N°. 48. 138e Jaargang. 1895. Dinsdag 26 Februari. IHDDElBlim COMT. Deze courant verschijnt d a g e I ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen: Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f S Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. Vli ermometei. Middelburg 25 Febr. 8 u. to. 31 gr. m. 12 u» 33 gr-, av. 4 u. 32 gr. F Verwacht N. O. wind. Advertentlëa Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mebtdagh Zoon, te GoesA. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te BjroiiiingenF. v. u. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooi?, te Tholen: W. A. va» Neeuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder zie men alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentièn moeten des namiddags te één uur aan, evenals de advertentie-bureau's van Niigh Van Ditmab, te Rotterdam, db Gein. Bslinpante, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azzn, te Amsterdam. aau het bureau bezorgd zjjn, wilU-n Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daubs Cie., John F. Jones, opvolger- j zjj des avonds nog worden opgenomen Middelburg 25 Februari. De Standaard schrjjtt bet volgende »Tn de liberalistiscbe pers, en zoo ook nu weer in de Zutphensche en Midd. Cour., poogt men ingang te geven aan de legende, alsol het plan om weer den alouden schoolstrjjd, kon het, nog heftiger dan weleer te doen ontbran den, tendentieus zou zjjn. Dit plan toch zou, naar luid dier legende, de vrucht zgn van een slim opgezet spel, ten einde op die wgs de democratische en aris tocratische antirevolutionnairen, en deze saam met de roomschen, weer onder den ouden schoolhoed te vangen. Zelfs wordt onze ontboezeming over de een heid der beljjders van den Christus, hiermee in verband gebracht. Ter afsnjjding nu van misverstand, en om die legende te stuiten, zjj daarom hier mede gedeeld, dat heel het plan, zoowel als de uit werking van het plan, in den meest volstrek ten zin buiten dr Kuypei is totstandgekomen. Er is hem geen woord van gezegd, er is hem geen woord over geschreven, noch in privé, noch in qualiteit van voorzitter van het centraal comité. Geljjk al onze persorganen, en tegelijk met hen, verkreeg hg er eerst kennis van, toen het aangenomen, afgedrukt en rondgezonden was. Hieruit bljjkt genoegzaam dat er geen oogen- blik sprake van kan zgn, alsof men in dit Unie-rapport de vrucht had te zien van een politieke combinatie Wjj willen die verklaring gaarne onder de oogen van onze lezers brengenmaar kunnen toch niet nalaten er eene korte opmerking bjj te voegen. Er is door ons met geen enkel woord gezegd dat het Unie-rapport »de vrucht zou zgn van een politieke combinatie". Trouwens de onder- teekening ervan getuigt dat het slechts uitgaat van een deel der anti-revolutionnaire partjj, van eene politieke fractie. Uit ons opstel»Reveille geblazen" bljjkt dan ook voldoende dat wg zeiven zeer goed inzagen, hoe men slechts het eerste sein heeft gegeven voor den algemeenen atryd hoe men slechts pogen wil alle nu verspreide en tegen over elkaar staande krachten weer tot éen te brengen. Dat het plan buiten dr Kuyper om is tot Btand gekomen nemen wg grit aan. Trouwens, dat kon ook niet anders. De toestand van zgn gezondheid in den laatsten tjjd; de onmogelijk heid voor hem om zich met de politiek of met andere kwesties in te laten brachten dit van zelf mee. Maar dit alles doet aan de gegi oudheid van onze opmerking niets af. Juist, dat het rapport uitgaat van de aristo cratische fractie der anti-revolutionnairen