N°. 276, 137e Jaargang. 1804 Donderdag 22 November. Middelburg 21 November. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s mei uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens aüe dankbetuigingen, van 17 regels 1.50 iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel. UIT STAD EN PROVINCIE. Hll}|)FllillS(.Sil!i: COIJRANI. Vli ermometer. Middelburg 21 Nov. 8 u. vm. 50 gr. m. 12 u, 52 gr., av. 4 u. 49 gr. F. Verwacht W. wind. Agenten te VlissingenP. G. de Vit Mestdagh ft Zoo», te GoesA. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peijx, te ZierikzeeA. C. de Mooij, j Advertentiëa te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiëa j moeten des namiddags te één uur aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Botterdam, de Gebb. Belin? ante, te 's Gravenhage, en A. de La Mab Azn., te Amsterdam, j aan het bureau bezorgd zjjn, willen Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Pnblicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Johek, opvolger. j zg des avonds nog worden opgenomen. Met groote ingenomenheid zullen zeker zeer velen in den lande kennis genomen hebben van de belangrijke tjjdingen, Maandag en Dinsdag uit Lombok ontvangen. Er is door onze troepen een groot succeB behaald. En al stemt het weemoedig dat zoovele dappere mannen, ook aan onze zjjde, als slachtoffers moesten vallen; op dit oogen- blik moet dankbaarheid ons vervullen, dat de taak, ons leger door de noodzakelijkheid opgelegd, met het gewenschte resultaat is bekroond. Er zjjn nu eenmaal omstandigheden in 't leven, waarbjj men contre-coeur aan de stem der menscheljjkheid niet gehoor kan en mag geven. Als iemand u plotseling wil aanranden of naar het leven staat, helpen geen redenee ringen en is handelen plicht. Zoo ook is het in een krjjg als op Lombok wordt gevoerd. Tegen den goedwillige, den overwonnene kan men humaan optreden, tegen den verrader, den vjjand, dient men streng en cordaat te handelen. Generaal Vetter en zjjn staf hebben dit begrepenen zeker zal ons volk instemmen met de woorden van lof, Dinsdag in de Tweede kamer te hunner eer, en tot glorie van de manschappen gesproken. Zjjn er bjj het begin misslagen en fouten begaan, ze zjjn thans uitgewischt door de flinke wjjze van optreden na dien tjjd, door de daden van toewijding en moed, waarvan de behaalde overwinning getuigenis aflegt. Zal men nu nog over die fouten uitwjjden en de misslagen breed uitmeten? Wjj zjjn de eersten geweest, die op een on derzoek naar het gebeurde vóór en bjj den noodlottigen overval aandrongen. En wjj zouden nog wenschen dat de man nen, die het weten moeten, de mannen van het gezag en der regeering goed op de hoogte kwamen van al het gebeurde, opdat zjj juist leeren inzien waar de fout heeft geschuild bjj het militair of bjj het civiel ge zag öf bjj de regeling, waardoor het eerste te veel door het laatste wordt belemmerd. BEDS, Dinsdagavond 20 November 1894 door den heer Herman Snijders, voorzitter van de vereeniging Ons Huis te Middelburg, gehouden. Geachte vergadering. Gisteren, Maandag 19 November 1894, is Ons Huis geopend Voor de leden der vereeniging, voor mede werkers en voor deelnemers aan de werkzaam heden, zjjn de deuren opengezetis het gebouw ter bezichtiging gesteld en daardoor feite- 1 jj k een aanvang gemaakt met het zooge naamde Toynbee-werk in onze omgeving. Het bestuur meende evenwel niet met de werkzaamheden in het geopende Huis te mogen beginnen, zonder vooraf eens met allen, die tot Ons Huis in betrekking staan leden medewerkers en deelnemers, het feit dier opening te hebben besproken en herdacht, Ook toen het bleek, dat een samenkomst als deze onmogeljjk in het gebouw van Ons Huis kon gehouden worden, omdat het aantal uit te noodigen personen veel te groot was, om in onze zaal een plaats te kunnen vinden, meende het bestuur 't denkbeeld van een ge meenschappelijke viering der opening niet te moeten laten varen. Het ontvangt u daarom heden avond hier in het Schuttershofen al moge dit minder eigenaardig zjjn, dan wanneer wjj ons in Ons eigen Huis hadden