N°. 275. 137° Jaargang, 1894 W oensdasr 21 November. Middelburg 20 November. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco ƒ2.— Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel- ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. HIDDEKSCHE (III IMM. Tbtsmomeier, j Agenten te VlissingenP. Gr. de Vet Mestdagh Zoo», te GoesA. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Peijd, te ZierikzeeA. C. de Mooiï, Middelburg 20 Nov. 8 u. vro. 47 gr. j te Tholen: W. A, van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën m.12 u, 50 gr av. 4 n. 48 gr. F. aan, evenals de advertentie-bureau's va® Niïgh Jan Ditkab, te Rotterdam, de Geeb. Belxnïante, te 's Gravenbage, en A. de La W>h Act., te Amsterdam. j Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Lenden, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daune Cie., John F. Jones, opvolger. Verwacht Z. W. wind. Adveiienttëa moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zij des avonds nog worden opgenomen. Volgens telegram aan de Ilollandsche bladen is ook het laatste gedeelte van het paleis van den vorst van Lombok te Tjakra Negara door onze troepen veroverd. Het N. vd. D. ontving het volgend be richt Het gebouw binnen de poeri, gisteren bezet en verdedigd, werd heden verlaten bevonden. De bevolking is geneigd tot on derwerping. De generaal ontving afgezanten van de Poengawas. Vele schatten zijn gevonden. Een kruitmagazijn is door on voorzichtigheid in de lucht gesprongen. Kapitein Tuinenburg, luitenant Campioni en 19 soldaten zijn daarbij gewond. De toestand van den zwaar gewonden kapitein Slangen is bevredigend. Een heden door de regeering on<vangen officieel telegram luidt De oude Radja zou in zijn poeri gewond en naar bet Noorden gevlucht zijn. Bij het werpen van kruit in een vijver uit een magazijn beoosten de poeri ontstond eene ontploffing, waarbij kapitein Tuinenburg, luitenant Campioni en dertien gestraften ernstige brandwonden bekwamen. Drie compagnieën zijn gelegerd in een gedeelte der poeri, ook tot bewaring van geld. Naar Ampanam zijn verzonden: 230 kilogram goudgeld en 3810 kilogram zilver geld, In den grond schijnt nog meer ver borgen daarnaar moet gezocht worden. Weder blijft gnnstig. Volgens particuliere telegrammen bleef het weder ongunstig en was er 800.000 buit gemaakt. De operatën duren voort. De geheele verovering van Tjakra Negara had zonder tegenstand plaats. Het paleis van den radja is thans door ons bezet. De bevolking is rustig zij helpt bij het vernielen der muren en gaf drie kanonnen terug. Narmada bood zijn onderwerping aan. Bjj het gisteren bericht uit Lombok gemelde belangrjjke teekent de N. R. Crt o. a. aan De strjjd kostte ons meer aan dooden en gewonden dan by de verovering van Mataram, Terwjjl wjj toen 65 dooden en gewonden hadden, buiten de 14, die bjj de hinderlaag het leven lieten of gekwetst werden, bedraagt het getal volgens de regeeringstelegrammen thans 141. Bljjkens de kaart van Ampanam, Mataram en Tjakra Negara met aangrenzend terrein, opgenomen door personeel van den topogra- phischen dienst, kruisen zich evenals binnen Mataram, ook binnen Tjakra Negara twee wegen, de eene van Zuid naar Noord, de andere van West naar Oost loopende. De eerste loopt noordeljjk naar Goenoeng Sari, het, sedert door de Sasaks verbrande, vorsteljjk verbljjfde tweede gaat oosteljjk naar Nar mada. een ander lustverblijf van den vorst. Op het snjjpunt dezer wegen, in den noord- oosteljjken boek, bevindt zich, volgens boven genoemde kaart, de poeri, waarvan in het telegram sprake is. Evenals bjj de