N°. 221
137" Jaargang.
1894
W oensdag
19 September.
Het openingswoord.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nummers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen, van 17 regels 1.50;
iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Reclames 40 cent per regel.
Middelburg 18 September.
UIT STAB EM PROVINCIE.
ONDERWIJS.
ffilDDElBURGSCflE (01 HAM.
t o
Tkenaoraeiev.
Middelburg 18 Sept. 3 u. vu». 57 gr.
tn. 12 u 62 gr., av. 4 u. 63 gr. F.
Verwacht O. wind.
Agenten ta VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Bodtjit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KrumingenF. y. d. Peijd, te ZierikzeeA. C. de Mooiï, Advertentiëa
te TbolenW. A. van Nietjwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen ea advertentiën j moeten des namiddags te éém unï
aan, evenals de advertentie-bureau's van Niïgh Van Ditmas, te Rotterdam, de Gbbe. Bblinïante, te 's Gravenhage, en A. de La Mas Azn., te Amsterdam, j aan het bureau bezorgd znn willes
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangère G. L. Daube CrE., John F. Jches, opvolger. zjj des avonds nog worden opgénomonj
Zjj, die zich aan dit examen wenschen te
onderwerpen, moeten zich voor 4 October a. s.
aanmelden bjj den voorzitter dei commissie,
voor welke zg verlangen te verschijnen.
Nadere bijzonderheden meldt de Staatscou
rant van heden.
Tot amanuensis aan de Rjjks-hoogere bur
gerschool te Roermond is benoemd L. van Hul
zen, thans amanuensis aan het Rjjks-land-
Wetsvoordrachten tot instelling van kamers J stuk kregen, is deze: liet is „landtergend". de vrjje en orde-oefeningen der gymnastiek
van arbeid, tot regeling van het toezicht bij Het woord moge mii.dei parlementair klinkenzal aanvangen op 16 October e.
de op- en inrichting van fabrieken en werk-1 duidelijker weten wij geen om ons gevoelen
Nadat H. M, de Koningin-regentes heden I plaatsen met het oog op de belangen der I te openbaren,
op de gebruikelijke wijze zich te éen uur I arbeiders en tot het openen der gelegenheid Zooveel goeds ons voor de oogen te too-
naar de vergaderzaal der Tweede kamer |om joor ^et ryjj gewaarborgde lijfrenten te veren met het vooruitzicht dat het toch niet
had begeven, waar H. M. werd ontvangen I verkrijgen, worden in gereedheid gebracht, tot stand kan komenhoe wil men het
door een commissie uit leden der Eerste en der I j)e verplichte verzekering vaa werklieden anders noemen?
Tweede kamer, die aldaar onder voorzitter-1 door hunne werkgevers tegen de gevolgen En te pijnlijker is dit in verband met
schap van den heer mr A. van Naamen van I van ongelukken wordt voorbereid. het jongste verleden. Want die opsom-
Eemnea waren vergaderd, plaatste H. M j)e toestand onzer overzeesche bezittingen miug, door deze regeering gedaan, bevat bouw-proefstation te Wageningen.
zich op den troon en sprak het volgendeI geeft over het algemeen stof tot tevredenheid. 1 het grootste verwijt over hetgeen aanleiding
„Mijne heeren het is mij aangenaam mij I T0t blijvende versterking der middelen gaf tot haar optreden. HkJfellS.S.NïEU'^rS
wederom te bevinden te midden der verte-1 door verhooging van het tarief der in- en Wat zouden wij veel verder geweest zijn De predikantg der N. H. gemeente te
genwoordigei'8 van het Nederlandsche volk,Iuitvoerrechten in Nederlandsch-Indië, als- op den goeden weg om dit alles te berei- Wil helmin adorp, die onlangs bjj een
gereed om hunnen gewichtigen arbeid te I mede tot maatregelen ter bevordering vaD I ken, wanneer de vorige kiesrechtregeling sPronS uit een rjjtuig zich zoodanig bezeerde
hervatten. de welvaart in de kolonie Suriname zal uwe tot stand ware gekomen! rat er. aanvankelijk vrees voor zijn even e
Mot erkentelijkheid mag ik er op wijzen, I medewerking worden ingeroepen. I Om in het belang der werklieden iets tot 8 '^e ^geragjW^ ^a^^Boven^herv predl
dat de toestand des lands in menig opzichtl Op uwe toewijding ter vervulling uwer stand te brengen, is het toch in de eerste kant te Ede (Geld.), is beroepen 'naar deherv
I ernstige en moeilijke taak, doe ik, met I plaats zaak dat hun stem gegeven worde in gemeente te Elburg.
