8 FEUILLETOH.
Verspreide Berichten.
UIT STEDEN PROVINCIE.
Peter Strömbom en z\jne hnwelyks-
aanzoeken.
Heden avond per trein van 9.30 wordt
alhier verwacht H. IC. H. prinses Maria der
Nederlanden, gemalin van Z. D. H. den vorst
au Wied, vergezeld van den erfprins en twee
princessen.
Het gevolg van H. K. H. zal bestaan uit
den hofmaarschalk graaf van Bylandt, freule
Van Suchtelen en nog eene andere hofdame
benevens verder bediendenpersoneel.
De vorstelijke personen zullen hun intrek
nemen in het hotel de Abdij, van waar zg
Donderdag ochtend naar Domburg vertrekker
om dr Mezger te consulteeren.
In den namiddag komen de hooge bezoe
kers weder naar Middelburg terug om Vrjjdag
te vertrekken.
Tot agent van politie alhier is be
noemd L. J. Vreke, gepasporteerd korporaal
der artillerie alhier.
Door Ged. staten van Zeeland zgn
ter bepaling van het aandeel, door de ge
meenten te dragen in het gedeelte hetwelk
door de provincie in de lichting voor de nationale
militie van 1895 moet worden geleverd, samen
gevoegd de na te melden gemeenten, alsa.
de gemeenten Aagtekerke en Meliskerke; b.
Zoutelande en Biggekerke; c. Noordwelle en
Serooskerke (S.)en d. Ossenisse en Hengstdijk.
Hr. Ms. kanonneerboot Bulgia wordt 3
October te Amsterdam in dienst gesteld, met
bestemming als wachtschip te Vlissingen
ter vervanging van de kanonneerboot Dog.
Laatstgenoemde bodem zal tegen dien datum
naar Amsterdam opkomen, om aldaar uit dienBt
te worden gesteld.
Zooals, ten gevolge van gebrek aan tjjd
en plaats, slechts in 't kort onder laatste be
richten in ons vorig nommer werd medegedeeld,
is in de Dinsdag te Goes in de Prins van
Oranjedoor den heer E. van den Bosch
gepresidieerde en door ruim honderd belang
stellende leden en niet-leden bijgewoonde,
algemeene vergadering der afdeeling Hein-
kenszand van de Maatschappij ter bevordering
van Landbouw en Veeteelt in Zeeland, de
kwestie besproken van de oprichting eener
suikerfabriek.
Nadat de voorzitter de zaak ingeleid had
en de wenscheljjkheid in het licht gesteld van
de oprichting eener coöperatieve fabriek werd
eenige gedachtenwisseling gevoerd.
De heer J. M. Kakebeeke, die de discussie
opende, begon met er op te wjjzen dat in
éngen kring te 'sHeer Arendskerke dit punt
reeds was besproken. Een berekening had
geleerd, dat 40 a 50 millioen kg. beetwortelen
jaarlijks zouden noodig zjjn om een flinke
fabriek levensvatbaarheid te doen hebben en
het benoodigd kapitaal ongeveer f 750.000
zou bedragen. Wanneer nu de opbrengst
30.000 kg. suikerbieten per heet. is, dan zouden
alzoo 1500 heet. bieten moeten verbouwd
worden.
Dr Swaving merkte aan, dat het oprichten
der fabriek hoogst wenscheljjk is. Er is veel
geld voor noodig en flinke kapitalisten die de
zaak aanpakken, maai- ook ieder verbouwer
moet medewerken en in eigen buidel tasten
waar het zjjn belang geldt. Als eenige kapi
talisten alleen de fabriek moeten oprichten,
dan zullen zg liever voor eigen rekening tot
de oprichting overgaan.
Het moet hier eveneens gaan als in Duitsch-
land, de fabriek moet op coöperatieven grond
slag gesticht en voor iederen landbouwer
bereikbaar zjjn.
