N°. 24
138° Jaargang.
1895.
Dinsdag
29 Januari.
=3=r
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.'
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco2.-
Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel.' Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.'
Reclames 40 cent per regel.
Tk ermometer.
Middelburg 28 Jan. 8 n. vm. 21 gr.
m. 12 v, 27 gr-, av. 4 n. 26 gr. F.
Verwacht Z. O. wind.
Agenten te VlissingenP. G. ra Vit Mestdagh Zoo», te GoesA. C. Bolüit, firma weduwe A. C. ra Jonge, te KrniningenF. v. n. Peot, te ZienkzeeA. C. mMooh,
te TholenW. A. van Nufwenhtozin en te Ternenzen: M. ra Jonge. - Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertontièa
aan, evenals de advertentie-burean's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, ra Gebb. Belinïante, te s Gravenhage, en A. ra_ w_
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Pargs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cra., John F. Jonïk, opvolger
Advertentiën
des namiddags te één in r
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen
Middelburg 28 Januari.
De nieuwe president der Fransche republiek
heeft, zegt de Haagsche briefschrijver der Arnh.
Ct., de echt Fransche eigenaardigheid, juister
gezegdde deugd, van vroeg opstaan. Vjjf
uren 's morgens is hg uit de veeren en heeft
te zes uur, wanneer hg zich kleeden gaat voor
zjjn ontbjjt, al een uurtje zwaar werk achter
den rug. Als minister van marine was hg
's morgens acht uur reeds aan zgn bureau te
spreken, na de loopende zaken van het depar
tement dan al te hebben afgedaan. Daar moest
ge hier in den Haag eens om komenzegt die
Bchrgver. Voor onze ambtenaren is 't 's mor
gens te acht uur nog stikdonkere nacht; te
gen halfnegen haast de huismoeder zich prut
telend uit het bed, omdat de kinderen ontbgt
hebben en naar school toe moeten. De met
een zeker deel der verantwoordelijkheid voor
den geregelden gang van 's lands bestuur be
laste huisvader bljjft er nog een poosje in; die
kinderdrukte maakt hem den ganschen dag
zenuwachtig, en daar zou de staatsdienst
te veel onder ljjdenHg luikt dus nog een
oogenblikje deoogen, en wanneer de president
der Fransche republiek reeds een uur of vjjf
werkzaam is geweest ten nutte van de pu
blieke zaak, strompelt de Haagsche bureaucraat
de trappen op van zgn bureau, slaperig nog
van 'tlang slapen, en begint daar aan 'tjas
uittrekken, inktkoker verzetten en al die an
dere gewichtige administratieve bezigheden,
waarvan indertjjd het kamerlid De Jong een
(trouwens wel wat sterk gekleurd) tafereel op
hing. Waarschjjnljjk is 't aan dit minder aan
bevelenswaardig beginnen van den dag te wjj-
ten, dat de Haagsche bureaucratie, wanneer
't er op aan komt, zoo weinig uitgeslapen is;
ze moet maar niet met een tractaat of andere
overeenkomst met president Faure in aanraking
komenom er dan goed af te komen, zouden
ze vroeger moeten opstaan dan hij,
Belangrjjk was zegt het Centrumhet
orgaan van dr. Schaepman het jongste
Kamerdebat om het aandeel, dat dr. Kuyper,
de leider der anti-revolutionnaire volkspartij,
daarin nam. De hoofdredacteur van de Stan
daard is niet slechts een voortreffelijk journa
list, maar ook een uitnemend parlementair spre
ker. Zgn optreden de vorige week levert daar
van de duideljjkste bewgzen. En tevens is
daarbjj gebleken, dat de pas doorgestane ziekte
zjjne kracht niet heeft gebroken, noch eene
andere richting gegeven aan den weg, waarop
hg zich tot dusver bewoog. Dr. Kuyper is ge
bleven wie hg was een geduchte kracht, waar
mede men thans meer dan ooit in het Parle
ment zal moeten rekening houden.
