam
bereidwillig voor een uurtje afscheid van haar
patient. Het was een zonnige herfstdag, het
winterzaad kwam overal uit den grond en de
stoppelvelden waren bedekt met het lichtroode
sikkelktuid, dat in welriekende geuren wed
ijverde met de gele bloemen der lupinenvelden,
welke als een gouden rand lanes het bosch
liepen. Een vlucht duiven trok over het
lichte rptuigje been, waarmede Herwart en
Dora op het bosch toeredengoudgeel blonken
enkele toppen tusschen bet donker groen der
jj kon. besluit:
de generaal-majoor A. A. F. Lanzing,
commandant der 3e divisie infanterie, op pen
sioen gesteld ad f 2850 's jaars
zpn benoemd bp het wapen der infanterie,
bp den staf van het wapen, tot generaal-
majoor, comm. der 3e divisie, de kolonel H. J.
G. Benschop, comm. van het 5e regiment;
bp het 3e reg., tot kapitein, de eerste-luit.-
adj. C. Bloem, van het korps;
p het 5e reg., tot kolonel, comm. van het
ps, de luit-kol. W. L. de Petit, van den
generalen staftot majoor, de kap. L. Brender
Brandis, van het 7e reg.
de generaal-majoor C. Deykerhoflj civiel
militair gouverneur van Atjeb en onder-
hoorigheden, bevorderd tot ridder 3a kl. der
Militaire Willemsorde, en de assistent-resident
van Groot-Atjeh C. A. Kroesen benoemd tot
ridder der orde van den Nederlandschen
Leeuw; terwpl daarbp verder aan den luit.-
kol. bp den generalen stat W. C. Nieuwen-
huyzen is toegekend de eeresabel met hetge-
bruikelpke opschrift en
is de heer mr W. B. Bergsma, gepensioneerd
O.-I. hoofdambtenaar, benoemd tot ridder in
de orde van den Nederlandschen Leeuw.
Over Djilantik deelt het Soer. H.blad het
volgende mede
Na Djilantik's terugkomst werden plannen
tot vereeniging der Balische vorsten in een
opstand tegen ons bestuur gesmeed. Mag men
aannemen, dat die hoofdzakelpk zpn afgestuit
op de langjarige veete tusschen Karangassem
en Kloenkoeng en vooral op den afkeer van
Djilantik, welke in laatstgenoemd rpk heerscht.
De poging van Djilantik om Bali Badong te
winnen en dan door Tabanan Djembrana
binnen te rukken, werden dan ook ten slotte
Vermoedelpk zal de krachtige houding van
het bestuur der afdeeling tot die vreedzame
oplossing hebben bjjgedragen, en misschien
heeft ook inderdaad, zooals de heer Liefrinck
beweert, Djilantik in zpn eigen land een sterke
dennen, terwpl aan de buitenzpden de slanke
berken met hunne witte stammen, de beval
lige kruinen bogen.
- »Hoe mooi! Hoe mooi! Wat ishetvrien-
delpk van u dat gp mp zpt komen halen
riep Dora.
»Ik had geen rust meer; ik dacht, Dora
kent ons herfstlandschap nog in het geheel
niet, dat moet ik haar toch eens wpzen. Toen
gp met uw voogden hier langs reedt, waart
gp nog te vreemd en te verward om er het
ware genot van te hebben".
»Ja, gp hebt gelpk en, al is dat nog pas
zoo kort geleden, voel ik mp hier toch al
geheel thuis".
>Daar ben ik blp om. En nietwaar, gp
vindt ons stukje land ook mooi, al is
natuur niet grootschgp begrppt dat men er
aan gehecht kan zpn
»Ik geloof dat ik er nu reeds aan ge
hecht ben".
Zp hield eensklaps op en zag hem schuchter
aan, als wilde zp hem vergeving vragen.
»Het is zoo lief van u, Herwart, dat gjj
zoo vriendelpk voor mp zpt; want hoe dier
baarder u dit stukje grond is, des te harder
moet het voor u zpn, datik
»Neen, ga niet voort, Dora, en geloof my
dat ik het u van ganscher harte gun. Denk
niet zóo slecht van mp dat ik het u zou
kunnen benpden, integendeel
Ik moet er toch telkens aan denken dat
partp tegenover zich gevonden. Het is en blpft
echter raadzaam die bewering slechts onder
eenige reserve te aanvaarden, immers volgens
alle berichten van handelaren, die land en volk
kennen, bezit Djilantik nog immer een over
wegenden invloed en wordt Karangasem nog
altpd in staat van tegenweer gebracht. Ook
de geruchten van een aanval op Boeleleng
blp ven aanhouden, en in de oogen der Bali-
neesche bevolking is Djilantik de baas. Wat
echter dien slimmen vogel niet belet zal hebben,
om het den heer Liefrinck te doen voorkomen,
dat hp zpn invloed verloren had.
