N°. 183. 1379 Jaargang. 1894 Zaterdag 4 Augustus. D«x« courant verschijnt d a g e 1Q k I, mat uitzondering van Zon- en Feestdagen; PrQs per kwartaal in Middelburg en per post franco f I. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regels Pil abonnement lager; Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels f 1.50; iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Reclames 40 cent per regel. Middelburg 3 Augustus. JLietterexi en Kunst. ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE* MIDDELBOME Kil RANT. W Thermometer. Agenten te VlissingenP. G. de Vey Mestdagh At Zoon, te GoesA. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te Kxuiningen F. v. d. Peijx, te Zierikzee: A. O. de Mooij, j ktlvertentië» Middelburg 3 Aug. 8 u. v". 62 gr. j te TholenW. A. van Neettwenhtjijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën j moeten des namiddags te éém utut m. 12 u 64 gr., av. 4 u. 69 gr. F. j nan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Botterdam, de Gebs. Beunt anie, te 's Gravenbage, en A. de La Mab Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willes Verwhcbt Z. W. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Pnblicité étraneère G. L. Datjbe Cie.. John F. Jones, opvolger des avonds nog worden opgenomen; In zjjn artikelen over *den Staat van Zaken en Partpen" in Het Centrumgeeft dr Schaep- man ook een overzicht van de liberale en de conservatieve partjj. >De strjjd in de liberale partp, zoo zegt hij, vindt haar eigenlijke oorzaak in het verband tusscben de sociale vragen en de uitbreiding van bet kiesrecht. Maar deze oorzaak is van te algemeenen aard, om bier in bet bizonder te worden besproken." Er zjjn echter nog andere oorzaken aan te wjjzen. Een euvel aan hetwelk alle partpen mank gaan, maar dat somtjjds vooral groote en mach tige partpen tot ongeregelde en kreupele beweging veroordeelt is een soort van oppor tunisme. Reeds in 1888, bp het eerste optreden van het vorig bewind, hadden voorname sprekers der partp als de heeren Seyffardt, Rutgers, Van Houten en Rooseboom de regeling van den verplichten persoonlijken krijgsdienst aan de orde gesteld gesteld op bevelenden en tevens dreigenden toon. Het kabinet der rechterzijde bracht de schoolwet tot stand. Met een alle opportu nisme trotseerende, bp na uitdagende kloek heid beproefde het de oplossing der netelige legerquaestie. Tot het tijdstip der verkiezingen scheen de groote meerderheid der liberale partp aan de zpde der Regeering te staan. Ook de leden der partp, die eene van den grond uit andere regeling wenscbten, drongen toch op spoedige afdoening van bet vraag stuk aan. De Liberale Unie riepde leger- wet onverwp ld!" Maar toen de liberalen meerderheid waren in de Kamer, liet men de zaak rusten, en deed bet vraagstuk af met een noodwetje. Het regeering8program stelde het kiesrecht op den voorgrond met de belastingen. Van voorzichtigheid gaf dit misschien, van moed zeker geen bljjk. Het was een volkomen nutteloos opportunisme. Vreesde men van een onmiddellijke behandeling eener legerwet de openharing van eenige verdeeldheid in de partij? Geen enkele partp in de Kamer of in het land denkt eenstemmig over de legerwet. Zulk een wet kan alleen door een compromis tus8chen verschillende partjjén tot stand ko men. Indien de regeering het had beproefd, de proef zou zpn geslaagd. De proef werd niet genomen. Toen eindeljjk de crisis binnen de liberale partp losbrak, was zjj geweldig. Met de kieswet was geen op portunisme meer te drjjven hie Bhodus, Mc salta. Diepgaand verschil van meening en onverenigbaarheid van persoonlijkheden, alles werd openbaar. 