Bjj kon. besluit:
is aan den heer J. H. Ferguson, op zgn ver
zoek, eervol ontslag verleend uit zjjne betrek
king van minister-resident en consul-generaal
in China, onder dankbetuiging;
is dr D. Huizinga, hoogleeraar aan de rijks
universiteit te Groningen, benoemd tot ridder
in de orde van den Nederlandschen Leeuw
{Eigen Haard geeft diens portret met een
opstel van prof. P. O. Plagge.)
is aan den off. van gezondh. 1 Bte kl. dr. M.
Straub, van het personeel van den geneesk.
dienst der landmacht, op verzoek, eervol ont
slag uit den militairen dienst verleend en bg
benoemd tot reserve-off. van gezondh. 1 ste kl.
bg de landmacht.
Aan de raden der gemeenten met meer dan
5000 zielen is een circulaire gezonden van den
volgenden inhoud:
»De ondergeteekenden, daartoe uitgenoodigd
door de particuliere arbeidsraden te Amsterdam,
Bolsward,Dordrecht, Franeker, 's-Gravenhage>
Haarlem, Leiden en Zutfen en zelf deel uitma
kende van die arbeidsraden, veroorlooven zich
de vrjjheid het navolgende beleefd doch drin
gend aan de overweging van uwen raad te
onderwerpen.
De genoemde arbeidsraden zgn eenstemmig
van oordeel, dat het in het belang van het
gewenscht is, dat bg de uitvoering
- -
algemeen gewenscnt is, uau e
van werken ten behoeve uwer gemeente de
«laarVm werkzaam ziinde arbeiders beschermd
daarbg
worden
exen ren ubuubyo
werkzaam zgnde arbeiders beschermd
worden tegen bet gevaar, dat het loon inge
krompen wordt en de werktjjd te veel uitge
breid, wanneer de aannemers dier werken op
deze punten niet door bepalingen in de be
stekken worden gebonden.
Zg meenen, dat, waar bjj het opmaken van
de ramingen niet gerekend wordt op ver-
mindering der loonen of overdrjjving van den
I' bePsli°«™
er da»r„mtee», ZdL BMe-
de bp.tplTt ra'n^ Va° derKelSte bepalingen in
XteWe'ke° te° behoeve der ge"
«17 heeft doe' «i». "'t f
"feeni* 8'meenl6 ge"n fi"»-eieele offer,
eemg belang gevorderd worden.
mT„Ir®",6" da' °olr ket rertronwen te nro.
O Tkliid io de bestekken al doe»
Van raad de dienstw. dienaren, profl
Arbeidsraad 7 r'-/°°rZitter van den Par*-
oogTp de be 'tetk e° -««""«d. bet
g op ue bestekken voor werken, die ten be
gevoerd™" worden nit-"
bSlDded beboorende
der EeïZ tZr* fU°d'che
bniteniandsebe naken8
Costa Rica Packet éenig, 8ehadë°óo,,tera,„
onderwerpen""
'de minister van oordeel, dat de sociafl
gZTfcn'te" p.8i°'e,en mel de christelijke
at l f m°efee worden gesteld en
dat he schooltoezicht en de minister S wet
met behoeven te handhaven, indien de Lst-
bedoelde beginselen door een onderwijzer in
overeenstemming met riin« "«rwgzer m
school bevorderd worden""' 0p de
■ban', htX^e"
verslag bedoeld wordt met sociaal-democrati
Xa/T'''" kan d" nÜ,i'tar' »rC.'
