N°. 189.
187e Jaargang.
1894
Maandag
13 Augustus.
FEUILLETON.
Middelburg 11 Augustus-
Verspreide Berichten.
D«i courant ▼«schijnt d a g 1 IQ k
mat uitzondering van Zon- en Feestdagen
frfls per kwartaal in Middelburg en per post franco f t.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën t 20 cent per regel! Bij abonnement lager:
tieboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer f 0,20. Groot* letters worden berekend naar plaatsruimte;
Reclames 40 cent per regel.
Het motet van den abt Labatut.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS
DIT STAD EN PROVINCIE.
MIDDELBMHE101 RIM.
Ikernometev.
Middelburg
m. 12 u. 66
Verwaoht
i Aeenten te VlissinnenP. G. de Vet Mestdagh Zoon. te GoesA. C. Boiuit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenP. v. d. Peul, te ZierikzeeA. C. de Mooi/,
Advertentlëa
Aan de N. li. Crt. wordt uit Batavia ge
seind
De Saaaks, die aanvankelijk geweigerd had
den het Baliach bestuur weder te erkennen,
hebben er thans in toegestemd. Aldus wordt
ep Lombok geen direct bestuur ingevoerd.
De schatting, welke de vorst van Lombok aan
ons gouvernement heeft te betalen, bedraagt
een millioen gulden.
Bjj kon. besluit
is pensioen verleend aan mr N. G. Pierson,
minister van financiën, ad t 3589 en aan J.
A. van der Hucht, ontvanger der dir. bel. en
acc. ad f 2171
is aan den pk er, chef van dienst, D. Visser,
te Leiden, op zjjn verzoek eervol ontslag ver
leend uit 's rjjka dienst.
De directeur van het bureau voor den in-
dustrieelen eigendom vestigt nogmaals de aan
dacht van belanghebbenden op de bestaande
gelegenheid om op zeer eenvoudige en weinig
kostbare wjjze de inschrijving van fabrieks- en
handelsmerken te verkrijgen o. a. in Neder-
landsch-Indië, Suriname en Curasao.
Terwjjl tot voor korten tjjd voor het depót
van een merk in een der Nedeilandsche kolo
niën de tusschenkomst werd vereischt van een
aldaar wonenden gemachtigde, waaraan be
trekkelijk groote kosten verbonden waren, kan
thans dat depót geschieden door middel van
het te 's Gravenhage ingestelde bureau voor
den industrieelen eigendom, en wel o. a. in
Nederlandsch-Indië, Suriname en Curasao ge
zamenlijk, tegen aanzienlijk geringere kosten
dan het rechtstreeks depót door een gemach
tigde in slechts een dier koloniën vordert.
In de jongste aflevering van de Consulaire
Verslagen is een belangrijk rapport van den
consul-generaal te Teheran, den heer P. M
Knobel, opgenomen over zjjn reis naar Meshed
en Russisch Centraal-Azië.
Over de kansen voor den Nederlandschen
handel en de Nederlandsche industrie, om in
dit geïsoleerde deel der wereld «zaken te doen,"
schrjjft de heer Knobel o. a. het volgende:
«Gedurende de zes weken van mjjn reis in
Centraal-Azië mocht ik geen enkelen landge
noot, hetzp reiziger of aldaar gevestigde, ont
moeten, geen enkele inrichting, geen enkele
onderneming aantreffen, waarbjj, voor zoover
ik kon nagaan, eenig Nederlandsch belang was
betrokken en, met uitzondering van eenige
bussen Van Houten's cacao, eenige tegeltjes
(te St. Petersburg gekocht) uit de fabriek der
heeren Joost Thooft en Labouchère te Delft
en een kruik «Nederlandsche cura9ao", waar
van de étiquet en de inhoud blijkbaar onecht
waren, kwam mjj geen enkel artikel onder de
oogen dat aan het vaderland herinnerde.
Moedeloos maakte mjj dit echter niet, want
het was een troost te weten, dat het hier een
gebied geldt, hetwelk eerst sedert dertig jaren
van beschaving spreken kan.
