N°. 178. 137s Jaargang, 1894 Dinsdag 31 Juli. Middelburg 50 Juli. Dm» courant verschijnt degelQks; met uitzondering van Zon- »n Feestdagen! Prfle per kwartaal ia Middelburg en per post franco f Afzonderlijk» nommer», met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regelj Bi) abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen} van 17 regels f 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groot» letters worden berekend naar plaatsruimte: Reclames 40 cent per regel. i Agenten te "VlamingenP. G. m Yrti mnsidaoh k Zoon, te GoesA. C. Boitjit, firma vedwe A. C. db Jonoï, te KrniningenF. v. d. Pbijx, te ZierikzeeA. C. di Mooii, K-ietteren en Kunst. ONDERWIJS. KERKNIEUWS- UIT STAD EN PROVINCIE? tiaató» HIDDElBlRfn COURANT. the Middelbar# ■ometer. Advertentiën des namiddags te één am het bureau bezorgd zjjn, villes j des avonds nog vorden opgenomen j In verband met de weigering der regeering om aan een Friescbe gemeente toestemming te verleenen, eene geldleening aan te gaan tot bet aankoopen van woesten grond om dien door werkloozen te laten ontginnen, verdient bet de aandacht, dat de re geering niet gewei gerd heeft, op andere wjjze aan noodlijdende gemeenten bulp te bieden in het bestrijden der werkloosheid. Aan de Drentsche gemeen ten Havelte en Vledder werd, naar de Asser Ct. vermeldt, door bet rjjk subsidie verleend voor bet bewerken van woesten grond en bet aanleggen daarvan tot bosch, mits tot dit werk alleen zouden toegelaten worden arbeiders, die anders ten gevolge van gebrek aan werk zouden moeten worden bedeeld. Ge verstrekte subsidiën zouden ook niet mogen besteed worden voor het aankoopen van bedoelden grond. De gemeente Havelte bracht dezen winter haar eigen woesten grond in cultuur, Yledder kocht eenige bunders heidegrond aan, hetwelk bjj Ged. staten van Drente geen bezwaar ont moette. In de eerste gemeente werd aan on geveer 90, in de laatste aan 40 arbeiders ge durende twee maanden werk verschaft. De belooning geschiedde naar gelang van het verrichte werk. Een uitvoerig verslag van de Ontginning werd, overeenkomstig het verlan gen van den minister, aan Z. Exc. ingediend. Ook aan de Friesche gemeenten West- en Ooststerlingwerf werd onder geljjke voorwaar den door de regeering subsidie toegezegd. De- wjjl men daar echter niet gereed kon komen met den aankoop van woesten grond, kon er de werkverschaffing in den afgeloopen winter n iet tot stand komen. (Opr. Haarl. Crt) Na de beide ministers van binnenlandsche zaken den vorigen en den huidigen besproken te hebben, beeft dr Schaepman in Het Cen trum zjjn oordeel gezegd over de jongste mi nisterieels crisis. Omtrent de houding van den beer Tak van Poortvliet tegenover het amendement-De Meyiei zegt bp »Op redeljjke gronden, met al de stukken voor zich, kan men dezen staatsman geen ver- andering van zienswjjze voor de voeten wer pen. Zjjne besnijding vau het amendement- De Meyier is tot op het laatste aogenblik onverzwakt gebleven. Wanneer men zynt laatste rede op bl. 988 der Handelingen her leest, dan vindt men geen enkel woord, dat ook maar van eenige instemming met de be doelde wijziging getuigt. De grondtoon van bet geheele betoog is een zoodanige bepaling is niet bruikbaar. Zelfs zjj, die ter wille vau een vergelijk, een compromis, aan het amen dement bun stem gaven, kunnen deze meening niet meer onbilljjk noemen. Indien de miuister sich bjj de beslissing der Earner had neder- gelegd, dan had bjj blootgestaan aan het ver wijt dit te hebben gedaan als baar dienaar. Op dit oogenblik twjjfelt wel niemand