N°. 79,
138" Jaargang.
1895-
Woensdag
3 April.
LBÏBME 101B
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.-
Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel: Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
Reclames 40 cent per regel.
Middelburg 2 April 8 u. 710. 46 gr.
m. 12 xj- 55 gr-, av. 4 xu 55 gr. F
Verwacht O. wind.
Agenten te VlissingenF. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Bolüit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen F. v. d. Pewx, te ZierikzeeA. C. de Moom,
te Tholen: W. A. van Nieuwenhüijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën
aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Gssb. Belxntante, ts 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parys en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangère G. L. Dattbk Cie., Joen F. Jonbb, opvolger.
AdvevteatiSn
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zyn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen
Middelburg 2 April.
Het voorloopig resultaat der overleggingen
in de libeiale kiesvereenigingen over de be-
stuurscirculaire der Liberale Unie, waarin het
initiatief werd genomen tot het ontwerpen van
een program, is het volgende.
Een veertigtal kiesvereenigingen hebben
zich in beginsel verklaard voor het ontwerpen
van zulk een program, onder betuiging van
instemming met de grondgedachten, waarvan
de circulaire blykbaar uitging. Negen kiesver
eenigingen achtten, nu het kiesrecht-vraagstuk
nog hangende is, zulk een optreden praema-
tuur. Vier kiesvereenigingen wenschten geen
beslist oordeel uit te spreken of zich haar oor
deel voor te behouden. Een aantal andere
hebben nader bericht toegezegd. Vad
By kon. besluit
is tot adjunct-archivaris by het algemeen
Ryks-Archief te 'b Gravenhage benoemd mr
P. A. N. S. van Meurs, thans commies by dat
Ryksarcbief
ia benoemd tot ontvanger der registratie en
domeinen te Heerenveen H. L. Dingemane,
thans in gelyke betrekking te Lemmer
is benoemd tot ontvanger der dir. belast,
enz., te Stavoren c. a., (residentie Koudum)
J. A. Bjjlsma, entvanger te Amerongen c. a.;
is benoemd tot commies der telegrapbie le
kl. C. C. Gorter, thans directeur van het te
legraafkantoor te Heerenveen
is benoemd tot commies der posteryen van
de 4e kl. J. C. Pilaar, thans surnumerair, en
is bevorderd tot commies 3e kl, S. Gaandecse,
thans commies 4e kl.;
is benoemd tot commies der telegraphic 4e
kl. E. J. van Braband, thans telegrafist;
zyn benoemd by den Raad van toezicht op
de Rijkspostspaarbank, tot voorzitter het lid
de heer P. A. L. van Ogtrop, en tot lid
de heer W. Hovy, lid van den gemeenteraad
van Amsterdamis eervol ontslag verleend,
als lid van dien raad, aan den heer mr J. P.
Moltzer, onder dankbetuiging, en is benoemd
tot lid van dien Raad de heer mr P. W. A.
Cort van der Linden, hoogleeraar te Amsterdam.
De kapitein der genie te Batavia L. G. Krol
van der Hoek is geplaatst by den gew. enpl.
geniedienst in de le mil. afd. op Java te Batavia.
van Set Nederlandsch Tooneel, heeft, om
redenen, zyn geBtel betreffende, tegen ultimo
Mei a. s. zyn ontslag genomen. De heer
Stumpff neemt, in zjjne plaats, zjjne vroegere
betrekking weer op.
Op 83-jarigen leeftjjd is te Parys over
leden Camille Doucet, de permanente secre
taris van de Académie francaise.
KERKNIEUWS-
De toestand van mgr. Snickers is thans
van dien aard, dat het einde elk oogenblik
kan worden verwacht.
De heer F. Lion Cachet gaat om gezond
heidsredenen niet naar Indiëby blyft te
Rotterdam.
JLietteren enJKunst.
Het afseheids concert, door den heer W.
Kes, dat Maandag avond in de sociëteit Har
monie te Amsterdam zon gegeven worden, is
niet doorgedaan, wyl de heer Kes te Brussel
een ongeluk met zyn rytuig gehad haf1, waar
door by licht verwond was geworden.
