N°. 55.
138' Jaargang.
1895.
Woensdag
6 Maart.
FEUILLETOI
IMIMMHSSCBÏ WRIT.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
mei uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post francoi
Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel: Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
Reclames 40 cent per regel.
Th er mom eter
Middelburg 5 Mrt. 8 u. vin. 2 9 gr.
m. 12 u- 37 gr. av. 4 u. 35 gr. F
Verwacht verand. wind.
Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Box/uit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KrniningenF. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Moon, j
te TholenW. A. van Neeuwenhdijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën
aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgs Van Ditmab, te Rotterdam, db Geeb. Bsliniahts, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Aze., te Amsterdam, j
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie t ^aórale de Publicité étrangère G. L. Dadbe Cis., John F. Jonsh, opvolger j
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des avondB nog worden opgenomen
Middelburg 5 Maart.
De eedskwestie te Helder geeft De Gemeen
testem aanleiding nog eens aan te driDgen op
een afdoende regeling dezer zaak bjj de her
ziening der gemeentewet, door voor dergelijke
gevallen een macht aan te wjjzen, die kan
beslissen. Waar de minister verklaarde dat
het hier niet een omvangrijken wetgeven-
den arbeid geldt, doch slechts het schrappen
van enkele woorden uit de betrekkelijke wets
bepalingen, en de kamer zelve ieder oogenblik
het initiatief kan nemen om bedoelde wjjziging
aan te brengen, wjjst De Gemeentestem er op
dat de heer Van Boneval Faure in de Eerste
kamer niet alleen de zaak ter sprake bracht,
maar zelfs een proeve van een wetsontwerp
overlegde. Die oplossing kwam den minister
weder te eenvoudig voor, en daarenboven
waren z. i. meer urgente aangelegenheden aan
de orde. Al wil nu De Gemeentestem dit
alles niet tegenspreken, het blad neemt toch
akte van 's ministers verzoekuit zjjn ant
woord niet af te leiden dat de regeering van
meening is, dat nöch nu, noch later ten deze
naar een goede regeling moet worden gestreefd.
De minister van marine heeft aan de Tweede
kamer ingezonden het uittreksel van het ant
woord dat de commandant der zeemacht in
Oost-Indië gegeven heeft op 's ministers vraag
om inlichtingen omtrent de samenwerking
tusschen zee- en landmacht in Oost-Indië bjj
gelegenheid van de expeditie naar Lombok,
en zulks naar aanleiding van de door den
heer Van Vljjmen in de Tweede kamer ter
sprake gebrachte grief tegen de marine in
Ned. Indië.
Op grond van verschillende beschouwingen
komt de commandant der marine tot de con
clusie, dat de commandant der scheepsmacht
in de wateren van Lombok by de ramp van
25 op 26 Augustus met veel beleid en oordeel
heeft gehandeld en dat iedere afwjjking van
zjjne nu gevolgde gedragsljjn wel had kunnen
leiden om de verliezen te vergrooten, maar
niet om eenigerlei verbetering in den toestand
te brengennieuwe bezwaren en gevaren
zouden in het leven zjjn geroepen en de toe
stand van het geheel nog hachelijker zjjn
gemaakt.
Voor zoover de minister van marine de zaak
van hieruit en met de hem thans bekende
gegevens kan beoordeelen, verklaart hjj vol
komen de meening van den commandant der
zeemacht te kunnen deelen.
schen den minister van justitie en den presi
dent der 's-Gravenhaag6che rechtbank. Het
resultaat hiervan zou zjjn, dat door den Mi
nister zat worden voorgesteld, het aantal
rechters met twee te vermeerderen.
By kon. besluit
is dr. W. G. C. Byvanck, benoemd tot bi
bliothecaris der Koninklyke bibliotheek.
is Ph. W. Weber te Wolvega benoemd tot
schoolopziener in het arrondissement Heeren
veen.
De gewone audiëntie van den Minister van
Marine zal op Vrjjdag den 8sten Maart a. s.
niet plaats hebben.