meer aan dit laatste. Ook op het oogenblik der stemming kon niemand daaraan twjjfelen. Ware de uitslag een andere geweest bjj een nadere, scherpe verklaring van den minister »De uitslag zou geweest zjjn verwerping der Wet. Niets anders. Ik herhaalook al had de regeering hetgewjjzigd artikel aanvaard, arti kel' 4 ware toch verworpen. Men moet de atemljjsten van 9 Maart niet beoordeelen in het licht van verklaringen na 20 Maart afge legd. De ontbinding heeft sommige denkbeel den over de uitbreiding van kiesrecht in be langwekkende mate ontwikkeld." «Maar indien eens de regeering de stemming, de verwerping van het gewijzigde artikel had afgewacht Dan had de regeering een dubbele nederlaag geleden. Dan bad zjj moeten heen gaan na de blaam van een mislukte toegeef lijkheid op zich te hebben geladen. Dan bad men zoowel van de regeering als van de kamer kunnen zeggen, niet dat ieder haar weg volgde, maar dat beiden schjjnbaar eens weegs tuurden, en dat toch geen van beiden wist waarheen. Een blinde geleidend ware het pas sende woord geweest." Met het oog op de persoonljjke houding van den minister van binnenlandsche zaken, zegt dr Schaepman ten besluite, dat de heer De Mejjier in zjjn laatste rede zonder meer dein de lucht hangende stelling had aangenomen dat zjjn amendement aannemeljjk zou zjjn, en dat men zoowel voor als na de indiening van het amendement tot den minister had gezegd, geen pressie meer, geen dreigement, «Het ii niet de vraag ot de minister een betere houding had kunnen aannemen. Ik voor jn| geloof, dat bjj «eb 4# Roerige en herhaalde eritiek van het amendement, die telkens tot wjjzigingen aanleiding gaf, had moeten onthouden. Het beste ware geweest een eenvoudige, korte veroordeeling van het amendement. De herhaalde eritiek gaf den schjjn van loven en bieden. Toen de minister zag, dat zjjn eritiek als «aanduiding" tot wij ziging werd opgevat, had hjj zich moe ten be palen tot een dier korte woorden, van welke hjj somtjj de zoo ter Bnede en zoo snjjdend gebruik weet te maken." Maar: «De billjjkheid en de goede trouw vorderen, dat men niet zonder meer den mi nister Tak blootstelle aan de verdenking van het bezigen eener krjjgslist, die bier geljjk zou staan met een woord van kwade trouw. Bjj kon. besluit is aan den luit.-gen., adj. in buiteng. dienst van H. M. de Koningin F. M. B. ridder Alewjjn, op zjjne aanvrage, een eervol ontslag verleend als lid en voor zitter van de Permanente Militaire Spoorweg- commissie, onder dankbetuiging, en in zjjne plaats benoemd de generaal-majoor A. Kool, lid dier commissie en benoemd chef van den generalen staf. Aanstaanden Donderdag verleent de minister van oorlog geene audiëntie. Volgens door de inspecteurs van het staats toezicht op krankzinnigen aan den minister van binnenlandsche zaken gedane mededeeling bljjkt uit de hem toegezonden statistische tabel len, betreffende de opneming der krankzinni gen uit de onderscheidene provinciën in die krankzinnigengestichten, niet hoeveel ljjders wegens gebrek aan plaats in de Nederlandsche gestichten naar buitenlandsche gestichten zjjn overgebracht, terwjjl uit Onderscheidene mede- deelingen valt af te leiden, dat dit getal vrjj belangrjjk is en dat vooral naar de kolonie Gheel, in België, verscheidene krankzinnigen uit onderscheidene provinciën zyn opgezonden. Naar aanleiding hiervan zjjn de commissa rissen der Koningin door den genoemden minis ter verzocht, hem voor de gemelde inspecteurs opgave te doen van het getal armlastige krank zinnigen, die uit de provinciën in het krank zinnigen-gesticht