N°. 18, 138® Jaargang. 1895. Dinsdag 22 Januari. HLMJRI»; (MUNT. Deze courant verschijnt d a g e I ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.- Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Aclvertentiè'n20 cent per regeï; Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 j iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.' Reclames 40 cent per regel. Th eraoneter. Middelburg 21 Jan. 8 n. tb. 38 gr. m. 12 o. 41 gr-, av. 4 u. 36 gr. F. Verwacht O. wind. Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoeBA. C. Boixtrr, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v, d. Pïïjx, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te TholenW. A. van nrauweniruiozen en le Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiëa aan, evenaio de advertentie-bnreau's van Nijgh Van Ditmab, te Botterdam, de Gesb. Belinpanpe, te 's Gravenhage, en A. de La Mae Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parys en Londen, de Compagnie générale de Fafclicité étrangère G. L. Dattbï Ces., John F. Jones, opvolger. Advevientlëa moeten des namiddags te één^uur aan het bureau bezorgd zjjn, willtn zjj dsB avonds nog worden opgenomen Middelburg 21 Januari. Wy scbpnen met onze opmerking aan het adres der clericale bladen, over het lezen van romans door de jeugd, de redactie van de Tijd gevoelig getroffen te hebben. Zjj beweert dat wjj smalen". Zulke uitvallen moest een fat- ■oenljjke redactie zich tegenover een collega niet veroorloven. Edoch, wat doet men al niet als men boos is en in den brand zit Het is voor ons echter een troost dat wjj, zoo malende", toch de plank niet missloegen. En dat de redactie van het clericale blad onze bedoeling zeer goed vat, bewijst wel hare aanteekening op onze mededeeling om trent den jongen die aan eene Hoogeschool zoo goed leerde whisten en quadrilleeren. Wjj besloten die met de volgende regelen »Chris- teljjke ouders dienen zich dus te wachten met het zenden van hunne jongens naar hoogescholen." Daarop laat de Tijd volgen »Deze dus is eenig! »Uit het eene, bovengenoemde geval van ongehoorde excentriciteit, zou volgens het blad deze algemeene regel moeten worden afgeleid." Accoord, waarde collega. Wjj begrjjpen el kaar. Wjj houden ons aan hetzelfde compli ment, waar gjj en de uwen uit een enkel voorval misschien nog wel uit den duim gezogen dat een Hoogere burgerscholier aan een meisje een roman van Zola in han den gaf, een wapen smeedeê tegen het zenden van meisjes naar Hoogere burgerscholen van werp door geen principieele hindernis de moge lijkheid afsnjjde, om het door alle partgen te doen aannemenen dat de »kamer van het beperkte kiesrecht" in haar sterven zichzelve eere, door het zijden koord, dat haar gereik wordt, met iets van dien heroieken moed aan te grjjpen, die om het kloeke slotbedrijf met veel schuldigs in het verspeelde leven verzoent. De N. R. Crt. wjjdde een drietal opstellen aan »Graanrechte n". Aan het slot van het derde komt zjj tot deze conclusie, waarmee wij ons geheel kunnen ver eenigen Wjj zjjn niet ongevoelig voor de bezwaren, waarmede de Nederlandsche landbouw in som mige streken te kampen heeft. Velen zeggen de oorzaak dier bezwaren is van voorbjjgaan- den aard, de lage prjjzen kunnen geen stand houden, zjj vergoeden veelal de productiekosten niet meerweldra zal men betere tjjden zien aanbreken. Het is mogeljjb, dat dezulken recht hebben, maar in deze kwestie treden wij nietwjj spreken in de onderstelling, dat de prjjzen vooreerst onveranderd bljjven. Want zelfs naar die onderstelling mag geen sympathie voor