beaX„o7dsn.""""Sta"d' m°eil»k do
'Set is bekend, dat in menig opzicht chris
h'and'en'rêir1"""/" dem00ra-lie elkander de
en nól»' 8triid teBen kapitalisme
en politieke be,00trecbting der meergegoeden
de Ti dï' Wa"r m6" staatswetten
de vrge verkondiging van kerkgenootsobapps-
gke leenngon heeft trachten te beperken men
hare'8" POldtieke "S ï>t., «kt»
hare propaganda, en steune op de steed, door
e ervaring bevestigde overtuiging, dat de
dwaling het minst welig bloeit, waar ,jj slechts
>Da .Tl"'" o6' geeSlM Totdt bs»'X
hp t 7 6 a,a ambtenaren der over-
ten a'ïemeen vertrouwen moeten genie-
ten gevraagd wordt, eenige terughouding en
ta tr«"'rvmet dit be8iDso1
verlaten dft T*g\°' het "andpunt
verlaten, dat ,8 als ambtenaar hebben in te
nemen, moet noodwendig van de plaatselijke
omstandigheden afhangen". aiseitite
In dezelfde kamer is men opgekomen voor
nl dat bij d T": "erlangen
ui., dat bg de herziening van het kiesrecht
ha'ndoTh'è T ko°Pbandel eeb «ouwen,
handelsbedr8f nitoefenende, zoowel kies
gerechtigd als verkiesbaar werden verklaard.
Het hoofdbestuur der Sociaal-democratUche
e» IbtTn beSl0°' hel eerale cuugrest
waaLS?„,e' Pa"8hd^ beeden
1 u l te Deventer, Op dat congrei
aal het hoofdbestuur aan de afdeelingen een
ontwerpprogram aanbieden, terwjjl tevens het
volgende ontwerp-strgdprogram in behande
ling komt.
I. Invoering van algemeen direct kiesrecht
voor alle wetgevende lichamen, voor mannen
en vrouwen, die hun 20e jaar hebben bereikt,
met geheime stemming. Vertegenwoordiging
der minderheden. De gekozenen zjjn last
hebbers der kiezers.
Afschaffing der Eerste kamer.
Rechtstreeksche wetgeving door het volk,
door invoering van het volksinitiatief (recht
der burgers om wetten voor te Btellen) en van
het referendum (goedkeuring door het volk)
over belangrjjke wetten.
Uitgebreide zelfregeering der gemeenten.
II. Volledige vrjjheid van vereeniging en
vergadering, van woord en schiift. Strafbaar
stelling van hen, die inbreuk maken op deze
rechten.
III. Kosteloos verplicht lager onderwjjs tot
bet 14e jaar met recht op voedsel, kleeding
en schoolbehoeften voor de kinderen uit de
openbare kas. Algemeene invoering van am-
bachtsonderwjj8. Kostelooze openstelling van
alle inrichtingen van onderwjjs.
IV. Kostelooze rechtspleging. Invoering der
volksjury en schadeloosstelling aan onschuldig
veroordeelden en preventief gevangenen.
V. Afschaffing yan het militaire stelsel;
invoering van algemeenen weerplicht in plaats
van het bestaande leger.
Beslissing van internationale geschillen langs
scheidsrechtelgken weg.
VI. Scheiding van Kerk en Staat.
VII. Sterk opklimmende belasting op de
inkomsten, het vermogen en de erfenissen,
met vrjjstelling van de lagere inkomens en
vermogens. Invoering van het staatserfrecbt.
Afschaffing van alle belastingen op de nood
zakelijke volksbehoeften.
VIII. Landnationalisatie. Vergoeding aan de
pachters wegens door hen aangebrachte ver
beteringen van den bodem.
Uitbreiding van het onteigeningsrecht tot
het brengen van onbebouwden grond in ban
den der gemeenten. Verbod van verkoop van
grond door publieke lichamen aan particulieren.
Afschaffing van tienden en heerljjke rechten
en van alle bevoorrechting in zake het jacht-
recht.
IX. Nationalisatie der monopoliën van in
dustrie en vervoer in het algemeen belang.
Uitvoering van rjjks-, provincialle en ge
meentewerken in eigen beheer.
Vaststelling van een miniumloon en maxi
mum arbeidstjjd voor alle werklieden in dienst
van openbare lichamen en bjj openbare werken.
Verschaffing van arbeid aan werkloozen.
