15 April.
N°. 89.
138' Jaargang,
1895.
Maandag
DE ALZIJDIGE OPVOEDING,
Middelburg 13 April.
niiiiifiniiicsiiii:
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.-
Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel! Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer f 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte!
Reclames 40 cent per regel.
Tkemomeiev.
Middelburg 13 April 6 n. vt». 44
i Agenten te VliissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoeBA. C. Boluit, firma "weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peul, te ZierikzeeA. C. de Mooiï, j
;t. S te TholenW. A. tas Niedwïshdijzes en te Ter neuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën i
Advertewtlëi)
moeten des namiddags te één uur
12 u. 51 irr. av. 4 n. 50 gr "p a&n> evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Dttman, te Botterdam, de Gbbb. Beltnïante, te 's Gravenhage, en A< de La Mab Am te Amaterdsm. aan 'het irureau'^bezori'd 'li
Buitenland: te Pargs en Londen, de Compagnie générale de Publicity ótrangère G. L. Daübe Ca., Jobn F. Joneb, opvclger. zjj des avondB nog worden opgenomen
Verwacht N. O. wind.
Hoofdagenten voor het 1
Bij deze oourant behoort een Bijvoegsel-
Xfnaudag (Twefdeu Faaschdajt)
verschijnt de Middelbargsche cou
rant niet.
(l»e zedelijke opvoeding.)
{Aanhalingen uit het rapport der onder wij-
aersvereenigingen inzake het toeeshuis
Prévost te Cempuis
Grondige kennis van de natuur, van het
leven, van onze maatschappij moeten dns
aankweeken liefde tot den arbeid en
liefde voor de waarheid, als de hoofd
factoren voor alle waarachtig maatschappelijk
heil en dus voor elk individueel geluk.
Toch geeft de werkelijkheid schijnbaar de
meest vernietigende weerlegging van deze
stelling. Wie toch zou durven beweren, dat
de in-oprechte naturen en echt arbeidzame
menschen bij voorkeur gevonden worden
onder de zoogenaamd hoogst-ontwikkelden S
Ja, nog sterker. De geschiedenis en de eigen
dageUjkache ervaring wettigen de bewering,
dat beschaving en maatschappelijke corruptie
identiek zijn. In alle groote momenten in
het leven der menechheid waren het de
„nog onbedorven natuurvolkeren" die de
„in-rotte, beschaafde" maatschappijen ten val
brachten, niet door het geweld dier volkeren
doch door haar eigen culmineerenden ont
bindingstoestand. Oppervlakkig gezien is
dit ook volkomen juist, maar de geschiedenis
leerde ook, dat diezelfde natuurvolkeren,
bijna volkomen overnemende de beschaving
der overwonnenen, die beschaving, dank zij
hun eigen innerlijke kiacht, weer hooger
voerden, totdat ook zij weer, ontzenuwd,
plaats moesten maken voor jongere, ge
zonder volkeren, die onverbiddelijk ook den-
zelfden gang doorliepen. En het kenmerk
der beschaving is steeds een toenemend
groote onderlinge afhankelijkheid en daar
mede gepaard gaande ontwikkeling van
het gemeenschapsgevoel, dat groeiende is
ondanks en door den steeds vinniger
strijd om het bestaan. En is, wat wij ont
wikkeling noemen, inderdaad die levenwek
kende kennis, waarvan we spraken K u n-
nen die „ontwikkelden" op het hooge
standpunt staan, waarop de „kennis" hen
eigenlijk moest plaatsen Om daarop
het antwoord te vindeD, moeten wij immers
niet vragen, wat ze z ij n, maar hoe zij zoo
werden. Van niets ter wereld kan men
weten, wat het i s, als we niet nagaan wat
het was. Ter beoordeeling van denmenscb
moeten wij het kind nagaan. Wordt dat kind
ontwikkeld, erlangt het kennis op eene wijze,
die hem inderdaad brengen kan op bet pad,
dat voeren kan tot eerbied voor den arbeid
en liefde voor de waarheid? We wezen er
reeds vroeger op, dat de ontzettende vicieuse
cirkelde leugen kweekt de ellende en de
ellende kweekt de leugen, heel onze mensch-
heid omsloten houdt. Iedere stap in het leven
doet den arbeid zien als een vloek, waar
onder de mensch gebukt moet gaan. Niette
behoeven arbeiden is voorwaarde voor hooge
eere en aanzien. De millioenen arbeiders
zijn het nog steeds als door anderen ge
dwongen. Hun arbeidzaamheid is niet de
verfijnde vrucht van een weten der
d i n g e n, maar een gewoontegevolg va»
een herhaaldelijk moeten.