Misschien zal Vrjjdag het concert plaats
In Brussel had de heer Kes met zyn orkest
een buitengewoon succes.
De heer Van Kesteren, directeur-gérant
UIT STAD EN PROVINCIE.
Heden had op de algemeene begraafplaats
de teraardebestelling plaats van den heer J.
J. Worrell, in leven adjunct-opperbrandmeester
alhier.
Tal van belangstellenden, waaronder leden
van de brandweër en van de Loge La Com
pagnie durable, wachtten op den doodenakker
den Ijjkstoet af. In dien stoet bevonden zich
twee rytuigen, waarin gezeten waren deputaties
van genoemde Loge en van de afdeeling Mid
delburg van de kunst- en wetenschap beoefe
nende maatschappij V. W.
Aan de groeve werd bet woord gevoerd
door den heer H. P. den Bouwmeester, voor
zitter van het bestuur over de brandweer, die
de verdiensten van den overledene tegenover dat
college herdacht en als zoodanig aan diens
nagedachtenis hulde bracht.
Na hem sprak de heer Joh. L. van der
Pauwert, voorzitter der loge, eenige woorden
tot den zoon en den schoonzoon van den
overledene, waarbjj hy ook wees op het ver
lies, dat de loge door diens dood ljjdt.
Namens de familie betuigde de heer M. van
Boven dank voor de blyken van waardeering
en hartelijkheid, door haar ondervonden, en
voor de gesproken woorden. Bij herinnerde
da&rby er aan, hoe een vyftal der oudste werk
lieden behoefte hadden gevoeld om hun over
leden patroon de laatste eer te bewyzen door
te helpen hem grafwaarts te dragen wel een
bewys hoezeer ook zy hem waardeerden.
Onder den indruk, dat een goed burger was
heengegaan, verlieten zeker alle aanwezigen
de begraafplaats.
Naar wy vernemen heeft ook de heer
mr J. C. R. van der Bilt, lid van Gedeputeerde
Staten van Zeeland, het verlangen te kennen
gegeven om by de a. verkiezing voor leden
der Provinciale Staten niet meer in aanmer
king te komen.
De eerste-luitenant-adjudant H. J. Bal-
foort alhie r is, in verband met diens deta
cheering by den hoofdofficier voor het reserve
kader, eervol ontheven uit de betrekking van
adjudant, en ingedeeld by de 1 comp. 2 bat.
3 regiment infanterie.
Zooals nog in het grootste deel der oplaag
van ons vorig nommer werd medegedeeld is
Het tooneel.
Donderdag in den schouwburg te M i d-
d e 1 b u r g door het gezelschap De Vos en
Van Korlaar Die goede Buitenlui Nos Bons
Vülageoif) van Sardou.
In September van het vorig jaar werd te
Parys het Theatre du Gymnase heropend
«et een weder opvoering van dit stuk, dat
toen voor de 285e maal weid gespeeld.
De Temps wydde daaraan een aardig opstel,
waarin de volgende by zonderheden voorkomen,
die zeker by velen onzer lezers, in verband
met die a. voorstelling, wel belangstelling
zullen wekken.
Het was op den 3en October 1866 dat Nos
Bons Villageois voor de eerste maal gespeeld
werd. Dat is nu al byna acht-en-twintig ja
ren geleden. En nog altyd is de schryver,
die toen al geen beginner meer washy had
al een-en-twintig tooneelstukken, waaronder
les Pattes de Mouche, Nos Intimes, les Gana-
ches en la Familie Benoiton voor zjjne reke
ning, vol vuur, jeugd en kracht.
Ook indien zyn laatste stukken daarvan niet
het sprekendst bewys gaven, dan nog zouden
we een zeer overtuigend bewys daarvoor ge
vonden hebben in de manier, waarop hy
eenige herinneringen aan Nos Bons Villageois
vertelde.