De Eerste kamer kwam Dinsdagavond
wêer bpeen.
Ingekomen waren een aantal kon. bood
schappen ten geleide van goedgekeurde wets
ontwerpen, en andere mededeelingen, die voor
kennisgeving werden aangenomen.
Van de Tweede kamer waren ontvangen de
laatstelpk door haar aangenomen wetsont
werpen, zoomede het aangenomen wetsvoorstel
tot herziening van het wetb. van burg. rechts
vordering met begeleidende missive, waarin
wordt bericht dat de heeren mrs Hartog'a en
Pynappel zpn aangewezen om dat voorstel in
deze Kamer schriftelpk en mondeling te ver
dedigen.
De heer Geertsema vroeg het woord voor
eene motie van orde.
Het voorstel tot wpziging van het wetb.
van burg. rechtsv. is een voorstel van zeer
bpzonderen aard. Het betreedt een terrein,
waarop de .meeste leden der Kamer zich niet
plegen te bewegen en waarbp zp zeer de
voorlichting behoeven van de weinige bp uit
stek deskundigen in de Kamer. Bp de ver
nieuwing der afdeelingen zou het geluk kun
nen meebrengen dat 3i<. deskundigen over
de verschillende afdeelingen werden verdeeld,
maar het lot speelt soms leelpke parten. Daarom
stelde de heer Geertsema voor het voorstel-Har-
togh niet dadelpk te verzenden naar de afdeelin
gen maar eene commissie te benoemen van
vpf leden, om haar op te dragen: loterbehoor-
lpke voorbereiding van het sectie-onderzoek
een leiddraad saam te stellen en door het lot
te doen aanwpzen, welke van die leden in
ieder der afdeelingen zitting zal nemen2o.
als rapporteurs over het voorstel op te treden.
Bp aanneming van dit voorstel zou hp den
president willen verzoeken de commissie te
benoemen.
Zonder beraadslaging of stemming werd dit
voorstel aangenomen.
De voorzitter benoemde hierop tot ledeD
dezer commissie, naar ouderdom van zitting,
de heeren Melvill van Lynden, Vlielander
Hein, Rahusen, Van Zinnicq Bergman en Van
Boneval Faure.
lp het lot 'werd aangewezen dat de heer
Van Lynden zitting zal nemen iD de tweede
afdeeling, de heer Vlielander Hein in de derde,
de heer Rahusen in de vpfde, de heer Berg
man in de vierde en de heer Faure in de
eerste afdeeling.
Daarna werden de afdeelingen opnieuw saam.
gesteld, waarna de vergadering werd gesloten.
JUetteven ©n Kunst.
De opvoering van Fidelio door de Ne-
derlandsche opera, onder directie van den heer
Van der Linden, Dinsdagavond in den stads
schouwburg te Amsterdam heeft een groot
succes gehad. De heer Messchaert als Rocco
was uitstekend. Het publiek, in grooten ge
tale opgekomen, toonde zich zeer dankbaar.
Namens den raad van beheer werd den heer
Messchaert een sierlpke krans aangeboden.
Naast den heer Messchaert worden met waar
deering vermeldmej. Joh. Kempees, die de
partp van Leonore met groote toewpding en
op vaak zeer gelukkige wpze wedergaf, mevr.
TpssenBremerkamp, een zeer prpzenswaar-
dige Marzelline en de heer Orelio, een uit
nemende Pizarro.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Door Gedeputeerde staten van Zeeland is,
met wpziging in zoover van hun besluit van
4 Jan., het tpdstip, waarop de herpk der maten
en gewichten in 1895 zal plaats hebben, voor
de hierna te vermelden gemeenten nader be
paald als volgt:
te Rapenburg, (gemeente Stoppel-
dpk) voor de gemeenten Stoppeldpk, Hengst-
dpk en Boschirapelle, 19 Augustus;
te Graauw, 20 Augustus, cn.
te Kloosterzande (gemeente H o n t e-
n i s s e) voor de gemeenten Hontenisse en
Ossenisse, 21 en 22 Augustus.
Verschillende postboden enz. in onze pro
vincie ontvingen eene traktementsverhooging.
Volgens het Belgische landbouwblad De
Landbode zou dezer dagen mond- en klauw
zeer geconstateerd zpn te Koningshoyckt (prov.
Antwerpen) bp schapen, en te Court-Saint-
Etienne bp runderen, uit Nederland ingevoerd.
