N°. 34. 138® Jaargang, 1895. Zaterdag 9 Februari. HinntlBUGSCII MUNT. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.- Afzonderlijke nummers, met of zonder zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Reclames 40 cent per regel. Tk ernometer. Middelburg 8 Febr. 8 u. vm. 21 gr. m. 12 u. 26 gr. av. 4 u. 28 gr. F Yerwacht verand. wind. Agenten te VlissingenP. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes A. C. Bolott, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kruiningen F. v. d. Peijx, te ZierikzeeA. C. de Mooh, te TholenW. A. van Nebuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Johge. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rc ierdam, de Gebb. Bïlxkeante, te 's Gravenbage, en A. de La Mab Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor bet Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbï Cu.. John F. .Tones, opvolger - Advertentiën moeten des namiddags te één _^uar aan het bureau bezorgd zgn, willen «jj des avonds nog worden opgenomen Middelburg 8 Februari. Door het bestuur der sociaal-democrati- Bche arbeiderspartij in Nederland (W. P. G. Helsdingen te Rotterdam, voorzitterJ. EL Schaper te Groningen, secretarisG. Israël te Arnhem, penningmeesterW. H. Vliegen te Maastricht, bnitenlandscb secretaris; mr P. J. Troelstra te Utrecht, Js. Loopuit te Amster dam en L. Cohen te Zwolle), is eene oproe ping gericht tot »het geheele democratische Nederland," om over te gaan tot de oprichting van een algemeen democratisch- en arbeiders comité voor de uitbreiding van het kiesrecht. Dit comité zal tot taak moeten hebben, op grond van een program van kiesrecht-uitbrei ding, bjj gemeen overleg goedgekeurd, eene gemeenschappelijke beweging over geheel het land in het leven te roepen en te onderhouden. Die circulaire luidt als volgt: »Nog levendig zult gg de teleurstelling ge voelen, die de val van het kieswet-ontwerp van minister Tak van Poortvliet bjj ieder voor stander van ruime kiesrechtuitbreiding heeft Van eene regeering, die in zake die kiee- rechtuitbreiding homogeen was, en waarin de taak der voorbereiding van het kieswet-ont werp aan een zoo bekwaam en doortastend man als de minister Tak van Poortvliet was opgedragenvan eene Kamer, voornamelijk voor de kiesrechtuitbreiding gekozen, had men mogen verwachten, dat zjj ons land eindeljjk van het census-kiesrecht zouden hebben ver lost en de arbeidersklasse het zoo lang ont beerde eerBte burgerrecht zouden hebben toe gekend. Toen echter de val van dat ontwerp ont binding der Tweede kamer tengevolge had, meende menig demokraat zeker te zijn, dat de nieuwe verkiezingen eene versterking van de demokratische elementen in ons wetgevend lichaam zouden tengevolge hebben. Een tweede teleurstelling volgde, grievender dan de eerstehet conservatisme zegevierde in het Nederlandsche kiezerscorpseene Ka mer werd gekozen, waarvan de meerderheid zich tegen Tak's voorstel had verklaard; eene nieuwe regeering trad op, bestaande uit de felste bestrjjders van eene ruime kiesrecht uitbreiding. Minister Van Houten, die met andere leden der tegenwoordige regeering getoond heeft, vrg hooge eischen van welstand te stellen aan de nieuwe kiezers, is nu geroepen, de kies rechtkwestie op te lossen. Daarbjj heeft hg samen te werken met eene kamer, wier meer derheid slechts ongaarne tot eene belangrgke uitbreiding van het kiesrecht wenscht over te gaan. De kansen der kiesrechtnitbreiding staan dus ongunstiger dan vóór de behandeling van het ontwerp-Tak. In dezen stand van zaken is het noodig, dat er eene krachtige beweging in Nederland ontsta ten gunste eener snelle en ruime kie8rechtuitbreidin