184 137" J "aargang. 1894 Dinsdag 7 Augustus. r,tT se™d m i>ciiM,as Middelburg 6 Augustus. D«x« courant r ar schijnt d a g 1Q k a mat uitzondering van Zon- en Feestdagen: Prfls per kwartaal in Middelburg en per post franco f S. Afzonderlijke nommers, met of zonder fryvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Adrertentiën20 cent per regeU BIJ abonnement lager; Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere rogel meer f 0,20. Groot* letters worden berekend naar plaatsruimte; Reclames 40 cent per regel. ONDERWIJS. KERKNIEUWS- UIT STAD EN PROVINCIE is tlL a*! h Srma VaD BenthHm en J»*' Xe "SXT I™ M' °P Tiniysusi ikim iii unjurti: Thenaometei. Middelburg 6 Aug. 8 u, rm. 68 gr. m. 12 n, 70 gr., av. 4 u. 81 gr. F. Verwacht Z. wind. Agenten te VlissmgenP. G. M Vet Mestdagh tóZoos, te GoesA. j'Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën te TholenW. A. yak Nieuwenhuijzen en te Ternenzen: M. de Jonge. TerternraienaUu Gravenhage, en A. de La Mae Azh., te Amsterdam. I aan, evenals de advertentie-bureaus van Ndw Van Dithab, te sénérale de Publicité étrangère G. L. Daube Cns.. John F. Jones, opvolger. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Pargs en Londen, de Compagnie generale ae ruonene eur*nK Adveitenttën moeten des namiddags te ééa nul aan het bureau bezorgd zjjn, willes zij des avonds nog worden opgenomen] tn zjjn 'reeks van beschouwingen over den •Staat van zaken en partgen" in het Eet Cetrum is dr Schaepman, na zjjn opmerkingen over de andere partgen gekomen tot de katho lieke party. Niemand, die de eigenaardige positie in het oog houdt, waarin dr Schaepman tegenover de andere katholieke Kamerleden staat, zal het verwonderen, dat hg over de katholieke partg zullende spreken, zgn eerste opBtel begint met op te merken, dat hg onder »de katholieke partg" in deze artikelen verstaat »de katho lieken in Nederland". Men pleegt, zegt hg, van de katholieken in Nederland te zeggen, dat zjj zgn behoudsge zind. Bjj sommigen iB dit een lofspraak, bjj anderen een soort verwjjt. Zg, die het een lofspraak achten, gaan dan uit van de stelling, dat de kerk uitteraard conservatief is, omdat eerbied voor al wat be staat de onontbeerlijke voorwaarde is voor orde en vrede. Indien men het woord conservatief kon nemen als een tegenstelling in beginsel van dat liberalisme, 't welk aan den staat wil geven alle macht in den hemel en op aarde, dat wel een God wil toelaten, maar buiten de openbare orde van zaken, dan, zeker dan is de kerk conservatief. Nog is zg conservatief, waar men behoudszin vereenzelvigt met beleid, voorzich tigheid en wgsheid. Zg weet, dat evenals alles naar getal en maat is geschapen, zoo ook alles zich naar getal en maat, in orde ontwikkelen moet. Zjj draagt met altjjd jeugdige kracht een ondervinding van 18 eeuwen, onder allerlei hemelstreken gegaard; zg ziet een toekomst in zonder aardsche grenzen, sterven kan zjj niet. Wil men dit conservatisme noemen men bedenke dit éene de kerk is dit alles en de kerk doet dit alles, niet uit behoudszin, maar omdat zjj is de kerk. Over het wezen en de roeping der katho lieke kerk maakt dr Schaepman dan eenige opmerkingen. Hjj citeert eene pagina van kardinaal Manning, waarin deze o. a. verzekert, dat otschoon het openbare recht van de natiën, ook van den katholiek, niet langer katholiek is, de kerk toch dezelfde is en haar betrek kingen vernieuwen kan met eiken vorm van burgerljjk samenleven, dien de wereld zal gelieven aan zichzelve te geven. Indien de volken inderdaad op hun weg zgn naarvolks- regeering, dan zal, schreef de kardinaal, de kerk