N°. 63. 138' Jaargang. 1895. Vrijdag 15 Maart. DE MATTHEUS-PASSION. MLBIHM Deze courant verschijnt dagelijks; met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.- Afzonderlijke nummérs, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel.1 Bij abonnement lager.' Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Reclames 40 cent per regel. fheraometeri Middelburg 14 Mrt. 8 u. vm. 34 gr. m. 12 u. 44 gr-, av. 4 u. 43 gr- F Verwacht verand. wind. Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boiuit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peijx, te ZierikzeeA. C. de Mooiï, te TholenW. A. van Nieüwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh "Van Dxtmab, te Rotterdam, de Gebb. Bïxjnvante, te 's Gravenhage, en A. de La Mat- Asm,, te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangère G. L. Dause Ciï., Joen F. Jomeb. opvolger Advertentiën moeten des namiddags te één uur aan bet bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen Middelburg 14 Maart. Velen in Zeeland, vooral zjj die de poli tieke gebeurtenissen van de laatste veertig jaren hebben meegemaakt, zullen zeker met belangstelling den dood van den heer mr Daniel van Eek vernemen. Zjjn overigden, op 78 jarigen leeftijd, maken Amsterdamsche en Rotterdamsche bladen be kend, terwjjl de Haagsche dit nog niet ver melden, betzp wjjl de heer Van Eek eerst in den laten avond van Woensdag is gestor ven, hetzjj de bladen in de residentie nog zwijgen om familieredenen, waarmee de an dere organen geen rekening houden. De overledene was den 28 Mei 1817 geboren te Hontenisse, waar zpn vader predikant was, en oefende, na volbrachte studie en na 16 Januari 1841 aan de Leidsche hoogeschool te zpn gepromoveerd, in Middelburg enkele jaren de praktjjk als advocaat uit. Nadat hp in 1849 door het hoofdkieBÖistrict Sluis als afgevaardigde was gekozen, vestigde hp hp zich metterwoon te 'b Gravenhage, waar hp eene uitgebreide rechtskundige praktjjk ver kreeg. In October 1850 vaardigde hem het district Middelburg af; en tot 1884 was hp daarvan de vertegenwoordiger, toen wplen de heer mr L. W. C. Keuchenius zpn plaats innam. Sinds dien tpd wjjdde hp zich meer aan vexBohillende algemeene belangen in zpne woonplaatszoo was hp o. a. een der oprich ters en voorzitter van den Nederlandschen Vredebond, en trad hp als vertegenwoordiger van dien Bond voor ons land op bp vredes congressen in Frankrpk en Engeland. Naar zpne inzichten en met talent heeft hp het district Middelburg in de Tweede kamer vertegenwoordigd; en al nam hp vaak een eigenaardig standpunt in, aan zpne eerlpk- heid en bekwaamheid brachten allen, die hem van nabjj kenden, gaarne hulde. Dat hp als afgevaardigde gewaardeerd werd bleek wel bp zpne herkiezingen, 30 October 1866 met 1328 van de 1999 en den 22 Januari 1868 met 1138 van de 1972 Btemmen; allee» na de ontbinding der kamer in 1853 moest hp tegen mr Vaillant overstemmen. Bp gelegen heid van de verkiezing in November 1884 brachten wp aan zpne verdiensten als lid der kamer de hulde, die hem rechtmatig toekwam, en met volle recht konden wp, na zpn val, in ons nommer van 14 November 1884 schrij ven De heer Yan Eek kan terugzien op een welbesteed, parlementair leven; hp gaat heen met het bewustzjjn steeds zpn plicht te hebben gedaan." Men verzoekt ons opname van het volgende Het is den Directeur der rijkspostspaarbank, zoowel uit mondelinge besprekingen, als