inneming van Mataram bet geval was, is ook thans Tjakra Negara, dat ook uit verschillende kam pongs bestaat, nog niet geheel in ons bezit; maar is waarschjjnljjk slechts het zuid-weste- ljjk deel genomen. Spoedig zal, hopen wjj, het bericht van de volledige inneming ons bereiken. Evenals bovengenoemd blad brengt ook het Vad. dankbaar hulde aan de krachtsinspanning van het Indisch leger en aan het krijgsbeleid van den opperbevelhebber, waardoor onmiddel lijk na de aankomst der gevorderde versterking het hoofdobject van den krjjg is vermeesterd. Al heeft het weder kostbare offers gekost en al is, naar het schjjnt, de Vorst ontkomen, we zjjn toch een goed eind gevorderd. Konden we maar met grond voorspellen, dat dit het begin van het einde isDoch de ge aohiedenis van dergelijke expedities maant tot voorzichtigheid. De Maandag met de mail aangekomen bla den bevatten natuurljjk weer uitvoerige me dedeelingen omtrent den strjjd op Lombok maar weinig of niets wat in hoofdzaak niet reeds hekend is. In een der brieven aan de Locomotief wordt groote hulde gebracht aan luit.-kol. Scheuer, die even onverschrokken als tactvol is. Hjj electriseert allen. Overste Scheuer draagt in het gevecht nooit een hoed, maar zijn pet met den uit de verte zichtbaren gouden band, heeft een revolver, maar geen sabel om en bestiert alles met een klein rottantje in de hand, dat men steeds bjj hem aantreft. Met de andere band in den zak, is hjj steeds in de voorste linie en loopt hjj in het zwaar ste vuur des vyands zjjn geliefdkoosd deuntje »alles kost een dubbeltje" te zingen. Een wenk met zjjn stokje, een svooruit jongens" is voldoende om zyn soldaten te brengen waar hjj ze hebben wil, ieder gaat blindelings waarbeen bjj gezonden wordt. Als deze dappere maar niet ten slotte het slachtoffer wordt van zjjne onverschrokkenheid is de verzuchting, die velen slaken. Het is toch een hier reeds algemeen bekend feit, dat de Baliërs verscheidene zeer goede schutters hebben en dat zjj, tengevolge van de maandenlange verkeering met ons, de rangen zeer goed van elkander weten te onderschei den. Het gevolg hiervan is dat er bjj elke gelegenheid vele officieren worden getroffen en het dus voor dezen zaak is, om niet al te veel in den kjjker te loopen. Zoo werd byv. nog kort geleden op een zeer grooten afstand een Sasak, die vlak naast generaal Vetter stond, door een schot in het hoofd gedood, zoodat men bjjna met zekerheid kan zeggen, dat de kogel voor den bevelheb ber bestemd was. Eenige commandanten hebben in deze omstandigheid reden gevonden om hunnen officieren te gelasten om met garnituur aan hun helmhoed en zonder passanten uit je rukken, teneinde in hunne kleeding zoo min mogeljjk onderscheid met de mindere mili tairen te maken. ,Uit een aan het N. v. d. D. welwillend medegedeelden particulieren brief van dr. N. A., te Depok bjj Batavia, 14 October, wordt bet volgende medegedeeld. Ge vraagt naar den indruk, dien de overval op Lombok hier op de inlanders heeft gemaakt? Lombok behoort voor hen reeds tot het rjjk der fabelen. Het ligt heel ver in het Oosten, en de Vorst van Lombok heeft boven- natuurljjk vermogen. Hjj heeft een zwaard, waarmee hjj vernietigt al wat hjj er mee aan- wjjst: huizen, legers, schepen enz. Ook heeft hjj een radpjjl, die, afgeschoten, vanzelf tot hem terugkeert, na eerst vernield te hebben al wat er mee in aanraking komt. Toen de eerste, goede tydingen kwamen, geloofden de inlanders die niet en zeiden dat de Kompenie was verslagen dat kon niet anders, en was hun niet uit het hoofd te praten. Daarna kwam het bericht