137" Jaargang.
1894
Vrijdag
7 December.
Wie was het?
N°. 289.
FEUILLETON.
Middelburg 6 December.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Reclames 40 cent per regel.
KERKNIEUWS
UIT STAB EN PROVINCIE.
MODELBOUW (OllitM.
Xhenaoiaetef. i Agenten t® VlissingenP. Gr. de Vet Mestdagh Zoo», te GoesA. C. Booth, firma "weduwe A. C. de Jonge, te KruininganF. v. d. Peijl, te ZierikseeA. C. de Mooi/, I Anlveif4eiatSJ5ii
Middelburg 6 Dec. 8 u. yin. 40 gr. j te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen en le Temenzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentie» i' moeten des namiddags te één uur
12 u- 42 gr-, av. 4 u. 42 gr. F. san, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Dithab, te Rotterdam, de Gebb. Relintante, te 's Gravenhage, en A. de La Mas Azn., te Amsterdam, aan het bureau bezorgd inn, willen
Verwacht verand. wind. j Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Fublicité étrangère G. L. Daü3b Ca., John F. Jokes, opvolger. j zg des avonds nog worden opgenomen.
m,
Achilles Tak is eindeljjk uit zijn tent ge
treden.
Na tot heden al de stormen, al de aanvallen,
al de insinuaties en beschuldigingen met de
kalmte, hem eigen, over zjjn hoofd te hebben
laten heengaan, overtuigd dat slechts ter
geschikter tijd door hem moest gesproken
worden, en die tjjd van zelf wel komen zou,
heeft hg Woensdag in de Tweede kamer bg
de algemeene beraadslagingen het woord
gevoerd.
Als een St. Nicolaas-surprise was voor velen
zjjn optreden.
Hg sprak, zooals Tak steeds spreekt, zonder
omhaal van woorden, zaakrgk, kort en bondig
als een man, die zichzelven bewust is dat hg
eene rechtvaardige zaak heeft voorgestaan en
dat, al kon hg onmogelgk, door zgne houding
in Maart, allen bevredigen, hg slechts moest
handelen en heeft gehandeld naar plicht en
geweten en naar zgne eerlgke overtuiging.
Tak is geen man om te buigen of te vleien
hg ziet niet naar rechts of links als hg meent
te moeten handelen in het belang van een
goede zaak.
Tak is geen zoogenaamd »beminnelgk" man,
die soms achter innemende vormen zekere be
doelingen verbergt.
Tak is een man van karakter, vasthoudend,
in veler oogen al te vasthoudend soms
waar hg eenmaal een bepaald besluit nam.
En daardoor verwierf hg ook in het voorjaar
d8 sympathie van een zeer groot deel van ons
volk, dat van hem zulk een ruime kiesrecht
uitbreiding als hg voorstelde, niet had ver
wacht.
En ook gisteren in de Kamer wekte hg, de
man die waarlgk niet jaagt naar populariteit
en ook ganschelgk daarvoor geen persoonljjk-
heid is, waardeeting om zgne cordaatheid, niet
bg zgne bestrgders per se maar bg ieder die
nog mannelgkheid en flinkheid, vooral bg
een staatsman, op prgs stelt.
Wg zullen het door hem gesprokene niet
meêdeelen naar de overzichten, die de pers
daarvan geeft. Wg wachten liever totdat zgne
rede is verschenen in de Handelingen en geven
haar dan in haar geheel.
De hoofdpersoon bg de politieke gebeurte
nissen in het begin van dit jaar heeft, dunkt
ons, recht dat hg in geen enkel opzicht worde
misverstaanzgn door zgne goedkeuring ge-
gkt woord uit het officiëele verslag worde
daarom in zgn geheel zooveel mogelgk bekend
gemaakt.
Wg stippen alleen aan dat hg zgne in
Maart aangenomen houding verdedigdewees
op de ongemotiveerdheid der onheuscbe aan
vallen, waaraan hg heeft blootgestaan; maar
vooral wgzen wg er op hoe gunstig de hou
ding, die hg tegenover het huidige ministerie
aanneemt, afsteekt bg de kleingeestige wgze
waarop hg in Maart is bejegend door velen'
onder wie er zgn, die thans aan de groene
tafel zitten.