De minister van financiën heeftin het wets
ontwerp betreffende de heffing van invoer
rechten naar de waarde der goederen bjj nota
nog twee wyzigingen voorgesteld. De eerste
strekt om de schadevergoeding voor door den
aangever ondervonden oponthoud der goederen.
bepalen op ten hoogste 15 pet. van de
waarde der aangehouden goederen, mits over
de vraag in hoever termen tot vergoeding
bestaan en over het bedrag vooraf inlichting
j gegeven door den aangever of zjjn ge-
lachtigde en een door den directeur der invoer
rechten aangewezen persoon.
De tweede verandering heeft ten doel om,
overeenkomstig het reeds door de commissie
van rapporteurs gedane voorstel, in de wet de
bepaling op te nemen dat zjj binnen vier jaar
wordt herzien.
Het Dagblad verneemt, dat nogmaals eer
ernstige conferentie heeft plaats gehad tus-
JJE MOLEffWIEKEE.
Novelleuit het Fransch,
JEAN RAMEAU.
De geschiedenis van Karei en Klara was
hoogst eenvoudig; zjj leefden te zamen in eer
en deugd en hadden elkaar hartelyk lief. Hjj
was vjjf en dertig, zjj dertig jaren oud; zjj
woonden te Parjjs en hadden geen kinderen.
Klara had eene betrekking aan de Fransche
Bank en Karei aan de Credietvereeniging
ïiun gezamenljjk inkomen bedroeg vierhonderd
francB in de maand en zjj konden zich dus
eenige weelde veroorloven, alsde comedie
te Batignolles, wedrennen te Saint-Ouen, ver
snaperingen te Auteuil. Hunne uitstapjes
hadden zich nooit verder uitgestrekt dan het
departement van Seine-et-Oisemaar op zeke
ren dag beklommen zjj de hoogte van Mont-
martre en ontdekten van daaruit de »buttes
Chaumont"zy geraakten toen in verrukking
over de Bohoonheden der natuur.
De echtgenoot zeideWat moeten bergen
toch mooi zjjn."
En de vrouw antwoordde*Als wjj eens
naar de Pyrenëen gingen? Uw familie komt
daar immers vandaan? Eu hebt ge niet zelis
een tante te Pau
Karei herinnerde zich inderdaad, dat zjjne
tante daar woonde en bon zich zelfs haar naam
te binnen roepenAdèle Beyries. Zoo gezegd,
zoo gedaan. Zjj schreven haar dat zjj in de
eerstvolgende vacantie eene week te Pau zouden
komen doorbrengen; en maakten dadelyk de
noodige toebereidselen voor die reis. Om
4e Pyrenëen -ten- roHe-te-kunnen genieten
De Tweede kamer ontving een wetsontwerp,
dat dient om, in navolging van hetgeen ge
schiedt ten opzichte van de Staatsrekeningen,
ten aanzien van de Indische rekeningen, bjj
de wet de bestemming der voordeelige sloten
te regelen en in de dekking der nadeelige sloten
te voorzien. Het wetsontwerp bevat daarom
eene regeling van de bestemming der batigp
sloten en van de dekking der nadeelige sloten
zooveel mogeljjk over het 25-jarig tjjdvak vaD
1867 tot en met 1891. Ter gedeelteljjke dek
king van het slot der rekening over 1892 wordt
reeds eene Bom van f 761.399.90 uit het voor-
deelig slot der rekening over 1887 bestemd.
Na aanneming van dit wetsontwerp zullen
alleen nog zjjn te regelen de batige saldo's
over 1889 en 1890, te zamen bedragende
f 12.701.717.38. Een gedeelte van het saldo
over 1875 en de saldo's over 1877 en 1878
worden bjj dit voorstel tot een gezamenljjk
bedrag van 127a millioen, bestemd om te
dienen tot zoogenaamd administratief kapitaal
voor Nederlandsch Indië.
JLetteren en Kunst.
De strjjd tusschea de twee Nederlandsche
opera's te Amsterdam is thans geëindigd door
den ondergang van de oudste, die van den
heer De Groot in het Paleis van Volksvlijt.