'Is er hoop op hereeniging Indien de schrij ver de teekenen der tjjden goed leest, zoo goed als men dit door altjjd eenigszins ge kleurde glazen vermag, dan begint bij te vreezen, dat deze hoop niet jjdel is. Dr Scbaepman herinnert dan aan de pogingen van mr A. C. Wertheim en den heer Fransen van de Putte; zp beiden wjjzen een verschil lenden weg aan, maar beide willen zeer ernstig een doel hereeniging der liberale partp. Zjj weten wat zp willen en zp durven wat zjj willen. Hunne wegen loopen alleen schjjnbaar uiteen. Tot een zeker punt gaan zp samen met deze regeering een kieswet door de libe rale partjj. Bat allereerst. Over het verdere beeft iedere zjjne meening. Maar op dit stuk zjjn zjj eenstemmig en het zou wel wonder zpn, indien zjj geen medestanders vonden. De schrjjver wjjst dan op het bevreemdende in de omstandigheid, dat van de toevallige bondgenooten, die bjj de jongste verkiezingen, overwonnen, sommigen zoo luide juichen in de breuke der partp. Deze zou zich wel eens kunnen afvragen, of de duurzaamheid der scheiding haar niet.te veel nadeel zou brengen, temeer, omdat er altjjd nog ééne zaak is, die bjj de liberale partp den lust tot scheiding op een gegeven oogenhlik kan overwinnen bet anti-clericalisme. En nog iets. De liberale partp is in Neder land de grootste der staatkundige partpen, evenals de Nederlandsch-hervormde kerk het grootste der kerkgenootschappen is. De schrjjver heeft zich wel eens afgevraagd, waarom de verschillende belijdenissen in de Nederlandsch- hervormde kerk niet naar den eisch van eenheid der beljjdenis uiteengingen. Men zeide hem dan houdt de Nederlandsch-hervormde kerk op bet grootste kerkgenootschap in Nederland te zpn. Over »de conservatieve partp" is drSchjtep- jwan kort. Indien men sommige voorlichters der open bare meening mag gelooven, dan is de uitslag der jongste verkiezingen een zegepraal geweest voor de conservatieve partp als zoodanig. Niet voor de conservatieven onder liberalen, anti-revolutionnairen of katholieken, maar voor de conservatieven als zoodanig, de con servatieven, zonder meer, de volbloed-conser vatieven, de conservatieven quand-même, de conservatieven sarts phrase. Deze bewering heeft iets verpletterends. Maar waar is de conservatieve partij Het is volkomen waar, dat in iedere partp bjj alle eenheid van beginsel, een groep ge vonden wordt, die meer den behoudszin ver tegenwoordigt, terwjjl een andere groep uit hetzelfde beginsel en in dezelfde ljjn forscher, sneller gang verlangt. Het bestaan van twee zulke groepen is natuurlijk, rechtmatig, nuttig, noodig zelfs. Er zjjn echter andere conservatieven. En weder niet van éene soort. Er zpn mannen, die zich niet wenschen te voegen naar de eischen van een par tijverband. Die zonder eenige bjjzondere meening voor te staan, maar door een soort van onafhankelijkheid des geestes gedra gen en gedreven, boven alles zichzelven wenschen te blpven. Die als volleerde ver nuften alleen rekening houden met het be redeneerde en berekende, op volksuitin gen of volksbewegingen liever geen acht slaan. Die door zekere geesteljjke overleve ring aan de wjjsheid der vaderen gewoon, in profeten gevaarlijke, onrustige lieden zien. Eerbiedwaardige behouders, die met een soort van twijfelzieken glimlach over beginse len oordeelen en voor de geestdrift het woord over hebben van Talleyrandsurtout point de zéle. Ten slotte zpn er de conservatieven, wier beginsel is beginselloosheid. Hun voornaamste karaktertrek is deze Zoo spoedig de zin voor behoud, voor king van de mogeljjkheid van internationale scheidsgerechten, welke op 3 September te 's Gravenhage zal worden gehouden, is aldus samengesteld Frankijjk, de senator Trarieux Duitachland, de ondir-voórz.t'jer van den rijks