N°. 144. 137e Jaargang. 1894 Donderdag 21 Juni. Middelburg 20 Juni. Deze courant verschijnt d a g e 15 k a met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 3. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a B cent. Advertentiën20 cent per regel] Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 1—7 regels f 1.50; iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Reclames 40 cent per regel. ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. LANDBOUW. HIDDELBIlGSdE COURANT. Thermometer. Middelburg 20 Juni. 8 u. vm. 58 gr. m. 12 o. 62 gr.. &v. 4 u. 64 gr. F. Verwacht Z. W. wind. Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te GoesA. C. Boixjit, firma weduwe A. C. de Jonge, te KruiningenF. v. d. Pbiji, te ZierikzeeA. C. de Mooi/, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Dithar, te Rotterdam, db Gbbb. Beunt ante, te 's Gravenbage, en A. de La Mar Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Bnitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te éém uui aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen^ i Bjj kon. besluit zjjn mr T. M. C. Asser, lid van den raad van statejhr mr G. J. Th. Beelaerts van Blok land, lid van de Tweede kamer der Staten- generaal mr P. R. Feith, raadsheer in den hoogen raad der Nederlanden, lid der staats commissie tot herziening van het burgerlijk wetboek, en mr E. N. Rahusen, lid van de Eerste kamer der Staten-generaal, benoemd tot afgevaardigden der Nederlandscbe regee ring naar de te 's Gravenhage te houden tweede conferentie van internationaal privaat recht, waarvan de opening bepaald is op 25 dezer. zijn benoemd tet vertegenwoordigers der Nederlandsche regeering bg het van 27 Juli tot2 Augustus a. te Antwerpen te houden tweede internationale congres pour Vétude des ques tions relatives au patronage des condamnés, des enfants moralemmt abandonnés, des vagabonds et des aliénésjbr mr A. J. Ret- haan Macaré, olfloier van justitie bjj de arron- dissements-rechtbank te Haarlem, en mr J. A. Levy, advocaat en tjjdelpk voorzitter der Maatschappij tot Nut van "t Algemeen te Amsterdam. Waarschijnlijk zal de Tweede kamer twee of drie weken bjj een blijven. De Eerste ka mer zou dan tegen 10 Juli worden saamge- roepen tot afdoening van de door de andere kamer inmiddels aangenomen wetsontwerpen. Aan de Tweede kamer is bjj wetsontwerp voorgesteld een hernieuwde verlenging van den proeftijd der gemengde rechtspraak in Egypte. In de Gemeente-Stem leest men het volgende: Een plaatsvervanger, voor de lichting 1894 opgetreden, wordt wegens gebrek van het ge hoor ontslagen met paspsort, hetwelk vermeldt dat bedoeld gebrek voor den dienst bekomen en ook buiten den dienst ontstaan is. De ge- pasporteerde, thans aan volslagen doofheid lij dende, baweert dat die kwaal ontstaan is ten gevolge van een val van het paard tijdens de oefeningen. Zjjne ouders zjjn behoeftige lieden die onderstand van het burgerljjk armbestuur genieten. Op wien rust nu de last tot onderhoud van den ontslagene, nog minderjarig, doch evenmin als zjjne ouders in staat daarin zelf te voorzien Afgescheiden van den daarop door de redactie van dat blad gegeven wenk, hoe de belang hebbende zal hebben te handelen, om wellicht nog pensioen te erlangen, geeft dat artikel der Arnh. Crt aanleiding tot de volgende vraag Hoe kan iemand zjjn goedgekeurd voor den militairen dienst en dan nog wel als plaats vervanger indien hjj aan een gebrek van het gehoor ljjdende was De keuring toch gaat, als wjj ons niet bedriegen, onmiddellijk aan de inljjving vooraf. Uit het paspoort zelf moet men afleiden, dat de zekerheid is ver kregen dat de persoon in quaestie zjjn, »ge. brak van het gehoor" voor