Op een vergadering van artisten verklaarde
na een lang debat de heer De la Fuente met
geen minder orkest of koor in Volksvlijt te
kunnen werkenzjjn reputatie zou daaronder
Ijjden. En nu hem bjj het gezelaehap-Van der
Linden de leiding van het Fransche repertoire
was aangeboden, bleef hjj weigeren voor eigen
rekening de opera voort te zetten, zoodat zjjn
benefiet op heden niet doorgaat. Maurits de
Vries gaat wellioht mede naar het Leidsche-
plein.
En zoo is deze Koninklyke vereeniging ten
ondergegaan, naar men zegt omdat de hand,
die haar jaren lang onderhield, zich plotseling
terugtrok.
De kon. vereeniging Het Ned. Tooneel
voerde Zaterdag in het paleis te 's-Hage voor
de beide koniginnen en 280 genoodigden,
waarvan het grootste deel bestond uit kinderen
van 12 tot 17 jaren uit de hooge kringen der
stad en van ambtenaren en officieren van het
garnizoen, Dokter Klaus op.
De buste van dr E. Laurillard, is Maan
dagmorgen zonder eenige plechtigheid ge
plaatst in den voorhal van het Rjjksmuseum
te Amsterdam.
De sprekend geljjkend marmeren buste,
staande op een zuil van Zweedsch graniet, is
gebeiteld door den Haagschen beeldhouwer J.
H. M. Odé.
Ook in het Geivandhaus te Leipzig had
het Hollandsche dames-trio een groot succes.
De Signale zegt, dat zelden een reputatie meer
was gerechtvaardigd er dat de verwachtingen
werden overtroffen. Het publiek bracht
de zangeressen ovaties en zjj moesten een lied
van Brahms herhalen. Het drietal werd aan
stonds voor het volgend seizoen geëngageerd
en zal nog in dit seizoen in de kleine Gewand-
haus-zaal optreden.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Door het bestuuren de leden van de
alhier bestaande timmerliedenvereeniging
Door vereeniging verbeteringafdeeling van
den Algem. Ned. Timmerliedenbond, is aan
de verschillende patroons te dezer stede een
schiy ven gericht, waarin zjj hunne ongunstige
positie in zake den loonsfcandaard uiteenzetten
en verzoeken om langs ordeljjken weg hun
positie te verbeteren door met 1 Mei a. h. het
Loon met 3 cent per uur te willen verhoogen
het overwerk met 25 en het nacht- en
Zondagwerk met 100.
Aan het slot van dit, in den vorm van een
getroostten zjj zich te Parjjs allerlei opofferin
gen geen Portugeesche oesters, noch tooneel-
voorstellingen meer! Eindeljjk was de maand
Augustus daar. Klara en Karei vroegen tegeljjk
verlof en op een Zaterdagavond vertrokken
zy. Vier-en-twintig uur later waren zjj te
Pau dadelyk gingen zjj hunne tante zoeken
en vonden haar zonder moeiteaan het hek
van het kasteel verkocht zjj bonbonnières en
portretten van Hendrik den Vierden. Zjj wees
haar neef en nicht een goed hotel aan.
Het stortregendemen zag niet meer bergen
dan op de Place de la Concorde den volgenden
dag was de lucht dik bewolkt en vertoonden
de bergen zich nog altjjd niet.
Dat is niets," zeide Karei, slaat ons maar
vast wat gaan wandeleneindeljjk zullen we
er wel een vinden."
Maar in plaats van te loopen naar het Zui
den, waar de Pyreneën zjjn, richtten zy hunne
schreden naar het noorden, waar de onmete
lijke landen zich uitstrekken.
Twee uren lang liepen zjj vol vertrouwen
door. De nevel trok ten laatste op en zjj zagen
toen aan hunne linkerzjjde eene heuvelrjj.
»Daar zjjn zyriep Karei uit, en zjjn
vorschend oog zocht reeds de eeuwige sneeuw.
sGelooft ge dat heusch?" vroeg Klara?
»Wel zeker!"