Dr. Bruinsma van Steenbergen, mede ter
vergadering aanwezig, was het volkomen
met den vorigen spreker eens, Er moet,
zeide hjj, een fabriek worden opgericht van
den eersten rang, met de beste machines
en volgens de nieuwste methode, die het ge
noemde aantal peeën verwerkt en zoo noodig
nog meer. Wjjl sommigen meenen, dat de
raming te hoog is, merkte spreker op dat de
Eriesche fabriek met nog ruimer kapitaal
werkt, en uitstekende resultaten geeft. Hjj
heeft gecorrespondeerd met een der voornaam
ste bietenverbouwers uit Nederland en deze
verklaarde; dat Zeeland bieten met zulk
enorm suikergehalte levert, dat het een won
der is dat men nog niet vroeger een coöpe
ratieve fabriek in het leven riep, en verder,
dat nü flink en doortastend moet gehandeld
worden.
öok Dr Swaving had over deze zaak on-
partjjdigen personen advies gevraagd en zelfs
uit Duitschland waren gunstige berichten
ingekomen omtrent de oprichting van een
coöperatieve fabriek. Verschillende sprekers
voerden nog het woord, en voorloopig werd
besloten, dat de verschillende besprekingen
Naar het Zweedsch.
VAN
R. v. HEDERSTJERNA.
Pelle begon weer te hopen en toen de
familie Svahn gedurende de vacantie naar bui
ten was liet hjj een kookkachel no 1 in
hare keuken plaatsen. Toen zjj weder in de
stad kwamen, deed hjj opnieuw aanzoek en
liep opnieuw een blauwtje. Pelle begreep er
niets van. Maar ik begrijp het heel goed,
want buiten bjj haar oom Johan had Lina een
grondeigenaar uit de buurt aangetroffen, die
het lied uit de Troubadour met piano-bege
leiding zong en die haar gevraagd had of
zjj veel van het buitenleven hield
Ziet ge, in de huweljjks armee gaat het
juist omgekeerd als in die van keizer Wilhelm,
in deze staat men eerst vooraan in de actieve
gelederen? dan komt men in de reserve, dan
aan het hoofdbestuur zullen medegedeeld wor
den. Daarna wil men trachten door het doen
circuleeren van een ljjst telers te vinden, die
zich verbinden om tien achtereenvolgende
jaren een zeker aantal bieten te leveren tot
een jaarljjksch oppervlakte van 1500 hectaren.
De heer dr Bruinsma deelde verder nog
mede dat een zjjner vrienden, directeur van
eene suikerfabriek in Oostenrjjk, hem dringend
aanbeval het oprichten eener fabriek in deze
streek te steunen, omdat er geen streek is
waar zulke goede en ruim suikergehalte-hou
dende bieten worden geteeld.
Ziet niet op tegen groote uitgaven om een
fabriek naar den eisch te stichten, zeide hjj.
De winsten mogen aanvankeljjk niet groot zjjn,
later zullen de revenuen ruimer vloeien.
Hjj sloot met den volgenden raadOver
weegt de zaak rjjpeljjk doch pakt aan, want
een beter werk kan door de Maatschappij van
Landbouw in Zeeland nooit op touw worden
gezet dan het oprichten van een suikerfabriek
op coöperatieven grondslag.
Ook werd nog over de geldkwestie gespro
ken; van den inhoud dier besprekingen zal
ook aan het hoofdbestuur kennis worden
gegeven.
Over het laatst afgeloopen dienstjaar
leverde de rekening der ontvangsten en uit
gaven van den Goeschen polder, zonder heffing
van djjkgeschot, een zoo, voordeelig saldo op
dat aan de grondeigenaren eene uitkeering
van f 4.50 per hectare kon plaats hebben.
Hiertoe werd dan ook met genoegen overge
gaan.
De oorzaken van doof stomheid
in Zeeland.
De resultaten van dit onderzoek, door den
heer dr R. Bylsma, oog- en oorarts te Mid
delburg, ingesteld eveneens op uitnoodiging
van de commissie benoemd door de.Neder-
landsche Maatschappij tot bevordering der
geneeskunst voor het opmaken eener we
tenschappelijke statistiek der oorzaken van
blindheid en doofstomheid, luiden als volgt
Was het volbrengen van die taak wat de
blindheid aangaat zeer moeieljjk en tjjdroo-
vend, ten opzichte van de doofstomheid bleek
zjj onuitvoerbaar.