I de algemeene zaak. Dit is en blijft dus,
tot tevredenheid stemt.
De betrekkingen tot alle buitenlandsche I vertrouwen, bij vernieuwing een beroep,
mogendheden zijn van den meest vriend-1 Moge uw arbeid onder Gods zegen
schappelijken aard. Aan de sedert 1875|strekken tot het welzijn van ons dierbaar
tu8schen Nederland en de Vereenigde staten I vaderland
van Venezuela bestaande geschillen is, tot I naam der Koningin verklaar ik de
mijne voldoening, op bevredigende wijze een I gewone zitting der Staten-Generaal te zijn
einde gemaakt. I geopend."
Zee- en landmacht gaan voort zich, zoo-l (Het bovenstaande werd heden aan een]
wel hier te lande als in de Koloniën, oplgroot deel onzer geabonneerden per bulletin j
loffelijke wijze van hare taak te kwijten. j meegedeeld).
Van onze krijgsmacht in Nederlandsch-
Indië worden opnieuw zware offers gevor-|
derd, welke ik met diepen weemoed herdenk.
Ik vertrouw, dat de eer onzer wapenen opj
Lombok, ook na den ondervonden tegen-1
spoed, krachtig zal worden gehandhaafd.
De algemeene gezondheids'oestand is be
vredigend voor eene ernstige uitbreiding j
naast de noodige belastinghervorming, nom-
mer een van het weikprogram voor elk
ministerie.
En eerst na die tot standkoming kan er
een tijd aanbreken om in de richting, waar
heen dit ministerie nu wjjst, de zoo dringend
noodige stappen te zetten.
Thans zijn wij echter weer veel verder
achteruit dan vroeger.
Het is of de Nemesis spreekt iu het
openingswoord, heden door dit kabinet der
Een eigenaardig openingswoord voorzeker
Breed opgezet, rijk aan beloften, bevat het j Koningin-Regentes in den mond gelegd,
leen parlementair menu om van te water-
I tanden.
De openingsrede, den 16 Mei 11. geleden
I prezen wij om hare kortheid en wijl daarin
]o. a. gezegd werd dat „eene regeling van
der Aziatische cholera mochten wij bewaard!het kiesrecht op den voorgrond stond"; dat
blijven. I „eene herziening der wet op de personeele
De gunstige verwachtingen, die de tel belasting te meer noodig geworden was na
velde staande oogst aanvankelijk opwekte, de invoering van de belasting op bedrijfs-
zijn, tot mijn leedwezen, in onderscheidene 1 en andere inkomsten"; en bovendien dat
deelen des lands niet verwezenlijktaan-1 ,eene nadere regeling van de verhouding
houdende regens hebban daaraan veel schade I tusschen de rijks- eu gemeente-financiën
toegebracht. [mede te beschouwen was als een dringende
Ofschoon de veestapel van ernstige ziekten jeisch des tijds."
bevrijd bleef, heeft het daaronder uitgebroken Aan die hoogst gewichtige, ofschoon be-
mond- en klauwzeer aanleiding gegeven tot perkte taak wenschte de regeering in het
verbod van vee-invoer in de aangrenzende I bijzonder hare krachten te wijden.