weten, hoe deze nieuwe en vreemde verschijning der wereld te bejegenen. De woorden iu 1877 door den kardinaal ge sproken, worden, zegt de schrgver, thaos door Leo XIIJ tot werkeljjkheid gemaakt. De kerk is, meent hjj. het behoud maar tevens de ontwikkeling, omdat zg het eeuwige heeft en van alle tjjden is. Zoo staat zg, in het midden der staatkun dige en maatschappelijke historie. Zg, die haar tot de geboren bondgenoote willen maken van een vorm, een staatkundigen vorm, van welk gehalte ook, verlagen haar. Overal waar recht gevonden wordt en waarheid en vrjjheid, daar is zjj. Zg is niet alleen voor den be houdszin een medestander. Met name niet voor den behoudszin, die altjjd van »troon en altaar" spreekt, maar het altaar alleen eer biedigt als de troon waggelt, en, als de troon vast schjjnt te staan, het altaar zou willen maken tot een voetschabel van den staat. Ook de trouwste zonen der kerk kunnen onder elkander verschillen over de wenscbe- Igkheid van vaster behoud of steviger voor uitgang. Maar zg zjjn één en onverbreekbaar één in belijdenis van God als bron van alle gezag en zjj huldigen den Koning Christus ook op staatkundig en maatschappelijk gebied, naar de door hem gestelde wet als den Weg, de Waarheid en het Leven. Na aldns te hebben aangegeven, in welken zin alleen men naar zgn oordeel van het conservatisme der Katholieke kerk mag spre ken, brengt dr S. in het tweede deel van zgn artikel eenige redenen te berde, die het be staan van een zekeren behoudszin bg de Nederlandsche katholieken verklaren. Die behoudszin onder de Nederlandsche katholieken is, zegt hjj, iets anders dan een rustig conservatisme op koloniaal, financieel of algemeen wetgevend gebied. Hjj acht dien volkomen verklaarbaar uit het verleden en met sommige dingen in het heden samen hangend. De Nederlandsche katholieken verkeeren, merkt hjj aan, thans in een toestand, dien iedere katholiek in den vreemde hun geruw teljjk mag hengden. Maar niet zonderlangen strjjd zgn zg tot dien toestand gekomen en angen tjjd is het anders geweest. Dat doet hen hoogen prgs stellen op hetgeen verkregen is en maakt hen, zooal niet huiverig voor, dan toch niet begeerig naar verandering. Hierin is, meent hjj, niets dat men hun ver- wyten kan. En evenmin in het even verklaar- are feit, dat zg door de vroegere uitsluiting van het openbaar leven aan een stil huiselyk bedryf gewoon geworden zgn en, tenzg waar et noodig is, het plein vermjjdenhet open bare leven, vroeger voor hen niet toegankelijk, schjjnt hun minder begeerlgk. Ln voorts meent hg, dat hetgeen bg onze naouren geschiedde, waarljjk niet ongeschikt was, om tot voorzichtigheid aan te manen. Zg, die daar den vooruitgang voorstonden, deden dit op eene wjjze, die moest doen ge- looven, dat vervolging der kerk haar behoorde te vergezellen. Hjj wil nu daarlaten, of men niet aan staatsvorm of aan staatkundige ont wikkeling toeschreef, wat men had moeten toeschrijven aan het ongeloof, dat zich van dezen staatsvorm of deze ontwikkeling bediende. Maar het teit bestond. Men was en terecht voegt hjj er bg volstrekt gekant tegen de beginselen der revolutie, en men meende op den rechten weg te zgn als men de geheele politieke en maatschappelijke ontwikkeling, die naar haar gekomen was, veroordeelde. Dit kweekte, naar bjj aanmerkt, mede den behoudszin onder hei* aan. Ouder de katholieken in Nederland ont breken twee dingen, die op het nauwst te zamen hangen en die mede bg de verklaring van hun behoudszin in rekening moeten wor den gebracht. Niemand zal durven beweren, dat de katho lieken van Nederland bekrompen zjjn van