Door bjjna alle doofstommen, die in eene
ziekeninrichting zjjn verpleegd of op een in
stituut hunne opleiding hebben genoten, werd
een nader onderzoek naar de oorzaken van
hunne ziekte eenvoudig geweigerd. Zjj weten,
zegt de heer Bjjlsma, dat er voor hun ljjden
geen hulp meer mogeljjk iszjj kennen niet
het groote doel van de zaak het zoeken
naar middelen om anderen voor hun treurig
lot te behoeden en, wantrouwend als ze
zjjn, verkeeren ze in den waan dat ze moeten
dienen tot proefneming.
Slechts een klein getal patiënten van jeug
digen leeftjjd, hopend op herstel, heeft zich
op mjjne zittingen aangemeld.
Het is mjj dan ook niet mogeljjk eene be-
hoorljjke statistiek te geven van de ziekten,
die in Zeeland aanleiding hebben gegeven tot
doofstomheid. Ik heb mjj bjj dit onderzoek
moeten bepalen tot de vraagis uwe doof
stomheid aangeboren of na de geboorte door
eene ziekte verkregenen bjj de beantwoording
van die vraag moest ik afgaan niet alleen
op de getuigenis van collega's, maar zelfs van
ouders en bloedverwanten.
Hoe nauwgezet dan ook overwogen, kunnen
de volgende cjjfers geen aanspraak maken op
volkomen vertrouwbaarheid. Het onderzoek
heeft plaats gehad in Maart 1894ik veroor
loof mjj thans het resultaat openbaar te maken,
nu ik weet dat dit bljjkens de mededeeling,
door de commissie gedaan in de jongste Al
gemeene Vergadering der Maatschappij tot
bevordering der geneeskunst in de andere
provinciën niet beter is, dan het succes dat in
Zeeland kon worden verkregen.
Onder doofstomheid verstaat men den toe
stand, waarin de mensch, volkomen beroofd
van zjjn gehoor, in de onmogeljjkheid verkeerde
als kind de spraak te leeren en dus ook niet
kan spreken. Aangeboren doofheid brengt steeds
stomheid voort, doofheid, ontstaan op jeugdigen
leeftjjdsleept verlies van de spraak met
zich medeer zjjn gevallen bekend, dat kin
deren, op 14jarigen leeftjjd doof geworden, ook
het genot van de taal moesten missen.
Blind zjjn is verschrikkelijk doofstom zjjn
niet minder. De doofstomme moge intellectueel
nog zoo goed ontwikkeld wezen, er ontbreekt
iets aan zjjn zieleleven. De heerljjke tonen der
muziek, het bezielend woord, het vertrouweljjk
gefluister dringen niet tot hem door en hjj zelf
is niet in staat door woorden uiting te geven
aan hetgeen er in zjjn gemoed omgaat.
bjj de landweer, dan bjj den landstorm en
eindeljjk is men heelemaal vrjj. Bjj de huwe-
ljjksarmee, waar onze practische jonge dames
het bevel voeren, staat men eerst bjj den land
storm, waartoe zjj in den uitersten nood haren
toevlucht kunnen nemen, dan rukt men in de
reserve, in actieven dienst als gelukkige brui
degom komt men eerst, wanneer de kern van
het leger, de goede partpen, gesorteerd zjjn.
Pelle was van den landstorm bjj de reserve
gekomen. Die grondeigenaar had geen ern
stige bedoelingen gehad. Dat lied van den
Troubadour zong hjj voor alle meisjes, die hjj
ontmoette en de vraag of zjj van het buiten
leven hielden, deed hjj ook aan allen. Einde
ljjk ging hjj failliet juist toen Lina een
en dertig jaar geworden was terwjjl Pelle
zjjn winkel moest vergrooten en nieuwe pak
huizen huren.