kunnen vereenigen zeker zou bet nóg minder eigenaardig zjjn geweest, de openstelling van Ons Huis voorbjj te laten gaan, als iets heel gewoons; als iets wat niet de moeite waard is om bjjzondere melding van te maken. Neen daarvoor heeft het te veel moeite gekost, zoover te komen, als wjj nu zjjn; waren te veri bezwaren te over- Dit alles goed te weten moet voor bet ver. volg rijn nut hebben. Geen beter leermeesteres dan ij, ervaring; a. moet die in indié vooraf nog al duideljjk en luid spreken, wil zjj ge hoord worden Maar eene openbare behandeling dier fouten en grieven, zouden wjj zeggen, kunnen wjj nu nalaten. Het zou niet anders zjjn dan koren op den molen van onze benjjders. Wie de Engelsche couranten en tijdschriften inziet en leest wat over Lombok wordt geschreven, bemerkt al te spoedig, hoe eenzjjdig en on- billjjk men tegenover ons zich uit. Zjj zouden slechts munt slaan uit hetgeen in den atrjjd daar is gebeurd, dat minder goed isen dit exploiteeren ten nadeele van ons prestige. Er bestaat juist zooveel behoefte om dat prestige hoog te houden. Ook uit dat oogpunt, voor de eer van ons gezag in de overige deelen van ons schoon Jnsulinde heeft de overwinning op Lombok hare hooge beteekenis. Men beeft gezien dat wjj nog in staat zjjn, en over de middelen be schikken, om onze macht te doen gelden. Als men nu slechts voorzichtig zjj en er voor wake dat men die macht behoude! Ook de dag van heden bracht ons goed* tijding uit Lomboken wel in de eerste plaats dat de vorst in onze handen is. Het 6e en 11e bataillon omringden te Sasari den Radja, zijn zoon en zijn kleinzoon, die zich overgaven aan generaal Segov en naar Ampanam gebracht weiden. De Radja was aan de dij gewond. Vele Poengawa'a boden ook hunne onder werping aan. Er werden weer schatten aan edelge steenten, goud en zilver gevonden. Geen schot werd heden gelost. Al onze verloren kanonnen zijn terug. Het o f f i c i e e 1 e door de regeering heden ontvangen bericht omtrent dit feit luidt als volgt „Op bericht dat oude Radja zich te Sasari op weg naar Lingsar bevond is gisteren colonne uitgerukt. Dessa omsingeld vorst, zoon en zoon van Ktoet gaven zich over. Inmiddels onderwierpen zich te Tjakra Ne gara verscheiden voorname Baliërs Verzet gebroken Geen schot meer gelost. Laatste bergkanon terug. „Vetter adviseert terugzending twee ba- winnen; moest te veel vooroordeel worden be streden en te veel tegenstand worden gebroken. Wjj hebben u dus uitgenoodigd, hedeh avond met ons eenigen tijd samen te zjjn, ter her denking van het feit: dat Ons Huis is tot stand gekomendat ook in onze stad het streven om het Toynbee-werk ter hand te nemen, met aanvankeljjk succes is bekroond geworden U te wjjzen op de beteekenis van dit feit, is de taak die ik op tnjj genomen heb heden avond te vervullen en waarvan ik mjj thans ga kwjjten. Verleent mjj daartoe voor eenige oogenblikken uwe aandacht Vergunt mjj in de eerste plaats, u in zeer korte trekken de geschiedenis van Ons Huis in Middelburg in herinnering te brengen. In het begin van dit jaar, 15 Januari 1894, werd door een commissie van 7 personen de eerste openljjke stoot gegeven tot de beweging, die tot de oprichting van Ons Huis heeft geleid. Onder die dagteekening werd door hen aan tal van personen in deze stad, van allerlei rang en stand, geloof en richting een uitnoodiging gezonden tot bjj woning eener samenkomst in het Schuttershof, die op 30 Januari d. a. v. plaats had en waar de heer J. A. Tours, directeur van Ons Huis te Amsterdam, op welsprekende en aangename wjjze de be teekenis en de werking van een stichting als Ons Huis uiteenzette. Tot ons leedwezen was de heer Tours verhinderd aan onze tot hem gerichte uitnoodiging, om heden avond alhier tegenwoordig te zjjn, gevolg te geven gaarne hadden wjj hem, die door zjjn bezielend woord zooveel sympathie voor Ons Huis alhier heeft gewekt, op dezen feestavond in ons midden gezien »Geld is de zenuw van den oorlog" maar ook van tal van andere zaken! Zoo ook hier, waar het gold een stichting als Ons Muis in het leven te roepen. De eerste