uit, schriftelijke tot hem gerichte vragen geble ken, dat onderscheidene inleggers bp die rijks instelling zich geen voldoende rekenschap geven van de beteekenis, te hechten aan den waarborg, dien de staat op zich heeft genomen, t en aanzien van de teruggave hunner inlagen en de betaling der aan hen verschuldigde rente. Meer in het bjjzonder bleek dit in de laat ste dagen, naar aanleiding van eene, in enkele dagbladen voorgekomen, mededeeling volgens VAN JOH. S. BACH, II. (Slot) Hoevele beroemde meesterwerken vevbleeken bp den glans dezer compositieAls een monu ment van het geloot van het geloof in al zpn mysticiteit, in al zpne kracht en zpn men- schelpk gevoel staat zp daar, onaantastbaar voor den stroom des tjjds. Toch had de Mattheus- paBsion, voor het eerst uitgevoerd op den Goeden Vrpdag van 1729, een eeuw gesluimerd in de bibliotheek van de St Thomas-kerk te Leipzig, toen de twintigjarige Mendelssohn haar ont dekte. Op Goeden Vrjjdag 1829 werd zj' zegevierend onder zpne leiding te Berlpn op gevoerd Naar aanleiding daarvan schreef Zeiter, Mendels?ohn's leermeester, aan Goethe: nUasere Passionsmusih sec Maithaum vom alien Bach ist glaUgenvg abgegavgen, was ich mir kaum seller glauben warde, wenn ich dagegen not vielen Seilen her er/ahre, dass sie sogar getallen habe." Een bewijs welk een beperkten lof de muziekvrienden dien tijd baar g*wn- welke op postspaarbankboekjes terugbetalin gen aan niet rechthebbenden zouden hebben plaats gevonden. Men vroeg zich af: of de inleggers, in zoo danig geval, wel volkomen tegen verliezen waren gevrjj waard, en toonde te dien opzichte niet gerust te zpn. Daarom acht de directeur der Rijkspost spaarbank het' wenschelpk, in herinnering te brengen, dat (bp artikel 11 der wet van 25 Mei 1880, Staatsblad, no 88) bedoelde staatB- aarborg zonder voorbehoud is gegeven, zoo dat, mocht het werkelpk iemand gelukken zich door slinksche middelen, bjjv. door het stellen eener valsche handteekening, gelden op eens anders boekje te doen uitkeeren, het daardoor berokkende nadeel niet door de titu larissen der boekjes (inleggers, in den zinder wet), doch door de Rijkspostspaarbank zal moeten worden gedragen. Bp kon. besluit is een pensioen verleend van 1317'sjaars aan H. vau Dpk, gewezen directeur der straf gevangenis te 'a Gravenhage zjjn op pensioen gesteld de luit.-kol. bp het korps mariniers J. L. Cadet, ten bedrage van 1800 met een verhooging van 450 de kapiteins bp gemeld korps H. B. Stenfert en C. H. Pilaar ad 1400 's jaars met een ver hooging van 525 voor eerst- en 450 voor is bevorderd tot luitenant-kolonel bij meer gemeld korps de kapitein J. B. Verhey is aan J. M. Rueb, ontvanger der dir. bel. te Leerdam c. a., op zpn verzoek, eervol ont slag uit 'sRjjks dienst verleend, behoudens aan spraak op peneioen is, op zpn verzoek, eervol ontslag verleend aan de commies der telegraphie lste kl. W. Bos, en benoemd tot commies der telegraphic 4de kl. G. W. Röhner, thans klerk der lste kl zpn bevorderd tot opzichter der telegraphie le kl. P. J. H. de Jager en H. J. Nierstrasz, beiden tbans opzichter 2e kl. is benoemd tot directeur van het post- en telegraafkantoor te Alblasserdam G. Baert, thans in gelpke betrekking te Dragten, en tot directeur van het telegraafkantoor te Haarlem C. Prent van Dalen, thans onderdirecteur der telegraphie. De vrjjzinnige kiesvereeniging Arnhem nam met algemeene stemmen de volgende