N°. 225. 1379 Jaargang. 1894 Maandag 24 September. Middelburg 22 September. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco ƒ2. Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen, van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. Het Tooneel te Amsterdam. -Lietteren en Kunst. ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE, ÏÜBDELBl lUiSI III (01 RANT. Vkeraometer. Middelburg 22 Sept. 8 u. vm. 60 gr. m. 12 u- 64 gr., av. 4 u. 62_gr. F. Verwacht verand. wind. Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te EruiningenF. v. d. Peijx, te ZierikzeeA. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwbnbdtjzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Ni/ge Van Dithab, te Rotterdam, de Gbbb. Beuneante, te 's Gravenhage, en A. de La Mab Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dadbe Cie., John F. Jones, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te ééa nul aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen, De minister van financiën heeft in zjjn milli- oenenrede eenige zeer onaangename tjjdingen doen hooren. Op den tegenvaller der vermogensbelasting zal ook een tegenvaller volgen bp de be drijfsbelasting. Wie uit die heffing een opbrengst verwachten mocht nagenoeg geljjk aan die van het patent (4l/2 millioen), »heeft zich op teleur stelling voor te bereiden". Geheel onvoorbereid was men op die on gunstige uitkomst niet. Wjj herrinneren, dat de minister Pierson over de opbrengst niet zeer gerust was, vooral wegens het wegvallen van een groot aantal kleine postjes van het patent, bjj personen wier inkomen uit bedrjjf het laagste belastbaar bedrag 650) niet zou bereiken. De vorige Minister had dan ook voor gesteld de opcenten voorloopig te behouden en is slechts noode er toe overgegaan dit uit zjjn ontwerp te verwijderen. Een tweede onaangename tjjding is de aan kondiging, dat »naar raming in het geheel ongeveer f 9,500,000" moet worden aangevraagd voor een betere bewapening van zee- en land macht. Ook dit bericht komt niet geheel onver wacht. Het is reeds lang bekend en erkend dat onze vloot verouderd is en aanvulling met betere schepen behoeft. Ook over aanschaffing van andere geweren is al vaak genoeg ge schreven. De Minister sprak dan ook van »het besef van volstrekte noodzakelijkheid" en dat zegt genoeg voor de onvermijdelijkheid dezer extra-uitgaaf, nu een anti-militairist als de heer Yan Houten in het Ministerie zitting heeft. Men schrikt echter als men verneemt dat daarvoor 9'/2 millioen noodig zjjn, en nog wel >naar raming" en »ongeveer". Bjj dergeljjke uitgaven zjjn tegenvallers niet zeld zaam de 9'/2 millioen zullen allicht tjjdens den bouw der schepen met nog eenige stjjgen- Een werkelijke (onaangename), verrassing is echter gelegen in een andere aanvraag voor militaire zaken. Niet minder dan 14 ton heeft het departement van oorlog uitgegeven, zonder dat daarvoor machtiging bjj een begrootings- wet is verleend. Sedert 1888, zoo deelde de minister van financiën mede, »is tengevolge van of althans in verband met de verlenging van den diensttjjd bp de nationale militie, voor de aanschaffing van kleeding en uitrus ting meer uitgegeven dan uit de sommen, bp de begrootingen voor 188893 toegestaan, kon worden bestreden, en tevens meer dan in de rekeningen is opgenomen, een bedrag van ongeveer f 1,400,000" Natuurljjk moet dit bedrag eindelpk »gere- gulariseerd" worden, geljjk bet heet. Maar hoe is het mogelpk