Ik woonde te Marly, zei hy dan. Op zeke
ren dag daalde ik den vriendelyken weg, die
naar Etang-la-Ville voert, af. Dat is een
heerlyke wandeling. Ai en toe ziet men,
in de Maandagmiddag gehonden zitting van
den gemeenteraad van Middelburg over
gegaan tot de uitloting van met 1 Juli a. af
te lossen schuldbrieven:
Voor den uitslag daarvan verwyzen wy naar
de in dit nommer voorkomende bekendmaking
>n borg. en weth.
Ten slotte werd tot lid in de commissie van
toezicht op het lager onderwys benoemd de
heer Herm. Snyders met 11 stemmen. De beer
Wibaut verkreeg 1 stem en twee briefjes wa
ren blanco.
- Van wege den Algemeenen Nederland-
schen Wielrydersbond is thans by de buiten
plaats >Moesbosch" te Koudekerke een
bord geplaatst met het opschrift »Gevaarlyke
bocht
- De vryzinnige kiesvereeniging Algemeen
Belang te Vlissingen stelde Maandag
avond, nadat verschillende namen genoemd en
onderscheidene personen besproken waren, en na
stemming, tot voorloopige candidaten voor het
lidmaatschap der Provinciale staten de heeren
mr F. J. Sprenger, W. H. de Bruyn van Melis-
en Mariekerke, dr A. van der Swalme, H. P.
J. Tntein Nolthenius, A. A. A. E. Gewin en
P. de Maret Tak. Da heeren De Bruyn, Van
der Swalme, Nolthenins en Gewin verkregen
de meeste stemmen.
De aftredende liberale leden, de heeren C.
J. J. A. van Tejjlingen, lid van Gedeputeerde
staten, en C. L. van Woel deren, werden by
acclamatie gekozen.
In die zelfde vergadering, die door een
twintigtal leden bygewoond werd, had een
bespreking plaats van het programma der
Liberale Unie, dat onveranderd werd goed
gekeurd.
De vergadering herkoos by acclamatie als
bestuursleden de aftredende heeren Van Ocken-
faurg, Van der Bilt en A. Loekemeyer.
Als een staaltje van verregaande balda
digheid meldt men ons dat Zondag te V1 i s-
8 i n g e n, nadat eenige jongens een hond
hadden opgevangen, een hunner, een knaap
van acht jaren, het diertje by den êtaart pakte
en het tegen een boom dood sloeg, waarop
een ander het vervolgens in het water wierp.
De eigenaar van den hond beklaagde zich daar
over by de politie, die zeker wel procesverbaal
zal opmaken tegen die kwajongene.
Maandagmiddag ging aldaar al weer een
voor en boerenwagen gespannen paard er van
door. Het beestje rende den badhuisweg op,
waar 't 'n paar lantaarnpalen omverreed en de
ka pvan de wegen verloor.
Tot amanuensis aan de hoogere burgerschool
te G 0 e s is, volgens de Goesche bladen, be
noemd L. Dirk van Melle, oud-leerling van de
burger-avondschool en van de ambachtsschool
(afd. smeden).
Uit Zierikzee meldt men ons om
trent de Maandag aldaar gehouden vergade
ring van de vereeniging Floralia:
In zyn openingswoord wenschte de waar
nemende voorzitter, de heer Van der Ha vei
die in plaats van den heer Van de Stadt de
tusschen het geboomte door, de vallei liggen
die Marly van Saint-Cloud scheidt. Ik bracht
het tot aan een dorps-waschhuisje, dat nog
bestaat, omdat de spoorweg, die daar toen nog
niet langs ging, het gespaard heeft.
Ik hoorde er luidkeels lachen en snateren.
De waschvrouwen waren aan het werk, onver
poosd haar wa3chgoed kloppende en overdroten
stoeiend en gekscherend.
Waarover zouden die wel zoo'n pret hebben,
dacht ik. Dat wilde ik graag weten ik kwam
zachtjes wat naderbjj en luisterde, in de ver-
wacbting de een of andete vroolyke, gezonde,
echt boersche mop te hooren vertellen.
Jawel, morgen brengen De dames hadden
het over niets anders dan over de stadslui, die
by hen in 't dorp zomerverblyf hielden.