der nederlaagtoen zeiden ze na tuurljjk»Ja, dat wisten wjj al lang." Wat de inlandsche hoofden betreft, die praten al naar hun ontwikkeling wel of niet met het volk mee. Zjj, die Hollandsche couranten lezen, zyn natuurljjk evengoed op de hoogte als gjj en ik Door den heer dr P. C. F. Frowein te Den Helder is aan de Tweede kamer een adres gezonden, waarin bjj, na herinnerd te hebben aan den loop, dien de bekende eeds geschiedenis heeft gehad en aan bet feit dat de regeering had meegedeeld dat er voor tus- scbenkomst harenzjjds geen termen waren, het volgende schrjjft »dat, bjj gemis aan een collegie voor admi nistratieve rechtspraak, bedoeld in art. 154 G. W., en meenende aan zijn kiezers verplicht te zjjn de raadsvergadering van 14 Nov. jl.bjj te wonen, hjj zich tot den voorzitter dier ver gadering heeft gewend tot verdere aanvaarding zjjner betrekking dat ook thans de voorzitter, waarnemend burgemeester, de meening bleek toegedaan, dat de eed dient te worden afgelegd op de wjjze van een door den voorzitter aan te wijzen godsdienstige gezindheid dat adressant daarop verklaard heeft niemand's godsdienstige gevoelens opzetteljjk te willen kwetsen, maar ten einde den schjjn van hui chelen te vermjjden zich verplicht achtte te verklaren dat de eed, door den voorzitter be doeld, voor hem geen waarde heeft, maar dat hjj overigens bereid was het door den voor zitter voor te zeggen formulier na te zeggen dat hjj, daarna twee door den voorzitter aangewezen vingers in de hoogte heeft gesto ken en de door den voorzitter voorgézegde woorden >Zoo waarljjk helpe my God Almach tig" heeft nagezegd dat gedurende deze eedsaflegging, op de wjjze van een door den voorzitter aangewezen godsdienstige gezindheid, twee der raadsleden. voor wien deze 'ceremonie tot leedwezen van j minder van aangrjjpen, was geen kwestie. Nu adressant noodztJj "J{jjr kwetsend moest zyn,aan de zaak zooveel ruchtbaarheid wordt ge- zich begrypslijkci'wyze hebben verwjjderd; geven, is een ondersoek zeker géw< -« dat adressant alles gedaan heeft, wat met inachtneming van zyn plichten tegenover de kiezers in zjjn vermogen was om dit voor veler godsdienstiger gezindheid kwetsend tooneel te voorkomen, daar hjj zich in Juli jl. reeds ter dezer zake eerst particulier tot den burge meester en tot Z. E. den Min. van B. Z., en daarna tweemaal openbaar tot laatstgenoemde gewend heeft om te wjjzen op de met het be ginsel van ons staatsrecht strjjdige, vaak ge geven toepassing van art. 39 der gemeentewet, redenen, waarom hjj zich thans met vertrou wen wendt tot uwe vergadering met het ver zoek maatregelen te willen nemen om te voor komen, dat het zoo vrjjzinnig en verdraag zaam bedoelde art. 39 der gemeentewet door verkeerde en willekeurige uitlegging, door er woorden in te lezen, die er niet in voorkomen, strjjd met art. 167 der grondwet, aanlei ding kan geven tot kwetsing van veler over tuiging". Near aanleiding van den uitslag der her stemming voor een lid der Tweede kamer in het district Den Helder zegt het Dagbl. voor Helder en Hollands Noorderkwartier >Jammer, dat wjj den kiezers geen geluk kunnen wenschen met hunne keus, het district niet kunnen feliciteei'en met onzen nieuwen afgevaardigde, want heuschde antecedenten van het nieuwe lid voor de Tweede kamer der Staten-Generaal komen ons voor van dien aard te zyn, dat geen verstandig, eerljjk mensch, die het goed met het district Helder en met de gemeente Helder meent, de keuze kan toejuichen, laat staan goedkeuren. Ware de heer k. P. Staalman geenj redac teur-uitgever van Extra Tijdingware hjj de