hart of geest. Steeds is hun hand open tot gevenruimer en milder is er geene Zii weten groote zaken tot stand te brengen en vol te houden. Zg beginnen langzaam, maar als zg begonnen zgn, deinzen zjj nooit terug. Het ware te wenschen, dat dezelfde onbe krompenheid hun op zeker gebied des geestes, op het gebied der geschiedbeschouwing eigen was. Onbekrompenheid, dat is breedheid en diepte van inzicht. Hun eigen ge schiedenis moest hun dit alles als het ware opdringen Het tegendeel geschiedt. Met een beroep op het ontstaan der gilden spoort de schrgver de Nederlandsche katho lieken tot een breedere opvatting aan, en dan zegt hjj In den algemeenen zin is public spirit de moreele kracht, waarmede een volk gehecht is aan zgn rechten en vrjjheden, een moreele kracht, die deze dingen beter waarborgt dan een geschreven Grondwet, bezegeld en bezwo ren als zg moge zgn. Zulk een zedelgke kracht is onbestaanbaar zonder een groote liefde voor de dingen, die het hier geldt en een groote liefde voor het gemeenebest. Deze liefde is iels anders, is van meer bjjzondere soort dan de vaderlands liefde. Zjj wekt een levende belangstelling in de openbare zaak als zoodanig afgezien van alles, wè,t men aan eere of voordeel daarbjj winnen kan. Zg doet het behartigen der openbare belangen, het bekleeden van lastige baantjes beschouwen als een plicht. Zjj leert dat men deze niet beschouwen moet als middelen om verder te komen, maar als middelen om te dienen/ •Wil ik zeggen, dat deze public spirit onder de Katholieken in Nederland ont breekt alzoo gaat de schrgver voort. Ik durf den wensch uitspreken, dat hjj krachtie moge toenemen. Somtgds toch heeft het den schgn, alsof de Staatkundige werkkring der Katholieken zich voornamelgk bewoog op het stuk der benoemingen tot bezoldigde ambten Het is waar, dat men dikwjjls genoeg reden heeft om te vragen: is bg de Katholieken zoo weinig bruikbare stof? Maar dit moet ons aan sporen, om d« bruikbaarste stof te leveren en om aan de wereld te toonen, dat wjj bereid zijn aan de openbare zaak te arbeiden zonder per- soonlgk doel. Somtgds komt er verzet tegen den een of anderen ontworpen maatregel. Men spreekt dan van katholieke belangen, die op het spel staan. Bjj onderzoek big kt dan, dat men met met belangen van de katholieke kerk, maa, met de belangen van eenige Nederlandsche Katholieken te doen heeft. Hoe belangrjjk en hoe eerbiedwaardig deze ook zgn mogen, zg zgn niet het hoogste. Waa niet de rechten, de vrgheden, de belangen der kerk op het spel stam, daar is de eerste ZZVnï T°:deftJhet beI*»K van het vader land? Dat vordert de echte public spirU, dat yordert ook ons best begrepen belang Onlangs, bjj gelegenheid van het sluiten der grenzen Van Duitschland voor ons vee, wees de kamer van koophandel te Zwolle den minis ter van buitenlandsche zaken op de trage en weinig afdoende wjjze, waarop dit bericht ter kennis van de Nederlandsche belangstellenden was gebracht. De minister antwoordde, dat bjj bereid was in 't vervolg andere maatregelen te nemen. "Vooralsnog is van deze maatregelen niet veel te bespeuren merkt de Zw. Crt, op. Althans de sluiting van de Fransche grens voor den in voer van rundvee uit Nederland staat eerst in t nummer der Staatscourant van heden 3 Augustus, terwjjl het berust op een ministe- riëele beschikking van 30 Juli jl., medegedeeld door den Franschen gezant. Ook hier ontbre ken alle nadere bjjzonderheden en is de dag waarop 't verbod in werking treedt, niet ge noemd. De minister van justitie heeft volgens het N. v. d. D. bjj de politie te Amsterdam in lichtingen gevraagd omtrent de