N°. 175. 137" Jaargang. 1894 Vrijdag 27 Juli. Middelburg 26 Juli. Dut courant rtrschijnt d a g a 1 k t mat uitzondering van Zon- anFaestdaganj Prfls per kwartaal in Middelburg en per post franco f S.' Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Adverfcentiën t 20 cent per regel] Bij abonnement lager] Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen} van 17 regels 1.50; iedere regel meer f0,20. Groot» letters worden berekend naar plaatsruimte] Reclames 40 cent per regel. ONDERWIJS. van binnen}, zaken te» zeerste aan op een UIT STAD EN PROVINCIE. uithangen a u» «e# ponnewhej» san 4. Ve» langer konden houden, HIDDN III It(.SCIIF COURANT. Tkermoneter. Middelbars? 26 m. 12 u. 72 Verwacht verand I Agenten te YlisaingenP. G. de Yet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boluit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenP. v. d. Peijx, te ZierikzeeA. C. de Moon, j Advevtentië» - TT-.-j-"-4.ti.ij„i- jaoeten des namiddags te ééw mat aan het burean bezorgd zjjn, willen "l des avonds nog worden opgenomeal In het nommer van Het Centrum van heden wjjdt de heer dr Schaepman eene beschouwing aan den tegenwoordigen minister van binnen- landsche zaken, aan mr S. van Houten. Hjj zegt daarin o. a.: De heer Van Houten is onbetwistbaar een der wjjsgeerigste koppen van het nieuwe Ne derland, dat reeds weder het oude dreigt te worden. Onder jongen of ouden echter is hp de wjjsgeer. Hjj heeft over vele dingen, en over vele dingen diep en breed gedacht. Zeer onjuist, ten eenenmale onjuist, alles wat men wil. Maar toch diep en breed. Men moet nooit vergeten, dat de waarheidswaarde eener stelling zonder meer niets bewjjst tegen de verstandelijke kracht, waardoor zjj verkregen werd. De wpsheid van een kind kan onein dig hooger zjjn dan die van vele wjjsgeeren, maar de arbeid dier wjjzen is daarom niet kinderachtig. Alleen ómdat haar vrucht jjdel- heid is, is de arbeid dwaasheid'. De wijsbegeerte van den heer Van Houten beweegt zich over het geheele levensgebied. Om te zien van welke soort en ook van welke beteekenis zp is, moet men hem plaatsen naast Hogendorp en Thorbecke. Bp Hogen- dorp op de eerste plaats practische staatkunde, practische beschouwingenhistorische bespie geling daarnaast en dan eenige algemeene denkbeelden, die verschillende constitutiën met leven kunnen bedeelen. Bp Thorbecke dieper wpsgeerig inzichtde brief aan Eich- horn »uber das Wesen und den organischen Charakter der Geschichte," de beschouwing over het staatsburgerschap bewpzen het. Maar forsch en scherp en breed en diep als dit moge wezen, een levensbeschouwing is het niet. Bp Thorbecke ontbreekt niet de kracht, om het hoogere beginsel op den voorgrond te plaatsen. Maar de vraag van het beginsel is niet de vraag, die al tjjd alles beheerscht. Het is niet de vraag, welke van deze staats lieden de grootste is en nog minder wiens stelsel de voorkeur verdient. Het geldt hier alleen een eigenaardigheid in het licht te stellen. De heer Van Houten nü heeft zich een levensbeschouwing gevormd, die werke- ljjk den grondslag uitmaakt van zpn geheel geestelpk bestaan en openbaar optreden. Dit is ten onzent, als geheel genomen, ongewoon Met name van de liberale staatspartp. Be halve den heer Van Houten en in sommige, wat minder breede of forsche beschouwingen, den heer Mees, heeft zjj niet vele mannen aan te wpzen, die in dit opzicht den heer Lohman kunnen staan. De philosophie van den heer Van Houten is zonder eenig voorbehoud critisch. Wat zp niet kan vaststellen, aanvaardt zp niet. Zp erkent de begrensdheid van het kenvermogen, maar wat buiten die grens ligt, heeft voor haar geen waarde of beteekenis. Zp