Indien mjjn verslag de overtuiging mocht
schenken, dat het Russisch gebied in Azië in
beginsel een veld voor onze werkzaamheid en
geestkracht kan aanbieden, dan zal zeker de
vraag rjjzen, welke belemmeringen dat streven
ontmoeten zal.
Vooreerst is het de vraag, of de Russen de
Nederlanders niet zullen tegenwerken. Op
grond van d.o verklaring des consuls te &t.-
Petersburg gelooft de' heer Knobel dat n.ln
Eene andere moeilijkheid is de weinige ken
nis of liever de nagenoeg algeheele onbekend
heid ten onzent met de Russische taal.
Tegenover deze bezwaren staat, dat wjj in
het Russische gebied in Azië niets te verlie
zen en alles te winnen hebben en dat het
veld van arbeid zoo groot is, dat lieden van
allerlei stand metter tjjd partjj zullen kunnen
trekken van de verbindingen, die men er
thans wellicht voorioopig op beperkte
schaal zal trachten aan te knoopen.
Een der beste middelen tot het aanknoopen
dier gewenschte verbindingen in de tegen
woordige omstandigheden is het plaatsing
zoeken voor jonge lieden bjj ondernemingen
van handel en njjverheid in Europeesch Rus
land, alwaar zjj zich moeten bekwamen in de
kennis van taal, land en volk, in het bjj zon
der met het oog op hunne latere vestiging in
de Transkaspische provincie en in Turke
stan. Het is mjj bekend, dat de Nederland
sche consulaire ambtenaren te Bakoe, Batoem
en te Moscou daartoe naar vermogen zullen
medewerken.
Het zooveel mogeljjk uitbreiding geven aan
onze bestaande handelsbetrekkingen met Eu
ropeesch Rusland in het algemeen, ook wat
den export van dat land betreft, zal indirect
een goeden invloed ter bereiking van het
beoogde doel kunnen uitoefenen, evenals de
eventueele vestiging van een Nederlandsch
kantoor te Meshhed, welke stad als een goede
uitkjjk naar Russisch Centraal-Azië mag wor
den beschouwd.
Wellicht zou het der moeite waard zjjn de
aandacht van Nederlandsche emigranten op
Russisch Centraal-Azië te vestigen, doch al
vorens hiertoe mocht worden overgegaan, zou
met zekerheid moeten vaststaan, niet alleen
dat daartegen geen bezwaar bestond bjj de
Russische overheden, doch tevens, dat den
kolonisten bjj eerste vestiging faciliteiten zou
den worden verleend.
Tot het geven van alle gewenschte nadere
inlichtingen stelt de consul zich beschikbaar.
Uit het Fransch.
van
FERDINAND FABRE.
Op het kleine seminarie van Saint-Pons was
een abt, Anton Labatut geheeten, afkomstig
uit Toulouse, de beschermeling van den supe
rieur Dubreuil en de zonderlingste geestelijke
dien ik ooit gezien heb, en ik heb er reeds
heel wat gezien. Ofschoon hjj eerst vjjf en
dertig jaar oud was, dirigeerde hjj geen klasse
hield geen toezicht op eenige les; men zag
hem al tjjd wandelen in de gangen, op de
speelplaatsen, of in de prachtige galerjj met
glazen gesloten, waar wjj speelden als het
regende of sneeuwde. Meestal had hjj een
eikenhouten plankje van twintig a veertig
centimeter in de hand, waaruit hjj met een
klein scherp mesje het een of ander beeldje
sneed; andere keeren had hjj zjjn viool bjj
zich, waaraan hjj de heerlijkste tonen ont
Op het vasteland zjjn de werklieden-
vereenigingen in den regel doodarm, eenige
uitgezonderd, welker bestaan en goede orga
nisatie reeds van jaren terug dagteekenen. In
Engeland, waar de werklieden-beweging het
best is ontwikkeld en waar de vereenigingen
zeer goed zjjn georganiseerd, is het geheel
anders daar kunnen werklieden-vereenigingen
over groote kapitalen beschikken. De bezit'
tingen der Engelsche werklieden-vereenigingen
bjj na zonder uitzondering vakbonden
worden geschat op 200 millioen pond of 2400
millioen gulden, en hun jaarljjksch inkomen
op een geljjk bedrag. Het is bekend genoeg,
dat een wekeljjksche contributie van een shilling
(f 0.60) in de vakvereenigingen vrjj gewoon is.
