N°. 68.
138e Jaargang.
1895.
Dinsdag
19 Maart.
pamcMen,
xiMBOUin imituT.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
mei uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f i
Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Reclames 40 cent per regel.
fkeraometeii
Middelburg 18 Mrt. 81.710. 42 gr.
m. 12 a 52 gr-, av. 4 tl 51 gi F
Verwacht N. W. wind.
Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peul, te ZierikzeeA. C. de Mooi/,
te Tholen: W. A. van Neeüwenhtjijzen en te Temeuzen: M. de Jonge. Verder nemen, alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën
aan, evenals de advertentie-oureau'B van Nijgh Van Ditmab, te Botterdam, de Gzeb. Belinïantb, te 's Gravenhage, en A. de La Ma?. Aza., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangèreG. L. Daube Cie., John F. Jonbs, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen
Middelburg 18 Maart.
Het ligt voor de hand dat wp van ons
standpunt met groote belangstelling en waar
deering kennis namen van de rede, door den
Zaandamachen afgevaardigde, den heer K. de
Boer Czn, Vrpdag in de Tweede kamer gehou
den ter bestrjjdiug van de motie- Dobbelman.
Deze maiden-speech van dien jeugdigen ver
tegenwoordiger een man van de praktpk
tevens, van jongs af opgevoed in landbouw-
kringen vinden wjj zoo belangrjjk dat wij
haar, al zjjn wjj het niet in alle opzichten
met den spreker eens, met ingenomenheid in
haar geheel in ons blad opnemen.
De heer De Boer zeide dan het volgende
Ik zal mjj bp de bespreking dezer motie
niet begeven op het ruime gebied dat zp
omvat, maar mp strikt bepalen tot een
onderdeel en wel tot dit deel, waardoor
deze motie den laatsten tpd een onder
werp van zooveel bespreking is geweest, dat
haar geschiedenis heeft gemaakt, de heffing
van graanrechten als middel tot opheffing van
het landbouwbedrpf uit zpn verval. Door dat
te doen laat ik het veld voor anderen ruim,
die uit den aard der zaak beter dan ik in
staat zullen zpn de gevolgen te overzien van
eene door die motie gewenschte wpziging in
onze handelspolitiek, en beperk ik mp tot
datgene waartoe ik mp krachtens mpne on
dervinding meer gerechtigd acht tot mee-
Dat door de voorgaande sprekers over de
zaak niets nieuws is gezegd, mag hun zeker
allerminst als een verwjjt worden aangerekend,
na al hetgeen in den laatsten tpd daarover
geschreven is.
De zaak is zoo van alle kanten bekeken,
zelfs ook wel van den verkeerden kant, die
men zegt dat aan alle zaken is.
Ik zeg dat niet zoozeer tegenover het pro
tectionisme, zooals het zich hier in deze Ka
mer vriendelpk en met bescheiden aandrang
komt opdringen, als de helper in onzen oeco-
nomischen nood, maar vooral tegenover den
vorm waarin dat protectionisme tegenwoordig
in ons land de hoofden op hol brengt en ons
leert hoe men dergelpke diepgaande oecono-
miache vraagstukken niet behoort te behan
delen.
Er is den tegenstanders van het beginsel
veel verweten, en tegenover de groote voor-
deelen, die ons uit do heffing van graanrechten
worden voorgespiegeld, is het ons zeker een
ppnlpke bekentenis, dat ons dit geloof in het
protectionistisch heilserum niet is gegeven. Ik
wenschte dat de oplossing van deze moeilpke
quaestie zoo gemakkelpk was als de heer
Trujjen in zpn brochure en straks gehouden
rede het voorstelt, nl. door het eenvoudige
middel van het heffen van rechten op het
buitenlandsch graan.
Wat Pierson zeide tegenover de sociaal
democratie, zeg ik tegenover de protectionis-
ten »ik zou wenschen overtuigd te worden."
Vooraf ga de verzekering dat ik in waar
deering voor de hooge beteekenis van het
landbouwbedrpf alB factor in ons oeconomisch
bestaan bp niemand onderdoe. Ik leef midden
in eene landbouwende bevolking en ben alle
dagen getuige van haren moeiljjken en hope
lozen strpd.
Niet over het doel, maar over de middelen
loopen onze inzichten uiteen.