Volgens dat blad laat alles voorzien, dat de
invoer van vee uit Nederland in België eerst
daags weder zal verboden worden.
Dit was te verwachten. Onze Belgische
broeders zullen dan weêr hun zin hebben.
Het was Dinsdag avond vol in de lees
zaal van Ons Suis alhier, waar de heer
Jacq. Frank welwillend een leesbeurt op zich
had genomen.
De spreker droeg op uitstekende wpze een
der Overbetuwsche novellen van Cremer voor,
bracht verder ten gehoore De wedstrijd in
het voordragen, gevolgd door het bekende Eet
Jurkje, en besloot met Een bedorven Zondag
morgen van Justus van Maurik.
De heer Frank behaalde een groot succes
en de talrpke hoorders hadden een alleraan
genaamste avond. Het woord van dank, door
den voorzitter van Ons Huis, den heer Her-
Snpders, tot den heer Frank gesproken,
was zeker uit aller hart gegrepen.
Ten overstaan van den notaris A. M.
Tak werd Dinsdag op den Kampveerschen
toren te V e e r e in het openbaar verkocht
een hofsteedje onder Zandpk op den hoek van
den Bpenweg, gemeente Vrouwepolder, be
staande in dubbel woonhuis, schuur, varkens
hok, boomgaard en bouwland ter grootte van
76 a., 20 c.a. voor f 3015, en 67 a., 30 c.
bouwland, aan den Veerschen weg op den hoek
gp eigenlpk de eigenaar moest zpn."
>Maar daarvan kan nooit sprake zpn. Gp
zpt er door den naderen familiegraad natuurlpk
veel eerder toe gerechtigd en ik zal het mp
zeiven nooit vergeven, dat ik u die oude ge
schiedenis verraden heb."
»Neen, het was heel goed dat ik het ver
nam; misschien kan ik toch mettertijd iets
goed maken."
»Gp Maar gp behoeft mp slechts vrien
delpk aan te zien, behoeft mp slechts in uwe
nabpheid te dulden, dan maakt gp mp al
gelukkig
»Goede Herwart!"
»Wat klink dat lief! Waarlpk Dora, het
is alsof ik een beter mensch word in uwe
nabpheid
»0, maar ik ben zelf volstrekt niet goed,
nu ben ik maar met u uitgereden en heb in
't geheel niet aan mevrouw Malkolm gedacht,
die zeker ook gaarne meegereden zou zpn."
»Denk dat niet; die is altpd bang voor
tocht en een beetje winderig is het wel. En
dit rptuig zou haar te leelpk geweest zpn.
Maar hier zpn wp in het bosch. Als gp het
goed vindt zullen wp nu uitstappen en dit
smalle pad volgen tot aan het weiland, misschien
zien wp reeën."
Hp wist heel goed dat er op dit ui
reeën zouden zpnmaar daar wilde hp buiten
het bereik van den koetsier zpn; die ver
veelde hem.
van den Kruisweg, gemeente Vrouwepolder,
voor f 939.
Uit Goes schrpft men ons:
Een, naar tal van voorgaande vergaderingen
gerekend buitengewoon groot getal leden - 22 -
gaf den voorzitter der liberale kiesvereeniging
Goes, in hare Dinsdagavond gehouden verga
dering, den heer J. M. Kakebeeke den wensch
in den mond, dat de uitslag der aanstaande
verkiezing evenredig mocht zpn aan deze
overgroote opkomst.
Besloten werd dat men vier candidaten zou
stelleneen minder aantal zou zwakheid ver
raden.
Op de voorloopige candidatenlpst werden
geplaatst de heeren I. D. Fransen r. d. Pofte,
van Goes, W. F. J. Wagtho, burgemeester van
Colpnsplaat enz., Jhr. U. Lewe van Npenstepn,
burgemeester van 's-Heer Arendskerke, J.
Fransen v. d. Putte, van Goes, J. J. Ramondt,
van Goes, C. der Weduwen, van Kruiningen,
en W. F. K. Lenshoek van Goes.
Door verschillende sprekers werden de ge
noemde personen uitvoerig besproken en aan
bevolen, doch de heer Ramondt verklaarde
pertinent niet in aanmerking te willen komen.
Dit werd door enkelen betreurd, maar men
moest het besluit eerbiedigen.
Bp stemming werden op de voorloopige
candidatenlpst gebracht de heeren Wagtho
met 22, W. F. K. Lenshoek met 20, I. D.
Fransen van de Putte met 15, J. Fransen van
de Putte met 11, Jhr. Lewe van Npenstepn
met 10 en C. der Weduwen met 8 stemmen.
Uit de verzamelstaten der overige kiesver-
eenigingen, ressorteerende onder Goes, worden
de definitieve candidaten gekozen.