Ik zal u helpen en onbevangen beoordeelen
wak gg geven zult aldus riep hg het mi
nisterie toe, dat, zeide hg, op constitutioneele
wgze is tot stand gekomen. Alleen drong hg
aan op eene spoedige indiening der kieswet.
Het Vaderland noemt dan ook terecht de
rede van den heer Tak de hoofdzaak in de
zitting van Woensdag en hoopt dat het thans
mogelgk zal zgn, nadat de strgd is uitgewoed,
met onbevangenheid te beoordeelen. „Wat
blgft er over vraagt het blad van de be
wering, dat de Koningin partgdig is voorge
licht, omdat in ('én bepaald rapport over de
grondwetsquaestie is gezwegen wat van de
bewering, dat de Kroon in den partgstrgd is
gemengd, waar juist zorg is gedragen de
Kroon buiten dien strgd te houden wat van
de bewering, dat de Kroon de voorwaarde is
gesteld van ontbinding, nadat dit door den
eenig bovoegde beslist is tegengesproken wat
van de bewering, dat de kroon niet vig was,
waar uit de stukken is bewezen, dat de Kroon
zich volkomen vrg gevoelde Intusschen wg
vreezen, dat het partipris bg de tegenstanders
van Tak's kiesrecht nog te groot is om de
constitutioneel volkomen juiste beschouwingen
van den heer Tak met onpartgdigheid te
schatten.
»De heer De Beaufort (Amsterdam) ontweek
het debat, schoon zgdelings door den heer Tak
daarin betrokken, om het antwoord aan de
heeren Lobman en Van Karnebeek over te
laten, en bepaalde zich tot twee vragen be
treffende de houding van den heer Tak op
8 Maart, waarvan de beantwoording op dit
oogenblik ten opzichte der hoofdquaesties niets
afdoet.
sDe staatsrechtelijke quaestie latende rusten,
betreurde de heer De Beaufort het, dat de
ontbindingspolitiek een desorganisatie van alle
partgen in het leven had geroepen. Och kom
Het is hetzelfde verhaal, als dat van den
boozen, de liberale partg ten ondergang
voerenden Tak. Alsof een partg zich ten
ondergang laat voeren of laat desorgauiseeren,
als zg niet de kiem der ontbinding in zich
draagt. Heeft de politiek van den heer Tak
daartoe geleid, dan moet zg wel de bewon
dering van den heer Pgnappel hebben gewekt,
wiens philosophische rede weergalm van
welbekende Eerste kamer-betoogen den
dood der partgregeeringen voorspelde en ver-
heerlgkte. Uit de tangen van zgn rhetorische
Uit het Duitsch.
van
SOPHIE JUNG HANS.
De graaf liet Emmy echter spoedig los.
Ȇus tot morgenik hoop dat er vannacht
geen aardbeving komt ofij'espère que la
terre ne croulera pas jusqu'd demain (ik
hoop dat de aarde vóór morgen niet zal ver
gaan)," voegde hg er schertsend bg.
«Waaromgraaf Pajadillo vroeg
de heer Von Friessberg, een weinig scherp.
De heeren zagen elkaar een seconde lang aan.
Daarop kwam er als een sluier over den don
keren blik van den Spanjaard en bg zei
glimlachend «Dat zou immers jammer zgn
Toen de echtelieden op hun kamer waren
was het alsof Emmy nog iets tot haar man
wilde zeggen. Zg zag hem een paar maal
schuchter, aarzelend aan, doch vond op zgn
gelaat zoo weinig aanmoediging om lang te
praten dat zg het maar opgaf.
»Gg zult wel doen met vroeg te gaan
slapen," zei hg. «Wel te rusten 1"
«Ja, als ik slapen kan," liet zg zich ont
vallen
JCen frissche, heldere morgen; vroolgke zon-
neschgnmaar een koude noorden wind.