Zal eene bespreking eenig resultaat hebben
dan is het noodig de kwestie tot zpne meeBt
eenvoudige proportiën terug te brengen en
haar te ontdoen van al die bpzaken en bere
keningen en beschouwingen waaronder zjj be
graven is.
Ik wilde dat ik het zoo in alle opzichten
met den heer Dobbelmann eens was met zpne
bewering, dat na al hetgeen er in den laatsten
tpd over het protectionisme gesproken en ge
schreven is, over de kwestie niets nieuws meer
te zeggen is, ja, dat eigenljjk de vraag »vrjj-
handel of protectie" als algemeen politiek
oeconomisch principe niet geschikt is voor
behandeling in eene groote vergadering.
Hadden de heeren voorstanders deze groote
waarheid altpd in acht genomen, dan zou
zeker het getal adressen tot ondersteuning van
de motie hier ingekomen wel wat kleiner zpn.
De heer Zplma noemde daar straks het
protectionisme een oeconomisch dogma. Ik
kan mp met die meening wel vereenigen; ik
geloof dat het meer eene gevoelskwestie dan
eene kwestie van verstand is en dat zal dan
ook zeker verklaren dat ik, in veel opzichten
het uitgangspunt van de protectionisten be
soms tot zeer tegenovergestelde con-
clusiën kom.
Op den voorgrond stel ik dat ik niet doc
trinair genoeg ben om mp in bet algemeen
warm te maken over het beginsel en ik dus,
zonder ze mp aan te trekken, kon laten
voorbpgaan de zinspelingen van den heer
Dobbelman op de jongeren, die, zonder de
juistheid van hunne theorieën aan de feiten
te toetsen, met hun leermeester door dik en
dun gaan.
Ik geef graag den heer Dobbelman de ver
zekering, dat ik, zoo lang de staathuishoud
kunde eene nog zoo weinig exacte wetenschap
de experimenteele methode voor mp nog
de eenig mogeljjke wegwpzer op dit moeilpke
veld acht, en mpne teleurstelling was groot,
toen ik, na de rede van den beer Dobbelmann,
tot de ontdekking kwam, dat zelfs die ver
trouwbare gids op dit terrein nog niet vol
komen te vertrouwen is. Het zou van weinig
deferentie voor eene vergadering als deze ge
tuigen, wanneer men, den eersten keer het
woord willende voeren, niet eenigen tpd te
voren zpne denkbeelden en vorm en inklee
ding daarvan had overdacht, en mpne teleur
stelling was groot, toen ik gisteren door den
voorsteller der motie enkele zinnen hoorde
gebruiken tot aanbeveling van zpne begin-
die ik, en niet zonder hoop op succes,
voor mpn doel meende te kunnen gebruiken.
Na die ervaring was mpn lust om de han
delspolitiek in het algemeen te bespreken
niet groot en daarom zal ik de kwestie in
het algemeen laten rusten.
Vraagstukken als deze vrjjhandel of niet
gelden voor bepaalde tpden en bepaalde
omstandigheden, en alles wpst er op, dat wjj
tegenwoordige begrippen van vrphandel
kunnen opbergen bp vele dingen, die wp in
onze jeugd als onomstootelpke waarheden heb
ben aangenomen. De tegenwoordige protectio
nistische geest, zooals die thans in Europa
heerscht, is een van die vormen van den fei
len strpd om het bestaan, die de volkeren
voeren met militaire uitrustingen en bescher
mende tarieven. Die beweging in het alge
meen hangt Bamen met het vraagstuk van de
werkloosheid en steunt op het juiste beginsel,
dat een volk als geheel zich zelf benadeelt,
wanneer het zpne eigen arbeiders werkloos
laat rondloopen en zpne behoeften klaarge
maakt in het buitenland koopt. Op die wpze,
dat geef ik den heer Harte toe, komen de
productieve krachten nooit tot volle ontwikke
ling, zeer ten nadeele van de binnenlandsche
welvaart. Tegen dit gezonde beginsel zullen
de theorieën der vrphandel aars niet bestand
blpken te zpn wanneer ik er niettemin niet
toe komen kan vóór de motie te stemmen is
dit om twee andere redenen het geval, voor
eerst omdat die motie veel te algemeen is en
ten tweede omdat daarin ook betrokken wordt
de landbouw.