eenvoudigste burger, de minste werkman zelfs, geen vooruitstrevend liberaal, geen mensch die onbevooroordeeld is, zou in waarheid iets op de keuze kunneu afdingen. Een een voudig burger en een flink werkman zijn evengoed in de Tweede kamer op hunne plaats, mitB zjj bekwaam zyn om dat ambt te vervul len, mits zjj geen verleden hebben waar een luchtje aan is. Maar ieder in deze gemeente weet te goed welk soort van blad Extra Tijding is, al ware bet ook maar bjj over levering. Wjj herbalen het, niet omdat die vertegen woordiger tot de anti-revolutionnairen behoort, ofschoon door de party uitgestooten, niet om godsdienstige kleur, noch om andere politieke overwegingen zjjn wjj tegen den heer Staal man. Ware een ander, waardiger lid van die party in zjjne plaats geweest, hjj zou dien tegenstand niet ondervonden hebbenmaar uitsluitend en alleen omdat hjj is redacteur uitgever van een blad, dat niet moest kunnen bestaanvan een blad dat men voor huisge- nooten en kennissen wegstoptvan een blad waarvan de adverteerder niet durft bekennen, dat hjj er in adverteertvan een blad dat om zjjne strekking verboden is in de kazernen en op de schepen der marine. Misschien zullen sommigen ons tegemoet voeren, dat .de strekking van dat blad is, cri tiek uit te oefenen, scherpe critiek zelfs, en misschien zou de redactie gaarne willen, dat men zoo blind ware als, helaaszoo velen die in het godsdienstig tintje er van een (wel wat twijfelachtige) deugd zien, eene reden van bestaan. Mogen wjj denzulken daarop antwoorden, dat in de eerste plaats critiek altjjd opbouwend moet zyn, wil zjj ge zonde kritiek beeten, en dat geen enkele gods dienst voorschrjjft of goedkeurt, dat wjj de fouten van onze naasten breed uitmeten, met de kenneljjke bedoeling dien naasten te bena- deelen, zelfs te gronde te richten. Integendeel is liefde tot zyn naaste de grondslag van eiken godsdienst ook van dien der anti revolutionairen." Het blad citeert ten slotte eenige regelen uit De Genestet's bekend gedicht, waarin hjj de critiek zooala die zjjn moet prjjst, maar met scherpe slagen geeselt de critiek, die af breekt, lastert, scheldt, verdacht maakt; bet eindigt met de verzuchting: »Arm district dat niets beters naar de Tweede kamer wist te zenden dan een redacteur van Extra Tijding En zulk een man werd door de Standaard warm aanbevolen Met betrekking tot de gisteren gemelde be- leediging van de vrouw van den heer Staal man te Helder zegt het Vad. De beide officieren het waren geen zee officieren, maar officieren van de landmacht verkochten een paar misschien minder ge paste aardigheden, over de candidatuur van den heer Staalman, maar van beleedigen, veel Bjj kon. besluit is benoemd tot notaris binnen het arr. Win schoten, ter standplaats Veendam, D. A. Tholen, cand.-notaris te Sappermeer. en tot notaris bin nen het arr. Alkmaar, ter standplaats Ooster blokker, H. J. ten Zeldam, cand.-notaris te Zaandjjk is de hoofdcommies bjj bet dep. van marine A. G. van Poeteren, op verzoek, ter zake van meer dan 65jarigen leeftjjd, eervol uit's rijks dienst ontslagen, onder toekenning van den titulairen rang van refendaris en zyn bjj gemeld dep. bevorderd tot commies, de adj-comm. J. E. van Loo. H. P. A. van Daalen Wetters en K. H. A. Wolffensperger. Bjj het door mr E. Fokker op aanstaanden Donderdag in de openbare vergadering d( r liberale kiesvereeniging Rotterdam in te leiden onderwerp»De gemeente als werkgeelster", zal deze leiddraad worden gevolgd I. De gemeente behoort, waar zij onmid- delljjk als werkgeefster optreedt, bjj de behan deling der in haren