g. Kon bjj de behandeling van het ontwerp- Tak met een schgn van recht door sommige kamerleden worden beweerd, dat het volk baiten de kiezers niet warm is voor de kies rechtkwestie, ditmaal dient te worden gezorgd, dat dit voorwendsel niet meer kan worden Op alle voorstanders eener flinke kiesrecht- uitbreiding, op de geheele arbeidersklasse in Nederland, rust thans de dure plicht, door een waardig, maar krachtig optreden te toon en dat kiesrechtuitbreiding is een onafwgsbare eisch des tgds. De verschillende democratische en arbeiders groepen en vereenigingen in ons land, voor welke de uitbreiding van het kiesrecht de eerste noodzakelgke voorwaarde tot verdere ontwikkeling is, dienen thans door eene daad van politiek beleid te toonen, dat zjj het kiesrecht waardig zjjn. De regeering en de Tweede kamer dienen zóódanig onder den indruk eener krachtige, algemeene volksbeweging te worden gebracht, dat zjj tot concessiën zullen bereid zjjn, waartoe zjj zonder zoodanige beweging niet zouden overgaan. Op grond van het bovenstaande roepen wjj alle politieke organisatiën van voorstanders eener ruime kiesrechtuitbreiding, alle arbei- dersvereenigingen, zieken- en ondersteunings fondsen, algemeen nationale zoowel als plaat- seljjke, kerkeljjke en niet-kerkeljjke, sociaal democratische en anti-sociaal-democrafcische, kortom; het geheele democratische Nederland, op om, alle onderlinge feiten •n geschillen vergetende, over te gaan tot de oprichting van een algemeen democa- isch en arbeider s-c o m i t voor Ie u itbreiding van het kiesrecht. Dit comité, waarin alle richtingen onder de democratische groepen zouden moeten verte genwoordigd zjjn, zal tot taak moeten hebben, op grond van een program van kies rechtuitbreiding, bjj gemeen overleg goedgekeurd, eene gemeenschappelijke bewe ging over geheel het land in het leven te roepen en te onderhouden, Wjj noodigen u uit met ons tot de vor ming van dat comité samen te werkenLaat ons daardoor de spreuk onzer vaderen, dat eendracht macht maakt, weer eens betrachten Ons aller gemeenschappeljjke vjjand, het con servatisme, ontleent zjjn kracht slechts aan de verbrokkeling, het onderling wantrouwen, de wederzgdsche vooroordeelen en misverstanden, die in de gelederen der demokraten en arbei ders heerschen. Door allen een tgdlang onze aandacht ge heel te wjj den aan dat éene punt, waarin ons aller belangen samenvloeien, zullen wjj het conservatisme toonen, dat onze overtuiging van de noodzakelijkheid der kiesrechtuitbrei- ding krachtig genoeg is, om al wat ons ver deelt voor die éene zaak tjjdeljjk te vergeten. Deze tjjdeljjke vereeniging, als daad van soli dariteit en van verstandig beleid, zal reeds op zich zelf het conservatisme een geweldigen schok toebrengen. Gaan wjj niet tot dezen maatregel over kunnen wjj elkaar zelfs in deze omstandig heden niet de hand reiken kunnen wjj ons niet tot deze daad van zedeljjken moed op werken, dan vreezen wjj, dat ook ditmaal elke poging in de kamer, om de kiesrechtkwestie op eenigzins afdoende wjjze te regelen, zal afstuiten op den onwil der tegenstanders en op het onverstand en de laksheid der voor standers van kiesrechtuitbreiding. is daarom, dat wjj alle vereenigingen en personen in Nederland, die voorstanders zjjn van eene spoedige en zoo ruim mogeljjke uitbreiding van het kiesrecht en alle Neder landsche arbeidersorganiaatiën uitnoodigen tot bjjwoning eener vergadering op Zondag 10 Maart a. s., des namiddags één uur, in d'Geel- vinck te Amsterdam." Op die vergadering zal o. a. gestemd worden over de vraag»Is eene algemeen6 agitatie, alleen ten doel hebbende de regeering en kamer tot eene