dag, dr. BaumbachNederland, mr. E. N. Rahusen; Italië, markiesRandolfi; Zwitserland, dr. GobatOostenrpk, baron Van Pirquet, en Groot-Brittanje, Philip Stanhope. De minister van buitenlandsche zaken brengt ter kennis van belanghebbenden, dat, blpkens bericht van den Franschen gezant, de invoer van rundvee uit Nederland in Frankrjjk bij ministerieele beschikking van 30 Juli 11. is verboden. Mogen leges-gelden geheven worden op eene gunstige beschikking van Gedeputeerde staten bjj aanvragen van subsidiën voor bpzondere scholen, kraohtens art. 54 bis der wet op het lager onderwps? De Tijd verneemt, dat een request van het bestuur eener bpzondere school in Gelderland aan den minister van binnenlandsche zaken geleid heeft tot teruggave der reeds over 1894 onder protest voldane leges-gelden. Naar aanleiding van een bespreking, gehou den te Neerbosch, op Hemelvaartsdag jl., waar vele oud-weezen uit alle oorden des lands bjjeen waren, tot het oprichten van een Bond van oud-weezen, werd op 20 Juli jl. te Am sterdam een vergadering gehouden, ten doel hebbende deze zaak nader te bespreken. Verschillende overwegingen gaven aanleiding tot het vaststellen van de volgende bepalingen Er wordt een Bond opgericht onder den naam van Neerbosch Weezenbond. Deze Bond zal bestaan uit verschillende Vereenigingen, welker leden hun opvoeding te Neerboch genoten hebben. Het doel van dezen Bond is De band onder de leden der vereeniging te voorzichtigheid en wikkende en wegende I bevorderen. Dit doel tracht hjj te bereiken gelpdeljjkheid zich bjj de een of andere partp openbaart, roepen zp dat is onze richting, dat is onze partp. De meest achtenswaardige mannen, mannen van karakter en beginsel, beleedigen zp op die wjjze en maken hun den reeds hardsn arbeid onmogeljjk. Voor den echten behoudszin zpn zjj niet alleen les mouches du cochezjj zpn de folteraars, de horzels. Van deze soort conservatieven vindt men, de hemel zjj geloofd, in onze Staten-Generaal geen exemplaar. Indien zjj ooit overwonnen, dan zou ons goede land zpn overgeleverd aan het despotisme der middelmatigheid en karak terloosheid. Ter aanvulling van het korte bericht in ons vorig nommer omtrent de algemeene vergade ring van den Anti-dienstvervangingbond, Don derdag te 's Gravenhage gehouden, diene dat het ledental der vereeniging thans door ver meerdering met de afdeeling Vlissingen 10331 bedraagt. Het batig saldo der rekening bedraagt f 203.03 Zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer is medegedeeld, werd de vol gende motie aangenomen»Be algemeene vergadering van den Anti-dienstvervanging- bond, haar leedwezen uitsprekende over de onverschilligheid, waarmede tot dusver de jnvoering van den persoonlijken dienstplicht door de volksvertegenwoordiging is bejegend, geeft den wensch te kennen, dat een ontwerp tot regeling dezer zoo belangrjjke quaestie de Tweede kamer der Staten-geneiaal moge be reiken, en gaat over tot de orde van den dag." Bp kon. besluit: is aan D. Noest, op zpn verzoek, eervol ont slag verleend uit zjjne betrekking van directeur van het post- en telegraalkantoor te Hoogezand is aan mr Ph. Fal ken burg, op zjjn verzoek, eervol ontslag verleend ais adjunct-commies bjj het departement van waterstaat, handel en njjverheid. Naar het D. v. Z. H. verneemt heeft de minister van Binnenlandsche Zaken, ingevolge koninkljjke machtiging, afwjjzend beschikt op de aanvrage van het bestuur der vereeniging Het Nederlandsch Bundveestamboek, om een Rijkssubsidie ad 10.000, zulks op grond, dat bjj de in de onderdeelen des Rjjks uiteenloo- pende inzichten in behoeften, de bevordering van de veefokkerjj, voor zoover die van over heidswege door reglementen of subsidiën kan worden bevorderd, aan de personeele