Onder zulke omstandigheden is het niet te
verwonderen dat mevrouw Svahn de dringende
behoefte gevoelde om een nieuw wafeljjzer te
koopen, zoo een waarmede men vjjf wafels te
geljjk kan bakken. En onder het uitzoeken
vroeg zjj of de groothandelaar Strömbom zich
dan in het geheel niet meer om twee een»
Ten opzichte van dit ljjden rust er dan ook
eene zware verantwoordelijkheid op de artsen,
daar volgens een verdienstelijk en uitgebreid
onderzoek van Hartmann de helft der doof
stommen dit door ziekte zjjn geworden en dus
menigeen door doelmatige prophylaxis en be-
hoorljjke behandeling voor deze ramp bewaard
had kunnen bljjven.
Volgens de volkstelling had Zeeland 72
doofstommen. Van deze bleken 3 overleden
en hielden 6 verbljjf buiten de provincie (4 in
Groningen, 2 in Leiden). Er bleven dus van
deze ljjst tot onderzoek over 63. Bovendien
hebben zich nog aangemeld 3 patiënten. In
het geheel zjjn derhalve onderzocht 66 personen.
Naar de woonplaats en het geslacht zjjn er
op Walcheren 9 m. en 15 vr.Beveland 7 m.
en 11 vr.Vlaanderen (O. D.) 2 m. en 5 vr.;
Vlaanderen W. D.) 2 m. en 3 vr.Schouwen-
Duiveland 1 m. en 3 vr.en Tholen-Philips-
land 4 m. en 4 vr.
Zeeland heeft dus op 10 duizend inwoners
3.3 doofstommen, juist overeenkomende met
het gemiddelde getal voor Nederland. Op
't zelfde getal inwoners vinden we in België
4.4; Engeland 5.7; Denemarken 6.2; Frankrjjk
6.2 Spanje 6.7 Italië 7.3 Noorwegen 9.2
Oostenrjjk 9.6; Duitschland 9.6 Zweden 10.2
en Zwitserland 24.5 doofstommen.
Nederland verkeert dus, (niet alleen wat
blindheid maar ook) wat dooistomheid aangaat,
onder zeer gunstige omstandigheden, terwjjl
Walcheren (5 op 10 duizend inwoners) nog
al een hoog cjjfer geeft. In Middelburg zjjn
dr Bjjlsma 10, in Vlissingen 7, in Goes 5, in
Zierikzee 2 doofstommen bekend.
Aangeboren doofstom waren 16 m. en 22
vr; en wel op Walcheren 5 m. en 5 vr.
Beveland 5 m. en 8 vr.Vlaanderen (O. D.)
2 m. en 4 vr.Vlaanderen (W. D.) 2 m. en
1 vr.Schouwen Duiveland 1 m. en 2 vr.
Tholen—Philipsland 1 m. en 2 vr.
Doofstom werden 28 personen, en wel 9 m.
en 19 vr. Die cjjfers beliepen op Walcheren
4 m. en 10 vr.Beveland 2 m. en 3 vr.Vlaan
deren (O. D.) 0 m. en 1 vr.Vlaanderen (W.
D.) 0 m. en 2 vr.Schouwen—Duiveland 0 m.
en 1 vr.TholenPhilipsland 3 m. en 1 vr.
Opvallend is het feit, dat in Zeeland veel
meer vrouweljjke dan manneljjke doofstommen
worden gevonden. Op alle mjj bekende statis
tieken is het omgekeerde het geval, ook op die
van Nederland in haar geheel.
Ruim 57 is volgens opgave aangeboren
in één gezin bjj 4 kinderen die overigens ge
zond zjju. Tot deze categorie beboeren ook een
viertal idioten en een patient die niet doof is
maar wel stom en verlamming der beneden
extremiteiten heeft. Uitwendige misvorming heb
ik niet gezien. Omtrent erfeljjkheid en bloed
verwantschap tusschen de ouders ontving ik
geene voldoende gegevens.