Trouwens, daarvoor is de werkman, merkt
de Volksbanier op, dan ook goed verzekerd
tegen werkloosheid, ziekte, het verlies van
gereedschap, ongelukken, overljjden enz.
Bljjkens een opgave in de St. Ct. zjjn in
Juli de volgende gevallen voorgekomen in 9
provinciën (Drente en Limburg bleven vrjj)
Mond- en klauwzeer 2045, alsNoord-Bra
bant 51, Gelderland 13, Zuid-Holland 1858
Noord-Holland 62, Utrecht 61.
Kwade droes: 3 gevallen (te Wamelin Gel
derland).
Schurft: 2 (te Leeuwaf?">n
Varkensziekte 97, alsNoord-Brabant 13,
Gelderland 11, Zuid-Holland 16, Noord-Hol
land 12, Zeeland 26, Utrecht 6, Friesland 5,
Overjjssel 2, Groningen 6.
Miltvuur 10, als: Noord-Brabant 4, Gelder
land 1, Noord-Holland 2, Friesland 2, Over-
jjsel 1.
Kletteren en Kunst.
Twee boeiende verhalen van Ouïda, in
het Nederlandsch overgebracht door mw.
Guillette Willeumier, verschenen onder den titel
Twee Misdadigers''' bjj de Erven F. Bohn te
Haarlem. Het zjjn misdadigers tusschen aanha-
lingsteekens, men lette er wel opeen ondank
bare en een moordenaar, beider karakters zjjn
geteekend met die scherpte vanljjnen, waarmede
Ouïda bjj voorkeur haar personen in beeld brengt,
terwjjl bjj de schrpfster onder haar arbeid telkens
de bron van diep gevoel en van bitteren
menschenhaat beurtelings opborrelt. In het
tweede verhaal Een Moordenaar, is veel lokale
kleur. Een Ondankbare is een oude bekende
van onze lezers. Deze schets werd in den
loop van den zomer als feuilleton in ons blad
opgenomen, door anderer hand overgezet.
De naam van mw Guillette Willeumier op het
titelblad schenkt voldoenden waarborg dat de
vertaling uit het Engelsch in goede handen
was. Foor een flink voorkomen, wat druk,
papier en formaat betreft, droegen de uitge
vers zorg.
Voor het te 's Gravenhage afgenomen
examen Fransche taal 1. o. is o. a. geslaagd
mej. L. M. Wage van Cortgene.
- Te Alkmaar is thans van den minister
van binnenlandsche zaken het officieele bericht
ontvangen, dat de rijksnormaallessen, ten ge
volge van een tusschen de leeraren der hoogere
burgerschool, die tevens onderwjjs geven aan
die lessen, en den inspecteur van het lager
onderwjjs en den districts-schoolopziener ont
staan geschil over den duur der vacantie, met
éen October a. s. zullen worden opgeheven,
Het classicaal bestuur te 's-Gravenhage
heeft in zjjn buitengewone vergadering van 6
dezer besloten het volgend schrjjven te zen
den aan de algemeene synodale commissie
«Het classicaal bestuur heeft de eer u te
berichten dat de commissie, door ons benoemd
om een onderzoek in te stellen naar de om
trent dr. F. van Gheel Gildemeester in omloop
zjjnde geruchten, in onze vergadering van
heden een uitvoerig rapport heeft uitgebracht.
»Zjj heeft naar aanleiding van alle geruch
ten, die haar ter oore gekomen zjjn, een ern
stig onderzoek ingesteld. En het resultaat is,
dat er nietB ontdekt is, dat van eenige onze-
deljjke handeling van dr. Gildemeester getuigt,
dat zelfs het vermoeden van zoo iets ook maar
eenigszins wettigt."