geweest, dat zoo vele jaren achtereen zulk een extra-uitgaaf kon oploopen, ii. Zouden dit nu allen bourgeois satisfaits sfin?" Wat blieft u?" »Of dit nu allen bourgeois satisfaits zouden zjjn", herhaalde onze buurman, met iets guitigs in de oogenterwjjl wjj beiden den bewusten Zaterdagavond, na het voorspel van Madame Sans-Gêne, in den Amsterdam- achen Stadsschouwburg even waren opgestaan om van uit de stalles een blik in de zaal te werpen. Het was er zeer vol het geheel deed denken aan den goeden tpd in de too- neelwereld. »Ik ben hier vreemd en ken bet publiek niet. Een enkel bekend persoon zie ik hier en daar maar die behoort stellig niet tot hen, die men rangschikt onder de door u genoemde categorie." »lk heb mp geërgerd, mpnheer, over zulk een uitdrukking." En de opgewondenheid, waarmee de bejaarde heer sprak, bewees dat de gedachte aan die woorden nog in staat was hem uit zjjn humeur te brengen. »Ik heb mp geërgerd, mpnheer. Wat vermeten die recensenten zich toch tegenwoordig Ik behoor tot den burgerstand, ben tevreden met mjjn bescheiden deel en veroorloof mp na de dageljjksche bezigheden nu en dan het genot van een comedie. Nu bon ik toch, dunkt mij, vrp in mjjn keuzeen al wilde ik zesmaal, zooals nu voor den tweeden keer, dit stuk gaan zien, dat is mjjn zaak en men heeft, dunkt mp, allerminst het recht, zooals die recensent van een groot blad dezer dagen deed, te beweren dat Madame Sans-Gêne een stuk zonder dat men aan het departement van oorlog het schjjnt te hebben bemerkt En zoo men het wel bemerkt heeft wat zeke? niet on- waarschpnlpk is waarom is dan elk jaar niet aanvulling der begrooting gevraagd Het is mogelpk en wjj hopen het dat dit geval voldoende wordt opgehelderd. Maar de minister van financiën voegde bjj zjjn ver rassende mededeeling geen enkel woord van verklaring wat toch wel op zjjn plaats ware geweest als er een goede verklaring te geven ware. Met belangstelling zien wjj te gemoethoe dit merkwaardige geval van 14 ton uitgaven, waarvoor geen machtiging is verleend, zal worden opgehelderd. (Hbld). Bp kon besluit zjjn benoemd tot griffier bjj het kantonge recht te Heerenveen mr L. Ph. J. Hoeffelman, hans griffier bij het kantongerecht te Heerlen, en tot griffier bp het kantongerecht te Heer len, mr. A. F. C. Hupkens van der Eist, ad vocaat en procureur te Maastricht en tot griffier bjj het kantongerecht te Veghel, jhr mr. C. M. R. Testa, advocaat en procureur te Njjmegen. Zola's Lourdes is op den index geplaatst. Dit was te verwachten. De Neiv York Herald, die Lourdes als feuilleton publiceerde tegeljjk met den Gil Bias, ontving verscheidene brieven van zjjn Amerikaansche lezers, die niet liefeljjk over den nieuwsten roman van Zola oordeelen. Yelen vinden hem vervelend, anderen vuil. Er zjjn menschen geweest schrpft er een, die zich beklaagd hebben, dat de Herald te veel heeft gesproken over het invoerrecht op varkens. Verkeerder nog doet de Herald door Lourdes te publiceeren. Verscheidene lezers ook protesteeren tegen de beleedigingen voor Lourdes. Te Frankfort a. M. is overleden dr Hein- rich Hoffmann, den humorist wien men vele amusante kinderboeken te danken heeft. Het meest bekend is zjjn Struwwelpeter (Piet de Smeerpoes). Stru'.vwelpeter had eenige jaren geleden in Duitschland 175 herdrukken en in Engeland als Shock-headed-Peter 40 oplagen beleefd. De overledene was 85 jaar oud. Jaren lang stond H.'ffmann, een praktisee- rend geneesheer, aan het