conclu sie aan lo. dat zp de samenstelling van een her- vormings-programma in het belang van een gezonde partijvorming een dringenden eisch des tpdB acht; dat zp, wat den inhoud van een pro gramma als bedoeld betreft, verwpst naar een rapport vau een commissie van haar bestuur, met welks strekking zp zich in hoofdzaak kan vereenigen 3o. dat zp de totstandkoming van de ge- wenschte hervorming op bevredigende wpze echter niet mogeljjk acht, alvorens eene kies- rechtuitbreiding, op de wpze als door de Libe rale Unie wordt voorgestaan, iB tot Btand ge komen en daarom van oordeel is, dat vóór alies.deze uitbreiding op den voorgrond moet bljjven. Volgens Het Vad. zjjn de ontwerpen be treffende het kiesrecht en de personeele belas- Dit was het sein voor Bach's herleving. Zpne werken worden uitgegeven. In 1849 heeft Engeland zpn Bach-Choiren zjjn Bach-society, in 1850, den datum van den honderdjarigen gedenkdag van zpn dood, wordt te Leipzig de Bach-Gesellschaft gesticht om eene volledige uitgave zjjner werken tot Btand te brengeD. 38 volumen zjju reeds bjj de uitgevers Breitkopf en Hartel verschenen. In zpn leven werd Bach alleen als organist gewaardeerd. Zjjn groote koor- en instrumen- taalwerken, voor 't meerendeel manuscript gebleven, overschreden niet de enge gren der kerk, waarvoor zjj bestemd waren, f) Daar hp het zich tot een plicht rekende iedere kerkelpke plechtigheid door een nieuw werk (motet, oratorium of cantate) te vieren, hoorde men zpne werken zelden meer dan eene, en zoo lieten zp slechts eene vage herinnering na. Maar op het hooge standpunt, waarop Bach stond, bekommerde hp zich daar weinig f) De steramen zijner passi msmuziek worden i Tlioraasscliool te Leipzig bewaard. Zij zijn gedeeltelijk d or Bach, gedeeltelijk aoor zijn kinderen, mi sciiien ook met behulp van zijne vr uw, geschrevenhij schreef gewoonlijk de orgel,i-rtij, maar dikwijls ontbreekt die becijfering, daar hij zelf bij de uitvuering de orgelpartij direct nit de partituur speelde en daarbij tegelijk dirigeerde. ting nog niet bjj den Raad van state ingekomen. Een ontwerp tot wjjziging van de zegelbelas ting op effecten is echter reeds den Raad van state gepasseerd en zal binnenkort de Tweede kamer bereiken. JLi©ttei-eia en Kunst. Vrpdag a. s. geeft het gezelschap-Chrisppn in de Salon des Variétés te Amsterdam voor het eerst Shakespeare's Twelfth Night. Dr Burgersdpk, de vertaler, leidt de laatste repe tities. - Yvette Guilbert, de bekende coupletten- zangeres, zal 13 April in het Grand-Thé&tre aldaar optreden. Judels, die Zondag zpn tachtigsten ver jaardag viert, zal dan 's middags in Mille Co lonnes te Amsterdam een »instuif" geven. De heer Willem van Zuylen heeft Woens dagavond bp zpn jubileum-voorstelling in Den Haag zeer veel bljjken van sympathie ont vangen. Onderscheidene kransen, twee kris tallen, met zilver beslagen, karaffen, een win- tergeziebt door en van Louis Apol, een aquarel door en van Verveer, een kristallen kaarten- schaal en nog tal van andere stoffelpke be- wpzeu mocht hp in ontvangst nemen. De zaal was stampvolZondagmorgen was er al geen biljet meer te krjjgen, en ontving Van Zuylen van een beroemd schilder een briefje of hp, jubilaris, nog niet ergens één plaatsje wist. De heer Faassen overreikte vele der aange boden cadean's met eenige vriendelpke woorden, welke door Van Zuylen werden beantwoord met een betuiging van vreugde, dat bp in zpn