bouwt op met hetgeen zp onderzoekende heeft verzameld, waar de wetenschap ophoudt en de kunst in zeer ruimen zin voor alles wat levensin richting betreft genomen begint, daar neemt zjj gaarne de lessen der historie aan. De historie is voortdurende vervormingzp moet veel doen vallen, maar niets verbreken. De algemeene overtuiging is voor deze historie wet en kracht. De eigenaardigste trek in dezen eigenaard! gen wpsgeer is zpn strijdbaarheid. In den etrjjd ontwikkelt de heer Van Houten al de gaven, die hem als denker eigen zpn en nog meerdere. Somtpds moet hp zich eerst heen worstelen door een haag van afgetrokken denkbeelden. Maar dan, dan wordt hjj bp steeds stpgende warmte steeds helderder. Zpn uitdrukkingen worden scherper, zpn vernuft begint te spelen en te flikkeren. Van gratie is niet veel spraak, van gratie in den zin van barmhartigheid nog'minder. Als de man van de daad en de wpsgeer te zamen het opne men, dan wordt hjj, die beiden in zich ver- eenigt, geweldig. Omringd door tegenspreke- kers slaat de heer Van Houten naar rechts en links rond; hjj doet denken aan een dier groote doeken van Snjjders, op welke een ge sarde, en tot dood gedreven ever de hem be springende honden met de zware slagtanden den buik openrjjt en wegslingert. Het punt van vergeljjking ligt natuurljjk alleen in de kracht en het geweld. Ook een weinig in het onbesuisde, in het ruwe. Want al is de heer Van Houten, evenals de heer Tak, een volleerd meester op parlementair gebied, de laatstgenoemde heeft op hem zpn koele kalmte voor. De heer Van Houten houdt soms van een ruwheid. Somtjjds maakt hjj 4en indruk, als zag bp het artistieke van zulk mr ruwheid in, Maar dBiwpls nok rolft hp wat men met een door hem geliefkoosd woord zóu kunnen noemen, een instinctmatigen drang. Dan begaat hjj roekeloosheden. Dan voert hjj zonderlingen pleidooien voor zonderlinge din gen. Dan gewaagt hjj wat dikwjjls van an omamental political necessity en in verband daarmede van huurlingen en dienstbaren en iets dergeljjka. Dan krjjgt het soms den schijn, als werd de necessity van het bedoelde orna ment betwjjfeld en het is slechts schjjn. Sterk sprekende eigenaardigheden doen het wezen der zaak over het hoofd zien. De roe keloosheden en ruwheden van den heer Van Houten hebben voor menig oog den waren man verborgen. Meer. Zjj hebben hem onver staanbaar gemaakt. Alleen aan deze oorzaken het te wjjten, dat men hem het verzaken van vroegere meeningen ten laste heeft ge legd. Er is van verzaking geen spraak, alleen van ontwikkeling. In een zekere richting. Voorzeker. De heer Van Houten is nog altpd de voorstander der gemeenschap tegen het absolute individu, der autonomie tegen centralisatie, der zelfregeering tegenover persoonlpk gouvernement van vor sten of ministers. Hjj gelooft nog altpd in de uitingen van den vrjjen, zich steeds ontwik kelenden geest des volks als in de hoogste macht, aan welke niemand weerstand bieden mag. Van een intellectueela aristocratie, die de min verstandigen naar haar wil doet han delen, wil hjj nog niet weten. Hjj neemt zelfs nog aan, dat voor een ware hervorming, behalve de formeele aanneming of handhaving door de meerderheid, ook nog de onderwerping en de stilzwjjgende berusting van de minder heid geëischt worden. Geen van deze uit spraken heeft hjj teruggenomen. Maar zegt de heer Schaepman, na eene herinnering aan het feit dat de heer Van Houten is een onverholen bestrjjder van God, Schepper en Beheerder der wereld nu is de wetenschap van den heer Van Houten met den loop der tjjden gewjjzigd. Het begrip der gemeenschap b. v. heeft den invloed der om standigheden ondergaan. Er is niet gekomen een ander