«Het bestuur vereenigt zich van harte met
de wenschen, door de commissie aan het slot
van haar rapport uitgesproken
«Wjj hopen harteljjk, dat er voorgoed een
«eind moge komen aan de lasterrjjke geruchten,
«waarvan genoemde broeder reeds veel te lang
«het slachtoffer was. En wjj bidden hem toe,
lokte, die ons aandachtig om hem heen ver
zamelden.
«Nog eens, nog eens!" riepen wjj dan
als hjj ophield. Maar hjj begon nooit meer,
Boos dat men hem beluisterd had hief hjj met
een dreigend gebaar zjjn viool omhoog en liep
weg.
Dergeljjke manieren verwekten van alle
kanten gemor tegen den abt Labatut, die er
bovendien nog al bespotteljjk uitzag met zjjne
magere gestalte en een zeer groot hoofd. Ter
wjjl de leerlingen hem verweten dat hjj hen
niet vermaakte, namen de leeraren hem kwaljjk
dat hjj te veel in de gunst was bjj den
superieur. «Men verwaarloosde hen, men liet
hen aan hun lot over, men berispte hen, de
gewone meesters, en die vreemdeling, die nog
tot een lagere orde behoorde, werd ontzien
gevierd en verwend!"
Die arme Labatut, vervolgd door een haat.
die alles uitdacht om hem te ergeren, maakte
zich op zekeren dag, op een wandeling naar
Cabaretan, zóó driftig dat hjj den professor
van de tweede klasse, Jurien Rollet te ljjf
ging en hem bjj na worgde. Men begrjjpt welk
een opschudding dit te weeg bracht!
dat God nog lang hem spare, om met zjjn
vele uitnemende gaven van verstand en hart
werkzaam te zjjn tot heil van dat gedeelte
der gemeente van Christus, dal mede aan xjjn
zorg is toevertrouwd, tot zegen ook van me-
»nigen anderen kring."
Wat er daarna voorviel tusschen den supe
rieur, den heer Jurien Rollet en onzen onge-
lukkigen abt uit Toulouse weet ik niet. Het
onderhoud moet zeer onstuimig geweest zjjn
want de heer Rollet verliet St Pons en Anton
Labatut, die een klein huisje, achter den
moestuin tegen de oude stadswallen aange
legd, bewoonde, sloot zich daar met den
dag meer op en verscheen bjjna niet meer
onder ons.
Dit speet mjj heel ergwant juist op het
oogenblik toen die twist uitbrak, liet Labatut.
die niet alleen beeldhouwer en violist was
maar ook componeerde, mjj een motet, dat hjj
voor den Sacramentsdag gecomponeerd had, in
studeeren. Zou hjj het plan nu opgegeven
hebben De plechtigheid naderde en de zaal
waarin ik gedurende de uitspanningsuren mjjn
partjj oefende, bleef gesloten. Zou de Sacra
mentsdag zonder ons gevierd worden Mis
schien trok Labatut het zich niet zoo erg aan
dat onze muzikale oefeningen eensklaps uit
warenmaar ik had er een bitter verdriet van
en verwenschte den heer Rollet, die van dit
alles de schuld was.
Naar aanleiding van het aanstaande bezoek
van HH. MM. de Koninginnen aan Zeeland
is, zooals reeds vroeger door ons werd mede
gedeeld, door den commissaris der koningin van
onze provincie een circulaire gezonden aan hee
ren burgemeesters in Zeeland, de kennisgeving
bevattend, dat voor de colleges en autoriteiten
in Zeeland, die zulks mochten wenschen,
gelegenheid zal bestaan in het Gouvernements
hotel alhier hunne opwachting bjj H. M. de
Koningin-Regentes te maken.
Ook aan bjjzonderepersonen, in Zeeland
woonachtig, die hunne belangen aan Hare
Majesteit mochten wenschen voor te dragen,
zal op dien dag zooveel mogeljjk gehoor
worden verleend.