Den arbeid le zien als een noodzake
lijke uiting van 's menschen natuur, niet
slechts als het middel tot voortbrenging va»
producten, maar als een eisch van ons eigen
lichamelijk en geestelijk bestaan, is zoo goed
als onmogelijk in deze troebele maatschappij.
Dat de mensch slechts waarlijk mensch ka»
zijn, voldoende aan zijne innerlijk gevoelde
Toeping, Ms hij arbeidt, is voor zijn gees
tesoog nog onbereikbaar, dat door den
dichten maatschappelijken miat van leugen
en wanverhoudingen niet kan doordringen.
Slechts weinigen helaas vermoeden ten
minste, dat er een dikke sociale mist ons
voor de oogen hangt.
En waarheid Van af het oogenblikj
dat het kind spreken kan, leert de ervaring
hem reeds, dat de waarheid schaadtZóó
was het kind, wat moest de mensch worden
Wie wil vijgen van distelen lezen
Het vraagstuk is de opvoedingin de
wordende gerenaties ligt de oplossing,
niet in de volwassene; in den vroeger
genoemden rampcirkel is het k i n d de
schakel, waar men er uit kan komen. Dat
is door weinigen klaarder begrepen dan
door de stichters van Prévost.
De maatschappij zal dus in haar idealen
vorm rusten op den dubbelen grondslag van
liefde voor arbeid en waarheid en de zede-
lijkste menscb zal hij geacht worden, in wie»
die eigenschappen het krachtigst zich zullen
uiten. Geslachten na geslachten zal de
maatschappij telkens iets dichter bij dat
ideaal naderen, doch het is steeds 't jonge
geslacht, dat voorbereid moet worden voor
dat verdere stapje. In die voorberei
ding ligt de geheele toekomst en de deug
delijkheid dier voorbereiding zal albangen
van het groeiende inzicht, dat de pedagoog,
den strijd aanbindende tegen wat het leven
s c h ij n t te leeren, in het kind moet aan
kweeken voor en boven alles lust in arbei
den en zin voor waarheid. Dat doet hij
door aanbrenging van kennis, als het mid
del om de hooge waarde van den ar beid en
van den waarheidszin als de bronnen van
geluk te leeren verstaan èu door te doen
arbeiden in een fysiek en moreel gezonde
atmosfeer van waarheid, waarmede tevens
de grondslagen zijn aangegeven eener wer
kelijk zedelijke opvoeding.