Voor het hotel stonden drie lichte ïgtuigjes
met éen paard en onder de banken werden
al uitmanden met koud middageten gepakt.
Juffrouw Maud, de oudste der Amerikaan
sche zusters had reeds plaats genomen en
riep, misschien niet zonder eenige ondeugend
heid, haren broeder toe: «Kom, Fred, wg be-
hooren toch bg elkaar een oude vrgster, met
een ouden vrger dit bon zg gerust zeg
gen, omdat zg een blozend twintigjarig meisje
was«het noodlot wil het zoo en wg schieten
best samen op."
Het scheen dus dat de heer Von Friessberg
weer mevrouw Grant en baar jongste dochter
zou begeleiden, daar graaf Pajadillo, die bet
mooiste, levendigste paard en het netste rg-
tuigje had uitgezocht, blgkbaar op Emmy
rekende.
Hg stond bg den kop van het paard de
elegante diplomaat van de danszaal, herscha
pen in een bergklimmer, met een grgs wollen
buisje en een jagershoed, een dracht die hem
bgzonder flatteerde. Hg streelde het paard
maar die aanraking scheen het dier eerder
te prikkelen dan gerust te stellen, althans
het legde de ooren in den nek, probeerde om
te steigeren en werd zóo onrustig dat het
zeer twijfelachtig soheen of het wel geschikt
was als trekdier op gevaarlgke bergpaden.
Het gelaat van Von Friessberg betrok,
1 toen de graaf het paard vrg driftig tot
dilemma's scheen geen ontsnappen mogelgk
voor die arme door hem gefolterde partgen.
Maar de werkeljjkhc-U stoort zich al evenmin
aan zgn rhetorica eXt aan 's heeren Lohman's
theorieën".
In de Woensdag middag gehouden zitting
der Tweede kamer werd, zooals in een deel
der oplaag van ons vorig nommer is mede
gedeeld, nog door verschillende leden, ook,
gelgk uit het bovenstaande blgkt, door den
heer Tak van Poortvliet, het woord gevoerd.
De heer Farncombe Sanders betoogde dat
onze weerbaarheid behoort ingericht te zgn
op krachtige handhaving van onze neu
traliteit, hetgeen meer dan eene passieve ver
dediging is en waarbij een veldleger niet kan
gemist worden.
De heeren Pgnappel en De Beaufort ont
kenden dat het ministerie enkel tot regeling
van het kiesrecht bevoegd zou zgn en bestre
den de meening van den heer Gerritsen omtrent
den eiseh van homogeniteit.
De heer De Beaufort betoogde voorts dat
de pensioen-verzekering van werklieden ver
plicht zal moeten zgnhg bestreed verder de
invoering van graanrechten en verdedigde
ongeveer het standpunt van den heer Mees
in zake de defensie.
De heer Van der Schrieck kwam op tegen
twee punten uit de rede van den heer Staal
man. Ten eerste over de voeding van den
soldaat. Daaraan wordt groote zorg besteed
men zie den milicien na eenigen tgd en ver-
gelgke zgn physiek met 't oogenblik van zgn
komst onder de wapens. Dan zal blgken hoe
goed de voeding en verpleging zgn. De heer
Staalman moest niet van hooren zeggen dingen
als deze vertellen.
In de tweede plaats kwam de heer Van der
Schrieck op tegen de beweerde zedeloosheid
onder de officieren. 'M»g dit op geruchten om
trent het gebeurde in 't Oosten des lands,
dan kon spr. verzekeren, dat bg onderzoek
gebleken is, dat daarvan niets waar is. En
daarom herinnerde hg den spr. aan 't oud-
Hollandsche spreekwoord «van hooren zeggen,
spreekt men veal onwaarheid."
Heden is de min. van buitenl. zaken aan 't
woord. Men zie Laatste berichten.
X Bg kon. besluit
is aan J. M. A. Wgnans, op zgn verzoek,
eervol ontslag verleend als notaris te Gulpen;
is bekrachtigd de aanstelling van dr M.