hoofd van het krank zinnigengesticht te Frankfort. De beroemde Italiaansche archeoloog J. B. Rossi is Donderdag op het pauselijk kasteel Gandolfo nabjj Rome overleden. Grooten naam verwierf Rossi zich door zjjn werk over de catacomben te Rome. De overledene was 72 jaar oud. is »voor de bourgeoisie satisfaite, die een avondje amusement zoekt, zonder wezenlpbe émotie, zonder behoefte aan geestelijke ver heffing, zonder te vragen naar iets wat haar zou onderscheiden van een herkauwend koe beest in de weide." »Heusch kan ik dat oordeel niet noemen"; meenden wij te moeten opmerken. »Niet heusch, mjjnheer I Ik noem het impertinent. Het is beleedigend voor het pu bliek en een recensent die dit schrpft gaat buiten zjjne bevoegdheid. Hjj heeft recht om zjjn meening te zeggen, maar niet om zich aldus over het publiek uit te laten. Werkt zoo'n man over dag wel iets Ik denk haast van nietwant anders zou hp zich kunnen voorstellen dat na de dageljjksche beslomme ringen het gros van het menschdom geen lust ban gevoelen om naar geleerde vertoogen, inspanning vorderende stukken te zitten luis teren en dan Zjjn woordenstroom werd gestuit. Zonder gedruisch was het scherm weêr opgegaanen wjj kregen het tweede bedrjjf te aanschouwen van het Fransche tooneelspel, dat tot zulk een eigenaardig oordeel aanleiding heeft gege ven. Na het vrp rumoerige voorspel, waarin menig woord teloor ging en wjj met de heldin van het stuk hadden kennis gemaakt, in den tjjd dat zjj nog waschvrouw was en men, op den lOen Augustus 1792, de Tuilerieën bestormde, kregen wjj nu Madame Sans-Gêne te zien, twaalf jaren later als de vrouw van maarschalk Lefebvre, hertog van Dantzig. Ongegeneerd was zjjwjj zouden haast zeggen, dat zjj dit nog meer geworden was na hare opklimming in rang en waardigheid. In de dagen toen zjj nog Catherine heette en den jongen officier In de heden alhier gehouden verga dering van onderwpzers aaa kweek- en nor maalscholen in Zeeland waren 18 leden tegenwoordig, benevens de heer Ph. v. d- Mandere, schoolopziener in het arrondissement Goes. De heeren Middelveld Vierssen en mr C. de Witt Hamer, districts-schoolopzieners, hadden bericht ingezonden verhinderd te zjjn. De voorzitter, de heer G. A. Yorsterman v. Oyen, opende de vergadering met een toespraak, waarin hp een blik wierp op de lotgevallen der vereeniging in het afgeloopen jaar. Wel sprekend schetste hjj het verlies, dat de ver eeniging had geleden door den dood van den heer C. M. van Visvliet. Hp betreurde het dat deze bjj eenkomsten zoo slecht bezocht worden wat hem betreft, hjj had steeds in hooge mate het nut van deze bp eenkomsten ondervonden. De heer Swart, van de R. N. L. te Goes, besprak daarop het onderwps in het teekenen op kweek- en normaalscholen. Spreker gaf een nauwkeurig leerplan voor dit vak in ver band met de eischen voor het examentot in alle onderdeelen werd het vak behandeld met eene juistheid, die de goedkeuring der ver gadering wegdroeg. Alleen de heer Van Dpk uit Tholen gaf eenige opmerkingen ten beste, die uitmuntend pasten in het kader van het gesprokene. Als conclusie werd gesteld»het is wen- schelpk dat voor het vak teekenen geen com binaties van klassen plaats heeft en dat leer lingen, die toelatingsexamen doen voor eene hoogere klasse dan de eerste, proeven van bekwaamheid in het teekenen geven." Deze conclusie werd met algemeene stemmen aangenomen. Onder toejuiching der vergadering ontving de heer Swart den dank van den voorzitter. De heer P. G. de Jager, penningmeester, werd, met algemeene stemmen op een na, als bestuurslid herkozen. Yan de 60 geëxamineerden voor de 1ste klasse der Burgeravondschool alhier slaagden 43. 