te Gheel of in andere buiten landsche krankzinnigen- of idioten-gestichten worden veipleegd, en, zoo mogeljjk, ook van Het getal niet armlastige krankzinnigen, die buitenslands worden verpleegd. Op de de vorige week te Deventer gehouden 49e vergadering van het Nederlandsch Onder wijzersgenootschap deelde de voorzitter in zjjn inleidend woord mede dat het Genootschap vooruitgaat en sprak hjj het verlangen uit naar leerplicht en betere opleiding der onder wijzers. Onder de punten ter behandeling kwam onder meer voor een voorstel van de aldeeling Am sterdam I, aldus luidende «De algemeene vergadering draagt het hoofdbestuur op een adres aan de regeering te richten, waarin met het oog op het belang v an het onderwjjs en van het getrouw school bezoek aangedrongen wordt op het verleenen van overheidswege van voedsel en kleeding aan kinderen, die dit bljjken noodig te hebben." Het hoofdbestuur had daartegenover het volgende voorstel ingediend «De algemeene vergadering spreekt den wensch uit, dat in gemeenten, waar de bjj zon- dere liefdadigheid ontoereikend bljjkt om kin deren, die zulks noodig hebben en voor wie zulks gevraagd wordt van voedsel en kleeding te voorzien de daa^ne strekkende pogingen van gemeentewege worden gesteund". De aldeeling Amsterdam II amendeerde dit laatste voorstel aldus «mits genoemde kleeding en voeding van de school geseheiden bljjven". De afdeeling 's Gravenhage I stelde als amendement voor, aan het voorstel van het hoofdbestuur toe te voegen, het volgende. «Tevens noodigt zjj de afdeelingen dringeni uit in overleg met andere (plaatseljjke) veree nigingen te treden, teneinde de voeding en kleeding van behoeftige schoolkinderen zooveel mogeljjk te bevorderen." De uitslag was, dat het amendement van 'a Gravenhage I bjj acclamatie en dat vat Amsterdam II met groote meerderheid van stemmen werd aangenomen. Het voorstel van Amsterdam I werd met groote meerderheid van «temmen verworpen en dat van het hoofd bestuur werd aangenomen. Onder het opschriftAmsterdam een muizenval schrjjft het Centrum: Als eene bjjdrage tot kenschetsing van de wjjze, waarop men te Amsterdam de nieuwe rinding ran de belastbaarheid der oitwonenden toepas^ deelt de Jf, JJ, Qrt, mede, dat de te Botterdam wonende ^eden van den raad van bestuur eener te Amsterdam gevestigde, in Ned. Indië haren werkkring hebhende stoom vaartmaatschappij, die eens per maand enkele uren te Amsterdam vergaderen, beBehrjj vin ga- biljetten voor de gemeentelijke inkomstenbe lasting te Amsterdam hebben ontvangen. Wjj kunnen dit bericht bevestigen. Bedoelde personen, behooren tot het bestuur der Pac- ketvaart-maatschappjj, hebben te Botterdam hunne particuliere handelsinrichtingen en groote kantoren en hebben daar ook zeer zeker altjjd gewoond en zullen er bljjven wonen. Hunne deelname aan het administree- ren dier maatschappij in de hoofdstad enkele uren per maand, zou hun nu, volgens de uit? legging van den Amsterdamschen gemeente* raad, te staan moeten komen op het betalen der volledige belasting van hun geheele in komen. Een niet onaardig pendant is de voorgeno men aanslag van een hoofdambtenaar bjj de spoorwegen, die te Nieuwer-Amstel woont en wiens werkkring medebrengt, dat hjj bjjna den geheelen dag tusschen de wielen zit en met het stoompaard langs de ijzeren wegen van ons land wordt gesleept, gedurénde welk rei zen en trekken de man zjjn inkomen verdient. Helaas, het kantoor zjjner maatschappij is te Amsterdam en dus «Het wordt, zegt de N. R. Crt. eene gevaar? ljjke zaak voor personén, die niet te