Ruim 42 is verkregen. Als oorzaak zjjn
mjj gemeld hersenziekte, mazelen, roodvonk,
pneumonie etc.in één gezin zag ik twee
patiënten met chron otitis catarrhalis media
die waarschjjnljjk nog te redden zjjn, wanneer
ze slechts onder geregelde behandeling komen
een ander met dezelfde ziekte is hersteld van
sommigen hoorde ik dat ze sedert jaren ljjdende
waren aan otorrhoea by velen was de cranio-
tympanale leiding nog zeer bevredigend. Kort-
tom deze geheele rubriek maakte den indruk,
dat Zeeland in de toekomst vrg wat minder
doofstommen zou tellen wanneer de onver
schilligheid en de achteloosheid omtrent dit
zintuig niet zoo groot waren. Voor de behan
deling van oorlpden wordt veel geduld ge-
eischt èn van den patient èn van den genees
heer en daardoor blgft menig geval ongenezen
iets wat juist voor kinderen zoo allernood-
lottigst is.
Dat verkregen doofstomheid in Zeeland dan
ook schier uitsluitend voorkomt onder de min
vermogenden, kan men hieruit wel afleiden.
Ik verzeker u ten overvloede, dat die gevolg
trekking juist is.
BEZUINIGING OP HET LAGER ONDERWIJS
TE MIDDELBURG.
Maandag werd in eene talrjjke byeenkomst
van ouders en leerlingen van de school voor
meisjes (hoofd mej. Tiggelaar) alhier besproken
wat kan worden gedaan, nu door burg. en
weth. het idee wordt aangegeven die school
op te heffen.
Men was in die vergadering niet gerust over
de toekomst van ons lager onderwgs, nadat
burg. en weth. hadden verklaard bezuinigingen
te willen, die door dit college zelf nadeelig
voor het onderwijs werden genoemd. In de
raadsvergadering van 12 Sept. toch was reeds
een voorstel van zoodanige strekking aange
nomen, toen, alvorens de in uitzicht gegeven
proef af te wachten met de hoofden der twee
zame vrouwen bekommerde, die zgne toene
mende welvaart steeds met zooveel belang
stelling gade sloegen, reeds van den tgd af
toen hg nog bediende was en zakjes vggen
aan Lina gaf?"
En Pelle klom weer gehoorzaam de negen
en zeventig trappen naar de levenslange ge
vangenis zgn» harten op, schonk in hetvoor-
bygaan den nog altyd kleinen" Jacob een
doos met timmergereedschap en werd door de
blozende juffrouw Lina in persoon ontvangen.
Daar de meid ditmaal toevallig geen besmet-
teiyke ziekte had, mocht hg in huis gemaakte
zult, in het bgzgn zgner aangebedene, eten.
Daarna moest hg een paar maal in de week
komen soupeeren. Altgd hetzelfde gerecht
er scheen geen einde aan die zult te komen,
evenmin als aan Pelle's liefde.
Toen hg elfmaal bg Svahn gesoupeerd had
en de stukjes zult, die op tafel verschenen,
steeds kleiner werden, vatte hg opnieuw moed
en vroeg aan juffrouw Lina of achttien jaar
trouwe liefde nog niet voldoende waren en of
zg nu eindelgk zgn vrouw wilde worden.
Lina barstte in tranen uit, sloeg hare armen
om zjjn hals en zei ssikkend, dat zjj hem zeer,
nieuwe scholen, reeds besloten werd tot in
krimping van het onderwgzend personeel door
de hoofden der scholen A B en C ieder eene
klasse voor hunne rekening te geven.
Een ander voorstel was doorgegaan toen,
om het ontstaan van parallelklassen te ont
gaan, het besluit werd genomen het hoogste
aantal leerlingen, dat in eene klasse mag wor
den opgenomen, van 50 tot 60 uit te breiden,
een maatregel, die niet anders dan hoogst
nadeelig kan zgn voor de scholen, voor on- en
minvermogenden bestemd.