Een eigenaardige instelling is die der
vroeger reeds genoemde petits papas et pe-
tites mamans." Elke leerling der hoogere
klassen wordt n.l. belast inet de zorg voor
een der kleineren uit de voorbereidende
klassen. Zij helpen die met name in de
slaapplaats en aan tafel, zij leeren hun al
die kleino plichten verrichten, die in het
groote huisgezin te vervullen zijn, kor
tom zij waken over hunne goede houding,
hun goed gedrag enz. Al de vriendelijke
zorgen, die de oudereu in hun prilste jeugd
ondervonden hebben, de schuld van dank
baarheid, hun daardoor op de schouders ge
legd, kwijten zij tegenover hun kleine be
schermelingen. Zoodoende brengen zij in
hun kinderjaren reeds dien grooten socialeD
plicht in praktijk de sterkere moet den
zwakkere steunen en beschermen. Aanvan
kelijk leek het ons 'n vrij bedenkelijke in
stelling, al had onze eigen schoolpraktijk
er ons het best vertrouwd mede kun-
uen maken, want duizende malen reeds
hadden wij schoolverzuim te constateeren
van jeugdige kinderen, die op nog jeug
diger broertjes en zusjes „moesten pas
sen." Doch de korte ervaring, in Cempuis
opgedaan, deed ons veel goeds er in ver
moeden, We hebben verscheidene voorbeelden
gezien vooral bij de meisjes, welk een zedelijk
sterkenden invloed dia post vau vertrouwen
en verantwoordelijkheid oefene»
kan. Dat er ook velen waren, die nog bitter-
weinig van die verantwoordelijkheid gevoel
den, wie zou 't verwonderen en dat er van
de zijde der onderwijzers en onderwijzeressen
groote talenten, veel toewijding en onver
flauwde ijver wordt gevorderd, om de moge
lijke gevaren te voorkomen, pleit nog niet
tegen den maatregel. De kinderen er reeds
vroeg aan gewennen dat zij medewerken
moeten aan het goede voor anderen, dat het
ieders taak is om slechte dingen in anderen
zooveel mogelijk te voorkomen, kan niet
anders dan goed werken en zonder twijfel
vindt het denkbeeld spontaan herhaaldelijke
toepassing in menig gezin.
„Wij zijn aanhangers der vreugdmet
kracht wijzen wij een zekere zwartgallige
pedagogie terug, die, onder het voorwendsel
van de kinderen niet te verslappen door
overdreven welzijn, hun alle genoegens zou
willen onthouden, die een wezenlijke be
hoefte voor hen zijn en die wij beschouwen
als wezenlijke opvoedingsmiddelen. Dringend
smeeken wij, wel is waar, ouders, vrienden
om hun kinderen of bescher
melingen nites in hun particulier bezit te
geven, geen lekkernijen die zij stil in een
hoek moeten opeten noch kleinigheden, die
zij slechts in 't geheim kunnen genieten
Maar dat is allerminst een uitvloeisel van
een beginsel van stelselmatige strengheid,
dat de kinderen wil onderwerpen aan ee»
ijskoude discipline, hen moedwillig beroo-
vende van de tallooze teederheden, zelfs van
de kleine verwenningen, die der jeugd aan
moeders schoot zooveel zon en warmte geelt.
Neen, neen moge dit al het systeem zijn,
dat in sommige inrichtingen woxdt toegepast,
it onze is het zeker niet.
Ons stelsel van opvoeding bestaat uiteen
streng bestudeerd geheel van elkander in
evenwicht houdende middelen, die elkander
tevens wederzijds steunen.
lke inbreuk op dit geheel, oogenschijn-
lijk gering in beteekenis, kan daarom door
verbreking van dit evenwicht, door ver
storing van dit geheel, een veel ernstiger
kwaad stichten, dan men gelooven zou.
Duizend raaien hebben wij reeds ge
zegd, dat ons ideaal het huisgezin is,
maar een eensgezind en goed geleid huis
gezin; onze kinderen moeten onder elkaar
op een voet van gelijkheid en gemeenschap
leven als in het huisgezin, waar alles broe
derlijk wordt verdeeld. Wij willen alles
vermijden, wat eenige aanleiding tot jaloezie
kan geven, de kiem van oneenigheid en
tweedracht. Bovendien, door een fijn gevoel
geleid, dat alle moeders zullen begrijpen en
waardeeren, willen wij niet, dat er eenig
minder bevoorrecht kind onder ons zal zijn,
die door de vergelijking d&t gemis
voelen zou, wanneer het in zijn hart de
zucht voelde opwellen„mij stuurt men
niets."
