N°.
1386 Jaargang.
1895.
Dinsdag
1 Januari.
FEUILLETON.
mDElMIXHI Ml HINT.
Deze courant verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.-
Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte- Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alie
dankbetuigingen, van 1—7 regels 1.50
iedere regel meer f 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Reclames 40 cent per regel.
Th emoneter.
Middelburg 31 Dec. 8 u. vm. 38 gr.
m. 12 u» t0 gr-, av. 4 u. 38 gr. F.
Verwacht N. W. wind.
tj?w88ingenÏt de ^EY Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boltjit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KrainingenF. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij,
aan avanaL j Ttf ^pvwENnuzJZEN en te TerzieuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën
aan, evenais_ de advertentie-bureaus van Nijgh_& Van Dithab, te Rotterdam, db Gebb. Bsiotante, te 's Gravenhage, en A. de La Mas Arm, te Amsterdam.
a Londen, de Compagnie générale de Publicité ótrangère G. L. Datjbe Cm., John F. Jones, opvolger.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en 1
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd sjjn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel-
Dinsdag (Sleuwjaarsdag) verschijn*
de Middelburgse he couran*
niet. v
Middelburg 31 December.
Wederom ligt er een jaar achter de menscb-
heid, een nieuwe spanne tijds van streven
en zwoegen, van strijden en lijden, van on
vervulde beloften en verstoorde illuziën.
Het was een jaar vol gewichtige gebeurte
nissen op het wereldgebied, maar gebeurte
nissen die meer getuigen van vergankelijk
heid, van ondergang, van vernietiging en
vergetelheid, dan van grootsche werken,
opgetrokken tot roem en tot heil van het
rusteloos voortjagend menschengeslacht.
Overzien wij in gedachten nog eens de
feiten, welke wij dag aan dag getrouw op-
teekenden, dan missen wij op dezen laatsten
dag vele personen van hoogen rang en in
vloed, die jarenlang het staatkundig tooneel
beheersc'ntenwie onmisbaar scheen is
door anderen vervangen en reeds half
vergeten of zal het spoedig geheel zijn.
Nieuwe figuren traden op den voorgrond,
hangen twijfel of blijde hoop wekkend over
hun toekomstige daden.
In het uiterlijk van Europa vond gedu
rende het afgeloopen jaar groote wijziging
plaats. In Frankrijk viel president Carnot
door misdadige handRuelands machtige
heerscher, Alexander III, werd in de kracht
van den mannelijken leeftijd, na een smar
telijk lichamelijk lijden, ten grave gesleept.
Nog stierf betrekkelijk jong het hoofd van
een voorheen luisterrijk koninklijk geslacht,
de graaf van Parijs, pretendent voor de
Fransche monarchie. In Engeland trad de
grijze Gladstone uit bet politieke leven
terug, waarop zijn persoonlijkheid bijna een
halve eeuw haar stempel had gedruktin
het Duitsche rijk viel de tweede rijkskan
selier door de ongenade van zijn souverein
graaf Caprivi stond gaarne zijn ambt, dat
hem zwaar genoeg woog, aan den ruim
zeventigjarigen vorst Hohenlohe afde regee
ring van. den nieuwen koers bleek uit de
richting van den keizer te zijn geraakt;
waarin thans de mannen van den nieuwsten
koers sturen. Hoe en waarheen Reactie
is het woord, dat door velen in het Duitsche
rijk angstig fluisterend wordt gesproken.
In België' eveneens verandering van regee
Naar het Zweedsch
van
ALFRED VON HEDENSTJERNA.
I.
Waarom men pensionnalres wilde
nemen.
