N°. 10. 188® Jaargang. 1805. Zaterdag 12 Januari. FEÜILLETOi. Ie IMMGH ((KlltUT. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s mei uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2 Afzonderlijke nummers, met of zouder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel.' Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer f 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Reclames 40 cent per regel. Tb eraometer. Middelburg 11 Jan. 8 u. vm. 31 gr. m. 12 u. 34 gr-, av. 4 u. 33 gr. F. Verwacht verand. wind. Agenten te VlisBingenP. G. ds Vet Mestdagh Zoon, te GoeaA. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KminingenF. v. d. Peiji, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditkar, te Botterdam, de Gssr. Behhiahte, te 's Gravenhage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Ces., Joh» F. Joker, opvolger Adv ertestiëa moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zgn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen. Hulp in nood. Voor de slachtoffers van de overstrooming te ITRIJEH, onder Poovtvliet, ontvingen wy nog van J. M. d. G. te Aardenburg f 25; S. te Aardenburg f 1. Totaal met de vorige opgaaf f 49. Middelburg 11 Januari. Terwijl aan de eene zjjde geklaagd wordt over het toenemend aantal venters, sedert de afschaffing der patentwet, en sommige gemeen tebesturen ernstig bedacht zjjn daartegen maat regelen te nemen, vestigt de heer mr J. A. Levy aan den anderen kant in het Nbld de aandacht op een dreigend gevaar voor de vrjjheid van bedrijf in ons land. Nu de patentwet is afgeschaft zijn de gemeen tebesturen niet meer verplicht den colporta- gehandel toe te laten en in een der Limburg- Bche gemeenten is reeds een stem opgegaan, die aanspoorde den handel te verbieden binnen de grenzen der gemeente. De colportage-handel was volgens dat raads lid meestal niets anders dan vermomde bede- larjj, waardoor aan de winkeliers in de gemeente, die toch allen belastingbetalers zgn, groot nadeel wordt toegebracht. Die colpor teurs zgn veelal lieden van slecht gehalte, vuil, onzindelyk en onzedeljjk volk, dat voor diefstal noch roof terugschrikt en zoo de wegen en buurten onveilig maakt. Door zgn voorstel over te nemen, zou de raad de inwoners van een hateljjken, bjjna ondrageljjken last bevrjj- den enz. Nader zou dit voorstel in behande ling k§men. Blykens dit bericht wordt, naar de heer Levy doet opmerken, verwezenljjkt hetgeen hy als lid der Kamer, bij de behandeling van het ontwerp der bedrijfsbelasting heeft voorzien, en niet minder dan drie malen, doch vruch teloos, heeft getracht te keeren. Vrjjheid van handel is, vreemd genoeg, in ons land niet gewaarborgd. Alleen de patentwet voorzag zjj het gebrekkig in deze leemte. Om te kunnen beoordeelen, welke leemte die afschaffing laat, moet men weten welk kwaad door art. 2 der patentwet werd ver hoed. Dat kwaad is willekeurige en onrecht matige bedryfsbeperking door gemeentebestu ren. De raad namelyk heeft strafwetgevende bevoegdheid ten aanzien van zoodanige ver ordeningen, als hy in het belang der open bare orde, zedelijkheid en gezondheid noodig oordeelt. Men lette wel in het belang der openbare orde een uit den aard der zaak rekbaar begrip. Nu kan het voorkomen en is het voorgekomen, dat de raad achter dat schild van vermeende openbare orde ten aan zien der bedryfsbeperking allerlei ongerech tigheden zich veroorlooft. Voomameljjk op het venten aan of langs de huizen, hebben sommige gemeentebesturen het voorzien. Fluks maken zjj dan een