van de gematigde schoolwetmannen, met den oud minister M. baron Mackay aan het hoofd, die in 1889 beweerde dat de uiterste grens was bereikt om tot verzoening te geraken, en den schoolstrgd te doen eindigen juist, dat alles pleit voor onze meening, dat men, steeds zoekende naar een middel om »de democra tische en aristocratische anti-revolutionnairen en deze saam met de roomschen" weêr te doen optrekken tegen de liberalen, eindeljjk weer besloot »den ouden schoolhoed" maar weer op te rapen. Wjj hadden het oog op de toekomst; De Standaard zinspeelt meer op hetgeen aan het bewuste rapport voorafging. En dat wg niet zoo verkeerd zien bewijst wel de algemeene sympathie, die bet plan gevonden heeft in de Roomsche bladen ei De Standaard zeiven, zg 'took met eenïge reserve. Waarlijk de heeren, die het rapport maakten, deden eene kostelijke vondst; en wie weet hoe spoedig blgken zal dat wg juist gezien hebben en wjj volstrekt niet in deze te doen hadden met een legende. het gevolg zullen zjjn van iets beteekenende graanrechten, op de consumtie zullen uitoe fenen. Invoerrechten op graan hebben, zegt hjj, dit eigenaardige, dat zjj noodzaken niet al leen tot bezuiniging op het gebruik van brood, maar ook tot bezuiniging op andere verterin gen, ter keus van den consument wel is waar, maar dan toch tot een keus, aan welke hjj zich niet kan onttrekken. Van waar dat eigenaardige Dit komt hier van, dat bjj volksvoedingsmiddelen een ver hooging van denprjjs niet tot eene evenredige bezuiniging op de consumtie leidt. En dat werkelyk bjj verhooging der graanprjjzen de consumtie minder dan evenredig afneemt, toonde de schrjjver met cjjfers aan, ontleend aan de jaarcjjfers omtrent landbouw- en han delsstatistiek van 1867—1876; bjjv. toen de ddenprys der tarwe 11 was, bedroeg de broodconsumtie 2,2 hectoliter per hoofdin 1 en 1884, toen de tarweprijs f 8 was, bedroeg de broodconsumtie 2,6 hectoliter per hoofdin 1893 bjj een tarweprjjs van f 5 niet meer dan 3 hectoliter per hoofd. De meer dan dubbel hooge prjjs gat' dus in de brood consumtie slechts een verschil van 27 pet-. De schrjjver concludeerde, dat, als men een invoerrecht van 3 per hectoliter hief en de graanprjjzen stegen ten onzent dan ook J 3, onze ingezetenen jaarljjks f 27.500.000 meer zouden uitgeven en daarentegen 0,4 hectoliter per hoofd minder verbruiken. Mindere voe ding alzoo en meer uitgaven tegeljjkertjjd. Deze uitgaven moeten bjj een geregeld huis houden door bezuiniging op andere uitgaven worden teruggevonden en brengen üub een verminderde productie in allerlei takken van arbeid te weeg. En dit, aldus riep de schrjjver uit, heet nu bescherming van den nationalen arbeid Men hoopt, zeide hjj, van de zgde der pro- tectionisten een groot inkomen aan de schat kist te verschaffen. Een invoerrecht op tarwe van f 3 en op rogge van f 2 zou, bjj geeft het. toe, waarschjjnljjk den invoer van 10.600.000 hectoliter doen dalen tot 7.600.000 hectoliter en aan den fiscus opbrengen f 16.320.000 'sjaars. Men wil nu hiervoor allerlei belastingen af schaffen of verminderen. Men wil de suiker, het bier, het vleesch goedkooper maken. Doch zal, vraagt hg, een gezin veel genot van deze goedkoopte hebben, wanneer het voor de 5 personen, waaruit het bestaat beginnen moet met pl. m. f 29.65 meer uit te geven voor zgn brood Hoe kan voor de natie in haar geheel genomen een batig saldo overschieten uit eene staatkunde, welke aan de ingezetenen eene hoogere uitgaaf oplegt van f 27.500.000 en daarentegen aan den