Je hoorde niets dan»Och, schepsellief,
heb je dien hoed gezien of »wel neen, m'n
goede mensch, ze zyn zoo kaal als de mieren",
en dan weer: »ze zyn niet getrouwd, hoor,
ze houden het maar met elkaar."
Iedereen ging over de tong. Dat waschhuisje
was een hoogeschool voor kwaadsprekerij. Wat
was ik ontnuchterd!
Thuiskomend overdacht ik nog eens, wat ik
gehoord had, en weldra rypte het denkbeeld
der comédie by me, die nu eerstdaags weer
gespeeld wordt en die, naar ik me voornam,
een zedenschildering moest worden, een satire
op de half-boeren uit den omtrek eener groote
stad, die, hoewel ze van de stedelingen bestaan,
hen daarom toch knauwen waar ze kunnen.
Als ik zeg dat dit stuk zóó voor het voetlicht
gekomen is, spreek ik echter onwaarheid. Oor
spronkelijk bevatte Nos Bons Villageois maar
vier bedryven, uitsluitend uit schetsen van 't
buitenleven bestaande.
Zóó was het stuk aan Montigny, den direc
teur van den Gymnase-schouwburg afgeleverd
zóó was het den artisfcen voorgelezen en hadden
deze het de eerste dagen gerepeteerd.
Tydens de repetition noodzaakte eene onge
steldheid my thuis te blyven. Zooals begry-
pelyk is, dacht ik aan myn stuk en zei: Vier
bedryven lang niets anders dan tafereelen uit
het buitenleven, dat is te taai voor onze
Paryzenaars Dat moet ik veranderen.
Een groot deel van het succes der Familie
Benoiton is te danken aan de dramatische
scènes, die de komische aanvullen. Dat moet
ik in Nos Bons Villageois ook te pas brengen.
En toen schreef ik myn stuk heelemaal opnieuw,
zooals het nu loopt en ingedeeld is. Daarna
bracht ik myn nieuw manuscript by Montigny.
Deze viel uit de wolken, of ten minste uit
zyn tconeelwolken-
»En wat begin ik met myn decovatiën",
riep hy uit, »die al geschilderd zyn
»Je decoratiën 1 Wel die gebruik
je maar eens voor een andere gelegenheid.
Heel gemakkelyk ging het niet om hem
daartoe te brengen.
Die kibbelary gaf aanleiding tot een vry
grappig voorval, dat in de tooneelwereld nog
al zeldzaam is.
Ik had dan een heel bedryf geschrapt.
Montigny wilde het maar niet laten verval-
byeenkomst leidde, de jonge vereeniging geluk
met 't vieren van haren eersten geboortedag
Floralia, als een stekje in 't vorige jaar ge
plant, heeft wortel geschoten en vruchtbare
aarde gevonden't is een plantje geworden
dat reeds een enkel bloempje heeft vertoond
en 't doorstond den strengen winter
wenschen we, dat 't thans verder tot een
krachtige plant opwasse, die schoone bloemen
ten toon spreidt en tallooze zaden oplevert.
Uit de door den secretaris-penningmeester,
den heer W. C. de Crane, gedane rekening
bleek, dat, niettegenstaande de betrekkelijk
hooge kosten, die in 't eerste jaar noodig
waren, de rekening nog sloot met een klein
saldo.
Uit 't verslag der verrichtingen enz. over 't
afgeloopen jaar, door den voorzitter gegeven,
bleek dat 't ledental tot 185 is geklommen
dat in '94 aan 144 personen (on- en minver
mogenden) te zamen 514 stekken zyn uitge
reikt; dat, blykens bezoeken, door't bestuur
afgelegd, de kweekers met den grootsten lust
zich bey veren hun {danten tot tentoonstellings-
planten te doen opwassen en dat van de '30
prjjzen 16 door leden der vereeniging zyn ge-
pchonken. 't Verslag eindigde met een harte-
lyk herinneringswoord aan den naar Middel
burg vertrokken voorzitter, den heer Van de
Stadt, aan wiens krachtige leiding veel van 't.
door de vereeniging,behaalde succes te danken is.