oordeel over de toepasselpkheid van den regel, maar in de termen zeiven van den regel kwam een wjjziging. Laat de regel luidende gemeenschap boven het individu. Nu moeten de termen vaststaan. Maar neen; de termgemeenschap, heeft een andere be teekenis ontvangen. Die beteekenis hangt af van den heer Van Houten. Hierin ligt de verklaring. Wie niets buiten zich heeft, heeft geen vastheid. In de zinnen wereld kunnen wjj niet staan zonder grond onder de voeten; in de geestenwereld zjjnwjj zonder God tot voortdurenden val gedoemd beweert dr Schaepman. Bp kon. besluit zpn op pensioen gesteldC. F. H. Futman Cramer, luit.-kol. bp het 5e reg. inf. ad f 1683, M. de Sitter, luit.-kol. bp het reg. gren. en jagers ad f 1800, H. B. de Bljj, luit.-kol. bp het 8e reg. inf. ad f 1800 's jaars zpn benoemdbp den generalen staf, tot luit.-kol., de majoor M. H. J. Flantenga, van dien staf, directeur der H. krpgsBchoolbp den plaatselpken staf, tot luit.-kol., de majoor A E. van der Heide, pl.-comm. te Bredabp het wapen der inf., bp den staf van het wapen tot luit.-kol., de majoor L. de Vlaming, van dien staf, directeur der cadettenschool; bp het ieg. gren. en jagers, tot luit.-kol., de majoor H. G. J. van Hoogstraten, van het korps bp het 4de reg. tot luit.-aol., de majoor E. D. H. Mac-Leod, van het korpsbp het 5e reg., tot majoor, de kapitein K. F. A. van de Wall, van het reg. gren. en jagers bp het 7e reg., tot luit.-kol., de majoor L. P. van der Wal, van het korpsbp het 8ste -reg. tot majoor, de kapitein H. Verploegh, van het regiment gren. en jagers is den gepensionneerden luitenant-kolonel C. F. H. Futman Cramer, van het 5de regi ment infanterie, te rekenen van den dag waar op zpn pensioen ingaat, de rang verleend van kolonel. Maandag avond waren de leden van het congres voor binnenscheepvaart uitgenoodigd bjj den minister van waterstaat, den heer Van der Sleyden. Een reeks autoriteiten luisterden deze receptie op. 't Was een schitterend gezel schap. Donderdag werd in de open lucht vergaderd. De leden ten getale van 450 500 gingen per spoor naar den Hoek van Holland. Daar waren twee stoombooten present. Na eerst even in de Noordzee te zjjn geweest, werd de tocht begonnen naar Botterdam, De rivier en de havens boden een fraai schoüwSpel aan, Aide schepen hadden de vlag in top en vele zeekas telen varen fejieel gepaivoieerd, Omstreeks een uur arriveerden de booten te Botterdam, nadat men eerst de havenwerken had bezichtigd. In de officierensociëteit'waren burgemeester en wethouders en de gemeente-secretaris aan wezig om het gezelschap te ontvangen. Na de gewone plichtplegingen schaarde men zich aan het aangerechte dejeuner. Na afloop daarvan werd een rjjtoer gedaan en te ruim drie uur vertrok het gezelschap naar Gorinchem, waar de sluis van het Merwede- kanaal werd bezichtigd. Ook de officieele ontvangst van de zjjde van 't gemeentebestuur ontbrak hier niet. Van Gorinchem ging het naar Dordrecht, waar werd gedineerd. Tegen een uur in den nacht kwamen allen in Den Haag terug. Van wege het congres wordt een Bulletin officiel uitgegeven, dat gedurende de vergade ringen van het congres zal verschjjnen. Het bevat verschillende mededeelingen, voor de leden van belang, en de verslagen der werk zaamheden. Van Salatiga (Java) is het bericht ontvan gen van het overlpden aldaar van mr. A. Viëtor Sibinga, officier van justitie bjj de rechtbank te Samarang. Hjj bereikte den leeft jjd van 52 jaar. Aan een particulier bericht uit Atjeh is het volgende ontleend. De 2e luitenant der marechaussee H. M. Vis kreeg, op den lOn Juni jl. de opdracht om bjj kampong Lam-Koenjit, tusschen onze pas op- gerichten post Biloel en de