fiscus slechts opbrengt 16.320.000? Nu wordt er wel nog een voordeel behaald door pachters en grondeigenaars; doch hier tegenover staan de benadeeling der natie rechtstreeks in haar broodconsumtie, de be nadeeling dier takken van bedrjjf, waarin graan de grondstof is, en de benadeeling van onzen uitvoerhandel. De winst- en verliesrekening staat, zeide prof. d' Aulnis ten slotte, voor het protectio nisme op granen zeer ongunstig. Hoe verder i in dit onderwerp zich verdiept, des te x verliesposten vindt men. Het komt, meent hjj, in deze zaak aan op kennis van de vroe gere verhoudingen van productie, invoer, prjj- zen en consumtie. Uit deze laten zieb, wan neer men maatregelen onderzoekt, welke terug keer tot vroegere verhoudingen 'oeoogen, met vrjj groote zekerheid de gevolgen dier maat- igelen beoordeelen. Bjjna al het andere is tas ten in den blinde of schermen met algemeen heden. tegenwoordige maatschappjj aanbevelenswaar dig of uitvoerbaar is. Al was het in Jozefs tjjd nog zoo mooi, de regeeringen der tegenwoordige Staten zouden het denkbeeld reeds moeten afwjjzen op grond, dat hare middelen het niet veroor loven. ArnhCrt.) Zaterdag is te 's Gravenhage overleden de heer de Clercq Moolenburgh, oud-resident in Nederlandsch-Indië. De heer De Clercq, die den 6n April 1830 te Dreischor geboren werd, en alzoo den ouder dom van bjjna 65 jaar bereikte, volgde den 8a Maart 1857 zgn bestemming naar Indië als ambtenaar 2e klasse en werd geplaatst op Sumatra's Westkust, om in 1859 te worden benoemd tot controleur 3e kl. bjj het binnen- landsch bestuur op Sumatra. Na in 1862 tot controleur 2e klasse te zgn bevorderd, werd hjj in 1864 controleur le klasse en in 1867 assistent-resident van Mandeling en Angkola (Sumatra.) In 1871 zag hjj zich geplaatst als assistent resident te Bandjar-Negara (Java), in October 1877 als resident te Banjoemas en in 1882 in diezelfde betrekking te Bagelen. Den 31n Maart 1886 werd de heer De Clercq eervol nit 's lands dienst ontslagen. De heer De Clercq bezat als ambtenaar een uitstekende reputatie, terwjjl hjj als mensch veler achting verdiende en genoot. Zgn afster ven zal in veie kringen diep worden betreurd. Bjj koninkljjk besluit is aan den eerste-luit. der genie J. E. Verbrugh, thans op non-acti viteit, zonder bezwaar der schatkist, op ver zoek, eervol ontslag uit den militairen dienst verleend. Dezer dagen bevatte De Liberaal een twee tal artikelen van de hand van prof. d'Aulnis de Bourouill over graanrechten. De schrjjver wilde daarin voornamelgk doen uit komen, welken invloed de prgsverhooging van het graan en duB ook van het brood, welke Er wordt tusschen de Standaard en den heer J. Post uit Haarlem van gedachten ge wisseld of Jozef in Egypte realiseerde wat men tegenwoordig landnationalisatie noemt. Het verschil erkennende van de staats inrichting van Egypte met die uit den tegen- woordigen tjjd, constateert de Standaard toch, dat het land in Egypte, toen Jozef daar groot-vizier werd, particulier eigendom was van onderscheidene personen, dat Jozef het tot staatseigendom maakte en tegen cjjns aan de landbouwende bevolking in gebruik afstond. Maar wat vóór dertig eeuwen in het Oosten werd ingevoerd, kan toch evenmin in onzen tjjd tot model dienen, als de staatsinrichting, wetgeving en rechtspleging der Israëlieten uit die dagen. De beweerde landnationalisatie kon destjjds eene daad van goed staatsbeleid zgn geweest, daaruit volgt nog volstrekt niet, dat zg in de Omtrent generaal Vetter, den overwinnaar van Lombok, wordt