taak taljons. Hij vergat gisteren te melden dat Poeri geheel verlatc^vas. Koninginnen en u -eerbiedig gei'ukgewensefit. Aantal minderen gesneuveld en overleden aan wonden gebleken zes en veertig. Op namen aangedrongen. Nog gevonden 3389 kilo gram zilver, benevens veel preciosa." Vele leden van het Nederlandsche Onder- wjjzersgenootschap hebben zich op audiëntie begeven bjj den minister van binnenlandsche zaken, om 1° het adres van 25 Sept. jl. nader toe te lichten2°. den minister een afschrift te overhandigen van het adres, door het hoofd bestuur twee jaren geleden aan den toenmali- gen minister gericht3°. den minister te vragen, of hjj de verbetering van de jaarwed den der onderwjjzers in uitzicht kon stellen. Hoezeer de minister volmondig erkende dat de salarieering der onderwijzers te wenschen laat, vooral omdat deze ambtenaren, »geen avenirhebben, en hoezeer hjj in het vrjj langdurig onderhoud meermalen zjjne belang stelling in de zaak der onderwjjzers deed bljjken, verklaarde hjj echter nadrukkeljjk geene toezegging te kunnen doen; daar hjj niet wist hoe, bjj den gedrukten financieelen toestand van vele gemeenten, deze hoogere onderwjjzersjaarwedden konden uitbetalen, en hoe de gemeenten genoodzaakt konden wor den tot geregelde verhooging dier jaarwedden. Ook de opneming der onderwjjzers in het pensioenfonds voor de weduwen en weezen van burgerljjke ambtenaren achtte de minister hoogst bezwaarljjk, zoodat de regeering voor de naaste toekomst niet veel hoop geeft aan de onderwjjzers. Hbld Bjj kon. besluit is aan den heer J. H. de Reus, leerling consul, de persoonljjke iitel van vice-consul verleend is benoemd tot notaris binnen het arr. Dordrecht, ter standplaats Dordrecht, K. Hoo- geveen, candidaat-notaris te Giessendam is aan den res.-off. van gezondh. 2de kl. dr K. F. Wenckebach, een eervol ontslag ver leend uit zjjne betrekking tot de landmacht; is benoemd tot commies der poster jj en 4e kl. R. W. Langereis, thans surn., en bevorderd tot commies 3e kl. J. Birokenhauer, thans 4e kl. nootschap der Vereenigde tooneelisten te Rot terdam in de mat. Inmiddels hebben de jon geren de bandon iuiengeriv-er., ou*te trseh' door meerdere krachtsinspanning de zaak gaan de te houden; zoo is er b.v., naar men meldt, Zondag bjjna den geheelen dag gerepeteerd, waarbjj verscheidene leden afstand deden van hun reeds verleend verlof. Een medewerker van Paris heeft het denkbeeld geopperd om Sarah Bernhardt het kruis van het Legioen van Eer te verleenen. Onmiddeljjk hebben andere Parjjsche journa listen zich daartegen verklaard en een van ken heeft in deze kwestie het oordeel van erschillende schrjjvers gevraagd. Auguste Vacquerie verklaart er zich be paald voor Sarah het eerekruis te geven le wegens haar kunst en 2e wegens haar ver diensten jegens Frankrjjk, wjjl zjj met haar theater zoo schitterend triomfeerde in de Oude en de Nieuwe wereld Paul Meurice Armand Silvestre, Catule Men- dès oordeelen eveneens gunstig. Jule Lemaitre merkt eenigszins malitieus op dat men Sarah moet decoreeren als het haar genoegen doet. Victorien Sardou, wiens Gismonda thans de tragédienne speelt, verklaart voorzichtig dat hjj zich wel zal wachten op de hem gedane vraag te antwoorden, daar de een of andere journalist dan onmiddeljjk zal zeggen dat hjj reclame maakt voor zjjn stuk. JLetteren en Kunst. Mevr. Beersmans' toestand is dermate ver beterd, dat zjj Maandag weer eens «in de lucht" mocht. Daarentegen is de heer J. Has pels ongesteld geworden, zoodat de heer Fritz Bouwmeester diens rol in De markies de Vil- lemer heeft opgenomen. Met uitzondering van den heer Rosier Faassen is nu de geheele ven der commissie was dus, het noodige geld bjj een te krjjgen voor den aankoop en de inrichting van een eigen gebouw, en zich te verzekeren van de noodige toezeggingen voor jaarljjksche bedra gen, tot instandhouding der instelling. Op een vergadering, den 9en Mei gehouden, van hen die zich als voorloopig lid hadden laten inschrjj ven, kon mededeeling worden gedaan van het eit dat een aanzi enljjke som aan bjjdragenin ééns en