dienst zjjnde werklieden niet onder te doen voor de particuliere pa troons, die als werkgevers den besten naam genieten, en eer nog dezen ten voorbeeld te zyn, dan te volgen hen, die in het vergen van overmatigen arbeidsduur in verband met onredeljjk laag (uur) loon, öf uitkomst in eigen nood, öf een ook buitendien geoorloofde bron van voordeel zien. II. Evenals ten aanzien van de gemeente ambtenaren, zoo behooren ook ten opzichte van de werklieden, die onmiddelyk in dienst der gemeenten zjjn, zoowel de verplichtingen als de rechten vast te staaneen algemeen reglement bevatte de hoofdvoorwaarden van bet arbeidscontract, voor zoover die als alge- meene regel voor al die werklieden kunnen gelden, terwjjl bjjzondere bepalingen aangaande verschillende soorten van arbeid in afzonder- ljjke dienstreglementen worden omschreven. III. De hoofdvoorwaarden behooren ten onderwerp te hebben a Wjjze van indienststelling b verplichting tot opvolging van bevelen, behoudens recht van reclame of beroep c regeling van den gewonen werktjjd, van het overwerk en van den Zondagsarbeid d regeling van het loon, ook voor overwerk en voor Zondagsarbeid e regeling van bedrag en duur van ziekengeld; f verzekering tegen ongelukken g schorsing en ontslag, al dan niet op ver zoek en met of zonder pensioen, alsmede met of zonder opzeggingstermjjn h straffen (boete, terugzetting op de Ijjst voor bevordering in rang of in loon); i inrichting van een scheidsgerecht. IV. De gemeente behoort, waar zjj niet zelve als onmiddelyke werkgeefster optreedt, maar middelljjk werk verschaft door aan besteding er tegen te waken dat de door haar uitgelokte mededinging nitloope op ver- Blimmering van den toestand des werkmans. Al verbiedt de aard van de overeenkomst van aanbesteding dat de aanbesteedster ten aanzien van al de onder III genoemde onderwerpen optrede tusschen den aannemer en zijne werk lieden, dit neemt niet weg dat de gemeente althans ten aanzien van verzekering tegen ongelukken, van minimum-loon en maximum- arbeidsduur behoudens door den aard van bet werk gemotiveerde uitzonderingen be palingen kan en moet maken, die den aan nemer binden. V. Ook bij concessies, door de gemeente te verleenen, worde van bovenstaand beginsel uit gegaan. De gemeente stelle, voorzoover eener- zjjds de omstandigheden, anderzyds de aard van bet onderwerp der concessie dit toelaten, in het cahier des charges, behalve bepalingen ten aanzien van verzekering tegen ongelukken, van arbeidsduur en arbeidsloon, ook voorschrif ten vast aangaande een of meer andere sub III genoemde punten. Tot onderwjjzer aan school B/C te Zutpben is benoemd de heer C. de Kok, te Goes. Tot leeraar in de scheikunde en nat. historie aan de hoogere burgerschool, en voor idem in werktuig- en natuurkunde aan de burgeravondschool te Zierikzee is be noemd de heer H. H. E. Huber Noodt te Oegstgeest en tot leeraar in de natuur- en werktuigkunde, cosmographie en wiskunde (hoogste twee klassen) aan de hoogere burger school aldaar de heer dr M. de Haas te Leiden. Dit bericht werd nog in een deel der op. laag van ons vorig nommer onder Laatste belichten medegedeeld. s Te Amsterdam is tot arts bevorderd de heer r. Jansefi, geboren te Vlieringen. Mr A. Kerdjjk, lid der Tweede kamer, heeft zich bereid verklaard in de Januari vergadering der afdeeling 's Gravenhage van den Bond van Nederlandsche onderivijzers het onderwerp »De onderwjjzer en de rnaat- schappy" te behandelen. Bjj kon. besluit is, zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer werd medegedeeld, benoemd in het bestuur van het