verordening, waarbjj dat venten zonder verlof aan anderen dan inge- Naar het Zweedsch VAN ALFRED YON HEDENSTJERNA. VI. Mama's verjaardag. Die arme Johnson! Bedwelmd door Jenny's vriendelijkheid, door het gevoel dat hy haar in zyn arm hield, sprong hy als een wildejin 't rond. Doch toen hy merkte dat hij geheel alleen danBte en al de anderen naar stonden te kjjken, voelde hy zich diep onge lukkig, liet zyn dame midden in de zaal staan en stoof naar buiten. Jenny toonde evenwel geen verlegenheid, doch stemde evenmin in de algemeene vrooljjkheid inkalm streek zy hare lokken uit het gelaat, ging op randa en knoopte een gesprek met den griffier aan. Doch daar deze, volgens zyn gewoonte, op geheel andere dingen antwoordde dan zjj vroeg, gaf zy die poging weldra op. Nu stond Otto, die gedurende den tweeden dans gezeten had, op en kwam naar haar toe»De dres suur ging voortreffelijk en onze beminnelijke Amerikaan schikt zich voorbeeldig in zyn lot, al gaat het met hem ook als met het paard van Kipping." »Ik begrjjp niet wat gy met dressuur zetenen verboden is. En die verordening be helst straf: boete of vervangende hechtenis. Dat lieve leventje was reeds gaande, toen wjjlen art. 2 der patentwet nog in welstand verkeerde. Edoch den gemeentebesturen werd de aanvechting tot bedryfsbeperking spoedig verleerd. In zoover namelyk die verordening door straf een kleinen manventer, schare- sliep, marskramer byv. treft, moet die straf door den rechter worden toegepast en diens vonnis staat altoos onder toezicht van den hoogen raad. Ons hoogste rechtscollege had alzoo van die zijde de gemeentebesturen onder den duim. aar de hooge raad behoeft een tekst. An ders kan hy den gemeentebesturen den tekst niet lezen. En wy missen een tekst, waarin de handelsvrijheid wordt erkend. Om in die leemte te voorzien heeft de heer Levy, ter gelegenheid der behandeling van de bedrijfsbelasting, in het ontwerp willen doen imen de navolgende bepaling»De vrjjheid om, waar de belanghebbende het verkiezen mocht, handel, beroep, nering of bedrjjf uit te oefenen, wordt, binnen de grenzen door de wet gesteld, gewaarborgd." In die poging is hy niet geslaagd. Nu de zaken aldus staan en, geljjk uit de hiervoren vermelde mededeeling blijkt, wer- keljjk de handels- en bedrjjfsvrjjheid in Ne derland gevaar loopt te worden verstikt door plaatselijke besturen, acht mr J. A. Levy bet geraden te waarschuwen. »Hun, die het aangaat, mogen het zich voor gezegd houden", aldus besluit bjj. De nering van den kleinen man wordt gefnuikt in ons vaderland, dat van handel leeft en weeft. Werpt men mij tegende regeering waakt en zjj beschikt over schorsings- en vernieti gingsrecht der plaatseljjke verordeningen, inge val deze met de wetten of het algemeen be lang strijden (art. 153 gemeentewet), mjjn antwoord is drieledig. Vooreerst, de regeering kan niet waken, want zjj kent alle plaatselijke verordeningen niet. Ten andere, wie waarborgt dat hare opvat ting van »het algemeen belang" niet is gelyk aan die des bedrjjfsbeperkenden plaatseljjken wetgevers Ten slotte, boevelen zullen en kunnen er on rechtmatig zyn gestraft, alvorens de regeering ra haar vernietigingsrecht gebruik maakt Ik herhaal, men zy op zyn hoede. Of moet door kortzichtige gemeentebesturen de toch reeds zoo harde strjjd om het bestaan, waar hy het meest njjpt, opzetteljjk worden verscherpt Woensdagavond hield te Zaandam iq de Vereeniging van vooruitstrevende liberalen de heer mr A. Kerdjjk eene rede over den p o 1 i- tieken toestand en de