oprichting van de Vereeniging, wier hoofdman (de socialist Reens) in de laatste weken zoovele gerechte lijke executies verjjdeld heeft. Volgens de »Wet op het recht van vereeni ging en vergadering" valt deze Vereeniging, als strjjdig met de openbare orde" onder de verboden Vereenigingen. Art. 3 der wet noemt toch als zoodanig •elke Vereeniging, welke ten doel heeftlo ongehoorzaamheid aan of overtreding van de wet of een wetteljjke ver ordening" enz., terwjjl art. 4 de deelneming van een verboden Vereeniging voor de op richters of bestuurders strafbaar stelt met ge vangenisstraf van éen tot zes maanden en geldboeten en voor de overige .deelgenooten met geringere straffen sn boeten. De bestuurders zgn reeds door de politie gehoord. Ook het Weekblad voor de Burgerlijke administratie wjjdt een artikel aan de Amster- damschen forensen-kwestie. Het blad acht den aanslag der forensen op grond van verblijf onwettig, aangezien bet yerbljjf doorloopend moet zgn. Wat den aanslag op grond van hoofdverblijf betreft, erkent het Weekblad wel dat de ge meentewet toelaat hoofdverblijf aan **e nemen in een gemeente, waar de betrokken persoon geen domicilie heeft, maar dit zou op zeer deugdt-ljjke gronden moeten geschieden en het gaat niet aan voor een koopman als hoofdver blijf eenvoudig aan te nemen zjjn kantoor of voor een ambtenaar zgn bureau. Als hoofdver blijf t°cb *8 duver en terecht beschouwd de sedes fortunarumde zetel des vermogens, en de bepaling daarvan wordt beheerscht door geheel andere omstandigheden dan de uitoefe ning van een beroep, het verrichten van arbeid ten behoeve van het vermogen waar dan ook gezeteld. Bjj kon, besluit is benoemd tot notaris binnen bet arrondissement Amsterdam, ter standplaats de gemeente Weesp, L, C. E. Hermsen, thans notaris te Oosterblokker, Onlangs deelden wjj de klacht mede van het weekblad Schuttevaér, dat de postspaar bank ten opzichte van den schippersstand niet voldoet. Thans komt in een der jongste num mers van dat blad de i heer F. J. du Bloia tegen die bewering op, Zjjn conclusie is, dat, wanneer de schippers teleurstelling onder vinden, dit niet te wjjten is aan de organisatie van de postspaarbank. De schrgver eindigt zgn artikel met de volgende woorden •Wat nu betreft de terugzending van boek jes na beschrijving der rente, deze geschiedt zoo spoedig mogeljjk, in dringende gevallen zelfs per eerstvolgende post, en wel aan bet adres, dat de inlegger verkiest. Wanneer een ambulante schipper bg de opzending van zgn boekje het verlangen te kennen geeft, hetzjj rechtstreeks aan de directie, hetzjj door tusschenkomst van den postambtenaar, oui dat boekje op een desnoods vooraf aangewezen dag, hier of daar, b.v poste restante", te ontvangen, dan kan bg er zeker van zgn, dat aan dat verlangen zal worden gevolg gegeven, Komt hg ongedacht vroeger ter plaats, dan heeft hjj den postambtenaar eenvoudig te ver zoeken, bjj ontvangst van z'n boekje, het aan hetzelfde adres elders na te zenden, aan welk verzoek mede behoort te: worden voldaan. In Duitschland bestaat nog geen rjjkspoa! spaarbank, zoodat bet aangaan eener overeen komst met het rjjk, gel ijk die welke met België werd gesloten, vooralsnog niet moge lijk bljjkt. Jotuwchen gebeurt het meermalen, dat in leggers, die tjjdeljjk in Duitschland vertoeven, bg de toezending van hunne boekjes aan de directie, verzoeken, hun een gedeelte van het tegoed aldaar te doen toekomen. Kleine bedragen worden alsdan per postwis sel en groote geldsommen per aangeteekenden brief, natuurljjk na aftrek van de op derge lijke zendingen vallende kosten, overgemaakt. Op