Dapper beklommen zy dan ook de eerste
helling. De lucht verhelderde meer en meer,
de wolken scheurden zich en lieten breede.
stukken blauw zien. Weldra scheen de zon
en de laatste nevelen verdwenen voor hare
warme stralen, als vluchtende witte leger-
icharen. De twee Paryzenaars klommen maai
altjjd. Plotseling zagen zjj een windmolen
die boven op den hoogsten top zjjn oude
grjjze wieken rondbewoog. Op dit gezicht
was Karei wel wat uit het veld geslagen
waren er dan molens op de hoogste punten
van dezen bergketen
»Bah," zeide Klara, >ik heb altjjd wel
gezegd, dat de eigenlyke Pyreneeën nieta
bjjzonders zijn."
Toch zetten zy hunne wandeling maar voort
en na tien minuten waren zjj aan den voet van
den molen. Er was toen geen wolkje meer
aan de lucht.
Eensklaps slaakte Klara, die zich omgewend
had, een kreet van verbazing.
»0, Karei, zie toch eensKarei bleef
even bewonderend staan als zjjn vrouw.
De echte Pyreneeën vertoonden zich in de
verte aan het einde van eene breede vallei en
van den heuvel af was het gezicht er op zoo
indrukwekkend, dat Klara en Karei er vol
aandoening en zwjjgend van bewondering naar
keken. De bergen strekten zich uit in breede,
blauw-gryze rjjen, achter elkaar, telkens hooger,
telkens dichter bjj de wolken, en de laatste
rjj scheen met den sneeuwdos van zjjn kruin
zon te willen aanraken. Nooit hadden
Karei en Klara zoo iets schoons gezien en
onwillekeurig vulden zich hunne oogen met
tranen.
»0, wat is dat verrukkelyk, heerlyk,"
stamelden zy zacht.
Zy wezen elkander de golvende ruggen der
gekartelde rjjen, de spitse koppen, gehuld in
lichte wolken als geestverschijningen in gol
vend gaas. Zy toonden elkaar de verschillende
groepen, de kleurschakeeringen, de lichte damp,
die uit het dal opsteeg en die de bergen
scheen op te heffen van den grond en op te
voeren naar het hemelruim, als droombeelden.
Urenlang bleven zy daar en eiken dag
kwamen zjj er weer terug. Hoe gaarne hadden
zij die bergen van nabjj gezien 1 Maar, daartoe
j waren zy niet rjjk genoegdat zouden ze het
1 volgend jaar eens doen. Nn moesten zjj zich
vergenoegen met ze uit de verte te bewon-
adres gegoten, verzoek noodigen de ondertee-
kenaars de patroons uit op een van hun zjjde
te- bepalen avond een vergadering te beleggen
om de belangen van patroons en werklieden
te bespreken en te trachten tot eene humane
oplossing te geraken.
Bljjkens het verslag van de Spaarbank
alhier, opgericht in 1819 door het departe
ment Middelburg der Maatschappij tot Nut
van t Algemeen werd in het jaar 1894 4, 3,
Vioo en 2 rente aan de inbrengers vergoed.
Yerder vermeldt het verslag de volgende
cyfers: bedrag van inbreng f 123.583.02 tegen
116.545.88 in 1893 aan rente is bjjgeschreven
f 24.989.68, terugbetaald is 131.294.34, bet
kapitaal, aan de inbrengers verschu'digd op 31
December, was f 716.508.01s tegen f 699.229.65s
in 1893 de waarde der bezittingen op 31 De
cember bedroeg f 872.560.34, tegen f 849.057.646
een vorig jaar.
Aan renten is ontvangen f 28 500.12, de kos
ten van administratie en lokaal bedroegen
2872.64s, het waarborgfonds 156.052.32s
tegen f 149.827.99 in 1893, zjjnde over het
kapitaal aan de inbrengers verschuldigd
21.78 pet.
Het getal ingebrachte posten was 4263 tegen
4131 in 1893, dat der terugbetaalde posten
2557 tegen 2455 in 1893nieuwe inbrengers
waren er 532, afgeloste rekeningen 341 en het
getal inbrengers op 31 Decembér 5765 tegen
5574 in 1893.