Allen, zoowel colleges en autoriteiten als
bjjzondere personen, die ter audiëntie wenschen
toegelaten te worden, behooren van hun voor
nemen vóór 14 Augustus a. s. kennis te geven
aan den commissaris der koningin,
jhr mr W. M. de Brauw.
Des avonds 16 Augustus wordt de ljjst
onherroepelijk gesloten.
- Vrjjdag avond werd op de Markt alhier
eene proef genomen met het daar geplaatste
rajjon van gasluchters. Die proef, bjjgewoond
door honderden, voldeed goed en wettigt het
vermoeden dat als op den feestavond de mu
ziektempel door de daarvoor bestemde mooie
verlichting in een zee van licht baadt, als het
stadhuis van onder tot boven geïllumineerd is
en de schoone versiering, die de Marktbewo-
ners zich voorstellen aan te brengen, het hare
toebrengt om een goed geheel te vormen, de
Markt meer dan ooit te voren een der aan
trekkelijkste plaatsen der stad zjjn zal.
Het detachement huzaren, dat tjjdens het
bezoek van H.H. M.M. aan Walcheren alhier
vertoeven zal en, zooals gemeld is, bestaat uit
1 ritmeester, 2 luitenants en 50 minderen, ver
trekt den 21en uit 's Hertogenbosch.
Het vjjf de en laatste zomerconcert in het
Schuttershof alhier is bepaald op Donder
dag 16 dezer en zal gegeven worden door het
muziekkorps der stedeljjke schutterjj van Mid
delburg, kapelmeester de heer Jan Morks.
Het programma is samengesteld als volgt
15e militaire marsch, J. MorksTempelweïhe
ouverture, Kéler BélaAuf Glückes Wogen,
wals, E. Waldteufel; Die Reveille, Character-
stück, R. EilenbergParaphrase über das en-
glische Volkslied Home sweet home, F. W.
VoigtFestival-ouverture, A. Leutner; Adagio
uit de Sonate pathétique (arr. Morks) L. von
BeethovenSonge al amour après le bal, In
termezzo, A. CzibulkaFantasie over compo
sities van Schumann, Brahms, Liszt e. a. J.
MorksHet beleg van Bergen-op-Zoom {1626),
Wilhelmus van Nassouwe (1573), oud Neder
landsche liederen voor harmonie bewerkt door
Morks.
Ofschoon wjj dezen zomer reeds veel
meer dan ons lief was de sluizen des hemels
zich zagen openen om eene enorme hoeveelheid
water over de aarde uit te storten, zoo erg als
het in den afgeloopen nacht stortregende
hoorden wjj en ook ouden van dagen het nog
nimmer.
Verscheidene tuinen alhier waren in me
ren of vjjvers veranderd en meer dan een
regenbak, van het goede te veel ontvangende,
liep over tot grooten last van de bewoners.
Hoelang zal die kwade mousson, die vooral
ook aan de tuiniers zooveel schade berokkent,
toch wel duren vraagt menigeen zuchtend.
Vrjjdag werd aan het gebouw van het
gewesteljjk bestuur alhier aanbesteed: het
maken van een Steenen Ziekenbarak op het
voormalig fort De Ruyter te Vlissingen (raming
t 5500).
Hiervoor werd ingeschreven door de heeren
G. H. Vertregt voor f 7400, J. Loois voor
f 7260, F. N. de Roojj voor f 6996, C. Lodder
Rz. te Willemstad voor f 5825.
De inschrjjvers, bjj wier naam geen woon
plaats vermeld is, wonen te Vlissingen.
Hr. Ms. kanonneerboot Dog zal weldra
als stationsschip te Vlijssingen worden
afgelost door de kanonneerboot Bulgia, thans
in conservatie te Amsterdam.
Naar door de G. Crt. gemeld wordt is
Woensdag in eene vergadering van hoofden
en bestuurders van de verschillende lagere
scholen en van den president-regent van het
weeshuis te Goes, besloten een request aan
H. M. de Koningin-Regentes in te dienen, om
te verzoeken aan de Goesche jeugd te veroor
loven aan H. M. onze Koningin een hulde te
brengen, wanneer H. M. per trein deze ge
meente passeert, bjj haar bezoek te Middel
burg, hetzp gaande of terugkeerende.