Met deze antecedenten was da vergadering
beducht, dat op dien weg van bezuiniging zal
worden voortgegaan en de. gemelde school
voor meisjes gevaar zal loopen uit de rg der
inrichtingen voor onderwgs te verdwgnen, al
thans zoo van belanghebbenden niet kome
eenige akte van protest.
Zich strikt willende houden aan het doel
waartoe deze vergadering was belegd, en dus
hier niet in behandeling wenschende te ne
men de wgdere plannen van burg. en weth.
tot opheffing ook van de scholen (hoofden mej.
Van Slee en de heer Blankert) met vervan
ging van de voormelde drie op te heffen
inrichtingen van onderwgs door eene enkele
school, werd besloten tot inzending van het
navolgend adres
Aan den gemeenteraad van Middelburg,
geven met verBchuldigden eerbied te kennen,
de ondergeteekenden, ouders van leerlingen
van school D, hoofd mejuffrouw Tiggelaar,
dat zg met leedwezen hebben kenniB geno
men van het plan van burgemeester en wet
houders om bg de behandeling van de begroo
ting der inkomsten en uitgaven der gemeente
om redenen van bezuiniging voor te stellen
eene reorganisatie van het schoolwezen, waar
van een der gevolgen zal zgn dat gemelde
school zal worden opgeheven en dat alzoo geen
openbare school voor meisjes van 6- tot 12-
jarigen leeftgd meer te Middelburg zal bestaan;
dat zg echter geen gemengde school begeeren
voor hunne dochters, wier opvoeding zg aan
vrouwelgke leiding verlangen toevertrouwd
te zien
dat zg, ook wat het onderwgs betreft, eene
zoodanige gemengde school niet wenschelgk
achten, daar men, door jongens van school E
met meisjes van school D in dezelfde klassen
te vereenigen, hun geen onderwgs kan geven,
op dezelfde leest geschoeid, daar verschil van
bestemming zich hiertegen verzet;
dat voor de jongens immers wel steeds dient
te worden gevolgd een zeker systeem van
africhting voor de examens voor gymnasium
en hoogere burgerschool, van hoedanige af
richting het onderwgs van het oudste leerjaar
der jongens van school E duidelgk de sporen
draagt
dat de vereischte eenheid van onderwgs in
een klasse bovendien telkens zal worden ver
broken door de omstandigheid dat voor meisjes
van de cathegorie, die op school D wordt aan
getroffen, veel lesuren aan het onderwgs in
de nuttige en fraaie handwerken moeten
worden besteed, terwgl in die zelfde uren met
de jongens het onderwgs in anderp vakken
wordt voortgezet
dat van den voorgestelden maatregel nog
het gevolg zal zgn dat, door de jongens van
school E met de meisjes van school D in
klassen te vereenigen, die klassen veel talrgker
zullen worden dan thans het geval is, hetgeen
wederom ten nadeele van het onderwgs
moet zgn
dat door het bestaan eener openbare school
voor meisjes in bgkans iedere stad van eenige
beteekenis dan ook de wenschelgkheid eener
zoodanige inrichting voldoende wordt aan
getoond
dat, waar burgemeester en wethouders in
hunne toelichting tot de begrooting de uit
voering hunner voorstellen tot reorganisatie
reeds verklaren eene voor het onderwgs na-
deelige bezuiniging te zgn, adressanten met
vertrouwen een beslissing te gemoet zien
redenen waarom zg zich wenden tot den
Raad met verzoek, dat tot de opheffing van
school D niet moge worden overgegaan.
Middelburg, den 17 September 1894.
't Welk doende enz.,
(Volgen de handteekening).
Men zie verder de des betreffende annonce
in dit nommer.
Uit het Bivak bg Mispelhoef
schrgft men ons
De laatste dag der manoeuvres (Dinsdag)
was niet een der gemakkelgkste.
De geheele divisie, onder bevel van den
generaal-majoor Lanzing, stond tegenover een
gemaskeerden vgand (le bat. 3e reg. inf.)
hoog achtte en de innigste vriendschap voo1'
hem koesterde maar zgn vrouw kon zg
nog niet worden.