Het tegoed op 31 December was verdeeld
als volgtvan f 5 en minder 820, van f 5
tot f 20 832, van f 20 tot f 50 887, van 50
tot f 100 863, van 100 tot 5C0 2152, van
f 500 tot f 1000 201, boven f 1000 10.
Het gemiddeld tegoed per inbrenger was
f 124.28s tegen 125.44s in 1893.
Maandag namiddag werden door iemand,
die tydelyk zonder werk was, in een oogen
blik van opgewondenheid in een herberg op
Markt alhier een zestal ruiten inge
slagen.
Tegen den man is proces-verbaal opgemaakt.
De Middelburgeche sohroef-stoomboot No.l,
bereikte Zondag Rotterdam na een vaart bui
tenom, die voor de flinke boot volstrekt niet
gevaarlyk is en waar ze niets van het jjs te
Ijjden heeft. Beneden de Maasbrug werd ge
ankerd en eene lading ingenomen. Maandag
vertrok de boot weer langs denzelfden weg
naar Middelburg.
Ook de Valk heeft Zondag met volle lading
de reis van Rotterdam naar hier gemaakt en
Maandag is ook een dier stoomschepen van
iddelburg naar Rotterdam vertrokken.
Een der kwartiermeesters aan boord van
het stoomschip Engeland van de Mjj Zeeland
A. L. genaamd, heeft zich schuldig gemaakt
aan diefstal van tot de lading behoorende
goederen.
Het gestolene (manufacturen) is door de
politie in beslag genomen, terwjjl de dader
Maandag naar de gevangen:s te Middel
burg werd gebracht.
In de Maandagavond gehouden 13e alge-
meene vergadering van de vereeniging Hulp
in Nood te Vlissingen, waren met het
bestuur en de financieele commissie 20 leden
tegenwoordig.
Uit de rekening en verantwoording van den
penningmeester, den heer A. F. Krahmer,
bleek dat in 1894 de ontvangsten hebben be
dragen f 1184.00s, waaronder begrepen zjjn
de jaarljjksche contributiën ad f 440.90, buiten
gewone bjjdragen ad f 620.105, teruggave van
voorgeschoten gelden f 39 en 80 met een
speciaal doel ter beschikking van het bestuur
gesteld.
De uitgaven bedroegen f 1217.70, zoodat de
rekening sloot met een nadeelig saldo van
T 33 69s.
Uit het daarna door den secretaris, den heer
A. L. A. van Unen, uitgebracht jaarverslag
bleek, dat de vereeniging thans 257 begun
stigers, leden en donateurs telt, die te zamen
jaarlyks f 448.39 contribueeren. In zjjn ver
slag deed hjj uitkomen dat de vereeniging
meer sympathie, niet het minst op financiëel
gebied, verdiende en wekte hjj dan ook na
mens het bestuur alle leden op, om te trach
ten versterking der geldmiddelen te krjjgen.
De aan de beurt van aftreding zjjnde
heeren A. J. van Ockenburg, voorzitter en E.
"1. Chevalier, en W. L. Winkelman, commis
sarissen, werden als bestuursleden herkozen,
evenals de heeren P. L. Mets, J. W. H. Brou
wer en W. Klomp, als leden der financiëel®
commissie.
Maandag werd door G. Wjjnand te B i g-
g e k e r k e een prachtige witte zwaan ge
schoten, die een vlucht had van 2l/t meteren
eene lengte van U/s M., terwyl zjjn gewicht
10 KG. is.
Daar hjj met ganzenhagel in den bek werd
getroffen, is het dier geheel ongeschonder.