Dit request is Woensdagavond in handen
van den Burgemeester gesteld, met beleefd
verzoek dit aan H. M. de regentes te doen
toekomen, waartoe hjj zich bereid verklaarde.
Wanneer H. M. eene gunstige beschikking
mocht nemen, dan zal dit ten spoedigste be
kend gemaakt en het programma vastgesteld
worden.
Vrjjdag ontving een arbeider te Bors-
e 1 e door tusschenkomst van den burge
meester dier gemeente eene aan wjj zing op de
Thesaurie van H. M. de Koningin ten bedrage
van f 20. Genoemde arbeider had zich gewend
tot H. M. de Koningin-Regentes om eenige
ondersteuning voor zjjn gezin, dat wegens het
ongeluk van zjjne vrouw, op 25 April 11. aan
haar overkomen door een gevaarljjke been
breuk, waaraan zjj nog steeds ljjdende is, sedert
dien tjjd de gewone verdiensten van de vrouw
moet missen.
De tjalk La jeune Charlotte, schipper
Schepens, van Moerbeke, geladen met vlas, is
Vrjjdag avond in zinkenden staat op de haven
van Terneuzen gekomen. Binnen korten
tjjd liep het schip vol water, zoodat de op
varenden, schipper, vrouw en knecht, het
hebben verlaten.
Geprikkeld door mjjne gekwetste eigenliefde,
nam ik op een Donderdag, tien minuten voor
dat wjj uitgingen om te wandelen, een held
haftig besluit. Gezien hebbende dat mjjnheer
de superieur, na de gewone vermaningen aan
de leerlingen, zich naar zjjn woonvertrekken
op de eerste verdieping begaf, volgde ik hein
op mjjne toonen. Wat ging ik doen? Wel,
ik ging hem alles vertellen. Nauweljjks had
hjj de glazen deur van zjjn spreekkamer achter
zich dichtgedaan of ik klopte vastberaden aan,
«Binnen
Mjjn hart was tot berstens toe vol van ge
fnuikte eerzucht. Ik sprak den heer Dubreuil
van mjjne eerbiedige vriendschap voor mjjn
meester Labatut eii van mjjn woede, toen ik
hem zoo schandeljjk had zien bejegenen
door den heer Rollet, van de innige bljjdschap
die ik zou gevoelen, als ik hem terug mocht
zien en omhelzen. Ik was aangedaan, oprecht
aangedaanmaar daar ik van Labatut zelf
wist, hoe bevriend hjj was met den heer
Dubreuil, zjjn medescholier op het seminarie
te Toulouse, en als ik mjj goed herinner, ook
nog een verre bloedverwant van hem, waB
mjjn aandoening misschien niet zonder een
De minister van financiën heeft bjj aan-
schrjjving aan den prov. inspecteur der directe
belastingen gelast, de executoriale verkoopingen
te Amsterdam tot nader order te staken.
Zondagmiddag a. s. te 12 uur zullen de
Amsterdamsche timmerlieden eene openbare
kleine berekening, om den superieur in zjjn
zwak te tasten en gunstig voor mjj te stemmen.
«Maar men gaat wandelen naar Pont-de-
Rast" zei hjj.
«Ja, mjjnheer de superieur, maar ik
wilde u vragen, ol ik van die wandeling
verschoond mocht bljjven."
«Zjjt gjj mjj daarom gevolgd En wat
wilt gjj van tweeën tot vjjf bjj den heer
Labatut doen
«.O, mjjnheer, wjj zullen geen gebrek
aan werk hebben."
«Werk, bjj mjjnheer Labatut?"
Ik bleef z wjj gen.
»Wilt gjj spreken, mjjnheer
«Het is een verrassing, die mjjnheer
Labatut u bereidt
»Mjj?"
«Hjj houdt zooveel van u."
«En wat is dat voor een verrassing
«Een motet dat hjj voor den Sacraments
dag componeert."
Wordt vervolgd.)