rjjken. j Gat was voorzeker loffelijk en na het ge-1 borst de heeren G. II. Niermans en W. N
De toestand van handel en nijverheid is]beurde te begrijpen; maar in al dien tijd]van de Poll, en is aan den buitengewonen
overigens, in bet algemeen, niet onbevre-1 hebben wij van de regeering niets te zien luitenant ter zee der 1ste klasse bg de ko-
disJd gekregen; geen enkele vrucht van haar "nklgke Nederlandsche marine-reserve F. H
o ia I i j i a i ri I Bonier de vergunning verleend om op het
Tot belangrijke werkzaamheden zult gij arbeid kwam er tafel. Nederlandsche koopvaardijschip, onder zjjn be-
worden geroepen. En thans, als een parodie op die onvruebt-1 el> de ^erve-vlag als natie-vlag te voerenen
Ontwerpen tot regeling van het kiesrecht j baarheid, zegt men ens een overvloed vanj den heer jhr mr W. V. R. K. Baud,
De Gedeputeerde Staten van Zeeland
hebben, op grond, dat het mond- en klauwzeer
onder het rundvee in Schouwen is uitgebroken
en ook buiten de provincie voorkomt, besloten
lo. voor Schouwen en Duiveland in te
trekken: de ontheffing van de verplichting
tot keuring, alvorens vergunning wordt ver
leend tot het vervoeren van rundvee uit dat
gedeelte der provincie naar een der andere
in art. 20 van het Reglement genoemde onder-
deelen der provincie
2o. voor de geheele provincie in te trek
ken: de ontheffing van de verplichting om
het uit andere provinciën des Rjjks ingevoerde
rundvee overeenkomstig art. 19 van het Reg
lement afgezonderd te houden.
- In de Memorie van toelichting op art. 1
Bjj kon. besluit: [van afdeeling II hoofdstuk III der begrooting
is benoemd tot kantonrechter te Weert mr van Middelburg voor 1895 (Heffing hoof-
en
406
en
délijken omslag) zeggen burg. en weth. het
volgende
De heffing van deze belasting is geregeld
bjj raadsbesluit van den 1 November 1893,
goedgekeurd bjj koninklgk besluit van den 8
December 1893, no 5.
Wordt deze post tot 109000 uitgetrokken,
wjjziging van genoemd raadsbesluit
F. J. A. Vos de Wael, thans ambtenaar van
het openbaar ministerie bjj de kantongerechten
in het arrondissement Zwolle, ter standplaats
Zwolle
zjjn, met ingang van 1 October a. s., bjj de
koninkljjke Nederlandsche marine-feserve be
noemd tot buitengewoon luitenant ter zee
lste klasse de heer F. H. Bonjer tot luitenant dan ls
ter zee der 2de klasse, de heer P. van den noodig.
Heuvel; tot adelborst der lste klasse de heer Waar de gemeenteraad zich ten vongen
P. W. Hiddinga; en tot buitengewoon adel-|jare heeft verklaard tegen eene verhooging der
opcenten op de personeele belasting, daar
vinden burg. en weth. thans geene vrjjheid
andermaal eene verhooging dier opcenten voor
te stellen, al is hunne meening te dien opzichte
niet veranderd.
Burg. en weth. achtten reeds ten vorigen jare
eene heffing van f 100.000 inkomstenbelasting
voor deze gemeente te hoog, te meer zgn zjj
alsmede tot herziening der personeele be-1 gerechten toe, die met geen mogelijkheid in [verleend een eervol ontslag uit zjjne betrekking [thans van oordeel dat eene heffing van f 109.000
lasting zullen in dit zittingjaar bij u worden tien jaren te gebruiken zijn. Onze parlemen-j van commies bjj het departement van koloniën,
ingediend, terwijl met de voorbereiding eener j taire wagen loopt zoo laEgzaam, dat bet eene [ingaande 1 October 1894, met toekenning van
nadere regeling van de gemeente-financiën j bespotting beeten mag ons zooveel voor te
inmiddels wordt voortgegaan. spiegelen.