Te algemeen omdat, wil men
ming verleenen, men in elk concreet geval
;al hebben te onderzoeken in welke richting
de bescherming moet worden gezocht en vooral
waar de voordeelen van de bescherming terecht
komen. Anders loopt men gevaar dat men
door die bescherming voor eene of andere bin
nenlandsche np verheid voordeelen schept voor
enkelen tegenover nadeel voor velen.
Nu geef ik den heer Dobbelman gaarne toe
dat bp industrieele ondernemingen dit gevaar,
niet zoo groot zal zpn, omdat er te veel
np verheids-ondernemingen tot stand komen
dan dat men door beschermende rechten een
dergelpk voordeel in den zak van enkelen
kan brengen ten nadeele van anderen.
Het vraagstuk der protectie moet aan twee
eischen getoetst worden, aan de vraagwie
genieten de voordeelen en schept men hierdoor
somtjjds een onredelpk monopolie, dat aan
enkele n de macht geeft al die voordeelen voor
zich te behouden? Was dit laatste het geval
dan zou de protectie niet geschikt zpn als
middel om het landbouwbedrpf uit zpn verval
op te heffen.
Het gaat niet aan om, zooals men tegen
woordig doet, bp het zoeken naar middelen
tot verbetering van het landbouwbedrpf een
factor te verwaarloozen, die alle berekeningen
doet falen, nl. de kwestie van het grondbezit
Men kan door beschermende rechten indu
strieën in het leven roepen of uitbreiden en
daardoor werkloosheid doen afnemen.
En hiermede kom ik in het hart van de ge-
heele kwestie. Door de wpze waarop de pro
tectionisten de zaak hebben verdedigd, wordt
mp de aanval zeer gemakkelpk gemaakt Zp
hebben het licht zóo laten vallen op het groote
voordeel van de protectie als ophefster van den
nationalen arbeid en bestrjjding van de werk
loosheid, dat wp stilzwpgend alle sombere
beschouwingen over den toestand van het
landbouwbedrpf kunnen voorbpgaan en ons
kunnen beperken tot een onderzoek naar de
deugdelpkheid der argumenten die kunnen
worden aangevoerd. Het zal goed zpn, dit
argument flink onder de oogen te zien.
Door invoerrechten op granen zal de graan
bouw zich uitbreiden en daardoor de werkloos
heid afnemen. De strooming der arbeiders
naar de groote steden zal in omgekeerde rich
ting gaan en de arbeiders op het platteland
zullen het duurder brood m9t meer smaak en
in grooter porties eten.
De sociale quaeBtie zal zpn opgelost, waar
alle oeconomische moeilpkheden van onzen
tpd het gevolg zpn van dit vrphandelstelsel,
dat, zooals ons geacht medelid Trupen in
zpne brochure zeide, door eigenbelang, voor
oordeel en geestelpken hoogmoed wordt ge
handhaafd.
Opheffing der werkloosheid. Eén hectare
bouwland geeft ƒ70 meer arbeidsloon dan een
hectare weiland. Ons geacht medelid Zplma,
wiens adviezen tegenwoordig op zoo hoogen
prps gesteld worden, en die aan zpne bekee-
riDg eene groote reputatie als deskundige te
danken heeft, zou ik even wenschen te vragen
of ik mp in mpne voorspelling vergist heb,
wanneer werkelpk de graanbouw zich zal
uitbreiden, dit in de eerste plaats gaat in ruil
voor andere cultuurgewassen en in de laatste
plaats door omzetting van weiland in bouw
land. En mocht ik niet zoo gelukkig zpn een
toestemmend antwoord te verkrpgen, dan zal
ik zoo vrp zjjn mpne ervaring tegen de zpne
te stellenik leef roiddên onder eene land
bouwende bevolking, en verklaar dat nog heel
wat anders zal moeten gebeuren eer men er
toe komt in eene streek, waar veehouderp
wordt uitgeoefend, het weiland in bouwlaDd
om te zetten. De moeilpkheden voor verande
ring van weiland zpn daarvoor veel te groot,
de boerdarpen zpn er niet voor geschikt, de
kennis ontbreekt, het kapitaal is er niet en
het gebruiksrecht op den grond is in de meeste
gevallen veel te onzeker dan dat men daar
spoedig toe zou overgaan.