de keuringacom missie heeft weten te verbergen. De heer J. J. Verhage van StPhilipsland, thans tjjdelijk onderwijzer te Nieuwerkerk a/lJ, ia benoemd tot onderwijzer bjj bet openbaar lager onderwjja te Delft. Bjj de overgangsexamens aan de Rjjks Polytechnische school te Delft zjjn o. a. ge slaagdvoor B artt. 61, 62, 64 C. L. van der Bilt, H. E. VerschoorB art. 64 J. Akkerman A. Th. Hoogenboom, N. M. de Kanter; eerste gedeelte B artt. 61, 62, 64 jhr W. M. de Brauw, J. C. de Koning, C. A. E. van Leeuwen E. E. W. van Panhuyaeerste gedeelte art. 64 P. J. Visser. Zeeland in 1893 34.515 minder gecollec teerd dan het vorig jaar en in Nederland f 1551.795. Toch bljjkt de collecte wel de moeite waard, daar zjj in 1893 nog ruim 20.000 opleverde. Men meldt ons uit Nieuw en St. Joos- a n d Op het door drie en dertig inwoners dezer gemeente aan den commissaris der koningin onze provincie gericht adres in zake de weigering van den burgemeester tot viering van het kroonfeest van onze zangvereeniging de volgende beschikking ontvangen »De commissaris der koningin in Zeeland, beschikkende op een adres van G. J. v. d. Welle en twee en dertig anderen, allen inwo ners der gemeente Nieuw- en St. Joosland, waarbij zij zich beklagen dat de burgemeester hunner gemeente geweigerd heeft aan de Nieuwlandsche zangvereeniging vergunning te verleenen om. haar twintigjarig bestaan in het openbaar te vieren; terwjjl hjj reeds meermalen op soortgelijke verzoeken afwjjzend heeft beschikt gezien het ingewonnen ambtsbericht van den betrokken burgemeester dd. 25 Mei jl. gelet op art. 188 der gemeentewet, besluit aan adressanten te kennen te given, dat, daar bij plaatseljjke politie-verordening geene regelen gesteld zjjn ten opzichte der openbare vermakelijkheden, tot het houden daarvan geene voorafgaande vergunning van den burge meester vereischt wordt. Middelburg, 7 Juni 1894. De commissaris der koningin voornoemd, (get.) DE BRAUW." De uilslag der Dinsdag gehouden verkie zing voor een lid van den gemeenteraad van Goes vacature-B. van Asperen Vervenne was dat van de 701 kiezers uitgebracht waren 523 stemmenblanco's 11 biljetten van onwaarde geldige stemmen 511zoodat de meerder heid bedroeg 256 stemmen. Gekozen is de heer mr J. G. de Witt Hamer, burgemeester, met 327 stemmen. De heer J. Mulder bekwam 174 stemmen. Verder verkregen de heeren J. Donner J. Zom 2, M. H. Harinck, C. Oranje Lz., M. de Bokx en M. D. Dekker ieder éen stem. Dinsdag middag werden te Goes in het openbaar geveildeene partjj zwarte bessen, wassende aan 18500 struiken in een boomgaard in Nisse. De opbrengst wordt op 14.000 kilo geschat. Zjj werden in massa toegewezen aan den heer J. C. Klein te Rotterdam voor ƒ750 Het vorige jaar was de opbrengst 535. - Dinsdag brak er te Heinkenszand in de schuur aan de woning van C. R. Jz. brand uit; de schuur en alles wat er zich in bevond was weldra een prooi der vlammen. Der brandweer, spoedig ter plaatse aanwezig, mocht het ge lukken het woonhuis te beschermen dat bjj na geen brandschade bekwam, dank zjj het tevens stille weder en het spoedig instorten der schuur. De brand is ontstaan door een vierjarig kind dat met lucifers spelende een mand met krullen in brand had gestoken. Een en ander was tegen brandschade verzekerd. Onder leiding van den kapitein der ge nie, den heer Von Brtiken Fock, is men Dins dagmorgen te Terneuzen aangevangen met het door dynamiet doen springen van de pjjlers der oude brug bjj de Sassche poort. De officier van justitie al hier ver zoekt ons bericht voorkomende in ons blad van 19 dezer omtrent het te Goes ingesteld onderzoek naar de onlangs door den heer Van Deth aldaar gehouden voordracht over Neer bosch