besturen kan worden overgelaten. De commissie, belast met de voorbereiding van de internationale conferentie, tot bespre- a. door op geregelde tijden te zamen te ver gaderen b. door elkaar met raad en daad bjj te staan c. door de belangen der weesinrich ting te bevorderen en te behartigen; d. op plaatsen, waar oud-weezen zpn, een vereeni ging op te richten e. inlichtingen te bekomen omtrent oud-weezen, die de inrichting ver laten f. leden der vereenigingen maatschap pelijk en financieeel te steunen, voor zoover de plaatselijke vereeniging hiertoe niet in staat is. Gelden, door den bond verstrekt, worden steeds beschouwd als voorschot aan de plaatselijke vereenigingen, van welker bestuur de aanvrage om ondersteuning moet uitgaan. Verdere regelingen voor den bond worden bjj reglement op een nader te bepalen vergadering vastgesteld. Als algemeene bepalingen, die voor alle plaatselijke vereenigingen gelden, worden ge noemd elke plaatselpke vereeniging regelt haar zaken, met inachtneming van het doel van den bond; elke vereeniging draagt een contributie bjj voor den bond van 50 cent per jaar en per lid (terwjjl voorts in de geldeljjke behoefte van den bond wordt voorzien door contributie van begunstigers enz.); leden van de vereeniging kunnen slechts zjjn zp, die hun opvoeding in de weesinriehting te Neerbosch hebben genoten gewone vergaderingen worden uitsluitend door mannelijke leden bezocht. De Tweede kamer heeft ontvangen het ver slag van de werkzaamheden der Algemeene Rekenkamer over het afgeloopen jaar 1893. Men vindt daarin niet het totaal cjjfer harer bedenkingen, hetwelk jaarljjksch gemiddeld eenige duizenden bedraagt, vermeld. Enkele opmerkingen van het college worden hieronder in beknopten vorm medegedeeld. De Kamer verkreeg van eenige departements hoofden de verzekering dat voortaan bjj de aanbesteding van benoodigdheden rekening zou worden gehouden met de mogeljjkheid dat de prjjs van het artikel door verhooging ot verlaging van accjjns aanzienljjk zou ver meerderen of verminderen. Voorts bljjkt dat de Rekenkamer den mi nister van binnenlandsche zaken, op zpn ver zoek, opgaven heeft verstrekt omtrent inschrij vingen in de grootboeken der nationale schuld, ten behoeve van de regeling van het kiesrecht, onder opmerking dat de regeering deze opga ven in eigen boezem verkrpgen kon, nl. bjj het ministerie van financiën. Nadat de Kamer er den minister van justitie op gewezen had dat de verbeurdverklaring van goederen wegens overtreding dikwerf werd nagelaten, heeft deze bewindsman door tus- schenkomst van de procureurs-generaal een onderzoek naar de oorzaken doen instellen; va» welks uitslag zal afhangen welke maatregelen tegen dat verzuim noodig zpn. Ook trok de aandacht der Rekenkamer het hoog bedrag der geldswaarden onder berusting van Ren agent van het ministerie van finan ciën te Amsterdam en nu bljjkt dat eene rege ling van de uitgifte der muntbiljetten, onlangs vastgesteld, o. m. ten gevolge had, dat bedoeld geldsbedrag niet onbelangrjjk minder is dan het onder de vroegere regeling zou geweest zpn. Verder gaf de Kamer aan den min. van waterstaat als haar gevoelen te kennen, dat bjj zonder koninkljjke machtiging onbevoegd was postkantoren op te heffen, die door den koning waren ingesteld en zjj daarom van oordeel bleef dat de opheffing van het kantoor te Njjverdal door den minister niet uit eigen hoofde had kunnen geschieden. In zake de korting op toelagen aan gewe zen ambtenaren bjj den aanleg van staats spoorwegen kwam de kamer ongewenscht voorhet voortbestaan van een toestand als de tegenwoordige, zonder bindende regelen, noch voor de aanspraak op de toelagen, noch voor haar bedrag, noch voor de door den mi