De conferentie voor internationaal privaat j Op zich zeiven is zeer veel goeds in
recht, op mijne uitnoodiging ook dit jaar te hetgeen beloofd wordt,
's Gravenhage bijeengekomen, zal, naar ik j Wie zal niet met vreugde begroeten, wat
I den titulairen rang van hoofdcommies
behoudens zjjne aanspraak op pensioen
wachtgeld.
en
of I
zoo spoedig mogeljjk tot eerstgenoemd cjjfer
dient te worden teruggebracht. Zooals zjj aan-
vankeljjk deze begrooting hadden opgemaakt,
was zelfs eene heffing van f 115.000 noodig,
niettegenstaande toen reeds niet dan eigenljjk,
naar hun inzien, noodzakeljjbe uitgaven waren
voorgesteld. Bjj hun streven naar nog meer
bezuiniging wenschen zjj die thans uit te
De kamer van koophandel en fabrieken te
Schiedam heeft in een adres aan H. M. de
grond heb te verwachten, leiden tot verdra-[er toegezegd wordt in het belang van de Koningin-Regentes haar gevoelen gezegd over ~t7ekkeh dot h et önTerwjjs." Waar opheffing deï-
gen, welke uwe goedkeuring zullen behoeven, j werklieden het bekende adres van de Nederlandschj>ro-^ rijachool uit een financieel oogpunt weinig te
Ontwerpen tot vaststelling van een wet T
boek van militair strafrecht en van eene wet
het bekende adres van de Nederlandsch pro-
Waarom zouden wij niet ingenomen zijn tectionistischeLandbouwrereeniging. Zjj meent beteekenen heeft, daar hebben zjj wel het oog
met de belofte betreffende subsidiëu voor het
middelbaar onderwijs voor meisjes; waar-|
aan te kwader uur de schendende band!
I is geslagen
Wij noemen die twee punten slechts uit
op de krijgstucht zul'en uwe aandacht vor
deren.
Omtrent onderscheidene onderwerpen van
handelsrecht en strafvordering zullen u voor
stellen tot aanvulling of wijziging der be-1 het vele, dat ons wordt beloofd,
staande wetgeving worden gedaan. Maar wie kan nek warm maken of
Wetsvoordrachten betreffende het land-j verheugen over zu'k een rijkdom, als hij
en tninbouwonderwijs, alsmede omtrent het [toch weet dat er geen kans bestaat hoege-
subsidieeren van scholen van middelbaar naamd dat zulk een belofte voor een achtste
onderwijs voor meisjes zijn in bewerking. deel wordt vervuld
Tot vermeerdering van de weerbaarheid Als het ministerie doet wat bet in Mei
des lands, door verdere vernieuwing van het, beloofdeeen kiesrechtregeling ons verschaft,
materieel der zeemacht, betere bewapening j met desnoods daaraan voorafgaande eene
der krijgsmacht te land en te water en in zoo dringend noodige herziening der per
stelling eener herhalingsoefening voor de aoneele belasting en eene nadere regeling
zeemilitie zult gij worden in de gelegenheid der gemeente-financiën waarvan het nu
dit niet te mogen onderschi p ven, en geeft moe(;en 3iaan 0p school G (hoofd mej. Van Slee)
als haar meening te kennen dat de achter- die doQr 7elen geacht WQrdt Qp te koatbaren
tgang van handel en njjverheid hoofdzakeljjk leeat te zyn geschoeid. Combinatie van deze
school met school D (hoofd mej. Tiggelaar) zou
weinig bezuiniging geven. Eene bezuiniging
van ongeveer 7500 's jaars (in de eerste twee
is toe te schrjjven aan de vervanging der zoo
genaamd indirecte belastingen door zooge
naamd directe belastingenen van de aan
neming van het goud als eenigen waarde
meter.