Straub, bg besluit van den raad der gemeente
Amsterdam benoemd tot buitengewoon hoog
leeraar aan de Gemeentelgke Universiteit te
Amsterdam
is den 2en luit.-kwartierm. A. F. J. Dgk-
graaf, van het 6a reg. inf., op verzoek, een
eervol ontslag uit den militairen dienst ver
leend.
Naar aanleiding der beslissing van den
Hoogen raad, waarbg de sociaal-dem. bond is
verklaard te zgn een verboden vereeniging,
leest men aan 't hoofd van het nommer van
Recht voo r allen, Woensdag verschenen, 't vol
gende
staan bracht, en dit kleine voorval had
echter groote gevolgen bg een derde persoon
van het gezelschap. Emmy liep gauw naar
het rgtuig, waarin mevrouw Grant zat en riep
op een zenuwachtigen toon, dien men anders
nooit bg haar waarnam «Dat afschuwelgke,
koppige dier Het heeft mg onlangs ook al
zoo doen schrikken! Neem mg niet kwalgk,
graaf Pajadillomaar ik stap hier in en
vertrouw mg liever aan de leiding van mgn
man toe."
Al pratende was zg, zonder dat iemand haar
kon helpen, ingestapt en naast mevrouw Grant
gaan zitten. De Spanjaard verbleekte doch
herstelde zich terstond.
«Het schgnt dus miss Millie, dat gg ge
dwongen zgt met mgn gezelschap voor lief te
nemen en overgeleverd aan mgn zoo zeer in
twgfel getrokken talent als menner. Hebt gg
er niet tegen Mag ik u verzoeken Ik moet
er bg voegen, dat er met dit paard niet het
minste gevaar bestaat. Het is volkomen veilig,
besloot hg op een toon, waaruit duideljjk bleek,
dat hg het voorwendsel van Emmy doorzag.
«Millie is gewoonlgk zeer moedig,'
begon mevrouw Grant, gedreven door het ver
langen eener vrouw van de wereld, om het
gezelschap over een pgnlgk oogenblik heen te
helpen, «zelfs wel eens overmoedig; maar ik
ben overtuigd, graaf Pajadillo, dat gg des te
voorzichtiger zult zgn. En wg blgven toch
al tgd dicht bg elkaar." -
«Partjjgenooten. Gisteren is de beslissing ge
vallen. De Sociaal-Democratische Bond in
Nederland is tot een verboden verêeniging
verklaard.
Het Kerstcongres van den Sociaal-Democra-
tischen Bond in Nederland kan dus niet ge
houden worden, zonder een aantal personen
aan vervolgingen bloot te stellen.
De ondergeteekenden, als voorzitter en secre
taris van den gisteren tot een verboden ver
eeniging verklaarden Sociaal-Democratischen
Bond in Nederland, veroordeeld, geven den
personen, die de afdeelingen van den verboden
Sociaal-Democratischen Bond in Nederland
vormen, in overweging zoo spoedig mogelgk te
vergaderen, en het volgende te boepreken
le. op 25 December a. s. naar een vergade
ring, door ondergeteekenden belegd en te hou
den in Walhalla in Den Haag, 's morgens te
11 uur, zoo noodig voort te zetten op den vol
genden dag, een of meer personen uit hun
midden af te vaardigen, die hun stem zullen
uitbrengen naar denzelfden maatstaf, welke
voorkomt in art. 13 van het reglement van
den verboden Sociaal-Democratischen Bond
in Nederland
2e. de voorstellen in den beschrgvingsbrief,
voor het Kerstcongres door den Sociaal-Demo
cratische Bond in Nederland verzonden, vóór
dat deze verboden verklaard was te behandelen
ten einde de resultaten daarvan mede te deelen
in Walhalla, om die zoo noodig tot nieuwe voor
stellen te formuleeren
3e. dien afgevaardigden de noodige opdracht
mede te geven, waardoor de in Walhalla te
houden vergadering tot een resultaat leide,
waardoor de propaganda niet belemmerd wordt.