en waarbjj deze zich beleedigend zou hebben uitgelaten over den officier van justitie te Arnhem, jhr mr Nahujjs, in zoo verre te verbeteren, dat dit onderzoek niet is geschied naar aanleiding van eene klacht of verzoek tot vervolging afkomstig van voornoemden ©ffioier van justitie te Arnhem. Volgens bet laatst uitgebrachte verslag omtrent de collectie ten behoeve van den ge wapenden dienst in de Nederlanden werd in lie algemeene vergadering der iWaatscliappy ter bevordering van landbouw en veeteelt in Zeeland enz. B I. Het viel ons op toen wjj heden morgen opgingen ter jaarljjksche algemeene vergade ring van de bovengenoemde Maatschappij., die ditmaal te Middelburg wordt gehouden, welk een verschil er bestaat tusschen de viering van het jaarfeest in de afdeeling >Walcheren" en in al de overige afdeelingen. Daar fraaie eerepoorten met toepasselijke opschriften, gevels met groen en bloemen ge sierd, vlaggen wapperende van de tinnen der torens en uit het dakvenster of het hoogste raam van elk huis en vriendelijke belangstel ling, veelal gepaard met verklaarbare nieuws gierigheid, bjj oud en jong. Daar in een woord medeleven van alle gemeentenaren, En hier niets van dit alles want de zeer enkele vlag, die men sporadisch te zien krjjgt, doet het ontbreken van zoovele andere nog te meer in het oog vallen Er is echter eene verklaarbare reden voor die mindere belangstelling; waar ginds het landbouwf eest een zeer gewenschte afleiding waar het gasten brengt, die men anders in geen jaren ziet, en wr bpna ieder 't zij direct 'tzjj indirect iets miw^andbouw en veeteelt uitstaande heeft of bp de feestviering hulp bood of bieden zal, ligt het voor de hand dat allen samenwerken om de twee voor de ver gadering en de er steeds aan verbonden ten toonstelling aangewezen dagen tot algemeene feestdagen te maken. Hier waar zooveel afwisseling geboden wordt, vooral in den zomer eiken dag vreemde be zoekers bjj menigte aankomen en waar de meeste ingezetenen buiten den landbouw staan, spreekt het van zelf dat, waar de samen komst en tentoonstelling minder naar buiten werken, daaraan ook minder aandacht wordt geschonken. Ook in het voor de algemeene vergadering bestemde lokaal, de concertzaal op de Groen markt, mistten wjj allen feesteljjken tooi. Ook daar geen vlaggen of tropheeën, geen groen- of bloemfestoenenzelfs het eenvoudige bou quet, dat eens op de bestuurstafel in een der afdeelingen was geplaatst en daar hetgeen ontbrak nog ietwat over het hoofd deed zien, was hier niet te bekennen. Dat nu echter is een tekortkoming, waar voor »de buitenwacht" niet hard mag gevallen worden. Terwjjl wjj dit schreven vulde de zaal zich langzamerhand en na het gewone prinsenkwar tiertje, dus te lO'/s uur, opende de algemeene voorzitter, de heer mr P. C. J. Hennequin, de toen door een 80 tal leden en belangstel lenden by gewoonde vergadering. Onder de aanwezigen merkten wij ook op het lid van Gedeputeerde staten, den heer W. A. graaf van Lynden. De voorzitter hield de volgende toespraak Mjjne heeren! Hoewel het niet gemakkeljjk is om telkens bp de opening van de algemeene vergadering van de ledij^j der Zeeuwsche land- bouwmaatschappp iets nieuws in het midden te brengen wil ik ook ditmaal van de goede gewoonte niet afwjjken om een kort overzicht van den toestand van den Zeeuwschen land bouw sinds ons laatste samenzijn vast te knoopen aan eene enkele zeer beknopte be schouwing van eenigszins wpdere strekking, Helaas ook thans weder evenals in 1893 moet men zich als ket ware dwingen om niet met al te donkere kleuren te spreken van de tijdsomstandigheden die de landbouw doorleeft. Tijdsomstandigheden, die eenen meer ernstigen vorm aannemen, omdat