politieke vooruitzichten. Spreker schreef de nederlaag derTakkianen bjj de laatste verkiezingen voor de Tweede kamer grootendeels toe aan het feit, dat bjj deze verkiezing de groote vraag van den dag was ter zjjde gesteld en bijzaken op den voorgrond waren geschoven. Hy vond het goed, dat minister Tak en zjjne ambtgenooten bedoelt en tot mjjn leedwezen heb ik niet het genoegen den heer Kipping of zjjn paard te kennen." •Ja, dat was een mooi paard, en nadat hy het gekocht bad gaf hy het aan iemand om te dresseeren. Maar dat duurde zóo lang het paard was zeker een beetje boersch, net als onze Amerikaan dat de rekening voor voer en dressuur zoodanig opliep, dat Klip- ling het paard maar aan den dresseur afstond.' »Dat is mjj te hoog, mynheer de ingeni eur," zei Jenny en begaf zich naar mevrouw Van Kopparhjelm; zy danste dien avond nog slechts éen wals met Frans. Buiten in den tuin liepen echter twee jonge lieden rondbeiden voelden zioh diep onge lukkig, de een omdat hy niet kon dansen zooals groote lui" en de ander omdat hy geen paar maal honderdduizend daalders bezat. Op het groote voorplein stond een tafel met bisschop en Zweedsche punch voor de heeren. De candidaat Star dronk eigeuljjk een beetje meer dan noodig was want 's mid dags had bjj nog een vervelenden brief over zaken gekregen. Achwist hy maar een uitweg'- Kjjk, daar danst de kleine Alma Flor- stedt.' Merkwaardige vrouw! Betere houding dan alle jonge meisjes. Het zal nog met een gerechtelijke vervolging en een schandaal eindigen en gevat en geestig is zy ook. by na al te bjj de hand en daarbjj even wel gemanierd als Jenny Follin. Ellendig om zich niet gezind hadden betoond om afbreuk te doen aan het eenmaal voorgestane beginsel anders zou de regeering verantwoordelijk zyn geworden voor eene halfslachtige oplossing. En dan zou niet verkregen zyn, wat thans verkregen iseffening van den weg voor eene krachtige, hervormingsgezinde party verbre king van den band, die conservatieven en hervormingsgezinden bjjeenhield in eene libe rale party, zooals deze geworden was. Spreker ging het verleden dier party na, dathjj roem- rjjk en vruchtbaar noemde. De party had echter het vertrouwen der natie verspeeld door kleingeestige persoonlijke geschillen tusschen de voormannen na Thorbecke's dood, onder linge veeten, gesproten uit een te ver gedreven individualisme, onze nationale fout. Ook had de partij ten deele dit vertrouwen verspeeld, door het in zich opnemen van conservatieve elementen. Toen zich vervolgens twee stroo mingen openbaarden mot betrekking tot het vraagstuk der Staatsbemoeiing, werd de party te zwak om hare eenheid te handhaven. Na den kieswedstrjjd begon de oude liberale partij uiteen te vallen en thans is zjj dit voor goed- Het kiesrechtvraagstuk heeft de laatste ver kiezing beheer8cht. De toestand is in dit op zicht niet veranderddit vraagstuk is de toetsteen geworden. Zjj, die van de oude liberale party niet meer gediend zjju, moesten de hand slaan aan afbakening van het pro gram, tot welks verwezenlijking zy willen medewerken. Het dunkt spreker eene ver keerde richting, van de gekozenen des volks de leiders des volks te willen maken. Die taak berust bjj hen, die afvaardigen, niet bjj de afgevaardigden. De toestand moet dus bsheerscht worden door de kiezers, niet door de gekozenen. Het hoofdbestuur der Liberale Unie heeft het initiatief genomen om tot een program, als bovengenoemd, te geraken. En daar het niet om een program, maar om een bindend program te doen is, moet de Unie, wil