Zg wenscht verbruiksbelastingen en de
aanneming van een enkelen standaard, be
staande uit een mengsel van goud en zilver,
(met de noodige alliage) in eene vaste ver
houding ten aanzien van het gewicht, doch
waarin het goud, om verschillende redenen,
voor hoogstens 1/20 in gewicht zou voorkomen.
Van den len September 1893 tot uit.
Aug. 1894 werd er op de schoolspaarbank te
gesteld, terwijl ontwerpen tot aanvulling der [weer heet dat met da voorbereiding|Klevers kerke ingelegd f 104.75, terwjjl
bepalingen op de bevordering der officieren ervan wordt voortgegaan dan zijnjer f 20-50 werd teruggevraagd
van de landmacht, betreffende den staat van wij meer dan tevreden
oorlog en beleg en aangaande het stellen Na de kieswetregeling zijn wij spoedig
van militaire inundatiën u zullen bereiken. J weêr op een keerpunt en kan men het
Tot verhooging der opbrengst van be- gansche werkprogram, hoe schoon ook, weêr
staande belastingen en tot herziening der opdoeken
belastbare opbrengst van de gebouwde eigen- De gewone verklaringen in de openings
dommen zullen u voorstellen worden aan-[rede kunnen wij met stilzwijgen voorbijgaan.
jaren vermoedelijk slechts f 5500) zal waar-
schjjnljjk kunnen geven opheffing van de scho
len D, E (hoofd de heer Blankert) en G, en
oprichting van eene nieuwe school, indien
althans niet wordt geschroomd jongens en
meisjes daar tot hun 12e jaar hetzelfde on
derwjjs te doen genieten, nl. dat hetwelk thans
op school E wordt gegeven en verder de school
uitsluitend te bestemmen voor het onderwij
aan meisjes van 12 a 13 tot 16 a 17 jaar, zoo
dat de school eene zal worden van 10 klassen
en worden gegeven in een nieuw te stichten
gebouw. Bereids hebben burgemeester en wet
houders den 10 Augustus 1894 een schrgven
gericht tot den districts-schoolopziener, waarin
In de zeven jaren van haar bestaan werd er zjj een voorloopig schema hebben medegedeeld
in t geheel f 1039.50 ingelegd. en hem verzocht hun wel zjjn gevoelen aan
De collecte voor de scholen met den gaande de wjjze, waarop met de daarin aan
Bijbel bracht dit jaar op te Koudekerke (W.) met [gegeven onderwijskrachten het best de nieuwe
Dishoek (Ger. kerk en huizen) 64.121/s, school, wat aangaat den aard en den omvang
Zaamslag f 446.15, en Tholen met Schakerlo van het daar te geven onderwjjs, zou kunnen
f 28.56. worden ingericht, opdat de belangen van de
Het examen ter verkrjj ging van akten van [daarbjj betrokken kinderen zoo min mogelgk
De totale indruk, dien wij van dit staats-1 bekwaamheid voor huis- en schoolonderwijs inworden geschaad, terwjjl burgemeester en wet
houders te kennen gaven dat zjj, mocht de
schoolopziener eene minder voor het onderwjjs
nadeelige bezuiniging van f 7500 weten, zjj
zich ten zeerste voor mededeeling daarvan
houden aanbevolen.
Wjjders zullen burgemeester en wethouders
binnen kort voorstellen eene wjjziging van
1 der verordening II tot regeling van het
lager onderwjjs met de strekking om, reke
ning houdende met de ruimte der lokalen, het
getal aan de scholen A, B, C. H en I te ver
binden onderwjjzeis niet nog grooter dan thans
doen worden en het getal kinderen, dat
ooit van eenen onderwjjzer te geljjk onderwjjs
kunnen ontvangen, te brengen van 50 op
alsmede intrekking van art. 10 dier zelfde
verordening, ten gevolge waarvan ook de
hoofden der scholen A, B en C eene klasse
voor hunne rekening zouden kunnen krjjgen-
Van den Kinderspeeltuin der vereeni-
ging Uit het Volk—Voor het Volk alhier is
den afgeloopen zomer gebruik gemaakt door
7067 kinderen, tegen 7709 in het vorig jaar.
waren verdeeld als volgt: 1358 jongens en
1305 meisjes of 2663 kinderen van school A,
1034 j. en 830 m. of 1864 k. van school B, 869 j.