Eenige visschersvaartuigen zjjn Dinsdag
namiddag, door de sleepboot »Hansweerd
door het kanaal naarWemeldinge gesleept, ten
einde de mosselperceelen, gelegen in de Ooster-
schelde, te bezoeken. Een mosselvaartuig, na-
leljjk van J. Pols, beladen met mosselen
komende van Y e r s e k e, is zeilende naar Ant
werpen vertrokken. Dit is het eerste vaartuig
met mosselen, dat na den winter naar Belgie
Zondagavond omstreeks tien uur ontstond
brand in twee schelven onbewerkt vlas, staande
deren. Zjj kochten kaarten, photographieën,
een reisgids en leerden de namen der toppen
van buitenallen waren ze gemakkeijjk te
vinden. In het Oosten de Mont Vallier, de
pic d'Arbizon, de pic de Bigozze, de Mont
Aiger, de Ardides, waarboven de Néonvielle
gletscher glinsterde; vervolgens meernaar het
Zuiden de Mouné van Ganterets, de Gabizos,
;ne-male met zjjn top de Ger; in het
Zuiden stak de pic d'Ossan zjjn dubbele kruin
naar boveneindeljjk, naar het Westen, de
Scarput, de Anie, de Orhy en de kleinere
Baskische bergen, die zich tot aan den Oceaan
uitstrekten.
Karei en Klara vonden dit uitzicht het aller
schoonste en toen het einde der vacantie kwam,
kostte het hun moeite er afscheid van te
nemen. Welk een prachtig land moesten zjj
verlatenWaarom waren zjj daar niet ge
boren en sleten zjj er hun eenvoudig leven
niet Oaltjjd buiten te leven, ver van de
menschen te midden der bergen en niet altjjd
krjjschend straatrumoer te hooren! Herder
of landbouwer te zjjn, oud te worden in het
volle zonlicht in plaats van te cjjferen in een
onderaardsch kantoorVooral Karei was droef
geestig gestemdbjj was de kleinzoon van
bewoners der Pyreneën; zjjne voorvaderen
hadden daar ginds te midden der bergen ge
woond zjj waren er gestorven en het scheen
hem alsof hun stof hem er heen riep, hem,
den verbannen kleinzoon, die verdoold was
in de groote stad.
Toen hjj den laatsten dag afscheid wilde
nemen vaD de bergen, zag bjj een molenaar
uit den windmolen komen. Een zonderlinge
gedachte kwam toen bjj hem op.
»Dag mjjn goede vriend" zeide hjj tot
den molenaar.
>Goeden dag, mjjnheer."
»Aan wien behoort deze inolen?"
»Aan mjj zeiven."
»En hebt gjj er land bjj
»Acht hectaren."
»Zoudt ge die willen verkoopen
»Dat hangt er van af," zeide de mole
naar, de reizigers van het hoofd tot de voeten
opnemende.
Hoeveel vraagt ge
»Hoeveel ik vraagVyftien duizend
franken."
»Kom, ge laat het mg wel voor tien dui-
end
»0 neen, mynheer, nooit van mjjn leven.
Neen, twaalf duizend, dat is het allerminste.'1
Daarop ging bjj weer naar binnen, om te
toonen dat bjj geen grjjntje meer zou toegeven,
Toen hij echter zag dat de vreemdelingen
zich verwjjderden, liep bjj hen na en zeide 1
Als u me toch maar uw adres wilde tgeven,
men heeft soms op eens geld noodig en
dan zou zelfs tien duizend het is heurch
om niet, mynheer."
Karei gaf zjjn adres te Parjjs en vervolgde
zjjn tocht, zich geweld aandoende om niet van
Ischap te zingen. Toen zo uit het gezicht
van den molenaar waren, zeide Clara»Maar
Karei, ben je mal
Waarom
»Wilt gjj dien molen koopen Gjj
Wel zeker, ik 1"
*En het geld
ïDat zullen we wel hebben 1 Ge zult
zien, we gaan nacht en dag werken. Werken
p.n Bparen. Het zal wel gaan, dat verzeker
ik je. In vier jaar zullen we onzen molen
erdienen over vier jaar, misschien wel over
drie! We zullen hem eerst huren, maar als
we gepensionneerd worden, gaan we hier in
stille afzondering leven, zoo als nu de molenaar.
Dan kunnen wjj de bergen dag aan dag zien,
begryp je? dag aan dag! Wat zullen we