Wjj, eenvoudige lieden, hebben gaarne ons
buis voor ons alleen, wanneer wjj niet juist
met een nieuw meubelstuk, een nieuwe kroon
of een nieuw gebak willen pronken, 5f tenzjj
onze kennis van de aangelegenbeden onzer
goede vrienden en buren te uitgebreid wordt
om in eigen boezem bewaard te worden. Het
is ook mogelijk, dat wjj gaarne whist- off
schaakspelen of dochters bezitten die aan den
man moeten gebracht worden, of zoons die
verliefd zjjn op de zusters van andere jongens
dan zien wjj gaarne mensehen. Dan komt'
mama met trotsche zelfvoldoening, verborgen
achter een verlegen lachje, met bet beste
voor den dag; dan tapt papa de punch op
flesschen afdan vliegen onze harten op de
walsmaat om de boeken van de oude zaal,
of bg het stuivertje wisselen over het gras
perk. Dan maken de meisjes hare eerste
yeroveringen en de jongelingen worden wam
ringnog vóór de nieuwe kamer, volgens
het zeer uitgebreid kiesrecht tot stand ge
komen, vergaderde, bad de heer Beernaert
als minister-president zijn plaats geruimd
voor den heer De Bariet. In Boelgarije deed i
de bijna oppermachtige Stamboeloff zulk
een geweldigen val als men zelden aan
schouwde de ondankbaarheid van den vorst,
die hem zijn troon te danken had, maakte
met éen pennestreek den invloedrijken pre
mier tot den meest gehaten man in het
vorstendom. Nog vóór het jaar 1894 ter
kimme ging, moest het liberale Hongaarsche
ministerie, dat zoo lofwaardig zijn opdracht
vervulde, op hetzelfde oogenblik dat het
triomfeerde over zijn tegenstanders, met zijn
eigen leven als prijs voor zijn overwinning
betalen. Italië doorleeft een nieuwe crisis,
zóo ernstig dat het te bezien staat of regee
ring, parlement en zelfs de kroon er onge
schonden naam en bestaan van afbrengen.
In Oostenrijk sloegen adel, clericalisme eD
geldbonrgeoisie de handen ineen om elkan
ders gezamenlijke belangen en voorrechten
te verdedigen tegen den oprukkenden vierden
stand, die ook hier een stem mede verlangt
in 's ïijks bestuur. In Frankrijk altijd het
zelfde politiek getwist, waarvan eerzucht en
persoonlijke beweegredenen den grondslag
vormen, die den naam „democratische repu
bliek" voor het beerschend regime tot een
spotternij maken in éen woord, waarbeen
men den blik wendt, in alle landen onze
kerheid, en éen oogenblik scheen het
zelfs op het einde van dit oude jaar,
alsof alle Enropeesche ministeries tot ont
binding waren veroordeeld. Weinige slechts
van de overgeblevene voelen zich sterk en
krachtig genoeg om nog lang in stand te
blijven.
In de Vereenigde Staten van Noord-Ame-
rika leden de demoeraten bij de jongste
verkiezingen de nederlaag, zoodat in het
volgend jaar opnieuw de republikeinsche
partij het bestuur in handen neemt, waar-
e een andere phase in de tarievenkwestie
is te wachten. Een vreeselijke botsing tus-
scben kapitaal en arbeid gaf dezen zomer
de reusachtige staking van het spoorweg
personeel in een deel der Unie te aanschouwen.
Wat de overige worelddeelen betrefI, in
Afrika zetten de koloniseerende mogend
heden met meer of minder geluk, naar
gelang zij elkanders belangen dwarsboomden,
hun veroveriDgswerk voort. In Azië ont
brandde de oorlogsfakkel. Het door de
Westersche beschaving aangetaste Japan
voert oorlog met het grootste rijk uit het
Oosten; het is de krijg van den muis met
den olifant, maar de dwerg toonde zich
sterker dan de vermolmde kolosen keert
het oorlogsgeluk niet nog ter elfder uie, dan
zal het groote China den doren prijs aan
het kleine Japan als overwinnaar moeten
betalen.
Oogenschijulyk kwr.m er in de onderlinge
verhouding tusschen de Europeesche groote
mogendheden geen verandering, hoewel men
in den laatsten tijd, vooral in Engeland,
sedert de troonsverwisseling in Rusland, de
mogelijkheid heeft opgeworpen van een toe
nadering tusschen Groot-Brittanje en Rus
land, waardoor men zelfs is gaan denken aan
een Engelsch-Russisch-Fransche-aliantie te
genover het nog altijd bestaande Drievoudig
Verbond.
Te midden van het politiek strijdgewoel
vorderde het werk der sociale hervorming
langzaam, te langzaam. Met kleine stappen
slechts, schoksgewijze wint de arbeidersbe
weging veld. Hier, als in Oostenrijk, vragen
de arbeiders nog te vergeefs toegang tot de
parlementen om zelve de hand mede aan het
werk te slaan, dat de volkeren door wijze
wetgeving tot sociaal welzijn moet leiden.
Elders, in België, nemen eindelijk de verte
genwoordigers der werklieden deel aan dit
waarachtig beschavingswerk. Laat ons hopen,
dat ook zij niet in den politieken maalstroom
worden medegesleurd.