h^; volgende medegedeeld De generaal is ongeveer 58 jaar oud, werd 28 Dec. 1859 2de-luitenant, 19 Febr. 1863 le-luitenant, 28 Febr. 1872 kapitein, 17 Maart 1879 majoor, 6 Sept. 1883 luitenunt-kolonel, 16 Oct. 1889 kolonel en 5 Dec. 1891 generaal- majoor. Generaal Vetter is ridder der Orde van den Ned. Leeuwheeft de Eere-sabel, is eer vol vermeld geweest en is drager van het Eere-kruis voor belangrjjke krjjgsverrichtingen en de Atjeh-medaille. Zooals men weet, werd hjj dezer dagen bevorderd tot ridder derde klasse en tot commandeur der Militaire Willemsorde. Omtrent het beleid van den tegenwoordigen gouverneur-generaal sehrgft het Bat. Hbld. »Nu onder den tegenwoordigen landvoogd het zwaartepunt der Indische regeering weder naar Buitenzorg is gelegd, waar het behoort, mag men verwachten dat, ondanks den maat regel, en de plannen van den vorigen minister, de Indische regeering het initiatief zal nemen, zoowel voor het behoud der militaire school a'.s voor de militaire hervormingen, waarvan de noodzakelijkheid is aangetoond door de Lom bokexpeditie. Wjj achten den tjjd daartoe gekomen, wjjl men ook in Nederland na deze expeditie inziet, dat het dringend noodig is het leger uit te breiden, de wapening der in fanterie te verbeteren en de artillerie te ver nieuwen. Overigens verdient het opmerking dat, nu weder te Buitenzorg met vaste hand en schran der en blik geregeerd wordt, de vroeger in Indië algemeene ontevredenheid over het poli tiek beleid zoo goed als geweken is. Het beste bewjjs hiervan levert de Indische dag bladpers. Vloeide zjj vroeger over van bittere critiek en scherpe verwijten, onder het tegen woordig régime vindt zjj meer aanleiding tot lof dan tot afkeuring. Dit beteekent te meer, omdat de laatste twee jaren over het algemeen zeer' schraal waren voor handel en ng verheid en dus wei nig geschikt om het publiek te bevredigen, Wanneer, des ondanks, het regeeringsbeleid niet aangevallen is, noch wordt, dan kan dit aan niets anders worden toegeschreven dan dat het sedert de aftreding van den vorigen minister heeft opgehouden een Bteen des aan stoots te zgn. Iedereen weet dat er tegen woordig een landvoogd is, die niet alleen klachten aanhoort, maar tevens den wil en de macht heeft om ze op te heffen." Omtrent Lombok komen de volgende berichten Het rapport van den heer Scherer omtrent de regeling van het bestuur geeft zooals reeds gemeld is de voorbeur aan het invoeren van rechtstreeksch bestuur. Den radja wil de heer Scherer vervallen verklaren van den troon en I met zgn bloed- en aanverwanten uitsluiten van elk gezag; voorloopig zou hem ergens een bepaalde verblijfplaats moeten worden aangewezen. De vroegere inlandsche ambtenaren moeten worden afgezet en vervangen door vertrouw bare personen. De Sasaksche, door het volk gekozen hoofden moeten echter worden be houden en goed betaald. Niet al te spoedig moeten belastingen geheven worden, ten minste geen nieuwe belastingen. Het rechtswezen moet onder ons onmiddelljjb toezicht worden gebracht, met vermjjding echter van het kwee- ken van ongenoegen door het te ruw ingrjjpen in bestaande toestanden en verhoudingen. Aan de Java-Bode wordt bericht, dat de Baliëra zich volstrekt niet goedgezind toonen, wat na de plundering en verwoesting van hun haardsteden, het onvermjjdelgk gevolg van het gedrag van het vorstenbestuur, niet te verwonderen is. Er worden steeds verken ningen gedaan en de muren van Tjakra Ne gara zgn nog lang niet geheel geslecht. Van de enorme schatten vindt men niets