geboortestad door een Hagenaar werd toege- 'proken en met een guitige herinnering aan de dagen dat Faassea op dezelfde planken hem, Van Zuylen, als kwajongen, met een schop wegjoeg. En diezelfde vriend en kunstbroeder, wiens goedheid hp niet genoeg roemen kon, bracht hem thans, o, tegenstelling, op deze plek cadeau's, als zoo vele bewpzen van vriend schap van het lieve Haagsche publiek, aan hetwelk Van Zuylen thans zpn dankbaarheid vertolkte. Aardig was het dat onder de kransen er een was van den Haagschen bloemist, voor wien Van Zuylen indertjjd, zooals in zpn levensschets verteld wordt, bouquetjes heefi verkocht. ONDERWIJS. Bp de Woensdag aan de Ambachtsschool te Goes plaats gehad hebbende uitreiking van prpzett in de eerste der kleine wedstrpden, waarvoor prjjzen in geld werden beschikbaar jsteld, waren volgens de G. Crt., winners voor het timmeren uit de 3e klasse: J. Crucq en C. van BUtterBwpk (f 2.50), die bjj geljjk aantal punten overeenkwamen den prps samen te deelende 2e kl. L. A. Marcusse (f 1.50); en de le kl. afd. A, J. M. v. d. Pepl (f 1.25), afd. B, J. Koeman (f 1.- voor het smeden uit de 3e kl. W. F. van Riet f 2.50); de 2e kl. A. den Boer (f 1.50) de le kl. afd. A, D. A. Romjjn 1.25), afd. B, G. C. van Blitterswjjk (f 1. Na gehouden examen zpn tot de rijks normaallessen te Axel toegelaten tot de le klasse éen vrouwelijke en 10 manneljjke leer lingen tot de 2e klasse 3 en tot de 3e klasse. om. Hp werkte met de middelen, die bp had in Coethen, waar de Calvinistische geest het orkest en zelfs het orgel uit de berk verbant, ontstaan de aardige Fransche suiten, modellen van frischheid en bevalligheid. In een akte, waarin Bach den raad der stad Leipzig beschuldigt van verwaarloozing der kerkmuziek, lezen we dat zpn boor bestond uit 54 zangers, waaronder 17 zu gebrauchende, 20 noch nicht zu gebrauchende, und 17 tinlüch- tige, zpn orkest, waarvoor bjj minstens 18 personen gevraagd bad, uit 4 Stadt Pfeifern 3 Kunstgeigern und einem Geséllen. Met zulke geringe hulpmiddelen, zonder zpne enge omgeving te verlaten, weet hp zpne grootsche ideeè'n te verwezenlijken. Nog reBt ons een woord te zeggen over de fuga, dien gelief koosden muziekvorm van Bach. Zp was de voornaamste muzikale kunstvorm der polyphonie. Door haar echt scholastische» vorm afgeschrikt, hadden de Italianen haar spoedig aan de kerk overgegeven, maar de Duitsche meesters werkten met haar voort, droog, hoekig, zonder verbeelding en zonder personaliteit. Bach bljjft trouw aan de traditie, doch neemt van de Franschen hunne gratie. 2 manneljjke leerlingen. 2 candidaten voor de le klasse werden afgewezen. UIT STAD EN PROVINCIE. Belangstellenden in Ons Huis te Middel burg herinneren wp dat Vrijdag a. (morgen) de knipcursus niet door gaat; laterdag, des avonds te acht uur, de heer P. F. van Sippe in de leeszaal Bpreken zal over de alcohol-kwestie eene Volkszaaken dat op den zélfden avond, van 8-9 uur, gele genheid bestaat tot inschrijving, als gewoonlpk. Voor den aanleg der haven- en kanaal- werken in en langs Middelburg is zooals men weet aan den staat der Neder landen, volgens overeenkomst van den 23 Februari 1866, gewpzigd bjj die van 24 Juli 1874, verschuldigd eene som van 500.000. Daarvoor moet, te beginnen met 1876 en ver volgens, gedurende 20 jaren f 10.000 en ge durende de 20 daaraanvolgende jaren, aanvan gende in 1896, 15.000 's jaars aan het rijk uitgekeerd worden. Thans