snelle en ruime kiesrechtuitbreiding vegen, noodzakeljjk, wenscheljjk en mogelijk Om te kunnen constateeren, dat de verga dering uit voorstanders eener dergel jjke agitatie bestaat, wat voor eene vruchtbare discussie over het volgende punt noodzakelijk is, is deze stemming gewenscht. Daarna zal discussie en stemming plaats hebben over het voorstel»De vergadering besluit tot oprichting van een algemeen demo- kratisch en arbeiders-comité voor de uitbrei ding van kiesrecht"en ten slotte zal zulk een comité worden samengesteld. Alle brieven, voorstellen en mededeelingen wordt men verzocht te richten aan J. H Schaper, Warmoesstraat, Groningen. Bjj de behandeling van de begrooting voor financiën in de Eerste kamer heeft de minis ter eene aanvulling toegezegd van de thans bestaande leemte, dat niet in de vermogens belasting getroffen worden de buitenlands- wonende eigenaren van onroerende goederen. overgang wil de minister ook van die be zittingen schatting heffen, maar de heer Fokker, die over dit onderwerp de discussiën geopend had, meende dat langs dien weg het doel niet volkomen bereikt zou worden, wjjl veel onroe rende goederen van buitenlanders niet in de registers zjjn ingeschreven. O. a. voor de Belgische grondeigenaren, die in deze provincie, met name in Zeeuwsch- Vlaanderen, vele grondeigendommen bezitten daarvan alleen de lusten genieten, zal deze door den minister toegezegde aanvulling der vermogensbelasting zeker niet welkom zjjn. Voorts drong de heer Fokker aan op een breeder e statistiek van de vermogensbelasting. Men kan thans niet eens het totaal-bedrag van het aangeslagen vermogen kennen, zoowel nit wetenschappeljjk als uit fiscaal oogpunt (voor de schatkist) was het gewenscht. dat een duidelgk overzicht gegeven werd van het bedrag der gezamenljjke aangeslager vermogens, en van de verdeeling naar d' grootte in de verschillende klassen, zoowel wat het aantal als het bedrag betreft. De minister heeft beloofd dat hjj met den wenk van den heer Fokker omtrent de buiten lands wonende grondeigenaars rekening zal houden. Hg zeide ook een statistiek over de, onroerende goederen toe van buitenlanders en zou overwegen of de statistiek over de ver mogensbelasting breeder kan behandeld wor den. Alleen achtte bjj opgaven van het belastbaar vermogen per gemeente in strjjd met de wet. Door het initiatief van den heer Fokker is er dus kans dat een groote leemte in de vermogens belasting aan gevuld zal worden en deze belasting 't vervolg meer opbrengt voor de schatkist. !en commissie van belanghebbenden bjj de suikercultuur op Java heeft den minister van koloniën een request aangeboden, teneinde afschaffing van het uitvoerrecht op de suiker te verkrjjgen en andere voordeelen te vragen, noodig opdat de suiker-cultuur op Java in stand zal kunnen big ven. Volgens een anderen deskundige, zekeren E., berust de door ons overgenomen meening van dr V. L., dat in 't algemeen roggebrood tot voeding van den mensch de voorkeur zou verdienen boven tarwebrood, op geen goeder grond. Gaat men toch de scheikundige samenstelling na van rogge en tarwe, dan ziet men dat de laatste meer voedingsstoffen (vooral ook stik- stofhoudende stoffen, die het eiwit vertegen woordigen) bevat dan de eerste. Prof. König b.v. geeft, voor de gemiddelden van tal van analyses, de volgende cjjfers Procentische samenstelling. tarwe rogge atikstofhoudende stoffen 12.35 11.52 verteerbare koolhydraten 68.00 67.81 vet 1.75 1.79 cellulose 2.53 2.01 minerale stoffen 1.81 1.81 water 13.56 15.06 Daarbjj komt nu nog, dat de verteerbaarheid van tarwe grooter is dan die van roggevan tarwe verteert 95 van rogge 90 