meer, hoewel de hoop niet wordt opgegeven, dat langzamerhand de plek zal aangewezen worden, waar de schatkamer verborgen is. Het is immers niet aan te nemen, dat het grootste gedeelte in den nacht na de inneming van Tjakra weggebracht is geworden, als het ten minste waar is, dat er 30 millioen aan wezig was. JUetteren ©n Kunst. Le Gin et le Congo luidt de titel van een brochure, ons toegezonden. Schrjjver er van ia de heer Em. Cauderlier; uitgegeven werd ze bjj de lmprimerie A. Lelèvre, Rue Saint-Pierre, 9 Brussel. Wjj hebben hier te doen met een zuiver propa ganda geschrift voornl. tegen de wjjze, waarop de Europeesohe mogendheden de Afribaansche volkeren door den jenever vergiftigen en demoraliseeren, en dit onder de leuze der be schaving. Na in het kort te hebben nagegaan hoe de jenever, door de Europeanen aan de binnen- landsche stammen van Afrika, Amerika en Azië bekend gemaakt, deze decimeert en ten slotte geheel uitroeit, schetst de schrjjver hoofdzakeljjb den invloed van den alcohol, die bovendien nog zeer slecht is, op de inlanders van den Congo. Waarom dit geschiedt Om geld te ver dienen. Met aanhaling van verscheidene getuige nissen over den verderfeljjken invloed van den jenever onder de Congo-bewoners spoort de schrjjver de Belgen aan niet verder voort te gaan op langzame, berekenende en zoo lage wjjze, een onwetend en eenvoudig volk nit- te roeien, dat gelukkig leeft te raidden van zgn bos8chen. Tot leden van het Kon. Instituut voor de taal-, land- en volkenkunde van Neder landsch-Indië zgn o. a. benoemd de heeren mr P. C. J. Hi-nnequin, A. Smit, mr H. K. J. van Deinse, B. W. F. Fokker en mr J. C. Mulock Houwer. Seleneia van Von Brucken Fock zal nu Dinsdag 5 Maart a. s. in den Stadsschouwburg te Amsterdam opgevoerd worden. De rollen zgn o. a. toevertrouwd aan mevr. Dircbx van de Weghe, Seleneia en mej. Jo Kempees, Moira. Griekenland heeft een zjjner populairste dichters verloren, Acbi'leus Paraschos. Hjj be hoorde tot de romantische school en was in zgn land, vooral bjj de jeugd, geëerd al( Alfred de Musset in Franbrjjk. Zgn gedichten zijn meestal in de volkstaal geschreven en onderscheiden zich door diep gevoel en rjjk- dom van gedachten. Zgn dood wordt als eet nationaal verlies beschouwd. KERKNIEUWS. Wekelyksche opgaaf betreffende de Ned. Kerv. kerk. Beroepen naar; Maassluis P. S. Bartstra te StreefkerkDe Bilt J. L. Dippel te Heirden naar Drunen W. Back te Tuil. Bedankt voor Westbapelle H. J. Hartge- rink te MonnikendamVinkeveen A. L. Ge zelschap te Kockengen Lutkewierum R. Cre- mer te Midwolde en De Leek; en naar Lon- gerhow en Schettens J. van der Weide te Workum. Evang. Luthersche kerk. Aangenomen het beroep naar Rotterdam J. Bergman te Utrecht. In Amsterdam brengt de kerk-belasting minder op dan geraamd eu noodig is. Men schatte de opbrengst der 55,000 lidmaten tegen f 2 per hoofd op 110,000. In 1892 was het bedrag slechts f 40,000, in '93 f 35,000 en in '94 zal het waarschjjnljjk niet meer dan t 32,500 zgn. Als eene der oorzaken van die uitkomst noemt de Kerk Ct. de toenemende vervreem ding van de Ned. Herv. kerk..Hare bestuurders te Amsterdam hebben geen oog voor de gees- telijbe behoeften van een zeer groot gedeelte der gemeente. In kerkeraad noch kiescollege is dit door leden vertegenwoordigd, en onder de predikanten van de hoofdstad zgn er slechts twee meer van de vrgzinnige richting. Men kan toch niet eischen, dat men lasten draagt, waaraan geen lusten beantwoorden. ONDERWIJS. Bjj de Rijksnormaallessen al hi er hebben zich 