een aanmerkeljjk bedrag aan jaarljjk sche contributies was toegezegdmaar noch het een noch het ander was voldoende, om toen reeds tot de oprichting der vereeniging te besluiten. Den 29sten Juni eindeljjk kon daartoe worden overgegaaneen voldoend bedrag aan jaarljjksche inkomsten was der vereeniging voorloopig verzekerd en het aan vankeljjk voornemen, om een eigen gebouw te koopen, kon de commissie laten varen> omdat op zeer voordeelige voorwaarden het gebouw in de Wagenaarstraat door den eigenaar ihr mr L. Schorer in huur was aangeboden welk aanbod dankbaar werd aangenomen en zeker een zeer krachtigen stoot aan het totstand komen van Ons Huis heeft gegevenhetgeen wjj met dankbaarheid vermelden. Op dezelfde vergadering werd het voorloopig bestuur door een definitief bestuur vervangen en werden de statuten vastgesteld, waarop later de ko ninklijke goedkeuring werd aangevraagd en verkregen. De inrichting van het gebouw, de meubi leering en de verdere organisatie der werkzaam heden hebben nog heel wat tjjd gevorderd en vonden, door tal van omstandigheden in den afgeloopen zomer, meermalen vertraging Maar ten slotte werden alle bezwaren over wonnen en zoo kon gisteren zjj het ook iets later dan eerst het plan was het ge bouw voor u worden opengesteld. Zeer reien hebben van de gelegenheid om Wjj herinneren den liefhebbers van het tooneel aan de voorstelling, die morgen, Don derdag, door het gezelschap van den heer Chrispjjn in den schouwburg alhier zal worden gegeven. Al moge er ook verschil bestaan over Een-' zamen van G. Hauptmann tal van tot oor deelen bevoegde personen zjjn daarmede echter zeer ingenomen, over de opvoering zjjn allen het eens dat zjj een zeldzaam kunstgenot verschaft. De te Vlissingen door pokken aan getaste vrouw logeerde vóór 14 dagen bjj hare zuster te Rotterdamdie zuster en hare twee kinderen zjjn aan die vreeseljjke ziekte aldaar overleden. Flinke maatregelen zjjn genomen ter voor koming van verspreiding. Niet alleen is de woning enz. ontsmet, doch wordt deze een koffiehuis dag en nacht door politie bewaakt. De toestand van de patiente moet bevredi gend zjjn. Men schrjjft ons uit Goes: Dinsdag avond werd in de Prins van Critnje het gebouw te bezichtigen, gebruik gemaakt dit ontslaat mjj op dit oogenblik van de taak in gedachten, door het gebouw rond te leidente meer omdat straks namens de com missie voor de leeszaal die een zeer belang- rjjk deel van het gebouw uitmaakt u nog enkele mededeelingen daaromtrent zullen wor den gedaan. Ik meen alleen te mogen zeggen, dat wjj er netjes onder dak zjjn gebracht en dat het aan allen, die er zullen komen, een gezellig en geriefelijk tjjdeljjk verbljjf zal kunnen ver schaffen. En op dezen komt het thans vooral aan Het schoonste paleis is doodsch en kil als het zonder bewoners is, die er leven en beweging in brengen. Zoo zou ook ons ge bouw, Ons Huis, zonder geest en zonder ziel zjjn, zonder warmte en zonder gloed wezen, als het niet bevolkt werd door hen, voor wie het is opgericht; d. w. z. voor allen, die er komen willen om iets te geven en iets te ontvangen. En gelukkig is er, ook in dit opzicht, thans voor ons alle reden tot vreugde en tevreden heid ja zelfs bekroop ons een oogenblik de vrees dat de toevloed van tjjdeljjke bewoners en bewoonsters van Ons Huis al te groot zou worden. Reeds van den aanvang af, hebben vele dames en heeren zich voorloopig bereid verklaard, door persoonlijke medewerking aan de bereiking van het doel van Ons Huis be^ vorderljjk te willen zjjn. En een nader beroep op die allen en op sommige anderen, bezorgde ons de toezegging van een 30-tal dames en een 20-tal heeren, die zich bereid verklaarden, als leidsters en leiders van clubs en cursussen op te treden of als medehelpsters daarbjj be hulpzaam te zjjndie zich tot het geven van lessen of het houden van voordrachten be> schikbaar stelden. Het bestuur was in staat een ljjst van aan alhier eene algemeene vergadering gehouden 'ter Coöperatieve voorschotvereeniging en spaar bank te Goes. De opkomst was zoo talrijk als in geen jaren gezien is, want