deze het karakter van tjjdelijk en voorbijgaand te zjjn verliezen en dreigen te worien de gewone, waarnaar wjj ons geheel zullen hebben te herzien en voor goed te voegen. Immers waar het veelmalen voorkwam dat op rampen konde gewezen worden, die een deel van het landbouwbedrijf schade toebrach ten, als daar zjjn veeziekte, misgewas en derge- ljjken, kan thans uit deze ongevallen niet worden verklaard de druk, waaronder de land bouw ontegenzeggelijk in bedenkeljjke mate Ifidt. Gaan wij toch na hoedanig de toestand in 1893 was en zich thans voor 1894 wederom laat aanzien, dan valt èn voor wat den veestapel betreft èn wat den oogst aangaat in menig opzicht op gunstige omstandigheden te wpzen. Werd door de droge weêrsgesteldheid van het voorjaar van 1893, welke ook in den zomer aanhield, niet zonder reden gevreesd dat de hoeveelheid veevoeder te gering zoude zjjn om in de behoefte te voorzien een voor de cultuur en den groei van de voedergewassen zeer gunstig najaar heeft gemaakt, dat men ja in verschillende streken wel eenigszins zuinig met het gebruik van veevoeder moest wezen r maar voor voedernood in eenigszins uitgebreiden en bedenkeljjken vorm bleven gespaard. Ook op andere verblpdende teekenen kan worden gewezen; De overtuiging dat samen werking tot uitnemende uitkomsten moet leiden voor verschillende takken van het land bouwbedrijf wint krachtig veld. Ik herinner aan de oprichting van zuivelfabrieken op coöperatieven grondslag - - welke door hare resultaten zich spoedig overal vasten voet in ons midden zullen verschaffen. Blpkbare waardeering vinden mede de pogingen, welke worden aangewend om ons vee te verbeteren en te veredelen, waarbjj een woord van lof niet mag onthouden worden aan hen, die zich met de bevordering van dit groot belang bezig houden. Het gebruik van kunstmeststoffen vindt meer en meer ingang en een verstandige aanwending doet langzamerhand de bestaande vooroor- deelen verdwjjnen. Met krachtige hand wordt steeds voortgegaan aan de verbetering van de middelen van ver keer en gemeenschap o. a. door verharding van wegen. Ongetwjjfeld, er bljjft ook in onze provincie op het gebied van alle deze belangen nog veel te wenschen over en men zoude zeer onver standig doen met zich tot stilzitten door wat reeds verkregen werd, te laten verleiden. Maar toch er mag worden getuigd dat allerwege wordt gestreefd naar verbetering in de uit oefening van het landbouwbedrijf. Voor wat nog onze provincie aanbelangt, mag bovendien niet zonder erkentelijkheid worden gewaagd van den steun door het Hoo- ger gezag aan den landbouw bewezen. De oprichting van het landbouw-proefstation te Goes, aan het hoofd waarvan men het voor recht heeft een man geplaatst te zien, die zich bejjvert om veelzjjdig in ons gewest op de hoogte van de landbouwbelangen te komen, die bjj uitnemendheid geschikt bljjkt om de nuttige inrichting, waaraan hjj verbonden jig, te doen leeren kennen en dus te waafdèe- ren mag als een verblijdend teeken van de zorg der Regeering voor een hoogst be langrijken tak van volkswelvaart worden be schouwd. Wjj kunnen mede wpzen op de aanstelling van eenen landbouwleeraar in ons midden, wiens optreden, wanneer hjj zich eenmaal ver trouwd gemaakt heeft met de verschillende deelen der provincie en daarmede voortdurend aanraking blijft houden, van zeer groot ge wicht kan worden voor den landbouw die thans reeds door middel van de winterschool te Goes gevestigd zjj het dan ook in meer beperkten kring nuttig werkzaam was. In meer algemeenen zin kan worden gewe zen op de ondersteuning der proefvelden pogingen tot verbetering vaii het paardenras enz., waarvoor we gelden uit de schatkist ont vingen. Van het