benting Boekit- Daroe, die op dien dag zou worden opgeheven, positie te nemen met eene afdeeling van 25 marechaussee, ten einde den kwaadwilligen te beletten langs het gebergte stelling te nemen om de werkzaamheden te Boekit-Daroe te hin deren. De vjjand kon Boekit-Daroe niet bereiken maar opende al spoedig van drie zjjden het vuur op de marechaussee's, zoodat deze gedu rende twee uren daaraan blootstondende onzen hielden echter moedig stand, zoodat het doel volkomen werd bereikt. De commandant 2e luitenant Vis kreeg reeds des voormiddags 11 uur een doordringende schotwond in het rechter- onderbeen doch bleef tot 3'/3 uur 's namiddags het commando voeren. Behalve hjj, werden nog gewond een Amboneesch korporaal (schot elle, boog) en een Amboneesch marechaussee (schot linkerhand en rechterarm.) Aan de gemeente SintJansteen is voor eene behoorljjke inrichting van haar lager onderwjjs, boven de gewone bjjdrage, verleend een subsidie van f 800 en aan de gemeente Terneuzen van f 1680. De vergadering van hoofden van open bare scholen te 's-Gravenhage heeft sympathie betuigd aan de Vereeniging van hoofden dier scholen te Amsterdam, in zake het adres over de bekende missive van den heer J. C. Fabius inspecteur van het lager onderwjjs, betreffende den werkkring van hoofd eener school. In een buitengewone vergadering, heden door de afdeeling Botterdam van de Bond van Nederlandsche onderwijzers te houden, zal het bestuur vooistellen, aan den minister van binnenlandsche zaken onderstaand adres te verzenden 8 »De afdeeling Botterdam van den Bond v, N. U. (erkend bjj kon. besluit van 22 Maart 1890, no 28), gelezen het rapport onder datum 1 Jan. '94 van den weledelgestr. heer J. C, Fabius, als inspecteur vaii het L. O. in de 2e inspectie, aan burg. en weth. van Middel burg, alsmede het protest van hoofden van scholen uit Amsterdam en Botterdamover wegende dat de voorstelling van de werkzaamheden van het hoofd eener veelklassige school, die genoemde inspecteur geeft, naar de meening dier hoofden ten eenenmale onjuist is; van meening zjjnde i als klasse-onderwjjzers in dit geschil direct betrokken te zpn, daar ook volgens genoem den inspecteur, het stelsel van enkel-contro- leerende hoofden niet alleen op het hoofd, maar ook op het personeel verkeerd werkt; en tevens dat de treurige toestanden en feiten, die genoemde inspecteur in bedoeld rapport con stateert, noodzakelijk moeten voortvloeien uit het stelsel van enkeDcontroleerende hoofden spreekt als hare meening uit, dat de klasse- onderwjjzer in het bjjzonder in dezen veel licht kunnen doen achjjnenen dringt in het belang van het onderwjjs, van het schooltoe zicht, van de hooiden dier scholen en van de klasse-onderwjjzers, bjj tl we E*c, den minister plaatseljjk onderzoek, waarbjj ook de klasse- onderwjjzers gehoord worden. 't Welk doende enz." Naar wjj vernemen is tot directeur der rjjks hoogete burgerschool te Middelburg benoemd de heer dr H. Japikse, leeraar aan die school. Heden is te Botterdam, waar hjj wegens ziekte verpleegd werd, overleden de heer mr J. P. N. Ermerins, archivaris van het provin ciaal archief in Zeeland, wonende alhier. Vóór de overledene, die geboren werd 22 September 1832, tot deze betrekking benoemd werd, was hjj eenige jaren als burgemeester en secretaris der gemeente Zierikzee werkzaam. Ook toen reeds toonde hjj zich een belang stellend vriend der oudheden van Zeeland. De heer Ermerins was een zeer bekwaam man, wiens werkkracht echter in denlaatsten tjjd door den ongunstigen toestand van zpn gezondheid zeer belemmerd werd. Door het kiescollege der Ned. herv, ge meente alhier is, ter voorziening in de vacature ontstaan