Dit stnk is geteekend »met soc.-dem. groete"
door de hh. A. Rot en Sam. W. Coltof.
De woorden «Orgaan der soc.-dem. partg"
zgn in dit nommer onder't hoofd weggevallen-
Woensdag 11. was het vgfentwintig jaar,
dat de Neder]. Herv. gemeente te Zoute-
lande vacant kwam. Deze vacature is een
der oudste, zoo niet de oudste van ons land
laatste predikant was de heer W. J. Ramaker,
iater pred. te Baarland en te Nieuwkerk en
in laatstgenoemde plaats sedert overleden.
Zoutelande heeft sedert jaren een godsdienst-
onderwgzer genomen, omdat alle beroepen toch
vruchteloos waren. Veertig jaar geleden, toen
er nog een predikanten-overvloed bestond,
kwamen nog tal van candidaten naar Zoute
lande een proefpreek houden om daar beroe
pen te worden.
Woensdag werd te Yerseke de nieuwe
Roomsch-Katholieke kerk door den koogeerw.
heer Everstegn, deken te Goes, plechtig inge
zegend en in gebruik gesteld. Zondag a. s.
wordt daarin voor 't eerst dienst gedaan.
De kerk is een fraai gebouw, alleszins vol
doende van ruimte en in Romaanscheu stgl
opgetrokken.
Zooals uit eene in dit nommer voorko
mende annonce blgkt, heeft de heer C. H. J.
van Benthem Jutting alhier het voornemen
zgne kunstbeschouwing nog tot half December
geopend te houden, om nog velen in de ge
legenheid te stellen daaraan een bezoek fe
brengen of dit te herhalen.
Blgkens het z. g. Maandboekje overle
den in de maand November alhier 41 per
sonen. Hun leeftgd wasbeneden het jaar
13, van 1 tot 5 jaar 7, van 5 tot 10 jaar 1,
van 15 tot 20 jaar 1, van 20 tot 25 jaar 2,
van 30 tot 35 jaar 1, van 50 tot 55 jaar 1,
van 55 tot 60 jaar 1, van 60 tot 65 jaar 2,
van 65 tot 70 jaar 4, van 70 tot 75 jaar 5,
van 75 tot 80 jaar 3.
De ziekten der overledenen waren longont
steking 13, longtering 6, roodvonk, kinkhoest,
leverkanker en nierziekte ieder 3, vroegge
boorte, beroerte en hartgebrek ieder 2 en voorts
kliertering, rheumatisme, maagkanker en kin-
derdiarrboeae ieder 1.
De kapt. C. J. Greven, van het 3e reg.
veld-art., is door den minister van oorlog be
noemd tot militair lid van de provinciale
keurings-commissiën voor de provinciën Zee
land, Noord-Brabant en Limburg, ter ver
vanging van den kapt. J. D. Wagner, die
eervol nit die functie is ontheven.
Verder is tot plaatsvervangend militair lid
van de provinciale keurings-commiBBiën voor
Zeeland, Noord-Brabant en Limburg, aan
gewezen de le luit. W. C. Momma, van het
3e reg. veld-art., en voor Utrecht, Gelderland
en Overjjsel de le luit. H. C. M. E. H. Soeter-
meer Vos, van het le ree. veld-art.
Het ljjk, dat verleden Vrjjdag te Vlis
singen werd aangebracht, is herkend te zjjn
dat van den heer E. Schrattenholtz, te Londen
woonachtig.
Met ingang van 1 Januari is, in plaats
van den machinist A. Hollebrandae, benoemd
tot. machinist bp den provincialen stoomboot-
dienst de heer J. P. Dommisse te Vlissin
gen. (De Z.)
Vrjjdom van port is verleend voor brief
wisseling over dienstzaken aan de inspecteurs
van bet loodswezen te Rotterdam en te V1 i a-
singen met den scheikundige der marine
te Amsterdam en aan den inspecteur van het
loodswezen te Vlissingen met den wachter
machinist van de misthoorn te Nieuwersluis.