gewesteljjk bestuur en hae kan het ook anders in eene landbouwen de provincie als de onze ontving de land bouw steeds menig bljjk van belangstelling en werd financieele hulp ter bevordering van meer dan een belang niet ontzegd En toch met al deze gunstige gegevens, oogsten waarvan de hoedanigheid en de hoe veelheid weinig te wenschen overlieten, een gezonde veestapelblijken van veerkracht en van den verstandigen zin om zich de vor deringen van de wetenschap ook op het gebied van den landbouw ten nutte te maken, ondersteuning en belangstelling, zjj het dan ook in eene mate die men zich meestal ruimer en in sommige gevallen anders zoude wenschen van staatswege een open oor bjj het provinciaal bestuur in nadere omgeving voor alles wat onze belangen raakt, met al deze gunstige gegevens kan niet de zoo voor de zal in deze richting niet langer mogeljjk is. De prjjzen van een onzer hoofdproducten de tarwe zjjn toch gedaald tot eene waarde, die den verbouw bjj na niet meer loonend maakt en waar de prjjzen van de eerste levens behoeften inderdaad van dien aard zjjn, dat moet toegegeven worden dat eene stjjging van de graanprjjzen zeer zeker van geenen merk baren invloed daarop zoude zjjn, kan men zich voorstellen dat ook zelfs bjj hen, die voor standers van het beginsel van vrjjhandel zjjn, toch in onze dagen het denkbeeld van bescher ming iets van den te misprjjzen vorm schjjnt te verliezen. Ongetwjjfeld het is in een der redevoeringen op het laatst te Utrecht gehouden landhuishoudkundig congres nog aangewezen er is eene groote vermeerdering in de opbrengst onzer granen per hectare te be speuren maar vooropstellende dat nog steeds naar vermeerdering der opbrengst van de land bouwgewassen, die wjj in onzen wisselbouw niet missen kunnen, moet worden gestreefd moet aanstonds ook vastgehouden worden aan de stelling dat men zich meer en meer zal moeten gaan toeleggen op den verbouw van gewassen, die meer loonend zjjn in den tegenwoordigen tjjd. Er zjjn oogenblikken geweest toen de vee» prjjzen eene buitengewone hoogte bereikten, dat men vrjj algemeen de richting uit wilde om het bouwland tot weiland te maken om den veestapel eene overwegende plaats in het bedrjjf te geven maar tegen het inslaan van dezen weg bestaan meerdere bezwaren en zeker in de eerste plaats de noodzakelijkheid om bjj dezen geheelen ommekeer in het bedrjjf over kapitalen te kunnen beschikken, welke weinigen, na de slechte en ongunstige jaren die achter ons liggen, te hunner beschikking hadden. Maar reeds spoedig kwam een ge voelige daling in de prjjzen van het vee waar schuwen tegen eene override verandering en wat ook algemeen werd ondervonden, het bleek dat niet alle soorten van bouwland in sommige streken zich leenden voor eene loo- nende verandering in weiland. De teelt van andere producten dan naast vermeerdering van den veestapel. Al dadel jjk treedt op den voorgrond de beetwortel. Een gewas waarvan de teelt bp sommigen geprezen, ook bjj niet weinigen hiet goed staat aange schreven. De waarheid ligt, dunkt mp, ook hier wederom in het midden. Een autoriteit uit ons midden gaf dezer dagen in enkele lezenswaardige artikelen zjjne meening ten dezen ten beste (in de Nederlander). Ik zoude daarheen kunnen verwpzen, doch wil toch met een enkel woord mjjne opvatting omtrent de waarde van de bestrpding, die de teelt dezer vrucht ondervindt, hier weêrgeven. De teelt der suikerbeetwortelen heeft bjj ons hare intrede gedaan in de dagen dat de landbouw in vele opzichten reeds achteruitging, men greep gretig het voorschot aan en de uitkomsten van den verbouw bleken weldra zooveel meer loonend als die van andere gewassen dat spoedig geene rekening meer werd