zy het vertrouwen van velen herwinnen, den eisch stellen, dat allen, die met haar wenschen mede te werken, met dat program volkomen instemmen. Als die poging gelukt, zullen radicalen en radicale liberalen niet meer verhinderd zyn zich te hereenigen. Die nieuwe partjj zal een vierledig karakter dragen. Zjj zal zyn eene vrijzinnige party met vollen eerbied voor ieders godsdienstig inzicht, allen rechtstreekscnen invloed aan den godsdienst op den staat ontzeggend. Zy zal zyn eene democratische party, de deelneming van allen aan het staats bestuur binnen de grenzen der grondwet als een zaak van recht en van algemeen belang beschouwend. Eene sociale party moet zij zyn, erkennende dat er meer toe noodig is om tot betere toestanden te geraken dan de macht van den staat; dat daartoe noodig is de vrij willige toewijding van goedgezinden ten bate der misdeeldeneene toewijding welke zich openbaart in het steunen der zwakken. Eene sociaal-politieke party moet zjj ten slotte zyn, overtuigd dat politiek als zoodanig slechts de vorm is, de verbetering der toestanden de hoofdzaakdat de politiek slechts een onwaar dig spel is zoo zy niet streeft naar het ideaal dat geene ellende zal worden geleden, welke niet door eigen schuld veroorzaakt zjj. Spreker eindigde met den wensch, dat zij, die de opkomst dezer party wenschen, geen dag zouden laten voorbygaan, zonder haren groei te bevorderen. Aan het debat werd deelgenomen door de heeren Appel, Hermans en dr Vrendenberg. (Opr. Haarl. Crt.) Omtrent den vermoedelijk verdronken kapi tein ter zee J. Dalen schrjjft het Hdbld. Kapitein Dalen was een voortreffelijk zee officier bezadigd, ernstig, strikt rechtvaardig en een voorbeeld van plichtsvervulling. Zjjn hart klopte warm voor de marine. Hjj was een der zee-officieren die zich als vrjj willigere aanboden, toen onze kleine schoener Willem Barents jaar in jaar uit in de IJszee onder- zoekings- en oefeningstochten deed om de oude school voor zeemanschap weder in eere te herstellen bjj de volken, die van de zee en door de zee leven. Hy was gezagvoerder van de Barents op een der reizen, en wjjlen de schout-bjj-nacht Jansen, de dryfkrackt van het Barents-comité, dat de soms zware verantwoordelijkheid voor die oefeningstochten droeg en die doorkneed in kennis van Ijstoestanden en zeilvaart in het hooge Noorden, sprak steeds met groote waardeering van zyn werk, zyn optreden. Dat is nu de derde der commandanten van de Willem Barents, die wy te betreuren heb ben. De onvergetelijke kolonel Broekhuyzen, le beau idéal van een voortreffelijk, eenvou dig, moedig zee-officier, overleed te Soerabaya aan de cholera. Kolonel Hoffman, een degeljjk, ernstig en braaf zee-officier, bezweek eveneens aan de ziekte te Soerabaya. En nu heeft Dalen een plaats onder de goede zee-officieren opengelaten. Het vaderland heeft in hen drieën mannen verloren, die de vlag van het land boog hiel den, die niet met woorden, maar met daden mochten toonen, hoe lief hun land hun was. zoo arm te zyn De kleine Florstedt heeft geld. AliensNu komt de fransaisemag ik de eer hebben, juffrouw Florstedt? Toen de frangaise uit was, had de stalknecht met behulp van Frans en den griffier den bloemen tuin en den halven moestuin met gekleurde lantarens versierd. Zjj waren wel is waar zoo eenvoudig mogelyk, maar zjj verleenden toch een tooverachtigen glans aan Westberga. In de zaal dansten nog slechts af en toe twee of drie paar; de anderen wandelden alteruaal buiten. Juffrouw Florstedt trippelde aan den arm van den