Er was namelgk juist een nieuwe telegrafist
in de stad gekomen, een knappe, mooie man,
met een knevel en een prachtige tenorstem
en op het laatste bal op het stadhuis had hg
Lina »zoo eigenaardig" aangezien.
Maar dat gaf ook al niets. Hg was in de
stad, waar hg vroeger klerk was geweest, reeds
heimelgk verloofd en hg had Lina alleen »zoo
eigenaardig" aangezien, omdat het hem, die
in een zeer vrome familie was opgevoed, voor
kwam, dat zg al te veel gedecolleteerd was.
Het gevolg hiervan was dat juffrouw Lina in
Februari, toen het weer heel leelgk was en
de straten zeer glad waren, op een wandeling,
vlak voor den winkel van Pelle, een erge val
deed, nadat zg zich eerst zoo beweerden
de kwade tongen overtuigd had of hg wel
in den winkel was. Toen zg gevallen was,
bleef zg onbewegelgk liggen en riep, dat zg
haar voet verstuikt had en niet loopen kon.
Toen nam Pelle haar op zgn sterke armen en
droeg haar naar huis en de negenenzeventig
trappen opdaar zat mama Svahn in haar
Het 2e, 5e en 6e regiment infanterie stond
om half twee uur v. m. op den kunstweg
Oirschot-Besthet 3e reg. inf. om twee uur
op den straatweg Eindhoven-Boxtel.
Het bataljon uit Middelburg marcheerde om
half acht uit Woensel, en marcheerde over
Best naar de Bestsche heide.
Na afloop der manoeuvre, die een prachtig
gezicht opleverde, volgde de wapenschouwing.
De regimenten infanterie stonden in voorste
linie-volgorde 2e, 3, en 6edaarnaast de
genietroepen en telegraaf-afdeeling in tweede
linie het 3e regiment veldartillerie en 2e
regiment huzaren.
Voor de wapenschouwing werd aan de
troepen door de compagnie-commandanten eene
order voorgelezen van den volgenden inhoud:
»Hoofd- en verdere officieren, onderoffi
cieren, korporaals en Boldaten.
De veldoefeningen der 3e divisie zgn heden
ten einde.
Hoewel kort van duur is er op de dagen der
oefeningen veel van u gevraagd geworden.
De vermoeienissen, onafscheidelgk verbonden
aan groote militaire oefeningen, zgn ruim uw
deel geweest, lange marschen en minder goede
terreinen konden u niet altgd worden bespaard.
Ook van H. H. militaire wielrijders moesten
soms zware diensten gevraagd worden.
Met groote voldoening heb ik intusschen u
allen gadegeslagen.
Met de meeste opgewektheid hebt ge de
vermoeienissen doorstaan, met de trouwste
plichtbetrachting volbracht wat er van u moest
worden gevraagd.
Ge hebt hierdoor opnieuw de duidelgkste
bewgzen geleverd van den goeden geest die u
bezielt, ge hebt bewezen veldsoldaten te zgn,
waarop, indien het noodig mocht wezen, te
rekenen valt.
Ik betuig u allen daarvoor mgnen dank.
Ik vertrouw dat deze oefeningen weder heb
ben gediend om u beter geschikt te maken
voor het eervolle werk, dat ons wordt toever
trouwd
de verdediging van ons vaderland, de be
scherming onzer Koningin.
Leve de Koningin, leve de Koningin-RegenteBl
De generaal-majoor, divisie-comm.
Stalkwartier. A. LANZING."
Eindhoven den 18 Sept. 1894.
Daarna marcheerden de bataljons naar hunne
kwartieren, het 2e bat. naar het bivak.
In de plaats van den heer Johs J. Perk,
die geene nieuwe benoeming wenschte te
aanvaarden, is door het hoofdbestuur der Ver-
eeniging voor lijkverbranding tot secretaris
penningmeester benoemd de heer Ph. K. van
Lissa (med. docts. en arts, de Riemerstraat
n° 25, 's Gravenhage) die de benoeming heeft
aangenomen.