landbouwbelangen ons nopen om het heffen van graanrechten aan te beve len. Goedkoop brood, goedkoop veevoeder, vrijheid van beweging voor den graanhande laar en den fabrikant, die graan als grondstof bezigt, zjjn zulke onwaardeerbare weldaden, dat zy niet mogen worden prjjsgegeven, tenzjj om zéér groote rampen te verhoeden. En het is ons gebleken, dat slechts een betrekkelijk klein deel van hen, die op het land hun be staan vinden, van graanrechten voordeel zou trekken. Dr A. Kuyper heeft de redactie van de Standaard weer, »zjj het ook nog met gebro ken kracht", aanvaard. In een opstel in het jongste nommer van zjjn blad geeft hjj daarvan kennis. En daaruit bljjkt tevens dat ons vermoeden, geuit in onze beschouwing over de naaste toe komst, juist is en er ten opzichte eener kies rechtregeling door hem en de zjjnen nog het zelfde standpunt als in 1894 zal worden inge nomen. Al moge bjj hem de ernstige begeerte be staan om bjj den strjjd met de mannen van tegenovergesteld beginsel zich te ernstiger te spenen aan wat bitterheid bon kweeken, en den band, die ons als burgers van eenzelfde land vereenigt, ook al mocht de strjjd weer hoog gaan, nimmer geheel uit het oog te ver liezen; toch moeten »trouw, onwrikbare trouw aan beleden waarheid en aanvaard be ginsel" gehandhaafd bljjven. Of in de toekomst alle protestautsche anti revolutionairen weer als éen korps zullen kun nen optreden, is thans nog niet te beslissen. Maar dit, zegt dr Kuyper, tot hen die in deze kwestie tegenover hem stonden »Het beslissend antwoord op de pjjnljjke vraag, of we éen kunnen bljjven, dan wel als vroede mannen ter linker- en ter rechterhand uiteen zullen gaan, brjjgt ge toch niet van het kiesrechtvraagstuk. »Bjj dit vraagstuk staan we niet naast, maar tegenover elkander, en zoolang dit vraagstuk niet van de baan is, slaapt onze eenheid. »Maar omdat ze slaapt, ontsliep ze nog niet. »Want vergeet niet, de electorale kwestie maakt altoos exceptieDaarbjj laat alle oude party-indeeling u in den steek, en daarop geen nieuwe party-indeeling te bouwen. En op afdoende wjjze zal de partjjschikking der toekomst dan eerst geregeld worden, als, na opruiming van het electorale struikelblok, de eisch van den dan géboren toestand, aan de orde komt. >Dan moeten, of men wil of niet, de gedach ten nit veler hart openbaar wordenen al bljjft het myn bede, of in dat beslissend oogen- blib die stroom der gedachten bjj heel onze groep eenzelfde bedding mocht kiezen, toch zal ook ik gehoorzaam volgen, indien de uit komst toonen mocht, hoe verkrachting van oprechtheid en schending van beginsel de van God gevloekte prjjs zou zjjn, waarvoor die eenheid alleen te koop was. Juist daarom echter loop ik op de beslissing die dan vallen zal, niet vooruit, en betreur het ten ernstigste, dat enkele dissentieerende broederen in de residentie en in de Maasstad zich nu reeds, te overjjld, onder den christelyk- historischen naam tegenover onze party orga niseerden." Dr Kuyper hoopt daarom niets vuriger dan dat het kabinet-Roëll geen dag langer dan stipt noodig is met de indiening van zjjn elec toraal ontwerp talme; dat het ingediende on t- Bjj kon. besluit: is de heer J. J. de Groot ontslagen uit zjjne betrekking van consul te Port-au-Prince is Rutgerus Willem van Raab van Cansteini te 's Gravenhage, met al zjjne wettige, zoo manneljjke als vrouweljjke, afstammelingen in den Nederlandschen adel ingelyfd, met de predicaten van jonkheer en jonkvrouw zjjn benoemd, bjj den plaatsel. staftot ka pitein de eersfce-luit. F. W. M. Coster, pi. adj. te Bergen op Zoom; tot tweede-luit., pi, adj. te Wierickerschans, de adj.