deze wjjze is in die exceptioneele geval len de directeur altjjd bereid den inleggers tegemoet te komen, vooropgesteld, dat tegen de aangevraagde terugbetalingen geen ge gronde bedenkingen zgn gerezen." Bg het uitbreken van den oorlog tusschen China en Japan heeft de Nederlandsche regee ring aan de oorlogvoerende mogendheden haar voornemen bekend gemaakt om met betrek king tot dien oorlog de strengste onzjjdigheid te handhaven. De regeering herinnert den Nederlanders, ook, voor zooveel noodig, aan. die welke in den vreemde zgn gevestigd, dat zg zich be- hooren te onthouden van elke handeling, die, in strjjd met de Nederlandsche wetten of het volkenrecht gepleegd, zou kunnen worden geacht vjjandig te zgn aan eene der oorlog voerende mogendheden of met strenge on zijdigheid niet te strooken. Het is hun aanbevolen de werkeljjke blokkade en andere overeenkomstig bet oorlogsrecht gebruikelijke maatregelen der oorlogvoerende mogendheden te eerbiedigen en zich daaraan te onderwerpen, en niet toegestaan voor de legers en zeemacht dier mogendheden te werven, tot de uitrusting van hare oorlogs schepen mede te werken, transportschepen en oorlogscontrabande aan haar te verstrekken en voor haar te vervoeren en kaapvaart of buithandel uit te oefenen. De regeering waarschuwt hen, dat zg slecht» dan op hare bescherming en tusschenkomst ten hunnen behoeve kunnen rekenen, wanneei zg hunnerzjjds zich zorgvuldig onthouden van elke Bchending der neutraliteitsplichten, ter wjjl zjj zich, bg miskenning dier plichten, blootstellen aan schade, moeilijkheden en vervolgingen voor den Nederlandschen of vreemden rechter. ketteren en Knust. In het Zaterdag verschenen nummer van Eigen Haard komt o. m. voor een belang rijke beschouwing van den heer M. H. van Visvliet over de keure van Zeeland, van 1495, die gedeeltelijk naar bet origineel er bjj is afgedrukt, vergezeld van het portret van Phi lips den Schoonen. De Rotterdamsche kunstkring zal nu t September in de kunstzaal van het gebouw Pro Patriaopenen een tentoonstelling van werken van Joseph Israels. Dank de bereid willige medewerking van vele gelukkige be zitters van des meesters kunst, in binnen- en buitenland, zal deze tentoonstelling den grooten kunstenaar waardig zgn, Bg het examen in de Engelsehe taal (1. o,) zgn o. a, te 's Hage geslaagd de heeren J, Labruijére te Middelburg en W, van Ba- kergem te V 1 i s s i n g e n. De heer P. Brakman van G r o e d eonder- wjjzer te Hilversum, slaagde voor het examen Fransch, 1, o. Voor de betrekking van onderwijzeres aan de openbare lagere school in de gemeente Colgnsplaat op een tractement van f 500, met uitzicht op verhooging, heeft zich geene enkele sollicitante opgedaan. Wekelijksehe opgaaf betreffende de Eed- Herv. kerk. Beroepen naarGeesteren J. E. B. Meloen te Sehore en Vlake j Monster C, J. Leenmans te Hoogeveen; Hillegom N. Jolles te Drach ten; Herwjjnen L. C, Terneden te Maasdam; Tinallinga S. G. Geertsema Beckeringh te SehoondjjkeOosterlittens G, Th, Gerritzen te Peizenaar Almelo J, A, Prins te Epeen naar Losdorp P. van Binnendjjk te Obergum, Bedankt voor Nieuwe Niedorp J. J. H Bange te Langezwaag; Boxmeer c. a, A. F. Ch, Pont te Nisseen naar 's Heer Hendriks- kinderen dr C. J. Montjjn te Chaam. Aangenomen het beroep naarHoogland W. Willems te Langerak. Naar aanleiding van het aanstaande bezoek van HH, MM, de Koninginnen aan Zeeland is door den commissaris der koningin van once provincie een circulaire gewaden aan heeren burgemeesters in Zeeland, de kennisgeving bevattend, dat voor de colleges en autoriteiten in Zeehïd' die z"lks mochten