1 werd geschikt bevonden voor de 3de klasse. Een ander, die zich had aan gegeven voor de 2de klasse, kan in de 1ste plaats nemen. Van de oud-leerlingen meldden er zich voor den nieuwen cursus 88 aan. Op 84-jarigen leeftpd overleed Vrpdag, te Leiden dr. mr. P. Romejjn, oud-directeur der R. H. Burgerschool voor jongens met vijf jarigen cursus te Middelburg. Diploma A voor de zuivere toepassing van het correspondentieschrift en vertrouwd heid met het systeem Stolze-Wéry is o. a. verstrekt aan den heer L. Doeleman te Zie rikzee. Napoléon Buonaparte crediet gaf voor zjjn waschgeld, was zjj los maar niet zoo potsierlpk als nu in hare prachtige kleedjj als markiezin. Lag dit aan de opvatting van de rol door mevrouw BrondgeestBouwmeester Bjj der geljjke créaties doet zich het verechjjnsel meer voor, dat men licht vervalt in niet te verdedi gen uitersten. Het tooneel der dansles en dat met den schoenmaker, die haar schoenen komt aanmeten, bekoorde ons dan ook het minst, juist om het al te overdrevene in haar spel, dat, met haar optreden in het voorspel, een te grooten overgang vormde. Voor het overige hebben wjj mevrouw Brondgeest in menig op zicht bewonderd. Het tooneel, waarin zjj staat tegenover de zusters van Napoleon, was kos- teljjkmaar dat met Napoleon zelf in het tweede bedrjjf spande de kroon. Dat alleen, met Louis Bouwmeester als Napoleon, was een gang naar den schouwburg waard. En nu moge men beweren dat dietooneelen niet zuiver historisch zjjnwelk geschiedkun dig tooneelspel of drama is dit in alle deelen nu moge men met een air de dédain op dit werk van den bekenden Sardou en den onbekenden Emile Moreau afgeven het is voor ons geen raadsel, waarom Madame Sans-Gêne overal, door gansch Europa, pakt en een reper toire stuk bljjven zal. Vorsteljjke personen, vooral figuren als Napoleon, ziet men gaarne op het tooneel j en bovenal wil men hen wel eens aanschouwen in huiseljjk negligé. En dat doet men in dit stuk. Wjj kunnen ons best voorstellen, dat de groote keizer met zjjn familie, van wie hjj heel wat last had, om sprong zooals Sardou Z. M. laat doen met zjjne zusters. Dat eeuwige gekrakeel zal hem, die tegenover vrouwen volstrekt niet galant was, wel eens hebben doen losbarsten en zjjn Door den commissaris der koningin in Zeeland is bepaald dat de loting voor de lichting der nationale militie van het jaar 1895 zal plaats hebben in de gemeenten en op de dagen als hieronder zjjn aangewezen V e e r e, Maandag 8 Oct. voor Veere, Vrou wepolder, Serooskerke, Aagtekerke, Meliskerke, GrjjpskerkeSt. LaurensOostkapelle en Domburg. Middelburg, Dinsdag 9 Oct. voor Mid delburg, Arnemuiden en Nieuw- en St. Joosland. Vlissingen, Donderdag 11 Oct. voor Vlissingen, Weatkapelle, Zoatelande, Bigge- kerke, Ritthem, Koudekerke en Oost-en West- Souburg. Gortgen e, Zaterdag 13 Oct. voor Wisse- kerke, Cortgene, Oats en Coljjnsplaat. Sluis, Dinsdag 16 Oct. voor Aardenburg, St. Kruis, Eede, Cadzand, Retranchement en Sluis. IJ z e n d jj k e, Woensdag 17 Oct. voorSchoon- djjke, Biervliet, Waterlandkerkje, Hoofdplaat en IJzendjjke. O o s t b u r g, Donderdag 18 Oct. voor Groede, Breskens, Nieuwvliet, Zuidzande en Oostburg. Goes, Maandag 22 Oct. voor Goes, Bors- sele, Kloetinge, Heinkenszand