Amster dam wonen, om zich in die gemeente op te houden." Zoo erg is het nu nog wel niet. Maar het mag toch als een opmerkelijk verschjjnsel wor den beschouwd, dat de belastingadministratie thans door de consequente toepassing van het gevallen raadsbesluit ertoe gaat medewerken, om de onhoudbaarheid ervan aan het daglicht te brengen. Dat het Zaterdagavond in den schouw burgtent op de Balans leeg zou zjjn, hadden wjj wel verwacht, maar zoo leeg als het wezen lek was toch niet. Nu zullen wjj ons maar niet te veel verdiepen in de redenen, die aanleiding gaven dat een verdienstelijk gezel schap, als het Amsterdamsche, ouder directie van den heer Chrispjjn, dat den afgeloopen winter hier zulk een goeden naam verwierf, zoo slecht ontvangen werd; maar tot troost, zjj 't ook een zeer schrale, zjj hier den artisten opgemerkt dat de eerste Zaterdag der kermis altjjd zeer slecht is; dat nu vooral velen bezet zjjn met allerlei besognes voor het koninginnen-bezoek en dat voor een openings voorstelling bjj een kermis Jeugd on» geen gelukkige keuze toescLjjnt. Bjj de groote verdiensten, die dit stuk ontegenzeggelijk heeft, is het te eigenaardig, verschillen daarover de gevoelens te veel, zjjn de bewonderaars ervan nog te weinig in aantal, is het drama bovendien in onze oogen veel te weinig een werk voor het algemeen, dan dat het op een eeisten Zaterdagavond als eergisteren menschen zou trekken. Daarbjj komt dat slechts weinigen zulke stukken tweemaal willen zien. En toch verdient Jeugd dit ten volle. Wjj ten minste verbeugen ons het nog eens aan schouwd te hebben, en daardoor nog te meer de fijnbeden van bet stuk te hebben kunnen opmerken en waardeeren. Jeugd is,en bljjft voor ons een zeldzaam werk, rjjk aan mensch? kundige beschouwingen en schilderingen. Het werd Zaterdagavond wtêr uitstekend opgevoerd; het spel van mevrouw V. d. Horst-V. d. Lugt en den heer Chrispjjn was, meer nog dan een vorig maal, vol gloed, warmte en hartstocht. Dat kan ook wel een gevolg zjjn van de meerdere opvoeringen, die het stuk beleefdeof van de stemming der spelers. De heeren Yan Westerhoven, Schwab en V. d. Horst speelden als Hoppe, Gregoor en Amandus weêr op zeer verdienstelijke wjjze. Zondag avond ging voor een zeer goed be zette zaal het bekende drama De Man met de Wassenbeelden, van D'Ennery. Een klein maar dapper en goed orkest, onder directie van den heer R. Scholtens, vulde de pauzen aan en gaf voor menigeen eene aangename afwisseling. ReedH sedert eenigen tjjd heeft-op onze leestafel gelegen het eerate deel van Amerika's verleden en heden, bevattende de geschiedenis der nieuwe wereld, vrjj bewerkt door C. J. Vierhout, leeraar aan de rjjks hoogere burger school te Heerenveen. Dit. werk, dat in afleveringen wordt uitge< geven, is op royaal kwarto papier gedrukt en rjjk geïllustreerd door Felix Parley, R, Pronari ea apdere». De schrjjver verhaalt op aangename, duide- Ijjke wjjze en, waar noodig nog toegelicht door afbeeldingen, de ontdekkingstochten van dn onderscheidene deelen der nieuwe wereld om vervolgens de bewoners en hunne zeden te schetsen en aan te toonen welken invloed de komst der vreemdelingen daarop heeft geoefend. Het eerste deel behandelt de geschiedenis tot aan het begin der negentiende eeuw en doet met belangstelling het vervolg te gemoet zien. De uitgever, de heer I. Bremer, te Rotter dam,zorgde voor goed papieren eenfraaien band. Alexander Dumas vierde Zondag, 29 Juli, zjjn 70sten verjaardag. In een waardeerend, artikel over den Fran- schen romanschrijver in de Frankf. Ztg wordt