nister van waterstaat op te leggen korting. Aan de aandacht der kamer was ook niet ontgaan dat een ingenieur van den water staat met verlof bjj een rjjks waterstaatswerk was te werk gesteld, waartegen zjj, afgeschei den van het zonderlinge, dat een ambtenaar gedurende zpn verlof' op belooning werkte bjj zjjn eigen dienstvak, ook bezwaar had, omdat tengevolge daarvan voor het korps ingenieurs van den waterstaat meer uitgegeven wordt dan bjj de begrooting voor dat doel was toe gestaan. De minister verdedigde dien maat regel o. a. op grond hiervan, dat voor bedoeld werk den bouw van de brug bp Heusden geen der ingenieurs in actieven dienst be schikbaar was en dat voor het korps ingeni- urs door die regeling niet meer is uitgegeven dan bjj de begrooting beschikbaar was. Een door de kamer met het oog op de reisdeclaratiën opnieuw gemaakte bedenkirg tegen onnoodig vervroegd vertrek van ambte naren uit de woonplaats, leidde tot een wei gering tot verevening der declaratiën, waarna het aantal etmalen, waarvan vergoeding van reis en verblijfkosten in rekening was gebracht, met een half etmaal werd verminderd, De kamer herinnerde wederom aan de wen- scheljjkheid dat leden van examencommissie q tusschentjjds (b. v. gedurende de Kerstdagen) ,ar hunne woonplaatsen terugkeeren, zoo dikwjjls dit tot besparing van rijksuitgaven kan leiden en verzocht den minister hierop steeds de aandacht van commissieleden te doen vestigen, onder mededeeling dat hun declara tiën anders zouden worden verminderd. Het verslag behelst het resultaat van het overleg omtrent de door de Rekenkamer Wen- schelpk geachte wjjziging van het kon. besluit van 1816 in dien zin, dat bij overljjden van een ambtenaar, vóór den dag waarop een hem eervol verleend ontslag zou ingaan, de erfge namen slechts aanspraak konden maken op het traktement van den overledene over het zelfde tjjdvak alB waarover bjj zelf, ware hjj in leven gebleven, het zou hebben genoten, en dus niet op het traktement over het volle kwartaal, waarin het overljjden had plaats gevonden. De regeering meende: 1° dat art. 6 van het koninkijjk besluit van 1816 alleen toepasseljjk is ingeval de ambtenaar overljjdt, terwjjl ei nog geene voorzieningen omtrent zpn ontslag uit den dienst getroffen zjjn2° dat wanneer zoodanige voorzieningen wel zpn getroffen, bet traktement aan de erfgenamen zal kunnen worden uitbetaald tot aan den dag, waarop het ontslag zou zpn ingegaan. De Rekenkamer berustte in die interpretatie, na de bereidver klaring der regeering om betreffende de toe passing van art. 6, een circulaire aan de hoofden der verschillende departementen te richten. Het verslag maakt ook melding van het geval, dat uit in het archief der Rekenkamer aanwezige bescheiden bleek dat een vordering van een leverancier reeds vroeger bjj assignatie was betaald. In een geval, waarin de Alg. rekenkamer geen bezwaar maakte teruggaaf van boete te verevenen, meende zjj de aandacht te moeten vestigen Op de minder regelmatige wjjze van behandeling dezer aangelegenheid door het departement van waterstaat, hetwelk een werk in het openbaar aanbesteedde op voorwaarden, welke te nauwernood konden worden nageko men, en door te late kennisgeving der gunning de tjjdige nakoming belette. Aan het ministerie meende men evenwel, dat de tjjd van oplevering, hoewel zeer kort, toch zoodanig gesteld was dat zonder onvoor ziene omstandigheden, die zich hebben voor gedaan, aan het contract had kunnen worden voldaan. Donderdagavond werd door de Ned. Tooneel- vereeniging van Amsterdamonder directie van den heer Chrispjjn, in den Schouwburg op de Balans alhier het bekende drama Boger de Schandvlek voor het voetlicht gebracht. De zaal was, vooral op