en 's Heer Arendskerke. Terneuzen, Woensdag 24 Oct. voor Philippine, Zaamslag, Hoek en Terneuzen. Axel, Donderdag 25 October voor Sas van Gent, Overslag, Westdorpe, Zuiddorpe en Axel. Hulst, Vrjjdag 26 Oct. voor Clinge, Koe wacht, Graauw, St. Jansteen en Hulst. Hontenisse, Zaterdag 27 Oct. voor Osse- nisse, Hengstdjjk, Hontenisse, Boschkapelle en Stoppeldjjk. Tholen, Maandag 29 Oct. voor Tholen, Oud-Vosmeer, St. Philipsland, Stavenisse, St. Annaland, St. Maartensdjjk, Scherpenisse en Poortvliet. K a p e 11 e Dinsdag 30 Oct. voor Kapelle, Wemeldinge, Yerseke, Schore, Kruiningen, Krabbendjjke, Rilland-Bath en Waarde. Brouwershaven, Vrjjdag 2 Nov. voor Brouwershaven, Zonnemaire,Noordwelle,Eiker zee, Serooskerke, Duivendjjke, Ellemeet, Re- nesse, Haamstede, Burgh, Kerkwerve en Noordgouwe. Zierikzee, Zaterdag 3 Nov. voor Zierik zee, Bruinisse, Oosterland, Dreischor, Nieuwer- kerk en Ouwerkerk. Goes, Maandag 5 Nov. voor 's Gravenpol der, Kattendjjke,Wolfaartsdjjb,Hoedekenskerke, Baarland, Oudelande, Ellewoutsdjjk, 's Heeren- hoek, Driewegen, 's Heer Abtskerke, Nisse en Orezand. Bjj Prov. blad no 97 deelt de commissaris der koningin in Zeeland aan de colleges van burg. en weth. in die provincie mede dat, vermits de aanslags-regeling voor de bedrijfs belasting niet in alle gemeenten op den be- gevoelens doen uiten op weinig zachte en hof- feljjke manier. Groote menschen zjjn ook vaak klein en het publiek ziet hen zoo gaarne in hun klein heid. En dat zulk een groot man als Napoleon, militair in zjjn hart, een Madame Sans-Gêne met haar kazerne-manieren en hare ruwe open hartigheid niet onaardig vond, aardiger dan menige beschaafde vrouw, van hooge afkomst of groote ontwikkeling, maar die hjj niet »aan kon", dit alles dunkt ons niet zoo onbe- grjjpeljjk en is in elk geval door den handi- gen Sardou aardig te pas gebracht. Bedenkt men daarbjj dat het stuk in keurig gewaad is gestoken een rjjkdom van toiletten het oog bekoort en waarom mag ook daardoor de smaak en het schoonheidsgevoel niet worden opgewekt? dan zal men kunnen nagaan, dat het geheel veel aantrekkeljjks heeft. Dat een tekstboekje als bij een opera of ballet menigeen lot gids moet verstrekken, pleit zeker niet voor de duideljjkheid van den inhoud en de gemakkeljjkheid om dien spoedig te vatten. Maar het geheel beviel het talrjjk publiek uitstekenden wie dezer dagen in onze hoofdstad komt, bezoeke den nieuwen stads schouwburg en aanschouwe Madame Sans Gêne; waarbjj hjj de kennismaking kan her nieuwen met menigen goeden bekende, een Schultze, een Tourniaire, een Henri de Vries, een Rooyaards, die, naast de hoofdpersonen, op verdiensteljjke wjj ze hunne rollen vervulden. Tot zulk een bezoek kunnen wij uit volle overtuiging opwekken. En ter wjj 1 wjj tot al die conclusiën waren gekomen was onzen buurman sohjjnbaar geen oogenblik de draad van het afgebroken paalden termjjn zal kunnen worden ten einde gebracht, door hem nader is bepaald, dat het werk der cömmissiën van aanslag voor de ge meenten Middelburg en Vlissingen op 20 October e. k. en voor de gemeenten Oostburg, Sluis en Hoofdplaat op 15 October e. k. behoort te zjjn afgeloopen. Daar er bezwaar zou kunnen rjjzen tegen r.egeling, na den krachtens art. 19 7 der wet op de bedrjjfsbelasting bepaalden termjjn, van aanslagen welke niet uit de beschrjj ving voort vloeien of die om eene andere reden zjjn aan gehouden moeten worden, is door den com missaris der koningin bepaald, dat 