o. m. herinneringen medegedeeld, dat Dumas fils, wiens financiën ingevolge de goede raad gevingen van zjjn vader danig in de war waren, zich, oen hjj met zjjn litterairen arbeid be gon, door een Parjjsch blad naar Nederland liet zenden om verslag te geven van de kroning van koning Willem III. De componist Camille Saent-Saëns is tot officier in het Legioen van Eer benoemd. Meer volledig dan de telegraphische op. gaaf, ons Zaterdag gedaan, herhalen wjj hier den uitslag van het te Zierikzee gehouden eindexamen der H. B. scholen in onze provincie. Geslaagd zjjn van de R jj k s H. B. school te Middel burg de candidaten P. A. Barentsen, H. O. Boscam Abbing, G. A. Beverland, A. E. Sitsen, G. Bekkers, mej. G. A. J. C. den Bouwmeester en W. F. Dhontafgewezen 2 van de H. B. school te Goes: J. G. Hoek man, J. C. Bom, I. Emanuel en J. J. Persant Snoep en van de H. B. school te Zierikzee: C. P. van den Bout, D. de Looze en D. A. W. van der Moer, afgewezen werden er 2 can didaten. Aangezien dr G. W. Kernkamp, te Utrecht, die het eerst op de voordracht stond, verzocht heeft niet in aanmerking te komer, hebben burg. en weth. van Amsterdam thans voor leeraar in de geschiedenis eu aardrjjks- kunde aan de 4de hoogere burgei school inet 3jarigen cursus het volgende tweetal opge maakt: L. J. de Wilde, leeraar aan het gym nasium te Middelburg L. Kieviet, leeraar aan de hoogere burgerschool te Zaandam. De heer C. R. Lelyveld, beroepen predi kant bjj de Ned. Herv. gemeente te Goes, heelt dat beroep aangenomen. •- Bedankt voor het beroep naar de Ned. herv. gemeente te Boxmeer door den heer A. F. C, Pont, pred. te N i s s e. De heer J. P. Schilt, predikant bjj de Ned. Herv. gemeente te B u r g h, heeft wegens hoogen leeftjjd tegen primo October a. s. eme ritaat aangevraagd. Wekelijksche opgaaf betreffende de iïed- Herv. kerk. Beroepen naarEe J. Steenbeek te Yianen; Wjjdenes c. a. J. Sevenster, cand; Buiksloot W. J. Aalders, cand.; Kamerik W. de Lange te Gorinehem; en naar Hauler wyk dr J. R, Slotemaker de Bruine, cand. Bedankt voorLandsmeer 0. F. M, Deele- man te Wezepe. Aangenomen naarOtterloo J. J. Kuyper, cand.; en naar Krommenie dr A. Bruining te Grootebroek. Aanbieding' wan eene Schilder y van het Stadhuis aan H. 5I.de Koningin. In verband met dit plan, waarvan wjj reeds vroeger melding maakten, is thans de volgende circulaire huis aan huis in onze stad verspreid Zjj luidt Nog weinige weken, en Middelburg is in feestgewaad. De ontvangst der KOWIWGIMUfElS in onze stad belooft luisterrjjk te zjjn, beter nog, zjj zal harteljjk wezen. 5EEBXAMD stond steeds trouw aan de zjj de van ORiXJE en zal daarvan ook thans schitterend bljjk geven. Maar de voorbjjgaande feestvreugde eischt eene bljjvende herinnering. Daartoe is de keus gevallen op het beste, dat wjj hebben ons Stadhuis. Op dat gebouw draagt ieder Middelburger roem, heeft ieder onzer betrekking. Het deelt ia ons lief eg leed, is ons gemeenschappelijk vsreenigingspunt, met W »ll/en ««meugegrowd; een kostbaar erfstuk onzer Voorvaderen, dat wjj op onze beurt ongerept en ongeschonden aan de hoede onzer nakomelingen zullen overdragen. Yan het Stadhuis bestaat nog geene goede schilderjj, zooals onze Stedenschilder Klinken berg, en bp alleen, kan geven: eene trouwe afbeelding van het geheel, maar badende in. gouden zonnelicht, maar uitgewerkt en ver hoogd tot een schitterbeeld van' licht en scha duw. Geen meester, die als hy het geheim verstaat het dartele spel der zonnestralen, het vonkelende licht in al zyn glans en schitte ring, in al zjjne wondere sehakeeringen