706 m. of 1575 k. van Bchool C, 273 j. en
m. of 679 k. van de school met den Bjj bel
286 m. van de Kath. school.
Wanneer men echter nagaat dat in dit
seizoen de tuin 23, tegen 14 avonden in het
vorige jaar, moest gesloten worden en dat de
voorbereidende werkzaamheden voor de versie
ring bjj het bezoek van de Koninginnen menig
jeugdig bezoeker aanleiding gaven om de voor
keur te geven daarbjj tegenwoordig te zgn,
alsmede dat op sommige scholen voor eenige
speelavonden geen kaarten konden worden
itgereikt, dan kan men zich nog in een be-
trekkeljjk hoog cjjfer verheugen.
Bestond bjj den aanvang het voornemen om
in dezen zomer het vjjfjarig bestaan eenigszins
feestelijk te herdenken, het voortdurend on
gunstige weer en verschillende andere omstan
digheden gaven het bestuur aanleiding om
daarmede tot een volgend seizoen te wachten.
Naar de Z. meldt zal het ss. Soerabaja
dat na het ss. Oenarang in het droogdok
alhier werd verwacht om verlengd te worden,
deze verlenging niet ondergaan, daar genoemd
schip voor den dienst tusschen Nederland en
Java afgekeurd is.
De aangevaren tjalk te Vlissingen,
waarvan onder laatste berichten in ons vorig
nommer werd melding gemaakt, is nog Maan
dag namiddag geheel kunnen gelost worden
doordien men door middel van een zeil het
binnendringen van het water tegen hield.
De balen bloem werden dank zjj de
'poedige en krachtdadige hulp voor het
grootste gedeelte onbeschadigd gelost en in de
aldaar aanwezige Oostkerk voorloopig opge
borgen.
Het maken van een veerhuis aan den
Staarsénnol te Borssele, tusschen de djjk-
paal 9 en 10, is gegund aan den heer P. van
Beers te VlissiDgen voor f 3370.
in een Maandagavond door de landbouw-
vereeniging Landbouw en Veeteelt te Wol-
faartsdjjk gehouden vergadering, die slechts
matig bezocht was, hield de heer K. van der
Slikke eene lezing over »de waarde van kalk",
waarin werd aangetoond, dat de kalk, behalve
als onmisbaar plantenvoedsel, ook van groot
belang is als mobielmaker van voedingsstoffen
en als verbeteraar van de geaardheid van den
grond, onder opmerking, dat de meeste klei
gronden door wegzakking naar den onder
grond groote behoefte hebben aan eene kalk-
bemesting.
Door een viertal leden werden pl. m. 10000
KG. superpho8phaat aangegeven voor eene
aanbesteding. Eene motie van afkeuring over
de handelwjjze van den voorzitter en van den
secretaris werd wel voorgesteld, doch kwam
niet in behandeling.
-- Te Haamstede ontstond Zondagmid
dag een begin van brand in een arbeiders
woning, staande in de Noordstraat. Door de
windstilte en het spoedig en jjverig optreden
der brandweer, mocht het gelukken den brand
reeds in den aanvang te stuiten. Hoewel de
juiste oorzaak onbekend is vermoedt men, dat
onvoorzichtigheid de aanleiding is.
V. H. te Oostburg schrgft ons
Den 16en dezer overleed alhier de heer J
O. Risseeuw, correspondent der Nederlandsche
Bank, een man, die in de streek zjjner inwo
ning door iedereen gekend werd en algemeen
geacht was.
En geen wonder. In financieele zaken had
de heer Risseeuw uitgebreide relatiën. Voor
velen was hjj een vertrouwbaar en vertrouwd