Daarentegen stellen wij er onze hoogste
eer in, in de kindergemeenschap alle elemen
ten der vreugde te verspreiden, genoegens,
waaraan allen kunnen deelnemen.
De school moet een vroolijk geheel zijn,
zal er kracht van haar uitgaan Het ge
noegen is voor het kiad een even groote
levensbehoefte als voedsel en beweging
Verveling, droefheid, verdriet drukken neer,
verzwakken en kunnen op den duur zeer
schadelijk werken op de gezondheid. De
vreugde daarentegen doet leven. Ee»
sombere school met pedante oadeiwijzers,
die vervelende lessen geven, is hoogst scha
delijk zij wekt afkeer tegen wetenschap,
kuust en aibeid; in een zoodanige omge
ving moeten kinderen en jonge lieden hnn
pleizier wel zoeken inj de tuchteloosheid
en ondeugd, want de behoefte aan genot
ren sterk als de behoefte aan
eten en drinken. Waüneer het schoolwerk
niet vergezeld gaat van aangename prik
kels, dan geeit het kind zich onwille
keurig over aan verstrooiing en katte-
Lcwaad. Wij aarzelen dan ook geen oogenblik
om de nadeelige gevolgen van overlading
op de school voor een goed deel op reke
ning te breDgen van de slechte inrichting
v&n het onderwijs, waar verveling, de bro»
van zooveel kwaads, een hoofdgevolg is.
De school moet als een groot huisgezin
zijnkinderen, ouders en onderwijzers moe
ten er zich thuis gevoelen, het moet erhuD
behagelijk zijn.
Inderdaad, het openbaar onderwijs, waar
van voor een goed deel de toekomst va»
ons geslacht afhangt, moet de vrucht zijn
der samenwerking van allen, ouden en jon
gen, mannen en vrouwen, grooten en kleinen,
te zamen vormende éen groot huisgezin van
aangenomen broers en zusters, waarin de
opvoeders van verschillenden rang denzelf
den rol vervullen als in het natuurlijk gezin
de oudere broers en zusters, de vader, de
moeder, de grootouders.
Onder directie van den heer P. F. van Vloten,
redacteur van den Gids vjd Rechterlijke macht,
ia «en vereeniging opgericht, genaamd Unitas
en ten doel hebbende de bevordering der be
langen van crediteuren in faillissementen en
onderhandsche accoorden.
Het hoofdkantoor is gevestigd te Amster
dam, terwjjl voor de verschillende arrondisse-
ments-afdeelingen advocaten de vereeniging
ter zjjde staan. In het arr. Middelburg
is dit de heer mr K. W. Brevet, in het arr.
Zierikzee mr A. J. F. Fokker.
Door gebrek aan samenwerking der credi
teuren is het faillissement een gemakkelijk
raiddel geworden, om met een zeer gering be
drag de finale kwjjting te bekomen van een
dikwjjls groote schuld, om lieden, die met
veel te weinig of geen kapitaal zaken doen
tegen betaling van enkele procenten der in-
koopswaarde te belpen aan een winkel of
pakhuis vol goederen of om een gewetenlooze
een tjjd lang gemakkelijk en roekeloos te
doen leven ten koste van leveranciers.
Unitas, optredende voor d« vereenigde cre
diteuren in een faillissement
a. tracht te verkrjjgen, zoo hun belang zulks
vordert, de benoeming van een hunner tot
curator of medecurator,
b. zorgt voor de verifieering der ingezonden
vorderingen,
c. onderzoekt ernstig naar de oorzaken van
het faillissement, den stand des boedels en
naar de vermoedelijk later aan den failliet
komende activa en zendt daarvan aan de bp
Unitas ingeschreven crediteuren eene uitvoe
rige mededeeling,
d. gaat met kracht tegen ontdekte misbrui
ken of verkeerdheden en brengt die ter ken-
nisse van de bevoegde autoriteit,
e. waakt, dat alléén deugdeljjke vorderin-
sn worden geadmitteerd,
f. tracht te voorkomen de groote kosten, die
te vaak aan eene faillissements-bereddering
verbonden zjjn,
g. zorgt, dat de failliet insolvent bljjft, alB
het faillissement het gevolg is van roekelooze
speculatiën, slecht beheer of te groote uitgaven.