Alle gelden, brieven enz., voor de Vereeni-
ging of het hoofdbestuur bestemd, zullen dus
voortaan aan den heer Van Lissa, voornoemd,
zgn te zenden.
Leg ik, zegt de heer Perk, tot mgn leed
wezen de voormelde betrekking neder, ik kan
toch met genoegen er op wgzen dat het
kapitaal der Vereeniging, dat sinds 1883 meer
dan verdubbeld is, thans 32000 nominaal
2'/a Ned. Werk. schuld (ongeveer f 29800
effectief) bedraagt.
Te Amsterdam zgn Dinsdag twee geval
len van Asiatische cholera geconstateerd.
Te Maastricht kan de cholera als geëindigd
worden beschouwd. Sedert 8 September is daar
geen enkel geval meer voorgekomen. De drie
lgders, die nog in behandeling zgn, zullen
weldra als hersteld het gesticht Calvariënberg
verlaten. Van 29 Julf tot en met 8 September
werden 80 personen aangetast, van welke 41
zgn overleden.
Door eenige marinematrozen te Nieuwe-
diep is een persoon, die strooibiljetten ver
spreidde met de waarschuwing om geen dienst
voor Indië te nemen, ernstig mishandeld en
het rechteroog bgna uitgeslagen. Te Huisen
heeft een vechtpartg plaats gehad tusschen
een jongen van dertien en een van zestien
jaar. Ruim een week daarna is de jongste, na
voortdurend bedlegerig te zgn geweest, over
leden.
De justitie uit Arnhem, vergezeld van twee
doctoren, stelde een onderzoek in loco in.
Een Warmoezenier te Leiden, die Maan
dag avond om elf uren beschonken thuis
kwam, viel van de trap, kwam met het hoofd
tegen den muur terecht en bleef dood op de
plaats. Te Rotterdam is op den Schiedam-
schen dgk een matroos gevonden, die door
messteken ernstig verwond was. De dader is
nog onbekend. Te Swgrwgnandsrade, Lim
burg, werd een man, die in een boom was
geklommen om den vogelstang voor hetprgs-
vogelschieten te bevestigen, bg het afdalen
door een kogel getroffen, aan de gevolgen
waarvan hg is overleden. Het geweer, waar
uit het schot kwam, en dat op de aanleg
plaats lag, was gekanteld en door den schok
afgegaan. Tusschen Meppel en Ruinerwold
werden twee wielrgders door een viertal boe-
renkerels uit Ruinerwold verraderlgk aange
rand, van de fiets geworpen en met messen
toegetakeld. Een der heeren wist weder op
zgn wieier te komen en reed pglsnel naar de
maréchaussées te Meppeldezen waren ter
stond gereed om derwaarts te trekkenzg
mochten de voldoening smaken de vier per
sonen nog aan te treffen en gevankelgk te
Meppel binnen te brengen.
Zondagsche japon met haar beste muts op en
ontstelde niet weinig, maar was toch aange
naam verrast. Toen Pelle veertien dagen later
weer aanzoek deed sloeg Lina verlegen de
oogen neer en wilde (met het oog op den
nieuwen leeraar in de natuurwetenschappen,
dien zg onlangs ontmoet had) laten doorsche
meren dat zg nog te jong was om haar hart
goed te doorgrondenmaar wanneer Pelle
nog wat geduld wilde hebben, dan
Maar toen had Pelle er genoeg van en zei
op een toon, die hem anders geheel vreemd
was; »Ja, of neen. Lina. Ik heb u bemind
zoolang als ik mg iets herinneren kan, maar
nu wil ik niet langer wachten. Zeg ja, of
neen."
Daarop vatte Lina een heldhaftig beBluit
en legde hare hand in de zgne.
Op die manier kwam Pelle eindelgk uit de
reserve in de actieve gelederen, waar de
diensttgd het geheele leven duurt, waar men
meestal eeiiwig recruut big ft en het wel nooit
tot het bevelhebberschap brengt.
E I S D