is, ingevolge het door Burg. en Weth. tot H. M. de Koningin Regentes gericht ver zoek, aan de gemeente toegestaan om gedu rende de jaren 1896, 1897 en 1898 f 5000 per jaar af te lossen instede van f 15.000. - In de commissie, belast met het afnemen van het examen van apothekersbediende te Breda, is benoemd tot voorzitter de inspecteur voor het geneeskundig staatstoezicht voor Zee land en westelijk Noord-Brabant, dr. A. van der Loeff, te Breda, met bepaling dat hp bp verhindering tpdelpk zal worden vervangen door het lid van den geneeskundigen raad voor Zeeland en westelijk Noord-Brabant, dr. J. P. BerdeniB van Berlekom, en tot lid de heer A. J. Wjjnne, apotheker, beiden te Mid delburg. Uit Vlissingen schrpft men ons Algemeen bekend is 't misschien nog niet, wat men met 't blikafval, dat hier bjjna dage- Ijjks met de mailbooten aangebracht en verder per spoor naar Duitschl and vervoerd wordt, doet. Die schijnbaar waardelooze voorwerpen wor den daar in de fabriek langs electrischen weg van 't tin ontdaan, waarvan men een zout fabriceert, dat voor de zjjdefabrikanten van groote waarde is. Wat van dit tin niet voor dit doel gebruikt wordt, wordt ter markt gebracht, terwjjl het overbljjvende jjzer voor velerlei doeleinden bruikbaar is. Tot nog toe bestaan die fabrieken alleen in Duitpchlandonlangs echter heeft zich eene combinatie van eenige ingezetenen, bestaande uit de heeren H. L. Hermans, R. J. Brakema en M. Laernoes, gevormd, met 't doel zoo'n fabriek hier ter stede op te richten. Ter uitvoering van dit plan waartoe reeds proeven genomen zpn is dezer dagen aan het gemeentebestuur het verzoek gericht om een in de nabpheid der waschinrichting gelegen stuk grond te mogen koopen. Dat deze nieuwe inrichting, waarin aanvan kelijk een dertigtal menschen werk zullen vinden, veel tot den bloei en welvaart onzer gemeente moge bjjdragen Te Vlissingen zpn op de vastge stelde kiezerBljjsten geplaatst voor de Tweede van de Venetianen bun uitstekend gevoel voor kleur en vorm Op zpn beurt maakt bjj zich van de fuga meester, brengt er leven iD. Elk deeltje bp hem zingt, en de élan is zoo groot, dat bet accompagnement dikwpla het hoofdmotief meesleept. Op de grilligste wpze speelt hp met den moeiljjken vorm, telkens zpne banden verbrekend; maar ook als de uiterljjke symetrie verdwpnt, bljjft het inner- Ijjk evenwicht bewaard. Hjj overwint d( scholastiek met de wapenen, die zp zelf hem aanbiedt. Bedenkt men dat hjj aan de grenzen stond eener oude wereld en van een aanbrekenden nieuwen tpd, dan begrppt men de innige vereeniging van schpnbaar contrasteerende elementen, die men in zpne muziek vindt. Toen in Italië de Renaissance doorbrak, kon men bjj Dante gelpke verschijnselen waar nemen hartstochtelijkheid in een strengen vorm, poëzie geformuleerd in wetenschappelijke taal, fijn gevoel verborgen in de kunstgrepen der rhetorica. Zoo ook is de kunst van Bach teer en subtiel, Men heeft, door liern gecopieerd, stukken gevonden van Palestrina, Erescobaldi, Lntti, Vivaldi, Xeijzer, Grann, Coup erin. kamer 953 en voor de Provinciale staten en den Gemeenteraad 952 kiezers. Onder Vlissingen is heden middag in een koeienput op eene weide aan den Nieuwen Vlissingschenweg het ljjk gevonden van een tot nog toe onbekend mande politie schouwde het ljjk. - Door den directeur-generaal der Mij tot Expl. van Staatsspoorwegen is een eervolle vermelding toegekend aan J. C. L. van