h. zorgt dat al hetgeen tot den boedel be
hoort op de voordeeligste wjjze wordt gead- j
ministreerd, zoodat den crediteuren zooveel
mogeljjk van hunne respectieve vorderingen j
wordt uitbetaald; en «indeljjk
i. tracht een zoo groot mogeljjk aantal der
crediteuren te vertegenwoordigen, opdat, in i
overleg met hen, accoorden worden geweerd.'
die niet in het belang der vereenigde credi-
teuren zjjn.
van 300-399, bedraagt f 1.20de hoogste,
naar een inkomen van 3000—/ 3499 be
draagt f 216.
De afname van leverbare oesters loopt op
haar einde. De vraag is in Maart buitenge
woon slap geweest, zooals we reeds gezegd
I hebben, omdat EngeJand zeer weinig nam.
Dit is een groote teleurstelling, niet alleen
voor de gcootkweekers, maar ook voor de
zaadkweekers. Op Engeland was voor de
laatsten de eenige hoop gevestigd, doch nu
dit, tegen de gewoonte, in het voorjaar niet
vroeg, is niet alleen de koopkracht der groot
kweekers gering, maar er ia nu ook minder
plaats voor nieuwe uitzaaiing. Er wordt dan
ook buitengewoon weinig zaaigoed gekocht en
er is niet veel kans, dat dit nog veel verbe
tert. Dit maakt de positie der zaadhandelaars
benard. Itrsen Th. Crt.)
ÜIT STAD EN PROVINCIE.
Maandag 22 April zal de Liberale
kiesvereeniging Eendracht maakt macht al
hier eene vergadering houden tot het stel
len van candidaten voor de aanstaande ver
kiezing van leden der provinciale staten.
- Naar wjj met zekerheid vernemen, zal
de luit.-kolonel D. J. H. van Aken, provinciale
adjudant in Zeeland, te Middelburg, eer
lang voor pensioneering in aanmerking wor
den gebracht.
Tot agent van politie te Vlissingen
is benoemd S. Mook, gepasporteerd korporaal
van het algemeen depot van discipline.
- De liberale kiesvereeniging Goes te
Goes vergadert Dinsdag a. tot het opmaken
eener Ijjst van candidaten voor de verkiezing
van de Provinciale staten.
Mocht er onder deleden der kiesvereeniging
wat animo zjjn Misschien wekte dit ec-nige
meerdere belangstelling bjj de kiezers.
- Volgens bericht uit Bruinisse is
Donderdag de onderzeesche slooping van het
wrak in »de Keeten" en het slechten der
aanwezige lading steenkolen voltooid. De
reede is nu weer even veilig als vroeger. Het
geheele achterschip is aan den wal van den
polder Stavenisse terecht gekomen. De werking
der dynamiet-mjjnen is derhalve voor de zoo-
veelste maal gebleken even practiBch als
prachtig te zjjn.
Deze week heeft weder een oeverafschuiving
plaats gehad tusschen den Camperlandschen
Veerdam en de verdedigingswerken voor de
schorren van denOnras(!pofder(Noord-Beveland).
Uit Oostburg is aan den inspecteur
der postergen een request verzonden om eene
betere regeling in de aankomst en het vertrek
der posten te verkrjjgen.
De zomerdienstregeling toch, heel wat on-
geriefelijker dan de regeling 's winters, laat,
zooals men weet uit eene correspondentie in
ons nommer van Vrjjdag 5 April, veel te wen-
schen over.