In 1868 werden beteeld 85.000 hectaren met
tarwe, in 1891 58.000. Die 27.000 hectaren
minder zpn niet tot weiland omgezet, maar
voor andere gewassen gebruikt.
Wat ligt meer voor de hand dan dat deze
weer het eerst voor tarweteelt zal gebruikt
worden bp hoogere prijzen en of bjj die ruil
geen verlies aan arbeid zou zpn, betwpfel ik
zeer, tenzp men er toe komt de stoomdorsch-
mac-hines te verbieden.
De stroom van arbeiders naar de steden zou
ophouden. Geen enkel argument is misschien
zwakker en onjuister dan dit, want van al de
oorzaken die aan de aamentrekking van de
bevolking in de groote centia hebben medege
werkt, was misschien geen enkele minder
werkzaam dan de kwpning van den landbouw.
Wanneer was die stroom het grootst? Ten
tjjde van den grootsten scbpnbaren bloei. Zpn
de landbouwdorpen in bevolking afgenomen,
de overwinsten zpn naar de steden gegaan.
Wat was de oorzaak van de concentratie der
bevolking in de groote steden Het was de
concentratie van de industrie in de groote
steden en het verlaten van de dorpen door
personen die niet door ambt of beroep gebon
den waren. De landbouw vraagt hoegenaamd
geene krachten minder dan vreeger, althans
de veehouderp. Alle bestaansmiddelen, alleen
het landbouwbedrpf uitgezonderd, zpn van het
platteland verdwenen. Dit deed ontstaan de trek
naar de steden. De smid is niet meer de maker
der werktuigen voor den landbouw, maar al
leen de reparateur daarvan en de kleermaker
vindt op het platteland geen werk meer, want
de boer gaat naar de confectiemagazpnen der
groote steden om zich van kleeren te voorzien.
Naar mate men meer en betere middelen van
gemeenschap heeft tot stand gebracht, zal dat
verschpnsel bljjven doorwerken. Dit kunnen
wp nu wel betreuren, maar wp kunnen er
niets aan doen. Onverbiddelpk gaan wp den
weg op, dat de groote np verheid zich hoe
laDger hoe meer samentrekt naar de steden
en er voor het platteland als eenig bestaans
middel niets anders overblpft dan de land
bouw. Geen enkel middel van bescherming
zal ooit een tegenovergestelden stroom van
arbeiders of bevolking uit de groote steden
naar het platteland terugbrengen. Het is
vooral bp de heeren protectionisten gebruike-
lpk om het voor te Btellen, alsof het voor
onzen oeconomischen toestand van zoo groot
be lang moet worden geacht, dat hetfweiland
in bouwland wordt omgezet. Wanneer het
wordt bestemd voor intensieve cultuur dan
geef ik dit toe, bpv. bp de aardbeziënteelt te
Beverwpk, den tuinbouw in het Westland,
•ien akkerbouw van den Langedpk, de boom-
kweekerp bp Boskoop, de bloembollencultuur
bp Haarlem. Ik geef toe dat voor dergelpke
cultuur elke omzetting van groenland winst
is, maar of dit waar is ten aanzien van eene
omzetting van wei- in bouwland waar het
gebruikt moet worden voor graanbouw, is bp
mp aan zeer ernstigen twpfel onderhevig.
En nu ga ik iets doen dat de heer Dobbel
mann ons verweten heeft dat wp niet deden.
Nu zal ik de feiten toetsen aan de bewerin
gen van de protectionisten.
(8lot volgt.)
De heer Van Wpck te Renkum verdedigt
in de Post de protectie. Het slot van zpn
met overtuiging geschreven artikel getuigt
echter tegen het beginsel. De beetwortel
cultuur wordt beschermd door den accjjns.
Maar nu wordt bp de daling der suikerprpzen
den landbouwers voor de bieten een prps ge
boden, waarvoor ze niet meer kunnen telen.
De Nederlandeche fabrikanten sluiten nu met
bet buitenland contracten voor de levering
van groote hoeveelheden.
De overweging, zegt de heer v. W., welke
de wetgevende macht er toe geleid heeft, om
geen bezwaar te maken tegen eenige bescher
ming van de suiker-industrie, wordt op die
wpze tot een hersenschim gemaakt.