door het vertrek van den heer dr L. Heldring, tot predikant alhier beroepen de heer H. Zeydner te Vollenhoven. De bewoners van de Seisstraat en het Seis- plein alhier hebben tot versiering van hunne straat bjj de komst der Koninginnen een com missie gekozen, bestaande uit de heeren A. B Crucq, voorzitter, D. Tujjnman, secretaris, en A. Verbaan, penningmeester De bewoners der Verwerjjstraat kozen als commissie de heeren H. Philipse, voorzitter, A. Praat, penningmeester, J. K. Klaassen en H. Hendriksen, leden. De bewoners in de Volderjjlaagte c. a. heb ben in geljjke commissie benoemd de heeren A. Janse, eere-voorzitter, A. Oaljóuw, voorzitter, Z. de Hond, vice voorzitter, A. van der Weel, secretaris-penningmeester, O. Groen, J. Krjjger, G. Poppe en W. Verhage, als leden. Even als voorgaande jaren belooft de heer Frits van Haarlem den Middelburgers gedu rende de a. s. kermis heel aangename avonden, doordat hp weder de nieuwste en grootste specialiteiten en excentriciteiten geëngageerd heeft voor de meestal zeer gewaardeerde voorstellingen in het Schuttershof alhier. De heer Van Haarlem heeft als impressario een goeden naam en hjj verzekerde ons dat ditmaal zpn gezelschap uitstekend is en op verschillende plaatsen groot succes bad Het beeld van den ridder met den draak dat, zooals in een vorig nommer werd mede gedeeld heden op het gebouw der sociteit St Joris alhier zou worden geplaatst, is heden middag zonder ongeval op zpn hooge standplaats bevestigd. Op haar tocht door Walcheren, op 22 Augustus, bezoeken de koninginnen ook Dom burg en zullen in het badhotel een déjeuner dinatoire gebruiken. Het verbljjf aldaar van half één tot twee uur plaats hebben. Er heeft zich daar eene commissie uit de ingezetenen gevormd voor de versiering van het dorp. Er zal eene eerewacht te paard van 24 per sonen worden samengesteld, terwjjl het plan is gevormd, om tjjdens het verbljjf van HH MM., op het terrein van het badhotel, door het muziekkorps der dienstdoende schutterp uit Middelburg eenig nommers te doen uitvoeren. Bjj dit bericht voegen wjj de vraag: kan er tpdens dit bezoek niet eens een echte Zeeuw- sche ringrjjderjj plaats hebben, geljjk gebeurde tjjdens het verbljjf van Carmen lva te Dom burg en ter gelegenheid van het Belgisch congres Door wjjlen den heer J. P. Laernoes te Vlissingen is aan de kerkvoogdjj en aan de diaconie der Ned, herv. gemeente aldaar, gelegateerd ieder eene som van f 100O vrjj van successierecht. De gemeenteraad van Vlissingen vergadert morgen, Vrjjdag, te 21/s ure. In die zitting zullen mededeelingen en over legging gedaan worden, is aan de orde de benoeming van een lid der commissie van toezicht op het middelb. onderwjjs (periodieke aftreding van den heer F. C. Stewart Schultz) en het eervol ontslag van den heer P. J. Siegers als sluismeester. Verder komen de volgende zaken in behan deling voorstel tot opname in het gasthuis van J. J. F. Post j idem tot verlengen van het contract met gebrs De Oorte betreffende den verkoop van den beeridem tot het geven van vergunning aan J. Bjjleveld tot het ver- hoogen van zpn loods Lange Zelke E 125; idem tot bet geven van vergunning tot het geb. Wpma, b van een reclamebord aan wed. M, Hakkeridem tot 3de wjjziging der ge- meentebegrooting voor 1894idem tot het vaststellen der rekeningen over 1893, a der d.d. schutterjj (voorloopig), b der Kamer van koophandel en c van het algemeen armbestuur- In een W oensdag avond te Vlissingen door de commissie voor den optocht, in de zaal van den heer W. Stofkoper, gehouden bp eenkomst met onderscheidene vereenigingen, corporatiën en hoofden van werkplaatsen in de verschillende vakken en ambachten, waren