Hadde, zegt R., de heer V. L. zich er toe bepaald te protesteeren tegen de dikwerf slechte bereiding van het tarwe-brood (vooral in kleine plaatsen), of ware door hem gewezen op de soms minder oordeelkundige builing van het tavwe-meel, waardoor daaraan en dus aan het van dat meel te bakken brood niet alleen de zemel, maar ook een deel van de eiwit-bevattende beBtanddeelen worden ont trokken, dan zou tegen net betoog niets in te brengen zjjn. De tarwe, zooals de natuur ons die geeft, als voedingsmiddel lager te stellen dan rogge, mist eiken grond. Bjj kon. besluit: is de heer H. P. N. Muller, consul-generaal van Liberia te Rotterdam, herbenoemd als lid der commissie, belast met het afnemen der consulaire examens; is pensioen verleend ten laste van den staat aan mr S. J. van Rojjen, ten f 1316 'sjaars; is aan J. L. Bljjenberg, op zjjn verzoek, eer vol ontslag verleend uit zjjne betrekking van nspecteur der registratie en domeinen van de derde klasse voor den ambulanten dienst; en benoemd tot inspecteur der registratie en do meinen van de derde klasse voor den ambu lanten dienst F. de Lange, ontvanger •egistratie en domeinen te Schagen, thans be last met de waarneming der betrekking van inspecteur der registratie en domeinen in de 41e divisie van inspectie zjjn, voor den tgd van drie jaren, benoemd in den raad van tucht voor de koopvaardg tot voorzitter mr J. G. Vogel, raadsheer iD het gerechtshof te Amsterdamtot leden J. van Burg, gepensioneerd luit. t/z le kl., te AmsterdamC. W. R. Scholten jr., reeder te Amsterdam; P. A. C. Hugenholtz, expert te Rotterdamtot plaatsvervangend voorzitter J. A. de Bats, vice-president der arr.-recht- bank te Amsterdam tot plaatsvervangende leden C. Huyser van Reenen, expert bg de Nederlandsche Vereeniging van assuradeuren te AmsterdamJ. V. Wierdsma, directeur der Ned.-Amerïkaansche stoomvaartmaatschappij te Rotterdam. Te Oosterwjjk is door de afdeeling »Oister- wjjk" der Noord-Brabantsche Maatschappij van Landbouw, op een vergadering, belegd om het al of niet wenscheljjke te bespreken van invoerrechten op graan, ten slotte, nadat de voorzitter de zaak had ingeleid en een de leden een betoog, met cjjfers gestaafd, had geleverd, dat graanrechten in het algemeen belang en zeker in het belang van de afdee ling niet wenscheljjk waren, met nagenoeg algemeene stemmen besloten geen verzoek schrift in te dienen om invoerrechten op granen in het leven te roepen. Naar de Indische Locomotief meldt was er op Lombok een order uitgevaardigd, waarbjj gelast wordt om al wat nog van de schatten des vorsten gevonden mocht worden, onmid dellijk in te leveren bg het bestuur. Het schgnt dat deze order beter wordt opgevolgd dan men oppervlakkig wel zou denkende Sassab's vertrouwen elkander maar half en hebben ook onderling nog al eens oneenigheid reden te over om het dengenen, die het meest gerampast hebben, lastig te maken hun ver worven rjjkdom in tevredenheid des harten te bljjven bezitten. Er moeten dagen zjjn, waarop voor een waarde van vjjf duizend rijksdaalders aan goud, zilver, kleinoodiën of andere voor werpen van waarde binnenkomt. Het is niet bekend of de gouden schalen reeds gevonden zjjn, waaruit den generaals vóór 25 Augustus zoo lustig de eerewij n toevloeide. JUetteren en Kunst- Het bestuur van Pulchri Studio zal, als hulde aan de nagedachtenis van Jan Vroljjk, in Mei een tentoonstelling houden van de door hem nagelaten schildergen en schetsen. Woensdagavond heeft Coquelin zjjn entrée in het Renaissance-theater van Sarah Bernhardt gemaakt met de rol van Sosie in Amphitryon. Sarah Bernhardt tiad als Ale- mène op. De Revue encyclopédique van 1 