Te midden van den hopeloozen wedijver,
waarbij eigenbelang de zweepslag was, die
tot grootere snelheid de mededingers aan
spoorde, vloeiden er telkens weder van de
lippen van souvereinen en staatslieden woor
den van vrede en verzoening. Words, words,
words. Iets anders? Welke daden volgden
op die wuoi dtiu Wat u&en zij, dïe geroepen
waren aan het hoofd der volkeren te staan,
hen te leiden en te bestaren, vorsten, minis
ters en parlementen, om de naties tot
grooter welvaart te brengen, om armoede
en gebrek, door duizenden menschen geleden,
te lenigen Millioenen en millioenen werden
opnieuw besteed voor doode en levende strijd
krachten de legers en vloten der wereld
in vredestijd onttrekken drie en een
half miliioen mannen aan productieven
arbeid; vredelievend, heette het, waren
vorsten en volkeren en onderwijl verslond
het monster militairisme meerdere schatten,
terwijl geld óf in het geheel niet óf onvol
doende beschikbaar was voor de invoering
van de meest dringende hervormingen geen
geld te vinden is voor den onderstand van
oude werklieden en slecht bezoldigde lagere
ambtenarengeen geld ter bestrijding van
de aangroeiende werkloosheidgeen geld ter
verbetering van het lot van duizenden, die
wreed zijn buitengesloten van de vreugden
des levens. Wijl de democratie de grootste
vijand van den oorlog is, moet elk oprecht
vriend van den vrede haar, aan wie de toe
komst behoort, den weg banen tot de
overwinning.
Vrede, vrede klinkt er van de lippen
der machthebbers, maar haat, onverzoenlijke
haat sluimert er in de harten der menschen.
Klassenstrijd is het groote woord, dat ge
laten wordt uitgesproken. Wat is het eind
doel van dit alles Evolutie of revolutie
Wie zal het wagen hier te voorspellen
Vóór ons ligt de duistere chaos. En daar
achter het licht? Het licht, dat ons voert
naar gelukkiger tijden, naar een wereld,
waar minder egoïsme, waar minder strijden
en lijden zal zijn Een glans van dat licht
breekt zelfs nu tot ons door het wekt ons
op, het moedigt ons aan te streven naar
geluk, niet naar 't geluk van ieder onzer
individuën afzonderlijk, doch naar het grootste
geluk voor het grootst aantal menschen.
Wanneer ieder mensch meer en meer het
verband voelt, dat er bestaat tusschen hem
en het geheel, dan kan de tijd komen,
waarin de woorden „vrede en liefde" niet
langer zijn holklinkende frazes zonder be-
teekenis, maar tot daden dringende krachten,
tot heil strekkende aan de menschheid.
UIT STAD EN PROVINCIE.
De storm van Zaterdag avond en Zondag
heeft gelukkig noch te Westkapelle, noch te
Domburg, Zoutelande of ergens anders aan
den polder Walcheren nadeel berokkend.
Uit verschillende andere gemeenten in Zee
and ontvingen wjj bericht dat in die dagen over-
lal zeer veel water stond doch geen ongevallen
van beteekenis voorvielen.
Wat vermeldingswaardig is laten wy hier
volgen.
Aan het strand te Domburg is Zon
dag aangespoeld een ljjk, dat, naar de kleeren
te oordeelen, van een zeeman is, van 20 a
jarigen leeftjjd. De overledene is vermoedelyk
in de laatste week verdronken. Het aange
zicht was zeer geschonden.
Op de zandbank de Urk, voor de kust
van Domburg, ligt een vaartuig, waarvan
alleen by laag water de masten zichtbaar zjjn.
Te Zoutelande waren Zondag morgen
naar men ons schryft een veertigtal
djjkwerkers van Westkapelle begonnen met
het maken van een zoogenaamden »platberm"
diar, waar de duinen het meest hebben geleden.
Veertien wagens rjjs en palen, benevens een
wagen riet werden aangevoerd.
Daarop is men aangevangen met, over eene
lengte van pl. m. 50 meter, twee ryon palen
te planten. Om dit te kunnen doen, moest
eerst gegraven worden. By opgraving stootte
men op een vloer van roode plavuizen van
zeer kleine afmeting. In een hoek van den
vloer werd een gedeelte van een geraamte
gevonden.
Aden zouden de geplante palen worden
ingeheid. Hier tusschen wordt dan riet aan
hopig verliefd. Dan wordt er saus op het
tafelkleed gemorst en het hof gemaakt aan
de in opgeschikte lichte japonnetjes verschy
nende gouvernantes der naburige buitens
want gjj hebt natuurlyk reeds lang begrepen,
dat ik -van het buiten! ev en spreek.
Maar als het laatste glas geledigd, de laatste
kus in de gang gewisseld en de laatste over
schoen aangetrokken is, dan verheugen wjj
ons weer, dat wy onder ons zyn en voelen dat
ons eigen tehuis ons zoo zacht en vreedzaam
omsluit.