-onderoff. G. J. L, ;ep, van het 2de reg. inf.en is aan den tweede-luit. der genie J. Meier, thans ep non-activiteit, op het daartoe door hem gedaan verzoek, met ingang van 1 Februari een eervol ontslag uit den militairen dienst verleend. Door de arr. rechtbank te Zwolle is, ter vervulling van eene vacature van rechter in dat college, opgemaakt de navolgende alpha- betische ljjst van aanbeveling mr J. A. G. Gockinga, rechter in de arr. rechtbank te Alkmaarmr W. H. van Nes van Meerkerk, 8ubstit.-griffier bjj eerstgemelde rechtbank, en mr H. J. Westra, rechter in de arr. rechtbank te Heerenpee». den 9 candidaten afgewezenvoor het tweede gedeelten slaagden van de 19 candidaten er 7. Door de paters Jezuieten zal tegên 1 September te Amsterdam een katholiek gym nasium worden opgericht. De uitslag van het referendum, in den Bond van Nederlandsche Onderwijzers ge houden, is, dat de afdeelingen 's Gravenhage met 710, Groningen met 718 en Breda met 659 stemmen herkozen zjjn. Yóor het uitgeven van een jaarboekje zjjn uitgebracht 607, en tegen 121 stemmen10 stemmen waren in blanco. Het hoofdbestuur is voornemens he jaarboekje van 1 Maart 1895 tot 1 Maart 1896 te doen loopen, opdat alle wetenswaardigheden omtrent besturen enz. kunnen opgenomen worden. Zes en zestig afdeelingen van dien Bond hebben zich vóór de voorstellen van het hoofd bestuur, betreffende de leidin g der school, verklaard. Eenige afdeelingen wenschten de betrekking van hoofd te laten voortbestaan. Dit waren Dalen, Wehe, Baarn, Rotterdam, Vlissingen, Zutfen, Lochem, Roosendaal-Gaatel, Breda en Maastricht. Meestal werd er de opmerking aan verbonden, dat hun gezag echter moest worden beperkt. Tholen en St Philipsland heeft in deze geene gevestigde overtuiging. Een paar afdeelingen waren tevreden, wanneer eene verhouding geschapen werd, als tusschen den directeur en de leeraren eener hoogere burgerschool bestaan. KERKNIEUWS- In de Zondagnamiddag 11. teStave- n i 8 s e gehouden godsdienstoefening nam de heer H. Snel, wegens zjjn vertrek naar Sint Maartensdjjk, als predikant afscheid van de hervormde gemeente. Bjj preekte over Petrus 4, vers 7, het eerste gedeelte. Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned. Hero. kerk. Beroepen naarLeeuwen en Puyfljjk H. Koudenburg te Opwierda; en naar Oosterlit- tens A. Cremer te Dongjum. Bedankt voorMaassluis J. J. van den Broek te Noord wjj feer houtMeeuwen en Haag oord C. R. Callenbach te Dirksland; en voor Dedem8vaart D. J. van Dalfsen te Kampen. Aangenomen het beroep naar Enschedé O. Schriecke te De Lemmer. I-Ketteren en Knust. De directeur der «Koninblyke Opera" in Antwerpen heeft het bijltje er bjj neergelegd, daar de ontvangsten op treurige wjjze gedaald zjjn. De eerste voorstelling van Sigurd bracht 500 francs in de kas. en toen tuen bet met Carmen beproefde, werd niet meer dan 80 frs. ontvangen. Het gemeentebestuur, dat slechts een kleine toelage geeft, heeft nu den leden den troep vergunning gegeven het nog eens voor eigen rekening te beproeven. Beter is de toestand van den Muntschouwburg te Brussel, welke uit de stadskas 120,000 frs. trekt en voor de koninklyke loge een toelaag van 100,000 francs 'sjaar ontvangt. Lugné-Poë ontving van den koning van Zweden en Noorwegen de gouden medaille Litteris et Artibus wegens zjjne verdiensten tegenover de Noorsche en Zweedsche let terkunde. - Raoul Toché, de bekende Fransche tooneelschrjjver en chroniqueur, heeft zelf moord gepleegd. Verliezen bjj het spel schjj- nen hem tot de