2jj moet zjjn afgeloopen binnen eene maand nadat de commissie van aanslag of het college van zet ters, door den voorzitter daartoe zal zjjn op geroepen. In het gisteren door ons gegeven over zicht van de begrooting der gemeente M i d- d e 1 b u r g voor 1895 stond vermeld bjj de opgaaf der kosten voor de burgeravondschool »na aftrek subsidie en schoolgelden." Men maakt oub opmerkzaam dat bjj dezen post van geen subsidie sprake is, daar de gemeente de geheele kosten voor dat onderwps voor hare rekening heeft, altjjd na aftrek der schoolgelden. Door het bestuur der vereeniging Uit het volk Voor het volk alhier is beslo ten een adres aan den gemeenteraad te rich ten, waarbjj op behoud van het subsidie aan de schutterjjmuziek wordt aangedrongen. Door de commissie ter versiering, tjjdens het bezoek der Koninginnen, van de Verwerjj- straat alhier is een bedrag van f 4.26 over gemaakt aan de commissie ten behoeve van de Wed. Heuseveldt. De heer Grossi zal ook Zondagavond een voorstelling in het Schuttershof alhier ge ven. Men zie de desbetreffende annonce en de verspreide biljetten. Bij kon. besluit is, zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer is gemeld, benoemd tot burgemeester van Bruinisse de heer C. M. Voorbejjtel. Verder is aan den heer L. M. van Campen, burgemeester van Kattendjjke, vergunning verleend om in Goes te bljjven wonen. Nog is aan den zelfden heer, L. M. van Cam pen, op zjjn verzoek, eervol ontslag verleend als len luit. adj. bjj het 3e bat. rustende schutterjj in Zeeland. Het duikeronderzoek van een gedeelte oever te Ellewoutsdjjk werd Vrpdag ten einde gebracht. De uitslag is niet tegenge vallen. Daar zoowel bjj hoog- als laagwater kon worden gedoken en geen onwerkbare dagen voorkwamen is het werk in korten tpd afgeloopen. Door den gemeenteraad van Waarde is het salaris van den gemeente-ontvanger met f 75 verhoogd. gesprek uit de gedachten gegaan. In de pauze had hjj dadelpk dat willen hervatten doch de gelegenheid sneden wjj hem daartoe af. Eerst na afloop van de geheele voorstelling kon hjj aan zjjn gemoed verder luchtgeven en hp deed dit dan ook spoedig. »Wat zegt u ervan, mpnheer! Is het nu wezenljjk een stuk om daarover een oordeel uit te spreken als een paar critici deden Wp konden in gemoede niet anders dan verklaren, dat die critiek niet billpk was. >Ja mpnheer! dat is zjj ook niet. En wat mp nog het meest ergert Jb de uitdrukking bourgeoisie satisfaite. Die wooiden, tot ver velens toe op politiek gebied gebruikt houdt u van politiek ik niet mpnheerik walg er van die woorden gaat men nu waarachtig al op dat der kunst overbrengen. Waartoe is dat noodig? Wat hebben zjj met kunst, waarover de gevoelens zoozeer ver schillen, te maken Het is eenvoudig een kwestie, niet van gemakzucht, niet van vrees voor groote omwentelingen, zooals op staat kundig gebied, maar van smaak, van ontwik keling. Die recensenten, ik ken ze, mpnheer, nog al van nabjj. De goeden niet te na ge sproken, maar er zjjn er onder, die hunne pea eenvoudig misbruiken om aan eigen veten lucht te geven, om aan hun rancune bot te vieren om af te breken in plaats van op te bouwen. Zjj bederven zoo ontzaglijk veel ook omdat zjj menig jeugdig talent hebben doen ondergaan, omdat zjj, in plaats van een woord tot aanmoediging, niets deden hooren dan afkeuring, zoodat ten leste bjj jonge artisten alle zelfvertrouwen te loor gaat."

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1