candidaat. Al het spotachtige, hoonende op zijn gelaat was als weggeblazen; niet alleen was hjj hoogst beleefd tegen haar, maar er lag iets harteljjks in zyn toon. Het was, alsof zy elkaar reeds lang kenden, en zy zjj dacht aan toekomst noch verleden, zjj verlangde alleen dat het tegenwoordige urenlang mocht voortduren. Ritsch ra a atschss - 8 s, daar liet Otto een vuurpjjl op en Johan ontstak bengaalsch vuur. De heele tuin werd helder verlicht. De candidaat stond onder een pereboom met Alma Florstedt, dicht, heel dicht naast zich. Dominé Blomgren keek als een zon uit de kruisbessenstruiken, hjj had de troostelooze weduwe aan den arm en de ondeugende Frans stond midden op het pad, met een handvol gebak, dat hjj ondanks de vermaningen van Thilda van het klaargemaakt welker werkkring omvat het verzekeren van uitkeeringen tot geringe bedragen bjj overlij den en om die wetteljjke regelen te ontwer pen; en dat het wenscheljjk is, de opdracht dier staatscommissie uit te breiden tot het geheele levensverzekeringsbedrjjf en haar in verband hiermede een adjunct-secretaris toe te voegen, is, bjj kon. besluit van 10 dezer, bepaald dat het aan genoemde staatscommiss.e opgedragen onderzoek wordt uitgebreid tot het geheele levensverzekeringsbedrjjfen tot ad junct-secretaris dier staatscommissie benoemd du K. H. Bejjen, commies bjj het departe ment van financiën, te 's Gravenhage. De minister van binnenlandsche zaken brengt ter kennis van belanghebbenden, dat op 1 Mei e. k. bjj de rijkskweekscholen voor onderwij zers te Nymegen, Haarlem, Middelburg, Deventer, Groningen en Maastricht kweeke- liagen kunnen worden geplaatst. ij geljjke bekwaamheid en aanleg genieten diegenen de voorkeur,die in de gemeente wonen, waar de kweekschool is gevestigd, of die, elders wonende, zelf in de kosten van huievesting en verpleging voorzien. Bjj de aangifte moet daar van door de ouders of voogden der adspiran- ten worden melding gemaakt. Zjj, die voor plaatsing in aanmerking willen komen, moeten zich vóór 1 Maart aanmelden by den directeur der rijkskweekschool, die zjj wenschen te bezoeken. Onder overweging dat bjj koD. besluit van 4 April 1892 Stbl. no 20 een staatscommissie is ingesteld om na te gaan welke wetteljjke regelen wenschelijk zyn ten aanzien van de inrichting en de wjjze van werken van be grafenisfondsen en soortgelijke instellingen, dessert gestolen had. -Het was inderdaad een heerljjke dag en de vljjmende smart in myn gemoed was niet zóo moeieljjk te dragen als anders. O, myn Arthur!" zei mevrouw Palmquist dien avond tot Amely LarBon, toen zjj naar hare kamers gingen. »Ja, dat is waar, mevrouw Palmquist, maar verbeeld u eens, Frans had het beste van de tafel weggekaapt en opgegeten. Als ik eenmaal zoons heb, zal ik trachten hen beter op te voeden." YII. Een weduwnaar. Dezen zomer had de post te Westberga het bjjzonder druk, door de briefwisseling van al de pensionnaires, te meer daar zjj slechts drie maal in de week kwam. Gerda had nog een tweeden zak moeten naaienwant velen der gasten kregen ook couranten. Op zekeren avond in Juli was de bezending weer erg groot en toch viel het oog van mevrouw Westberg terstond op een aan haar geadresseerden brief met een rouwrand. Het schrift was 1 onbekend en zjj sprong verschrikt overeind zjj had nog een eenige zuster, heel ver in Dalekarliën, een alleenstaande, arme, oude vrjjster, die hare laatste betrekking verlaten had met een klein pensioen en in 26 jaar maar eens naar Westberga had kunnen komen, li O Jl B O K. In Deventer is