de hoogere rangen, goed bezet en het publiek toonde zich zeer ontvan- keljjk voor het zper goede spel van allen, die het stuk vertolkten en hoezeer menigeen onder den indruk was van de treurige geschiedenis van Boger Laroque bleek wel uit de tranen, die door sommigen steelsgewjjs weggeveegd en door anderen den vrjjen loop gelaten werden. De hoofdpersoon werd voorgesteld door den heer Schwab, die deze rol consciëntieus opvatte en sober, daarom niet minder aangrjjpend, weergaf. De heer Chrispjjn trad op als Lucien de Noirville, later als Baymond. Vooral de eerste figuur gaf hem gelegenheid met zjjne talenten te woekerenhet tooneel in de rechts zaal vooral maakte grooten indruk. Mevr. Kley gaf een zeer goede Julia te zien en mevr. Van der Horst speelde de kleine rol van Henriette in den goeden toon. Van de mise en scène was veel werk ge maakt, wat te meer waardeering verdient, waar men, in een tent spelende, roeien moet met de riemen die men heeft. Wjj vestigen er de aandacht onzer lezers op dat Zaterdagavond het bekende bljjspel Janus Tulp van Justus van Maurik zal worden op gevoerd. Ofschoon dit stuk reeds herhaaldeljjk hier werd ten tooneele gebracht, twjjfelen wjj niet of velen zullen de kennismaking ermede willen vernieuwen, terwjjl wjj hen, die het nog niet kennen, gerust durven opwekken tot een gang naar de schouwburgtent op de Balans. Op gezag van 't Bott. Nieuwsbl. deelden wjj gisteren mede, dat Ch. Rochussen zpn 80en verjaardag vierde. Het blad vergiste zich echter, zooals de Zu\ Ct. opmerkt; de heer Rochussen is niet in 1814 maar in 1815 geboren en ging dus zjjn 80e levensjaar in. Bjj het te 's Gravenhage afgenomen exa men in de Engelsche taal is o. atoegelaten de heer A. Franso van Middelburg, Voor het aldaar gehouden examen in da Fransche taal, L. O. is geslaagd mej. W. A, Bolland van Goes. Te Breda is voor de hoofdakte geslaagd de heer J. Baart van Hontenisse. De gemeenteraad van Waalre heeft, be houdens hoogere goedkeuring, ongevraagd den oaderwjjzer, hoofd der openbare school aldaar, eervol uit zjjn betrekking ontslagen. Lang durige en hoogloopende oneenigheden tusschen het gemeentebestuur en het hoofd der school hebben aanleiding tot dit ontslag gegeven. Be Kamer van koophandel en fabrieken alhier houdt Maandag middag te 3 uren precies eene openbare zitting ter behandeling van rapporten. Door de bewoners der Segeerstraat alhier zjjn ter versiering dier stiaat bjj de komst der koninginnen in commissie benoemd de heeren J, J. v. d, Harst, eere-voorzitter, M, S, de Zeeuw, voorzitter, J. M. Boorenbos, secretaris-penningmeester en J. Matzinger, lid, Bjj het internationaal schietconoours te Antwerpen zpn door Zeeuwen o. a. de volgende prjjzen behaald. In den wedstrjjd tusschen vreemde militie korpsen de derde, fr. 300 en 7 zilveren medail les door het peloton van de dienstdoende schutterjj van Zierikzee, onder commando van den luit. P. M. van der Vliet. In den wedstrjjd op 200 meter tusschen Vreemde en Belgische schutters de zesde, 3 couverts, door den heer P. W. H. de Kan van Middelburg) dezelfde won in den revolver- wedstrjjd den negenden, een couvert. In den wedstrjjd op 200 meters tusschen liefhebbers de 91e door den beer H. J. Nuesell van Middelburg en de 100e door den heer J. M. Boone van Middelburg. In den revolverwedstrjjd tusschen liefhebbers de 28e door den heer J. M. Boone en de 29e door den heer P. W. H. de Kan voornoemd. Men schrpft ons uit Vlissingen: Het is than3 zeker dat het op de Kon. maatsch. De Schelde alhier in aanbouw zjjnd oorlogsschip De Eoertsen, niet zal te wate* gelaten worden door de koningin. Naar wjj vernemen is dit wel san H, U t

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1