14 mannelyke en 19 vrouwelgke adspiran- ten voor het toelatingsexamen aangemeld. - Op den door burg. en weth. van Mi d- d e 1 b u r g opgemaakten staat, bevattende de namen der kinderen boven de zes en beneden twaalf jaren, die niet gevonden zgn op de door de hoofden der openbare en bjjzondere scholen ingezonden ljjsten, bedoeld bjj artikel 81 alinea 2 van de onderwjjswet, komen 138 ïen voor. - In de commissie in de provincie Zuid- Holland tot het verwerven eener billyke pen sioenregeling van overheidswege voor weduwen en weezen van openbare onderwjjzers, daartoe uitgenoodigd door het gewesteljjk bestuur, zal o. a. zitting nemen de heer A. J. P. de Baste te Dordrecht. UIT STAD EN PROVINCIE. N. N. zond ons in enveloppe »voor het bureau der werkverschaffing" een muntbiljet G. S. 07609 ad f 10. Wg zullen dit doen bezorgen daar, waar het thuis behoort, nl. bjj den heer N. Epkema, penningmeester van den Chr. Volksbond. In eene, onder voorzitterschap van den heer M. J. Doorenbos, lid van het bestuur van den Alg. Ned. Wielrydersbond, Zondag in het hotel de De Nieuwe Doelen alhier gehouden jaarljjksche vergadering der afd. Zeeland van dien bond werd als afd. consul herkozen de heer J. G. Mezger en tot diens plaatsvervan ger gekozen de heer A. Verhulst, beiden te Middelburg. Er zullen 3 afdeelingstochten gehouden wor den, en wel twee in overleg met de afdeeling Noord-Brabant en éen in Zeeuwach-Vlaandere». Van wege het dag. bestuur van den A. N. W. B. zal binnen kort een wegwjjzer geplaatst worden te Serooskerke, aangevende de richting Middelburg, Domburg en Vrouwepolder, met vermelding van het aantal af te leggen kilo meters. Saterdag is hier ter stede een ze ven en zestig jarige vrouw van de trap in hare woning in de Korte Delft gevallen en aan de gevolgen overleden. Vermoedeljjk is zjj door eene beroerte getroffen. Bjj kon. besluit zgn benoemd tot plaats ver vangend-djjkgraaf voor den Bylevéldpolder, J. Dingemanse, en tot gezworen voor den polder Oost-Nieuwland P. Koeman. De rechtbank te Antwerpen heeft in de zaak van het ongeval op de reede te V1 i s- i n g e n waarbjj twee Belgische loodsen verdronken, de exceptie van onbevoegdheid, door de gedaagden, den kaptein en de reederjj van het Engelsche stoomschip Seagull voorge steld, verworpen en partgen bevolen op de hoofdzaak voort te procederen.. In de Zaterdag te Vlissingen door aandeelhouders der Koninkljjke Maatschappjj de Schelde gehouden vergadering, waarop 368 aandeelen waren vertegenwoordigd, uitbren gende 83 stemmen, bleek uit het door den directeur uitgebracht verslag dat zooals vroeger gemeld - - aan de aandeelhouders over 1894 5 dividend kan worden uitgekeerd na behoorljjke afschrjjring. Aan het ziekenfonds der Maatschappjj werd over het afgeloopen jaar eene bjjdrage toege kend van f 2000terwjjl aan arbeidsloon aan het werkvolk werd uitbetaald f 500.000. Het aantal werklieden liep van 900 tot 1005 en bedroeg op ultimo December 936. De heer F. G. Sprenger werd als commissaris herkozen. Zoo nu en dan wordt aldus sehrgft men ons uit Vlissingen de lust tot 'egloopen sommigen klassianen te machtig; al weten zg vooruit dat 't genot der op die wijze verkregen vrjjheid slechts van korten duur is, toch zgn er, die aan een zwervend, woelig leven de voorkeur geven boven een verbljjf in de kazerne. De politie is 't gewoon- Ijjk, die die heeren naar hun logement terug brengt, maar Zaterdag middag had een drietal boeren de begeleiding op zich genomen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1