Dit voorbeeld, door een protectionist zeiven
aangevoerd, bewjjst opnieuw hoe de bescher
ming soms niet ten bate komt van hen, wie
men er door bevoordeelen wilde.
ArnhCrt.)
De groote bladen wjjden alle opstellen
aan het ontwerp-Hartogh en de herziening
onzer wetboeken. Zjj roemen dit ontwerp
zeerhet Vaderland noemt het al -is het
niet eene bevredigende herziening van ons
burgerlpk procesrecht een verdienstelpk
stuk werk en verklaart dat de Kamer wel zal
doen het, na de degelpke voorbereiding, zonder
veel oponthoud aan te nemen.
Door den minister van justitie worden, naar
de N. R. Crt. weet mede te deelen, voorbe
reidende maatregelen genomen om in het be
lang der gerechtelpke statistiek te komen tot
de invoering van het telkaarten-stelsel en met
het oog op de recidive tot de invoering van
bet stelsel der casiers judiciaires en van het
Bertillonnage. De medewerking is daartoe
ingeroepen van den heer W. Voormolen, hoofd
commissaris van politie te Rotterdam, die,
gelpk bekend is, te Parps eene studie van
het onderwerp gemaakt heeft. Hem is ver
zocht zich met den heer mr G. F. M. baron
van Hugenpoth tot Aerdt, adjunct-commies
p het departement \an justitie, in verbinding
e stellen, teneinde gezamenljjk voorstellen
te doen, houdende eene volledige regeling tot
nvoering der genoemde stelsels hier te lande.
De heeren Prinsen, Vlasveld en V. Loenen,
gemeente-secretarissen te Wormerveer, Enk
huizen en Beverwpk, zpn dezer dagen bp den
Minister van Binnenl. Zaken op audiëntie ge
weest, ter nadere aanbeveling van het adres
H. M. de Koningin-Regentes, waarin
met ruim 355 ambtgenooten verbetering van
hun positie verzoeken.
Omtrent hun wedervaren op het torentje
publiceeren deze afgevaardigden thans het vol-
ide
De heer Prinsen Exellentie, wp voldoen
aan een opdracht van 355 gemeente-secreta
rissen in ons rpk om het aan H. M. de Ko
ningin-Regentes gericht request in zake ver
betering van de positie van den gemeente
secretaris bp Uwe Exellentie aan te bevelen.
De MinisterZpn in dat request de argu
menten genoemd
De heer PrinsenJa Exellentie.
De MinisterIk heb er met belangstelling
kennis van genomen, maar dan mogen wp nog
wel eens een vermogens- en bedrpfsbelasting
invoeren.
De heer PrinsenOns verzoek is drieledig
lo. wenschen wjj eene betere regeling onzer
bezoldiging2o. pensioen ook voor weduwen
en weezén3o. geen ontslag dan met goed
keuring van hooger gezag.
De MinisterMen beklaagt zich over het
vele werk, dat ten behoeve van het Rpk moet
worden verricht, maar den gemeente-secretaris
wordt dat niet opgedragen, wei den gemeente
besturen.
De heer PrinsenOngetwpfeld worden ter
gemeente-secretarie de meeste werkzaamhede
ten behoeve van het Rpk verricht en zeer
zeker worden die werkzaamheden aan de ge
meentebesturen opgedragen, maar de gemeente
secretaris doet het werk.
De MinisterDan moet de secretaris zich
daarover bjj het gemeentebestuur beklagen,
niet hier.
De heer PrinsenWat kan het gemeente
bestuur dan doen?
De Minister: Die moet dan maar klerken
aanstellen.
De heer Vlasveld Dat kunnen de gemeente
besturen niet; daarvoor ontbreken de finan
ciën. Op het platteland zpn de gemeenten
aoodlpdend. In Enkhuizen b. v.
De MinisterIk heb hier de audiëntie-lpst
voor mp liggen. 'tZjjn meest allen volontairs,
die snakken om een baantje en als ze wat
hebben, gaan zp zich beklagen. Ge kunt ze
voor niets krpgen. Den gemeentebesturen be
hoeft het werk niets meer te kosten.