eene commissie gevormd om den predikant Rogge eenige dagen na zjjne aankomst aldaar als huldebljjk aan te bieden een concert, waarvan de netto opbrengst be stemd is voor het nationaal fonds voor weduwen en weezen van Indische militairen. De met de laatste mail hier ontvangen In dische bladen bevatten weder verschillende mededeelingen omtrent de gebeurtenissen op i in verband staande met Lombok. Uitvoerige verslagen worden gegeven van i feesteljjke ontvangst der teruggekeerde troe pen te Soerabaja, te Semarang en te Batavia. In laatstgenoemde plaats belastte zich met die ontvangst een commissie, die zich destyda lens de burgery met de regeling van het feesteijjk uitgeleide der troepen naar Lombok heeft belast. De Gouv.-Gen. was aan het sta tion, om de terugkeerenden te begroeten. Z. Ex. en mevrouw Van der Wjjck lieten zich door den regen niet weerhouden, om den landauer te doen openslaan, een adjudant ging den overste Scheuer halen en wel dra galoppeerde deze den landvoogd te gemoet deze beantwoordde het militair saluut van den jubilaris met een warmen handdruk. Eenige oogenblikken later mar cheerde de Gouv.-generaal, vergezeld van de kommandanten van land- en zeemacht en ge volgd door een schitterenden staf, langs de gelederen van het 9e betaljonna deze in spectie werden de officieren voorgeroepen heette de Gonverneur-generaal het korps, dat onder de bevelen van overste Scheuer zooveel had bjjgedragen tot de schitterende overwin ningen op Lombok, van harte welkom en ver zocht Z. E. voor mevr. Yan der Wjjck de eer om den eersten krans aan het vaandel te mogen hechten, hetgeen onder een donderend hoera uit duizenden kelen geschiedde. Andere prach tige kransen waren inmiddels aangeboden door mevrouw Scheuer, de militaire sociëteit Concordia en anderen, terwyl verder alle offi cieren en minderenmet bloemen getooid waren. Nadat mevr. Van dei Wjjck en het gevolg van Z. E. in de rij tuigen vertrokken war n marcheerde het 9e bataljon langs de andere troepen door de Willemslaan naar de esplanade voor de citadel Prins Frederik. Langs den ge- heelen weg stonden jonge dames geschaard, die de overwinnaars met bloemen bestrooiden, overal heerschte een ongekend enthousiasme. In by den doop van Vira. Zou die gestorven zyn Met bevende handen opende zjj het couvert. Mentone 21 Juli 1884. »Mevrouw John Westberg! Westberga bjj Rydstorp. Een diep bedroefd man schrjjft u heden, mevrouw Westberg, en hjj is u geheel vreemd. Maar nadat mjj het grootste ongeluk mjjns levens getroffen heeft, moet gy de eerste zyn, aan wie ik dit mededeel! Want gy zjjt zoo goed, dezen zomer mjjne beide knaapjes onder uwe hoede te nemen en, gelijk myn vriend, op wien gy u beroepen hebt, my verzekerde, konden zjj niet in beter handen zyn. Dat is nu dubbel gelukkig, want sedert Vrjj dag zyn mjjne arme kinderen moeder loos. Karei en Philip zullen hun moeder nooit weder zien. Ach, mevrouw Westberg, gy zjjt zelf moeder, en zult dus het best weten, wat gy tot mjjne arme kinderen zeggen zult. Zy zyn oud genoeg om althans gedeeltelyk hun ver lies te beseffen. Zeg hun dat hun lieve moeder hunne namen fluisterde, zoolang zy de lippen nog kon bewegen. Zeg hun dat zjj nu een engel is ach! zeg hun dat een moeder zooals de hunne op de geheele wereld niet meer te vinden is. O, zy wilde niet weg! Zjj wilde niet van hare kinderen scheidenZjj smeekte I onder tranen, hier te mogen blyven maar de dokter had gezegd dat dit het eenige was

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1895 | | pagina 1