De gemeenteraad van Philippine
heeft het kohier van den hoofdeljjken omslag
over 1895 vastgesteld op een bedrag van
1852,80, verdeeld over 135 belastingschuldi
gen. De laagste aanslag, naar een inkomen
De Foppententoonstelling
werd hedenmiddag wederom zeer druk be
zocht en als naar gewoonte was het in de
zalen van het Kunstmuseum recht gezellig.
Vrjjdag namiddag werd den weezen der
beide gestichten en den leerlingen der naai
school in het burgerweeshuis gelegenheid ge
geven een bjjkje op de tentoonstelling te
nemen. Men had de aardige attentie dien
bezoekers eenige ververschingen aan te bieden.
De commissie dier tentoonstelling ontvirg
nog het volgende
Van de heeren Van Benthem Jutting enR.
M. -Smits gekleurd pakpapiervan de firma
J. G. en J. J. v. d. Harst suikervan de hee-
j ren P. A. D. Ronca en J. A. Melse en van
mejuffrouw C. H. van Rotten cadeautjes voor
de hengelmandvan de heer W. C. Tazelaar
I taartjesvan de firma Bodega portwjjn van
de firma De Jonge tabletten-chocoladeverder
van de heeren Dirk L. Broeder Preanger kof
fie Anth. Baljeu bouquetjea ten geschenke
en planten ter versiering, N. J. van Hejjl lost8
bloemen voor bouquetjesvan de firma Blaas
bloempotten ter versiering. De heer W. de
Lange {Schuttershof) stelde tafeltjes, glazen
en andere benoodigdheden benevens kokend
water beschikbaar, schonk hat vrjje gebruik
van zjjn keuken en deed afstand van zjjn
recht op kurkengeld.
De firma Sinkel te Utrecht schonk verschil
lende kostbare poppentoiletten voor de ver
loting.
Bjjzondere vermelding onder de inzendingen
verdienen ook nog wel de mooie werkstukken,
van de ambachtschool alhier. De solide keuken
kachel is keurig afgewerkt en het ledikantje
i munt uit door sierljjkheid en élégance.
Onder de inzendingen van particuliere per
sonen is zooveel dat aardig, nieuw en merk-
I waardig ie, dat dit onmogeljjk alles afzonder-
ljjk te beschrjjven is.
Ter verduidelijking van de door ons ge
dane opgaaf der toegekende prjjzen in den
wedatrjjd, verbonden aan de Poppententoon
stelling, vermelden wjj hier dat deze verdeeld
was in twee rubriekeneen voor meisjes
boven en een voor meisjes beneden
veertien jaren. Nu herhalen we hier, voor alle
duideljjkheid, de namen der bekroonden, ver
deeld in die beide afdeelingen.
In die voor meisjes boven de veertien
jaren verwierven den eersten prjjseen
pop, bruidBtoilet, Greta van Woel deren; den
tweeden prjjs, een pop, den oogsttjjd, Helena
Htyse, Clara Verhey en Clem. Boddaerteen
derden prjjs, twee poppen, Marker boer en
boerin, Henriëtte Reerink, Marie Polet, Joh.
Lucas en Marie Boddaert; een pop, Goesch
weesmeisje, Maria de Jonge en Corn, van
Liere, beide uit Goeseen vierden prjjs,
een pop, matrozenkostuum, Joh. Quiet; een
pop, wandelkostuum, Maria Mes een v jj f d e n
prjjs, een pop, wandel kostuum, Jeannette Mes.
In die voor meisjes beneden de veertien
jaren verwiervenden eersten prjjseen
'pop, Spaansch kostuum, Marie Remejjnse en
Greta Broekemaden tweeden prjjs, een
pop, wandelcoatuum, Nelly van der Harst; een
d e r d e n prjjs een pop, schoolmeisje, Helena
van Woeldereneen pop, Schotsch kostuum,
Lize Boassoneen pop, papaver, Rika Ghjjsen
een vierden prjjs, een pop, wandelcoa-
tuum, Carolina de Vriesen een pop, school
meisje, Cornelia Mes.