op het doek te tooveren. Dat gaan wy onzer KOMWCBUT aanbieden. Men zegge niet, zy heeft zoo veel. Neen, dat heeft zy niet, dat kan alleen Middel- burg haar geven, óns Stadhuis. Dat heeft zy niet, een geschenk, dat de tolk is van de liefde en aanhankelykheid van gansch eene burgery. Want dat moet het worden, en zoo zal het wezen. Arm en ryk, oud en jong, klein en groot zullen uit vrjjen aandrang elkaar daar toe de hand reiken, eene ongekunstelde uiting van wat allen in deze dagen bezielt en ver- eenigt. Met den feestelyken tooi onzer stad is onze eer gemoeid: dit huldeblyk staat hooger, het is het uitvloeisel van ons hart. Zoo bedoeld en opgevat, zal de afbeelding van het Stadhuis voor onze jeugdige vorstin in waarheid een lichtbeeld zjjn, een zonnige herinnering aan de, naar wy hopen, schoons dagen van haar eerste bezoek aan Middelburg, En in tyden van tegenspoed ook de Konings kroon beeft hare doornen I zal haar oog wel eens rusten op de breede ljjst van deel nemers, als zoovele getuigen van de onwan kelbare trouw en gehechtheid van de ingeze tenen van Zeelands hoofdstad aan hunne Koningin. Stadgenooten l De ondergeteekenden doen een beroep op uwe medewerking tot ver wezenljj king van bovengenoemd denkbeeld. Vóór alles wordt algemeene deelneming vereischt, niet alleen van de hoofden van gezinnen, maar ook van de leden van liet gezin, voor zooveel zy dit wenschen. Kinderen, die uit hun spaarspot, dienstboden, die uit hun loon iets willen afzonderen, ieder die wat geven wil, is welkom. Het dubbeltje van den minder met aardsche goederen be deelde heeft in dit opzicht dezelfde waarde als de grootste gift. Dat niemand zich door het geringe bedrag zjjner inschrjjving late afschrikken, Juist daarom is de vorm van een inteeken-biljet gekozen. Niemand behoeft te weten, wat zyn buurman geeft. Doch wie het eenigszins doen kan geve meer, wie gegoed is schenke ruim, en zie niet op een gulden of wat. Want het geldt een goed doel. Wat mee* inkomt, dan benoodigd in, zal ten bate van da armen van alle gezindten wor den besteed, opdat voor hen de komst van Hare Majesteiten in dubbelen zin een feest dag worde. Daarom, ook de grootste gift is welkom en wordt goed besteed; er kan nimmer te veel zyn. De prjjs der schilderjj, welke 80 bjj 60 cen timeter binnenrands meet, bedraagt, met in begrip der ljjst, f 900. Buitendien zal aan bet geschenk een een voudig album met de namen van alle intee- kenaren toegevoegd worden. Duidelijke invulling van ieders voorlettert en achternaam op nevensstaand biljet is daaroffl dringend noodzakelyk. Ten einde de kosten van quitantiën te be sparen, zal tegeljjk met het biljet (binnen acht dagen) het bedrag der inteekening opgehaald worden. Dit geschiedt door den ze lfden buurtgenoot, die u deze circulaire deedi toekomen. Middelburg, 30 Juli 1894. A. van Reigersberg Versluys, voorzitter Herman Snyders, onder-voorzitter, W. Polman Kruseman, le secretaris, H. J. G. Hartman, 2e secretaris, C. J. Hu vers, penningmeester, L. K. van der Harst J.Jz. en D. J. Mes, leden der commissie van uitvoering. J. Belderok, J. P. Berdenis van Berlekom, F. N. van der Bilt, M. G. Boasson, S. Bo&asor, H. A. Boogaert, J. P. Boudewynse. H. P. den Bouwmeester, M. van Boven, J. P. I. Buteux, J. J. H. Doorenbos, D. J. Dronkers, J, F. van Dunné, E. Fokker, M. Fokker, J. A. Frederiks, W. Hejjboer, W. H. Snouck Hurgronje, P, Q, de Jager, D. Jerss, 0. van Kamen, J. 0» Koeman, P. J. J. C. Lucasie, A, A, M«$ Qi., A. de Volder van JJ oorden, M, Jj,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1