Tot lid van den raad der gemeente
W,i ssekerke is, zooals nog in een deel
der oplaag van ons vorig nommer is mede
gedeeld, benoemd de heer M. Maris, met 103
der 272 uitgebrachte geldige stemmen. Op
den heer Joh. Verhulst waren 57 stemmen
uitgebracht.
Te Rilland verwondde een landbou-
weisknecht, terwjjl hjj bezig was met een
revolver op kraaien te schieten, zich daarbjj
zoo erg aan de linkerhand, dat een der vin
gers moest worden geamputeerd, terwjjl een
andere vinger en de palm der hand erg ver
minkt zjjn.
In de dezer dagen ons gemelde voordracht
voor gezworene aan den Wiewtoenpolder annex
Stavenisse is als no 1 abnsieveljjk opgegeven
de heer A. v. Zorgedit moet zjjn de heer
A. Stoutjesdjjk.
De graaf boog, streek zjjn knevel op en
scheen daarmede een spotachtig lachje weg
te strjjken.
«Ik ben niets bang, mama 1" riep miss
Millie, terwijl zjj de hand vaa den graaf aan
nam om zich te laten helpen bjj het instappen.
Voor Emmy's echtgenoot bleef' er niet anders
over dau een ljjdeljjke rol te spelen, die niet
juist gunstig op zjjn stemming werkte.
In het eerst was bjj ontsteld van het gedrag
zjjner vrouw en een oogenblik voelde hjj de
verzoeking om zjjn plaats in het rijtuig van
mevrouw Grant aan den graaf at te staan,
zoodat Emmy haar doel, dat hem zeer duideljjk
was, om de nabjjheid van den Spanjaard te
ontloopen, niet zou bereiken. Deze bjjna
wraakzuchtige opwelling kwam voort uit het
bittere gevoelDan had zjj het maar niet
zoo ver moeten laten komen dat zulke kunst
grepen noodig waren.
Oogenblikkeljjk volgde echter daarop de ge
dachte die opwelling om te vluchten van dien
man kwam voort uit een reine, onschuldige
natuur en was haar redding. Het zou een
zware zonde zjjn om haar de reddende hand
te weigeren. Intusschen was de gelegenheid
om te kiezen voorbjj en de nieuwe schikking
reeds een fait accompli.
De rit door het gebergte, dat van hier uit
al hooger en hooger werd, nam een aanvang.
De weg was doorgaands wildromantisch, de
vergezichten waren afwisselend en verrassend.
De bewering van mevrouw Grant, dat men
altjjd dicht bjj elkaar zou blgven, bleek wel
dra niet juist te zijn geweest, daar de krach
ten der drie paarden volstrekt niet gelgk
waren. In het laatste rijtuig, waarin de heer
Von Friessberg met twee dames zaten, had
bovendien nog de jonge gids plaats genomen»
terwjjl zjjn vader achterop het voorste rjjtuig
met den jongen Grant en zijn zuster, ge
klommen was.
De heer Von Friessberg mende zelf, maar
al zjjn bedrevenheid in het vak kon
niet verhinderen dat zjjn paard dat oor
spronkelijk wel sterk, maar oud en afgewerkt
was, zjjn jongere lotgenooten volstrekt niet
kon bjjhouden. Men raakte achter en het
bleek al heel spoedig dat dit gedeelte van het
gezelschap de plaats, waar gegeten moest wor
den, veel later zou bereiken dan de anderen.
Dit zou nu op zich zelf zoo erg niet geweest
zijn, maar het was niet aangenaam ook dit
arme dier steeds te hooren hjjgen om den vier-
dubbelen last dien steilen weg op te trekken.
De jongen liep er reeds lang naast, verdween
af en toe in de struiken en verscheen dan
weer, om den dames een paar bloemen aan te
bieden, die hjj tusschen de rotsen gevonden
had.
Nn was men zoo hoog dat er in de schaduw
groote sneeuwvlokken te voorschjjn kwamen
en bjj die sneeuw paste de jjskoude wind,
die af en toe onverwachts om een hoek gierde^