In de Dinsdag in de Prins van Oranje
te Goes gehouden algemeene vergadering
vau de leden der afdeeling «Heiukenszand"
der Maatschappij tot bevordering van land
bouw en veeteelt in Zeeland waren 27 lede*
en 9 bestuursleden aanwezig.
De voorzitter, de heer E. v. d. Bosch, opende
de vergadering met den wensch dat het inge
treden gunstige weer, waarnaar de landbouwers
zoo verlangend uitzagen, de verwachtingen
niet mogen beschamen en een gunstig jaar-
getpde voorgoed moge aanbreken.
Het vroegere voorstel dezerzpds, om met de
afdeeling Kruiningen bp de stierenkeuring
samen te werken, was blpkens mededeeling van
den voorzitter door genoemde afdeeling gunstig
ontvangen.
Uit de rekening over het jaar 1894 bleek
dat de ontvangsten bedroegen f 675.43 en de
uitgaven f 603.88, zoodat een batig Blot aan
wezig is van f 71.55.
Het ledental bedraagt thans 259.
Op advies van de commissie voor het nazien
der rekening, werd deze goedgekeurd. De
voorzitter uitte de hoop dat jhr Van Reigers
berg Verslups nog vele jaren de betrekking
van penningmeester moge vervullen.
De uitslag der stierenkeuringen, voor zoo
verre zp is gehouden, werd ter vergadering
medegedeelddie is reeds door ons vroeger
bekend gemaakt.
Bp de gehouden keuringen bleek, volgens
mededeeling van den voorzitter, dat Kruinin-
»Hoe heerlpk rieken de dennen, en wat
schpnt de blauwe hemel mooi door het groen,"
zei Dora. Hp knikte slechts en liep een pooB
zwpgend voort.
•Weet ge wat ik dacht?" vroeg hp en
bleef staan. Zp zag hem vragend aan.
•Ik dacht dat dit een van die schoone
oogenblikken is, waarin het de moeite waard
is te leven."
OHerwart, is dit dan anders de moeite
niet waard?"
»Als men zoovele droeve ervaringen heeft
als ik, zooveel teleurstellingen beleefde, en
zooveel hoop in duigen zag vallen, dan lpkt
het leven u een dwaze maskerade; maar dan
komt er weer eens zoo'n dag als heden, dat
zon iemand vlak in het hart schpnt en
men de hand mag drukken van een wezen dat
zoover boven het alledaagsche verheven is,
dat het geloof aan het goede en schoone
weer opwekt en dan voelt men zich
aan zich zelf ontrukt. Maar wat praat ik
toch. Gp, wier leven het stille bloeien een er
bloem gelpkt, gp weet niets van stormen en
innerlpk leed."
»Ik heb toch mpne ouders verloren, het
liefste wat ik op de wereld had; en toen men
hen wegbracht zou ik het liefst met hen in
het graf gegaan zpn," sprak zp zacht met
gebogen hoofd. »Ik geloof dat ik u wel kan
verstaan. Zeg. hoe was het toen uw vrouw stierf?
Was dat ook zoo plotseling als bp mpne ouders?'
»Neen, zp was ziek."
»En hadt gp haar zeer lief?"
»Weet gp dan wat het is, als men iemand
zeer lief heeft?"
»Het moet heerlpk zpn. Ik hield zooveel
van mpne ouders maar tusschen man en
vrouw moet het nog heel anders zpn. Ik leef
nog en kan mp nog weer in iets anders ver
hengen, zooals straks bp het rpden, maar
mama is gestorven omdat zp zonder papa niet
leven kon. Men zeide wel dat het dezelfde
ziekte wasmaar ik geloof het nietwant zp
had mp eens gezegd dat zp God altpd bad,
haar te gelpk met papa te laten sterven, daar
p de scheiding niet zou kunnen verdragen."
Herwart zweeg. Wat zou hp hierop ant
woorden Dora ging voort: »Ik heb eets
gezien hoe twee droppels water op een
bloemblad in elkaar vloeiden en een groote
parel werdenzoo zal het ook tusschen man
en vrouw zpn zjj houden op afzonderlijk
te bestaan, zp zpn beide éen". Thans was
Herwart met zpn taktiek gereed. Hp schudde
het hoofd en zei: »Zoo is het niet altpd, Dora.
Gp hebt gelpk, dat het zoo moest zpn en in
ieder menschelpk hart ligt het verlangen aan
zulk een volkomen gelukmaar de minsten
bereiken het. Ik heb het bpvoorbeeld niet
»Niet Zp zag hem verschrikt aan,
aaar durfde niet verder vragen.
»Neen, waarom zou ik er niet voor uit.