gehouden met de evenredigheid tusschen de oppervlakte, die aan de beetwortelcultuur werd overgegeven, tot die van het geheele bedrjjf; de ruime op brengst van het deel deed het belang van het geheel over het hoofd zien. Men lette er niet op, hoe de groote zorgen die het zuiver houden van de met beetwortelen bezaaide velden eischte, veronachtzaming met zich bracht van het overige bouwlandde mestvaalt verarmde bedenkeljjk, de goede tpd voor zaaien en land- bewerking moest in het najaar door de over drukke werkzaamheden in de beetwortelvelden ongebruikt gelaten wordenmen rekende er niet op dat de beetwortel wel geld in den buidel bracht maar ook heel wat uit den akker hand liggende gevolgtrekking worden gemaakt wjj gelukkigdat het den landbouw en den landbouwer I meênam in éen woord de boer geraakte goed gaat dat hij met moed het bedrijf in de onder de suikerbieten maar zjj, die als goede De gezondheidstoestand van het vee die 1 toekomst kan gaan voortzetten. in andere deelen van ons land nog leed onder De oorzaak van dit verschil tusschen hetgeen besmettelijke ziekten zjj het dan ook van men zoude meenen dat als noodzakelijk gevolg min ernstigen aard, bleef in onze provincievan het vooropgestelde zoude kunnen worden over het algemeen zeer voldoende. Het bjj uitstek droge weder in 1893 kwam, zooals gebleken is, aan de hoedanigheid van aangewezen en hetgeen werkeljjk valt aan te wpzen ligt niet in het duister. Wp kennen die allen de oorzaak dat de landbouw inder- de granen zeer ten goedeeen prachtige korrel daad in een zeer lastige positie verkeert. Zon en een bevredigende hoeveelheid konden worden j der tegenspraak is dit in de eerste plaats toe ter markt gebracht. Ook thans zjjn de voor- 1 te schrpven aan de daling van de graanprjjzen, uitzichten niet ongunstig, wanneer althans die sinds langen tjjd waargenomen, nu tot de lang aanhoudende natte weêrsgesteldheideen punt is genaderd dat inderdaad de toestand moge worden gevolgd door de koesterende bedenkeljjk wordt. warmte der zon, waaraan grootelpks behoefte j De kolossale vermeerdering van productie bestaat. Tegenover de schaarste aan veevoeder in andere landen en werelddeelen, de uitbrei- van het vorig jaar kan thans worden gewezending en versnelling der middelen van gemeen- op welvoorziene weiden en een overvloedigschap) zjj deden reeds lang eenen zeer nadee- geeft van den gewonen dagelpkschen sleur, vredigend. gewas van voederproducten. De te velde staande oogst doet goede verwachtingen rjj zen en de gezondheid van het vee is allezins be- ligen invloed op de gevoelen. Maar thans prpzen onzer granen is die lang gevreesde uitzondering in verstandigen wisselbouw onder hunne gewassen de beetwortel opnamen doch rekening hielden met wat deze aan hunnen grond ontnam, zullen zich die teelt niet be klagen, althans wanneer hunne bedrpven ten opzichte van de verharde verkeerswegen niet al te ongunstig gelegen zjjn. Meen ik dus te mogen stellen dat in de toekomst aan de suikerbeetwortelen eene voor name plaats onder onze landbouwproducten mag worden toegekend, ik wil daaraan on- middeljjk toevoegen dat men de opbrengst van het gewas moet trachten hooger te maken door er naar te streven om den verhouwer ook tenminste voor een deel te geven de winst, die thans door den beetwortelsuikerfabrikant alleen genoten wordt. En de weg om daartoe te ge raken behoef ik niet te noemen, het is de oprichting van beetwortelsuikerfabrieken op inwerking van dien aard geworden dat lpdeljjk coöperatieven grondslag, het eenige middel afwachten van wat misschien nog verder volgen t om den verbouw van dit gewas zoo loonend

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1894 | | pagina 1