AIb bestuurslid werd in de vaca'.ure-V.-d.-
Stadt gekozen de heer N. A. Hattinga.
Het aftredend bestuurslid, de heer J. v.
Schelven, werd herkozen.
Als plannen voor 't jaar '95 weiden door
't bestuur gegeven een wedstryd in het kwee
ken van Chrysantemums door de leden der
vereeniging, tot welk doel eerlang stekken ver
krijgbaar zullen worden gesteld.
Verder: met 'toog op een tentoon stelling in
Aug. of Sept., wedstryd voor min- en onver-
mogenden, waarvoor weder als in '94inschry ving
zal plaats hebben.
Nadat door den heer Voorloop hulde gebracht
was aan 't bestuur, werd de vergadering met
een opwekkend woord van den voorzitter ge-
Bloten.
Men schryft ons uit Poortvliet:
Nadat de aannemers van 't werk te Stryen-
ham de vorige week den dam in 't gat van
den zeedyk versterkt en verhoogd haddeD,zyn
zy Maandag met dr 150 man begonnen, daarop
een kade van achorgrond op te weipen.
Tot op dit oogenblik zyn zy daarin gelukkig
geslaagd; de kade bleek bestand tegen den
vloed van Maandagavond.
Als nu bet weer wat meewerkt, is het mis
schien mogelyk, deze kade in enkele dagen
zoodanig te verzwaren, dat zy ook hoogere
vloeden keeren kan.
In de Zaterdag namiddag te Aarden
burg gehouden raadszitting wydde de voor
zitter by de opening een hartelyk woord van
waardeering aan de nagedachtenis van den op
den 18 Maart jl. overleden wethouder, den heer
J. de Muynk, die, ofschoon den ouderdom van
86 jaren bereikt hebbende, steeds met jeugdi
gen jjver de belangen der gemeente en van
verschillende andere instellingen behartigde.
Na de mededeeling van enkele ingekomen
stukken en de benoeming van M. Pattist tot
gemeen te-veldwachter,werden de volgende voor
stellen van burg. en weth. aangenomen: tct
uitgifte van gemeentegrond in recht van erf
pacht aan E. A. Moeraert te Oostburg en aan
J. A. Boogaard en de wed J. Koolatot wy-
ziging der begrooting van het burger gasthuis
voor 1894; tot verkoop eener grafruimte op
de algemeene begraafplaats aan de familie
der wed. J. de Muynktot vaststelling eener
verordening op de begraafplaatsen en het be
graven van lyken in de gemeentetot af-
en overschryving op sommige posten der
gemeente-begrooting voor 1894tot onderhand-
sche verpachting van landeryen, gelegen nabjj
de Draaibrug alsmede tot verkoop van een
beschadigden olm in het Verloren Kostje.
Tot ambtenaar van den burgerlijken stand
werd benoemd de heer J. M. de Graaff.
In eene daarop gevolgde geoombineerde
vergadering van de leden van den raad met
regenten van het burger gasthuis werd beslo
ten tot opneming in het oude mannen- en
vrouwenhuis van Andries Baere en vrouw.
De trottolr-liwegtle op liet Hofplein.
Het, in de Maandag middag gehouden zit
ting van den Middelburgschen ge
meenteraad, overgelegde rapport omtrent de
bovengenoemde zaak luidt als volgt
Aan de commissie, benoemd in uwe verga
dering van 20Febr. 1895, werd opgedragen om,
naar aanleiding van het door eenige bewoners
van bet Hofplein ingediend verzoek dd. 18
Januari 1895 rapport uit te brengen omtrent
het daarby behandeld onderwerpen uwe ver
gadering te adviseeren omtrent het te nemen
besluit.
Bedoeld verzoek strekt in de eerste plaats
om de strook gronda langs hunne woonhuizen,
tot openbaren weg bestemd, van een behoor-
lyk trottoir te voorzien of op andere wyze, in
veiband met de ligging hunner woonhuizen,
te verhoogen en te verharden."