De heer PrinsenExcellentie, ik weet niet
wat ik U daarop moet antwoorden, doch de
beweging in 'tRpk onder de gemeente-secre
tarissen is groot.
De MinisterIk wou, dat ik een groote buil
met geld naast me had en daaruit maar kon
geven, geven, geven (Z.E. trekt aan de bel).
De beer Prinsen Wp bljjven onze zaak bjj
Uwe Excellentie beleefd aanbevelen.
De Minister Er zpn nog zoo'n hoop rjjks-
nbtenaren, wier positie is te verbeteren en
daarmee heb ik in de eerBte plaats te doen."
Met deze boodschap aftrekkende, hebben de
heeren er zeker mekaar wel eens op aange
keken, of zp wel hun hoed op het hoofd had
den en niet soms een ander kleedingstuk, dat
beter aan de voeten past.
Bp kon. besluit:
worden de kapitein ter zee W. F. Blaauw
en de kap.-luit. t. z. J. H. Beucker Andreae
eervol afgevoerd uit het korps zeeofficieren en
benoemd respectievelpk tot inspecteur van de
artillerie der marine en inspecteur vau 's rjjks
stoomvaartdienst, aan welke beide betrekkingen
is verbonden het lidmaatschap der commissie
tot het examineeren van zeeofficieren en adel
borsten; worden bevorderd tot kap. t. z. de
kap.-luit. t. z. A. G. Ellis en J. J. deBruyne
tot kap.luit. t. z. de luits t. z. Ie kl. W. Romer,
A. C. van der Sande Lacoste en S. K. Sybrandi
tot luit. t. z. Ie kl. de luits t. z. 2e kl. J. W.
van Aalst, J. Albarda en C. W. Broers, en tot
luit. t. z. 2e kl. de adelb. Ie kl. B. C. A. van
Renterghem, J. C. van Iterson en J. A. Barrau;
is aan den, op zpn verzoek, eervol en met
behoud van recht op pensioen uit den mili
tairen dienst ontslagen kolonel der infanterie
van het leger in N.-I. A. H. van de Pol ver
leend de titulaire rang van generaal-majoor
de met verlof hier te lande aanwezige
apotheker 2e kl. van het leger in N.-I. C. W.
Boudier, ter zake van lichaamsgebreken, eervol
uit den militairen dienst ontslagen, met toe
kenning van pensioen;
is eervol ontheven van het commando der
koloniale reserve de lnit.-kol. der infanterie
van het leger in N.-I. J. F. D. Bruinsma en
benoemd tot commandant van genoemd korpB
de met verlof in Europa aanwezige majoor der
inf. van het leger in N.-l. G. G. J. Notten.
De gewone audiëntie van den minister van
oorlog zal a. Donderdag niet plaats hebben.
Volgens telegram dt. 16 Febr. aan de Loc.
zou de gezondheidstoestand der troepen op
Lombok zeer ongunstig zpn. Dagelpks komen
verscheidene sterfgevallen voor. Er zpn vele
zieken, die voor evacuatie in aanmerking
komen. Zp kunnen echter niet aan boord van
het stoomschip Amboina gebracht worden,
wegens het verbreken der gemeenschap met de
reede, ten gevolge van het aanhoudende zware
weder. De toestand der van Lombok afkomsti
ge zieken, die te Ampenan in het hospitaal
verpleegd worden, is eveneens ongunstig. Ook
onder hen komen eiken dag sterfgevallen voor.
In het bpzonder zpn het de lpders aan buik
ziekte, die het leven laten.
De zeven krpgBgevaDgen Baliërs, die naar
Lombok teruggestuurd werden, zpn te Ampe
nan met levensgevaar ontscheept. Van daar
werden zp door den controleur naar Tjakra-
Negara gevoerd en vervolgens op vrpe voeten
De bevolking van Tjakra-Negara iB druk
bezig met nieuwe woningen te bouwen.
Te Ampenan worden de levensbehoeften
schaarscher door gebrek aan aanvoer, omdat
de gemeenschap met de reede verbroken is.
De voeding der troepen wordt echter uitste
kend genoemd.
Blpkëns een telegram van den gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Indië van 16 dezer,
wordt de gouvernements-kuffieoogst op Java
vo or dit jaar geraamd op 336.970 pikols.