daad te hebben gebracht. Vol gens anderen is het ook hiercherchez la femme t Samen met Blum schreef Toché ver scheidene tooneelstukken, o. a. Zenuwachtige Vrouwen. Te Munchen is overleden prof. Moritz Carrière, de bekende aestheticus. Hjj was bjjna 78 jaar oud. ONDERWIJS. Aan het volledig surnumerairs-examen, hetwelk op 15, 17 en 19 dezer bjj de Maat schappij tot exploitatie van staatsspoorwegen te Utrecht iB afgenomen, onderwierpen zich 28 candidaten. Na afloop van het eerste wer UIT STAD EN PROVINCIE. Zaterdagavond was er weer een zeer druk bezoek aan de leeszaal in Ons Huis alhier. En geen wonder. Met belangstelling hadden velen reeds het vervolg tegemoet gezien van de mededeelin- geD, bjj eene vroegere gelegenheid door den heer L. A. E. van der Ley over Lombok ge daan. Hjj gaf dit Zaterdag en hjj vond weêr een even talrjjk en aandachtig gehoor als een vorig maal. Een der bestuursleden van Ons Huis had de beleefdheid eenige modellen in 't klein van Indische wapenen en landbouwwerktui gen ter bezichtiging te stellen. Ook daarvan werd met belangstelling kennis genomen. Wjj herinneren tevens dat, te beginnen met morgen (Dinsdag) avond, om de veertien dagen, telkens van des avonds 8—10 uur, ge legenheid, bestaan zal tot het verkrjjgen van kostelooze rechtsgeleerde adviezen. Aan de maatschappij De Schelde te V 1 i s- n g e n is door den minister van koloniën de levering opgedragen van 1000 stalen vlam- pjjpen voor f 2900. Heden ochtend begaven zich eenige werk lieden van Oostkapelle naar hun arbeid. Een hunner, zekere P. M., tusschen de 50 en 60 jaar oud, viel nabjj het kerkhof plotseling dood neer. - Met ingang van 1 Februari is tot bestel lend postbode te Domburg benoemd W« Trieller. Uit Zoutelande schryft men ons Onze gemeentebode, Adriaan Jobse, de oudste ingezetene dezer gemeente, heeft met ingang van 1 Februari a. eervol ontslag uit zjjne be trekking gevraagd. Dit ontslag is nog niet, zooals elders gemeld is, verleend. Het zal eerst in een 30 Jan. te houden raadsvergade ring worden behandeld. Jobse heeft thans den leeftjjd van 921/3jaar bereikt en is nog in 't volle bezit van al zjjne geestvermogens. Eiken dag gaat hjj, goed of slecht weer, geregeld de duinen op en af. Voorheen bjj het vak van schoenmaken dat van vi8scher mede uitoefenende, heeft de grjjs- aard nog altjjd bepaalde voorliefde voor de zee. Vjjftig jaren lang is hjj der gemeente een getrouwe bode geweest en zeker zal hem zjjn ontslag op de meest eervolle wjjze worden geschonken. Van af het jaar 1835, dus zestig jaar, was hjj om- en oproeper en bekleedde hjj tevens de betrekking van keurmeester van het ge slacht enz. Veel verandering in de gemeente heeft hjj vanzelf' beleefd. De eerste burgemeester, onder wien hjj werkte, was de heer A. van der Swalme te Vlissingen tot 1844, vervolgens de heer J. Adriaanse tot 1846; van 1846 tot 1884 de heer J. Verhage, van 1884 tot 1892 de heer De Brujjn van Melis- en Mariekerkevan tot 1893 de heer P. S. Buteux en thans de heer W. van Sighem. Bjj kon. besluit is G. H. Verboon, met ingang van 1 Februari 1895, benoemd tot bur gemeester der gemeente Zevenbergen, met toekenning van eervol ontslag als burgemeester van Y e r s e k e. Jl. Zaterdagavond stootte een rjjtuig, dat van 'sHeerenhoek naar Hoedeken s- kerke huiswaarts keerde, even buiten eerst genoemde gemeente, door de duisternis op een hoop hout, dat aan den weg lag. Door den schok en den schrik sloeg de daarin zittende passagier de hand door een ruit, waardoor hjj zulk eene ernstige wonde aan een der polsen bekwam, dat hjj te