waterschap De Valkenissegeul tot voorzitter A. de Kok Jacobszoon en tot lid G. Blok. Tengevolge van de Zaterdag alhier gehouden aanbesteding door de commissie van ipjjsuitdeeling, waarvan reeds de minste in schrijvers van sommige artikelen werden ge noemd, is de levering der gort gegund aan de heeren J. G. en J. J. van der Harst voor 5.80 de HL. en die van ruhrkolen aan den heer P. C. Ludikhujjzen voor f 0.69 de HL. Beide inschry vers wonen alhier. Te Vlissingen kwam heden een geval van pokziekte voor bjj eene gehuwde vrouw, die naar het gebouw voor besmettelijke zieken is gebracht. De gemeenteraad van Koudekerke heeft in zjjne jongste zitting besloten wederom een gedeelte van den Dishoekschen zandweg, benevens het begin van den breeweg op »'t Zand" te bestraten. Het door den raad oorspronkelijk bepaald aantal te bestraten meters kan, dank zy een geschenk van den burgemeester, den beer De Bruyn van Melis en Mariekerke, bestaande uit duizenden keien, aanmerkelijk worden uitge breid. Zoo'n besluit en zoo'n geschenk worden aldus zegt onze correspondent vooral in dezen tjjd, nu de wegen bjjna onberjjdbaar zyn, des te meer gewaardeerd; alle belang hebbenden zullen dan ook met bljjdBchap de tjjding vernomen hebben. Uit Goes schrjjft men ons Door de gymnastiek-vereenigiDg Sparta werd Maandag avond in de schouwburgzaal der Bocieteit Van Ongenuchten Vrij een soirée gegeven, toegankelijk voor het publiek. De werkzaamheden der vjjf gymnastische nummers van 't programma, vrjje oefeningen, oefeningen aan een dubbel stel ringen, serie oefeningen, keuroefeningen aan bet vaste rek en groepen met staven, werden uitstekend verricht, waar voor dan ook een ruim applaus werd ingeoogst. Ter afwisseling werd het bekende drama drie bedrjjven Eerloos door W. G. van Nouhujjs door enkele leden en medewer kende dames voor bet voetlicht gebracht. Hoewel sommige rollen niet onverdienstelijk werden vervuld, liet bet geheel alles te wen schen over. Trouwens, dat was te wachten Eerloos is geen stuk voor lielhebbers. Wan neer Sparta andermaal optreedt en tot afwis seling een tooneelstukje wil geven, doet bet beter iets te kiezen, dat niet boven de krachten der meeste dilettanten gaat, waardoor de ver- eeniging meer voldoening van haar werk zal hebben, dan Maandag avond. Enkele leden van Volharding alhier en Willen is kunnen van Wemeldinge gaven door hunne tegenwoordigheid bljjken van belang stelling. Een geanimeerd bal sloot den avond. De predikantennood is in Beveland niet zoo groot meer als voor een jaar, drie, vier. Tbans is er op Noord-Beveland ééne vacature, te Cats. Op Zuid-Beveland vindt men in den ring-Goes twee vacatures, te s Heer Hendrikskinderen en te Kattendjjke 'm den ring-Krniningen drie vacatures, te Kil- land-Batb, te Schore en te Waarde; zelfs in den, ten opzichte van vacatures beruchten, ring-Borssele is de toestand verbeterd, daar er thans van de tien plaatsen weer de helft bezet is. Vacant zjjn daar nog Borssele, Ove- zand-DriewegeD, 's Heerenhoek, Ellewoutsdjjk en Oudelande. In de Maandag te Zierikzee gehouden zitting van den gemeenteraad werd, nadat de notulen van het verhandelde in de vorige zit ting waren gelezen, door den heer Boejje naar aanleiding daarvan het woord gevraagd en het volgende gezegd »Tot mjjn groote Bpjjt was het my niet mogeljjk de raadsvergadering van 29 October jl. bjj te wonenware ik tegenwoordig geweeBt, dan zou ik zeker toen het woord gevraagd hebben naar aanleiding van den brief, door het raadslid De Loose voorgelezen. Die brief bovaj

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1