Februari behelst een uitvoerig artikel over den politieken toestand van Nederland gedurende 1890—1894, geschreven door Louis Bresson en geïllustreerd met portretten van de Koningin, van Schaep- man, Van Tienhoven, Pierson, Tak van Poort vliet, Domela Nieuwenhuis, Kuyper, Roëll, Van Houten en Van Ham. UIT STAD EN PROVINCIE. Wjj herinneren dat er morgen (Zater dag) in Ons Huis alhier, des avonds van 8—9 uur, gelegenheid bestaat tot inschrijving voor de leeszaal (nieuw kwartaal 1 Februari Ot 30 April) clubs, cursussen enz. Zg, die hunne kaarten voor de leeszaal nog aiet lieten bgschrgven, kunnen dat nog iede- ren avond doen inde uren, waarop die zaal geopend is. Uit Vlissingen schrjjft men ons Hoewel de vaart naar Antwerpen door het jjs ontegenzeggelgk met oponthoud en moei- gkheden gepaard gaat, is het toch onjuist, zooals Reuter aan verschillende bladen van uit Antwerpen meldt, dat de vaart voor stoom- en zeilschepen gesloten isbg het loodswezen alhier althans is daarvan niets officieels bekend. Alle heden nacht binnengekomen stoom schepen zgn opgevaren, terwgl Donderdag avond de Harwichboot is afgekomen, zoomede stoomschepen Alma van Antwerpen naar Cardiff en Chemnitz van Antwerpen naar Aus tralië, de laatste met een diepgang van 23 voet. Het afhalen en aan boord brengen der loodsen hier op de reede geschiedt hetzjj met het as. Coertzen of met sleepbooten. De 8toombootdienst van Vlissingen op Terneuzen is thans ook gestaakt. Volens mededeeling van den inspecteur over het loodswezen in het 6de district, d.d. 31 Jan. jlzullen, aanvangende den 15den Febr. a. s., wanneer ter reede van Vlissin gen, wegens weêrsometandigheden, geen lood sen te verkrggen zgn, de volgende seinen ge daan worden, van den lichtopstand op het bastion aan den W. kant van de Koopvaar dershaven (rontonde van den Boulevard). Overdag een roode wimpel. Bg nachteen rood licht onder het vaste licht, zichtbaar in N. 65° O. door N. tot in N. 54° W. Zooals nog in het grootste deel der oplaag van ons vorig nommer door te late ontvangst van het bericht niet in de eerste editie kon worden gemeld, kwam de keizerin-weduwe Frederik Woensdagavond per mailtrein van 11.20 uit Berlgn te Vlissin gen aan. Zg werd opgewacht door den adjudant- generaal Mac Neil en de heeren F. L. Grü- ber, Duitsch consul, en P. L. de Brugne, Britsch vice-consul. De keizerin vertoefde onge veer een kwartier in de koninklgke wacht kamer, die voor deze gelegenheid voor het eerst gebruikt werd. Daarna begaf zg zich aan boord van de Victoria and Albertdie te een uur 's nachts zee koos. Woensdagavond heeft, op verzoek van het bestuur der liberale kiesvereeniging Vrij heid en Orde, te K a p e 11 e de heer D. Stigter van Goes eene lezing gehouden over het heffen van graanrechten. Zooals in een vorig nommer nog in het kort is medegedeeld, grondde de spreker zgn be spreking op de vier volgende «tellingen le. Graanrechten zouden aan vele landbou wers tijdelijke lotsverbetering, die dringend noodig is, kunnen brengen. 3. De handel, de middelen van vervoer, het fabriekswezen en honderdduizenden consumen ten van granen zouden door heffing van graan rechten benadeeld worden. 