Mevrouw Westberg maakte hierop geen
uitzondering. Met tegenzin besloot zjj voor
het eerst een gouvernante te nemen, toen de
kleine Thilde te groot werd om langer doel
loos rond te loopen. Met een soort van af
schuw zag zy eenige jaren later, hoe de huis
onderwijzer de gordynen der logeerkamer
berookte en de inmaakperen van den boom
plukte. Maar de diBtricts-landmeter Westberg
had koude voeten gekregen, toen hjj in het
dorp Klöfdala aan het waterpassen was. Ge-
\yk zoovele distriets-landmeterB had hy reeds
heel dikwyls natte voeten gehad. Alleen de i
landmeters eerste klasse zyn in staat om met
droge kousen door het leven te gaanMaar
vroeger was hy jong en sterk; nu echter sloeg
verkoudheid hem op de borst en na eenige
dagen had de »oude" "Westberg van al den
grond, dien hy in zyn leven gemeten had,
niets meer noodig dan zes vierkante ellen,
de plaats voor zyn vrouw medegerekend.
De oude Westberg was een vriendelyke man
en vader geweest, zooals lieden van onzen
stand plegen te zyn, wanneer niemand ons
ergert, wy gezond zyn en het in geldeljjk
opzicht tot iets brengen. Met recht liet zyn
dood duB een ledige plaats in de harten
vrouw en kinderen achterdoch toen er
eenige maanden verloopen waren en de laat
ste termyn van zyn tractement ontvangen was,
werd zyn verlieB ook voelbaar in de huisboud-
kas. Westberga was namely k geen eigenlyke
heerlijkheid het bestond slechts uit een
paar boerenhofsteden, ieder met halven vrjj-
dom van belasting. Hier had de eigenaar een
groot huis gebouwd, dat hy naar zich zelf
Westberga had gedoopt; vervolgens had hy
een laan geplant, midden in den tuin een
rasperk aangelegd en ten slotte op dat gras
perk een paal gezet, .met een grooten bol erop*
Yoor lieden, die zich geroepen voelen om
een landgoed te bezitten, is het niet kwaad
te weten dat er in Swaland verder niets noo
dig is om een boerenhofstede in een heerlijk
heid te herschapen. Maar toen papa's laatste
tractement uitgegeven was, bleek het onmo-
gelyk dat Westberga, ofschoon vrjj van schul
den, mevrouw Westberg en al hare kinderen
kon onderhouden. Ach, er waren drie heele
tonnen haver noodig om een eenvoudige wollen
japon te koopen.
De aardappelen, die niet regelrecht op het
bord van den huisonderwijzer te-.echt kwamen,
brachten slechts zooveel op aig"2ÜB salaris
bedroeg, en kreeg men 300 kronen voor een
driejarigen os, dan moest de gouvernante er
225 van hebben. Niemand kan beweren dat
dit te veel was voor een fatsoenlyk jong
meisje, dat met goed gevolg de school in
Jönköjnng had bezocht en er zelfs over ge
dacht had om naar Zwitserland te gaan, ten
einde zich verder in het Fransch te bekwamen,
In het eerst toen men inzag, dat het met
den landbouw niet goed ging, zette men de
boerderjj te koop. Er kwamen agenten, er
kwamen kooplustigen, zy prezen het land en
de pudding van mevrouw Westberg, praatten
er over dat zy hier een koepeltje en daar een
prieeltje zouden zetten, dronken veel cognac
en vertrokken met de belofte, van zich te
laten hooren. Maar dat deden zjj geen van
allen, zelfs niet de jonge man uit de bunrt.
van Arvika, die den pels van vader zaligei
geleend had, omdat het weer omsloeg en koud
werd, terwjjl hy buiten alles in oogenschouw
nam.
Op een der eerste lentedagen in Mei, een
jaar na den dood van papa, zat mevrouw
Westberg met haar breiwerk en hare dochters
in de veranda en keek ernstig bezorgd.
De meesterknecht had gezegd dat er op den
roggenakker minstens voor 200 kronen mest
gebracht moest worden en het scheen, dat men
daar alleen in kon voorzien door denverkoop
van het veulen, den trots en de vreugde van
wjjlen den ouden heer.
Het was een mooie avond. Het lichtgroene
gebracht, daarboven ryshout en dit vastgezet
met een ry sleutelstaken. Dan wordt weer
eene laag riet gelegd, daarop andermaal rys
vervolgens een rjj sleutelstaken en eindelyk
steen opgevoerd.