Dat, volgens art. 231 der gemeentewet, het
onderhoud der aan de gemeente toebehoorende
openbare wegen als gemeentelast moet wor
den beschouwd, meent uwe commissie by hare
verdere beschouwingen op den voorgrond te
mogen stellen. Wat ten gebruike van allen
bestaat, zeide de regeering in hare memorie
van toelichting op gezegd artikel 231 dient
op gemcene kosten onderhouden te worden.
De vraag of de strook grond vóór de ten.
deze bedoelde perceelen op het Hofplein moet
geacht worden tot den openbaren weg te be-
hooien is slechts voor bevestigende beant
woording vatbaar. Dit werd ook aangenomen
y het hierby overgelegd vonnis van het
kantongerecht te Middelburg dd. 12 Juli 1892.
Ot nu de meening bestaat by sommigen, dat
het bestraat gedeelte van het Hofplein »vol-
doende" is voor het openbaar verkeer (zie
Handelingen 1892 bl. 513) schynt, naar de
len en liet het maar iederen dag opnieuw re-
peteeren.
Op een van de repetitiën waren er een paar
van zyn vrienden, waar zjju brcêr ook by was,
achter in de zaal geslopen.
Ik zat met Montigny op een van de voor
ste ryen binnensmonds te kibbelen, maar hoe
meer ik op het schrappen van bet tafereel
aandrong, des te hardnekkiger hield hy vol,
dat het niet gemist kon worden.
Eindelyk keerde ik my nydig om en riep
Heeren, ik heb een verschil met Montigny
daar moet u uitspraak in doenwaarop de
broeder van den directeur, zonder me te laten
uitspreken, riep>Montigjy heeft geljjk, dat
bedryf moet geschrapt worden
Ik lachte van pleizier en eindelyk gat Mon
tigny zich op ons beider raad gewonnen.
Gewoonlyk, niet waar, gaat het heel anders
toe Dan dringen de directeuren op bekor
tingen aan en zyn 'tde schryvers, die er niet
toe kunnen besluiten ze te maken.
In dit geval waren de rollen omgekeerd.
Natuurlyk werd my ook dezen keer het
verwyt niet gespaard, dat ik myn stuk met
politieke bedoelingen zou hebben geschreven
en de hemel weet hoeveel ik, vooral in dien
tyd, om de politiek gaf.
De regeering8bladen, met Paul de Cassag-
nac aan 't hoofd, rekenden het me tot een
grief den boerenstand, dat hechtste bolwerk
van het keizerryk, ten onrechte belachelyk
te htbben gemaakt en de oppositie verweet
me, dat ik den keizer als een ryuipatlreke
persoonlijkheid op het tooneel had gebracht.
De duivel hale me als ik &an al die dingen,
een oogenblik gedacht had
Francisque Sarcey interesseerde zich in zjjn
feuilleton alleen voor de letterkundige betee-
kenis van het stuk en liet de politiek onaan
geroerd. Dat voorbeeld werd door het publiek
gevolgd, dat zich met het fel bestreden stuk
vermaakte en bet toejuichte. Nos Bons Vil
lageois werd alleen in dien winter 151 achter
eenvolgende malen gegeven, een voor dien tyd
ongehoord cyferterwyl het later nog meer
malen is herhaald.
Over de opvoering van het stuk door het
gezelschap De Vos en Van Korlaar lazen wy
in de verschillende bladen niets dan lof. Wy
zeiden reedsbet gezelschap komt au grand
complet daarvoor hierheenen wy kunnen
verzekeren dat wy een zeer goed geheel
zullen aanschouwen, waarover ook de N. R. Q<t.
met waardeering schreef in haar nommer van
22 Maart 1.1. Zy vond in de opvoering van
Die goede Buitenlui aanleiding om den be
zoekers van den Tiuoli-schouwburg geluk te
wenschen na het gevaar was weggenomen dat
het gezelschap uit elkaar zou gaan.
In Vlissingen treedt bet zelfde gezel
schap Woensdag te voren en in G 0 e s Vrydag
d. a. v. op met Het ouderlijk huis Heimath
van Herman Sudermann.
Dit zagen wy, Middelburgers, een vorig
seizoen spelenèn stuk èn spel zjjn het zien
overwaard.