ruim een 100 tal personen tegenwoordig. Na uiteenzetting door den voorzitter, den heer F. Delvope van het doel van dit plan, nl. het betoonen eener algemeene hulde aan HH. MM. de Koninginnen door handel en njj verheid werden verschillende punten be sproken. Daaruit bleek dat het geen allegoriche op tocht wezen zal, daar die te veel geld kost. De stoet zal eenvoudig bestaan uit vereeni gingen met vaandels en vlaggen, terwjjl er eenige versierde wagens in zullen voorkomen. De commissie zelve zal in dit opzicht traohten voor te gaan. De meesten der aanwezigen verklaarden zioh bereid om aan den optocht deel te nemen allen zeker met vaandel, terwpl onderschei dene corporatiën enz. met rjjtuigen en wagens zullen vertegenwoordigd zpn. Woensdag voormiddag werd, ten over staan van den notaris A. M. Tak, in de her berg bjj de wed. Poppe te Grjjpskerke in het openbaar verkochteene hofstede, be staande in woonhuis, schuur, wagenhuis en verderen timmer, bouw- en weilanden in Hoogelande, gemeente Grjjpskerke, ter grootte van 9 h. 92 a. 87 c. voor 13636, en 1 h. 24 a. 60 c. bouw- en weiland, liggende aldaar, voor f 2612. Tot de heeren, die het eindexamen der G. A. v. Swieten-Tuxnbouwschool afnamen, be hoorde de heer D. van der Have, boomkweeker te K a p e 11 e. Bjj kon. besluit is benoemd tot kanton rechter plaatsvervanger te Zierikzee de heer J. Franse, notaris aldaar. Te Eikerzee zpn bjj herstemming tot raadslid gekozen de heeren Jb van den Bout met 24 van de 33 en W, de Vrieze met 27 van de 34 geldig uitgebrachte stemmen, Woensdag had te IJzendpke eene vergadering plaats van gerechtigden in den nieuw bedjjkten polder onder Biervliet, daar toe door den ontvanger der domeinen te Oostburg bp eengeroepen, die presideerde. Aan de orde was de bepaling van het hoc- tarental voor stembevoegdheid, en een advies aan den concessionaris der bed jj king omtrent de aan den polder te geven benaming. Een voorstel van den heer J. Th. Hendrikse om het hectarental op 3 te bepalen, in na volging van de Beukéls- en -SlisoöefApolders, werd met 28 tegen 12 stemmen aangenomen, Hierdoor verviel een ander voorstel, strekkende om het op 2 te bepalen, Uit een brief van den directeur der registrar tie en domeinen in Zeeland bleek dat deze in overweging gaf den polder Brakmanóf Braakmanpolder te noemen. De heer Hen-' drikse wenschte aan den polder een naam te geven, ontleend aan de geschiedenis en nog wel aan de geschiedenis van deze dagen, Het is bekend zeide hjj dat de Zeeawed koningsgezind zpn. Een eenig feit is het in de geschiedenis dat Nederland geregeerd wordt door eene koningin onder voogdjj harer moe der. In de volgende maand zal Zeeland da hooge eer te beurt vallen het bezoek dier vorstinnen te ontvangen. Als eene instemming met de hulde, die mea Hare Majesteiten in deze provincie zal brengen, stelde hjj voor dit feit te vereeuwigen door aan den polder den naam te geven van Koninginnen polder. Aangezien dezen spreker vele bjjvalsbetüigin- gen ten deel vielen, besloot de voorzitter aan de bevoegde autoriteit van dezen wensch kennis te geven en zal dus de nieuwe polder onge- twpfeld heeten Koninginnenpolder of Braak manpolder, waaromtrent Gedeputeerde staten eene beslissing hebben te nemen. Men schrjjft ons uit Aardenburgi Zoodra het bericht der sluiting van België voor den invoer van rundvee bekend werd, kwamen de Belgische kooplui in allen haast de landbouwers opzoeken, om met dezen een nieuw akkoord te sluiten, met vermindering natuurljjk der prjjzen, voor het op tjjd van levering gekochte vee. De meeste landbou wers hebben, omdat zjj hunne beesten niet

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1