X. Kostelooze geneeskundige behandeling
en verpleging bjj ziekte en bevalling en koste
looze begraving waar deze worden verlangd.
Krachtige voorzorgen ten bate der algemeene
gezondheid en veiligheid verbetering der ar
beiderswoningen en wjjken en scherpe keuring
der levensmiddelen.
XI. Eene arbeidswetgeving, omvattende alle
arbeiders, mannen en vrouwen, en allen arbeid,
zoowel in de groot-, klein- en huis-industrie
al s in landbouw en veeteelt.
Invoering van den achturigen arbeidsdag.
Verbod van loonkorting door boeten, truck
stelsel, enz.
Regeling van den vrouwenarbeid op den
voet van geljjkheid van loon bjj geljjken arbeid
en in verband met de lichameljjke gesteldheid.
Verbod van den arbeid van kinderen beneden
14 jaren.
Vermeerdering van het getal arbeidsinspec
teurs en benoeming daarvan door de arbeiders.
Invoering van bureaux voor arbeidsstatiBtiek
en van kamers van arbeid.
Verzekering der arbeiders tegen ziekte en
ongelukken, invaliditeit en ouderdom, op kosten
den Staat en de werkgevers en onder
controle der belanghebbenden. Onherroepelijke
verantwoordelijkheid der werkgevers.
Zorg der gemeenschap voor werklooze ar
beiders.
waarin vele en zeer beduidende bandteekenin-
gen.De eerste bandteekeningen zgn die van onze
vorstinnen, dan volgen die van de groother
togin van Saksen-Weimar, van de prinses vsn
Wied en voorts een menigte andere, besloten
door die van Veltman.
De heer Mesdag bezegelde het eere-lidmaat-
!chap van Pulchri, dat de heer Israels reeds
bezat, met eene fraaie oorkonde, en de heer
Alberda van Ekestein, lid der Eerste kamer,
bood den heer Israels, toen hjj hem hulde
kwam betuigen namens het Groningsch ge
nootschap Pictura (Israëls is Groninger van
geboorte) en namens de Academie Minerva
r Israëls onderricht heeft genoten) de oor
konde van het eere-lidmaatschap van genoemd
genootschap aan en eindeljjk had het ge-j
meentebestuur van Groningen een bloemstuk j
gezonden, in den vorm van een reusachtige!
visitekaart, gevormd uit witte winterbloemen
in groene bladeren, met in roode bloemen den
naam der stad in 't midden en p. in den i
linker benedenhoek, alles in een ljjst van
lauwerbladen.
Als laatste hulde, bescheiden maar kort en
krachtig en daarom ook niet minder toege
juicht dan die der anderen, kwam die j
van Arti et Amicitiae, bg monde van den
voorzitter van dit Amsterdamsch genootschap,
prof. Dake.
Het album uit Amsterdam, dat 200 hand-
teekeningen bevat, is gebonden in loodblauw j
Levantjjnsch marokkjjn, terwjjl de rug, de
dentelles enz. verguld zjjn d. petits fus, stjj) j
Louis XV. De platten vormden (uit 300 stem?
peltjes) een geheel, terwjjl de schutbladen
binnen de dentelles van gewatteerde zjjde
zgn. Vóór in den band bevindt zich eene ets
door prof. T. Leenhoff, naar eene schilderg
van Israels. Het geheel is een bjjzonder fraai
stuk werk.
's Avonds te zes uur had in het hotel Den
ouden Doelen het feestdiner plaats, waaraan i
door velen, ook enkele dames, werd deelge-1
nomen.
Naar men aan de Zwolsche Crt. meldt
is mevrouw Beersmans zoover hersteld, dat zjj
Dinsdag 5 Februari voor 't eerst weer zal op
treden en wel in Mijnheer Alphonse van
Dumas, in de vol van Madame Guichard,
waarmede zjj steeds veel bjj val heeft geoogst.
I-ietteren en Kunst.