het betrof de benoeming van een voorzitter der vereeniging, ontstaan door het overljjden van den heer H, J. Molhoek. Nadat het gewone driemaandelijks verslag door den kassier was uitgebracht, nam de controleur, de heer Z. D. van der Bilt La Motthe, als waarnemend voorzitter, het woord en bracht in herinnering, hoe wjjlen de heer Molhoek tal van jaren als commissaris cn se'ert een vjjttal jaren als voorzitter de belangen der vereeniging naar waarde had behartigd. De heer Molhoek was, zoo eindigde spreker, een eenvoudig, hartel jjk, bezadigd en degeljjk per soon, waardoor hp zich bjj het bestuur bemind heeft gemaakt. Spreker is er van overtuigd dat zjjn naam bjj het bestuur der voorschot en spaarbank en bjj de meesten der leden lang in aangename herinnering sal bljjven Daarop volgde een langdurig applaus. Toen werd de benoeming van een voorzitter aan de orde gesteld. Er werden uitgebracht 84 stemmen en de heer A. E. Jansen werd met 42 stemmen gekozen. Den heer Jansen werd door den voorzitter gelukgewenscht, waarna de vergadering ge sloten werd. Ook Maandag, bjj de tweede fianwjjzing der steenbestortingen bjj de Staarcnol te Borssele verscheen geen enkele aannemer als gegadigde. Het verschijnsel is vreemd. Al worden de bestekken bjj calamiteuse wa- terkeeringen duideljjk ingericht, de mogelijk heid is niet uitgesloten dat het bestuur mede deelingen had te doen die van invloed zjjn op het berekenen der inschrijvingssom. In enkele nommers van ons blad van Maandag werd abusief f 100 in plaats van 10,000 voor de raming van het werk gemeld. Heden herdachten de echtelieden C. Hol leman en H. Bonze teWilhelminadorp hun gouden bruiloftsfeest. Eene commissie bestaande uit de heeren L. M. van Campen, burgemeester, H. A. Hanke, directeur van den Wilhelminapolder, en Ingelse, predikant, had zich gevormd om den behoeftigen oudjes een bljjden dag te bezorgen door hen stoffelpk te steunen. Zjj ontving ruime bjjdragen. De schoolkinderen brachten het gouden bruiloftspaar een aubade en boden het een geschenk aan. Heden avond wordt den jubilarissen een serenade met fakellicht gebracht door het fanfaren gezelschap Onder Oudelande heeft een land bouwersknecht de onvoorzichtigheid gehad een, door 't werken bezweet paard van zeven jaar geboden werkzaamheden in Ons Huis samen te stellen en te verspreider, die een groote verscheidenheid bevat van allerlei onderwerpen en die zeker veel meer aanbiedt dan in den a. s. winter zal kunnen worden genoten. Elders waar men ook in onzen geest werkzaam is, maar niet zulk een aantal personen kan vin den, die bereid zjjn geheel belangeloos hun talenten en gaven voor het goede doel beschikbaar te stellen, heeft men na kennisneming van die lij4 op Mid delburg, als een navolgenswaardig voor beeld gewezen. En toen daarna zjj werden opgeroepen, voor wie al die aangeboden gaven bestemd waren, werd de verwachting van hen, die meenden dat ook in onze om geving voor een Ons Huis plaats is, niet be schaamd integendeel verre overtroffen. Man nen en jongens, vrouwen en meisjes, oudoron en jongeren, van allerlei geloof en richting, hebben zich doen inschrijven tot deelneming aan hetgeen Ons Huis hun wil aanbieden. In het geheel werden 250 personen tot dusver ingeschreven, voor 300 verschillende aange boden werkzaamheden want sommigen wen schen aan meer dan één cursus, leB, of club deel te nemen, of bovendien lid van de lees zaal te worden. Het aantal inschrjj vingen bedroeg: voor de leeszaal 54 man. en jongens, 13 vrouw, en meisjes voor de lessen in huish. kundigheden (verstellen, mazen, knippen) 85 vrouwen en meisjes boven de 16 jaar idem idem 41 meisjes beneden de 16 jaarvoor de andere lessen (zingen, rekenen, schrjjven, talen, enz.) 58 man. en jongens, 22 meisjes en vronwen voor de cursussen (staathuish., scheik. enz.) 16 man. en jongens; voor de clubs 4 jongens, 7 vrou wen en meisjes te zamen 132 man. en jong., 168 vrouw, en meisjestotaal 300. Zeer opmerkelijk is het dat vooral voor die werkzaamheden, waarvan het praktische nut

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1