Heinkenszand geneeskun dige hulp moest inroepen. Het voertuig bekwam eenige schade. Aan den heet dr J. K. de Bruyne te Zierikzee viel Zondag het voorrecht te beurt den dag te herdenken, waarop hjj vóór 50 jaren tot doctor in de genees- en verlos kunde werd gepromoveerd. Het heeft den waardigen, algemeen geachten jubilaris niet vjjzen van belangstelling en waardeering ontbroken. Namens vele patiënten, oud-patien- ten en vereerders werden hem als een hulde- bljjk aangeboden een étui met twaalf zilveren desertlepels en vorken, een Japanseh tocht scherm en zes Japansche kopjes en Bchotels, vergezeld van een sierljjk geschreven naamljjst der gevers, vervat in een lederen portefeuille, met toepasseljjke inscriptie in gouden letteren aangeboden. Nog andere geschenken getuigden van algemeene hoogachting en waardeeringj Indertyd zjjn er tal van pogingen aan gewend om voor het ganscbe eiland Tholen eene coöperatieve roomboterfabriek op te rich ten pogingen die evenwel niet den gewenschten uitslag hadden. Alleen te Poortvliet is eene fabriek met bandkracht opgericht. Begonnen met 80 koeien, heeft ze tegenwoordig de melk van 90 koeien te verwerken. Dageljjks worden nu verwerkt circa 400 L. melkin het Dajaar liep de hoeveelheid tot 700 L. per dag. Aldaar wordt de melk door de boeren aan de fabriek geleverd, terwjjl alle afgetapte melk aan de eigenaren wordt teruggegeven. De prjjs van melk, die betaald wordt naar het vetge halte, loopt van 3 tot 4l/3 cent per L. Thans worden door eenige landbouwers uit die omgeving andermaal pogingen aangewend om ook te Stavenisse een dergeljjke fa briek op te richten. Het plan zou bestaan om melk op de hoofdwegen af te halen. Als men een getal van 70 koeien verkregen heeft, wil men tot oprichting overgaan. In den nacht van Zaterdag op Zondag zjjn te St. Maartensdjjk binnen enkele uren drie landbouwschuren verbrand, die aan elkander vastgebouwd waren. Eene groote hoeveelheid ongezwingeld vlas, hooi, stroo, landbouwgereedschappen, benevens zes melk koeien en een stier werden een prooi der vlammen. Met behulp der brandspuiten uit die gemeente, later versterkt met die uit het naburige Scherpenisse, slaagde men er in te beletten, dat de brand zich uitbreidde tot een op enkele meters afstands staande groote schuur. De oorzaak van den brand is onbe kend alles was verzekerd. Men schat de schade op f 15.000. Hierbjj komt nog, dat een dertigtal arbeiders, die nog een kleine paar maanden met vlaszwingelen hun brood hadden kunnen verdienen, thans werkeloos zjjn. Voor hen drukt het onheil natuurljjk het zwaarst. Vrjjdag avond 11. gaf het gezelschap Vooruitgang is ons Streven van Scherpenisse te Stavenisse eene welgeslaagde muziek- en tooneeluitvoering. Na een welkomstwoord van den voorzitter werden o. a. opgevoerd het tooneelspel in 3 bedrjjvenEen oud sol daat en het bljjspel in 1 bedrjjf: Een boertje in eene kiesvereeniging. Verscheidene goed uitgevoerde muzieknummers schonken eene aardige afwisseling. Een der aanwezigen bracht het gezelschap een welverdiend woord van dank en riep het een: »tot weerziens" toe. Door het Telephoonkantoor te Haa ra te d e zjjn gedurende het jaar 1894 ontvangen 440 en verzonden 400 telegrammen, dus be handeld 840 berichten. - Het is voor Axel zoo schryft men ons de tjjd der vergaderingen. Vrjjdag had eene byeenkomst plaats van landbouwers, die suikerbieten verbouwen, ten doelhebbende hoogere prjjzen voor de bieten te bedingen, alsmede verzachte bepalingen in de contracten. Ofschoon alle aanwezigen doordrongen waren van de wensebeljjkheid van een en