Gevonden zyn nog eenige koperen geld
stukken, o. a. Frisia 1628, Transylvania 1626,
benevens éen geldstukje met een beeld van een
man of eene vrouw, waaromheen een rand
schrift, dat wegens de roest niet te ontcijferen
is. Ook kwam te voorschyn een steenen
poppetje, van onderen geschonden.
In het nauw van Bath, tusschen de
eerste en de tweede ducdalf, is Zaterdagavond
het Engelsche stoomschip Juan, met stukgoe
deren komende van Antwerpen naar Londen;
omhoog gevaren en met het morgen- en avond-
hoogwatergety van Zondag niet afgesleept
kunnen worden, hoewel er 's avonds een vjjftal
slepers voor lagen.
Zondagnamiddag omstreeks vier uur is
te Strjjenham, gemeente Poortvliet, by
hoogwater de zeedyk doorgebroken, waardoor
de Stvyenhamsche-polder onder water liep.
Het vee is grootendeels in veiligheid gebracht.
Alle handen zyn aan het werk om den dijk,
die genoemden polder van den Poortvlietschen
scheidt, te versterken. Men vreesde voor het
volgende getjj, waarom verschillende land
bouwers uit genoemde polders hun vee naar
andere gemeenten vervoeren.
Zaterdag namiddag kon de stoomboot
der Zierikzeesche Stoombootmaatschappij, van
Rotterdam komende, wegens den hevigen
Wester-storm, de hooge zee en zwaren vloed
de haven van Zierikzee niet bereiken en
keerde daarom naar de Keeten terug, om al
daar het anker te werpen. Op dien terugkeer
ontdekte de kapitein een schip, dat de nood
vlag had geheschen, waarop terstond assistentie
werd verleend. Het "bleek te zjjn het schip
God met ons, schipper A. de Mejjer, geladen
met kolen, afkomstig van de Ruhr en bestemd
naar Willebrord boven Antwerpen. Het schip
was tusschen drie en half vier vol water ge-
loopen en gezonken, terwjjl het in de Keeten
voor anker lag. Het mocht met veel moeite
inspanning gelukken den schipper enzjjne
beide knechts behouden aan boord van de
stoomboot te brengen en ook nog de roeiboot
te slepen. Zondag morgen te achturen
arriveerde de stoomboot, die gedurende den
avond en den nacht in de Keeten voor anker
had gelegen, te Zierikzee, met de passagiers
en de schipbreukelingen. De stoomboot werd
terstond gelost en weder geladen en vertrok
te 9 uren weder naar Rotterdam.
Zaterdagavond zyn voor Bruinisse twee
der zes verlaten schepen gezonken.
Vanwege het hoofdbestuur der Maat
schappij tot bevordering van landbouiv en
veeteelt in Zeeland ontvingen wy het handige
jaarboekje voor 1895.
In het ^voorwoord" geeft het hoofdbestuur
als naar gewoonte een overzicht van wat het
in het afgeloopen jaar deed om de belangen
der landbouwers te behartigen en het besluit
dit met den wensch dat 1895 voor den land-
woonhuis van Westberga lag zoo vriendelijk
tegen de pas ontloken linden aan de helling
van den heuvel, en in den mooien tuin, achter
het huis, ruischten twee eiken aan den oever
van een liefeljjken kleinen vyver, die donker
blauw in de Meizon blonk. Maar mevrouw
Westberg had thans geen oog voor natuur
schoon. Hare kleine, dikke, in het zwart
gekleede gestalte schoof zenuwachtig heen en
weder op haar stoelhaar vriendelyk rood
gelaat was hoog gekleurd en had een
angstige uitdrukkinghaar levendige bruine
oogen glinsterden niet als gewoonlyk en het
was alsof de zilverendraden, in baar bruin
haar meer uitkwamen dan anders. Telkens als
zy een naald van haren hiel afgebreid had,
stak zjj die onder haren grooten tuinhoed en
slaakte een zacht.
»Lieve kinderen, wat ter wereld kan ik
toch beginnen
>Kunnen wjj geen fruit verkoopen, als
de appelen rjjp zyn, mama?" vroeg de kleine
Vira, die eigenlyk Elvira heette en elf jaar
oud waB. Zy was hoekig en mager en had
buiten model lange armen. Voor zoover haar
hoed haar gelaat beschut had was het vaal
bleek, maar, van den neus af naar beneden,
bruin rood verbrand en vol zomersproeten.
Maar zij had groote, zachte, blauwe oogen,
die iemand in de ziel Bchenen te lezen, en een
kleinen mond, zoo lief alsof zjj hem te le<-n
had gekregenwant hy paste volstrekt niet
bjj w - "bitsen kin en blg^ke wanger