wenschen, gelegenheid zal bestaan in het Gouvernements hotel alhier hunne opwachting bg H. M. de Koningin-Regentes te maken. Ook aan bjjzondere personen, in Zeeland woonachtig, die hunne belangen aan Hare Majesteit mochten wenschen voor te dragen, zal op dien dag zooveel mogeljjk gehoor worden verleend. Allen, zoowel colleges en autoriteiten als bjjzondere personen, die ter audiëntie wenschen toegelaten te worden, behooren van hun voor nemen vóór 14 Augustus a. s. kennis te geven aan den commissaris der koningin jhr mr W. M. de Brauw. A 7F™ vernemen zal tjjdens het diner, dat de Provinciale staten aan HH. MM. de Koninginnen aanbieden, een muziekuitvoering plaats vmdt-n door de heeren A. de Jong (viool) en K. de Jong (piano) a 1 h i e r en A. Boumann (violoncel), pensionnaire van wjjlen Z. M Koning Willem III. Door het bestuur der vereeniging Uit het volk - voor het volk alhier is Zater dag besloten om voor de begeleiding van de kindercantate Michiel Adr. De Buyter, die Dinsdag 21dezer voor het paleis in de AbdH voor de Koninginnen zal ten gehoore gebracht worden, het muziekkorps der dienstdoende schutterg van Middelbug uit te noodigen. Zooals men weet heeft bg de eerste uit- voering het stafmuziekkorps van het 3e regt. n antene den zang begeleid; men achtte het voor^ deze gelegenheid echter eigenaariiger en meer passend met eigen krachten de c!n- 'ate uit te voeren. - Zaterdag-vond werd voor een goed be- TooLi hier d00r de Nederlandsche tooneelvereenigwg van Amsterdam, onder Tuil h i h6er L' ChrisPÜu. Janus Tulp, het bekende bljjspel van Justus van Maunk, opgevoerd. Het voldeed uitstekend. De heer Westerhoven gaf den barbieren aan spreker in volle komische kracht en mevr. De oer-van yk speelde Betje zeer verdienstelijk, Dafw ï°n Zich dankbaaren voldaan. Dat was ook het geval bfi het drama Jeanne e gevloekte, de dochter van den galeislaaf, dat Zondag ging Mevrouw Van der Horst- Van der Lugt, die de titelrol vervulde, deed dat onberispelijk en de heeren Schwab en Westerhoven, die Jean Ganthier en Gaston De0rheereD>rh8t0n"en Uitatekend terzjj, De heer Chnspgn gaf een goede tyDe van Maunce Bernard. Los, ongedwongen en ferm vertolkte hg zjjne dankbare rol. nenrerm niet ztooTolZ»TdagaV°nd iD h8t S^utterxhof den heer Abraham de Winter, trad de heef Charlier als coupletzanger op. Veel succes had de »zandschilderes" Het kermisfeest werd besloten met het tri» ditionneele. vuurwerk en bal. ""J6 Se!nkt* f?°3d en het tweede gaf als altyd heel wat genoegen, 8 A ~h ™,7rde H' ^lzenne, bediende bij 5. 1 er een zeldzaam feest, nl, datziiner vgftigjangen dienstvervulling. Trouw en eerijjk, met belangstelling en toe- wyding vervulde hg gedurende eene halve eeuw zgn plicht en met onveiflauwden jjver is hfi Dat zgn patroons den eenvoudigen man naar waarde schatten bleek uit de fraaie geschenken die hem werden aangeboden. Ook zjjne mede bedienden gaven hem een bewjjg van sympathie en heden avond zal bg het huiselgk feestje, dat zgne patroons Delzenne bereiden, nog menig woord gesproken, worden ter eere van den ouden getrouwe. Men schrgft ons uit VliS8ingea. De toestand van den heer M. a 1 h i e r 'di« Zaterdagmorgen, per ongeluk, doorzgn denff beZB:: met eene v°He lading werd ge- troffen, bljjft zorgwekkend. Het treurig ongeval moet zich voleendpr wyze hebben toegedragen De heer B. liep met zgn geladen tweeloops jachtgeweer met fn dat 01|geveer horizontaal de ,nd droeg' °P ongeveer 10 passen af- trof d U ,e vaan over en het schot af en trof de volle lading den heer M, in het djjbfeJ

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1