ander, werden geen definitieve besluiten genomen. Ook werd door velen het tydstip voor eene dergeljjke vergadering minder geschikt geoor deeld. Zaterdag werd eene vergadering gehouden van landbouwers. In deze bjjeenkomst werd een rekwest voorgelezen, ongeveer gelijklui dend met het verzoekschrift, dat onlangs door den gemeenteraad van Zuiddorpe aan H. M. de Koningin-Regentes en aan de Staten onzer provincie werd gezonden. Dit rekwest, waarmede alle aanwezigen instemden, is ge richt aan de Tweede kamer en heeft tot strekking de opening der Belgische grenzen te verkrjjgen voor den invoer van ons vee en gunstiger bepalingen omtrent de sluiting der grenzen. Het adres, dat ter teekening werd nedergelegd, bevatte na afloop der vergadering reeds circa honderd namen. - Bjj den landbouwer E. de M. te Z u i d- d o r p e, bjj wien voor eenige weken ongeveer eertig kippen gestolen werden, zjjn in den nacht van Zaterdag op Zondag ongeveer twee zak tarwe uit de schuur ontvreemd. Uit het spoor in de omgeving der schuur is men tot de overtuiging gekomen, dat de die ven drie in getal waren. Het ons gezonden bericht dat bjj den ser P. Leenhouts te Biervliet een koe zou ontvreemd zyn wordt van andere zjjde ten stelligste tegengesproken. VERKOOPINGEN ENZ. Zaterdag werd te Poortvliet door het waterschap Poortvliet aanbesteed de dich ting der doorbraak aan den zeedjjk van den Nieuw Strijen-polder. De inschrijvers konden zeiven den tjjd be palen, waarin zjj het werk zouden maken. In 't geheel werden 12 biljetten ingeleverd en wel door de heeren: J. P. de Groot ad f139.500 in 3 maanden op te leveren A. Prins Tfaz. en J. Prins ad f.128.000 in 41 dagen; J. Guliker ad f 108.000 in 9 weken L. Moerland ad f 106.000 in 10 weken A. v. d. Heide ad f 105.000 vóór 1 Juni op te leveren N. van Hazen ad f 105.000 in 13 wekenJoh8 Ack ad f 104.000 in 8 weken J. v. d. Plas ad f 99.000 vóór 1 Juni L. Brand en A. v. d. Vlies ad f 95.450 in 6 wekenA. v. d. Strate ad f 93.000 in 2 maan den L. Brand en A. v. d. Vlies ad f 89.600 12 weken; L. Kalis Wz. ad f 78.887 in 40 werkdagen. Behoudens goedkeuring van Ged. staten is het werk gegund aan de heeren L. Brand te Giesendam en A. van der Vliet te Zaltbommel voor f 95.450, om het werk in 6 weken te voltooiën. LANDBOUW. Heden ochtend werd in het gewone lokaal alhier eene vergadering gehouden door de afdeeling »Walcheren" door de Maatschappij tot bevordering van landbouw en veeteelt in Zeeland. De opkomst was bjjzonder groot, voorzeker een gevolg van de vrjj belangryke agenda en ook omdat de werkzaamheden op landbouw gebied in dezen tjjd den leden een tochtje naar Middelburg niet in den weg staan. De voorzitter, de heer W. H. de Brujjn van Melis en Mariekerke, opende de vergadering met de leden welkom te beeten en de hoop uit te spreken, dat het nieuw ingetreden jaar 1895 voor de leden, zoowel in hunne maat. schappeijjke als huiseljjke omgeving, een ge lukkig jaar moge zjjn. 1894 is voor den landbouw alles behalve gunstig geweest; de wenscb, bjj den aanvang van dat jaar door den voorzitter geuit, dat 1894 beter dan 1893 mocht wezen is niet tot vervulling gekomen. De slechte weersgesteldheid gedurende den zomer, gevoegd by de lage graanpryzen, wa ren den landbouw niet voordeelig. De vee stapel was vrjj gezond, doch de belemmering van den uitvoer werkte niet voordeelig. De landbouw eischt voortdurend zorg en met ingenomenheid maakte de voorzitter melding van de in den laatsten tjjd in onze omgeving aangewende pogingen om in Zeeland eene

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1