3. Om die reden had de regeering het recht aan hare zgde, toen zg verklaarde dat van haar geen voorstel tot heffing van graanrech ten te wachten is. 4e. Voor de onmisbare lotsverbetering van den landbouwersstand in het algemeen, waar aan de welvaart der provinciale steden en stadjes zoo na verbonden is, behoort het pacht- contract bg de wet geregeld te worden en de stand der boeren-eigenaars beschermd en uit gebreid te worden. Wat punt I betreft merkte spreker op dat het een niet te ontkennen feit is, hoe de graanverbouwers door het heffen van graan rechten zullen gesteund worden. De marktprgs toch van het graan te Berlgn is zooveel hooger dan die te Amsterdam als de invoerrechten in Duitschland bedragen. T g d e 1 g k zal deze steun slechts zgn, omdat na het verstrgken der huurjaren de pachten zullen stggen en het voordeel der graanrechten dan niet zal komen in de zakken van den boer, maar in die van den grond eigenaar. Maar moeten dan geen graanrechten geheven worden, ook al is de hulp, die den boeren daardoor verleend wordt, slechts tgdelgk? Wat aangaat punt II meende spreker dat door het heffen van graanrechten aan handel, scheepvaart, spoorwegmaatschappgen enz. een gevoelige slag zal worden toegebraoht. De veehouders, die nu juichen dat het graan zoo goedkoop is, zullen aanzienlgk nadeel lgden. Verschillende fabrieken, als gist-, stgfsel- fabrieken enz., waar graan de grondstof ter verwerking is, zullen de concurrentie met het buitenland niet kunnen volhouden. Honderd duizenden, vooral in de groote steden, die nu reeds met zeer veel moeite het allernoodigste kunnen bekomen, zullen het brood, hun hoofd schotel, duurder moeten betalen. Ter bespreking van punt III deed spre ker de vraag: Wat moet nu de regeering doen De regeering heeft niet te zorgen voor de belangen van een gedeelte des volks, maar moet de belangen behartigen van het algemeen. En daar uit het voorgaande duidelgk is gebleken dat door heffing van graanrechten een kleiner gedeelte des volks slechts tgdelgk zou worden gebaat, terwgl een veel grooter gedeelte daardoor werd ge schaad, zou het te betreuren zgn, wanneer de regeering er toe overging, den invoer van buitenlandsch graan te belasten. Wat punt IV betreft, zeide spreker innig overtuigd te zgn dat de toestand der land bouwers dringend verbetering eischt. Doch die verbetering zal niet komen door graan rechten. Volgens hem is meer heil te ver wachten van wgziging der pachtcontracten. Volgens de tegenwoordige contracten toch, komen alle nadeelen ten laBte van den boer, voordeelen ten bare van den eigenaar. Mislukt de oogst, tengevolge van aanhoudend slecht weder, de boer alleen draagt de schade. Dalen de prgzen der landbouwproducten en die van de zuivelbereiding, het nadeel is voor den boer. Het onderhoud van de gebouwen moet in sommige streken door den boer be taald worden. De belasting, zoowel grond- als polderbelasting, moet door den boer voor geschoten worden. De pachten regelen zich niet naar den grond of naar de waarde der 'oortbrengselen, maar naar het aantal lief hebbers, dat zich voor een te verhuren hof stede voordoet. In dit alles moet, naar spre kers oordeel, verandering komen. Pachtcom- mi88iën, samengesteld uit grondeigenaars en deskundige boeren, moeten de pacht bepalen. ELeeft een boer een hofstede voor zekeren tgd, bgv. voor 7, 8 of 10 .jaren, gehuurd, dan moet hg, als na eenige jaren de prgzen der granen en der zuivelproducten belangrgk dalen, van de pacht ontslagen zgn, zoo hg zulks ver langt. Heeft een boer een hofstede, bg v. door aanwending van eigen kapitaal, verbeterd, dan moet hg daarvoor vergoeding kunnen eischen, wanneer hg die boerderg verlaat. Onderhoud van gebouwen moet voor rekening van den eigenaar zgn, terwgl deze ook de betaling van grond- en polderlasten dient op zich te n men. Nadat spreker zgn keurige rede had geëin digd, ontspon zich een geanimeerd debat tus- scben den heer J. Oele Azn. en hem. Eerstgenoemde, hoewei in zgn bart vrghan- delaar, meende dat in de gegeven omstandig heden eene jnatige heffing van graanrechten

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1