Zondag werd aan het verleden jaar ge
vormd plan, waarvan destjjds moest afgezien
worden, om aan Jozef Israëls een huldebljjk
aan te bieden, gevolg gegeven.
In de kunstzaal van Pulchri Studio te
's Gravenhage, aan de wanden waarvan een
uitgezochte Israëls-tentoonstelling prjjkte, was
een groote schare genoodigden bjjeen om den
kunstenaar te huldigen.
De heer H. W. Mesdag, voorzitter van het
genootschap, hield eene toespraak, waarna prof.
Quack eene rede hield namens het Amster
damsche comité voor het huldebljjk. In plaats
▼au een statuette, die men eerst had willen
aanbieden, werd Israëls een album geschonken
Tienhoven G. B. Fjjnvandraat te Nieuwerkerk;
Utrecht dr D. de Lind van Wjjngaavden te
Oud-Alblas Leiden N. M. de Ligt te Rhenen;
en naar Steenwjjkerwold J. Steehouwer te
Kockange.
Bedankt voor Hoog-Blokland J. A. van 'fc
Hof te Den Bommel.
Aangenomen het beroep raar Huizum E.
van Kleffens te Schildwolde.
ONDERWIJS.
Het advies van de plaatseljjke commissie
van toezicht op de scholen voor lager onder
wjjs aangaande het voorstel van burg. en weth.
alhier betreffende een reorganisatie van het
onderwjjs aan de scholen D, E. en G strekt:
u dat voorstel niet aan te nemen.
Het subsidiair voorstel van burg. en weth.,
j verwerping van hun oorspronkelijk voor
stel, dat zjj niettegenstaande het ODgunstig
advies der genoemde commissie big ven hand
haven, strekt om in het belang van het onderwjjs
althans de scholen D en E op te heffen, en in
de Wagenaarstraat eene nieuwe school van
zesjarigen cursus met voorbereidingsklasse
voor jongens en meisjes van 5 tot ongeveer 12
jaar te stichten.
De minister van binnenl. zaken brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat de exa
mens ter verkrjjging van akten van bekwaam
heid voor huis- en schoolonderwijs in de nut
tige en in de fraaie handwerken voor meisjes
zullen aanvangen op 18 Februari e. k.
Voor nadere inlichtingen verwjjzen wjj naai
de St. Ct. van beden.
De collecte voor de scholen met den
bjjbel bracht in 1894 op teArnemuiden (G.
K.) 3.20, Brouwershaven (G. K.) f 18, Mid
delburg (G. kerken) f 66, Nieuwdorp (G. K.)
f 15.16 en Nieuw- en St. Joosland (H. K.)
f 8.
Onder de nagiften komen voor Terneuzen
met f 10 en Zaamslag, collecte in de G. K.
B., f 0.45.
De Augustus of Unie-collecte heefü in 1894
opgebracht de som van 77.585.4072' zjjnde
f 1893.017a minder dan in het vorige jaar.
KERKNIEUWS
Zondag had bjj de Ned. Herv. gemeente te
t. Maartensdijk de bevestingplaats
den heer H. Snel door den heer Kromzigtvan
Scherpenisse, die tot tekst gekozen had Rom.
10 vers 17. Des namiddags trad de heer Snel
op en preekte naar aanleiding van Jes. 51 v. 16.
—Wekélijksche opgaaf betreffende de Ned.
Herv. kerk.
Beroepen naar: Waarder W. van der Waal
te Moercapelle; Hem G. A. Kniphuisen, cand.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Door eenige dames te Middelburg,
staande buiten het bestuur van de vereeni
ging Kindervoedingis het plan gevormd te
trachten aan die vereeniging een krachtigen
financieelen steun te verleenen, nu dit jaar
daaraan de hulp zal ontbreken van haar, die
altjjd zoo welwillend waren door het dom
opvoeren van kinderoperetten eene zeer be
langrjjke financieele bjjdrage in de kas van
Kindervoeding te verschaffen.