Houcke machinist le kl. te Vlissingen, wegens betoonde oplettendheid, en W. de Grooth, conducteur le kl. aldaar, wegens betoonde eerlpkheid. - Ten overstaan van den notaris P. de Maret Tak te Vlissingen is Woensdag te O o s t-S onburg in het openbaar verkocht de herberg Dorpzicht aldaar met timmermans winkel, erf en tuin groot 5 a. 65 c.a. voor f 2152en 80 a. 90 c.a. bouwland aldaar, nabp di n D inkeren weg voor f 1021. - Zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer gemeld werd is Woensdag ochtend om zeven uur te Westkapelle in de Noordstraat een huis ingestort. De man was naar zjjn werk, de vrouw met t^ree kinderen bevond zich in de woningeen klein stuk muur, een deur en raamkozijn is alles wat daarvan nog staat. De arme bewoner Jan Stroo heeft veel Bchade, daar er heel wat huishoudelijke goederen door de neervallende pannen en steenen zpn ge broken. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor» Uit Walsoorden wordt ons geschreven: Nu de ijsgang geheel is afgeloopeu kan de schade, daardoor ontstaan aan de strandhoof- den op den oever van het calamiteuse water schap Walsoorden, worden bepaald. Op zes dezer hoofden werd ruim 1700 Ms rpsbeBlag beschadigd. Met de herstelling daar van zal spoedig worden aangevangen en dit geeft weer een drie- of viertal weken bezig heid voor de alhier wonende strand werkers, die reeds eenige weken werkloos zpn. - De heer F. van Hoeve te Axel hield zich reeds sedert langen tpd bezig met het maken van kaas op kleine schaal in zpne boterfabriek, staande in de polder Beoosten- en bewestenblij. De uitkomsten dezer kaasfabricatie zpn zeer gunstig en daarom is de boterbereiding ge staakt en wordt thans uitsluitend kaas gemaakt. Uit Terneuzen wordt aan de N. R. Crt. gemeld dat aan boord van de Russische bark Eliél, kapitein Erikson, liggende op de reede aldaar, muiterp ontstaan is. De equi page was onwillig aan de bevelen van den kapitein te gehoorzamen en nam zelfs een dreigende houding aan, zoodat de kapitein de hulp der politie inriep. De gemeentepo litie, die daarna aan boord verscheen, mocht het na veel moeite gelukken de orde te her stellen. De bootsman, die de aanvoerder was, werd evenwel naar het huis van arrest over gebracht. De tentoonstelling? in de Sociëteit „De Vergenoeging.'* Wanneer men weet hoeveel er door onkunde uit vroegere tjjden verloren is gegaan, hoe roekeloos en moedwillig historische zaken zpn naïef en gekunsteld, mystiek en algemeen menschelpk. Na hem vervalt de fuga weer tot hetstp've, dorre karakter van vroeger. De kunstvorm is te gecompliceerd, te mathematisch, om op den duur eene vrjje, spontane uiting der gedachten mogeljjk te maken. Bach wist haar te plooien naar zpn wil. Al onze muzikale vormen, al de zoogenaamd door ons ontdekte rythmische, chromatische, harmonische combinaties zpn in de fuga van Bach te vinden. De kunst om een motief op oneindige wpze te varieeren hebben Mozart, Beethoven, vooral Wagner van den ouden Duitschen meester geleerd. MARIE B. v. B. VesffgttdeMng-sïa*» CoMertes ens. Rtddelltwrgt Vrpdag 15 Mrt. Tentoonst. sociëteit Ver genoeging 12 6 u. Vrpdag 15 Mrt. LezingWuifsdepartement. Concertzaal 8 u. Maandag 18 en 25 Mrt. Voordracht Nat. Gezelschap. W o e n s d. 20 Mrt. Uitvoering Zangv. T. O. en U. Koorberk 7l/j u. Maandag 25 Mrt. Verg. Stoomtr.-Mjj Bres- kens-Maldeghem N. Doe len, 1 en 2

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1