Zjj besloten daartoe een Poppententconstel-
ling te organiseeren, die gepaard zal gaan
met een wedstrjjd voor meisjes en waaraan
eene loterjj zal verbonden zgn.
Op enkele scholen is men reeds bezig om
in deze de hand aan het werk te slaan.
Het plan is een en ander in April te houden.
Wjj bepalen ons tot deze enkele mededee-
ling, ter weerlegging van allerlei onjuiste
berichten, die in omloop zjjn, o. a. dat dit
plan van Kindervoeding zelve zou uitgaan.
Er zal nog wel gelegenheid genoeg zjjn om
op dit aardige plan nader uitvoeriger terug
te komen.
Tot angst van eenigen waren er wezenlijk
Zondag weer een paar waaghalzen die op de
vest, tusschen de Langeviele brug en het
kanaal, alhier zich waagden op het brooze
jjs van éen nacht.
Is er geen straf op dergelijke waaghalz<rjj
gesteld
Als de jongens, onder wie er nog waren die
met een slee reden, door bet jjs waren gezakt,
was men wetleljjk en zedeljjk verplicht ge
weest te trachten hen te redden, op gevaar
van zeiven minstens een nat pak te halen.
En zulke kwajongens bljjven ongestraft.
Zaterdag middag had op het terrein van
het spoorwegstation alhier, op de z. g. n.
losign, een gehuwd koolwerker J. S. genaamd,
die bezig was aan het lossen van een wagon
met kolen, het ongeluk uit te gigden en zgn
been te breken.
De man was juist dien dag 25 jaren gehuwd.
In den zomer van 1893 werd door een te
Middelburg woonachtige dame te Domburg
een kostbaar gouden horloge verloren, zonder
dat zjj daar ooit meer iets van vernam.
Dezer dagen nu is door den gemeenteveld
wachter te Arnemuiden ontdekt dat een
daar woonachtige visBcher de vinder was ge
weest, die het horloge al dien tjjd kalm had
bewaard zonder dat hij eene poging deed om
den verliezer op te sporen. Het uurwerk is in
beslag genomen en tegen den betrokken per
soon is procesverbaal opgemaakt.
Uit Ylissingen schrjjft men ons
Mej. Albertine Hegblom van Rotterdam, die
vroeger aan het tooneel verbonden was en
daardoor ook in Middelburg en Goes bekend,
doch die zich in de laatste twee jaren meer
toelegt op het houden van voordrachten, trad
Vrijdagavond, daartoe door het bestuur van
het .Vzzfs-departement uitgenoodigd, in de
groote zaal van den heer Stof koper op met
een uitgebreid, afwisselend programma.
Genoemd beBtuur was voor deze gelegenheid
zeer vrjjgevig geweest met het verstrékkm
van introductiekaarten, tengevolge waarvan
dan ook de zaal flink bezet was.
Gekleed in een keurig (wit zjjden) soirée-
toilet, opende mej. Hegblom de reeks harrï
voordrachten met het bekende Het Jurkje van
Eug. Emanuel. De wjjze, waarop dit nummer
werd voorgedragen, bracht al dadeljjk het
auditorium in eene aangename stemming en
deed veel goeds verwachten.
Vóór de pauze kregen we nog Meesters
Straf van Jan C. de Vos, Kindersproken van
Marie Boddaert, Decemberdagen van W. G.
van Nouhnys, Van eene Koningsvrouwe van
P. A. M. Boole van Hensbroeck, Lied van de
Zee van Hèlène Swarth en Teleurstelling van
mevr. Davids.
Nu eens wist de speekster haar gehoor
ernstig, dan weer vrooljjk te stemmen. Hare
welluidende stem, hare jniste voordracht en
hare zuivere, duideljjke uitspraak troffen een
ieder.
Het vermakelijke Teleurstelling was een
aangenaam besluit van de eerste afdeeling.
Na eene niet te lange pauze de spreekster
(bleek weinig of Biet vermoeid gaf mej
